greatsixsutras0202_辨中邊論頌.g2.0f
六大冊之根本教言Ztsa17དབུས་དང་མཐའ་རྣམས་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཞུགས་སོ།། 2-109 ༄༅། །དབུས་དང་མཐའ་རྣམས་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཞུགས་སོ།། ༄། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དང་པོ། ༄༅། །དབུས་དང་མཐའ་རྣམས་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཞུགས་སོ།། ༄༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མ་དྷྱཱནྟ་བི་བྷཾ་ག་ཀཱ་རི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་ པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཚན་ཉིད་སྒྲིབ་པ་དེ་ཁོ་ན། །གཉེན་པོ་དག་ནི་བསྒོམ་པ་དང་། །དེ་ཡི་གནས་དང་འབྲས་བུ་ཐོབ། །ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་འོ། །ཡང་ དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལ་ཡོད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ བཤད། །ཡོད་པས་མེད་པས་ཡོད་པས་ན། །དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དོན་དང་སེམས་ཅན་བདག་རྣམ་རིག །སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་འོ་དེའི་དོན་མེད། །དེ་མེད་པས་ན་ དེ་ཡང་མེད། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་པ། །དེ་ནི་དེ་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡེ་མེད་ཡིན། །དེ་ཟད་ནམ་ནི་གྲོལ་བར་འདོད། །བརྟགས་པ་དང་ནི་གཞན་དབང་དང་། །ཡོངས་སུ་ གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་། །དོན་ཕྱིར་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཕྱིར། །གཉིས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །དམིགས་པ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །མི་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། ། 2-110 མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་དམིགས་པ་ནི། །མི་དམིགས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དམིགས་པ་དང་། །མི་དམིགས་མཉམ་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་ རྟོག་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་པ། །དེ་ལ་དོན་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་སེམས་ལས་བྱུང་། །གཅིག་ནི་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །གཉིས་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཅན། །ཉེ་བར་སྤྱོད་ དང་ཡོངས་གཅོད་དང་། །དེ་ཡི་འཇུག་བྱེད་སེམས་ལས་བྱུང་། །སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་དང་འདེབས་པའི་ཕྱིར། །ཁྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་ཀུན་འཛིན་ཕྱིར། །རྫོགས་བྱེད་ཕྱིར་དང་གསུམ་གཅོད་ཕྱིར། །ཉེ་བར་གཅོད་ཕྱིར་སྡུད་པའི་ཕྱིར། །སྦྱོར་ བའི་ཕྱིར་དང་མངོན་དུའི་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་ན་འགྲོ་ཉོན་མོངས། །རྣམ་གསུམ་རྣམ་གཉིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས། །རྣམ་བདུན་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ལས། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་རྣམ་གྲངས་ དང་། །དེ་ཡི་དོན་དང་དབྱེ་བ་དང་། །སྒྲུབ་པ་དག་སྟེ་ཤེས་པར་བྱ། །གཉིས་དངོས་མེད་དང་དངོས་མེད་པའི། །དངོས་པོ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པའང་མིན། །ཐ་དད་གཅིག་པའི་ མཚན་ཉིད་མིན། །སྟོང་པ་ཉིད
【現代漢語翻譯】 六大冊之根本教言Ztsa17《辨中邊論》 《辨中邊論》 第一品，定義品 《辨中邊論》 梵語：Madhyānta-vibhāga-kārikā。 藏語：དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། 頂禮文殊童子！ 定義、障礙即是它本身，對治是禪修，以及禪修的所依處和證得的果，即是無上乘。 非真遍計所執有，於此二者有非有，空性於此是有，於此亦是有。 非空非不空，如是故說一切，以有與無有，此即中道也。 義與有情及我相，顯現之識之行相，生起然彼無意義，無彼故此亦非有。 非真遍計所執，是故此乃成立，如是彼非有亦非無，彼滅盡時說解脫。 遍計所執與依他起，以及圓成實性，為義故說非真遍計，為二者無故說。 依于所緣而，不緣生起，依于不緣而，不緣生起。 是故所緣，以不緣自性而成立，如是故所緣與，不緣應知平等。 非真遍計所執是，心與心所三界，于彼見義之識，彼之差別心所生。 一者為緣之識，二者為近行者，近行與能斷，以及彼之行者心所生。 為障故與為種故，為引導故與為普執故，為圓滿故與為斷三故，為近斷故為攝故，為合故與為現前故，為痛苦故流轉煩惱。 三種二種亦煩惱，七種非真遍計所執生，空性若略說，定義與種類，以及彼之義與差別，與成立應知。 二者有實與非有實，事物為空性之定義，非有非非有，非異非一之，空性。 空性
【English Translation】 The Root Teachings of the Six Great Volumes Ztsa17 Distinguishing the Middle from the Extremes Distinguishing the Middle from the Extremes Chapter 1: Definition Distinguishing the Middle from the Extremes Sanskrit: Madhyānta-vibhāga-kārikā. Tibetan: དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། Homage to youthful Manjushri! Definition, obscuration is itself, the antidote is meditation, and the basis of meditation and the fruit attained, is the unsurpassed vehicle. The unreal imagination exists; in it, both existence and non-existence are present. Emptiness exists in it; in it, that also exists. It is neither empty nor non-empty; therefore, everything is explained. By existence and non-existence, this is the Middle Way. Meaning, sentient beings, and the self-image, the appearance of consciousness arises, but it has no meaning. Because it does not exist, that also does not exist. The unreal imagination, therefore, this is established. Likewise, it is neither existent nor non-existent. When it is exhausted, it is said to be liberation. The imagined, the dependent, and the perfectly established, for the sake of meaning, it is said to be unreal imagination, it is said because the two do not exist. Relying on the object, non-object arises. Relying on non-object, non-object arises. Therefore, the object is established as the nature of non-object. Thus, the object and non-object should be known as equal. The unreal imagination is, mind and mental factors, the three realms. In it, the consciousness that sees meaning, its distinction arises from mental factors. One is the consciousness of conditions, the second is the one who closely engages. Close engagement and severance, and its actor arises from mental factors. For the sake of obscuration and for the sake of planting, for the sake of leading and for the sake of universal grasping, for the sake of completion and for the sake of cutting off the three, for the sake of near severance and for the sake of gathering, for the sake of joining and for the sake of manifestation, for the sake of suffering, wandering afflictions. Three kinds and two kinds are also afflictions, seven kinds arise from unreal imagination. If emptiness is briefly said, definition and types, and its meaning and distinctions, and establishment should be known. The two, real and unreal, things are the definition of emptiness, neither existent nor non-existent, neither different nor one, emptiness. Emptiness
་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །མཚན་མ་མེད་དང་དོན་དམ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །གཞན་མིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན། །དེ་འགོག་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ། 2-111 འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་དོན་ཏེ་གོ་རིམ་བཞིན། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག །དེ་ནི་དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད། །ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་ པར་འདོད། །ཟ་བ་བཟའ་དང་དེ་ཡི་ལུས། །གནས་ཀྱི་གཞི་ཡི་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ཡང་གང་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་། །གང་ཕྱིར་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད། །དགེ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་སེམས་ ཅན་ཕན་བྱའི་ཕྱིར། །འཁོར་བ་གཏང་བར་མི་བྱའི་ཕྱིར། །དགེ་བ་མི་ཟད་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རིགས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་བྱའི་ཕྱིར། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དག་བྱའི་ཕྱིར། །བྱང་ ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །གང་ཟག་དང་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །དངོས་པོ་མེད་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་དངོས་མེད་པའི་དངོས་ཡོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ལས་སྟོང་ཉིད་གཞན། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་དེ་མ་ གྱུར། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་གྱུར། །གལ་ཏེ་རྣམ་དག་དེ་མ་གྱུར། །འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་མ་ཡིན་མི་རྨོངས་མིན། །དེ་ནི་དག་དང་མ་དག་མིན། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་ མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དང་པོའོ།། ༈ །། ༄། །སྒྲིབ་པའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གཉིས་པ། ཁྱབ་དང་ཉི་ཚེ་ལྷག་པ་དང་། །མཉམ་དང་ལེན་དང་སྤོང་བ་ནི། །གཉིས་ཀྱི་སྒྲིབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན། ། 2-112 ཉོན་མོངས་མཚན་ཉིད་རྣམ་དགུ་འོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རྣམས་སྒྲིབ་པ་ཡིན། །སྐྱོ་བ་དང་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་། །དེ་ཁོ་ན་ནི་མཐོང་བ་དང་། །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་དང་དེའི་གཞི་དང་། །འགོག་དང་ལམ་དང་དཀོན་ མཆོག་དང་། །རྙེད་པ་དང་ནི་བཀུར་སྟི་དང་། །ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ཡོངས་ཤེས་ལ། །དགེ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ལ་གཞན། །སྦྱོར་བ་མེད་དང་སྐྱེ་མཆེད་མིན། །རྣལ་འབྱོར་མིན་པས་གང་བསྐྱེད་དང་། །སྐྱེ་བ་མེད་ དང་ཡིད་མི་བྱེད། །ཚོགས་ནི་རབ་ཏུ་མ་རྫོགས་དང་། རིགས་དང་བཤེས་གཉེན་མི་ལྡན་དང་། །སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་དང་། །སྒྲུབ་པ་དང་ཡང་མི་ལྡན་དང་། །སྐྱེ་བོ་ངན་སྡང་འགྲོགས་པ་དང་། །རང་ གི་གནས་ངན་ལེན་གསུམ་ལས། །ལྷག་མ་ཤེས་རབ་མ་སྨིན་དང་། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གནས་ངན་ལེན། །ལེ་ལོ་དང་ཡང་བག་མེད་དང་། །སྲིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཆགས་པ་དང་། །སེམས་ནི་ཞུམ་པར་གྱུར་པ་ དང་། །མ་དད་པ་དང་མ་མོས་དང་། །སྒྲ་བཞིན་དུ་ནི་སྤྱོད་པ་དང་། །དམ་ཆོས་ཆེད་ཆེར་མི་འཛིན་དང་། །རྙེད་ལ་གདུ་དང་སྙིང་རྗེ་མེད། །ཐོས་པས་ཕོངས་དང་ཉུང་བ་དང་། །
【現代漢語翻譯】 簡而言之，如是（tathatā，梵文，tathātā，如實，真如）與真實之際（bhūta-koṭi，梵文，bhūta-koṭi，真實際），無相（animitta，梵文，animitta，無相）與勝義（paramārtha，梵文，paramārtha，勝義），以及法界（dharma-dhātu，梵文，dharma-dhātu，法界）只是不同的名稱。 不是其他，也不是顛倒，這是止息，是聖者（ārya，梵文，ārya，聖者）的行境，爲了聖者之法的因，這些名稱具有意義，且依序排列。 完全清凈一切煩惱，那是具有垢染和不具垢染的，如同水界、黃金和虛空，希望它們是清凈的。 吃、所吃和它的身體，是處所的基礎，是空性（śūnyatā，梵文，śūnyatā，空性）。 那也是由誰以及如何見到的？因為那也是空性。 爲了獲得二種善，爲了總是利益眾生，爲了不捨棄輪迴，爲了不耗盡善，爲了完全清凈種姓，爲了獲得相和好，爲了清凈諸佛之法，菩薩（bodhisattva，梵文，bodhisattva，菩薩）努力修行。 在此，人與法的實體不存在，這就是空性。那是不存在之物的存在，那與空性不同。 如果煩惱不存在，一切有情都將解脫。如果完全清凈不存在，努力將毫無結果。 它不是煩惱，也不是不迷惑，它不是清凈，也不是不清凈。 《辨中邊論》中，名為『體性品』的第一品結束。 第二品，名為『障品』。 遍、少分、增上，平等、取和捨棄，是二障的顯示，煩惱的體性有九種。 一切隨煩惱都是障礙，憂鬱和捨棄，以及僅僅是見，有身見（satkāya-dṛṣṭi，梵文，satkāya-dṛṣṭi，有身見）和它的基礎，止息和道以及僧寶（saṃgha，梵文，saṃgha，僧伽），獲得和恭敬，以及資具，于諸受用善巧，于善等十法之外。 沒有隨煩惱，也不是生處，不是瑜伽，由何所生，沒有生，也不作意，集合不圓滿，不具種姓和善知識，心完全憂鬱，也不具修行，與惡人交往，從自己的三種惡處，剩餘的智慧不成熟，自性是惡處，懶惰和放逸，以及對有和受用貪執，心變得沮喪，不相信和不樂意，如同聲音般行事，不重視正法，對獲得貪婪且沒有慈悲，聽聞貧乏且稀少。
【English Translation】 In brief, Suchness (tathatā), the Limit of Reality (bhūta-koṭi), the Signless (animitta), the Ultimate Meaning (paramārtha), and the Element of Dharma (dharma-dhātu) are merely different names. Not other, nor inverted, this is cessation, the realm of the noble ones, for the cause of the noble dharma, these names have meaning, and are arranged in order. Completely purify all afflictions, that is with defilement and without defilement, like the water element, gold, and the sky, it is hoped that they are pure. Eating, what is eaten, and its body, is the basis of the place, is emptiness (śūnyatā). That is also seen by whom and how? Because that is also emptiness. In order to obtain the two merits, in order to always benefit sentient beings, in order not to abandon samsara, in order not to exhaust merit, in order to completely purify lineage, in order to obtain marks and signs, in order to purify the Buddha's dharmas, the Bodhisattva strives. Here, the substance of person and dharmas does not exist, this is emptiness. That is the existence of non-existent things, that is different from emptiness. If afflictions did not exist, all sentient beings would be liberated. If complete purification did not exist, effort would be fruitless. It is not affliction, nor is it non-delusion, it is not pure, nor is it impure. The first chapter, called 'Chapter on Characteristics' from the Distinguishing the Middle from the Extremes, is finished. The second chapter, called 'Chapter on Obscurations'. Pervasiveness, partial, increase, equality, taking, and abandoning, are the display of the two obscurations, the nature of afflictions is ninefold. All secondary afflictions are obstacles, depression and abandonment, and merely seeing, the view of the aggregates (satkāya-dṛṣṭi) and its basis, cessation and the path and the Saṃgha, obtaining and respect, and resources, skillful in all enjoyments, apart from the ten dharmas such as virtue. Without secondary afflictions, nor birthplace, not yoga, what is produced by what, without birth, nor attention, the assembly is not complete, not possessing lineage and spiritual friends, the mind is completely depressed, nor possessing practice, associating with evil people, from one's own three evil places, the remaining wisdom is not mature, nature is an evil place, laziness and carelessness, and attachment to existence and enjoyment, the mind becomes discouraged, disbelief and displeasure, acting like sound, not valuing the true dharma, greedy for gain and without compassion, poor in hearing and scarce.
ཏིང་འཛིན་སྦྱངས་པ་ མ་བྱས་པའོ། །དགེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་འཛིན། །བློ་ལྡན་འཁྲུལ་མེད་སྒྲིབ་པ་མེད། །བསྔོ་དང་མི་སྐྲག་སེར་སྣ་མེད། །དབང་ནི་དགེ་ལ་སོགས་པ་འོ། །དེ་དག་གི་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམས། །གསུམ་གསུམ་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ། ། 2-113 བྱེད་རྒྱུ་བཅུ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། །གནས་པ་རྟེན་དང་བསྟན་བྱ་དང་། །འགྱུར་དང་འབྲལ་དང་གཞན་དུ་དང་། །ཡིད་ཆེས་གོ་འབྱེད་འཐོབ་རྣམས་ལ། །མིག་དང་ཟས་ས་མར་མེ་དང་། །མེ་ལ་སོགས་པ་དེ་ ཡི་དཔེ། །ཟོར་བ་བཟོ་ཤེས་དུ་བ་དང་། །རྒྱུ་དང་ལམ་ལ་སོགས་པ་གཞན། །ཕྱོགས་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ས་ལ། །སྒྲིབ་པ་དག་ནི་གཞན་ཡིན་ནོ། །གཞི་ལ་མི་མཁས་ལེ་ལོ་དང་། །གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ འཛིན་ཉམས་པ་དང་། །མི་སྐྱེད་པ་དང་ཉམ་ཆུང་དང་། །ལྟ་དང་གནས་ཅན་ལེན་སྐྱོན་ཆགས། །ཕྱུག་པོ་དང་ནི་བདེ་འགྲོ་དང་། །སེམས་ཅན་མི་གཏོང་སྒྲིབ་པ་དང་། །ཉེས་པ་དག་དང་ཡོན་ཏན་རྣམས། །འབྲི་ དང་འཕེལ་དང་འཛུད་པ་དང་། །གྲོལ་བར་བྱེད་དང་མི་ཟད་དང་། །དགེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། །ངེས་པར་བྱེད་དང་ཆོས་རྣམས་ལ། །ལོངས་པར་སྤྱོད་དང་ཡོངས་སྨིན་བྱེད། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དོན་མཆོག་གི་ དོན། །རྒྱུ་མཐུན་དོན་གྱི་མཆོག་ཉིད་དང་། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་དོན་དང་། །རྒྱུད་རྣམས་ཐ་དད་མེད་དོན་དང་། །ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་མིན་དོན་དང་། །ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་ཉིད་དང་། །བྲི་མེད་འཕེལ་བ་ མེད་དོན་དང་། །དབང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་གནས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མ་རིག་པ། །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་སྒྲིབ་པ་བཅུ། །ས་བཅུའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི། །གཉེན་པོ་དག་ནི་ས་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཡི་སྒྲིབ་པ་དང་། ། 2-114 ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན། །དེར་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཟད་ནས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། སྒྲིབ་པའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ གཉིས་པའོ།། ༈ །། ༄། །དེ་ཁོ་ནའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གསུམ་པ། རྩ་བ་མཚན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དང་། །འབྲས་བུ་རྒྱུ་ཡི་དེ་ཁོ་ན། །རགས་པ་དང་ནི་ཕྲ་བ་དང་། །གྲགས་དང་རྣམ་པར་དག་ཡུལ་དང་། །བསྡུ་དང་ དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། །མཁས་དེ་ཁོ་ན་རྣམ་བཅུ་ནི། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་འོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་རྟག་མེད་དང་། །ཡོད་ཀྱང་ཁོ་ན་མ་ཡིན་དང་། །ཡོད་དང་མེད་དེ་ཁོ་ན་སྟེ། ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གསུམ་དུ་འདོད། །འདི་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་དང་། །གཟུང་བ་དག་དང་འཛིན་པ་དང་། །ཡོད་དང་མེད་པར་སྒྲོ་འདོགས་དང་། །སྐུར་པ་འདེབས་པར་ལྟ་བ་དག །གང་ཤེས་ནས་ནི་མི་ འབྱུང་བ། །དེ་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་དོན་ནི་མེད་དོན་དང་། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། །དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད་དོན་ཏེ།
【現代漢語翻譯】 未修習禪定。 善與菩提正確地執持， 具慧無謬無有遮障， 迴向不怖無慳吝， 自在是善等。 彼等之遮障， 當知三三清凈。 2-113 十種作用是生與， 住立所依與所詮， 變異分離與異處， 信解悟入獲得等。 如眼與食物土地， 燈火等彼之譬喻。 如斧頭工巧煙霧， 因與道等其他。 于方與到彼岸地， 遮障即是其他。 于地不巧與懈怠， 二者禪定退失與， 不生微弱與觀視， 住者取過失具足。 富饒與善趣與， 不捨眾生遮障與， 過患等與功德等， 減損增長與加入與， 解脫作與不盡與， 善法相續不斷與， 決定作與諸法于， 受用與令成熟。 周遍利樂最上義， 同類義之最上性與， 無有執持無義與， 相續各異無義與， 煩惱清凈非義與， 無有差異之義性與， 無減無增無義與， 自在是四種狀態。 於法界不覺知， 非是煩惱性遮障十。 十地之相違品等之， 對治即是地。 煩惱之遮障與， 2-114 所知之遮障即是說。 于彼一切之遮障， 彼盡已乃說解脫。 《辨中邊論》中，遮障品第二。 彼如是品第三。 根本體性彼如是， 無倒體性與， 果因之彼如是， 粗大與微細與， 名聲與極清凈境與， 攝與分別之體性與， 智者彼如是十種， 是我見之對治。 自性三種常無常與， 有然非是唯一與， 有與無彼如是， 自性即是說三種。 於此法與補特伽羅， 所取等與能取與， 有與無上增益與， 誹謗而觀視等。 何者知已不生起， 彼是彼如是之體性。 無常義是無義與， 生與滅之體性與， 有垢無垢無義即，
【English Translation】 Without practicing concentration. Virtue and Bodhi are rightly held, The wise, unerring, without obscurations, Dedication, fearless, without stinginess, Mastery is virtue and so on. The obscurations of those, Should be known as threefold pure. 2-113 Ten functions are birth and, Abiding, support, and what is taught, Change, separation, and otherness, Faith, understanding, attainment, and so on. Like the eye, food, earth, Lamp and so on, are its metaphors. Like axe, skill, smoke, Cause and path, and so on, are others. In direction and reaching the other shore, Obscurations are otherness. Unskilled in the ground and laziness, The two cause concentration to decline and, Not arising, weakness, and viewing, Dwelling, taking faults, completeness. Wealth and good rebirths and, Not abandoning sentient beings, obscurations and, Faults and qualities, Decreasing, increasing, and inserting, Liberating, inexhaustible, and, Virtuous Dharma continuously unceasing and, Determining and Dharmas, Enjoying and ripening. Universally benefiting the highest meaning, The highest nature of similar meaning and, Without holding, without meaning and, Different continuums, without meaning and, Afflictions, completely pure, not meaning and, The nature of non-difference and, Without decrease, without increase, without meaning and, Mastery is the state of four aspects. Ignorance in the realm of Dharma, Not afflicted, ten obscurations. The antidotes to the opposing sides of the ten grounds, Are the grounds. The obscurations of afflictions and, 2-114 The obscurations of knowable things are taught. In that, all obscurations, When they are exhausted, it is said to be liberation. From the 'Distinguishing the Middle from the Extremes' treatise, the chapter on obscurations is the second. The chapter on 'Thusness' is the third. The root nature is thusness, The non-reversed nature and, The thusness of cause and effect, Gross and subtle and, Fame and the extremely pure object and, The nature of gathering and distinguishing and, The wise one, these ten thusnesses, Are the antidotes to the view of self. Three self-natures, constant and impermanent and, Existing but not only and, Existing and non-existing, thusness, Self-nature is said to be threefold. In this, Dharma and person, What is grasped and the grasper and, Adding or subtracting existence and non-existence, Slandering and viewing. What is known and does not arise, That is the nature of thusness. The meaning of impermanence is without meaning and, The nature of arising and ceasing and, With defilement, without defilement, without meaning, that is,
།རྩ་བའི་ཁོ་ནར་གོ་རིམ་བཞིན། །སྡུག་བསྔལ་ལེན་ དང་མཚན་ཉིད་དང་། །འབྲེལ་པ་གཞན་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །དངོས་མེད་དེ་དངོས་མ་ཡིན་དང་། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་སྟོང་པར་འདོད། །མཚན་ཉིད་མེད་པས་བདག་མེད་དང་། །དེ་དང་མི་མཐུན་མཚན་ཉིད་དང་། །རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན། ། 2-115 དེ་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པར་འདོད། །བག་ཆགས་དང་ནི་ཀུན་ནས་འབྱུང་། །མ་བྲལ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་གཉིས་མི་སྐྱེ། །དྲི་མ་ཞི་བ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་སྤང་ བ་དང་། །ཐོབ་པར་མངོན་སུམ་བྱ་བས་ནི། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡང་དག་བཤད། །བཏགས་པ་དང་ནི་ཤེས་པ་དང་། །དེ་བཞིན་བརྗོད་པ་རགས་པ་ཡིན། །དམ་པའི་དོན་ནི་གཅིག་པུ་འོ། །དོན་དང་ཐོབ་ དང་སྒྲུབ་པ་ནི། །དོན་དམ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །འགྱུར་མེད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་སྟེ། །གསུམ་གྱིས་རིགས་པའི་གྲགས་པའོ། །རྣམ་དག་ སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །གཅིག་པུ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་ཡིན། །རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། །མིང་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྡུ། །ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་རབ་ཁོ་ན། །གཅིག་པུ་ཁོ་ནས་བསྡུས་པ་ཡིན། ། འཇུག་དེ་ཁོ་ན་རྣམ་པ་གཉིས། །གནས་པ་དང་ནི་ངན་པར་ཞུགས། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་དང་དག །ཡང་དག་སྒྲུབ་པ་གཅིག་པུ་འོ། །གཅིག་དང་རྒྱུ་དང་ཟ་བ་དང་། །བྱེད་པ་དང་ནི་དབང་ བསྒྱུར་དང་། །བདག་པོའི་དོན་དང་རྟག་པ་དང་། །ཉོན་མོངས་པ་དང་དག་པའི་གནས། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་དང་མ་གྲོལ་གྲོལ། །འདི་དག་ལ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་དང་རྣམ་རྟོག་དོན། །ཆོས་ཉིད་དོན་གྱིས་དེ་དག་དེར། ། 2-116 ཐོག་མ་དུ་མ་ཉིད་དང་ནི། །བསྡུས་དང་ཡོངས་སུ་ཕྱེ་བའི་དོན། །འཛིན་དང་གཟུང་དང་དེ་འཛིན་པ། །ས་བོན་དོན་ཏེ་གཞན་དུ་འདོད། །ཚོར་དང་དོན་རྣམས་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི། །ཉེར་སྤྱོད་འབྱུང་སྒོ་གཞན་ ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྩོལ་བ་ལ། །སྒྲོ་འདོགས་མེད་ཅིང་བསྐུར་འདེབས་མེད། །མི་འདོད་འདོད་དང་རྣམ་དག་དང་། །མཉམ་དུ་འབྱུང་དང་དབང་བྱེད་དང་། །འཐོབ་དང་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དག །གཞན་དབང་ཉིད་ ཀྱི་དོན་ཏེ་གཞན། །འཛིན་དང་གནས་དང་རྒྱུན་མི་འཆད། །སྤྱོད་དང་དག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར། །འབྲས་བུ་རྒྱུ་རྣམས་སྤྱད་ཟིན་དང་། །དེ་བཞིན་མ་སྤྱད་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་དོན། །དེ་ ཡི་རྒྱུ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །དེ་ཞི་བ་དང་གཉེན་པོའི་དོན། །ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་གཞན་དུ་འདོད། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །ཀུན་འབྱུང་བ་ཡི་བདེན་པ་སྟེ། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་དང་རྣམ་མི་ རྟོག །ཤེས་པས་གཞན་ལས་བདག་གིས་ནི། །ངེས་པར་འབྱུང་ཕྱིར་གཞན་ཞེས་བྱ། །བཏགས་བཅས་རྒྱུར་བཅས་རྒྱུ་མཚན་དང་། །རབ་ཏུ་ཞི་བ་དོན
【現代漢語翻譯】 根本上依次認為，痛苦的接受和特徵，以及與它們的關係是不同的。無實有並非真實存在，並且自性是空性的。沒有特徵即無我，與此不符的特徵，是爲了顯示其自身的特徵。 因此，認為痛苦是真實的。習氣和一切生起，以及不分離也是如此。本體和二不生，以及清凈的寂滅被認為是二。通過完全瞭解、斷除和獲得，以及顯現，如實宣說了道諦。名言和認識，以及如此的言說是粗略的。勝義諦是唯一的。意義、獲得和成辦，被認為是勝義諦的三種相。不變、不顛倒，以及完全成就的兩種相。一種是世間共稱，三種是理智共稱。清凈的行境有兩種，唯一地被宣說。因和分別念，以及名稱被歸納為兩種。真實智慧僅僅是，唯一地被歸納。進入僅僅是兩種，安住和惡趣入。特徵是辨別和喜悅，真實成辦是唯一的。一和因，以及食和，作者和自在，以及主人的意義和常，煩惱和清凈的處所，瑜伽士和未解脫與已解脫。對於這些視為我。一切分別和種種分別的意義，法性意義即是那些。 最初的眾多和，總攝和完全分開的意義。能執和所執以及執持者，是種子的意義，認為是不同的。感受和諸意義是完全斷除的，近取和生門是不同的。因和果在勤作上，沒有增益和誹謗。不欲、欲和清凈，以及一同生起和自在，獲得和完全受用等，是他自在的意義，是不同的。執持和安住以及相續不斷，爲了受用和清凈的緣故。果和因是已受用和，以及未受用是不同的。感受是具有因的意義，它的因是成辦。它的寂滅和對治的意義，因為具有的緣故認為是不同的。它的因是成辦。一切生起的真諦是，功德和過失以及不分別。通過了解從他者而由我，必定生起故稱為他。具有名言和具有因以及理由，以及完全寂滅的意義。
【English Translation】 Fundamentally, it is sequentially considered that the acceptance and characteristics of suffering, and their relationship, are different. Non-existent is not truly existent, and its own nature is emptiness. Without characteristics is no-self, and the characteristics that contradict this, are to show its own characteristics. Therefore, suffering is considered to be true. Habitual tendencies and all arising, as well as non-separation, are also the same. The essence and non-duality of arising, and the purity of cessation are considered to be two. Through fully understanding, abandoning, and attaining, as well as manifestation, the truth of the path is truly explained. Nominal designation and cognition, as well as such expression, are coarse. The ultimate truth is the only one. Meaning, attainment, and accomplishment, are considered to be the three aspects of ultimate truth. Immutable, non-reversed, and the two aspects of complete accomplishment. One is worldly convention, and three are logical conventions. Pure objects of experience are two, and are uniquely expressed. Cause and conceptualization, as well as name, are summarized into two. True wisdom is merely, uniquely summarized. Entering is merely two, abiding and entering into evil destinies. Characteristics are discernment and joy, true accomplishment is the only one. One and cause, as well as eating and, the agent and autonomy, as well as the meaning of the master and permanence, afflictions and the place of purity, yogis and the non-liberated and liberated. For these, regard as self. The meaning of all conceptualizations and various conceptualizations, the meaning of the nature of phenomena is those. The initial multitude and, the meaning of summarizing and completely separating. The grasper and the grasped, as well as the holder, are the meaning of the seed, considered to be different. Feelings and all meanings are completely cut off, the proximate cause and the source of arising are different. Cause and effect in effort, without superimposition and denial. Undesired, desire, and purity, as well as simultaneous arising and autonomy, attainment and complete enjoyment, etc., are the meaning of other-dependence, which is different. Holding and abiding, as well as continuous, for the sake of enjoyment and purity. Fruit and causes are already enjoyed and, as well as not yet enjoyed are different. Feeling is the meaning with cause, its cause is accomplishment. Its cessation and the meaning of antidote, because of possessing it, it is considered different. Its cause is accomplishment. The truth of all arising is, qualities and faults as well as non-discrimination. Through understanding, from others and by me, it necessarily arises, therefore it is called other. Having designation and having cause as well as reason, and the meaning of complete cessation.
་བཅས་ནི། །ཐ་མ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡིན། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་ མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། དེ་ཁོ་ནའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། ༈ །། ༄། །གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བཞི་པ། གནས་ངན་ལེན་ཕྱིར་སྲེད་རྒྱུའི་ཕྱིར། །གཞི་ཡི་ཕྱིར་དང་མ་རྨོངས་ཕྱིར། །བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་བྱ་བས། ། 2-117 དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམས། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རྣམས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་ཤེས་ན། །དེ་དག་སྤོང་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །དེར་གནས་ལས་སུ་རུང་ བ་ཉིད། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་འབྱོར་པར་འགྱུར། །ཉེས་པ་ལྔ་སྤང་འདུ་བྱེད་བརྒྱད། །བསྟན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་འོ། །ལེ་ལོ་དང་ནི་གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་ དང་འདུ་བྱེད་དེ། །འདི་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །གནས་དང་དེ་ལ་གནས་པ་དང་། །རྒྱུ ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འོ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང་། །བྱིང་དང་རྒོད་པ་རྟོགས་པ་དང་། །དེ་ སྤོང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དང་། །ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇུག་པ་འོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བསྐྱེད་ནས། །འདུན་དང་སྦྱོར་བ་དབང་བྱེད་དང་། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང་། །མི་འཕྲོ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཀྱང་ ངོ་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་སྲབ་པའི་ཕྱིར། །སྟོབས་ལྡན་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཡིན། །དབང་པོ་རྣམས་དང་སྟོབས་རྣམས་ལ། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་གཉིས་སོ། །རང་བཞིན་ཡན་ལག་གནས་ཡན་ལག །གསུམ་པ་ངེས་འབྱུང་ ཡན་ལག་སྟེ། །བཞི་པ་ཕན་ཡོན་ཡན་ལག་ཡིན། །རྣམ་གསུམ་ཉོན་མོངས་མེད་ཡན་ལག །འདི་ལ་གཞི་དང་གནས་དང་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཡོངས་སུ་གཅོད་དང་གོ་བྱེད་དང་། །རྣམ་གསུམ་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། ། 2-118 མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ནི། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དེ་བརྒྱད་དོ། །ལྟ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས། །གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདོད། །ཉོན་མོངས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དབང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་ པོ་འོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྗེས་སུ་འབྲེལ་བཅས་བཟློག་པ་དང་། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྗེས་སུ་འབྲེལ་མེད་བསྒོམ་པ་འོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི། །དམིགས་དང་ཡིད་ ལ་བྱེད་པ་དང་། །འཐོབ་པས་དེ་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས། །རྒྱུ་ཡི་གནས་དང་ཞུགས་པ་དང་། །སྦྱོར་དང་འབྲས་བུ་བརྗོད་པ་དང་། །བྱ་དང་བྱ་མེད་ཁྱད་པར་དང་། །དེ་ནི་བླ་མ་བླ་ན་མེད། །མོས་ པ་དང་ནི་འཇུག་པ་དང་། །ངེས་པར་འབྱུང་དང་ལུང་བསྟན་དང་། །བརྗོད་པ་དང་ནི་དབང་བསྐུར་དང་། །ཕྱིན་པ་དང་ནི་ཕན་ཡོན་དང་། །བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་འོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་གསུམ་ སྟེ། །མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང་། །རྣམ་པར་དག་
【現代漢語翻譯】 這些都是最後要講述的內容。《辨中邊論》中，名為『唯彼之章』，這是第三品。 這是第四品，名為『對治修習之章』。 爲了對治惡趣，爲了貪愛的生起，爲了（煩惱的）根本，爲了不愚癡，爲了進入四聖諦，應當修習四念住。 如果完全瞭解不和順品和對治品的所有方面，爲了斷除它們，就會生起四種精進。安住於此，就能勝任一切事務。 捨棄五種過失，修習八種行相，這是從教法的原因中產生的。五種過失是：懈怠、忘失教授、昏沉、掉舉、不作行和作行。八種行相是：安住、于彼安住、因、果、不忘失所緣、了知昏沉和掉舉、爲了斷除它們而作行、以及寂止時如實進入。 生起與解脫分相應的（善法），即是欲、勤、堪能、不忘失所緣、以及不散亂的分別。因為不和順品微弱，所以力量強大，果報在後。根和力各有兩種決定勝分。自性支、依處支、第三是出離支，第四是利益支。三種是無煩惱支。這其中，已經講述了基礎、處所和自性。三種是完全斷除、能理解、以及使他人信服。 爲了對治不和順品，有八支道。觀點、戒律、資具減少，想要向他人表達。煩惱和近煩惱是（不和順品的）力量。 隨順、顛倒、隨順關聯和顛倒，以及非顛倒、顛倒、隨順不關聯，這些都是應當修習的。菩薩的所緣、作意和獲得，因此而殊勝。原因的處所、進入、結合、果報的宣說、應作和不應作的差別，以及這是無上之上的。信解和進入、決定生起和授記、宣說和灌頂、以及功德和利益，這些都是爲了成就事業而宣說的。法界有三種：不凈、不凈而凈、以及清凈。
【English Translation】 These are the final teachings. From the Madhyāntavibhāga-bhāṣya (Distinguishing the Middle from the Extremes), this is the third chapter, called 'The Chapter on That Alone'. This is the fourth chapter, called 'The Chapter on Cultivating Antidotes'. To counter bad rebirths, to counter the arising of craving, to counter the root (of afflictions), to counter non-ignorance, and to enter the Four Noble Truths, one should cultivate the four mindfulnesses. If one fully understands all aspects of the unfavorable and the antidotes, then to abandon them, four kinds of diligence will arise. Abiding therein, one will be capable of all tasks. Abandoning the five faults and cultivating the eight applications, this arises from the cause of the teachings. The five faults are: laziness, forgetting the instructions, dullness, excitement, non-application, and application. The eight applications are: abiding, abiding therein, cause, result, not forgetting the object, recognizing dullness and excitement, applying to abandon them, and truly entering into quiescence. Generating (wholesome qualities) that accord with the factors of liberation, namely, aspiration, effort, pliancy, not forgetting the object, and discriminating without distraction. Because the unfavorable is weak, the powerful result is in the future. The faculties and the powers each have two aspects of ascertainment. The nature limb, the support limb, the third is the emergence limb, and the fourth is the benefit limb. Three are the non-affliction limbs. Herein, the basis, the place, and the nature have been taught. Three are complete cutting off, understanding, and making others believe. To counter the unfavorable, there are the eight limbs of the path. View, discipline, reducing possessions, wanting to express to others. Afflictions and near afflictions are the power (of the unfavorable). Conformity, inversion, conformity with connection and inversion, as well as non-inversion, inversion, conformity without connection, these are what should be cultivated. The objects, mental activity, and attainment of the Bodhisattvas are therefore superior. The place of the cause, entering, union, the declaration of the result, what should be done and what should not be done, the difference, and this is the highest of the highest. Faith and entering, definite arising and prophecy, declaration and empowerment, as well as merit and benefit, these are declared for accomplishing the task. The dharmadhātu (realm of phenomena) has three aspects: impure, impure and pure, and pure.
པར་ཅི་རིགས་སྦྱར། །འདི་ལས་ཇི་ལྟར་འོས་འོས་སུ། །གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པར་འདོད། །སྣོད་གྱུར་རྣམ་པར་སྨིན་བརྗོད་དང་། །དེ་ཡི་དབང་གིས་ སྟོབས་དང་ནི། །འདོད་དང་འཕེལ་དང་རྣམ་དག་སྟེ། །དེ་དག་འབྲས་བུ་གོ་རིམ་བཞིན། །ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཐོག་མ་དང་། །དེ་གོམས་བྱས་དང་རྫོགས་པ་འོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །བྲལ་བ་དང་ནི་ཁྱད་པར་དང་། ། 2-119 བླ་མ་དང་ནི་བླ་ན་མེད། །འབྲས་བུ་གཞན་ཏེ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བཞི་པའོ།། ༈ །། ༄། །ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལྔ་པ། བླ་མེད་ ཉིད་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་། །དམིགས་པ་དང་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ། །བསྟན་པ་ཡིན་པར་འདོད་པ་འོ། །སྒྲུབ་པ་དག་ནི་རྣམ་དྲུག་སྟེ། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ལའོ། །དམ་པ་དང་ནི་ཡིད་བྱེད་དང་། ། རྗེས་སུ་མཐུན་ཆོས་མཐའ་སྤངས་དང་། །ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་མེད། །དམ་པ་བཅུ་གཉིས་བདག་ཉིད་དེ། །རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཡུན་རིང་དང་། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་ཟད་དང་། །རྒྱུན་མི་འཆད་དང་ཚེགས་ མེད་དང་། །དབང་འབྱོར་བ་དང་ཡོངས་གཟུང་དང་། །རྩོམ་དང་འཐོབ་དང་རྒྱུ་མཐུན་དང་། །འགྲུབ་པ་དམ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དམ་པའི་དོན་གྱིས་ནི། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བཅུར་འདོད་དོ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་དང་ནི་ཤེས་རབ་ཐབས། །སྨོན་ལམ་སྟོབས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་། །འདི་དག་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བཅུ་འོ། །ལས་ནི་རྗེས་སུ་འཛིན་བྱེད་དང་། །གནོད་མི་བྱེད་དང་དེ་ལ་བཟོད། །ཡོན་ ཏན་འཕེལ་དང་འཛུད་ནུས་དང་། །རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་། །མི་ཟད་པ་དང་རྟག་འཇུག་དང་། །ངེས་པར་ལོངས་སྤྱོད་སྨིན་པར་བྱེད། །ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཇི་ལྟ་བུར། །ཆོས་རྣམས་བཏགས་པར་མཛད་པ་དག ། 2-120 བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་པར་ཡང་། །ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་ཡིད་བྱེད་པའོ། །ཁམས་རྟས་བྱེད་དང་འཇུག་བྱེད་དང་། །དེ་ནི་དོན་རྣམས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་བཅུ་དང་། །ཡང་དག་ལྡན་པར་ཤེས་ པར་བྱ། །ཡི་གེ་འདྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང་། །ཉན་དང་ཀློག་དང་ལེན་པ་དང་། །འཆད་དང་ཁ་དོན་བྱེད་པ་དང་། །དེ་སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པ་འོ། །སྤྱོད་པ་དེ་བཅུའི་བདག་ཉིད་ནི། །བསོད་ནམས་ཕུང་ པོ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཁྱད་པར་ཕྱིར་དང་མི་ཟད་ཕྱིར། །གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་མ་ཞིའི་ཕྱིར། །མི་གཡེང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར། །གྱུར་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས། །ལྡང་དང་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་། །དེ་ བཞིན་རོ་མྱང་བྱིང་དང་རྒོད། །ཡིད་ཆེས་པ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ངར་འཛིན་དང་། །ཆུང་ངུའི་སེམས་ནི་གཡེང་བ་སྟེ། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཡི་གེ་དོན་དང་ཡ
【現代漢語翻譯】 各種方法都適用。從這些方法中，如何才是最合適的呢？想要確立補特伽羅（梵文：Pudgala，補特伽羅，人），需要說明作為法器的成熟，以及由此產生的力量。 慾望、增長和完全清凈，這些是按順序排列的四種果。後者是前者的基礎，通過習慣和圓滿而實現。隨順和不隨順的方面，分離和差別， 殊勝和無上，這些是其他的果，簡而言之。《辨中邊論》中，名為『對治修習品』的章節，是第四品。 無上 無上本身就是成就，所緣和真實成就，被認為是教法。成就有六種，即彼岸度。殊勝和作意， 隨順法、斷邊和差別，無差別。十二殊勝的自性，廣大和長久，爲了利益和不盡，持續不斷和無辛勞， 自在和完全掌握，開始和獲得，因相應和成就，被認為是殊勝的。因此，憑藉殊勝的意義，十種彼岸度被確立。佈施、持戒、忍辱、精進， 禪定和智慧、方便，願力、力量和智慧，這些是十種彼岸度。業是隨順的，不損害和忍受，功德增長和能夠進入， 能夠解脫和不盡，恒常進入和必定享受成熟。在大乘中，如何安立諸法？ 菩薩（梵文：Bodhisattva，菩提薩埵，覺有情）恒常以三種智慧作意。界作為基礎和進入，由此諸事得以成就。 因此，應當了知與十種法行完全相應。書寫、供養、佈施，聽聞、讀誦和受持， 講說和闡釋意義，憶念和修習。具有這十種行持的自性，是無量福德聚。爲了殊勝和不盡，爲了利益他人而不疲倦。 不散亂和不顛倒，轉變為隨順法。生起和進入對境，同樣地，體驗味道、沉沒和掉舉。具有信心的想法， 作意和執我，以及微小的想法是散亂，有智慧的人應當了知。文字的意義和
【English Translation】 Various methods are applicable. From these, how is it most appropriate? Wanting to establish the Pudgala (Person), it is necessary to state the maturation as a vessel, and the power due to that. Desire, increase, and complete purity, these are the four fruits in order. The latter is the basis of the former, achieved through habituation and completion. Concordant and discordant aspects, separation and difference, Superior and unsurpassed, these are other fruits, in brief. In the 'Distinguishing the Middle from the Extremes', the chapter called 'Cultivating the Antidote', is the fourth chapter. Unsurpassed Unsurpassed itself is accomplishment, object of focus, and true accomplishment, is considered the teaching. Accomplishments are sixfold, namely the perfections. Superior and attention, Concordant Dharma, abandoning extremes, and difference, no difference. The nature of twelve superiors, vast and long-lasting, for the sake of benefit and inexhaustible, continuous and without toil, Freedom and complete mastery, beginning and obtaining, cause-congruent and accomplishment, are considered superior. Therefore, by the meaning of superior, ten perfections are established. Giving, ethics, patience, diligence, Meditation and wisdom, skillful means, aspiration, power, and knowledge, these are the ten perfections. Action is conducive, does not harm and endures, merit increases and is able to enter, Able to liberate and inexhaustible, constantly entering and certainly enjoying maturation. In the Great Vehicle, how are phenomena established? A Bodhisattva (Enlightenment Being) constantly attends with three wisdoms. Realm as the basis and entering, thereby things are accomplished. Therefore, it should be known to be fully in accordance with the ten practices of Dharma. Writing, offering, giving, hearing, reading, and receiving, Explaining and elucidating meaning, remembering and meditating. The nature of these ten practices, is an immeasurable accumulation of merit. For the sake of superiority and inexhaustibility, for the sake of benefiting others without fatigue. Non-distraction and non-inversion, transformed into concordant Dharma. Arising and entering the object, similarly, experiencing taste, sinking and agitation. An idea with confidence, Attention and self-grasping, and a small thought is distraction, those with intelligence should know. The meaning of letters and
ིད་བྱེད་ དང་། །མི་འཕྲོ་བ་དང་མཚན་ཉིད་གཉིས། །མ་དག་དག་དང་གློ་བུར་དང་། །མི་སྡང་བ་དང་ཁེངས་པ་མེད། །འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དང་འདྲིས་ཕྱིར་དང་། །མ་འབྲེལ་ཕྱིར་དང་མ་འདྲིས་ཕྱིར། །དོན་ཡོད་པ་དང་ མེད་པ་སྟེ། །དེ་ནི་ཡི་གེ་མ་ལོག་པའོ། །གཉིས་སུ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི། །དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་དོན་ལ་མ་ལོག་པ། །ཡོད་དང་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤངས། །རྟོག་པ་དེ་ཡིས་བསྒོས་པ་ཡི། ། 2-121 རྟོག་པ་ཡིད་བྱེད་དེའི་གནས་ནི། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མ་ལོག་པ། །གཉིས་སུ་སྣང་བའི་རྒྱུ་ལ་འོ། །དོན་གྱིས་མེད་དང་ཡོད་པ་སྟེ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་བཞིན་དུ་འདོད། །དེ་ནི་མི་འཕྲོ་མ་ ལོག་སྟེ། །ཡོད་དང་མེད་པ་མི་འཕྲོ་ཕྱིར། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཇུག་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་ཁོ་ན་སྟེ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ལོག་པའོ། །དོན་དམ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ ནི་མ་གཏོགས་པར། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་དེར། །དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡིད་ལ་བྱེད། །མ་སྤངས་པ་དང་སྤངས་པ་ལས། །དེ་ ནི་མ་དག་རྣམ་དག་སྟེ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་མ་ལོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །རྣམ་པར་དག་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན། །གཉིས་ནི་གློ་བུར་བྱུང་བ་སྟེ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་མ་ལོག་ པའོ། །ཆོས་རྣམས་དང་ནི་གང་ཟག་གི །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་མེད། །མེད་ཕྱིར་དེ་བས་སྐྲག་དང་ང་། །མེད་དེ་དེ་འདིར་མ་ལོག་པའོ། །གང་ལ་གང་ཞིག་གང་ལས་འཁྲུལ། །མ་འཁྲུལ་གང་ཞིག་ གང་ལ་དང་། །འཁྲུལ་དང་མ་འཁྲུལ་འབྲས་བུ་ཉིད། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ནི་མཐའ་མ་འོ། །ཡོད་མེད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་དང་། །གནས་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད། །མི་རྟོག་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །རྟག་པར་འོད་གསལ་ཉིད་དང་ནི། ། 2-122 ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་དང་། །དེ་བཞིན་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཉིད། །འགྲིབ་པ་མེད་དང་ལྷག་མེད་པ། །རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ནི་བཅུ་ཞེས་བྱ། །ཐ་དད་པ་དང་གཅིག་མཐའ་དང་། །མུ་སྟེགས་ཉན་ཐོས་གཉི་ ག་དང་། །གང་ཟག་ཆོས་ལ་སྒྲོ་འདོགས་དང་། །སྐུར་འདེབས་མཐའ་རྣམས་གཉིས་གཉིས་དང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་མཐའ། །རྟག་དང་ཆད་པར་འདུ་ཤེས་དང་། །གཟུང་དང་འཛིན་དང་ཀུན་ཉོན་མོངས། །རྣམ་པར་བྱང་ ལ་གཉིས་དང་གསུམ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་མཐའ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འདོད། །དངོས་ཡོད་དངོས་མེད་ཞི་བྱ་དང་། །ཞི་བྱེད་སྐྲག་བྱ་དེ་ལ་འཇིགས། །གཟུང་དང་འཛིན་དང་ཡང་དག་ཉིད། །ལོག་ པ་ཉིད་དང་བྱེད་དང་མིན། །སྐྱེ་བ་མེད་དང་མཉམ་པའི་དུས། །དེ་ནི་རྣམ་རྟོག་གཉིས་ཀྱི་མཐའ། །ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་མེད་ནི། །ས་བཅུ་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ། །རྣམ་པར་གཞག་དང་དེ་བཞིན་ དབྱིངས། །སྒྲུབ་དང་སྒྲུབ་དང་འཛིན་པ་དང་
【現代漢語翻譯】 作意和，不退轉與體性二者，非清凈與清凈和，忽然與，不嗔恚和無有驕慢，因關聯之故和串習之故和，非關聯之故和非串習之故，有義的和無有的，此乃文字不顛倒。 顯現為二者，並非如是存在，此乃于義不顛倒，遠離有和無。以彼分別所攝持，分別作意彼之境，于意作意不顛倒，于顯現二之因上。 以義無有和有，如幻術等一般想，此乃不退轉不顛倒，因有和無不退轉故，一切分別不生故，一切唯是名言爾，自之體性不顛倒也，于勝義自之體性上。 除卻法界外，如是法非有，是故於總相之體性，此乃不顛倒，顛倒之意作意，未捨棄和捨棄，此乃非清凈清凈，彼亦于彼不顛倒。 法界自性，極清凈故如虛空，二是忽然生起，彼亦于彼不顛倒。諸法和補特伽羅之，一切煩惱無有清凈，無有故因此怖畏和慢，無有彼於此不顛倒。 於何者何者從何者生，不生何者於何者和，生和不生果即是，彼二之邊際非有。有無不顛倒和，處所和如幻術一般，不分別和自性，恒常光明和，一切煩惱極清凈和，如是如虛空一般。 無有減損和無有增益，金剛之語名為十。差別和他體邊和，外道聲聞二者和，補特伽羅法上增益和，誹謗邊際二二和，不順品和對治邊，常斷而作意和，能取和所取和一切煩惱，極清凈上二和三。 種種分別二之邊，彼乃七種想，實有實無寂靜和，寂靜者怖畏於彼，能取和所取和真實，顛倒和作者和非作者，無生和等同時，彼乃分別二之邊。有差別和無差別，於十地當知，種種安立和如是界，成辦和成辦和執著和
【English Translation】 The mind and, non-regression and nature, two. Non-pure and pure and, adventitious and, non-hatred and no pride. Because of connection and because of familiarity and, because of non-connection and because of non-familiarity. Meaningful and non-existent, this is the letter not reversed. Appearing as two, it is not so existent, this is the meaning not reversed, separated from existence and non-existence. By that thought possessed, the place of that thought-mind is, the mind is not reversed, on the cause of appearing as two. By meaning non-existent and existent, like illusion and so on, it is desired. This is non-regression not reversed, because existence and non-existence do not regress, because all thoughts do not enter. All are only names, one's own nature is not reversed, on the ultimate one's own nature. Except for the realm of Dharma, like this Dharma is not existent, therefore in the nature of generality, this is not reversed. The mind of reversal is done, not abandoned and abandoned, this is non-pure pure, that also is not reversed on that. The realm of Dharma is by nature, completely pure like the sky, two are adventitiously arisen, that also is not reversed on that. Dharmas and beings, all afflictions are without purity, because of non-existence, therefore fear and pride, are non-existent, that is not reversed here. What to what from what arises, what does not arise to what and, arising and not arising the fruit itself, the limit of those two is not. Existence and non-existence not reversed and, place and like illusion itself, non-conceptual and by nature, always clear light and, all afflictions completely purified and, likewise like the sky itself. Without decrease and without increase, the Vajra words are called ten. Different and one extreme and, non-Buddhist Hearers both and, beings Dharma on superimposition and, denigration extremes two two and, non-concordant side and antidote extreme, permanence and annihilation as conception and, grasping and holding and all afflictions, completely purified on two and three. The extreme of two of various thoughts, that is desired as seven kinds. Real existent real non-existent peaceful and, peaceful one fears that, grasping and holding and truth itself, reversed and doer and non-doer, unborn and equal time, that is the extreme of two of thoughts. Differentiated and undifferentiated, in the ten grounds should be known, various establishments and likewise realm, accomplishment and accomplishment and holding and
། །ངེས་པར་འཛིན་དང་རབ་ཏུ་འཛིན། །རབ་ཏུ་རྟོགས་དང་རབ་རྒྱས་དང་། །རྣམ་པར་རྟོག་དང་རྣལ་འདུག་དང་། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དམིགས་པར་འདོད། །མ་ཚང་མེད་དང་ མི་སྤོང་དང་། །མི་གཡེང་བ་དང་རབ་རྫོགས་དང་། །ཡང་དག་སྐྱེད་དང་འཕེལ་བ་དང་། །ལས་སུ་རུང་དང་མི་གནས་དང་། །སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་ནི། །རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཡང་དག་འགྲུབ། །དབུས་རྣམ་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཏེ། ། 2-123 རྟོགས་པར་དཀའ་དང་སྙིང་པོའི་དོན། །དོན་ཆེན་དེ་བཞིན་ཀུན་གྱི་དོན། །དོན་མེད་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་འོ། །བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ལེའུར་བཅད་པ་ ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །། བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འཕགས་པ་བྱམས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང་། ཤཱི་ལེནྡྲ་བོ་དྷི་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
【現代漢語翻譯】 定執與勝執， 殊勝解與極增長， 種種解與真實住， 是為最勝之所緣。 無有缺與不捨棄， 不散亂與極圓滿， 真實生與增長和， 堪能與不住以及， 無有障礙之自性， 常不斷絕如實成。 此為《辨中邊論》之教義， 難以證悟乃精要義， 是為大利益及一切義， 遣除一切無意義。 《辨中邊論》中，名為『無上乘品』之章節，即第五品。 《辨中邊論》之偈頌，聖彌勒菩薩所造，至此圓滿。 印度堪布吉那彌扎（梵文：Jinamitra），希連扎菩提（梵文：Śīlendrabodhi），以及校勘譯師班智達耶謝德共同翻譯、校勘並最終確定。
【English Translation】 Grasping firmly and grasping excellently, Excellent understanding and supreme increase, Discriminating and abiding in reality, Are considered the excellent object. Without deficiency and without abandoning, Without distraction and perfectly complete, Truly generating and increasing, Being workable and non-abiding, and, The very nature of being without obscurations, Continuously and truly accomplishing without interruption. This is the teaching of the Madhyāntavibhāga (Distinguishing the Middle from the Extremes), Difficult to realize, it is the essential meaning, It is the great benefit and the meaning of all, Eliminating all that is meaningless. In the Madhyāntavibhāga, the chapter called 'The Supreme Vehicle Chapter' is the fifth. The verses of the Madhyāntavibhāga, composed by the noble Maitreya, are thus completed. Translated, edited, and finalized by the Indian Abbot Jinamitra, Śīlendrabodhi, and the translating editor, the bande Yeshe De.