rongton0204_修持竅訣類.g2.0f

冉登釋迦嘉辰教言集RSG8སྒོམ་ཁྲིད་མན་ངག་གི་སྐོར། 2-249 ༄༅། །སྒོམ་ཁྲིད་མན་ངག་གི་སྐོར། ༄། །ནི་གུ་ཆོས་དྲུག་གི་མན་ངག་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་མཛོད་ཅེས་བྱ་བ། ༈ ཐབས་ལམ་བདེ་དྲོད་རང་འབར། ༄༅། །སྒོམ་ཁྲིད་མན་ངག་གི་སྐོར།། ༄༅། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་གུའི་ཁྲིད་ཡིག་འདིའི་ལུང་མ་གསན་གསུངས་ནས་ལྗགས་ལུང་མ་བྱུང་། ནི་གུ་ཆོས་དྲུག་གི་མན་ངག་ རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་མཛོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།། བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚད་མེད་ཡོན་ཏན་མི་ཟད་གཏེར་མངའ་ཞིང་། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་སྐྱོབ་པའི་དབང་། །ཕྲིན་ལས་ གངྒཱའི་ཆུ་རྒྱུན་མི་ཟད་པ། །མ་ལུས་སྐྱོབ་པའི་དབང་པོ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཟག་མེད་བདེ་བའི་དཔལ་ལ་རྣམ་རོལ་ཞིང་། །ཀུན་སྦྱོར་འཆིང་བ་མ་ལུས་གཅོད་པར་མཛད། །རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ཉེ་ལམ་ཕུལ་ བྱུང་བ། །གསུང་མཛད་ཡེ་ཤེས་མཁའ་འགྲོ་ལ་བཏུད་དེ། །སྔོན་མེད་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཟབ་མོའི་གཏེར། །དད་ལྡན་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་ངོགས་ཆེ། །ཐར་འདོད་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བསྟན་པར་བྱ། །རྡོ་རྗེ་ འཆང་གིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཁའ་འགྲོ་ནི་གུ་མ་ལ་གསུངས་པའི་སྙན་བརྒྱུད་ཀྱི་གདམས་པ་འདི་ལ་ཆོས་དྲུག་སྟེ། ཐབས་ལམ་བདེ་དྲོད་རང་འབར། རྒྱུ་ལུས་ཆགས་སྡང་རང་གྲོལ། རྨི་ལམ་ཉིང་འཁྲུལ་རང་ དག འོད་གསལ་གཏི་མུག་རང་སངས། འཕོ་བ་མ་བསྒོམས་སངས་རྒྱས། བར་དོ་རྒྱལ་བ་ལོངས་སྐུའོ། །དང་པོ་ཐབས་ལམ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྔོན་འགྲོ། དངོས་གཞི། རྗེས་སོ། །སྔོན་འགྲོ་ལ་གསུམ། དག་བྱེད་ཨའི་སྟོང་ར། 2-250 སྟོང་ར་ནད་གདོན་སེལ་བྱེད། རྟགས་གསུམ་སྟོང་རའི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་དག་བྱེད་ཨའི་སྟོང་ར་སྒོམ་ཚུལ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་སྔོན་དུ་བཏང་ནས། རང་གི་སྤྱི་བོར་བླ་མ་སྒོམ་ནས་གསོལ་བ་བཏབ་ སྟེ། ནད་གདོན་ཞི་བར་མཛད་དུ་གསོལ། སྡིག་སྒྲིབ་དག་པར་མཛད་དུ་གསོལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། ཞེས་ལན་མང་དུ་བྱའོ། །རང་གི་སྨིན་མཚམས་སུ་ཆོས་འབྱུང་ དཀར་པོ་རྩ་བ་ཕྲ་བ་ཐུར་དུ་ཟུག་པས་མགྲིན་པར་སླེབ་པ། གདེངས་ཀ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པའི་སྨིན་མཚམས་དང་། ཟུར་གཉིས་རྣ་བ་གཉིས་སུ་སླེབ་པ་བསྒོམ། དེའི་ནང་དུ་ཨ་དཀར་པོ་གཅིག་བསམས་ ནས་ངག་ཏུ་ཨ་ཨ་ཞེས་བརྗོད་པས། ཨ་ལས་བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་བབས་ནས། ནད་གདོན་སྡིག་སྒྲིབ་དག་ནས་ལུས་ཤེལ་སྒོང་དྲི་མ་མེད་པ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་མོ། །གཉིས་པ་སྟོང་ར་ནད་གདོན་སེལ་བྱེད་ ནི། ནང་ཚད་པ་ཤས་ཆེ་ན། བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་ཤིན་ཏུ་བསིལ་བ་དང་། གྲང་བ་ཤས་ཆེ་ན་བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་རེག་བྱ་ཚ་བ་དང་། རླུང་ནད་ལ་བདུད་རྩི་ཞུན་མར་ལྟར་བཅུད་ཅན་དུ་བསྒོམ་ མོ། །གདོན་གནོད་པར་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་ཐོན་པར་བསམ་མོ། །གསུ

【現代漢語翻譯】 冉登釋迦嘉辰教言集RSG8《禪修引導口訣》 關於禪修引導口訣 《尼古瑪六法口訣寶藏》 方便道樂暖自燃 關於禪修引導口訣 爲了迅速獲得圓滿正等覺佛陀之果位，若未聽聞尼古瑪之引導文，則未得口傳。此乃《尼古瑪六法口訣寶藏》。 頂禮上師與本尊！您擁有無量無盡的功德寶藏，您是救護無邊眾生的怙主，您的事業如恒河之水般永不枯竭，我向您——救護一切的怙主頂禮！您自在地享受著無漏的安樂，您能斷除一切束縛，您是金剛持的殊勝近道，我向您——宣說此道的智慧空行母頂禮！ 這前所未有的甚深寶藏，是具信之人的無上入口，爲了希求解脫的有緣者，我將宣講此法。此乃金剛持向智慧空行母尼古瑪所宣說的耳傳竅訣，包含六法：方便道樂暖自燃，因身貪嗔自解脫，夢境迷亂自清凈，光明愚癡自解脫，遷轉無需修持即成佛，中陰證得報身佛。 首先，方便道包含三個部分：前行、正行和後行。前行又分為三個部分：凈除法的阿字虛空，虛空能消除疾病和邪魔，三種征相是虛空的特點。 首先，凈除法的阿字虛空的禪修方法是：先生起菩提心，然後在自己頭頂上方觀想上師，祈請上師：請息滅我的疾病和邪魔，請清凈我的罪障和障礙，請使我生起殊勝的定。像這樣多次祈請。 在自己的眉間觀想一個白色的法源，根部細長向下延伸至喉嚨，頂端向上，兩個角延伸至雙耳。在法源中觀想一個白色的阿（藏文：ཨ，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，漢語字面意思：無），唸誦『阿阿』，從阿字降下甘露，凈化疾病、邪魔和罪障，觀想身體如無垢的水晶球。第二，虛空能消除疾病和邪魔：如果體內熱癥較重，觀想甘露非常清涼；如果寒癥較重，觀想甘露溫暖；如果風癥較重，觀想甘露如融化的黃油般滋養。 如果受到邪魔的侵害，觀想從體內涌出許多眾生。

【English Translation】 The Collection of Teachings of Rendeng Shagya Gyachen RSG8: On the Instructions of Meditation Guidance About the Instructions of Meditation Guidance The Precious Treasury of Nigu's Six Dharmas The Path of Skillful Means: Blissful Warmth Self-Ignites About the Instructions of Meditation Guidance To swiftly attain the state of perfect and complete enlightenment, one must listen to the instructions of Nigu, without which there is no oral transmission. This is the Precious Treasury of Nigu's Six Dharmas. Homage to the Guru and the Yidam! You possess immeasurable and inexhaustible treasures of qualities, you are the lord who protects limitless beings, your activities are like the inexhaustible flow of the Ganges River, I bow to you, the lord who protects all! You freely enjoy the glory of immaculate bliss, you perfectly cut off all bonds of attachment, you are the excellent close path of Vajradhara, I bow to you, the wisdom dakini who speaks of this path! This unprecedented and excellent treasure is the supreme entrance for those with faith, and for the fortunate ones who desire liberation, I will explain this Dharma. This is the whispered instruction spoken by Vajradhara to the wisdom dakini Niguma, containing six dharmas: The path of skillful means, blissful warmth self-ignites; the cause, the body, attachment and aversion self-liberate; dreams, confusion self-purifies; luminosity, ignorance self-clears; transference, without cultivation, one becomes a Buddha; in the bardo, one attains the Sambhogakaya Buddha. First, the path of skillful means has three parts: preliminaries, main practice, and concluding practice. The preliminaries are divided into three parts: the A-emptiness that purifies, the emptiness that dispels disease and demons, and the three signs that are the characteristics of emptiness. First, the method of meditating on the A-emptiness that purifies is: first generate Bodhicitta, then visualize the Guru above your crown and pray to the Guru: Please pacify my diseases and demons, please purify my sins and obscurations, please cause me to generate a special Samadhi in my mindstream. Pray like this many times. Visualize a white Dharma origin at your brow, with a thin root extending downwards to the throat, and the top pointing upwards, with the two corners extending to the two ears. Inside that, visualize a white A (藏文：ཨ，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，漢語字面意思：無), and verbally say 'A A', from the A nectar flows down, purifying diseases, demons, sins and obscurations, and visualize the body as a flawless crystal ball. Second, the emptiness that dispels diseases and demons: if there is too much heat in the body, visualize the nectar as extremely cool; if there is too much cold, visualize the nectar as warm to the touch; if there is a wind disease, visualize the nectar as nourishing like melted butter. If harmed by demons, visualize many creatures emerging from the body.

---

མ་པ་རྟགས་གསུམ་སྟོང་རའི་ཁྱད་པར་ནི། ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་བ་དང་། ལུས་ལ་ཉི་ཟླའི་འོད་ཤར་བ་ལ་སོགས་ནི། སྡིག་པ་དག་པའི་རྟགས་སོ། ། 2-251 ལུས་ལ་འཁྲུ་སྐྱུགས་དང་། ཁྲག་འཛག་པ་ལ་སོགས་ནི། ནད་ཐོན་པའི་རྟགས་སོ། །སྡོམ་དང་སྡིག་པ་སོགས་སེམས་ཅན་ཐོན་པ་ནི། གདོན་ཐོན་པའི་རྟགས་སོ། །དེ་རྣམས་དངོས་སམ་རྨི་ལམ་ཅི་རིགས་པར་ འབྱུང་ངོ་། །སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། །། གཉིས་པ་ཐབས་ལམ་བདེ་དྲོད་ཀྱི་དངོས་གཞི་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ལུས་གནད་མེའི་སྟོང་ར་ནི། རང་ཉིད་རྡོ་རྗེ་རྣལ་འབྱོར་མ་སྐུ་མདོག་དམར་མོ་ཞལ་ གཅིག་ཕྱག་གཉིས་མ། གཡས་གཡོན་གྱིས་གྲི་གུག་དང་ཐོད་པ་འཛིན་པ། གྲུ་མོ་ན་ཁ་ཊྭཱཾ་ཀ་བསྣམས་པའི་སྤྱི་བོར་བླ་མ་སྔར་བཞིན་བསྒོམ་ལ། བདེ་དྲོད་དང་བདེ་སྟོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱུད་ ལ་སྐྱེ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། ཞེས་གསོལ་བ་དྲག་ཏུ་གདབ་ཅིང་། ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་མེའི་རང་བཞིན་དུ་བསྒོམས་ལ། ལྟེ་བའི་ཐད་ཀའི་ཕྱོགས་བཞིར་མེ་ངང་པའི་སྒོ་ང་ཙམ་རེ་བསྒོམ། གཉིས་པ་གཏུམ་ མོ་ཁ་ཟས་སུ་བཟའ་བ་ནི། རང་ཉིད་ཙོག་པུར་བྱས་པའི་རྐང་ལག་གཉིས་བསྣོལ་ལ་ལག་པ་གཡས་པས་རྐང་པའི་མཐེ་བོང་གཉིས་བཟུང་ལ། རང་ཉིད་རྗེ་བཙུན་མར་བསྒོམས་པའི་རྩ་གསུམ་གསལ་གདབ། རྩ་གསུམ་འཛོམ་སར་རཾ་ལས་མེ། ཡཾ་ལས་རླུང་གཡོས། མེའི་དབྱིབས་མགོ་མཇུག་ཕྲ་བ། དཀྱིལ་སྦོམ་པ། རྩེ་མོ་མགྲིན་པར་སླེབ་པ། མེ་འུར་སྒྲ་དང་བཅས་པས་ཁོང་ཁེངས་པར་བསམས། སྤྱོད་ལམ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་སུ་འཁྲུལ་འཁོར། 2-252 ངག་གི་ལས་སུ་རླུང་བཟུང་། །མི་ཐུབ་ཙ་ན་ཤ་ཁྲག་ན་མར་བཏང་བས་དྲོད་མྱུར། ཡིད་ཀྱི་ལས་སུ་མེ་འབར་བཞིན་པ་ལ་དམིགས་པ་འཛིན་ནོ། །གསུམ་པ་གཏུམ་མོ་གོས་སུ་གྱོན་པ་ནི། པུས་བྲང་སྦྱར་ལ་ལྐོག་མ་པུས་མོ་ལ་བཀལ། ལག་པ་བསྣོལ་ལ། ལག་མཐིལ་མཆན་འོག་ཏུ་དགབ། མེའི་དམིགས་པ་སྔར་བཞིན་བྱས་ལ་སྟེང་འོག་གི་རླུང་བཟུང་ངོ་། །བཞི་པ་གཏུམ་མོ་གདན་དུ་བཏིང་ བ་ནི། རླུང་དང་དམིགས་པ་གོང་བཞིན་བྱས་ལ། རྐང་པ་གཅིག་གིས་སྒྱུད་མོ་ཁུང་གི་བོལ་གོང་མནན་ནས་སྒོར་མོར་ཉལ་ལོ། །ལྔ་པ་སྲིད་པའི་དབང་ཞུ་བ་ནི། སྤྱི་བོར་པད་ཟླའི་སྟེང་དུ་ བླ་མ་བསྒོམ་ལ། བླ་མའི་ཐུགས་ཀ་ནས་འོད་ཟེར་འཕྲོས་པས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་རླབས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་བླ་མའི་ཐུགས་ཀར་ཐིམ། བླ་མ་རིན་པོ་ཆེས་བདག་ ལ་དབང་བསྐུར་དུ་གསོལ། ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ། བླ་མའི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་དཀར་པོ་འཕྲོས་རང་གི་གནས་གསུམ་ལ་ཐིམ། རྐང་མཐིལ་ཡན་ཆད་འོད་ཀྱིས་གང་ནས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་དག གསུམ་པོ་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་དྲི་མ་དག་ཅིང་། དབང་བཞི་ཐོབ་པར་བསམ་མོ།། །། རྗེས་ལ་གཉིས་ཏེ། གེགས་རང་གྲོལ་དང་། རླུང་རྟར་ཞོན་པའོ། །ག

【現代漢語翻譯】 མ་པ་རྟགས་གསུམ་སྟོང་རའི་ཁྱད་པར་ནི། ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་བ་དང་། ལུས་ལ་ཉི་ཟླའི་འོད་ཤར་བ་ལ་སོགས་ནི། སྡིག་པ་དག་པའི་རྟགས་སོ། །——三種驗相的差別是，在空中飛行，身體發出日月般的光芒等等，是罪業清凈的徵兆。 ལུས་ལ་འཁྲུ་སྐྱུགས་དང་། ཁྲག་འཛག་པ་ལ་སོགས་ནི། ནད་ཐོན་པའི་རྟགས་སོ། །སྡོམ་དང་སྡིག་པ་སོགས་སེམས་ཅན་ཐོན་པ་ནི། གདོན་ཐོན་པའི་རྟགས་སོ། །དེ་རྣམས་དངོས་སམ་རྨི་ལམ་ཅི་རིགས་པར་འབྱུང་ངོ་། །——身體出現嘔吐、腹瀉、流血等等，是疾病消除的徵兆。誓言和罪業等以眾生的形式出現，是邪魔消除的徵兆。這些都會以實際發生或在夢中顯現。 སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། །།——前行法的教授完畢。 གཉིས་པ་ཐབས་ལམ་བདེ་དྲོད་ཀྱི་དངོས་གཞི་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ལུས་གནད་མེའི་སྟོང་ར་ནི། རང་ཉིད་རྡོ་རྗེ་རྣལ་འབྱོར་མ་སྐུ་མདོག་དམར་མོ་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་མ། གཡས་གཡོན་གྱིས་གྲི་གུག་དང་ཐོད་པ་འཛིན་པ། གྲུ་མོ་ན་ཁ་ཊྭཱཾ་ཀ་བསྣམས་པའི་སྤྱི་བོར་བླ་མ་སྔར་བཞིན་བསྒོམ་ལ།——第二，安樂暖熱之道的正行有五。第一，身體要訣之火的驗相：觀想自己為金剛瑜伽母（Dorje Naljorma），身紅色，一面二臂，右手持鉞刀，左手持顱碗，手肘處持有卡杖嘎（Khatvanga），頭頂上方如前觀想上師。 བདེ་དྲོད་དང་བདེ་སྟོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། ཞེས་གསོལ་བ་དྲག་ཏུ་གདབ་ཅིང་། ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་མེའི་རང་བཞིན་དུ་བསྒོམས་ལ། ལྟེ་བའི་ཐད་ཀའི་ཕྱོགས་བཞིར་མེ་ངང་པའི་སྒོ་ང་ཙམ་རེ་བསྒོམ།——強烈祈請：『請您加持我生起安樂暖熱和安樂空性的定。』觀想身體內外皆為火的自性，並在肚臍正對的四個方向，分別觀想如天鵝蛋大小的火焰。 གཉིས་པ་གཏུམ་མོ་ཁ་ཟས་སུ་བཟའ་བ་ནི། རང་ཉིད་ཙོག་པུར་བྱས་པའི་རྐང་ལག་གཉིས་བསྣོལ་ལ་ལག་པ་གཡས་པས་རྐང་པའི་མཐེ་བོང་གཉིས་བཟུང་ལ། རང་ཉིད་རྗེ་བཙུན་མར་བསྒོམས་པའི་རྩ་གསུམ་གསལ་གདབ།——第二，拙火（Tummo）作為食物食用：自己蹲坐，雙腿交叉，右手抓住兩個腳的大拇指，觀想自己為至尊母，明觀三脈。 རྩ་གསུམ་འཛོམ་སར་རཾ་（藏文：རཾ，梵文天城體：ram，梵文羅馬擬音：ram，漢語字面意思：讓）ལས་མེ། ཡཾ་（藏文：ཡཾ，梵文天城體：yam，梵文羅馬擬音：yam，漢語字面意思：揚）ལས་རླུང་གཡོས། མེའི་དབྱིབས་མགོ་མཇུག་ཕྲ་བ། དཀྱིལ་སྦོམ་པ། རྩེ་མོ་མགྲིན་པར་སླེབ་པ། མེ་འུར་སྒྲ་དང་བཅས་པས་ཁོང་ཁེངས་པར་བསམས།——在三脈交匯處，觀想『讓』字化為火，『揚』字化為風吹動火焰。火焰的形狀是頭尾細，中間粗，頂端到達喉嚨，觀想火焰帶著呼呼的聲音充滿身體。 སྤྱོད་ལམ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་སུ་འཁྲུལ་འཁོར།——行為方面，身體的運動是轉輪。 ངག་གི་ལས་སུ་རླུང་བཟུང་། །མི་ཐུབ་ཙ་ན་ཤ་ཁྲག་ན་མར་བཏང་བས་དྲོད་མྱུར། ཡིད་ཀྱི་ལས་སུ་མེ་འབར་བཞིན་པ་ལ་དམིགས་པ་འཛིན་ནོ། །——語言的運動是控制氣息。如果無法忍受，就通過食用肉、血、油來加速暖熱。意念的運動是專注于燃燒的火焰。 གསུམ་པ་གཏུམ་མོ་གོས་སུ་གྱོན་པ་ནི། པུས་བྲང་སྦྱར་ལ་ལྐོག་མ་པུས་མོ་ལ་བཀལ། ལག་པ་བསྣོལ་ལ། ལག་མཐིལ་མཆན་འོག་ཏུ་དགབ། མེའི་དམིགས་པ་སྔར་བཞིན་བྱས་ལ་སྟེང་འོག་གི་རླུང་བཟུང་ངོ་། །——第三，拙火作為衣服穿著：膝蓋和胸部併攏，腋窩靠在膝蓋上，雙手交叉，手掌放在腋下，如前一樣專注於火焰，並控制上下的氣息。 བཞི་པ་གཏུམ་མོ་གདན་དུ་བཏིང་བ་ནི། རླུང་དང་དམིགས་པ་གོང་བཞིན་བྱས་ལ། རྐང་པ་གཅིག་གིས་སྒྱུད་མོ་ཁུང་གི་བོལ་གོང་མནན་ནས་སྒོར་མོར་ཉལ་ལོ། །——第四，拙火作為墊子鋪設：如前一樣控制氣息和專注於火焰，用一隻腳按壓陰道的球狀物，然後圓形地躺下。 ལྔ་པ་སྲིད་པའི་དབང་ཞུ་བ་ནི། སྤྱི་བོར་པད་ཟླའི་སྟེང་དུ་བླ་མ་བསྒོམ་ལ། བླ་མའི་ཐུགས་ཀ་ནས་འོད་ཟེར་འཕྲོས་པས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་རླབས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་བླ་མའི་ཐུགས་ཀར་ཐིམ།——第五，祈請有頂的灌頂：在頭頂的蓮花月輪上觀想上師，從上師的心間發出光芒，將所有佛和菩薩的加持匯聚在一起，融入上師的心間。 བླ་མ་རིན་པོ་ཆེས་བདག་ལ་དབང་བསྐུར་དུ་གསོལ། ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ། བླ་མའི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་དཀར་པོ་འཕྲོས་རང་གི་གནས་གསུམ་ལ་ཐིམ། རྐང་མཐིལ་ཡན་ཆད་འོད་ཀྱིས་གང་ནས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་དག——祈請：『請珍貴的上師賜予我灌頂。』從上師的身體發出白色光芒，融入自己的三處（身、語、意），從腳底直到頭頂都充滿光芒，身體、語言和意念的三種障礙得以清除。 གསུམ་པོ་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་དྲི་མ་དག་ཅིང་། དབང་བཞི་ཐོབ་པར་བསམ་མོ།། །།——並清凈了執著三者為獨立的污垢，觀想獲得四種灌頂。 རྗེས་ལ་གཉིས་ཏེ། གེགས་རང་གྲོལ་དང་། རླུང་རྟར་ཞོན་པའོ། །——之後有兩個：障礙自解脫和風乘。

【English Translation】 The difference of the three signs of Ma Pa is that flying in the sky and the body emitting the light of the sun and moon are signs of the purification of sins. Vomiting, diarrhea, bleeding, etc., from the body are signs of the elimination of diseases. The appearance of vows, sins, etc., in the form of sentient beings is a sign of the elimination of evil spirits. These will occur either in reality or in dreams. The teaching of the preliminary Dharma is completed. Secondly, there are five main practices of the path of bliss and warmth. First, the key point of the body is the sign of fire: Visualize yourself as Vajrayogini (Dorje Naljorma), with a red body, one face, and two arms. The right hand holds a curved knife, and the left hand holds a skull bowl. The elbow holds a khatvanga (Khatvanga). Visualize the lama above your head as before. Pray strongly: 'Please bless me to generate the samadhi of bliss and warmth and bliss and emptiness in my mind.' Visualize the inside and outside of the body as the nature of fire, and visualize flames the size of swan eggs in the four directions directly facing the navel. Second, consuming Tummo as food: Squat down with your legs crossed, grab the big toes of both feet with your right hand, visualize yourself as Jetsunma, and clearly establish the three channels. At the junction of the three channels, visualize 'ram' (藏文：རཾ，梵文天城體：ram，梵文羅馬擬音：ram，漢語字面意思：讓) transforming into fire, and 'yam' (藏文：ཡཾ，梵文天城體：yam，梵文羅馬擬音：yam，漢語字面意思：揚) transforming into wind blowing the flames. The shape of the flame is thin at the head and tail, thick in the middle, and the top reaches the throat. Visualize the flame filling the body with a whooshing sound. In terms of behavior, the movement of the body is the wheel. The movement of speech is controlling the breath. If you cannot bear it, accelerate the warmth by eating meat, blood, or oil. The movement of the mind is to focus on the burning flame. Third, wearing Tummo as clothing: Bring your knees and chest together, rest your armpits on your knees, cross your hands, place your palms under your armpits, focus on the flame as before, and control the upper and lower breaths. Fourth, laying Tummo as a cushion: Control the breath and focus on the flame as before, press the ball of the vaginal opening with one foot, and then lie down in a circular motion. Fifth, requesting the empowerment of existence: Visualize the lama on the lotus moon disc on the top of your head. Light radiates from the lama's heart, gathering the blessings of all Buddhas and Bodhisattvas, and merging into the lama's heart. Pray: 'Please, precious lama, grant me empowerment.' White light radiates from the lama's body and merges into your three places (body, speech, and mind). The light fills you from the soles of your feet to the top of your head, and the three obscurations of body, speech, and mind are purified. And the defilements of clinging to the three as independent are purified, and visualize receiving the four empowerments. Afterwards, there are two: obstacles self-liberation and wind riding.

---

ེགས་རང་གྲོལ་ནི། གང་ན་སར་རིན་པོ་ཆེ་འབར་བ་ལྟ་བུ་བསམས་ལ། 2-253 རླུང་དྲག་ཏུ་བུས་ལ་ནད་གདོན་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་ཐོན་པར་བསམ་མོ། །གཉིས་པ་རླུང་རྟར་ཞོན་པ་ནི། འགྲོ་བའི་ཚེ་ལག་པ་གཉིས་ཁུ་ཚུར་བཅངས་ལ་མཆན་ཁུང་དུ་བཅུག་ལ། རླུང་གི་ལྷ་མོ་ གཤོག་པ་ཅན་གཉིས་ཀྱིས་བཏེག་པར་བསམས་ལ་འགྲོ་ན་རྟ་མཆོག་དང་མཉམ་པའི་འགྲོས་འབྱུང་ངོ་། །ཐབས་ལམ་བདེ་དྲོད་རང་འབར་གྱི་གདམས་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ རྒྱུ་ལུས་ཆགས་སྡང་རང་གྲོལ། གཉིས་པ་རྒྱུ་ལུས་ཆགས་སྡང་རང་གྲོལ་ལ། ཅིར་སྣང་བདེན་མེད་ལམ་ཁྱེར་དང་། རང་ལུས་སྣང་སྟོང་ལྷ་སྐུ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ལ། འགྲོ་དྲུག་སྒྱུ་མར་འཆར་བྱེད་ནད་གདོན་སྒྱུ་མའི་ལམ་ཁྱེར། འཆར་བྱེད་ཡོན་ཏན་ཚོགས་དྲུག ཞེན་མེད་སྒྱུ་མ་ རང་ཤར་རོ། །དང་པོ་ནི། རང་ཡི་དམ་དུ་བསྒོམས་པའི་ལྟེ་བར། ཆོས་འབྱུང་གྲུ་གསུམ་བསྒོམ་པའི་ནང་དུ། རིགས་དྲུག་སེམས་ཅན་བསམས་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་རང་གི་འཁྲུལ་སྣང་ཙམ་ཡིན་གྱི་སྣང་ལ་ རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་མོ། །གཉིས་པ་ནད་གདོན་སྒྱུ་མའི་ལམ་ཁྱེར་ནི། ནད་ཀྱི་ངོ་བོ་བདེན་མེད་སྒྱུ་མར་སྒོམས། གདོན་གྱིས་གནོད་ན་གདོན་གང་གནོད་པ་དེ་སྣ་བུག་གཡས་ ནས་ལྟེ་འོག་ཆོས་འབྱུང་གི་ནང་དུ་བཅུག་ལ། ཆོས་འབྱུང་ཁ་བསྡུས་དཀྲུག་འཁོར་བྱ། གནོད་བྱེད་དེ་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པར་བསམ། དེ་ནས་མདུན་དུ་ཐོན་པ་ལ་ལན་ཆགས་ཀྱི་གཏོར་མ་བྱིན་ནས། 2-254 གནོད་བྱ་གནོད་བྱེད་བདེན་མེད་དུ་བསྒོམ་མོ། །གསུམ་པ་འཆར་བྱེད་ཡོན་ཏན་ཚོགས་དྲུག་ནི། བློ་ལ་གཟུགས་སོགས་ཚོགས་དྲུག་གི་ཡུལ་གང་སྣང་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་བསྒོམས་པས། ཚོགས་དྲུག་གི་སྣང་བ་ ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་འཆར་རོ། །བཞི་པ་ཞེན་མེད་སྒྱུ་མ་རང་ཤར་ནི། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གང་སྣང་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤར་བའི་ངང་ནས། བསྟོད་སྨད་ཀྱི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་ བུར་ཤར་བས་ཆགས་སྡང་གྲོལ་བའོ། །གཉིས་པ་རང་ལུས་སྣང་སྟོང་ལྷ་སྐུ་ནི། རང་ཉིད་བདེ་མཆོག་སྐུ་མདོག་སྔོན་པོ་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་རྡོ་རྗེ་དྲིལ་བུ་ཐུགས་ཁར་བསྣོལ་བ། གཡས་བརྐྱངས་གཡོན་ཅུང་ ཟད་བསྐུམ་པ། མེ་ལོང་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་ནམ། འཇའ་ཚོན་ལྟར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་སྐུ་དེ་ཉིད་བརྒྱ་སྟོང་ལ་སོགས་སྤྲོ་བར་བྱས་ནས། ཕྱི་གང་སྣང་ཐམས་ཅད་ལྷའི་སྐུ་ སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསླབ་བར་བྱའོ། །སྒྱུ་ལུས་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ རྨི་ལམ་ཉིང་འཁྲུལ་རང་དག གསུམ་པ་རྨི་ལམ་ཉིང་འཁྲུལ་རང་དག་ལ། རྨི་ལམ་བཟུང་བ། སྦྱང་བ། སྤྲུལ་བསྒྱུར། ཡུལ་སྣང་གཏན་ལ་དབབ་པའོ། །དང་པོ་རྨི་ལམ་བཟུང་ བ་ལ། རང་ཟིན་དང་། འཆུག་མེད་དོ། །དང་པོ་རང་ཟིན་ནི། ཐིག་ལེ་དབང་བཞིའི་གནད་ཀྱིས་གཟུང་བ་ནི། བླ་མ

【現代漢語翻譯】 覺性自解脫：觀想任何地方都如珍寶般閃耀。 猛烈地吹動風，觀想所有疾病和邪魔都向外排出。第二，騎乘風馬：行走時，雙手握拳，置於腋下，觀想風神（藏文：རླུང་གི་ལྷ་མོ，字面意思：風之女神）長著翅膀將你托起，這樣行走就能獲得像駿馬一樣的速度。方便道（藏文：ཐབས་ལམ）的暖熱自燃之訣竅已經講完。 身軀執著自解脫 第二，身軀執著自解脫： 將一切顯現視為無實，並修持自身顯空為本尊身。首先：將六道輪迴顯現為幻象，修持疾病邪魔為幻象之道。將顯現視為六種功德之集合，無執著地讓幻象自然顯現。第一：觀想自己為本尊，在本尊的臍間，觀想一個三角法源（藏文：ཆོས་འབྱུང，梵文：dharma-udbhava，梵文羅馬擬音：dharma-udbhava，漢語字面意思：法生），在法源中觀想六道眾生。觀想所有這些都是自己的錯覺，顯現卻無自性，如同幻象一般。第二，修持疾病邪魔為幻象之道：觀想疾病的本質是無實幻象。如果被邪魔侵擾，將侵擾你的邪魔從右鼻孔吸入，置於臍下三角法源之中，合攏法源口，進行旋轉。觀想侵擾者體驗痛苦，生起後悔之心。然後，給予從前方出現的邪魔贖罪食子（藏文：གཏོར་མ，梵文：bali，梵文羅馬擬音：bali，漢語字面意思：食子）， 觀想受害者和施害者都是無實的。第三，將顯現視為六種功德之集合：觀想心中所顯現的形等六種對境都是無實的，這樣，六種對境的顯現都將顯現為無實。第四，無執著地讓幻象自然顯現：在後得位中，一切顯現都如幻象般顯現，所有讚美和誹謗的聲音都如幻象般顯現，從而解脫執著和嗔恨。第二，自身顯空為本尊身：觀想自己為勝樂金剛（梵文：Śrīcakrasaṃvara），身色藍色，一面二臂，雙手交握於心間，持金剛杵（梵文：vajra，梵文羅馬擬音：vajra，漢語字面意思：金剛）和鈴（梵文：ghaṇṭā，梵文羅馬擬音：ghaṇṭā，漢語字面意思：鈴），右腿伸展，左腿略微彎曲。如同鏡中的影像或彩虹般，顯現卻無自性。然後，將自身化現為百千等無數化身，修習將外在一切顯現都視為本尊的幻化之身。幻身已經講完。 夢境錯亂自清凈 第三，夢境錯亂自清凈：包括控制夢境、凈化夢境、幻化和轉化夢境，以及確定所見之境的真實性。第一，控制夢境：包括能夠自主控制和不會出錯。第一，能夠自主控制：通過四灌頂（藏文：དབང་བཞི）要訣來控制夢境，即觀想上師（藏文：བླ་མ）

【English Translation】 Liberation in the Nature of Awareness: Think of any place as shining like a precious jewel. Imagine a strong wind blowing, and all diseases and evil spirits being expelled. Second, riding the wind horse: When walking, clench both hands into fists and place them under your armpits. Imagine the wind goddess (Tibetan: རླུང་གི་ལྷ་མོ) with wings lifting you up, and you will walk with the speed of a fine horse. The instructions for the warm, self-igniting practice of skillful means (Tibetan: ཐབས་ལམ) are now complete. Spontaneous Liberation of Attachment to the Physical Body Second, spontaneous liberation of attachment to the physical body: Taking whatever appears as unreal onto the path, and one's own body as the deity form of appearance and emptiness. First: Taking the six realms of existence as illusory, and taking sickness and demons onto the illusory path. Taking appearances as the six qualities, and letting illusion arise naturally without attachment. First: At the navel of oneself, visualized as the yidam, visualize a triangular dharma-udbhava (Tibetan: ཆོས་འབྱུང, Sanskrit: dharma-udbhava, Romanized Sanskrit: dharma-udbhava, Literal meaning: Dharma arising), and within it visualize the sentient beings of the six realms. Think that all of these are merely your own illusions, appearing but without inherent existence, like an illusion. Second, taking sickness and demons onto the illusory path: Meditate on the nature of sickness as unreal and illusory. If harmed by a demon, take the harming demon from the right nostril and place it in the dharma-udbhava below the navel. Close the mouth of the dharma-udbhava and churn it. Think that the harming demon experiences suffering and feels remorse. Then, give a ransom offering (Tibetan: གཏོར་མ, Sanskrit: bali, Romanized Sanskrit: bali, Literal meaning: Offering cake) to the demon that appears in front, Meditate on the victim and the perpetrator as unreal. Third, taking appearances as the six qualities: Meditate on whatever appears to the mind, such as the objects of the six senses, as unreal. Thus, all appearances of the six senses will appear as unreal. Fourth, letting illusion arise naturally without attachment: In the post-meditation state, everything that appears arises as an illusion. All sounds of praise and blame arise as illusions, thereby liberating attachment and aversion. Second, one's own body as the deity form of appearance and emptiness: Visualize oneself as Śrīcakrasaṃvara, with a blue body, one face, and two arms, holding a vajra (Sanskrit: vajra, Romanized Sanskrit: vajra, Literal meaning: Thunderbolt) and bell (Sanskrit: ghaṇṭā, Romanized Sanskrit: ghaṇṭā, Literal meaning: Bell) crossed at the heart. The right leg is extended, and the left leg is slightly bent. Like an image in a mirror or a rainbow, appearing but without inherent existence. Then, emanate that body into hundreds and thousands of forms, and practice seeing all external appearances as the illusory body of the deity. The illusory body has been taught. Spontaneous Purification of Dream Delusions Third, spontaneous purification of dream delusions: This includes seizing dreams, purifying them, transforming them, and determining the reality of what is seen. First, seizing dreams: This includes being able to seize them spontaneously and without error. First, being able to seize them spontaneously: Seizing dreams through the key points of the four empowerments (Tibetan: དབང་བཞི), which involves visualizing the guru (Tibetan: བླ་མ)

---

འི་རྣལ་འབྱོར་བྱས་ཏེ། རྨི་ལམ་ཟིན་པའི་གསོལ་བ་དྲག་ཏུ་བཏབ་བོ། །རང་གི་སྤྱི་བོར་ཧཾ་ལས་ཐིག་ལེ་དཀར་པོ་སྲན་མ་ཙམ་ཞིག་ཆད། 2-255 སྙིང་ཁར་བྱུང་བས་གཏི་མུག་དག གསང་གནས་ཀྱི་ཧཱུྃ་ལས་ཐིག་ལེ་དམར་པོ་གཅིག་ཆད་སྙིང་ཁར་བྱུང་བས་འདོད་ཆགས་དག གཉིས་ཀ་དབྱེར་མེད་དུ་ཐིམ་པས་ཞེ་སྡང་རང་དག་དུ་སོང་བར་བསྒོམ་ མོ། །དེ་ནས་ཐིག་ལེ་གཉིས་པོ་སྙིང་ཁར་ཆོས་འཁོར་དུ་འབྲོས་འདེད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྒོར་རོ་རོ་འཁོར་བ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་ལ། ང་གཉིད་དུ་སོང་འདུག་འདི་ཀ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ཡིན་ སྙམ་དུ་དྲན་འདུན་དྲག་པོ་བྱ། ཐིག་ལེ་འཁོར་བ་བུམ་དབང་། སྐབས་སུ་རེག་པ་གསང་དབང་། རེག་པས་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་གསུམ་པ། གཅིག་ལ་གཅིག་ཐིམ་ནས་འོད་དུ་ཡལ། མི་དམིགས་པར་སོང་བར་ བསམ་པ་བཞི་པའོ། །གཉིད་དུ་འགྲོ་ཁར་ཐིག་ལེ་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐིམ་ནས་འོད་དུ་ཡལ་སོང་བ་མི་རྟོག་པའི་ངང་ལ་རྨི་ལམ་བཟུང་ངོ་། །དེས་རྨི་ལམ་རང་ཟིན་འབྱུང་ངོ་། །ཟིན་པའི་ཚུལ། ཐག་ མར་གཉིད་ཐུན་ཕྲ་མང་པོ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་རྨི་ལམ་ལ་རྨི་ལམ་དུ་ངོ་ཤེས་བཞིན། དེའང་འཇམ་ཟིན་དང་རྩུབ་ཟིན་གཉིས་གང་རུང་འབྱུང་ངོ་། །གཉིས་པ་འཆུག་མེད་ལ། ལྷ་སྐུ་ལ་བཟུང་བ། བླ་མ་ལ་བཟུང་བ། རྟོག་བཅས་ལམ་དུ་ཁྱེར་བའོ། །དང་པོ་ལྷ་སྐུ་བཟུང་བ་ནི། རང་གི་སྟེང་རླུང་ཐིག་ལེ་དཀར་པོ་དང་འགྲོགས། འོག་རླུང་ཐིག་ལེ་དམར་བ་དང་འགྲོགས། ལྟེ་བར་འཁོར་བ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མའི་དྲན་འདུན་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ལ་རླུང་གཉིས་སྦྱོར། 2-256 གཉིད་དུ་འགྲོ་ཁར་ཐིག་ལེ་དཀར་པོ་སྣ་བུག་གཡས་ནས་ཐོན། དམར་བ་གཡོན་ནས་ཐོན་ནས་སྨིན་ཕྲག་དུ་འཁོར་བ་ལ་རྨི་ལམ་དྲན་འདུན་བཏང་། དེ་ནས་ཐིག་ལེ་དཀར་བ་བདེ་མཆོག་དཀར་པོར་ གྱུར། དམར་བར་ཡུམ་དུ་གྱུར་པ་མདུན་དུ་དམིགས་ལ་དྲན་འདུན་བྱ། དེ་མཐར་ཡུམ་ཡབ་ལ་ཐིམ། ཡབ་འོད་དུ་ཡལ་སོང་བའི་མི་རྟོག་པའི་ངང་ལ་རྨི་ལམ་བཟུང་ངོ་། །གཉིས་པ་བླ་མ་ལ་ བཟུང་བ་ནི། རང་བདེ་མཆོག་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཐུགས་ཀར་ཧཱུྃ་དཀར་པོ་ཞིག་བསམས་ནས། ཧཱུྃ་གི་འོད་ཀྱིས་བླ་མ་གསལ། བླ་མའི་འོད་ཀྱིས་ཡི་དམ་གསལ་བ་ལ་དྲན་འདུན་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བཏང་ངོ་། ། གཉིད་དུ་འགྲོ་ཁར་ཡི་དམ་བླ་མར་ཐིམ། བླ་མ་ཧཱུྃ་ལ་ཐིམ། ཧཱུྃ་འོད་དུ་ཡལ་སོང་བའི་མི་རྟོག་པའི་ངང་ལ་རྨི་ལམ་བཟུང་ངོ་། །གསུམ་པ་རྟོག་བཅས་ལམ་དུ་ཁྱེར་བ་ནི། རྨི་ལམ་ ཟིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ། གཉིད་དང་རྨི་ལམ་བར་གྱི་རྟོག་པ་ཡིན་པས། སྔར་གྱི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གཏད་ནས་དྲན་འདུན་དྲག་པོ་བཏང་བའི་མཐར། གཉིད་ལོག་པས་གཉིད་དུ་མ་སོང་བའི་སྣང་བ་ འགགས། གཉིད་དང་རྨི་ལམ་རགས་པ་མ་ཤར་བའི་བར་དེར་མིའམ་ཕྱུགས་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་རབ་རིབ་བྱུང་བ་དེ། འདི་རྨི་ལམ་དུ་འདུག་སྙམ་དུ་ངོས་ཟིན་པར

【現代漢語翻譯】 通過瑜伽修習，強烈祈請抓住夢境。觀想自己頭頂梵穴有白色 bindu（藏文：ཐིག་ལེ།，梵文天城體：बिन्दु，梵文羅馬擬音：bindu，漢語字面意思：點）如豆粒般大小。 觀想它降至心間，消除愚癡；觀想密處的吽（藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हूँ，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：吽）字化為紅色 bindu 降至心間，消除貪慾；觀想二者無別融合，嗔恨自然清凈。 然後，觀想兩個 bindu 在心間如法輪般追逐旋轉，全神貫注。強烈憶念：『我已入睡，這只是夢境幻象』。 bindu 的旋轉是寶瓶灌頂；觸碰是秘密灌頂；觸碰產生樂受是第三灌頂；一個融入另一個，化為光芒，進入無所緣是第四灌頂。入睡前，觀想一個 bindu 融入另一個，化為光芒消失，在無分別的狀態中抓住夢境。這樣就能自然抓住夢境。抓住的方式是：首先會出現許多細微的睡眠片段。然後，在夢中認出這是夢境。這又分為粗細兩種抓住方式。第二種是無誤的抓住方式：抓住本尊身像，抓住上師，將有分別的念頭轉化為道用。第一種是抓住本尊身像：觀想自身上方有風與白色 bindu 相伴，下方有風與紅色 bindu 相伴，臍間旋轉，全神貫注于夢境幻象的憶念，融合二風。 入睡前，觀想白色 bindu 從右鼻孔出，紅色 bindu 從左鼻孔出，在眉間旋轉，憶念夢境。然後，觀想白色 bindu 變為白色勝樂金剛（梵文：cakrasamvara），紅色 bindu 變為佛母，觀想他們在面前。最後，佛母融入勝樂金剛，勝樂金剛化為光芒消失，在無分別的狀態中抓住夢境。第二種是抓住上師：觀想自身為勝樂金剛，心間有白色吽（藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हूँ，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：吽）字，吽（藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हूँ，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：吽）字的光芒照亮上師，上師的光芒照亮本尊，全神貫注於此。 入睡前，觀想本尊融入上師，上師融入吽（藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हूँ，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：吽）字，吽（藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हूँ，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：吽）字化為光芒消失，在無分別的狀態中抓住夢境。第三種是將有分別的念頭轉化為道用：抓住夢境的因是睡眠和夢境之間的分別念。因此，將心專注於之前的觀想，強烈憶念，最終入睡，睡眠尚未完全到來時，各種模糊的念頭，如人或動物等出現，這時要認出：『這正在夢中』。

【English Translation】 Having practiced yoga, fervently pray to seize the dream. Visualize a white bindu (Tibetan: ཐིག་ལེ།, Sanskrit Devanagari: बिन्दु, Sanskrit Romanization: bindu, Chinese literal meaning: dot) the size of a bean at the crown of your head. Visualize it descending to the heart, eliminating ignorance; visualize the Hūṃ (Tibetan: ཧཱུྃ, Sanskrit Devanagari: हूँ, Sanskrit Romanization: hūṃ, Chinese literal meaning: Hūṃ) syllable at the secret place transforming into a red bindu descending to the heart, eliminating desire; visualize the two merging inseparably, anger naturally purified. Then, visualize the two bindus chasing and rotating like a Dharma wheel in the heart, focusing intently. Strongly remember: 'I have fallen asleep, this is just a dream illusion'. The rotation of the bindu is the vase empowerment; touching is the secret empowerment; the arising of bliss from touching is the third empowerment; one merging into the other, transforming into light, entering non-objectification is the fourth empowerment. Before falling asleep, visualize one bindu merging into the other, transforming into light and disappearing, seizing the dream in a non-conceptual state. In this way, one can naturally seize the dream. The way to seize it is: first, many subtle sleep fragments will appear. Then, recognize in the dream that this is a dream. This is further divided into coarse and subtle ways of seizing. The second is the unerring way of seizing: seizing the deity's form, seizing the guru, transforming conceptual thoughts into the path. The first is seizing the deity's form: visualize wind accompanied by a white bindu above you, wind accompanied by a red bindu below you, rotating at the navel, focusing intently on the remembrance of the dream illusion, merging the two winds. Before falling asleep, visualize the white bindu emerging from the right nostril, the red bindu emerging from the left nostril, rotating at the eyebrows, remembering the dream. Then, visualize the white bindu transforming into white Cakrasamvara, the red bindu transforming into the consort, visualizing them in front of you. Finally, the consort merges into Cakrasamvara, Cakrasamvara transforms into light and disappears, seizing the dream in a non-conceptual state. The second is seizing the guru: visualize yourself as Cakrasamvara, with a white Hūṃ (Tibetan: ཧཱུྃ, Sanskrit Devanagari: हूँ, Sanskrit Romanization: hūṃ, Chinese literal meaning: Hūṃ) syllable at the heart, the light of the Hūṃ (Tibetan: ཧཱུྃ, Sanskrit Devanagari: हूँ, Sanskrit Romanization: hūṃ, Chinese literal meaning: Hūṃ) syllable illuminating the guru, the light of the guru illuminating the yidam, focusing intently on this. Before falling asleep, visualize the yidam merging into the guru, the guru merging into the Hūṃ (Tibetan: ཧཱུྃ, Sanskrit Devanagari: हूँ, Sanskrit Romanization: hūṃ, Chinese literal meaning: Hūṃ) syllable, the Hūṃ (Tibetan: ཧཱུྃ, Sanskrit Devanagari: हूँ, Sanskrit Romanization: hūṃ, Chinese literal meaning: Hūṃ) syllable transforming into light and disappearing, seizing the dream in a non-conceptual state. The third is transforming conceptual thoughts into the path: the cause of seizing the dream is the conceptual thought between sleep and dream. Therefore, focus the mind on the previous visualization, remember intensely, and finally fall asleep. When sleep has not fully arrived, various vague thoughts, such as people or animals, appear. At this time, recognize: 'This is happening in a dream'.

---

་བྱས་ནས། མིག་མི་འབྱེད་པར་འོག་རླུང་བསྐུམ་པས་རྨི་ལམ་མི་ཟིན་མི་སྲིད་དོ། ། 2-257 གཉིས་པ་རྨི་སྦྱང་བ་ལ། ལུས་སེམས་ཀྱིས་སྦྱང་བ་དང་། བདག་མེད་མས་སྦྱང་བ། འདུན་པས་སྦྱང་བའོ། །དང་པོ་ལུས་སེམས་ཀྱིས་སྦྱང་བ་ནི། །རྨི་ལམ་དུ་ཡིད་ཀྱིས་ཡ་ང་བའི་གཡང་ས་སྤྲུལ་ ནས་དེ་ལ་མཆོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་སྤྲུལ་ནས་དེའི་ནང་དུ་མཆོང་རྒྱུགས་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པས་སྦྱང་ངོ་། །གཉིས་པ་བདག་མེད་མས་སྦྱང་བ་ནི། རང་ཡི་དམ་དུ་གསལ་ བའི་ནོར་བུ་ལ་ཧཱུྃ་སྔོན་པོ་བསམ། མདུན་དུ་བདག་མེད་མ་བསྒོམས་པའི་གསང་གནས་སུ། ཨོཾ་ཨཾ་སྭཱཧཱ། ཞེས་པ་སྔོན་པོ་བསམ། བཟླས་པ་བྱས་པས་སྔགས་འོད་ཟེར་སྔོན་པོ་བྱུང་ནས་ནོར་བུའི་ཧཱུྃ་ ལ་ཕོག་པས། དེའང་འོད་དུ་ཞུ་བ་འདྲེས་ནས། གསང་གནས་ནས་ཡར་སོང་བས་ལུས་བདེ་ཁྲིལ་བྱུང་བས་སྡིག་སྒྲིབ་སྦྱངས་པར་བསམ། ཡང་སྔགས་བཟླས་པས་འོད་བྱུང་། བདག་མེད་མ་ལ་ཕོག འོད་དུ་ཞུ། གསང་གནས་ནས་ཡར་སོང་། སྔར་ལྟར་སྡིག་སྒྲིབ་སྦྱངས། མཐར་རང་ལུས་འོད་སྔོན་པོ་དེ་ཡང་སྔོ་ཡལ་གྱིས་སྟོང་སངས་ཀྱིས་བསམས་ནས། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་གསལ་སྟོང་འཛིན་མེད་ཀྱི་ངང་ལ་བཞག་གོ །ཡི་ དམ་གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ། །འདུན་པས་སྦྱང་བ་ནི། སེམས་ཅན་དང་རི་ལ་སོགས་པ་གང་མཐོང་ལ་ཕར་ཐལ་ཚུར་ཐལ་ལ་སོགས་པས་སྦྱང་ངོ་། ། གསུམ་པ་སྤྲུལ་བསྒྱུར་ལ་གཉིས་ཏེ། མ་དག་པའི་སྤྲུལ་བསྒྱུར་དང་། 2-258 དག་པའི་སྤྲུལ་བསྒྱུར་རོ། །དང་པོ་མ་དག་པའི་སྤྲུལ་བསྒྱུར་ནི། གཉིད་དུ་སོང་བའི་དུས་སུ་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཤེས་པར་བྱས་ནས། སྟག་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ན། སེང་གེ་ལ་སོགས་པར་སྤྲུལ་ ནས་འདུལ་ལོ། །ཀླུ་བདུད་བྱུང་ན་ཁྱུང་དུ་སྤྲུལ་ནས་འདུལ། རྒྱལ་པོ་བྱུང་ན་རྟ་མགྲིན་དུ་སྤྲུལ་ནས་འདུལ་བ་སོགས་ཡིད་ཀྱིས་དཔགས་ནས་གཉེན་པོ་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་བྱའོ། །དག་པ་ལྷའི་སྤྲུལ་ བསྒྱུར་ནི། ཡི་དམ་ལྷའི་སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་གསལ་གདབ་ཅིང་། ལྔ་དང་བཅུ་ལ་སོགས་པར་སྤེལ་ནས་སྤྲུལ་བསྒྱུར་གང་མོས་གང་འདོད་དུ་བྱའོ། །བཞི་པ་ཡུལ་སྣང་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ། རབ་འབྲིང་ཐ་ མ་གསུམ་ལས། རབ་ནི། ཡུལ་འདི་དང་འདིར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱའོ། །སྙམ་པའི་འདུན་པ་དྲག་པོ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས། ལྟ་བར་འདོད་པའི་ཡུལ་རང་གི་སྙིང་ཁར་མེ་ལོང་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ ལྟར་བཀོད་ནས་གསལ་བཏབ་པས། ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གཏན་ལ་ཕེབས་སོ། །འབྲིང་ཡིད་ཀྱིས་བྱ་རྒོད་སོགས་སྤྲུལ་ནས། ཡིད་ལུས་ཀྱིས་ལྟར་ཕྱིན་པས་གཏན་ལ་ཕེབས་སོ། །ཐ་མ་ཐབས་ཀྱི་ཡུལ་སྣང་གསལ་ བྱེད་ལ་གསུམ་སྟེ། བདག་མེད་མ་ཡུལ་སྣང་འཆར་བྱེད། ཨ་ཡུལ་སྣང་རང་གསལ། ཐིག་ལེ་ཡུལ་སྣང་གསལ་བྱེད་དོ། །དང་པོ་ནི། རང་ཡི་དམ་དུ་བསྐྱེད་པའི་ལྟེ་བར་ཐོད་པ་བསམས་པའི་ནང་དུ། 2-25

【現代漢語翻譯】 然後，如果不睜開眼睛並收緊下部的風，就不可能控制住夢境。 2-257 第二，關於夢瑜伽的修習，分為通過身心修習、通過無我母修習和通過意願修習。首先，通過身心修習是指：在夢中，用意念幻化出令人恐懼的懸崖，然後跳下去等等；或者幻化成大海，然後在其中跳躍奔跑等等，以此來修習。 第二，通過無我母修習是指：觀想自己為本尊，在寶珠上觀想藍色的吽（藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हुं，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：吽）。在前方觀想的無我母的秘密處，觀想嗡（藏文：ཨོཾ，梵文天城體：ओं，梵文羅馬擬音：oṃ，漢語字面意思：嗡）阿（藏文：ཨཱཿ，梵文天城體：आः，梵文羅馬擬音：āḥ，漢語字面意思：阿）梭哈（藏文：སྭཱཧཱ，梵文天城體：स्वाहा，梵文羅馬擬音：svāhā，漢語字面意思：梭哈）為藍色。通過唸誦咒語，產生藍色的光芒，照射到寶珠的吽字上，吽字也融入光中，從秘密處向上升起，身體感到舒適，從而凈化罪業和障礙。再次唸誦咒語，產生光芒，照射到無我母上，融入光中，從秘密處向上升起，如前一樣凈化罪業和障礙。最後，觀想自己的身體也變成藍色的光芒，然後逐漸消失，成為空性，安住在大手印光明空性無執的狀態中。其他的本尊也可以這樣修習。通過意願修習是指：看到眾生和山等，通過給予和接受等方式來修習。 第三，關於幻化和轉變，分為兩種：不清凈的幻化和轉變，以及 2-258 清凈的幻化和轉變。首先，不清凈的幻化和轉變是指：在入睡時，如果意識到自己處於夢境中，如果出現老虎等，就幻化成獅子等來調伏；如果出現龍魔，就幻化成大鵬鳥來調伏；如果出現國王，就幻化成馬頭明王來調伏等等，根據自己的意念來判斷，用什麼方法來調伏什麼。清凈的幻化是指：清晰地觀想本尊的身體顏色和手持法器，然後增加到五個或十個等，隨心所欲地進行幻化和轉變。第四，關於確定所見之境，分為上、中、下三種。上等是指：首先強烈地希望確定這個或那個地方，然後在自己心中像鏡子一樣顯現出想要看到的地方的影像，並清晰地觀想，這樣就能確定所見之境。中等是指：用意念幻化成老鷹等，然後用意念之身前往，從而確定所見之境。下等是指：有三種方法可以使所見之境清晰顯現：無我母使所見之境顯現，阿（藏文：ཨཱཿ，梵文天城體：आः，梵文羅馬擬音：āḥ，漢語字面意思：阿）使所見之境自然顯現，明點使所見之境清晰顯現。首先是：觀想自己為本尊，在肚臍處觀想一個顱骨碗，在其中

【English Translation】 Then, it is impossible not to control the dream if one does not open one's eyes and tightens the lower wind. 2-257 Second, regarding the practice of dream yoga, it is divided into practicing through body and mind, practicing through the Mother of Selflessness, and practicing through intention. First, practicing through body and mind means: in a dream, using the mind to conjure up a terrifying cliff, and then jumping down, etc.; or transforming into a great ocean, and then jumping and running in it, etc., to practice. Second, practicing through the Mother of Selflessness means: visualizing oneself as the Yidam, and visualizing a blue Hūṃ (藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हुं，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：Hūṃ) on the jewel. In front, in the secret place of the Mother of Selflessness, visualize Oṃ (藏文：ཨོཾ，梵文天城體：ओं，梵文羅馬擬音：oṃ，漢語字面意思：Oṃ) Āḥ (藏文：ཨཱཿ，梵文天城體：आः，梵文羅馬擬音：āḥ，漢語字面意思：Āḥ) Svāhā (藏文：སྭཱཧཱ，梵文天城體：स्वाहा，梵文羅馬擬音：svāhā，漢語字面意思：Svāhā) as blue. By reciting the mantra, blue light arises and strikes the Hūṃ on the jewel, and it also dissolves into light and mixes, rising up from the secret place, causing the body to feel comfortable, thereby purifying sins and obscurations. Again, reciting the mantra, light arises, striking the Mother of Selflessness, dissolving into light, rising up from the secret place, purifying sins and obscurations as before. Finally, visualize one's own body, that blue light, also fading into emptiness, and abide in the state of Mahāmudrā, luminosity, emptiness, and non-attachment. Apply this to other Yidams as well. Practicing through intention means: seeing sentient beings and mountains, etc., practicing through giving and taking, etc. Third, regarding transformation and change, there are two types: impure transformation and change, and 2-258 pure transformation and change. First, impure transformation and change means: when falling asleep, if one becomes aware of being in a dream state, if tigers, etc., appear, transform into lions, etc., to subdue them; if Nāga demons appear, transform into Garudas to subdue them; if kings appear, transform into Hayagrīvas to subdue them, etc., judging according to one's mind, and using whatever method to subdue whatever. Pure transformation means: clearly visualizing the body color and hand implements of the Yidam deity, and then multiplying them into five or ten, etc., transforming and changing as one pleases. Fourth, regarding establishing the appearance of the environment, there are three levels: superior, intermediate, and inferior. The superior level means: first, strongly wishing to establish this or that place, and then arranging the image of the place one wishes to see in one's heart like a reflection in a mirror, and visualizing it clearly, so that the environment is established as it is. The intermediate level means: transforming into eagles, etc., with the mind, and then going there with the mind body, thereby establishing the appearance of the environment. The inferior level means: there are three methods to make the appearance of the environment clear: the Mother of Selflessness makes the appearance of the environment appear, Āḥ (藏文：ཨཱཿ，梵文天城體：आः，梵文羅馬擬音：āḥ，漢語字面意思：Āḥ) makes the appearance of the environment naturally clear, and Bindu makes the appearance of the environment clear. First is: visualizing oneself as the Yidam, and visualizing a skull cup at the navel,

---

9 ཨོཾ་ཨཾ་སྭཱཧཱ། ཞེས་པ་བསྒོམས་ལ། ངག་གི་བཟླས་པ་བྱས་པས། འོད་ཟེར་ཁ་དོག་ལྔ་ལྡན། སྣ་བུག་གཡས་གཡོན་ནས་འཕྲོས་པས། བདག་མེད་མ་ལ་སོགས་ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་རང་རང་གི་སྔགས་སྒྲ་ དི་རི་རི་སྒྲོགས་པ་བྱུང་ནས། སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་ཡི་དམ་གྱི་ལྷར་གྱུར། འོད་ཟེར་གྱི་སྣ་ལ་མཆོད་པ་ཐོགས་པའི་ལྷ་མོ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཡི་དམ་མཆོད་པར་བསམས། ཡུལ་སྣང་གང་འདོད་ཐམས་ཅད་གཏན་ལ་ཕེབས་པའི་གསོལ་བ་དྲག་ཏུ་འདེབས་སོ། །ཉིན་མཚན་གཉིས་ཀར་འབད་དོ། །གཉིད་ལོག་ཁར་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟེ་བའི་ཐོད་པའི་ནང་གི་སྔགས་དེ་བདག་མེད་མར་གྱུར། དེའི་ཐུགས་ཀར་གང་ལྟ་བར་འདོད་པའི་ཞིང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་མེ་ལོང་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་བཀྲ་ལམ་མེ་གསལ་བཏབ་ལ་གཉིད་ལོག་པར་བྱའོ། །དེས་ཡུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་གཏན་ ལ་ཕེབས་སོ། །གཉིས་པ་ཨ་ཡུལ་སྣང་རང་གསལ་ནི། རང་ཡིད་དམ་དུ་གསལ་བའི་རྩ་དབུ་མའི་ལྟེ་བའི་ཐད་ཀར་ཡི་གེ་ཨ་དཀར་ལ་འཚེར་བའི་འོད་ཀྱིས། རྩ་དབུ་མ་ཁེངས་པར་ཉིན་མཚན་ རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་མོ། །གསུམ་པ་ཐིག་ལེ་ཡུལ་སྣང་གསལ་བྱེད་ནི། རང་གི་སྤྱི་བོའི་ཧཾ་ལས་ཐིག་ལེ་དཀར་པོ། གསང་གནས་ཀྱི་ཧཱུྃ་ལས་དམར་པོ་དང་། ལྟེ་བའི་ཨ་ལས་ཐིག་ལེ་དམར་སྐྱ་བྱུང་ནས། 2-260 དེ་རྣམས་སྙིང་ཁར་འདྲེས་ཤིང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་འོད་ཟེར་བ་ཐག་ལྟ་བུ། གང་ལྟ་བར་འདོད་པའི་ཡུལ་སྣང་དེར་བཅུག་ལ། དེ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏད་ནས་གཉིད་ལོག་པར་བྱའོ། །དེས་ལྟ་ བར་འདོད་པའི་ཡུལ་སྣང་གཏན་ལ་ཕེབས་སོ། །དེ་ཡང་རྨི་ལམ་ལེགས་པར་ཟིན་པ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་དང་། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་སྦྱོང་སྤེལ་ལ་སོགས་པ་བྱ། རྨི་ལམ་ཉིང་འཁྲུལ་རང་དག་བསྟན་ ཟིན་ཏོ།། །། ༈ འོད་གསལ་གཏི་མུག་རང་སངས། བཞི་པ་འོད་གསལ་གཏི་མུག་རང་སངས་ལ་གཉིས་ཏེ། མཚན་བཅས་ཀྱི་འོད་གསལ། མཚན་མེད་ཀྱི་འོད་གསལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། འོད་གསལ་བཟུང་བ། ལམ་དུ་ཁྱེར་བ། བསྲེ་བའམ། མཐར་ ཐུག་གི་འོད་གསལ་ལོ། །དང་པོ་འོད་གསལ་བཟུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་གནད་གསུམ་སྟེ། ཨ་ལ་བཟུང་བ། བདག་མེད་མ་ལ་བཟུང་བ། བླ་མ་ལ་བཟུང་བའོ། །དང་པོ་ཨ་ལ་བཟུང་བ་ནི། རང་ ཉིད་ཡི་དམ་དུ་གསལ་བའི་རྩ་དབུ་མ་ལྟེ་འོག་སོར་བཞི་ཙམ་དུ་རང་གི་སེམས་ཉིད་ཨ་དཀར་པོ་འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་བསམས་ལ། སེམས་སྟོང་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ངང་ལ་བཞག་ གོ །གཉིས་པ་བདག་མེད་མ་ལ་བཟུང་བ་ནི། ཀླད་པ་དང་ཐོད་པའི་བར་དུ་བདག་མེད་མ་དཀར་མོ་ཚོན་གང་པ་ཞིག་བསྒོམ་ཞིང་། དེའི་ཐུགས་ཁར་ཨ་དཀར་མོ་གཅིག་བསྒོམ། དེ་ལས་འོད་འཕྲོས་པས། 2-261 ཀླད་པའི་ཕྱི་ནང་སྦྱངས་ཏེ། ཐོད་པ་དུང་ཁང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་དཀར་ལམ་མེ་བ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་

【現代漢語翻譯】 觀想『嗡 嗡 梭哈(藏文：ཨོཾ་ཨཾ་སྭཱཧཱ།)』，唸誦咒語。從左右鼻孔發出五彩光芒。本尊無我母等各自發出咒語之聲，『迪日日(藏文：དི་རི་རི་)』之聲響起，所有容器和內容都變成宮殿和本尊。觀想無數手持供品的女神以光芒供養本尊。 強烈祈禱所有想要的景象都能最終實現。日夜都要努力。睡覺前，將自己肚臍處的梵穴中的咒語變成無我母。在她心中，清晰地顯現出所有想要看到的凈土等景象，如同鏡中的影像一般，然後入睡。這樣，所有景象都能最終實現。第二，阿字景象自顯：觀想自己顯現為本尊，在中央脈的肚臍正下方，白色發光的阿(藏文：ཨ)字充滿中央脈，日夜一心觀修。 第三，明點景象顯現：從自己頭頂的吽(藏文：ཧཾ་)字發出白色明點，從密處的吽(藏文：ཧཱུྃ་)字發出紅色明點，從肚臍的阿(藏文：ཨ)字發出紅白色明點。這些明點在心中混合成一體，發出像彩虹般的光芒，注入到想要看到的景象中，一心專注於此，然後入睡。這樣，想要看到的景象就能最終實現。通過清晰地記住夢境，獲得穩定，然後逐漸進行修習和擴充套件等。夢境迷亂自解脫的教導已經結束。 光明愚癡自解脫 第四，光明愚癡自解脫分為兩種：有相光明和無相光明。第一種有三種：抓住光明、將光明帶入道、融合或最終光明。第一，抓住光明有三個專注要點：專注于阿(藏文：ཨ)字、專注于無我母、專注于上師。第一，專注于阿(藏文：ཨ)字：觀想自己顯現為本尊，在中央脈肚臍下方四指處，自己的心性是白色阿(藏文：ཨ)字，具有光明的自性，將心安住在空性如虛空的境界中。 第二，專注于無我母：觀想在頭部和梵穴之間有一尊白色的無我母，大小如一肘。在她心中觀想一個白色的阿(藏文：ཨ)字。從阿(藏文：ཨ)字發出光芒，凈化頭部內外，一心專注于頭骨變成白色發光的宮殿。然後，一切...

【English Translation】 Meditate on 'Om Am Svaha (藏文：ཨོཾ་ཨཾ་སྭཱཧཱ།)'. Recite the mantra. Five-colored rays of light emanate from the right and left nostrils. The deity Selfless Mother and others each emit the sound of their own mantra, the sound of 'diri ri (藏文：དི་རི་རི་)' arises, and all containers and contents transform into palaces and deities. Visualize countless goddesses holding offerings with light offering to the deity. Strongly pray that all desired visions will eventually be realized. Strive both day and night. Before falling asleep, transform the mantra in the fontanel at your navel into the Selfless Mother. In her heart, clearly manifest all the pure lands and other visions you wish to see, like images in a mirror, and then fall asleep. In this way, all visions will eventually be realized. Second, the self-manifestation of the A syllable vision: Visualize yourself as the deity, with the white, radiant A (藏文：ཨ) syllable filling the central channel directly below the navel, and meditate single-mindedly day and night. Third, the manifestation of thigle visions: From the Ham (藏文：ཧཾ་) syllable at the crown of your head, a white thigle emerges; from the Hum (藏文：ཧཱུྃ་) syllable at the secret place, a red thigle emerges; and from the A (藏文：ཨ) syllable at the navel, a reddish-white thigle emerges. These thigles mix together in the heart, emitting rainbow-like rays of light, which are infused into the vision you wish to see. Focus on this single-mindedly, and then fall asleep. In this way, the vision you wish to see will eventually be realized. By clearly remembering the dream, gain stability, and then gradually practice and expand, etc. The teaching on the self-liberation of dream delusions is complete. Clarity: Self-Liberation of Ignorance Fourth, Clarity: Self-Liberation of Ignorance is divided into two types: Clarity with characteristics and Clarity without characteristics. The first type has three aspects: Grasping Clarity, Bringing Clarity onto the Path, and Merging or Ultimate Clarity. First, grasping Clarity has three points of focus: focusing on the A (藏文：ཨ) syllable, focusing on the Selfless Mother, and focusing on the Lama. First, focusing on the A (藏文：ཨ) syllable: Visualize yourself as the deity, with your own mind being a white A (藏文：ཨ) syllable, with the nature of light, four fingers below the navel in the central channel, and rest the mind in the state of emptiness like the sky. Second, focusing on the Selfless Mother: Visualize a white Selfless Mother, the size of a cubit, between the head and the fontanel. Visualize a white A (藏文：ཨ) syllable in her heart. Light radiates from the A (藏文：ཨ) syllable, purifying the inside and outside of the head, and focus single-mindedly on the skull transforming into a white, radiant palace. Then, everything...

---

སྟོང་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ བསྒོམ་མོ། །གསུམ་པ་བླ་མ་ལ་བཟུང་བ་ནི། རང་ཡི་དམ་དུ་གསལ་བའི་ཐུགས་ཀར། བླ་མ་ཐིག་ལེའི་ངོ་བོ་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཅིག་བསམ། དེའི་དཀྱིལ་དུ་ཧཱུྃ་དཀར་པོ་འོད་ཀྱི་རང་ བཞིན་ཅན་གཅིག་བསམ། ཧཱུྃ་ལས་འོད་འཕྲོས་བླ་མ་གསལ། བླ་མ་ལས་འོད་འཕྲོས་ཡི་དམ་གསལ་བར་བསམ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སེམས་གཏད་ལ་བསྒོམ། འོད་གསལ་བཟུང་བའི་དམིགས་པ་འདི་རྣམས་ལ་མ་ཡེངས་ པའི་ངང་ནས་སྒྲིམ་ལྷོད་རན་པར་བྱས་ལ། ཉིན་མཚན་གཉིས་ཀར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འབད་ལ་བསྒོམ། ཁྱད་པར་དུ་གཉིད་དུ་འགྲོ་ཁར་གཉིད་དུ་མ་སོང་བའི་སྣང་བ་འགགས། གཉིད་དང་རྨི་ལམ་རགས་པ་ མ་ཤར་བའི་བར་དེར། རྣམ་རྟོག་གཞན་གྱིས་མ་ཡེངས་པར་འོད་གསལ་ལ་རྟོག་པ་མེད་པར་དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏད་པས་འོད་གསལ་མི་ཟིན་མི་སྲིད་དོ། །འོད་གསལ་བསྒོམ་པའི་དོན་ ནི། རང་གི་སེམས་སྟོང་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པའོ། །གཉིས་པ་ལམ་ཁྱེར་ལ་གཉིས་ཏེ། ཉིན་པར་སྐུ་གསུམ་ལམ་ཁྱེར། མཚན་མོ་སྐུ་གསུམ་རང་ཤར་རོ། །དང་པོ་ནི། ཉིན་པར་ཅི་སྣང་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ལ། 2-262 སྟོང་པའི་ཆ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ། གསལ་བའི་ཆ་ལོངས་སྐུ། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྤྲུལ་སྐུ་ངོས་བཟུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ལམ་དུ་ཁྱེར་རོ། །མཚན་མོ་སྐུ་གསུམ་རང་ཤར་ནི། སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་གསལ་ ཆ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཆ་གསུམ་འཆར་བའོ། །གསུམ་པ་བསྲེ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། གསལ་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྲེ་བ། ཉིན་མཚན་དབྱེར་མེད་དུ་བསྲེ་བ། མཉམ་རྗེས་དབྱེར་དུ་བསྲེ་བ། །དང་པོ་ནི་གང་ སྣང་ཐམས་ཅད་འཇའ་ཚོན་ལྟར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་པའོ། །གཉིས་པ་ཉིན་མཚན་དབྱེར་མེད་དུ་བསྲེ་བ་ནི། ཉིན་པར་གོམས་པའི་སྟོབས་མཚན་མོ་སྦྱར། མཚན་མོ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཉིན་པར་ལ་ སྦྱར་བའོ། །གསུམ་པ་མཉམ་རྗེས་དབྱེར་མེད་དུ་བསྲེ་བ་ནི། མཉམ་བཞག་ཏུ་བསྒོམ་པ་ལྟར་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཡང་བསྒོམ་མོ། །རྗེས་ཐོབ་དུ་གསལ་འདེབས་པ་ལྟར་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཡང་བསྒོམ་པའོ། །གཉིས་པ་མཚན་ མེད་ཀྱི་འོད་གསལ་ལ་གཉིས་ཏེ། དཔེའི་འོད་གསལ་དང་། དོན་གྱི་འོད་གསལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ནམ་ལངས་པའི་དུས་སུ་མུན་པ་སངས་ཤིང་། ཉི་མ་མ་ཤར་བའི་བར་གྱི་སྤྲིན་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ ལྟ་བུའོ། །དོན་གྱི་འོད་གསལ་ནི། རང་གི་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པས་མ་བསླད་པའི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོའམ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདི་གཉིས་ནི་གསང་འདུས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་། 2-263 ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་རིམ་ལྔ་དང་། ཨཪྻ་དཱེ་བའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རིམ་པ་དང་གསུམ་ལས་བཤད་དོ། །མདོར་ན་སེམས་ཀྱི་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད། ཡུལ་ཅན་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་བློ་ལ་བཤད་དོ། །ཨཪྻ་ དཱེ་བས་འོད་གསལ་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ

【現代漢語翻譯】 觀空性如虛空而修習。第三，關於觀想上師：觀想自身明觀為本尊，在本尊心間，觀想上師為明點之體性，具足安樂之自性。于其中心，觀想白色吽字（藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हुं，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：吽）為光明之自性。從吽字放光，上師顯現；從上師放光，本尊顯現。一心專注並修習。對於這些光明觀的所緣境，在不散亂的狀態下，保持鬆緊適度，日夜精進修習。特別是臨睡前，在尚未入睡、顯現尚未消失、粗大的睡眠和夢境尚未生起之際，不為其他分別念所擾亂，對光明無分別地專注，一心一意地投入，不可能不證悟光明。修習光明的意義在於，將自心觀為空性如虛空。 第二，關於道用，分為兩種：白天將三身道用，夜晚三身自然顯現。第一種是：白天將一切顯現都了知為空性，空性之分是法身，光明之分是報身，體驗之分是化身，如此認定並道用。夜晚三身自然顯現是：心中生起空性、光明和體驗三種。 第三，關於融合，分為三種：明空無別地融合，日夜無別地融合，以及定后無別地融合。第一種是觀想一切顯現如彩虹般顯現，但無自性。第二種是日夜無別地融合：白天串習的力量用於夜晚，夜晚串習的力量用於白天。第三種是定后無別地融合：如在入定中修習一樣，在出定后也同樣修習。如在出定後進行明觀一樣，在入定中也同樣修習。 第二，關於無相光明，分為兩種：譬喻光明和真實光明。第一種是：如黎明時分，黑暗消散，太陽尚未升起時，無雲的虛空一般。真實光明是：自心本性空性，未被分別念所染污的心之體性，或自性空性。這兩種光明在《密集金剛續》、《龍樹五次第論》和《聖天菩薩現觀莊嚴次第論》三者中都有闡述。總而言之，心之所緣是空性，能緣是證悟空性的智慧。聖天菩薩闡述了光明和真實之邊。

【English Translation】 Meditate on emptiness as being like the sky. Third, regarding focusing on the lama: Visualize yourself clearly as the Yidam (deity) and, at the heart of the Yidam, visualize the lama as the essence of a thigle (drop), possessing the nature of bliss. In its center, visualize a white Hūṃ (藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हुं，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：Hūṃ) of the nature of light. From the Hūṃ emanates light, and the lama becomes clear; from the lama emanates light, and the Yidam becomes clear. Focus single-pointedly and meditate. Regarding these objects of focus for the clear light, maintain a balance of tension and relaxation without distraction, and strive to meditate single-pointedly both day and night. Especially when going to sleep, before falling asleep, when appearances have not yet ceased, and before coarse sleep and dreams have arisen, without being distracted by other thoughts, focus without conceptualization on the clear light, dedicating yourself wholeheartedly. It is impossible not to realize the clear light. The meaning of meditating on the clear light is to meditate on one's own mind as emptiness, like the sky. Second, regarding utilizing the path, there are two aspects: utilizing the three kāyas (bodies) during the day and the spontaneous arising of the three kāyas at night. The first is: During the day, realize that all appearances are emptiness. The aspect of emptiness is the Dharmakāya (法身), the aspect of clarity is the Sambhogakāya (報身), and the aspect of experience is the Nirmāṇakāya (化身). Recognize them in this way and utilize them as the path. The spontaneous arising of the three kāyas at night is the arising of the three aspects of emptiness, clarity, and experience in the mind. Third, regarding blending, there are three aspects: blending clarity and emptiness without separation, blending day and night without separation, and blending meditation and post-meditation without separation. The first is to meditate on all appearances as appearing like a rainbow, but without inherent existence. The second is blending day and night without separation: apply the strength of habituation from the day to the night, and apply the strength of habituation from the night to the day. The third is blending meditation and post-meditation without separation: meditate in post-meditation as you meditate in meditation. As you clarify in post-meditation, meditate in meditation as well. Second, regarding the formless clear light, there are two aspects: the example clear light and the actual clear light. The first is like the cloudless sky at dawn, when darkness has cleared and the sun has not yet risen. The actual clear light is the nature of one's own mind, which is empty by nature, the essence of mind undefiled by conceptual thought, or the emptiness of inherent existence. These two are explained in the Guhyasamāja Tantra, Nāgārjuna's Five Stages, and Āryadeva's Stages of Manifest Enlightenment. In short, the object of the mind is emptiness, and the subject is the wisdom that realizes emptiness. Āryadeva explained the clear light and the true extreme.

---

་གཉིས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་བཤད། ཡུལ་ཅན་ལ་འོད་གསལ་དུ་བཤད་པ་ནི། ཡུལ་གྱི་མིང་གིས་བཏགས་ནས་བཤད་པའོ། །འོད་གསལ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ འཕོ་བ་མ་བསྒོམས་སངས་རྒྱས་དང་། བར་དོ་རྒྱལ་བ་ལོངས་སྐུ། (ལྔ་པ་) འཕོ་བ་ལ་རབ་འབྲིང་མཐའ་གསུམ་སྟེ། རབ་དམིགས་མེད་ཆོས་སྐུའི་འཕོ་བ། འབྲིང་ལོངས་སྐུའི་འཕོ་བ། ཐ་མ་དག་པ་མཁའ་སྤྱོད་ཀྱི་འཕོ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ པར་བྱས་ནས་འཕོ་བྱ། འཕོ་བྱེད་དང་བྲལ་བ་རྟོགས་པའི་ཡུལ་གྱིས་འཕོ་བའོ། །འབྲིང་ཡི་དམ་ལོངས་སྐུའི་འཕོ་བ་ནི། རང་ཡི་དམ་དུ་བསྒོམ། རྩ་དབུ་མ་གསལ་བཏབ་ནས། དབུ་མའི་ལྟེ་བའི་ཐད་ ཀར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཧཱུྃ་སྔོན་གཅིག་བསྒོམས། སྤྱི་གཙུག་ཏུ་ཡི་དམ་བསྒོམས་ནས། དེའི་ཐུགས་ཀ་ནས་འོད་ཟེར་བ་ཐག་ལྟ་བུ་བྱུང་ནས། ཧཱུྃ་གི་མགོ་ལ་ལྕགས་ཀྱུས་བཏབ་པ་ལྟར་བྱས་ནས། ཁྲོན་ སྐྱོགས་དྲངས་པ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་བྱས་ནས། ཧཱུྃ་ཡི་དམ་གྱི་ཐུགས་ཀར་ཐིམ་ནས། ཡི་དམ་དགའ་ལྡན་ནམ། འོག་མིན་གྱི་གནས་སུ་གཤེགས་པར་བསམས། སྦྱང་བའི་དུས་སུ་ཧཱུྃ་ཐོད་པའི་འོག་སོར་གཉིས་ཙམ་དུ་དྲངས་ཀྱི། 2-264 དེ་ལས་ཐལ་བ་མི་བྱེད་དེ། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བའི་ཉེས་པ་ཡོད་དོ། །འབྱོངས་པའི་ཚད་ནི། རབ་སྤྱི་གཙུག་འབུར་བ་དང་། འབྲིང་ཆུ་སེར་རྡོལ་བ་དང་། ཐ་མ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་ འབྱུང་ངོ་། །འདི་ནི་སྦྱང་བའོ། །ལས་ལ་སྦྱར་བ་ནི། ཚངས་པའི་བུ་ག་དཀར་ཁུང་ཁ་ཕྱེ་བ་ལྟར་བསྒོམས་ནས། རྩ་དབུ་མའི་ནང་གི་ཧཱུྃ་ཧིཀའི་སྒྲས་དྲངས་ནས་སྤྱི་གཙུག་ནས་ཐོན་པར་བསམ་མོ། ། འཕོ་བ་མ་བསྒོམས་སངས་རྒྱས་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། །། (དྲུག་པ་)བར་དོ་རྒྱལ་བ་ལོངས་སྐུ་ནི། སྔར་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་གོམས་པ་ཐོབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས། འཆི་བ་འོད་གསལ་ལས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་ སྐུར་བཞེངས་པའོ། །འདིར་ནི་བར་དོར་རྒྱལ་བ་ལོངས་སྐུར་སངས་རྒྱ་བའོ། །མན་ངག་གི་དོན་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། །། འདིའི་དོན་མདོར་བསྡུ་ན། སྨིན་བྱེད་ཀྱི་དབང་དང་གྲོལ་ལམ་བསྐྱེད་རྫོགས་གཉིས་སོ། །སྨིན་བྱེད་ཀྱི་ དབང་ལ། བདེ་མཆོག་གི་དབང་བསྐུར་ངེས་པར་ཐོབ་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། འདི་བདེ་མཆོག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྫོགས་རིམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབང་བསྐུར་ཐོབ་ནས་བསྐྱེད་རིམ་ལ་གོམས་པར་བྱས་ནས་རྫོགས་རིམ་ ལ་འཇུག་པ་ནི་རིམ་པའོ། །ཆོས་དྲུག་སོ་སོའི་བྱིན་རླབས་རེ་ཡོད་པ་ཡང་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག མང་དུ་ཐོས་པའི་བསྲུབས་ཤིང་རྨད་བྱུང་གིས། །མན་ངག་ཆུ་གཏེར་ཡོངས་སུ་བསྲུབས་པ་ལས། །བྱུང་བའི་མན་ངག་ཟབ་དོན་རིན་པོ་ཆེ། ། 2-265 གཞན་ལ་བསྟན་པའི་དགེ་ཚོགས་ཟླ་འོད་ཀྱིས། །རྨོངས་པའི་མུན་པ་མ་ལུས་རྣམ་བསལ་ཏེ། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཐར་པའི་ཁང་བཟང་ཆེ། །བདེ་བླག་བགྲོད་པའི་རྒྱུ་རུ་གནས་གྱུར

【現代漢語翻譯】 二者被描述為同義詞。將『有境』描述為『光明』，這是通過以境之名來命名的。關於光明的解釋到此結束。 不修頗瓦（轉移意識）不成佛，中陰成佛是報身。 （第五部分） 頗瓦有上、中、下三種：上等是無相法身的頗瓦，中等是報身的頗瓦，下等是不凈空行的頗瓦。第一種是：認識到一切法皆為空性後進行頗瓦。通過覺悟到與能破瓦者分離的境來破瓦。中等是本尊報身的頗瓦：觀想自己為本尊，使中脈清晰，在中脈的臍下正前方觀想一個藍色的吽（ཧཱུྃ，hūṃ，種子字，摧破義）。在頭頂觀想本尊，從本尊的心間發出像線一樣的光芒，像用鐵鉤鉤住吽字的頭部一樣，然後像用水桶從井裡打水一樣，將吽字融入本尊的心間，觀想本尊前往兜率天或密嚴剎土。在練習時，將吽字提升到頭蓋骨下方兩指左右的位置，不要超過這個位置，否則會有過早死亡的危險。成就的標誌是：上等是頭頂隆起，中等是流出膿水，下等是出現麻木等現象。這是練習。應用於實際時：觀想梵穴像打開的白色孔洞一樣，然後用吽（ཧཱུྃ，hūṃ，種子字，摧破義）和嘿（ཧིཀ，hik，種子字，增長義）的聲音從中脈中將吽字向上引導，從頭頂出去。不修頗瓦不成佛的教義已經講完。 （第六部分）中陰成佛是報身：憑藉之前生起次第的修習所獲得的熟練，從死亡光明中顯現出如幻的身相。這是在中陰身中成佛為報身。口訣的意義已經講完。簡而言之，其要義是：成熟灌頂和解脫道生起次第與圓滿次第二者。在成熟灌頂中，必須獲得勝樂金剛的灌頂，因為這是以勝樂金剛灌頂為基礎的圓滿次第。獲得灌頂后，先熟練生起次第，然後再進入圓滿次第，這是次第。還要獲得每種六法的加持。從廣聞的攪拌棒中，從奇妙的口訣水藏中充分攪拌，從中產生的口訣甚深義珍寶，以向他人展示的善行之光，徹底消除所有愚癡的黑暗，愿所有眾生都能輕易進入解脫的大殿。

【English Translation】 The two are described as synonyms. To describe 'that which possesses a realm' as 'clear light' is to describe it by naming it after the realm. The explanation of clear light is finished. Without meditating on transference of consciousness (phowa), one does not become a Buddha; becoming a Buddha in the bardo is the Sambhogakaya. (Fifth part) There are three types of phowa: superior, intermediate, and inferior. The superior is the phowa of the formless Dharmakaya; the intermediate is the phowa of the Sambhogakaya; the inferior is the phowa of the impure Khechara. The first is: after realizing that all phenomena are emptiness, one performs phowa. One performs phowa through the object of realization that is separate from the one who performs phowa. The intermediate is the phowa of the Yidam Sambhogakaya: one visualizes oneself as the Yidam, clarifies the central channel, and directly in front of the navel in the central channel, one visualizes a single blue Hum (ཧཱུྃ，hūṃ，seed syllable, meaning to destroy). One visualizes the Yidam at the crown of the head, and from the heart of that Yidam, light rays like threads emerge, hooking the head of the Hum like a hook, and then, in the manner of drawing water from a well with a bucket, the Hum dissolves into the heart of the Yidam, and one contemplates the Yidam going to Tushita or Akanishta. During practice, the Hum is raised to about two fingers below the skull, and one should not go beyond that, as there is a danger of dying prematurely. The signs of accomplishment are: the superior is a swelling at the crown of the head, the intermediate is the bursting of pus, and the inferior is the occurrence of numbness, etc. This is the practice. When applied to action: one visualizes the Brahma aperture as an open white hole, and then, with the sound of Hum (ཧཱུྃ，hūṃ，seed syllable, meaning to destroy) and Hik (ཧིཀ，hik，seed syllable, meaning to increase) from within the central channel, one imagines the Hum being drawn upwards and exiting from the crown of the head. The teaching that one does not become a Buddha without practicing phowa is finished. (Sixth part) Becoming a Buddha in the bardo is the Sambhogakaya: by the power of having gained familiarity with the previously generated stage of creation, one arises from the clear light of death into an illusory form body. Here, becoming a Buddha in the bardo is becoming a Buddha as the Sambhogakaya. The meaning of the instructions is finished. In short, the essence of this is: the ripening empowerment and the path of liberation, the generation stage and the completion stage. In the ripening empowerment, one must necessarily obtain the empowerment of Chakrasamvara, because this is the completion stage based on the empowerment of Chakrasamvara. After obtaining the empowerment, one first becomes familiar with the generation stage and then enters the completion stage; this is the order. Also, obtain the blessings of each of the six dharmas. From the churning stick of extensive learning, from the wonderful treasury of instructions, the precious jewel of the profound meaning of the instructions that arises from fully churning, may the light of virtue that is shown to others completely dispel all the darkness of ignorance, and may all beings easily enter the great mansion of liberation.

---

་ཅིག །ཅེས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་ དགོན་པར་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་སྦྱར་བའི་ཡི་གེ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དཔལ་ལྡན་ནོ།། །། ༄། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་ཡུམ་ལ་གནང་བའི་ཟབ་ལམ་འཕོ་བའི་གདམས་སྐོར་བཞུགས་སོ།། ༄༅། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་ཡུམ་ལ་གནང་བའི་ཟབ་ལམ་འཕོ་བའི་གདམས་སྐོར་བཞུགས་སོ།། ༈བླ་མ་ ཤཱཀྱ་རྒྱལ་མཚན་པའི་དྲུང་དུ། ཞུ་བ། ཁྱེད་དབུས་གཙང་དག་པའི་ཞིང་ཁམས་ནས། སྐུ་ཁམས་བཟང་ཞིང་འགྲོ་དོན་རྒྱ་ཆེ། གདུལ་བྱ་ལོངས་སྤྱོད་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པར་བཞུགས་ནས་ཡོད་ཅིང་ཐོས་པས་སེམས་ ཤིན་ཏུ་དགའ། ང་རྒན་མོ་ད་ལྟ་འཚམས་པོ་ཡོད། སྐབས་ཞུ། ཁྱེད་དབུས་གཙང་ན་འགྲོ་དོན་ཆེ་ཡང་ང་ལ་མ་ཕན། མ་བུ་འབྲེལ་བ་རྨི་ལམ་ཙམ་དུ་འདུག་གོ །ང་ནི་རྒས། མི་ཚེ་ སྟོང་པར་ཟད། འཆི་བ་མ་དྲན་འཆི་ཁར་ཆོས་མེད་པས། ཁྱེད་མདོ་རྒྱུད་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་ཀྱང་། ང་ལ་ལམ་སྟོན་མི་མེད། ང་རྒན་མོ་ནམ་འཆི་དུས་ཕན་ངེས་ཤེས་པའི་གདམས་པ་ ཟབ་མོ་གཅིག་ཞུ། མདོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དགེ་བཤེས་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་ལ་གསལ། ཞུ་ཡིག་མི་འཁྱར་བའི་རྟེན་དུ་དངུལ་སྤོ་རེ་གསུམ་བསྐུར་ཡོད། ཡོས་ལོ་ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཉེར་ལྔ་ལ་ཕུལ།། 2-266 ༈ ཨ་མ་བྱང་ཆུབ་འབུམ་གྱི་ཡི་གེ་རྟེན་དང་བཅས་པ་འཕྲོད། ཁྱེད་སྐུ་ཁམས་བཟང་པོ་ཡོད་འདུག་པ་ལེགས། ངེད་ཀྱང་དགེ་སྦྱོར་ལ་བརྩོན་པར་ཡོད། ན་ནིང་དགེ་བཤེས། གྲགས་པ། བཟང་པོ་གསུམ་ ལ་ཡི་གེ་རྟེན་དང་བཅས་པ་བསྐུར་བ་བྱུང་ཡོད་ལས་ཆེ། ཨ་མ། ཁམས་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན། དེ་ལས་ཐར་བར་འདོད་ན། རང་དབང་གང་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་དགེ་ ཕྱོགས་སུ་གཏོང་ཞིང་ཆོས་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་བླ་མ་ལ་སྒོམ་ཁྲིད་ཞུས། ཨ་མ་ངེད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཉམས་སུ་ལོན་པ་དཀའ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་འདི་བདེན་པར་གོ་ཞིང་མིག་ཅན་གཡང་ལ་མཆོངས་ པ་རྣམས་རང་གིས་རང་སླུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད། སྐྱེས་ནས་འཆི་བར་ཐག་ཆོད་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་དལ་འབྱོར་མི་ལུས་སྟོང་ལོག་བྱས་ནས་ འཆི་ཆོས་མི་དྲན་པ་རྣམས་འོ་རེ་བརྒྱལ། འགྱོད་དེ་འཆི། ཚེ་འདིའི་སྒྲིབ་པ་ཤས་ཆུང་ཞིང་། ཚེ་སྔ་མའི་རྣམ་སྨིན་གྱིས་མ་བསྒྲིབས་ན། ངེད་རང་མ་བུ་གཉིས་བདེ་འགྲོ་ཐོབ་ངེས་པའི་ལམ་གཅིག་ འཚོལ་ཐབས་ཡོད་པས་འདི་བཞིན་ཐུགས་ལ་བཞག་འཚལ།། ༈ རྗེ་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཐུགས་མཁྱེན་བརྩེའི་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཁྱེད་ཅི་མཛད་དཔག་མེད་འགྲོ་བའི་མགོན། །སྤྲང་བདག་ལ་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས་སུ་གསོལ། ། 2-267 རང་མོས་པའི་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ། །དེ་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་ཡང་ཡང་བསྒོམ། །ཡིད་རྩེ་གཅིག་འདུན་པས་གསོལ་བ་ཐོབ། །ལུས་ཙོག་པུ་སྐྱིལ་ཀྲུང་གང་བདེ་འམ། །

【現代漢語翻譯】 此乃榮敦欽波（Rongton Chenpo）于吉祥那爛陀寺（Nalanda Monastery）所著，書寫者為南喀華丹（Namkha Paldan）。 這是榮敦欽波（Rongton Chenpo）賜予其母的甚深頗瓦（'pho ba）法門。 這是榮敦欽波（Rongton Chenpo）賜予其母的甚深頗瓦（'pho ba）法門。 致夏迦堅贊（Shakya Gyaltsen）上師： 您從衛藏（U-Tsang）清凈剎土而來，身體安康，利生事業廣大，所化眾生如虛空般無量，聽聞這些我心甚悅。 我老婦如今安好。稟告您，您在衛藏利生事業雖大，卻於我無益，母子情緣猶如夢幻。 我已老邁，一生虛度。臨死不念死，死時無法。您雖精通顯密經續一切功德，卻無人為我指路。 我老婦祈求您賜予我臨終時必定有益的甚深教言。顯宗方面的道理，格西（dge bshes）云丹仁欽（Yonten Rinchen）已詳述。 為表此信非虛，隨信奉上銀幣二十三枚。于兔年三月二十五日敬獻。 阿媽（Ama）降曲崩（Byangchub Bum）的信件及供養已收到。您身體安康，甚好。我亦精進于善行。去年已向格西（dge bshes）扎巴（Grakpa）、桑波（Zangpo）三人寄去附有供養的信件。 阿媽（Ama），無論生於何處，皆是痛苦的本性。若欲從中解脫，當將所有自主之物用於善事，並向宣講甚深佛法的上師請求禪修指導。 阿媽（Ama），我所說的法難以修持。若能真正理解業果，就不會像有眼之人跳入懸崖般自欺欺人，對此我毫不懷疑。明知生必有死，卻虛度暇滿人身，不念死亡，真是可悲可嘆！ 若此生業障較輕，且未被前世業力所障蔽，我們母子二人定能找到獲得善趣的道路，請將此謹記於心。 至尊諸佛之本體， 智慧慈悲功德圓滿具， 您所行持皆為無量眾生怙， 祈請垂視我等乞丐眾。 于自己所喜的上師仁波切， 時時觀想其於前方虛空中， 以一心虔誠祈請， 身體可舒適地選擇跏趺坐或隨意坐。

【English Translation】 This was written by Rongton Chenpo at the auspicious Nalanda Monastery, and the scribe was Namkha Paldan. This is the profound transference ( 'pho ba) teachings given by Rongton Chenpo to his mother. This is the profound transference ( 'pho ba) teachings given by Rongton Chenpo to his mother. To Lama Shakya Gyaltsen: You have come from the pure land of U-Tsang, your health is good, and your activities for the benefit of beings are vast. Hearing that you are dwelling with disciples as limitless as the sky makes my heart very happy. I, an old woman, am now well. I report to you that although your activities for the benefit of beings in U-Tsang are great, they are of no benefit to me. The relationship between mother and son is like a dream. I am old, and my life is being wasted. I do not remember death before dying, and I have no Dharma at the time of death. Although you are skilled in all the qualities of Sutra and Tantra, there is no one to guide me. I, an old woman, request a profound teaching that I know will definitely benefit me at the time of death. The reasons for the Sutra aspect are clear to Geshe Yonten Rinchen. As a token that this letter is not false, I have sent twenty-three silver coins with it. Offered on the twenty-fifth day of the third month of the Year of the Rabbit. Ama Byangchub Bum's letter and offerings have been received. It is good that you are in good health. I am also diligent in virtuous activities. Last year, I sent letters with offerings to Geshe Drakpa, and Zangpo. Ama, wherever one is born, it is the nature of suffering. If you want to be liberated from it, you should use whatever freedom you have for virtuous purposes and ask the Lama who teaches the profound Dharma for meditation instructions. Ama, it is difficult to practice the Dharma that I have spoken. If you truly understand the law of karma, you will not deceive yourself like a sighted person jumping into a cliff. There is no doubt that there is a great fault in that. Knowing that birth is certain to lead to death, but wasting the leisure and opportunity of a human body and not remembering the Dharma of death is pitiful and regrettable! If the obscurations of this life are small and not obscured by the ripening of previous lives, then we, mother and son, will definitely have a way to find a path to obtain a good rebirth. Please keep this in mind. The very essence of all Buddhas, Whose wisdom, love, and qualities are spontaneously perfect, Whatever you do is the protector of limitless beings, Please look upon us beggars with compassion. The precious Lama whom I admire, Again and again, meditate on him in the sky in front of me, Pray with single-pointed devotion, The body can be comfortably seated in either the lotus position or any other position.

---

དེ་མ་གྲུབ་གཞོགས་གཡས་འོག་ཏུ་ཆུག ། གནས་ལྟེ་བ་ནས་བཟུང་སྤྱི་གཙུག་བར། །རྩ་དབུ་མ་ཁོང་སྟོང་སྦ་སྨྱུག་ཙམ། །སྟེང་སྤྱི་གཙུག་སྐར་ཁུང་ཐལ་ལེ་བ། །སྒོ་མ་འགགས་གསལ་ལེ་ཡོད་པ་ལ། །སེམས་འོད་ཀྱི་གོང་བུ་དཀར་ལ་འགྲིལ། ། ཚད་སྲན་རྡོག་ཙམ་ཞིག་སྙིང་གར་བསྒོམ། །དེ་སོག་སྦུག་ཡུངས་ཀར་ཕུ་བཏབ་བཞིན། །དེ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་རྒྱངས་ཏེ་ཐོན། །དེ་བླ་མའི་ཐུགས་ཀར་ཐིམ་དུ་ཆུག །དུས་ད་ནས་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་བར། ། མ་དྲིན་ཅན་བདེ་བའི་སྨོན་ལམ་འདེབས། ཕཊཿ རྗེ་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཐུགས་མཁྱེན་བརྩེའི་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཁྱེད་ཅི་མཛད་དཔག་མེད་འགྲོ་བའི་མགོན། །སྤྲང་བདག་ལ་ཐུགས་རྗེས་བཟུང་དུ་ གསོལ། །སྔོན་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས། །སྙིང་བརྩེ་བས་ཡང་ཡང་བསྐྱངས་པའི་མ། །སྒོས་ཚེ་འདིའི་དལ་འབྱོར་མི་ལུས་འདི། །ཆོས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་བྱིན། །དྲིན་འཁོར་ཐབས་མེད་པའི་ཨ་མ་ ལ། །བུས་སྒྱུ་ལུས་ཀྱིས་ཞབས་ཏོག་མ་གྲུབ་ཀྱང་། །དེའི་དྲིན་ལན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འཇལ། །འདི་མ་བརྗེད་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་དུ་ཞོག །ལར་སྐྱེས་པའི་ཐ་མ་འཆི་བ་ཡིན། །འདི་རྒན་གཞོན་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཡང་། ། 2-268 སྒོས་ཚེ་ཞབས་ནུབ་རིའི་ཉི་མ་བཞིན། །དུས་འཆི་བས་གཏུགས་པ་རྒས་པའི་ཆོས། །ད་ལོ་ཟླ་ཙམ་གྱི་ཚེ་གཞུག་ན། །མས་ཆགས་སྡང་གསོག་ལོང་མི་འདུག་པས། །རྗེ་བླ་མས་གསུངས་པའི་གདམས་ངག་དང་། ། དོན་རང་སེམས་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་མཛོད་ཅིག །ནོར་སྡིག་དང་འདྲེས་པའི་གསོག་འཇོག་ལ། །རང་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་འབད་བཏོན་ནས། །སེམས་ཡི་དྭགས་ས་བོན་འདེབས་པ་ཡང་། །འདི་སྤྱིར་ན་སྤོང་བ་ཉུང་བར་གདའ། ། ད་གསོག་ན་སྒོ་གསུམ་དགེ་བའི་ལས། །ཚེ་ཕྱི་མའི་ནོར་སྐལ་གསོག་པར་ཞུ། །མི་མཐོ་དམན་འབྲིང་གསུམ་ཀུན་ལ་ཡང་། །རང་འགྱོད་པ་མེད་པར་བསྟུན་ན་ཡང་། །དེ་མགུ་བ་ཉུང་ལ་འཁང་པ་མང་། ། ད་མི་སེམས་འཛིན་པའི་སྤྲོས་པ་ཤོལ། །བློ་ནང་དུ་ཁུག་ལ་རང་གི་སེམས། །དོན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྒྱལ་ས་ཟུངས། །རང་ལྟོ་གོས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །དུས་ཡུན་རིང་བསྐྱངས་པའི་བུ་ཚ་ ཡང་། །ལུས་རང་མགོ་ཁྱོག་ནས་དྲིན་བཞག་བྱེད། །འདི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་གྱི་རྒྱབ་ཏུ་སྐྱུར། །ལས་གྲུབ་དང་མ་གྲུབ་རྩིས་གདབ་ཤོལ། །བློ་རྣམ་རྟོག་ཆགས་སྡང་ལིང་གིས་སྐྱུར། །རང་མོས་པའི་བླ་མ་རིན་པོ་ ཆེ། །དེ་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་ཡང་ཡང་བསྒོམ། །ཡིད་རྩེ་གཅིག་གདུང་བས་གསོལ་བ་ཐོབ། །ལུས་ཙོག་པུ་སྐྱིལ་ཀྲུང་གང་བདེ་འམ། །དེ་མ་འགྲུབ་གཞོགས་གཡས་འོག་ཏུ་ཆུག །གནས་ལྟེ་བ་ནས་བཟུང་སྤྱི་གཙུག་བར། ། 2-269 རྩ་དབུ་མ་ཁོང་སྟོང་སྦ་ལྕག་ཙམ། །སྟེང་སྤྱི་གཙུག་སྐར་ཁུང་ཐལ་ལེ་བ། །སྒོ་མ་འགགས་གསལ་ལེ་ཡོད་པ་ལ། །སེམས་འོད་ཀྱི་གོང་བུ

【現代漢語翻譯】 如果無法做到，就讓右側身軀著地。 從肚臍到頭頂， 中脈空如竹筒。 頭頂百會穴如星孔般敞開， 門戶未閉，清晰可見。 觀想心識為白色光團， 大小如同一顆豆子，位於心間。 如吹動油菜籽般吹動它， 毫無疑問地讓它徑直射出， 融入上師的心間。 從現在起直到證得菩提， 為慈母種下安樂的祈願。 ཕཊཿ (藏文), फट् (梵文天城體), phaṭ (梵文羅馬擬音), 摧破。 至尊乃諸佛之本體， 智慧與慈悲功德圓滿。 您所做的一切，都是爲了無量眾生的怙主， 祈請您以慈悲垂顧我等。 往昔從無始輪迴以來， 您以慈愛之心一次又一次地守護著我。 尤其賜予我今生暇滿人身， 作為修持佛法、成就菩提之所依。 對於恩重如山的母親， 即使兒子無法以幻身報答您的恩情， 也將以神聖的佛法來償還。 請勿忘記，將此銘記於心。 一般來說，生之盡頭是死亡， 雖然這不分老幼， 但尤其像夕陽西下般， 死亡的時刻臨近，衰老是必然的。 如果今年只剩下幾個月的時間， 母親啊，就沒有時間去積累貪嗔了。 將至尊上師所說的教誨， 與自己的心融為一體吧！ 對於與罪惡混合的積蓄， 耗費身語意三門之力， 種下餓鬼之因， 一般來說，捨棄這些還不夠。 現在如果積蓄，就積蓄身語意三門的善業， 為來世積攢資糧吧！ 對於高、中、低三等人， 即使順應他們，讓他們不後悔， 也總是知足少而抱怨多。 現在停止取悅人心的虛飾吧！ 將心收回內心， 把握好與生俱來的本性。 即使忍受衣食的困苦， 長期養育的子女， 也會因自身緣故而忘記恩情。 將這痛苦拋在身後吧！ 停止計算事情的成敗， 將分別念、貪嗔之心統統拋棄。 將自己喜歡的上師仁波切， 一次又一次地觀想在面前的虛空中。 一心一意地以虔誠之心祈禱。 身體舒適地跏趺坐或隨意坐， 如果無法做到，就讓右側身軀著地。 從肚臍到頭頂， 中脈空如竹筒。 頭頂百會穴如星孔般敞開， 門戶未閉，清晰可見。 觀想心識為白色光團

【English Translation】 If that is not possible, let the right side of the body be on the ground. From the navel to the crown of the head, The central channel is empty like a bamboo tube. The crown of the head, the fontanelle, is open like a star-hole, The door is not blocked, it is clearly visible. Meditate on the mind as a white and round ball of light, About the size of a bean, in the heart. Blow on it like blowing on a mustard seed in a tube, Without hesitation, let it shoot straight out, And let it dissolve into the heart of the Lama. From now until enlightenment is attained, Plant the wish for happiness for the kind mother. ཕཊཿ (Tibetan), फट् (Sanskrit Devanagari), phaṭ (Sanskrit Romanization), 'Crashing Down'. The venerable one is the essence of all Buddhas, Whose mind is complete with the qualities of wisdom and compassion. Whatever you do, you are the protector of immeasurable beings, Please hold me, a beggar, with compassion. From beginningless samsara in the past, You have repeatedly protected me with loving kindness. Especially you have given me this precious human body in this life, As a basis for practicing Dharma and attaining enlightenment. For the mother whose kindness cannot be repaid, Even though the son cannot serve you with an illusory body, I will repay her kindness with the holy Dharma. Do not forget this, keep it in your heart. In general, the end of birth is death, Although there is no distinction between old and young, Especially like the setting sun in the west, The time of death is approaching, aging is inevitable. If there are only a few months left in this year, Mother, there is no time to accumulate attachment and hatred. Mix the teachings spoken by the venerable Lama, With your own mind as one! For the accumulation mixed with sin, Exerting effort with body, speech, and mind, Planting the seed of a hungry ghost, In general, it seems that abandoning these is not enough. Now, if you accumulate, accumulate the virtuous deeds of body, speech, and mind, Accumulate provisions for the next life! For all three types of people, high, low, and medium, Even if you comply with them so that they do not regret it, They are always less content and more complaining. Now stop the pretenses of pleasing people's minds! Withdraw your mind inward, Grasp the kingdom of the co-emergent nature. Even if you endure the suffering of food and clothing, The children who have been raised for a long time, Will forget the kindness because of their own affairs. Throw this suffering behind you! Stop calculating the success or failure of things, Throw away all the conceptual thoughts, attachment, and hatred. Visualize the Lama Rinpoche whom you like, Again and again in the sky in front of you. Pray with devotion with one-pointed mind. Sit comfortably in the lotus position or in any comfortable position, If that is not possible, let the right side of the body be on the ground. From the navel to the crown of the head, The central channel is empty like a bamboo whip. The crown of the head, the fontanelle, is open like a star-hole, The door is not blocked, it is clearly visible. Meditate on the mind as a ball of light

---

་དཀར་ལ་འགྲིལ། །ཚད་སྲན་རྡོག་ཙམ་ཞིག་སྙིང་གར་བསྒོམ། ། དེ་སོག་སྦུག་ཡུངས་ཀར་ཕུ་བཏབ་བཞིན། །དེ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་རྒྱངས་ཀྱིས་ཐོན། །དེ་བླ་མའི་ཐུགས་ཀར་ཐིམ་དུ་ཆུག །དེ་ལན་གཅིག་མ་ཡིན་ཡང་ཡང་སྐྱོར། །ལུས་སེམས་དང་བྲལ་དུས་དགོས་པ་ཡིན། ། དུས་ད་ལྟ་དམིགས་པ་གོམས་སུ་ཆུག །ཆོས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་མན་ངག་འདི། །མ་དྲིན་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྐྱོ་རོགས་མཛོད། །བཀའ་མདོ་རྒྱུད་ཀྱི་སྙིང་པོ་བསྡུས་ནས་ཕུལ། །བུ་ཡིད་ལ་དྲན་ཚེ་འདི་ལ་ གཟིགས། །ང་མདུན་ན་ཡོད་ཀྱང་འདི་ལས་མེད། །དུས་ད་ནས་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་བར། །མ་དྲིན་ཅན་བདེ་བའི་སྨོན་ལམ་འདེབས། །སེམས་དག་སྣང་ངང་དུ་ཡང་ཡང་མཇལ། །ཞེས་པ་འདི་མཚུངས་པ་མེད་པའི་ རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དྲིན་ཅན་ཨ་མ་ལ་གདམས་པ་རྫོགས་སོ།། །། ༄། །སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིད་ཇོ་བོ་ཆེན་པོའི་ལུགས་བཞུགས་སོ།། ༄༅། །སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིད་ཇོ་བོ་ཆེན་པོའི་ལུགས་བཞུགས་སོ།། ༄༅། །སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ ཚུལ་མན་ངག་གནད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ། བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀུན་སྦྱོར་འཆིང་བ་གཅོད་མཛད་དེ་བཞིན་གཤེགས། །གདུལ་བྱ་ཞི་བའི་ལམ་ལ་འགོད་མཛད་ཅིང་། །འགྲོ་དྲུག་འདྲེན་མཛད་ཕྲིན་ལས་བླ་ན་མེད། ། 2-270 ཐུབ་དབང་ཉི་མའི་གཉེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལེགས་པར་འདོམས་པ་ལྷ་ཡི་རྔ་བོ་ཆེ། །སྙན་པའི་སྒྲ་ལྡན་རྣ་བའི་བདུད་རྩི་འགྱེད། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་མཚན་མོའི་མགོན་གྱུར་པ། །མི་ཕམ་མགོན་པོའི་ ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་འཇིག །བླ་མེད་ཐར་པའི་ལམ་དུ་བགྲོད་པའི་ལམ། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེའི་སྙིང་པོའི་དོན་སྟོན་པ། །སྐྱོན་བྲལ་ངག་གིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་ བྱ། །སྲིད་པ་ནི་འཁོར་བ་ཡིན་ལ། ཞི་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་མེད་པར་མཚུངས་པའི་དོན་ནོ། །འཁོར་བ་ངོས་གཟུང་བ་ནི། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། མ་ རིག་ནས་བརྩམས་རྒ་ཤིའི་བར། །ཁོ་བོ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་འདྲར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དང་པོ་འཁོར་བ་ངོས་བཟུང་ནས་གཉེན་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་ཚུལ་ཡང་བསྟན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་འབྱེད་ཀྱིས། སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཡིན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱིས་མཉམ་པ་ནི་མིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་གང་གིས་གྲུབ་ཅེ་ན། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་ བ་ལྟར་བློ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་གཅིག་དང་དུ་བྲལ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་གྲུབ་བོ། །སྒྱུ་མའི་དཔེས་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་རྟ་གླང་ལ་སོགས་པ། 2-271 བློ་ལ་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། གདོད་མ་ནས་མེད་པ་བཞི

【現代漢語翻譯】 將白色物體揉成團，觀想成豌豆大小，置於心間。 如吹燃柳條、芥子般，毫無疑問地讓它猛烈燃燒。 讓它融入上師的心中，並非一次，而是反覆進行。 這是身心分離時所必需的，現在就開始習慣這種觀想。 這個殊勝的竅訣，請慈母分擔心中的憂愁。 這是彙集了經、律、論的精髓而奉獻的，孩子們若想念我，就看看這個。 即使我不在你們面前，也和這個沒有分別。從現在起直到獲得菩提之前，請慈母祈願安樂，在清凈的顯現中一次又一次相見。 這段話是無與倫比的絨敦大士（Rongton Chenpo）對慈母的教誨，到此結束。 現在開始講述寂靜與涅槃平等性的教導，宗喀巴大師的傳承。 現在開始講述寂靜與涅槃平等性的教導，宗喀巴大師的傳承。 現在開始講述寂靜與涅槃平等性的修持方法，名為《竅訣精髓》。 向根本上師和本尊致敬！ 斷除一切束縛的如來，引導眾生走向寂靜的道路，引導六道眾生，擁有無上的事業。 向釋迦牟尼佛（Thubwang Nyimai Nyen，能王日親）致敬！ 善妙的教誨如天神的巨鼓，充滿悅耳的聲音，傾瀉甘露滋養聽者，成為無邊眾生黑夜中的庇護者。 向無敗怙主（Mipham Gonpo）的蓮足致敬！ 僅僅聽聞就能摧毀惡道的痛苦，通往無上解脫的道路，闡述深廣精髓的意義。 愿以無垢之語清晰地辨析。 輪迴（Sridpa）即是輪迴，寂靜（Zhiwa）即是涅槃（Nyangen Ledas）。平等性（Nyamapa Nyi）是指無自性（Rangshyin Mepa）的相同意義。 關於如何認知輪迴，龍樹菩薩（Lobpon Lugsgrub）曾說：'從無明開始，直至衰老和死亡，我認為這些都如夢如幻。' 首先認知輪迴，然後展示如何修習對治法，即無自性。 善賢尊者（Lobpon Legsden Dj）說：'輪迴和涅槃在無自性中是平等的，但並非因功德而平等。' 如果問：無自性的平等性是如何成立的呢？就像夢境的顯現一樣，僅僅是顯現在心中，實際上並沒有自性，通過分析一與多等理證來成立。 幻術的比喻也用來展示無自性。幻術師變幻出的馬、牛等，僅僅是顯現在心中是馬和牛，實際上從一開始就不存在。

【English Translation】 Roll the white object into a ball, visualize it as the size of a pea, and place it in your heart. Like blowing on a willow twig or mustard seed, let it burn fiercely without doubt. Let it dissolve into the heart of the Lama. Not just once, but repeat it again and again. This is necessary when body and mind separate. Get used to this visualization now. This particularly excellent instruction, please, kind mother, share the sorrows of your heart. This is offered by gathering the essence of the Sutras, Vinaya, and Abhidharma. Children, when you miss me, look at this. Even if I am not in front of you, there is no difference from this. From now until you attain enlightenment, kind mother, make aspirations for happiness. Meet again and again in pure visions. These words are the instructions of the incomparable Rongton Chenpo to his kind mother. This concludes. Now begins the teaching on the equality of Samsara and Nirvana, according to the tradition of Jowo Chenpo. Now begins the teaching on the equality of Samsara and Nirvana, according to the tradition of Jowo Chenpo. Now begins the practice of the meaning of the union of Samsara and Nirvana, called 'The Essence of Key Instructions'. Homage to the Lama and the Yidam! The Tathagata who cuts the bonds of all attachments, leads beings to the path of peace, guides the six realms, and possesses unsurpassed activity. Homage to Thubwang Nyimai Nyen (the King of Sages, Kinsman of the Sun)! The excellent teachings are like the great drum of the gods, filled with pleasant sounds, pouring forth nectar to nourish the ears, becoming the protector of limitless beings in the night. Homage to the feet of Mipham Gonpo (Invincible Protector)! Merely hearing it destroys the suffering of the lower realms, the path to unsurpassed liberation, revealing the meaning of the profound and vast essence. May I clearly distinguish it with faultless speech. Samsara (Sridpa) is cyclic existence, Nirvana (Zhiwa) is liberation from suffering (Nyangen Ledas). Equality (Nyamapa Nyi) refers to the meaning of being the same in lacking inherent existence (Rangshyin Mepa). Regarding how to recognize Samsara, the teacher Nagarjuna (Lobpon Lugsgrub) said: 'From ignorance onwards, up to old age and death, I consider these to be like dreams and illusions.' First recognize Samsara, and then show how to practice the antidote, which is the lack of inherent existence. The teacher Sthiramati (Lobpon Legsden Dj) said: 'Samsara and Nirvana are equal in lacking inherent existence, but they are not equal because of qualities.' If asked: How is the equality of lacking inherent existence established? Just like the appearance of a dream, it merely appears in the mind, but in reality, it lacks inherent existence, and it is established through reasoning such as analyzing one and many. The example of illusion is also used to demonstrate the lack of inherent existence. The horses, cattle, etc., conjured by a magician, merely appear in the mind as horses and cattle, but in reality, they do not exist from the beginning.

---

ན་དུ་དོར་བྱ་འཁོར་བར་སྣང་བ་དང་། བླང་བྱ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྣང་བ་ཡང་། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་ པའི་རྟ་གླང་གི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་གི་སེམས་ལ་འཁོར་བར་བརྗོད་ལ། འཁོར་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བརྗོད་དོ། ། གཉིས་ཀ་ཡང་དབུ་མའི་རིགས་པ་དང་། རྨི་ལམ་གྱི་དཔེའི་སྒོ་ནས་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ དོན་ལ། གུས་སྦྱོར་དང་རྟག་སྦྱོར་གྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་གོམས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། དགེ་བའི་རྣམ་པར་ རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ཀྱང་། ཤེས་བཞིན་གྱི་བྱ་ར་བས་རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ཐམས་ཅད་རིག་པར་བྱས་ནས། དེ་འཁོར་བར་ངོས་བཟུང་ལ། རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་ ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་དོན་བསྒོམ་པ་ནི། དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་རིག་པར་བྱས་ལ་རྗེས་སུ་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། ། 2-272 ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་སྤང་བྱ་དང་། གཉེན་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་ནས་རེ་རེ་བཞིན་དུ་ཞིབ་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དང་པོར་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་སྤྱི་ཙམ་ལ་དམིགས་ནས་བསྒོམ་པ་ཡིན་ ལ་དོན་སྤྱི་ཙམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ནི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ཙམ་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞེ་ན། དང་པོའི་དུས་སུ་མོས་པ་ཡིད་ བྱེད་ཙམ་གྱིས་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་མིན་མོད། འོན་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་སྒྲ་མི་རྟག་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་གིས་དོན་སྤྱི་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་ཞེན་པས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཡང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། བསམ་ པའི་དོན་ལ་བསླུ་བ་མེད་པའི་ཚད་མར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། །དང་པོར་བདག་མེད་ཀྱི་དོན་བསྒོམ་པ་ལ་གོམས་པ་བསྐྱེད་པས། ཇེ་གསལ་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱིས་བདག་མེད་ མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་གནས་གྱུར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གོམས་པ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་དང་། གང་གང་ཡོངས་སུ་གོམས་གྱུར་པ། །གོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ན། །དེ་གསལ་མི་རྟོག་འབྲས་བུ་ཅན། ། 2-273 ཞེས་གསུངས་སོ། །གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གོམས་བྱའི་དོན་ཇེ་གསལ་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ་བ་ན། དོན་མི་གསལ་བའི་རྟོག་པ་ཇེ་ཕྲ་ཇེ་ཕྲ་རུ་འགྲོ་བ་རྟེན་འབྲེལ་ག

{ "translations": [ "應捨棄的輪迴顯現，應獲取的涅槃也顯現，應當像魔術師變幻出的馬和牛一樣去理解。特別是，瑜伽士將自己的心稱為輪迴，而認識到輪迴的無自性則稱為涅槃。", "兩者都應通過中觀的理性和夢境的比喻，認識到無自性而平等，然後通過三摩地，對兩者無自性而平等之義進行修習。應以恭敬和恒常的精進來培養習慣。無論自相續中生起煩惱的分別念、不善的分別念還是善的分別念，都應以正念的警覺來覺察所有生起的分別念，然後將它們視為輪迴。通過個別審視分別唸的智慧進行觀察，在沒有找到任何東西的情況下，認識到空性之義，並修習它，將其視為對治。之後，修習兩者無自性而平等，這就是輪迴與寂滅平等之結合。", "同樣，應將此方法應用於所有應捨棄之物和對治之物，並逐一詳細修習。如果最初只是專注于無自性之義的總體概念進行修習，那麼以總體概念為對象的修習不就是錯亂嗎？何時才能成為無分別智慧之因呢？答：最初的時候，只是通過信解和作意，並非現量見到空性。然而，由於它與不顛倒和隨順相符，因此通過習慣的力量，它將成為無分別智慧之因。例如，通過推理認識到聲音是無常的，雖然執著于外境的總體概念是錯亂的，但由於它與不顛倒和隨順相符，因此它被認為是對於所思之義無欺騙的量。最初通過修習無我的意義來培養習慣，因為它是越來越清晰的因，所以最終將獲得現量見到無我的轉依。", "因為習慣是清晰的因。《入楞伽經》中說：『無論對什麼完全習慣，當習慣完全圓滿時，它將是清晰且無分別的果。』通過習慣的力量，所習慣之義越來越清晰，那麼，不清晰之義的分別念就會越來越微細，這是緣起之理。" ], "english_translations": [ 'What should be abandoned appears as samsara, and what should be attained also appears as nirvana. One should understand them like the horses and cattle conjured by a magician. In particular, a yogi calls his own mind samsara, and realizing the selflessness of samsara is called nirvana.', 'Both should be understood as equal in selflessness through the reasoning of Madhyamaka and the analogy of dreams. Then, through samadhi, one should cultivate familiarity with the meaning of both being selfless and equal. One should cultivate habit with diligence of reverence and constancy. Whatever arises in one\'s own mind-stream, whether it is a conceptual thought of affliction, a conceptual thought of non-virtue, or a conceptual thought of virtue, one should recognize all arising conceptual thoughts with the vigilance of mindfulness, and then regard them as samsara. Having examined each arising conceptual thought with the wisdom that discerns individually, and having found nothing, one should meditate on the meaning of realizing emptiness, regarding it as the antidote. Afterwards, meditating on the equality of both being selfless is the union of samsara and nirvana being equal.', 'In the same way, this method should be applied to all that should be abandoned and all antidotes, and meditate on them in detail one by one. If one initially meditates by focusing only on the general concept of the meaning of selflessness, isn\'t meditating on a general concept a delusion? How does it become the cause of non-conceptual wisdom? Answer: In the beginning, it is only through faith and attention, not directly seeing emptiness. However, because it is in accordance with non-perversion and conformity, through the power of habit, it will become the cause of non-conceptual wisdom. For example, although being attached to the general concept of external objects through the inference that sound is impermanent is a delusion, because it is in accordance with non-perversion and conformity, it is considered a valid cognition that is not deceptive in the meaning of what is thought. Initially, by cultivating familiarity with meditating on the meaning of selflessness, because it is the cause of becoming clearer and clearer, one will eventually attain the transformation of the basis of directly seeing selflessness.', 'Because habit is the cause of clarity. It is said in the Lankavatara Sutra: \'Whatever one becomes completely accustomed to, when the habit is completely perfected, it will be a clear and non-conceptual result.\' Through the power of habit, the meaning of what is habituated becomes clearer and clearer, then the conceptual thoughts of unclear meaning become more and more subtle, this is the principle of dependent origination.' ] }

---

ྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དང་པོ་བདག་ མེད་ཀྱི་དོན་སྤྱི་ལ་ངོ་བོ་རྟོགས་པར་ཞེན་པས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཡང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བདེན་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོར་རིམ་གྱིས་འགྲོ་བ་ཡིན། དང་པོ་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་དུས་སུ་རྟོག་པ་རགས་པ་རགས་པ་འབྱུང་ཞིང་། གྲངས་ཀྱང་མང་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིས་གོམས་པ་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པ་ན། རྟོག་པའི་ནུས་པ་ཇེ་ཆུང་ཇེ་ཆུང་ ལ་འགྲོ་ཞིང་། རྟོག་པ་འཕྲོ་བའི་གྲངས་ཀྱང་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དོན་ཡང་བདེན་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ནུས་པ་ཇེ་ཆུང་དང་། འཕྲོ་བའི་གྲངས་ཀྱང་ཇེ་ཆུང་དང་ཇེ་ཉུང་ལ་འགྲོ་ བ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་བློའི་ནུས་པ་ཇེ་ཆེ་དང་། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་བློའི་རྣམ་པ་ཇེ་གསལ་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ཅི་ཡང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་ སྒོམ་འདོད་པ་ནི། ཧཱ་ཤང་མཧཱ་ཡ་ནའི་སྒོམ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་སེམས། །འགགས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་བཞིན། ། 2-274 ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒོམ་པའི་དུས་སུ་ཅི་ཡང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ནི། དོན་དམ་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པས་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ལ་ དགོངས་ཀྱི། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཡིད་ལ་བྱ་དགོས་ཤིང་། ཆོས་ཅན་གང་སྣང་ལ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་གསལ་འདེབས་དགོས་སོ། །སྐབས་འདིར་སྒོམ་ འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་གྱི་རྣམ་དབྱེ་ཕྱེད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་སྤངས་པས། ཧཱ་ཤང་འཁྲུལ་པར་བཤད་པའི་དོན་གྱི་གནད་ཀྱང་འདི་ལ་ཐུག་གོ ། སྦྱོར་ལམ་སྐབས་སུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྤྱི་རྟོགས་པ་ལ་ངོ་བོ་རྟོགས་པར་རློམ་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཤད་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ དང་མ་བྲལ་བར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་གཉིས་ཀྱི་དུས་སུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ ལོ། །མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ནི། ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡང་མེད་དེ། དབུས་མཐའ་ལས། རྗེས་སུ་འབྲེལ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྗེས་སུ་འབྲེལ་བཅས་ཟློག་པ་དང་། ། 2-275 ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྗེས་སུ་འབྲེལ་མེད་སྒོམ་པའོ། །ཞེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག །བདེན་པ་མཐོང་བ་ཟློག་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟ་ བཞིན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་སྤྲོས་མེད་ཉིད།

【現代漢語翻譯】 是法的本性。最初，執著于對無我之義的普遍特徵的認知，這是一種顛倒的見解，但因為它與不顛倒的見解相符，所以它逐漸成為對治顛倒的真實執著的對治法。 最初，在進入道的時候，會產生粗大的念頭，而且數量也很多。後來，隨著逐漸獲得習慣，念頭的作用越來越小，念頭產生的數量也越來越少。這其中的含義是，真實執著的念頭的作用越來越小，產生的數量也越來越少，而證悟無自性的智慧的作用越來越大，證悟空性的智慧的顯現也越來越清晰。 那些想要修習什麼都不作意的禪修者，因為他們落入了和尚摩訶衍那的禪修歧途，所以非常錯誤。正如《入菩薩行論》中所說：『離於空性的心，止息后又會再生起，如同無想定的等持。』 所謂禪修時什麼都不作意，指的是以勝義行持的理智，對戲論的相狀一無所得的狀態中安住，但證悟空性的顯現必須非常清晰地作意，並且對於任何顯現的法，都要清晰地顯現空性的狀態。此時，必須區分禪修的正確與否。 學師噶瑪拉希拉說：『捨棄個別觀察的智慧，是和尚錯誤的說法』，其意義的關鍵也在此。 在加行道時，認為證悟了法性的普遍意義，這被認為是顛倒的，但它與不顛倒的相符，因為它是與空性的顯現不分離地修習的。在見道時，是不顛倒的，然而，在見道和修道這兩個階段，顛倒的習氣仍然存在。在無學道時，其體性是不顛倒的，並且也沒有顛倒的習氣，正如《中邊分別論》中所說：『有隨逐及顛倒，有隨逐及對治，不顛倒及顛倒，無隨逐而修習。』 以及《寶性論》中所說：『異生顛倒見，見真諦為對治，如來如實見，無戲論之性。』

【English Translation】 It is the nature of Dharma. Initially, clinging to the realization of the general meaning of selflessness is a reversed view, but because it is in accordance with the non-reversed, it gradually becomes the antidote to the reversed clinging to reality. Initially, when entering the path, coarse thoughts arise, and their number is also large. Later, as habit is gradually gained, the power of thoughts becomes smaller and smaller, and the number of thoughts that arise also becomes smaller. The meaning of this is that the power of thoughts of clinging to reality becomes smaller, and the number of arising thoughts also becomes smaller and smaller, while the power of the mind that realizes selflessness becomes greater, and the appearance of the mind that realizes emptiness becomes clearer and clearer. Those who want to meditate without thinking of anything are very wrong because they have fallen into the wrong path of Hwashang Mahayana meditation. As it is said in 'Entering the Bodhisattva's Way of Life': 'A mind separated from emptiness, once ceased, will arise again, like a samadhi without perception.' The meaning of not thinking of anything during meditation is to abide in a state where no characteristics of elaboration are found by the reasoning that engages in ultimate practice, but the appearance of realizing emptiness must be thought of very clearly, and for any phenomenon that appears, the appearance of emptiness must be clearly illuminated all around. At this time, the distinction between correct and incorrect meditation must be made. Master Kamalashila said: 'Abandoning the wisdom of individual examination is the meaning of Hwashang's mistaken statement,' and the key to its meaning lies here. In the stage of the path of joining, it is said to be reversed because it is assumed that the general meaning of Dharma has been realized, but it is in accordance with the non-reversed, because it is practiced without being separated from the appearance of emptiness. In the stage of the path of seeing, it is non-reversed, but in both the stages of the path of seeing and the path of cultivation, the imprints of reversal still remain. In the stage of the path of no more learning, its essence is non-reversed, and there is no trace of reversal, as it is said in the 'Distinguishing the Middle from the Extremes': 'There is subsequent attachment and reversal, there is subsequent attachment and antidote, there is non-reversal and reversal, meditation without subsequent attachment.' And as it is said in the 'Ratnagotravibhāga': 'Ordinary beings have reversed views, seeing the truth is the antidote, the Tathagata sees as it is, the nature of non-elaboration.'

---

།ཅེས་གསུངས་སོ། ། མདོར་ན་སྣང་བ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ནི། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་སྤང་བྱ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་ རབ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱ་དགོས་སོ། །རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཇི་རྙེད་པ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་དེའི་ གཉེན་པོའོ། །སྤང་གཉེན་གཉིས་ལ་བླང་དོར་རམ་བཟང་ངན་ཐ་དད་མི་རྟོག་པར་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི། སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །ཇོ་བོ་རྗེས་ཡོལ་ཆོས་དབང་ སྔགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་ཁྲིད་ཅེས་པ་དང་། འགར་སྲོང་བཙན་ནམ་མཁའ་བླ་མས་ཕར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་ཁྲིད་ཅེས་པའི་དོན་འདིར་དྲིལ་ནས་བཀོད་པའོ། །ཐུབ་ པའི་གསུང་རབ་ཡོན་ཏན་མི་ཟད་གཏེར། །མི་ཕམ་མགོན་པོས་སྙིང་པོ་ལེགས་བསྡུས་པ། །ལེགས་པར་བཤད་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །ལུང་དང་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལེགས་བཤད་པ། །གཞན་གྱིས་མ་རྟོགས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་དོན། ། 2-276 སྐྱོན་བྲལ་ཚིག་གིས་འབད་ནས་ལེགས་པར་བཤད། །ཇི་བཞིན་རྟོགས་པ་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་བཞིན། །ཤིན་ཏུ་དཀོན་ཡང་ལེགས་པར་སྦྱངས་པའི་མཐུས། །སྔོན་མེད་ལེགས་བཤད་རབ་ཏུ་བཀོད་གྱུར་པའི། །དགེ་བ་གང་དེས་ སྲིད་པའི་འབྱོར་པ་ཀུན། །མ་ལུས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །ཐོབ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་འདི་ནི་རོང་ སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །།དཔེ་གསུམ་བསྡུར་ནས་ཞུས། དགེའོ།། ༄། །གྲུབ་ཆེན་ས་ར་ཧས་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་གསུངས་པའི་དོན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པའི་མན་ངག། ༄༅། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པའི་མན་ངག གྲུབ་ཆེན་ས་ར་ཧས་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་གསུངས་པའི་དོན་བྱང་ཆུབ་ ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པའི་མན་ངག། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཚད་མེད་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །སྐྱོན་བྲལ་ཡོན་ཏན་ཐར་ཐུག་རབ་བརྙེས་ཤིང་། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཡོངས་ སུ་སྐྱོབ་པའི་དབང་། །ཐུབ་པ་མཆོག་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་པའི་ལུང་བསྟན་རབ་བརྙེས་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་། །ཨཱཪྻ་དེ་བ་ལ་སོགས་བླ་མ་རྣམས། །ཞལ་ནས་ལེགས་འོངས་མན་ངག་སྙིང་པོའི་དོན། །བྱང་ ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མན་ངག་བཤད་པར་བྱ། །མན་ངག་འདི་ཞུ་བའི་སྔོན་འགྲོ་ལ་མཎྜལ་བཞི་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་སྤྱི་ལ་མཎྜལ་གཅིག ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་མཎྜལ་གཅིག བླ་མ་སྤྱི་ལ་མཎྜལ་གཅིག 2-277 རྩ་བའི་བླ་མ་ལ་མཎྜལ་གཅིག་འབུལ་བར་བཤད་དོ། །མན་ངག་གི་དངོས་གཞི་ལ་དོན་བཞི་སྟེ། དང་པོར་སེམས་ངོས་གཟུང་། བར་དུ་སེམས་སྐྱེ་མེད་དུ་ངོ་སྤྲད

【現代漢語翻譯】 如是說。總之，執著顯現為真實，在任何情況下都是顛倒的，因此是應斷除的。對於證悟空性的智慧，應極其熟悉空性的形態。自續的分別念有多少，就有多少輪迴，認識到這些沒有自性，就是對治它們的方法。對於應斷除的和對治的，不分別取捨或好壞，而是平等地修持兩者都沒有自性，這就是輪涅平等的結合。覺沃杰（藏文：ཇོ་བོ་རྗེ，梵文：Atiśa Dīpaṃkara Śrījñāna，梵文羅馬擬音：Atiśa Dīpaṃkara Śrījñāna，漢語字面意思：至尊燃燈吉祥智）說通過約·喬旺（藏文：ཡོལ་ཆོས་དབང་）的密咒將輪迴和涅槃引導至平等性，以及噶·松贊南喀喇嘛（藏文：འགར་སྲོང་བཙན་ནམ་མཁའ་བླ་མ）通過般若波羅蜜多將輪迴和涅槃引導至平等性的意義，都彙集在此處。諸佛的教言是無盡功德的寶藏，彌龐仁波切（藏文：མི་ཕམ་མགོན་པོ）精妙地總結了其精華，我遵循善說之義，以經論的威力來善加闡釋。對於他人難以理解的意義，我努力用無瑕的語言來善加闡述。如實證悟就像白天的星星一樣稀有，但通過精勤修習的力量，我創造了前所未有的善說。愿以此功德，獲得勝伏輪迴一切繁榮的功德，並最終證得一切智智。這段關於修持輪涅平等結合的口訣，是榮敦欽波（藏文：རོང་སྟོན་ཆེན་པོ）在吉祥那爛陀寺（梵文：Nālandā）所作。與三個版本對照后校對。吉祥！ 大成就者薩ra哈（藏文：ས་ར་ཧ，梵文：Saraha，梵文羅馬擬音：Saraha，漢語字面意思：薩ra哈）對聖者龍樹（藏文：ཀླུ་སྒྲུབ་，梵文：Nāgārjuna，梵文羅馬擬音：Nāgārjuna，漢語字面意思：龍樹）所說的關於修持菩提心之義的口訣。 修持菩提心的口訣。大成就者薩ra哈對聖者龍樹所說的關於修持菩提心之義的口訣。頂禮上師和本尊！具有慈愛自性、無量大悲心，圓滿證得無瑕功德，救護一切眾生的怙主，我以恭敬之心頂禮至尊佛陀。龍樹和聖天（藏文：ཨཱཪྻ་དེ་བ་，梵文：Āryadeva，梵文羅馬擬音：Āryadeva，漢語字面意思：聖天）等圓滿獲得佛陀授記的上師們，我將講述從他們口中流出的精華口訣——菩提心的口訣。據說，在請求此口訣之前，應獻上四個曼扎：向所有諸佛菩薩獻一個曼扎，向本尊獻一個曼扎，向所有上師獻一個曼扎，向根本上師獻一個曼扎。關於口訣的正行，有四個要點：首先，確定心的體性；其次，認識到心是無生的。

【English Translation】 Thus it is said. In short, clinging to appearances as real is always a perversion and should be abandoned. For the wisdom that realizes emptiness, one must become extremely familiar with the aspect of emptiness. As many conceptual thoughts of self-nature as there are, that is samsara, and realizing that these have no self-nature is the antidote to them. Without distinguishing between what should be abandoned and the antidote, or good and bad, but equally meditating on both as having no self-nature, this is the union of samsara and nirvana as equal. Jowo Je said that through Yol Chöwang's mantra, samsara and nirvana are led to equality, and Gar Songtsen Namkha Lama said that through the Prajñāpāramitā, samsara and nirvana are led to equality, the meaning of which is gathered here. The scriptures of the Buddha are an inexhaustible treasure of qualities, and Mipham Gonpo has skillfully summarized their essence. Following the meaning of the well-spoken words, I have explained them well with the power of scripture and reasoning. For the meaning that is difficult for others to understand, I have strived to explain it well with flawless words. Realizing it as it is, is as rare as a star in the daytime, but through the power of diligent practice, I have created unprecedented well-spoken words. May the merit of this, having obtained the qualities that subdue all the prosperity of samsara, attain omniscience. This instruction on practicing the union of samsara and nirvana was composed by Rongtön Chenpo at the glorious Nālandā Monastery. Compared and edited with three versions. Auspicious! The meaning of the instructions on cultivating the mind of enlightenment spoken by the great accomplished Saraha to the noble Nāgārjuna. Instructions on cultivating the mind of enlightenment. The meaning of the instructions on cultivating the mind of enlightenment spoken by the great accomplished Saraha to the noble Nāgārjuna. Homage to the Lama and the Yidam! Possessing the nature of love, immeasurable compassion, perfectly attaining flawless qualities, the protector who completely saves all beings, I respectfully pay homage to the supreme Buddha. Nāgārjuna and Āryadeva, etc., the Lamas who have perfectly attained the Buddha's prophecies, I will explain the essence of the instructions that have come forth from their mouths—the instructions on the mind of enlightenment. It is said that before requesting these instructions, one should offer four mandalas: one mandala to all the Buddhas and Bodhisattvas, one mandala to the Yidam, one mandala to all the Lamas, and one mandala to the root Lama. Regarding the main practice of the instructions, there are four points: First, identify the nature of the mind; second, recognize that the mind is unborn.

---

། ཐ་མར་དེའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་ འཇོག་པ་དང་། དེ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིར་བསྡུས་ཏེ། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོས་ནི་ངན་སོང་དུ་འཕེན་པར་བྱེད་ལ། གཉིས་པས་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུ་བྱེད་ལ། གསུམ་པས་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་ མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད། བཞི་པས་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་སུ་འཁོར་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་རྟོག་མ་རིག་ཆེན་པོ་སྟེ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ལྟུང་བྱེད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས། ཐར་པ་ དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་དགོས་པས་དེའི་གཉེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ཡང་། དང་པོར་སེམས་ངོས་གཟུང་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་ རྩ་བ་སེམས་ལས་འཕྲོས་པ་ཡིན་པས་ཤེས་བཞིན་གྱི་བྱ་ར་བས་གང་སྐྱེས་པ་རེ་རེ་ནས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཉེས་པ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ངོས་ཟིན་པ་དང་འདྲའོ། །གཉིས་པ་བར་དུ་སེམས་སྐྱེ་མེད་དུ་ངོ་སྤྲད་པ་ནི། 2-278 རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟག་ཅིང་། དང་པོར་རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་བ་དང་། བར་དུ་ཕྱི་ནང་གང་ན་གནས་པ་དང་། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་སོགས་ གང་འདྲ་འདུག་པ་བལྟས་པས། དེ་དག་གནས་ཚུལ་ལ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ཅིར་ཡང་མ་དམིགས་པས་གནས་ཚུལ་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་དེ་ལྟར་དུ་རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ལ་སྦྱར་ཏེ་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ སེམས་ལ་སེམས་ཀྱིས་བལྟས་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་རྙེད་པ་ནི་སེམས་སྐྱེ་མེད་དུ་ངོ་སྤྲད་པའོ། །གསུམ་པ་ཐ་མར་དེའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི། རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ལ་སོ་སོར་ རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟག་པས་མ་རྙེད་ཅིང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་དོན་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྒོམ་པའི་ དོན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྒོམ་པའི་དུས་སུ་བསྒོམ་བྱའི་དོན་མི་གསལ་བ་ནི་བྱིང་བ་ཡིན་པས་དམིགས་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བྱའོ། །དམིགས་པ་ལ་སེམས་མི་གནས་པར་གཞན་དུ་འཕྲོ་ ན་རྒོད་པ་ཡིན་པས་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་འགུག་པར་བྱའོ། །རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས། སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་པ་འདི། །དམིགས་པའི་ཀ་བ་བརྟན་པོ་ལ། །དྲན་པའི་ཐག་པས་ངེས་བཅིངས་ཏེ། ། 2-279 ཤེས་རབ་ལྕགས་ཀྱུས་རང་དབང་བྱ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་རྩ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་བས་དེ་སྒོམ་པའི་མན་ངག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །བཞི་པ་དེ་ གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་ཚུལ་ནི། སེམས་ལ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཇི་སྙེད་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། ཆུ་ཟླའམ། སྒྱ

【現代漢語翻譯】 最後，是將此應用於其他事物的方法。首先，將念頭歸納為四種：不善的念頭、煩惱的念頭、無記的念頭和善的念頭。第一種念頭會將人拋向惡道，第二種念頭是輪迴的因，第三種念頭會遮蔽對真實意義的證悟，第四種念頭則使人在善道中輪迴。正如所說：『念頭是巨大的無明，是墮入輪迴大海的根源。』因此，想要獲得解脫和一切智，就必須捨棄念頭，而其對治之法就是修持菩提心。修持的方法是：首先，認識心，因為這四種念頭都源於心，所以要以正念的覺察來認識每一個生起的念頭，就像認識作惡之人一樣。其次，認識心的無生性，對於每一個生起的念頭，都要以分別智進行觀察，首先觀察它從何處產生，中間存在於何處，以及它的形狀和顏色等等。觀察之後，會發現這些念頭在實相上並不存在，因此無法確定任何事物，這就是找到了實相。像這樣，將任何生起的念頭都置於這種觀察之下，以心觀心，最終證悟無生性，這就是認識心的無生性。第三，最後安住於此意義之上，對於任何生起的念頭，都以分別智進行觀察，卻無法找到任何事物，從而證悟其空性。在此基礎上，以止觀雙運的方式反覆思維，這就是修行的意義。如果在修行時，所修之義不清晰，那就是掉舉，所以要使所緣境非常清晰。如果心不專注于所緣境而散亂，那就是昏沉，所以要反覆將心拉回到所緣境上。《分別熾燃論》中說：『這匹狂野的心象，要用正念的繩索緊緊繫在穩固的所緣境之柱上，再用智慧的鐵鉤來調伏它。』據說八萬四千法門的根本是菩提心，以上就是修持菩提心的殊勝竅訣。第四，將此應用於其他事物的方法是：對於心中顯現的一切外在事物，無論是如水中的月亮，還是如幻象…… 最後，是將此應用於其他事物的方法。首先，將念頭歸納為四種：不善的念頭、煩惱的念頭、無記的念頭和善的念頭。第一種念頭會將人拋向惡道，第二種念頭是輪迴的因，第三種念頭會遮蔽對真實意義的證悟，第四種念頭則使人在善道中輪迴。正如所說：『念頭是巨大的無明，是墮入輪迴大海的根源。』因此，想要獲得解脫和一切智，就必須捨棄念頭，而其對治之法就是修持菩提心。修持的方法是：首先，認識心，因為這四種念頭都源於心，所以要以正念的覺察來認識每一個生起的念頭，就像認識作惡之人一樣。其次，認識心的無生性，對於每一個生起的念頭，都要以分別智進行觀察，首先觀察它從何處產生，中間存在於何處，以及它的形狀和顏色等等。觀察之後，會發現這些念頭在實相上並不存在，因此無法確定任何事物，這就是找到了實相。像這樣，將任何生起的念頭都置於這種觀察之下，以心觀心，最終證悟無生性，這就是認識心的無生性。第三，最後安住於此意義之上，對於任何生起的念頭，都以分別智進行觀察，卻無法找到任何事物，從而證悟其空性。在此基礎上，以止觀雙運的方式反覆思維，這就是修行的意義。如果在修行時，所修之義不清晰，那就是掉舉，所以要使所緣境非常清晰。如果心不專注于所緣境而散亂，那就是昏沉，所以要反覆將心拉回到所緣境上。《分別熾燃論》中說：『這匹狂野的心象，要用正念的繩索緊緊繫在穩固的所緣境之柱上，再用智慧的鐵鉤來調伏它。』據說八萬四千法門的根本是菩提心，以上就是修持菩提心的殊勝竅訣。第四，將此應用於其他事物的方法是：對於心中顯現的一切外在事物，無論是如水中的月亮，還是如幻象……

【English Translation】 Finally, it is the method of applying this to other things. First, thoughts are summarized into four types: non-virtuous thoughts, afflicted thoughts, neutral thoughts, and virtuous thoughts. The first type of thought throws one into the lower realms, the second is the cause of samsara, the third obscures the seeing of the true meaning, and the fourth causes one to wander in the higher realms. As it is said: 'Thoughts are great ignorance, the cause of falling into the ocean of samsara.' Therefore, those who wish to attain liberation and omniscience must abandon thoughts, and the antidote to this is to cultivate Bodhicitta (enlightenment mind). The method of cultivation is: first, to recognize the mind, because these four types of thoughts arise from the mind, so one must recognize each arising thought with mindful awareness, just like recognizing a person who commits evil. Second, to introduce the mind as unborn, for each arising thought, one must examine it with discriminating wisdom, first observing from where it arises, where it dwells in the middle, and what its shape and color are like. After observing, one will find that these thoughts do not exist in reality, and therefore cannot be determined in any way, which is finding the true nature. In this way, applying this observation to any arising thought, observing the mind with the mind in the environment, finding the meaning of unborn is introducing the mind as unborn. Third, finally, to rest equally in its meaning, for any arising thought, one examines it with discriminating wisdom but cannot find anything, thereby realizing its emptiness. On this basis, one repeatedly contemplates in the manner of uniting Shamatha (calm abiding) and Vipassana (insight), which is the meaning of meditation. If, during meditation, the meaning of what is being meditated upon is not clear, that is dullness, so one must make the object of focus very clear again and again. If the mind does not stay on the object of focus and wanders elsewhere, that is excitement, so one must repeatedly draw the mind back to the object of focus. In the 'Blazing Discernment' it says: 'This wild elephant of the mind, tie it firmly to the stable pillar of the object of focus with the rope of mindfulness, and then subdue it with the iron hook of wisdom.' It is said that the root of the eighty-four thousand Dharma gates is Bodhicitta, and the above is the uncommon essential instruction for cultivating Bodhicitta. Fourth, the method of applying this to other things is: for all the external objects that appear in the mind, whether they are like the moon in water or like illusions... Finally, it is the method of applying this to other things. First, thoughts are summarized into four types: non-virtuous thoughts, afflicted thoughts, neutral thoughts, and virtuous thoughts. The first type of thought throws one into the lower realms, the second is the cause of samsara, the third obscures the seeing of the true meaning, and the fourth causes one to wander in the higher realms. As it is said: 'Thoughts are great ignorance, the cause of falling into the ocean of samsara.' Therefore, those who wish to attain liberation and omniscience must abandon thoughts, and the antidote to this is to cultivate Bodhicitta (enlightenment mind). The method of cultivation is: first, to recognize the mind, because these four types of thoughts arise from the mind, so one must recognize each arising thought with mindful awareness, just like recognizing a person who commits evil. Second, to introduce the mind as unborn, for each arising thought, one must examine it with discriminating wisdom, first observing from where it arises, where it dwells in the middle, and what its shape and color are like. After observing, one will find that these thoughts do not exist in reality, and therefore cannot be determined in any way, which is finding the true nature. In this way, applying this observation to any arising thought, observing the mind with the mind in the environment, finding the meaning of unborn is introducing the mind as unborn. Third, finally, to rest equally in its meaning, for any arising thought, one examines it with discriminating wisdom but cannot find anything, thereby realizing its emptiness. On this basis, one repeatedly contemplates in the manner of uniting Shamatha (calm abiding) and Vipassana (insight), which is the meaning of meditation. If, during meditation, the meaning of what is being meditated upon is not clear, that is dullness, so one must make the object of focus very clear again and again. If the mind does not stay on the object of focus and wanders elsewhere, that is excitement, so one must repeatedly draw the mind back to the object of focus. In the 'Blazing Discernment' it says: 'This wild elephant of the mind, tie it firmly to the stable pillar of the object of focus with the rope of mindfulness, and then subdue it with the iron hook of wisdom.' It is said that the root of the eighty-four thousand Dharma gates is Bodhicitta, and the above is the uncommon essential instruction for cultivating Bodhicitta. Fourth, the method of applying this to other things is: for all the external objects that appear in the mind, whether they are like the moon in water or like illusions...

---

ུ་མའམ། འཇའ་ཚོན་ལྟར། བློ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལམ་སྡོད་ཚུལ་ལ་མེད་ པར་རིག་པར་བྱས་ནས་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་ནས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སྒོམ་པའི་དོན་ནི། ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་ལ་དེའི་རྣམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གྲོལ་བའི་དོན་དུ་སྒོམ་གཙོ་ཕྱིར། །སྒོམ་པའི་སེམས་ལ་སྒོམ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །བླ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་འབྲས་ཀྱང་ཟབ་མོད་ཀྱི། ལམ་བསྐོར་ཕྱི་མ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ཅེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མན་ངག་སྒོམ་པའི་དོན། །ཚུལ་བཞིན་མ་ནོར་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བཤད། །བཤད་པའི་དགེ་བ་རབ་དཀར་དྲི་མེད་དེས། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །གྲུབ་མཆོག་ས་ར་ཧས། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་སྒོམ་པའི་མན་ངག་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་དོན་བཤད་པ་འདི་ནི་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་ཆོས་གྲྭར་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །དད་དམིགས་རྣམས་ཀྱི་ཁྲིད་ཡིག་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་བཞུགས། ༄༅། །དད་དམིགས་རྣམས་ཀྱི་ཁྲིད་ཡིག་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་བཞུགས།། 2-280 ༈ མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་དུ་གསུངས་པའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་བཞིའི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་པའི་མན་ངག་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་ཞེས་བྱ་བ། བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་བྱའི་ དཀྱིལ་འཁོར་མ་ལུས་མངོན་སུམ་མཁྱེན། །ཚད་མེད་ཐུགས་རྗེའི་འོད་དཀར་ཕྱོགས་བཅུར་འཕྲོ། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་འདྲེན་པའི་མཛད་པ་ཅན། །ཐུབ་དབང་མཆོག་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་སྐུ་ཡིད་འོང་མཚན་དཔེའི་ འོད་སྟོང་ལྡན། །གང་གསུང་སྙན་པ་ལྷ་ཡི་རྒྱུད་མངས་སྒྲ། །གང་ཐུགས་དྲི་མེད་མཁའ་ལྟར་རྣམ་དག་པའི། །རྒྱལ་བ་མི་ཕམ་མགོན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཁས་རློམ་བྱེ་བས་འབད་ཀྱང་རྟོགས་དཀའ་བ། །གསུང་ རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་དོན་སྟོན་པའི། །ལེགས་བཤད་འོད་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེར་སྤྲོས་ཏེ། །སྔོན་མེད་ཤིང་རྟའི་ལམ་བཟང་དབྱེ་བར་བྱ། །འདིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་གསུངས་པའི་ལམ་རིམ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ ནས་ངེས་འབྱེད་ཆ་བཞིའི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། ཐོག་མར་སྐྱབས་འགྲོ་དང་། སྨོན་འཇུག་གི་སེམས་བསྐྱེད་ལེན་པ་སྔོན་དུ་བྱས་ནས་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱབས་འགྲོས་ནི་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་ པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་ལ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་ནི་རང་རྒྱུད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་། རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་དགེ་བ་ཅི་བྱེད་ཀྱང་ནུས་པ་གཞན་ལས་ཆེས་མཆོག་ཏུ་ལྷག་པའི་ཕྱིར། 2-281 སྤྱོད་འཇུག་ལས། གང་ནས་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ཁམས། །མཐའ་ཡས་རབ་ཏུ་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར། །མི་ལྡོག་པ་ཡི་ས

【現代漢語翻譯】 如彩虹般，僅是顯現於心中，實際上既無存在方式也無住留方式，如此認知后，將一切事物都應用於顯現而無自性的狀態中進行禪修。禪修的意義在於反覆地將這種狀態安住於心中。正如所說： 『爲了解脫，禪修至關重要，爲了禪修，心專注于禪修。』 前輩上師們雖然也傳授甚深的道果法，但後來的道次第引導更為深奧。菩提心修持的要訣，已如實無誤地闡明。愿以此講解的純凈善業，使所有眾生迅速獲得菩提果位！成就者薩ra哈（印度大乘佛教思想家）對龍樹（中觀學派創始人）所說。這篇關於修持菩提心的甚深要訣的闡釋，是由榮敦大師在吉祥那爛陀寺所著。 這是信徒們入門的引導之書，是諸位王子修行的階梯。 這是信徒們入門的引導之書，是諸位王子修行的階梯。 這是《現觀莊嚴論》中所說的四抉擇分之觀想修持竅訣，名為『諸位王子修行的階梯』。頂禮上師與本尊！ 完全了知所有知識的壇城，無量慈悲的潔白光芒照耀十方，具有引導無邊眾生的事業，我以恭敬之心頂禮至尊釋迦牟尼！ 您的身軀充滿令人嚮往的相好光明，您的言語如天籟般悅耳動聽，您的心如同虛空般純凈無染，我頂禮無與倫比的勝者彌旁（藏傳佛教寧瑪派高僧）！ 即使無數智者努力探究也難以領悟，您卻能闡釋所有佛經的精髓要義，廣泛散佈善說之光，開闢前所未有的殊勝道途。 此處將闡述《現觀莊嚴論》中所說的道次第，特別是四抉擇分的觀想修持方法。首先，應先生起皈依和發願菩提心，因為皈依能保護我們免受修道過程中一切違緣的怖畏，而菩提心能將自相續中所有善根轉化為大乘道，並且從所依的角度來看，無論做什麼善事，其力量都遠遠超過其他善行。 如《入菩薩行論》所說：『自何 момента, как только возникнет мысль о спасении бесчисленных живых существ, с этого момента, даже во сне, не будет отступления от этого.'

【English Translation】 Like a rainbow, it is merely a manifestation in the mind, without any actual way of existing or abiding. Having realized this, apply this understanding of the absence of inherent existence in all phenomena and meditate on it. The meaning of meditation is to repeatedly fix this state in the mind. As it is said: 'For liberation, meditation is essential; for meditation, the mind focuses on meditation.' Although the earlier lamas also taught profound Lamdre (Path with Result) teachings, the later Lamrim (Stages of the Path) instructions are even more profound. The essential points of Bodhicitta practice have been clearly and accurately explained. May all beings quickly attain enlightenment through the pure virtue of this explanation! Saraha (Indian Mahasiddha) said to Nagarjuna (founder of the Madhyamaka school). This explanation of the profound essential points of Bodhicitta practice was composed by Rongton Chenpo at the glorious Nalanda Monastery. This is a guide for the faithful to enter, a ladder for the princes to practice. This is a guide for the faithful to enter, a ladder for the princes to practice. This is the key to meditating on the aspects of the four decisive discriminations mentioned in the Ornament of Clear Realization, called 'The Entrance for the Princes.' Homage to the Guru and the Yidam! Completely knowing the mandala of all that is to be known, the white light of immeasurable compassion radiates in all directions, having the activity of guiding limitless beings, I respectfully pay homage to the Supreme Shakyamuni! Your body is full of desirable marks and signs of light, your speech is as melodious as the celestial lute, your mind is as pure as the sky, I pay homage to the incomparable Victor Mipham (a prominent Nyingma scholar and teacher)! Even if countless scholars strive, it is difficult to realize, you explain the essence of all the scriptures, widely spreading the light of good explanations, distinguishing the good path of the unprecedented chariot. Here, I will explain the stages of the path mentioned in the Ornament of Clear Realization, especially the method of meditating on the aspects of the four decisive discriminations. First, one should begin by taking refuge and generating the aspiring and engaging Bodhicitta, because refuge protects us from all the fears of obstacles that hinder the practice of the path, and Bodhicitta transforms all the roots of virtue in our mindstream into the Mahayana path, and from the point of view of the basis, whatever virtue one does, its power is far superior to other virtues. As it is said in the Bodhicaryavatara: 'From the moment that the thought of liberating limitless sentient beings arises, from that moment, even in sleep, there will be no turning back.'

---

ེམས་ཀྱིས་སུ། །སེམས་དེ་ཡང་དག་བླངས་གྱུར་ན། །དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་ གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །རྒྱུན་མི་ཆད་པ་དུ་མ་ཞིག །ནམ་མཁའ་མཉམ་པ་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེས་ན་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་ཡང་། ཐོག་མར་སྐྱབས་འགྲོའི་ལེའུ་བསྟན་ཅིང་། རྒྱུད་བླ་ མར་ཡང་། ཐོག་མར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་ལ། འདིར་ཡང་ཐོག་མར་མཆོད་བརྗོད་ཀྱིས་སྐྱབས་འགྲོ་དང་། དེ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཅིང་། གདམས་ངག་བཅུའི་དང་པོར་ ཡང་སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོའི་དོན་བདེན་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཐབས་ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐྱབས་འགྲོ་སེམས་བསྐྱེད་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ལ་བཤད་ལ། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཚུལ་ཡང་ དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་རྩ་ཡིན་པས། ཚིག་ཙམ་མིན་པར་ཤུགས་དྲག་པོས་ཡང་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ ལ་འབད་པར་བྱའོ། །སྔོན་འགྲོ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། ། དངོས་གཞི་ལ། ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་བའི་བདེན་བཞིའི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་ཚུལ་དང་། ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདེན་བཞིའི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་ཚུལ་གཉིས་ལས། 2-282 དང་པོ་ནི། བདེན་བཞིའི་རྣམ་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བའི་རྣམ་པ་བསྒོམས་པས་ཚེ་འདི་གཅེས་སྤྲས་སུ་འཛིན་པའི་བློ་ལྡོག་ཅིང་། འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་འདི་ལས་ཐར་བར་འདོད་པའི་བློ་སྐྱེའོ། །རྒྱུ། ཀུན་འབྱུང་། རབ་སྐྱེ། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་བཞི་བསྒོམས་པས། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཉེས་དམིགས་རིག་ནས་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་འདོད་ཀྱི་ བློ་སྐྱེའོ། །འགོག་པ། ཞི་བ། གྱ་ནོམ། ངེས་འབྱིན་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམས་པས་ཐར་པའི་ཕན་ཡོན་རིག་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་བློ་སྐྱེའོ། །ཀུན་འབྱུང་སྤོང་འདོད་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ནི། ལམ་བདེན་ལ་རགས་ལས་པས། ལམ། རིགས་པ། སྒྲུབ་པ། ངེས་འབྱིན་གྱི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཡང་ཀུན་འབྱུང་གི་རྩ་བ་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ཡིན་པས་དེའི་གཉེན་པོར་དོན་གཞན་གྱི་བདག་ གི་བས་སྟོང་པ་དང་། རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཚུལ་བསམས་ནས། ཡང་དང་ཡང་དུ་ནན་ཏན་ཆེན་པོས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི། དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་ པའི་རྟེན་ཅན། ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་དོན་གྱི་སྒོམ་ཚུལ་ལོ། །གཉིས་པ་ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་བདེན་བཞིའི་དམིགས་པ་རྣམས་སྒོམ་ཚུལ་ནི། བདེན་བཞི་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་པོ་གང་ལ་ཡང་བདེན་འཛིན་གྱི་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་དགོས་པས། 2-283 བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་ར

【現代漢語翻譯】 如果心已完全被攝取，那麼從那時起，即使在睡眠或無意識狀態下，功德的力量也會源源不斷地涌現，如同虛空般浩瀚。正如經中所說。因此，《經莊嚴論》首先闡述了皈依的章節，而《寶性論》也首先闡述了皈依三寶。這裡也首先通過供養讚頌來闡述皈依，然後闡述發心的分類。在十個竅訣的第一個中，也將證悟自性之義的二諦智慧，與聲聞緣覺不共的皈依和發心相結合來講解。皈依的方式也應如三寶教誨的竅訣那樣去理解。這二者是所有大乘道路的基礎，因此要努力以強烈的意願反覆修持，而不僅僅是口頭上的。前行已經講完。 正行分為兩種：聲聞緣覺共同的四諦觀修方式，以及聲聞緣覺不共的四諦觀修方式。 第一種是觀修四諦的十六種行相，即觀修無常和痛苦的行相，從而使執著今生的念頭消失，並生起從輪迴痛苦之海中解脫的願望。觀修因、集、生、緣四種行相，從而認識到業和煩惱的過患，並生起斷除集諦的願望。觀修滅、靜、妙、離四種行相，從而認識到解脫的利益，並生起獲得解脫的願望。斷除集諦的願望和獲得解脫的方法依賴於道諦，因此要觀修道、理、行、出四種行相。此外，集諦的根本是對人我的執著，因此爲了對治它，要思維與自身不同的事物是空性的，以及作為自身本質的人無我，並以極大的努力反覆觀修。這就是經中所說的『所緣是無常等，具有諦的所依』等的觀修方式。 第二種是聲聞緣覺不共的菩薩的四諦觀修方式。對於四諦的十六種行相，都要以阻止對實有的執著的方式來觀修。

【English Translation】 If the mind is completely taken, then from that time on, even in sleep or unconsciousness, the power of merit will continuously arise, as vast as the sky. As it is said in the sutras. Therefore, the 'Ornament of Sutras' first explains the chapter on refuge, and the 'Ratnagotravibhāga' also first explains taking refuge in the Three Jewels. Here, too, refuge is first explained through offerings and praise, and then the classification of bodhicitta. In the first of the ten instructions, the wisdom of realizing the two truths, which is the meaning of one's own nature, is also explained in conjunction with the refuge and bodhicitta that are uncommon to Śrāvakas and Pratyekabuddhas. The way to take refuge should also be understood according to the instructions of the Three Jewels. These two are the foundation of all Mahāyāna paths, so one should strive to practice them repeatedly with strong intention, not just verbally. The preliminary practices have been explained. The main practice is divided into two: the way to meditate on the sixteen aspects of the four truths that are common to Śrāvakas and Pratyekabuddhas, and the way to meditate on the sixteen aspects of the four truths that are uncommon to Śrāvakas and Pratyekabuddhas. The first is to meditate on the sixteen aspects of the four truths, such as meditating on the aspects of impermanence and suffering, thereby reversing the mind that clings to this life as precious, and generating the desire to be liberated from this ocean of suffering in samsara. Meditating on the four aspects of cause, origin, arising, and condition, thereby recognizing the faults of karma and afflictions, and generating the desire to abandon the origin of suffering. Meditating on the four aspects of cessation, peace, excellence, and definite emergence, thereby recognizing the benefits of liberation, and generating the desire to attain liberation. The desire to abandon the origin of suffering and the means to attain liberation depend on the truth of the path, so one should meditate on the four aspects of path, reason, practice, and definite emergence. Furthermore, the root of the origin of suffering is the clinging to the self of the person, so to counteract it, one should contemplate that things different from oneself are empty, and that the person who is one's own essence is without self, and meditate on it repeatedly with great effort. This is the way to meditate on the meaning of what is said, such as 'The object is impermanence, etc., having the support of truth'. The second is the way to meditate on the objects of the four truths of a Bodhisattva that are uncommon to Śrāvakas and Pratyekabuddhas. For any of the sixteen aspects of the four truths, one must meditate in a way that prevents the manifest clinging to reality.

---

ྣམས་རེ་རེ་ནས་དོན་དམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན་མི་རྙེད་ལ། མ་རྙེད་པའི་དོན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་དྲན་པས་བཟུང་ནས་མ་བརྗེད་པར་བྱས་ ལ། ཡང་དང་ཡང་དུ་གསལ་བར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་གསུངས་པའི་སྒོམ་ཚུལ་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོག་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་ མེད་པར་རོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཡང་ཡིན་ནོ། །མངོན་ཞེན་འགོག་ཚུལ་འདི་ནི། བློ་ལ་ཆོས་ཅན་གང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་ནས་ཁོར་ཡུག་ཏུ་གསལ་གདབ་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ཚིག་རྐང་པ་གསུམ་ པོའི་དོན་གྱི་སྒོམ་ཚུལ་འདི་ནི་དམིགས་རྣམ་ཕྱི་མ་ཀུན་ལ་ཡང་སྦྱར་ནས་བསྒོམ་པ་མན་ངག་གོ །ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་སྒོམ་པའི་སྐབས་སུ་ཤེས་སྒྲིབ་གཙོ་ བོར་སྤོང་དགོས་ལ། ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་བདག་འཛིན་གྱི་མ་རིག་པ་ལ་བཤད་དེ། སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པ་ལས། ཡང་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་། །དེ་ནི་སྟོན་པས་མ་རིག་གསུངས། །ཞེས་ གསུངས་སོ། །མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་ལ་མངོན་ཞེན་བཀག་ནས་སྟོང་ཉིད་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་པས་སྟོན་ནོ། །དབུས་མཐའ་ལས། སེམས་ཀྱི་གཡེང་བ་ཆུང་ངུ་ནི། ། 2-284 བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར། བདེན་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུ་ཡང་ཤེས་པར་བྱས་ནས་སྤོང་དགོས་པས་དེའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་ཚུལ་ནི། གལ་ཏེ་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ ཀྱི་ཡུལ་ལ་དགག་སྒྲུབ་གཉིས་སུ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་དགག་སྒྲུབ་གཉིས་སུ་བདེན་པར་ཞེན་པ་བྱུང་ན། དེ་ཡང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ ནས་ཡུལ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆར་སྣང་བ་དང་། ཡུལ་ཅན་རྟོག་པའི་ཆར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཤིག་ནས་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོག་ པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་སྨྲོས་པ་ལྟར་རོ། །འདི་ནི་གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད། ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནི། མེད་ཅེས་པ་མཐའི་གསལ་བྱེད་ཡིན་པས་འོག་མ་གསུམ་ལའང་སྦྱར་རོ། །རང་དང་ སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ནི་སྤྱིའི་བརྗོད་བྱ་དང་། དེ་དག་སྟོན་པའི་མིང་ནི་རྗོད་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ། བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་གཉིས་སུ་ཞེན་པ་བྱུང་ན། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་པའི་ཚུལ་ དུ་རྗོད་བྱེད་མིང་དང་བརྗོད་བྱ་གཉིས་ཀ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་གནས་བྲལ་དང་། གནས་མེད་ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནོ། །མཉམ་བཞག་ཏུ་བདེན་འཛིན་མངོན་གྱུར་པའི་ནུས་པ་ཅུང་ཟད་བཅོམ་ཡང་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བྱུང་ན་དེ་ཡང་འགོག་དགོས

【現代漢語翻譯】 如果用智慧仔細觀察，就找不到這些現象的真實存在。記住並不要忘記找不到的空性狀態，要反覆清楚地禪修。這是一種禪修方法，如經文所說：『這是它的相，阻止顯現的執著等。』這也是『智慧使一切概念，都無所緣。』的含義。這種阻止顯現執著的方法，可以應用於心中顯現的一切事物，並在周圍清晰地確立。因此，這三句偈頌的禪修方法，可以應用於所有後續的觀修對象，這是一個訣竅。在禪修小乘和大乘共同的菩薩道時，主要需要去除的是知障。知障的根源在於我執的無明。《七十空性論》中說：『任何正確的分別念，佛陀都說是無明。』通過阻止對無常等十六種現象的執著來禪修空性，其利益在於：『這是獲得三乘果位的因。』《中邊分別論》中說：『微細的心散亂，有智慧的人也應知曉。』因此，即使是微細的實執分別念也應知曉並去除，所以對治它的禪修方法是：如果對所緣境的肯定和否定，以及對如實所緣境的肯定和否定產生真實的執著，那麼也要知道這是不相符的。通過智慧分析，打破顯現為所緣境肯定和否定，以及顯現為能緣念頭的任何事物，並禪修無所緣。正如所說：『智慧使一切概念，都無所緣。』這就是『這是色等聚集的阻止』的禪修意義。『無』字是結尾的澄清，因此也適用於後面的三個。如果認為自相和共相是共同的表達對象，而表達它們的名稱是能表達者，從而對錶達對像和能表達者產生執著，那麼就要按照『阻止顯現的執著等』的方法，用智慧分析名稱和意義，並禪修無所緣。這就是『無處可去』和『無處存在』的禪修意義。即使在入定中稍微減弱了實執的顯現力量，如果在出定后仍然執著於一切法僅僅是假立的顯現，那麼也需要阻止這種執著。

【English Translation】 If one examines each of these phenomena with the wisdom that truly analyzes, one will not find them. Hold in your memory and do not forget the aspect of emptiness, the state of not finding, and meditate on it again and again clearly. This is a method of meditation, as it is said, 'This is its aspect, preventing manifest clinging, etc.' This is also the meaning of 'Wisdom makes all concepts without an object.' This method of preventing manifest clinging can be applied to all phenomena that appear in the mind, establishing them clearly in the surroundings. Therefore, this method of meditation for the meaning of these three verses can be applied to all subsequent objects of meditation; this is the key instruction. When meditating on the path of a Bodhisattva, which is uncommon to Hearers and Solitary Realizers, the primary thing to abandon is the obscuration of knowledge. The root of the obscuration of knowledge is said to be the ignorance of self-grasping. The Seventy Stanzas on Emptiness states, 'Whatever is correct conceptualization, the Teacher has said is ignorance.' The benefit of meditating on emptiness by preventing manifest clinging to the sixteen aspects of impermanence, etc., is indicated by 'It is the cause for attaining all three vehicles.' As it appears in the Middle Beyond, 'Even a small distraction of mind should be known by the intelligent.' Therefore, even subtle conceptualizations of clinging to truth should be known and abandoned, so the method of meditation to counteract it is: If there is a true clinging to affirmation and negation of the object of interest, and to affirmation and negation of the object of suchness, then know that these are discordant. Analyze with wisdom and dismantle everything that appears as affirmation and negation of the object, and everything that appears as the conceptualization of the subject, and meditate without any object of focus. As it is said, 'Wisdom makes all concepts without an object.' This is the meaning of meditation on 'This is the prevention of the aggregation of form, etc.' The word 'no' clarifies the end, so it also applies to the following three. If one thinks that the two characteristics, self and general, are the common objects of expression, and that the names that indicate them are the expressers, and thus clings to the object of expression and the expresser, then one should analyze both the expressing name and the object of expression with wisdom, according to the method of 'preventing manifest clinging, etc.,' and meditate without any object of focus. This is the meaning of meditation on 'without a place' and 'without existence.' Even if the power of manifest clinging to truth is slightly diminished in meditative equipoise, if one still clings to the appearance that all phenomena are merely imputed in the post-meditation state, then that clinging must also be prevented.

---

་པས། 2-285 བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཞེན་པ་དེ་ཡང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོག་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་མེད་དུ་བསྒོམ་མོ། །འདི་ནི་བཏགས་མེད་ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནོ། ། ཡང་དགེ་མི་དགེ་སོགས་བརྗོད་བྱར་བདེན་ཞེན་བྱུང་ན་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན་དགེ་མི་དགེ་སོགས་མ་གྲུབ་པས་བརྗོད་བྱར་བདེན་པ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་ངེས་པར་བྱས་ནས་ བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི། བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ཡིན་ནོ། །འདིར་མེད་པ་ནི་མཐའི་གསལ་བྱེད་དོ། །མཉམ་པར་བཞག་པའི་སྐབས་སུ་བསྒྲིམས་ཀྱང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་བྱུང་ན་དྲོད་ཆུང་ངུའོ། ། འབད་རྩོལ་ཆེན་པོས་བསྒྲིམས་པའི་དུས་སུ་མི་འབྱུང་ན་དྲོད་འབྲིང་པོའོ། །འབད་རྩོལ་ཆེན་པོ་མ་བྱས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ན་དྲོད་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་ཕ་དམ་པས་གསུངས་སོ། །དྲོད་ཀྱི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་ཚུལ་བསྟན་ ཟིན་ཏོ། ། རྩེ་མོའི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་ཚུལ་ཡང་། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་པ་འགོག་དགོས་པས། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་ཞེན་བྱུང་ན། དེའི་གཉེན་པོར་གཟུགས་སོགས་བདེན་པར་མི་གནས་ པའི་ཚུལ་བསྒོམས་པར་བྱས་ནས། གཟུགས་སོགས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་བརྟགས་ནས་གཟུགས་སོགས་དེ་དག་ནི་དེའི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། ། 2-286 དེ་ཡི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནོ། །ཡང་ཆོས་ཅན་འགའ་ཞིག་གི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཡང་། འགའ་ཞིག་གི་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོང་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ལ། དོན་ དམ་གྱི་ཆ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོང་ངོ་སྙམ་ན། བློ་ཡུལ་དུ་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་མེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པ་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནོ། །ཡང་ཁྱད་གཞི་གཟུགས་སོགས་ལ་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་ ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན་མི་དམིགས་པས་ཁྱད་ཆོས་རྟག་མི་རྟག་དང་། སྡུག་མི་སྡུག་དང་། བདག་ཡོད་མེད་དང་། ཞི་མ་ཞི་སོགས་ཀྱང་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། དེས་ན་རྟག་མི་རྟག་སོགས་མི་དམིགས་ པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་མི་རྟག་སོགས་མི་དམིགས་སྙམ་ན། རིགས་པས་བརྟགས་ན་རྟག་མི་རྟག་སོགས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་མི་རྟག་སོགས་ ལ་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་མི་སྟོང་གི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་རྟག་མི་རྟག་སོགས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་མཚུངས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད

【現代漢語翻譯】 2-285 執著于假名施設，也應以『以慧善分別，一切皆無相』之方式，修習無相之禪定。此乃『無施設』之禪定要義。 又，若對善與非善等所言之境，生起真實執著，則應以各別觀察之智慧，審視善與非善等皆不成立，所言之境又怎會有真實存在？如是決定后， 應修習禪定。此乃『不可言說』之禪定要義。此處之『無』，乃是邊際之顯明。于等持之時，若勉力而為，仍有少許不順之相出現，則為微弱之暖相。 若以極大之努力勉力而為，然不出現不順之相，則為中等之暖相。若不需極大之努力，亦不出現不順之相，則為極大之暖相。如是帕當巴尊者所說。暖相之所緣及修習方式已宣說完畢。 頂相之所緣及修習方式亦是如此。需遮止顯現執著等。若對色等五蘊之事物生起顯現執著，則應修習色等不真實存在之方式，作為對治。 于審視色等之自性有無後，應以色等彼等之自性，于其自性中不可得之方式修習禪定。此乃：色等不住彼等中，彼之自性本無生。之禪定要義。 2-286 又，若謂某些法自性空，某些法自性不空，如世俗自性空，而勝義之分自性不空，則應以智慧審視於心識中所現之一切，修習為空性一味。 此乃遮止認為諸法有自性有無之差別。彼等一之自性一。乃禪定之要義。又，若以勝義諦觀察之智慧，審視差別之所依——色等，則不可得，如是常與無常， 苦與樂，有我與無我，寂靜與不寂靜等，又怎能成為可緣之境？因此，應修習常與無常等不可得之禪定。何以常與無常等不可得耶？若以理智審視，則常與無常等一切，皆因其自性空故。 若謂常與無常等，于其自性空與不空有差別，則以勝義諦觀察之智慧，完全審視后，常與無常等一切皆無所得，故一切法

【English Translation】 2-285 Clinging to mere designations should also be meditated upon as without an object of focus, in the manner of 'With wisdom, one thoroughly investigates, all are without an object of focus.' This is the meditation meaning of 'without designation'. Furthermore, if a true clinging arises to what is expressed, such as virtue and non-virtue, then if one investigates with discriminating wisdom, virtue and non-virtue etc. are not established, so how could there be truth in what is expressed? Having ascertained this, one should meditate. This is the meditation meaning of 'inexpressible'. Here, 'without' is the clarifier of the limit. During the time of equipoise, if even with effort, a slightly discordant aspect arises, it is a small warmth. If with great effort, it does not arise, it is a medium warmth. If without great effort, it does not arise, it is a great warmth. Thus spoke Father Dampa. The object of focus of warmth and the way to meditate have been shown. The object of focus of the peak and the way to meditate is also thus. One must prevent manifest clinging etc. If manifest clinging arises to the entities of the five aggregates such as form, then as an antidote, one should meditate on the way that form etc. do not truly exist. Having investigated whether form etc. have inherent existence or not, one should meditate in the way that form etc. those are not apprehended by inherent existence in their essence. This is: Form etc. do not abide in those, their essence has no inherent existence. This is the meditation meaning. 2-286 Furthermore, if one thinks that some phenomena are empty of inherent existence, while others are not empty of inherent existence, such as conventional reality being empty of inherent existence, while the ultimate aspect is not empty of inherent existence, then if one investigates with wisdom all that arises in the field of the mind, one should meditate on it as being of one taste in emptiness. This prevents clinging to the idea that there is a difference between whether phenomena have inherent existence or not. The inherent existence of one of those is one. This is the meditation meaning. Furthermore, if one investigates the basis of differentiation, such as form etc., with wisdom that examines ultimate reality, it is not apprehended, so how could permanence and impermanence, suffering and non-suffering, self and non-self, peace and non-peace etc. become objects of focus? Therefore, one should meditate on permanence and impermanence etc. as being unapprehended. Why are permanence and impermanence etc. unapprehended? If one investigates with reasoning, all of those, such as permanence and impermanence, are empty of their own essence. If one thinks that there is a difference between whether permanence and impermanence etc. are empty or not empty of their own essence, then if one thoroughly investigates with wisdom that examines ultimate reality, all such as permanence and impermanence are equally unapprehended, so all phenomena

---

་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། ། 2-287 དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང་། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནོ། །ཡང་ཆོས་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་གཟུང་བྱའི་མཚན་ མ་དང་། འཛིན་བྱེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཅིར་ཡང་མ་མཐོང་པས་གཟུང་འཛིན་གྱི་མཚན་མ་མི་དམིགས་པའི་དོན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཚན་མར་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུང་འཛིན་གྱི་མཚན་མ་དེ་ དག་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་མཚན་མ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་མི་འདྲ་ བ་རྣམས་ལ་ཟེར་རོ། །དེ་རྣམས་བྱེ་བྲག་རེ་རེ་ནས་འཛིན་པ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་ལ་འདུ་ཤེས་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དོ། །དེ་དག་ལ་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ བརྟགས་ན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་པ། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོག་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་པའི་ སྒོམ་དོན་ནི། འདིའི་ཕན་ཡོན་ནི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པའོ། །རྩེ་མོའི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་ཚུལ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །བཟོད་པའི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་ཚུལ་ནི། དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་སྐབས་སུ་སྟོང་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྟན་པས་བཟོད་པས་སྐབས་སུ་སྒོམ་མི་དགོས་སམ་སྙམ་ན་དགོས་ཏེ། 2-288 འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་ངོ་བོ་ཉིད་དམ། རང་བཞིན་ནམ། གནས་ཚུལ་ལམ། དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་གཟུགས་སོགས་དོན་ དམ་པར་མེད་པ་དེ་ཉིད་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་གནས་ཚུལ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ཡང་གཟུགས་སོགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ལ་དེའི་གནས་ཚུལ་རྟོགས་དགོས་པའི་དོན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་ ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནོ། །ཡང་སྐྱེ་བ་འཁོར་བ་དང་། ངེས་འབྱུང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྤྱིར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་ བླང་དོར་དུ་ཞེན་པ་འགོག་དགོས་པས་འཁོར་འདས་གཉིས་སོ་སོ་ནས་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་སྒོམ་པ་དང་དོན་གཅིག་གོ །དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ ངེས་འབྱུང་མེད། །ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནི། དེ་ནས་བདག་དང་། ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་སྒོམ་ཚུལ་ནི། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་ སུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང་། གལ་ཏེ་ཆོས

【現代漢語翻譯】 應觀修空性一味。 2-287 彼不住于無常等，彼等為空性之體，彼等一者自性一。此為觀修之義。又，若以智慧遍觀諸法，則于所取之相與能取之戲論皆不可見，故應觀修無所取能取之相之義。何以故，相不可見耶？以若以智慧遍觀所取能取之相，則無所緣故。此處之『相』，謂諸法各自之體性，與他者不共之差別法，即不同之法。執著彼等一一差別，稱為執著于相，亦可稱為『概念』。若以勝義諦之智慧遍觀彼等，則無所緣故。此乃：諸法不執著，以不見彼等之相故，以智慧遍思，一切皆無所緣。此為觀修之義。此之利益為遮止對相之顯現執著。頂位之所緣行相觀修方式已示竟。忍位之所緣行相觀修方式：于暖位與頂位時，已屢次宣說空性，故於忍位時，是否無需觀修耶？答：需要觀修。 2-288 此處亦應以智慧遍觀，觀修色等五蘊無自性，無自體，無實相，無勝義。其理由為，色等勝義中無有，彼即是色等之體性或實相。此亦為遮止對色等之執著，故需了知彼之實相之義。色等無自性，彼無自性即自性。此為觀修之義。又，為遮止對輪迴與涅槃之普遍執著，及對取捨之個別執著，故應觀修輪迴與涅槃二者各自無自性，平等性。觀修有寂平等與此義相同。彼等無生無出離。此為觀修之義。其後，『我』，所說之義之觀修方式：應以分別之智慧遍觀身語意三者，觀修空性。此乃于佛地獲得身語意清凈之因。于《三摩地王經》中亦云：若諸法

【English Translation】 One should meditate on emptiness as being of one taste. 2-287 It does not abide in impermanence, etc. Those are empty of its essence. Those are of one single nature.' This is the meaning of meditation. Furthermore, if one thoroughly examines phenomena with wisdom, one does not see any characteristics of what is to be grasped or elaborations of the grasper. Therefore, one should meditate on the meaning of not perceiving the characteristics of grasper and grasped. Why are characteristics not perceived? Because if one thoroughly examines the characteristics of grasper and grasped with wisdom, they are without an object of focus. Here, 'characteristic' refers to the individual essence of phenomena, the distinct qualities that are not shared with others, the different aspects of phenomena. Grasping each of these distinctions individually is called grasping at characteristics, and it is also referred to as 'concept'. If one thoroughly examines these with wisdom that analyzes ultimate truth, they are without an object of focus. This is: 'Whatever does not grasp at phenomena, because it does not see their characteristics, thoroughly contemplates with wisdom, all are without an object of focus.' This is the meaning of meditation. The benefit of this is to prevent manifest clinging to characteristics. The method of meditating on the aspects of focus at the peak is now shown. The method of meditating on the aspects of focus at forbearance: In the stages of heat and peak, emptiness has been repeatedly shown, so one might wonder whether it is necessary to meditate in the stage of forbearance. The answer is yes, it is necessary. 2-288 Here also, one should thoroughly examine with wisdom and meditate on the five aggregates, such as form, as being without inherent existence, without self-nature, without reality, without ultimate truth. The reason for this is that the very absence of form, etc., in ultimate truth is the essence or reality of form, etc. This also means that in order to prevent clinging to form, etc., one needs to realize its true nature. Form, etc., is without inherent existence, that absence of inherent existence is inherent existence. This is the meaning of meditation. Furthermore, in order to prevent general clinging to cyclic existence and nirvana, and specific clinging to acceptance and rejection, one should meditate on both cyclic existence and nirvana as being without self-nature and as being equal in nature. Meditating on the equality of samsara and peace has the same meaning. Those are unborn and without definite emergence. This is the meaning of meditation. Then, the method of meditating on the meaning of 'I,' which was spoken, is as follows: One should thoroughly examine the three doors of body, speech, and mind individually with discriminating wisdom and meditate on emptiness. This is how one attains the complete purity of body, speech, and mind at the level of Buddhahood. Also, in the Samadhiraja Sutra: 'If phenomena

---

་ལ་བདག་མེད་སོ་སོར་རྟོག །སོ་སོར་དེར་རྟོག་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་རྒྱུ། ། 2-289 རྒྱུ་གཞན་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་མི་འགྱུར། །ལྷག་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་ཏིང་འཛིན་བསྒོམས་པ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །འདི་ཡི་དོན་ལེགས་པར་རྟོགས་ནས་སྒོམ་པ་གལ་ཆེ་བས་སྒོམ་ཚུལ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྣང་བ་རྣམ་ བདུན་ཤེས་བྱེད་དེ། །ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པའི་རྨི་ལམ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། བྲག་ཅ་དང་། ཆུ་ཟླ་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྤྲུལ་པ་ལྟར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་ པར་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། སྣང་ཚུལ་ལ་དམིགས་ཏེ་གནས་ཚུལ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་མོ། །འདི་ནི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་སྒོམ་པ་སྟེ། དབུ་མ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་འདོད་ཚུལ་གྱི་སྒོམ་མོ། ། དབུ་མ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་འདོད་ཚུལ་གྱི་སྒོམ་ལུགས་ནི། ཐོག་མར་སྣང་བ་སོ་སོ་ནས་གསལ་བཏབ་ནས། རྗེས་ཐོགས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་ཡལ་བ་བཞིན་དུ་སོང་ནས་ སྣང་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས། མཉམ་བཞག་གིས་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་དུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཞེ་གསུངས་པའི་དོན་ནོ། ། འདི་ནི། དག་དང་། ཞེས་པའི་དོན་སྒོམ་ཚུལ་ལོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་སླད་དུ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པར་སྒོམ་པར་མི་འཐད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་མཚན་མ་མ་འདྲེས་པར་ཡོད་པས་སོ་སྙམ་ན། 2-290 ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་མཚན་མ་དང་། སྤུ་རིས་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་ལ་མཚན་མར་བརྗོད་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ ན་ཁྱོད་ལས་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་ནམ་ཁྱད་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་གཞི་གཟུགས་སོགས་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན་མེད་དེ། བརྟགས་ན་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་དང་དེ་ ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་དེའི་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི། དེ་དག་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་དོན་སྒོམ་ཚུལ་ ལོ། །བཟོད་པའི་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་ཚུལ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། ། སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཏིང་ངེ་འཛིན་བདེན་པར་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། དང་པོར་བསྒོམ་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྒོམ་བྱེད་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྒོམ་ པ་པོའི་གང་ཟག་གསུམ་སོ་སོར་ངོས་བཟུང་ནས། རྗེས་ཐོགས་དེ་ཉིད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པར་སྒོམ་ཚུལ་ནི། ཏིང་འཛིན་དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད། །ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །གསུམ་ པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། མདོ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མང་དུ་གསུངས་ཀྱང་། མདོར་བསྡུས་ན། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འ

【現代漢語翻譯】 通過各自的無我來分別證悟，通過各自的證悟來獲得寂滅。（涅槃） 2-289 其他的因無法平息痛苦，就像通過額外的行為來修習禪定一樣。』 這段話的意思是，充分理解之後進行禪修非常重要，因此禪修的方法有兩種：在『顯現七相之所知』的章節中所講到的夢境、幻覺、陽焰、乾闥婆城、水月、尋香城的幻象、以及化身的化身一樣，確定顯現而無自性，專注于顯現的方式，禪修其狀態而無自性。這是一種顯空無二的禪修方式，是如中觀幻象般的觀點的禪修。 中觀不常住觀點的禪修方式是：首先，從各個顯現中清晰地顯現出來，然後，顯現本身也像彩虹消失在天空中一樣消失，甚至連顯現也不可得，像天空的中心一樣進行禪修。正如《入無分別陀羅尼》中所說：『通過等持，像了知天空的中心一樣。』 這就是『清凈』的意義的禪修方法。爲了獲得身語意完全清凈，將一切都禪修為空性一味是不恰當的，因為諸法的各個特徵並不混雜，而是各自存在的，是這樣認為的嗎？ 2-290 如果用智慧來完全分析，那麼諸法的各個特徵、細微差別以及獨特的特性，沒有任何可以被稱為特徵的東西，因為如果用智慧來完全分析，那麼從你那裡，特徵的基礎或差異的基礎是不成立的。如果認為差異的基礎——色等是存在的，那麼用智慧來分析也是不存在的，因為如果分析，那麼就沒有意樂、作意以及真如作意的對境。 這些是：『它們沒有特徵，不依賴於它的特徵，沒有意樂和非意樂的覺受。』這就是禪修這些意義的方法。安忍的所緣行相的禪修方法已經講完了。 如果認為作為禪修對象的具有對象的禪定是真實存在的，那麼首先要分別確定所禪修的空性、能禪修的禪定以及禪修者這三者，然後在之後將它們禪修為空性一味的方法是：『禪定的作用，預言和傲慢消失，三者相互本質相同，禪定是無分別的。』 正如經中所說，禪定有很多種，但簡而言之，就是《勇猛行陀羅尼》中所說的禪定。

【English Translation】 Attain liberation (Nirvana) by individually realizing selflessness; attain it through individual realization. 2-289 Suffering cannot be pacified by other causes, just as meditating on samadhi through additional practices.' The meaning of this is that it is very important to meditate after fully understanding this, so there are two methods of meditation: As taught in the section 'The Knower of the Seven Appearances,' like dreams, illusions, mirages, Gandharva cities, reflections of the moon in water, illusory cities of scent-eaters, and emanations of emanations, establish that appearances are without inherent existence, focus on the way they appear, and meditate on their state as being without inherent existence. This is a method of meditating on the inseparability of appearance and emptiness, a meditation on the view like the illusion of Madhyamaka. The method of meditating on the Madhyamaka non-abiding view is: First, clearly manifest each appearance individually, and then, the appearance itself disappears like a rainbow dissolving into the sky, so that even the appearance is not perceived, and meditate as if on the center of the sky. As it is said in the Entering Non-Conceptual Dharani: 'Through samadhi, know it as the center of the sky.' This is the method of meditating on the meaning of 'purity.' It is not appropriate to meditate on everything as being of one taste in emptiness in order to attain complete purity of body, speech, and mind, because the individual characteristics of phenomena are not mixed but exist separately, is that what you think? 2-290 If analyzed completely with wisdom, then the individual characteristics, subtle differences, and unique qualities of phenomena, there is nothing that can be called a characteristic, because if analyzed completely with wisdom, then from you, the basis of characteristics or the basis of differences is not established. If you think that the basis of differences—form, etc.—exists, then it does not exist when analyzed with wisdom, because if analyzed, then there is no object of aspiration, mental engagement, and suchness mental engagement. These are: 'They have no characteristics, do not rely on its characteristics, and have no perception of aspiration or non-aspiration.' This is the method of meditating on these meanings. The method of meditating on the aspects of forbearance has been explained. If you think that the object-possessing samadhi that is being meditated upon is truly existent, then first, separately identify the emptiness that is to be meditated upon, the samadhi that is meditating, and the person who is meditating, and then the method of meditating on them as being of one taste in emptiness is: 'The action of that samadhi, prophecy and arrogance disappear, the three are mutually of the same essence, samadhi is non-conceptual.' As it is said in the sutras, there are many kinds of samadhi, but in brief, it is the samadhi mentioned in the Heroic Progress Dharani.

---

ཛིན་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། 2-291 སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དང་པོ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ན་བདེན་འཛིན་གྱི་དགྲ་ཚོགས་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །རྡོ་ རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། མཚན་འཛིན་གྱི་བྲག་རི་འཇིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་ཡུལ་བདེན་འཛིན་གྱི་ ཞེན་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དང་པོ་གཉིས་ནི་མཉམ་བཞག་ཏུ་གཙོ་བོར་བསྒོམ་ལ། ཐ་མ་ནི་མཉམ་རྗེས་གཉིས་ཀར་ བསྒོམ་ཞིང་གཙོ་བོར་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་བསྒོམ་མོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྤྲུལ་སྒྱུར་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཞན་དོན་ཕྲིན་ལས་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ཞིང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་རྒྱུད་ལ་ སྐྱེས་པ་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་པ་དང་། མངོན་ཞེན་གྱི་རློམ་པ་ཟད་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པའོ། །བསྒོམ་བྱ་སྒོམ་བྱེད་སྒོམ་པ་པོ་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་བདེན་མེད་དུ་བསྒོམ་ཞིང་། རེས་འགའ་གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཅེས་པའི་དོན་ནོ། ། 2-292 ཇི་སྐད་དུ། བུ་རམ་རང་བཞིན་མངར་བ་དང་། །མེ་ཡི་རང་བཞིན་ཚ་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཅིག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འདི་ལྟར་བསྒོམས་པས་ རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པའི་དོན་ནི། རྗེ་བཙུན་དམ་པ་རྒྱ་གར་གྱིས་གོང་ དུ་གསུངས་པ་ལྟར་དྲོད་རྩེ་མོ་བཟོད་པ་ཆོས་མཆོག་བཞི་ཀའི་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་གསུམ་སྦྱར་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་བདེན་པ་མེད་དེ། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། གལ་ཏེ་སྟོང་མིན་ཅུང་ ཟད་ཡོད། །སྟོང་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་འགྱུར། །མི་སྟོང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །སྟོང་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་འགོག་པ་ཡིན་གྱི་སྟོང་ པ་ཉིད་སྤྱི་ལྡོག་ནས་འགོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། ཀུན་རྟོག་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་བདུད་རྩི་བསྟན་པར་མཛད། །གང་ལ་དེ་ལ་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨད་པར་ མཛད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྒོམ་བྱེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་བདེན་མེད་དུ་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། རྟོག་པ་ལ་རློམ་པ་ཡང་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །སྒོམ་པ་པོའི་

【現代漢語翻譯】 金剛喻定（jin gang yu ding）：如金剛般的禪定， 幻化喻定（huan hua yu ding）：如幻化般的禪定。 第一種是，安住于任何禪定，都能摧毀實執的敵軍，即證悟空性的禪定。 金剛喻定是，能摧毀名相執著的巖山，即證悟無相的禪定。 幻化喻定能使人對境的實執不生貪戀，即證悟一切法如幻化的禪定。 前兩種主要在入定中修習，后一種則在入定和出定中都修習，且主要在出定中修習。 修習禪定的利益是，出定后能以種種化現，廣行利他事業，並且，任何人生起這種禪定，諸佛都會授記，並獲得斷除我慢的能力。 對於所修之境、能修之禪定、修行之人這三者，各自以智慧詳細觀察，修習其無實性，有時也將三者修習為彼此體性空性，融為一體，即三者體性無別之義。 如經中所說：『如蔗糖自性甜，如火自性熱，如是諸法皆，自性空性一。』 如此修習，便能迅速獲得無分別禪定。 所謂『抉擇分順解脫分』，即指下品、中品、上品。如至尊印度所說，暖位、頂位、忍位、世第一法四者，皆有下、中、上三品之分，應如是理解。 所修之境空性，並非實有。如龍樹菩薩所說：『若有少許非空，則有少許空，若無少許非空，何來有空？』 這是否定空性以實有成立，而非否定空性本身。如龍樹菩薩所說：『為摧毀一切分別念，故說空性甘露法，若於此復生執著，是為汝之所呵責。』 能修之禪定，也應修習其無實性，因為這能破除對禪定的執著，以及斷除對此的耽著。

【English Translation】 Samadhi like Vajra: Samadhi like illusion. The first is, whichever samadhi one abides in, it destroys the host of enemies of clinging to reality, that is, the samadhi that realizes emptiness. Samadhi like Vajra is, it destroys the mountain of clinging to characteristics, that is, the samadhi that realizes no characteristics. Samadhi like illusion makes one without attachment to clinging to objects as real, that is, the samadhi that realizes all dharmas as like illusion. The first two are mainly meditated on in equipoise, and the last is meditated on in both equipoise and subsequent attainment, and mainly meditated on in subsequent attainment. The benefit of meditating on samadhi is, in subsequent attainment, vast activities for the benefit of others arise through various transformations, and when whichever samadhi arises in one's being, the Buddhas prophesy, and the power to exhaust the arrogance of manifest clinging is attained. The three—object of meditation, meditation, and meditator—each individually, having fully examined with discriminating wisdom, meditate on them as without reality, and sometimes meditate on the three as mutually of one taste in the nature of emptiness, that is, the meaning of the three being mutually of one essence. As it is said: 'Just as the nature of sugarcane is sweetness, and the nature of fire is heat, likewise, the nature of all dharmas is one in emptiness.' Meditating like this, one will quickly attain non-conceptual samadhi. The meaning of 'parts conforming to ascertainment' are the small, medium, and large. As the venerable Indian said above, the four—heat, peak, forbearance, and supreme dharma—should be known by combining the three small, medium, and large. The object of meditation, emptiness, is not truly existent. As Nagarjuna said: 'If there is a little that is not empty, there will be a little that is empty. If there is not a little that is not empty, how can there be emptiness?' That is, it is negating emptiness as established as truly existent, but it is not negating emptiness in general. As Nagarjuna said: 'To destroy all conceptualizations, he taught the nectar of emptiness. Whatever has clinging to that, that you have condemned.' The samadhi of the meditator should also be meditated on as without reality, because it also prevents arrogance towards conceptualization, and because it prevents attachment to that.

---

རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བདེན་མེད་དུ་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། 2-293 གང་ཟག་རྫས་ཡོད་དུ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་སྤོང་དགོས་པའི་ཕྱིར། སྔ་མ་གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་སྒོམ་ཚུལ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་སྒོམ་ཚུལ་ཡིན་པས། བདག་མེད་གཉིས་ཅིག་ ཅར་དུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ཡང་ལེགས་པར་གྲུབ་བོ། །མདོར་བསྡུས་ན། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོག་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་པའི་དོན་ གཉིས་སུ་བསྡུས་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་པས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་བཞི་སྤོང་ནུས་ལ། སེམས་མི་འགོག་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་ བ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་དགྱེས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེ་བཙུན་བྱམས་པའི་གསུང་གི་དོན་བསྡུས་ནས། ལེགས་བཤད་ འོད་ཀྱི་སྣང་བ་རབ་སྤྲོས་ཏེ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་གསལ་བར་བྱས། །ཐར་འདོད་སྐལ་ལྡན་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་གྱིས། །འདིར་འབད་དགེ་བ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེས། །དུས་གསུམ་ཕ་མ་དང་བཅས་ འགྲོ་བ་ཀུན། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལས་མྱུར་ཐར་ཏེ། །རྣམ་མཁྱེན་ཐར་པའི་གླིང་དུ་བགྲོད་པར་ཤོག །དཔལ་ལྡན་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་དང་། །རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་དང་། །ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་སྟོབས་ཀྱིས། ། 2-294 བདག་གི་སྨོན་ལམ་ཇི་བཞིན་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་དམིགས་རྣམ་སྒོམ་པའི་ཁྲིད་ཡིག་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་ཞེས་བྱ་བ་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་ བའོ།། །།འདི་བྲིས་དགེ་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འགོད་ནུས་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག །དཔེ་གཉིས་བསྡུར་ནས་ཞུས་སོ།། ༄། །གསང་སྔགས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་སློབ་དཔོན་གྲགས་འོད་ཀྱི་ཞུས་ལན་བཞུགས། ༄༅། །གསང་སྔགས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་སློབ་དཔོན་གྲགས་འོད་ ཀྱི་ཞུས་ལན་བཞུགས།། ༈ མཁྱེན་པ་སྒྲིབ་མེད་མཁའ་ལྟར་རྣམ་དག་ཅིང་། །ཚད་མེད་ཐུགས་རྗེའི་འོད་དཀར་རབ་རྒྱས་ཏེ། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་རྗེས་སུ་འཛིན་མཛད་པ། །བླ་མེད་རྡོ་རྗེ་འཆང་དབང་མཆོག་ལ་ འདུད། །གསང་སྔགས་ཟབ་མོ་གསང་བའི་ཚུལ་དུ་སྤྱོད། །གཞན་ལ་སྨྲ་བར་རིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་གུས་པས་བསྐུལ་བའི་ངོར། །དཀའ་བའི་གནས་རྣམས་ཅུང་ཟད་བཤད་པར་བྱ། །གསང་སྔགས་བླ་ མེད་ཀྱི་བརྗོད་བྱའི་གཙོ་བོ་བསྐྱེད་རྫོགས་གཉིས་སུ་འདུས། སྐྱེ་བ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ལ་བསྐྱེད་རིམ། འཆི་བ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ལ་རྫོགས་རིམ་དུ་བཤད། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ ཆགས་པའི་རིམ་པ

【現代漢語翻譯】 瑜伽行者也應觀修無實有， 因為要斷除執著人我實有的分別念。前面兩種是觀修法無我的方法，後面一種是觀修人無我的方法。因此，同時觀修二無我的方法也很好地成立了。簡而言之，阻止顯現的執著等等，並且以智慧使一切分別念，都成為無所緣。將這兩個要點歸納起來修持，就能斷除四種與正見相違的執取分別念。心不阻止等等，顯示自性空等等。捨棄與之相違背的，是所有形態的完全執持。如是說，善知識會歡喜地在所有形態上攝受你。總結杰尊彌勒的教言，善說之光芒普照，清晰地展現了諸位菩薩的進道之門。愿所有希求解脫的有緣者皆歡喜。在此精進所獲得的善業，愿三世父母及一切眾生，迅速從輪迴的苦海中解脫，到達遍知的解脫洲。愿具德上師們的加持，諸佛菩薩的慈悲，以及護法神的力量， 使我的祈願如願以償。名為『諸位菩薩的進道之門』的觀修次第引導文，是榮敦大師一切知在吉祥那爛陀寺所著。 書寫此文的善業，愿一切眾生皆具足能安置於佛地的能力。此版本經過兩份副本的校對。 秘密真言總義——寂光論師的答覆 秘密真言總義——寂光論師的答覆 智慧無礙如虛空般清凈，無量慈悲之白光普照，無邊無際地攝受著眾生，我向至高無上的金剛持頂禮。甚深秘密真言以秘密的方式行持，對他人談論是不明智的。然而，應您虔誠的請求，我將稍微解釋一些困難之處。無上秘密真言所詮釋的主要內容歸納為生起次第和圓滿次第。使生命凈化的稱為生起次第，使死亡凈化的稱為圓滿次第。生起次第又包括外器世界形成的次第

【English Translation】 Yogis should also meditate on the absence of inherent existence, Because it is necessary to abandon the conceptual thought of grasping persons as inherently existent. The former two are methods of meditating on the absence of inherent existence of phenomena, and the latter is a method of meditating on the absence of inherent existence of persons. Therefore, the method of meditating on the two absences of inherent existence simultaneously is also well established. In short, preventing manifest clinging, etc., and with wisdom, making all conceptual thoughts without an object of focus. By practicing these two points in summary, one can abandon the four conceptual thoughts of grasping that are contrary to the correct view. The mind does not prevent, etc., showing selflessness, etc. Abandoning what is contrary to it, is the complete holding in all forms. As it is said, the virtuous spiritual friend will happily accept you in all forms. Summarizing the meaning of Jetzun Maitreya's words, the light of good speech shines brightly, clearly showing the entrance to the path of the Bodhisattvas. May all fortunate ones who desire liberation rejoice. By the virtue gained from this effort, may all beings, including the parents of the three times, quickly be liberated from the great ocean of samsara, and proceed to the island of omniscient liberation. May the blessings of the glorious lamas, the compassion of the Buddhas and Bodhisattvas, and the power of the Dharma protectors, May my prayers be fulfilled as desired. The instruction manual for visualizing meditation, called 'The Entrance to the Path of the Bodhisattvas,' was written by Rongtön Chenpo Sheja Kunrig at the glorious Nalanda Monastery. May the virtue of writing this enable all sentient beings to have the power to be placed on the ground of Buddhahood. This version has been checked against two copies. The General Meaning of Secret Mantra - A Response by Teacher Drak Ö The General Meaning of Secret Mantra - A Response by Teacher Drak Ö Wisdom is unobstructed, as pure as the sky, and the white light of immeasurable compassion radiates, endlessly embracing beings. I prostrate to the supreme Vajradhara. Profound secret mantra is practiced in a secret manner, and it is not wise to speak of it to others. However, at your earnest request, I will explain some difficult points. The main subject matter of the unsurpassed secret mantra is summarized into the two stages of generation and completion. That which purifies birth is called the generation stage, and that which purifies death is called the completion stage. The generation stage also includes the order in which the outer vessel world is formed.

---

་དང་མཐུན་པར་གཞལ་ཡས་ཁང་བསྐྱེད་པ་དང་། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་སྦྱོང་བའི་དོན་དུ་ལྷའི་སྐུ་སྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐྱེ་གནས་བཞི་སྦྱོང་བའི་དོན་དུ་རྒྱུད་བཞི་གསུངས་ཏེ། 2-295 སྒོང་སྐྱེས་སྦྱོང་བའི་དོན་དུ་རྡོ་རྗེ་གདན་བཞི་དང་། མངལ་སྐྱེས་སྦྱོང་བའི་དོན་དུ་དགྱེས་པ་རྡོ་རྗེ་དང་། དྲོད་ཤེར་སྐྱེས་སྦྱོང་བའི་དོན་དུ་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་དང་། བརྫུས་སྐྱེས་སྦྱོང་བའི་དོན་དུ་ བདེ་མཆོག ཀྲོང་སྐྱེས་ཀྱིས་བརྫུས་སྐྱེས་སྦྱོང་། ཉི་ཟླ་གའུ་ཁ་སྦྱོར་ལས་བསྐྱེད་པས་སྒོང་སྐྱེས་སྦྱོང་། མངལ་འབྱིན་གྱིས་བསྐྱེད་པས་མངལ་སྐྱེས་སྦྱོང་བར་བཤད། འོན་ཀྱང་གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པས་རེ་རེ་ ལ་ཡང་བཞི་ཀ་འཇུག་པར་སྣང་ངོ་། །རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ལ། འགག་པའི་རིམ་ལ་རྫོགས་པར་བཤད་པ་ནི། འབྱུང་བཞིའི་ཐིམ་འགྲོས་ལ་བཤད་དེ། རྡོ་རྗེ་ཟླ་བའི་རིམ་པ་ལས། སེམས་མི་རྟོག་པར་ འགྱུར་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ཟླ་བ་རྟོགས་ནས་ནི། །སེམས་ལ་དམིགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །སེམས་མི་རྟོག་པའི་ངང་ལས་འབྱུང་བའི་ཐིམ་འགྲོས་འབྱུང་སྟེ། རྩ་དབུ་མར་རླུང་ཆུད་པའི་དུས་སུ་དུ་བ་ དང་། ཆུ་རླུང་ཐིམ་པའི་དུས་སུ་སྨིག་རྒྱུ་དང་། རྒྱུད་ལས་དང་པོ་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བར་བཤད་ཀྱང་། མན་ངག་གིས་གོ་ལྡོག་ནས་བཤད་དགོས་ཏེ། དང་པོ་དུ་བ་འབྱུང་བ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་ ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ནཱ་རོ་པས་གསུངས་སོ། །མེ་རླུང་ཐིམ་པའི་དུས་སུ་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ལྟ་བུ་དམར་ཙག་ཙག་གི་རྣམ་པ་འབྱུང་། རླུང་གི་རླུང་ཐིམ་པའི་དུས་སུ་མར་མེ་རླུང་གི་བསྐྱོད་པ་ལྟ་བུའོ། ། 2-296 འདི་ནི་འབྱུང་བ་རགས་པའི་ཐིམ་འགྲོས་སོ། །ཕྲ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐིམ་འགྲོས་ལ། སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་ལས། དང་པོ་སྣང་བའི་འཁོར་དུ་ཞེ་སྡང་ལས་གྱུར་པ་སུམ་ཅུ་སོ་གསུམ་འབྱུང་། དེ་ འགགས་པའི་དུས་སུ་སྟོང་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྣང་བ་མཆེད་པ་གསལ་བ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལྟར་གསལ་བ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་འཁོར་དུ་འདོད་ཆགས་ལས་གྱུར་པའི་སེམས་བྱུང་བཞི་བཅུ་འབྱུང་སྟེ། དེ་འགགས་ པའི་ཆ་ནས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཉེར་ཐོབ་ཀྱི་དུས་སུ། མ་རིག་པ་ལས་གྱུར་པ་བདུན་འབྱུང་སྟེ། དེ་འགགས་པའི་དུས་སུ་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཉེར་ཐོབ་འོད་གསལ་ ལ་ཐིམ་པའི་དུས་སུ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་འོད་གསལ་འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ལས་འོད་གསལ་འཆར་ལ། འཆི་བའི་དུས་སུ། སྔར་ལྟ་བུའི་རིམ་པ་ལས་འོད་གསལ་འཆར་ལ། དེའི་ དུས་སུ་འོད་གསལ་མ་བུ་འཕྲོད་ཅེས་བྱའོ། །ཐ་མལ་པ་ལ་འོད་གསལ་ལས་ལངས་ནས་བར་དོའི་ལུས་གྲུབ་བོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་འོད་གསལ་ལས་ལངས་ནས། ལྷའི་སྐུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དངོས་སུ་ བཞེངས་ནུས་པ་ནི་སྒྱུ་ལུ

【現代漢語翻譯】 與此相符，建造宮殿，爲了凈化內在有情眾生之生起次第，觀想本尊之身。爲了凈化四生，宣說了四續。 爲了凈化卵生，有金剛座四法；爲了凈化胎生，有喜金剛；爲了凈化濕生，有幻化網；爲了凈化化生，有勝樂金剛。Trongskyes 凈化化生。由日月嘎烏盒結合而生起，凈化卵生。由子宮而出而生起，據說凈化胎生。然而，由於主要因素的影響，每一種都包含四種生。在圓滿次第中，將止息次第說為圓滿，這是指四大的消融過程。在金剛月亮的次第中：『心變得無分別，證悟金剛月亮后，心將獲得專注。』 心從無分別的狀態中生起消融過程。當氣息進入中脈時，出現煙霧；當水融入氣息時，出現陽焰。雖然續部中說最初像陽焰，但需要通過口訣來顛倒理解，因為首先出現煙霧是顯而易見的。』那若巴如是說。當火融入氣息時，出現像螢火蟲般的紅色景象。當氣息融入氣息時，就像風中搖曳的酥油燈。 這是粗大之四大消融過程。在微細之識的消融過程中，從現、增、得三個階段來說，首先在現的階段，由嗔恨產生的三十三種顯現。當它止息時，被稱為空性。增相顯現，像太陽光芒般明亮，在其境中，由貪慾產生的四十種心所生起，當它止息時，被稱為大空性。在近得的階段，由無明產生的七種顯現，當它止息時，被稱為極空性。近得融入光明時，一切皆空，光明顯現。如此，從三摩地的力量中光明顯現，在死亡時，從如前般的次第中光明顯現，在那時，被稱為光明母子相會。對於普通人來說，從光明中起身，形成中陰身。對於瑜伽士來說，從光明中起身，能夠真實地建立如幻之本尊身，即幻身。

【English Translation】 Accordingly, creating the palace in accordance with that, and for the purpose of purifying the order of arising of sentient beings, one meditates on the deity's form. Furthermore, in order to purify the four types of birth, four tantras are taught: For the purpose of purifying egg-born beings, there are the four seats of Vajrasana (Dorje Den Zhi, वज्रासन, vajrāsana, Diamond Throne); for the purpose of purifying womb-born beings, there is Hevajra (Kyepa Dorje, हेvaj्र, Hevajra, Oh Vajra); for the purpose of purifying moisture-born beings, there is the Mayajala (Gyutrul Drawa, मायाजाल, māyājāla, Net of Illusion); and for the purpose of purifying miraculously born beings, there is Chakrasamvara (Demchok, चक्रसंवर, chakrasamvara, Wheel of Bliss). Trongskyes purifies miraculously born beings. Arising from the union of the sun and moon gau box purifies egg-born beings. It is said that arising from the womb purifies womb-born beings. However, since it is done by the power of the main thing, it seems that each one also includes all four. In the completion stage, explaining the cessation stage as completion refers to the process of the dissolution of the four elements. In the order of the Vajra Moon: 'The mind becomes non-conceptual, and having realized the Vajra Moon, the mind will attain focus.' The process of dissolution of the elements arises from the state of non-conceptual mind. When the wind enters the central channel, smoke appears; when water dissolves into wind, a mirage appears. Although the tantra says that the first is like a mirage, it is necessary to explain it in reverse according to the oral instructions, because the appearance of smoke first is manifestly proven. Thus spoke Naropa. When fire dissolves into wind, a red, flickering appearance like a firefly appears. When wind dissolves into wind, it is like a butter lamp flickering in the wind. This is the dissolution process of the gross elements. In the dissolution process of the subtle consciousness, from the three of appearance, increase, and attainment, first in the sphere of appearance, thirty-three arise that are transformed from hatred. When that ceases, it is called emptiness. The appearance of increase is clear, like the rays of the sun, and in its sphere, forty mental factors transformed from desire arise, and when that ceases, it is called great emptiness. In the stage of near attainment, seven transformed from ignorance arise, and when that ceases, it is called very emptiness. When near attainment dissolves into clear light, all is empty, and clear light dawns. Thus, clear light dawns from the power of samadhi, and at the time of death, clear light dawns from the order as before, and at that time, it is called the meeting of the mother and child clear light. For ordinary people, having risen from clear light, the bardo body is formed. For yogis, having risen from clear light, they are able to actually erect an illusory deity body, which is the illusory body.

---

ས་སོ། །འདིའི་དུས་སུ་ལུས་ཅིག་ཅར་དུ་གྲུབ་པས་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྦྱང་གཞིའོ། །ཅིག་ཅར་དུ་རྫོགས་པ་ལ་རྫོགས་རིམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་སྒྱུ་ལུས་བཞེངས་པའི་རྗེས་ཐོག་ཏུ། 2-297 རིག་འཛིན་རྗེས་གཞིག་གི་སྒྱུ་ལུས་བཤིག་ནས་འོད་གསལ་དུ་འཇུག་ལ། སླར་ཡང་སྒྱུ་ལུས་སུ་བཞེངས་ནས། རིམ་པ་བཞིན་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བྱེད་པ་ནི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་གོ །དེ་ནས་ཟུང་འཇུག་ གི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་གོ །རིམ་ལྔ་ལས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་དེ་གནས་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །མདོར་ན་འགགས་པ་ལ་རྫོགས་པར་བཤད་པ་དང་། ཅིག་ཅར་དུ་རྫོགས་ པ་ལ་རྫོགས་པར་བཤད་པ་དང་། མཐར་ཐུག་ལ་རྫོགས་པར་བཤད་པ་སྟེ། རྫོགས་པའི་སྒྲ་དོན་གསུམ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད། སྦྱང་གཞིར་བཟུང་ངོ་། །མ་རྒྱུད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གང་ཟག་གཅིག་ལ་ཆོས་ ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་འདུས་པ་ལས། ཆོས་ཅན་གྱི་ཆ་ལ་རགས་པ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཕྲ་བ་རྩ་དང་། རླུང་དང་། ཐིག་ལེའོ། །འདི་ནི་རྩ་དང་རླུང་དང་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྦྱང་ གཞིའོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་འོད་གསལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྦྱོང་ངོ་། །དབང་བཞིའི་རིམ་པ་ནི། ཡབ་ཡུམ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་སྤྱི་བོ་ནས་མགྲིན་པར་བབས་པའི་དུས་སུ་དགའ་བའི་ ཉམས་སྐྱེའོ། །མགྲིན་པ་ནས་སྙིང་ཁར་བབས་པའི་དུས་སུ་མཆོག་དགའ། སྙིང་ཁ་ནས་ལྟེ་བར་བབས་པའི་དུས་སུ་དགའ་བྲལ་གྱི་དགའ་བ། ལྟེ་བ་ནས་གསང་གནས་སུ་བབས་པའི་དུས་སུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་སྟེ། 2-298 དབང་བཞི་ཡི་འགྲོས་འདི་ནི། མ་རྒྱུད་ཀྱི་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། ཕ་རྒྱུད་ལ་བཤད་པ་ནི་སྐབས་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དུས་སུ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པས་ཟིན་པའི་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ སྟེ། བདེ་སྟོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་སུ་བླང་། དགའ་བ་རྐྱང་པ་ནི་ལམ་དུ་མི་འགྲོའོ། །བདེ་སྟོང་དབྱེར་མེད་མཐར་ཐུག་པ་ནི་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སོ། །བདེ་མཆོག་ལས་འཁོར་ལོ་ལྔ་བཤད་པ་ ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་ལྔ་བསྡུས་པས། དེའི་ཆ་མཐུན་འཁོར་ལོ་ལྔ་དང་། ལྷ་ལྔ་འགོད་དོ། །སྒྱུ་མ་གསུམ་བསྲེས་ཀྱི་གདམས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ལྷའི་སྐུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་ བུ་ལ་ནུས་པ་ཐོབ་པར་བྱས་ནས། རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུའང་དེའི་ནུས་པ་འདྲོངས་ནས། བར་དོའི་གནས་སྐབས་སུ་དེའི་ནུས་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྒྱུ་མ་གསུམ་བསྲེས་སོ། །རྒྱུད་སྡེའི་རྩ་བའི་ཡི་ གེ་རྣམས་སྔགས་སུ་འགོད་པ་རྩ་སྔགས་ཏེ། བརྟག་གཉིས་བཞིན་ནོ། །ལྷ་སོ་སོའི་མིང་ཡིག་སྔགས་སུ་སྦྲེལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་ཕྲེང་སྔགས་སོ། །ལྷ་སྐུལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་པོའོ། །ཉེ་ བར་སྐུལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཉེ་སྙིང་ངོ་། །ཞེས་ཇོ་བོ་རྗེས་བཤད་དོ། །སླར་

【現代漢語翻譯】 地（ས་སོ།）在此期間，身體立即形成，是生起次第的修習基礎。立即圓滿稱為圓滿次第。之後，在建立幻身之後， 2-297 瑜伽士在死後分解幻身並融入光明，再次建立幻身，並依次反覆進行，這是有學雙運。之後，僅安住于雙運之身，這是無學雙運。如《五次第論》所說：『一切智者於此轉位。』總之，將死亡解釋為圓滿，將立即圓滿解釋為圓滿，將最終解釋為圓滿，圓滿之聲具有三種含義，作為修習的基礎。以母續的角度來看，一個補特伽羅同時具有法相和法性，在法相方面，有粗分的蘊、界、處，以及細分的脈、氣、明點。這是脈、氣、明點瑜伽的修習基礎。法性則通過光明的等持來修習。四灌頂的次第是：在父母雙運時，菩提心從頂輪降至喉輪時，產生歡喜的體驗。從喉輪降至心輪時，產生勝喜。從心輪降至臍輪時，產生離喜。從臍輪降至密處時，產生俱生喜。 2-298 這四灌頂的次第是母續的解釋，父續的解釋不在此處討論。此時，體驗被空性所攝持的歡喜，修習樂空等持。僅僅是歡喜不能成為道。樂空無別是果位的狀態。勝樂金剛中解釋的五輪，是總結了佛陀的五身——法身、報身、化身、功德身和事業身，與其相應的安立五輪和五尊本尊。混合三種幻化的口訣是：如此使本尊的身如幻化般獲得能力后，在夢境中也能運用這種能力，在中陰狀態中也能獲得這種能力，這就是混合三種幻化。續部根本文字作為真言安立的是根本真言，如《二觀察續》。將各個本尊的名號文字連線成真言的是 माला मन्त्र (mālā mantra, 梵文天城體：माला मन्त्र，梵文羅馬擬音：mālā mantra， माला मन्त्र，花鬘咒)。能令本尊生起的是心咒。能令迅速生起的是近心咒。這是阿底峽尊者的解釋。再次

【English Translation】 Earth. At this time, the body is formed all at once, so it is the basis for practicing the completion stage. Completing all at once is called the completion stage. Then, after erecting the illusory body, 2-297 The yogi dismantles the illusory body after death and enters the clear light, and then erects the illusory body again. Doing this repeatedly in sequence is the learning union. Then, abiding only in the body of union is the non-learning union. As it says in the Five Stages: 'The all-knowing one transforms there.' In short, explaining cessation as completion, explaining completing all at once as completion, and explaining ultimate as completion, the word 'completion' applies to three meanings. It is taken as the basis for practice. From the perspective of the Mother Tantra, one person has both characteristics and nature. In terms of characteristics, there are the coarse aggregates, elements, and sense bases, and the subtle channels, winds, and bindus. This is the basis for practicing the yoga of channels, winds, and bindus. Nature is purified by the samadhi of clear light. The sequence of the four empowerments is: when the father and mother are in union, when the bodhicitta descends from the crown to the throat, the experience of joy arises. When it descends from the throat to the heart, supreme joy arises. When it descends from the heart to the navel, joy free from joy arises. When it descends from the navel to the secret place, coemergent joy arises. 2-298 This sequence of the four empowerments is the explanation of the Mother Tantra, and the explanation of the Father Tantra is not relevant here. At this time, experiencing the joy that is seized by emptiness, practicing the samadhi of bliss and emptiness. Mere joy does not go on the path. The ultimate inseparability of bliss and emptiness is the state of the result. The five chakras explained in the Supreme Bliss are the five aspects of the Buddha's body, speech, mind, qualities, and activities. Correspondingly, the five chakras and five deities are established. The instruction of mixing the three illusions is: having gained the ability to make the deity's body like an illusion, then being able to use that ability in the dream state, and then gaining that ability in the intermediate state is mixing the three illusions. The root letters of the tantric texts are established as mantras, which are root mantras, like the Two Examinations. Connecting the name letters of each deity into a mantra is mālā mantra (藏文：ཕྲེང་སྔགས།，梵文天城體：माला मन्त्र，梵文羅馬擬音：mālā mantra， माला मन्त्र，花鬘咒). That which arouses the deity is the heart mantra. That which quickly arouses is the near-heart mantra. This was explained by Lord Atisha. Again

---

ཡང་ཉེ་བར་སྐུལ་བར་བྱེད་པ་ནི། ཡང་སྙིང་ངོ་། །འདིར་བསྡུས་པ་ཙམ་བཀོད་པ་ཡིན་གྱི་རྒྱས་པར་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་གསང་འདུས་ཀྱི་ཊཱིཀ་ཆེན་དུ་བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་བཤད་པ་རྒྱས་པར་བཀོད་ཡོད་པས་དེར་བལྟ་བར་བྱའོ། ། 2-299 གར་དགུའི་དོན་ནི། གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང་ཚར་བཅད་པའི་དོན་དུ་ལུས་ངག་གི་རྣམ་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྩ་བ་རབ་བརྟན་ཅིང་། །བསྐྱེད་རྫོགས་གཉིས་ཀྱི་ཡལ་འདབ་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱས། །སྐུ་ གསུམ་ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུའི་རོ་མངར་ལྡན། །ཕན་བདེའི་དཔག་བསམ་ལྗོན་པ་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །འདི་སྦྱར་དགེ་བའི་འོད་སྟོང་ལྡན་པ་ཡིས། །སྲིད་པའི་མུན་པ་མ་ལུས་རྣམ་བསལ་ཏེ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་ཕྱོགས་ བཅུར་རབ་རྒྱས་ནས། །ཕྲིན་ལས་རྣམ་བཞིས་འགྲོ་དོན་བྱེད་པར་ཤོག །ཅེས་པ་ནི་དཀའ་བཅུ་པ་གྲགས་འོད་ཀྱིས་ཞུས་པའི་ངོར་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་ལམ་ལྔ་གསལ་སྒྲོན་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སྭསྟི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་ རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་ལམ་ལྔ་གསལ་སྒྲོན་ཞེས་བྱ་བ། ༈ ཐུབ་དབང་མཆོག་དང་བྱམས་པ་ཐོགས་མེད་ཞབས། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་བླ་མ་བརྒྱུད་པ་ལ། །གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ ཚོགས་ལམ་ལ་སོགས་པ། །ལམ་ལྔ་ཇི་བཞིན་བསྒོམ་ཚུལ་བཤད་པར་བྱ། །དེ་ཡང་དང་པོ་ཚོགས་ལམ་ཀྱི་ཆོས་ལ་དགུ་སྟེ། མོས་གུས་བླ་མའི་ཁྲི་དང་གཅིག དཀོན་མཆོག་སྐྱབས་འགྲོའི་ཁྲིད་དང་གཉིས། བྱམས་ སྙིང་རྗེའི་ཁྲིད་དང་གསུམ། ལྷག་བསམ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཁྲིད་དང་བཞི། མཉམ་བཞག་ལྟ་བའི་ཁྲིད་དང་ལྔ། རྗེས་ཐོབ་དྲན་ཤེས་ཀྱི་ཁྲིད་དང་དྲུག བྱིང་རྒོད་སེལ་བའི་ཁྲིད་དང་བདུན། བོགས་འདོན་སྤྱོད་པའི་ཁྲིད་དང་བརྒྱད། 2-300 རྗེས་ཐོབ་དྲན་འཛིན་གྱི་ཁྲིད་དང་དགུའོ། །དང་པོ་བཞི་ནི་རྩིག་པའི་རྨང་གཞི་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། འདི་ལ་གཙོ་བོར་སྦྱང་བར་བྱའོ། །ལྔ་པ་ལ་གཉིས། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་པ་དང་། ཆོས་ ཀྱི་བདག་མེད་བསྒོམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་ཡིན་པས། དེའི་གཉེན་པོ་བདག་མེད་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན། རང་ལུས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ ལ་བདག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས། ངར་འཛིན་འཇུག་པས། དེ་སུན་དབྱུང་བའི་དོན་དུ། ཕུང་པོ་ལ་རིགས་པས་བརྟགས་ཏེ་བཙལ་བས་བདག་མི་རྙེད་དོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་དུ་བཙལ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་དང་བདག་ གཅིག་དུ་ཡོད་དམ། ཐ་དད་དུ་ཡོད་ཅེས་བརྟག་གོ །གལ་ཏེ་གཅིག་དུ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕུང་པོ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། དུ་མ་སྤུངས་པ་ དང་། གཞན་དབང་ཡིན་ལ། བདག་ནི་རྟག་པ་དང་། གཅིག་པུ་དང་། རང་དབང་ཅན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པར་འཛི

【現代漢語翻譯】 此外，再次敦促。總之，就是這樣！這裡只是簡略地記載，詳細的生起次第和圓滿次第的解說，已在我所著的《密集金剛大疏》中廣泛闡述，請參閱。 九種姿態的意義：是為了調伏和攝受他人，身語所表現出的各種姿態。 願菩提心的根基堅固，生起次第和圓滿次第的枝葉向四面八方伸展，具備三身事業如甘甜的果實，利益和安樂的如意樹得以繁榮生長！ 願以此善妙之光芒，徹底驅散世間的黑暗，使智慧之光在四面八方得以充分擴展，並以四種事業利益眾生！ 這是由噶舉巴·扎沃（Kagyupa Drak O）請求，榮敦欽波（Rongton Chenpo）在吉祥那爛陀寺（Nalanda）所作。 《般若波羅蜜多修持竅訣——五道明燈》 吉祥！《般若波羅蜜多修持竅訣——五道明燈》 頂禮至尊釋迦牟尼佛、彌勒菩薩和無著菩薩的蓮足，以及般若波羅蜜多的傳承上師們。我將如實宣說積資道等五道的修持方法。 首先，積資道有九種法：一、虔誠的依止上師之法；二、皈依三寶之法；三、慈悲心的修持之法；四、增上意樂和發菩提心之法；五、止觀雙運的修持之法；六、後得位的正念之法；七、遣除沉掉之法；八、增長善根之法；九、後得位的憶持之法。 前四者如同建築物的地基，應著重修習。第五個又分為兩種：修習人無我和修習法無我。 首先，由於一切過患的根源是執著於我，因此應修習無我來對治它。應如何修習呢？將自己的身體執著為我，產生我執。為了破除這種執著，應以理智分析五蘊，尋找我，但卻找不到。 應如何尋找呢？五蘊和我是一體還是他體呢？如果認為是一體，那是不對的，因為它們的體性不同。五蘊是無常的、眾多聚合的、受他支配的；而我則被認為是常恆的、單一的、自主的。認為是常恆...

【English Translation】 Furthermore, to urge again. In essence, that's it! Here is only a brief record, the detailed explanation of the generation stage and completion stage, has been widely elaborated in my 'Great Commentary on Guhyasamaja', please refer to it. The meaning of the nine postures: are the various postures expressed by body and speech in order to subdue and take care of others. May the root of Bodhicitta be firm, may the branches of the generation stage and completion stage extend in all directions, may it possess the sweetness of the fruit of the three kayas' activities, and may the wish-fulfilling tree of benefit and happiness flourish! May this myriad of virtuous light completely dispel the darkness of existence, may the light of wisdom fully expand in all directions, and may it perform the benefit of beings with the four activities! This was composed by Rongton Chenpo at glorious Nalanda, at the request of Kagyupa Drak O. The Lamp Illuminating the Five Paths, a Practical Guide to Practicing the Perfection of Wisdom. Auspicious! The Lamp Illuminating the Five Paths, a Practical Guide to Practicing the Perfection of Wisdom. I prostrate with reverence to the feet of the Supreme Shakyamuni Buddha, Maitreya Bodhisattva, and Asanga, as well as the lineage masters of the Perfection of Wisdom. I shall explain how to practice the five paths, such as the Path of Accumulation, as they are. First, the Path of Accumulation has nine dharmas: 1. the practice of devotion to the lama; 2. the practice of taking refuge in the Three Jewels; 3. the practice of loving-kindness and compassion; 4. the practice of higher intention and generating Bodhicitta; 5. the practice of shamatha-vipassana; 6. the practice of mindfulness in the post-meditation state; 7. the practice of dispelling sinking and excitement; 8. the practice of increasing merit; 9. the practice of retention in the post-meditation state. The first four are like the foundation of a building, and should be practiced with emphasis. The fifth is further divided into two: the practice of selflessness of persons and the practice of selflessness of phenomena. First, since the root of all faults is attachment to self, one should practice selflessness to counteract it. How should one practice? By clinging to one's own body as self, generating self-grasping. In order to refute this clinging, one should analyze the aggregates with reason and search for the self, but one will not find it. How should one search? Are the aggregates and the self one or different? If one thinks they are one, that is not correct, because their characteristics are different. The aggregates are impermanent, a collection of many, and dependent on others; while the self is considered to be permanent, singular, and independent. Considering it to be permanent...

---

ན་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་མཐོང་བ་ཉིད་ད་ལྟར་ངོ་ཤེས་པར་རློམ་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཅིག་པུར་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ན་ང་གཅིག་པུར་གནས་སོ་ཞེས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་ན་མི་གཅིག་སྐྱེའོ་ཞེས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དབང་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ནང་དུ་ཕྱོགས་ཏེ། 2-301 ངོ་བོ་ཞེས་བདེན་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཚུལ་འདིས་དཔྱད་པ་ན། ཕུང་པོ་དང་གཅིག་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས། ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་གོ །ཕུང་པོ་ ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལས་གཞན་ལ་ངར་འཛིན་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བས་དངོས་པོར་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དངོས་པོར་མེད་ན་དོན་བྱེད་ནུས་པར་འདོད་པ་ འགལ་ལོ། །དབུ་མ་རྩ་བ་ལས། གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་བདག་ཡིན་ན། །སྐྱེ་དང་འཇིགས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན། །ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར། །ཅེས་སོ། །ངར་འཛིན་ལོག་ པས་བདག་གིར་འཛིན་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་བཟློག་གོ །དེ་བཟློག་པས་ཉོན་མོངས་པ་བཟློག་གོ །ཉོན་མོངས་པ་བཟློག་པས་ལས་ཟད་པར་ འགྱུར་ལ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པས། སྐྱེ་བ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཐར་པ་ཐོབ་བོ། །དབུ་མ་རྩ་བ་ལས། ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཟད་པས་ཐར། །ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་རིག་ པའི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་། མན་ངག་གི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་དབབ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། འདིར་མན་ངག་གི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྟན་ནོ། །དེ་ཡང་དཔེའི་སྒོ་ནས་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། 2-302 དཔེར་ན། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ན། ཟླ་བར་སྣང་ཡང་ཟླ་བའི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་མེད་དེ། ཟླ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཟླ་བ་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ དང་བསིལ་བའི་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་དང་། མུན་པ་སེལ་བའི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བར་སྣང་བ་འདི་ལ་ནི། མཚན་ཉིད་དེ་དག་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེས་ན་ཟླ་བར་སྣང་བཞིན་པའི་དུས་ན་ཟླ་བའི་ངོ་བོས་སྟོང་ངོ་། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་སོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་ཡང་། སྣང་བཞིན་པའི་དུས་ན་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོས་སྟོང་ངོ་། །མངོན་རྟོགས་ རྒྱན་ལས། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཡུལ་གྱི་སྡོད་ཚུལ་ལ་ཡོད་པར་མངོན་ པར་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བདེན་འཛིན་གྱི་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་ཡིན་གྱི། གནས་ཚུལ་ལ་ཡོད་པར་མ་ཡིན་པར་ལུང་རིག་གཉིས་ཀྱིས་གྲུབ་བོ། །རྩ་བ་ཤེས་རབ་ ལས། འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག །མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སེམས་ན

【現代漢語翻譯】 這是因為過去見過的東西，現在自認為能夠認出來。 這是因為執著于唯一，認為『這裡只有我一個人存在』，並且認為眾生出生時只有一個人出生。這是因為執著于自主，面向內部，執著于本質為真實。以這種方式進行分析時，通過理解五蘊並非與我為一，從而避免了執著於五蘊為我。五蘊並非與我相異，因為不容許在五蘊之外執著於我，並且由於脫離了五蘊的特徵而變得不存在，如果不存在，那麼認為能夠發揮作用的觀點就是矛盾的。《中觀根本慧論》中說：『如果五蘊是我，那麼就會有生和滅；如果與五蘊相異，那麼就會失去五蘊的特徵。』由於錯誤的『我』執著被消除，就不會產生『我所』的執著。因此，所有過失的根源——『我』和『我所』的執著就被避免了。避免了這些，煩惱就被避免了。避免了煩惱，業就會耗盡。業和煩惱耗盡，出生就會耗盡，因此獲得解脫。《中觀根本慧論》中說：『業和煩惱耗盡即解脫。』第二，通過智慧認識到法無我，以及通過口訣來確定。這裡展示的是通過口訣來確定。也要通過比喻來了解無自性。 例如，水中映出月亮的影像，雖然看起來像月亮，但沒有月亮的本質或自性，因為它是空性的，沒有月亮的特徵。月亮具有五十由旬（梵文：yojana，梵文羅馬擬音：yojana，漢語意思：古印度長度單位）的大小，散發清涼的光芒，並且能夠消除黑暗。但是，在水中顯現的月亮影像，卻不具備這些特徵。因此，在顯現為月亮的時候，它實際上是空無月亮的本質的。同樣，顯現為色等現象時，在顯現的時候，實際上是空無色等現象的本質的。《現觀莊嚴論》中說：『色等不實，因為它們沒有自性。』以及『色等本質上是空性。』如果有人問，這樣的道理是否在現象的顯現方式中顯而易見？答案是，這是由於真實執著的無明習氣完全成熟所致，而不是因為事物本身就是如此。這一點可以通過經文和理證來證明。《根本慧論》中說：『你認為生和滅是可以見到的。』

【English Translation】 This is because one presumes to recognize now what one has seen before. This is because of clinging to singularity, holding that 'I alone exist here,' and holding that when sentient beings are born, only one is born. This is because of clinging to independence, turning inward, and holding the essence as true. When analyzed in this way, by understanding that the skandhas are not one with the self, clinging to the skandhas as the self is averted. The skandhas are not other than the self, because clinging to a self other than the skandhas is not allowed, and because being separated from the characteristics of the skandhas, it becomes non-existent. If it is non-existent, then the assumption that it can perform a function is contradictory. From the Root Wisdom: 'If the skandhas were the self, they would be subject to arising and ceasing. If other than the skandhas, they would lack the characteristics of the skandhas.' Because the wrong clinging to self is averted, clinging to what belongs to the self does not arise. Therefore, the root of all faults, clinging to self and what belongs to self, is averted. By averting that, afflictions are averted. By averting afflictions, karma is exhausted. By exhausting karma and afflictions, birth is exhausted, therefore liberation is attained. From the Root Wisdom: 'Liberation comes from the exhaustion of karma and afflictions.' Secondly, there are two ways to establish the lack of self of phenomena: through the gate of wisdom and through the gate of pith instructions. Here, the establishment through the gate of pith instructions is shown. One should understand the lack of inherent existence through the example. For example, when the reflection of the moon appears in water, although it appears as the moon, it lacks the essence or inherent nature of the moon, because it is empty of the characteristics of the moon. The moon has fifty yojanas (योजन, yojana, a unit of distance in ancient India) in size, emits cool rays, and has the ability to dispel darkness. However, this appearance of the moon in the water does not have any of those characteristics. Therefore, while appearing as the moon, it is empty of the essence of the moon. Similarly, this appearance as form and so on is also empty of the essence of form and so on while appearing. From the Ornament for Clear Realization: 'Forms and so on are not real, because they have no inherent nature in that essence.' And 'Forms and so on are emptiness of essence.' If one asks whether such a meaning is not evident in the way things abide, the answer is that it is due to the complete ripening of the habitual tendencies of ignorance of clinging to truth, and not because things are actually that way. This is established by both scripture and reasoning. From the Root of Wisdom: 'You think that arising and ceasing are seen.'

---

། །འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག །གཏི་མུག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དྲུག་པ་རྗེས་ཐོབ་དྲན་ཤེས་ཀྱི་ཁྲིད་ལ། 2-303 མཉམ་བཞག་ཏུ་བདག་མེད་གཉིས་རྟོགས་པ། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་དྲན་ཤེས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་གསལ་བཏབ་པས། མཉམ་བཞག་གི་བོགས་འདོན་པར་འགྱུར་རོ། །བདུན་པ་བྱིང་རྒོད་སེལ་བའི་ཁྲིད་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་ པའི་དུས་སུ་དམིགས་པ་མི་གསལ་ན་བྱིང་བ་ཡིན་པས་བློ་བཅོས་ཏེ་དམིགས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་ཐབས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཡུལ་ལ་རང་སེམས་གཞན་དུ་འཕྲོ་ན། རྒོད་ པ་ཡིན་པས་སེམས་སླར་བཀུག་སྟེ། སྔར་གྱི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་གཏད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་བཀུག་པས་རྒོད་པ་རང་ཞི་ལ་འགྲོའོ། །བརྒྱད་པ་བོགས་འདོན་སྤྱོད་པའི་ཁྲིད་ལ། ཡུལ་གྱི་ རྣམ་པ་གང་དང་གང་ཤར་བ་ལ་སྦྱངས་པས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དགུ་པ་རྗེས་ཐོབ་དྲན་འཛིན་གྱི་ཁྲིད་ལ། སྔར་གྱི་དམིགས་པ་རྣམས་དེ་ཉིད་ཐོས་བསམ་ གྱི་སྒོ་ནས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གསལ་འདེབས་པའོ། །ཚོགས་ལམ་གྱི་ཆོས་འདི་དག ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། བདག་མེད་གཉིས་གཙོ་བོར་བསྒོམ་པ་ནི་ཆེན་པོའི་གནས་ སྐབས་སོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་ལམ་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། སྔར་གྱི་ཆོས་དགུ་ཡོན་ཏན་ཡར་ལྡན་གྱི་ཚུལ་དུ་བྱས་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ། ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བའི་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་དབང་པོ་ལྔ་དང་། 2-304 བཟོད་པ་དང་། ཆོས་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་སྟོབས་ལྔ་བསྒོམ་མོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་བདེན་བཞིའི་བླང་དོར་ལ་དངོས་སུ་ཞུགས་པས། བདེན་བཞི་དམིགས་པར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པ་ དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་དད་པས་ནི། བདེན་བཞིའི་བླང་དོར་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འཇུག་པའི་གཞི་བྱེད་དོ། །དད་པས་འཇུག་པའི་དོན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ རྩོམ་མོ། །དྲན་པས་ནི། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་དམིགས་རྣམ་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་དེ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་གང་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་དག་ཐོབ་པ་ན། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་དབང་བསྒྱུར་ནུས་པས་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ནི། ལྔ་པོ་འདི་ དག་ལ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གོམས་པའི་མཐུ་ཐོབ་པས། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྫི་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཐེག་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བསྒོམ་ཚུལ་ལ། བྱང་སེམས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ཀྱི་བསྒོམ་ ཚུལ་ནི། རང་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དུག་གསུམ་མམ། དུག་ལྔ་གང་སྐྱེས་ཀྱང་དེ་ལ་རྟོག་པ་ནི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོ

【現代漢語翻譯】 『生起和壞滅，都是由愚癡所見。』 第六，后得位憶念的引導：在等持中證悟二無我，在後得位憶念的範圍中明晰，就會增進等持的力量。 第七，遣除沉掉的引導：在修習禪定時，如果目標不清晰，就是沉沒，所以要調整心態，努力使目標非常清晰。如果心識從所緣境上散亂開來，就是掉舉，所以要將心識收回來，專注於之前的目標上。這樣反覆收攝，掉舉自然會平息。 第八，增進力量的修行引導：對於顯現的任何事物進行修習，就能使證悟空性的見解得到充分增長。 第九，后得位憶持的引導：通過聞思的方式，反覆憶念之前的目標。 這些資糧道的法，有資糧道小、中、大三種。主要修習二無我，是大資糧道的階段。 第二，加行道的修習方式：將之前的九法作為具足功德的方式，特別的修習方式，聲聞乘共同的修習方式是：在暖位和頂位時修習五根，在忍位和勝法位時修習五力。此時，實際進入四諦的取捨，因此將四諦作為所緣境。 五根是什麼呢？是信、精進、念、定、慧。其中，信能使人對四諦的取捨產生信任，是入門的基礎。精進是爲了信而努力。念能不忘所修之境。定能使心專注於此。慧能瞭解所專注之境。獲得這些，就能隨心所欲地調伏煩惱，所以稱為『根』。 在忍位和勝法位時，這五者被稱為『力』，因為獲得了串習的力量，不會被相違品所動搖。 不共大乘的修習方式中，菩薩加行道暖位的修習方式是：無論自相續中生起煩惱三毒還是五毒，對此進行觀察，都是遍行煩惱。

【English Translation】 'Arising and destruction are seen through ignorance.' Sixth, the guidance of mindfulness in the post-meditation state: Realizing the two selflessnesses in meditative equipoise, and clarifying them within the scope of mindfulness in the post-meditation state, will enhance the power of meditative equipoise. Seventh, the guidance of dispelling sinking and excitement: If the object is not clear when practicing meditation, it is sinking, so adjust your mind and strive to make the object very clear. If the mind wanders away from the object of focus, it is excitement, so bring the mind back and focus on the previous object. By repeatedly restraining it in this way, excitement will naturally subside. Eighth, the guidance of practicing to enhance power: By practicing with whatever aspects of phenomena arise, the view of realizing emptiness will be fully developed. Ninth, the guidance of mindfulness in the post-meditation state: Repeatedly clarifying the previous objects through hearing and thinking. These Dharmas of the path of accumulation have three types: small, medium, and large. The main practice of the two selflessnesses is the stage of the great path of accumulation. Second, the method of practicing the path of preparation: Taking the previous nine Dharmas as a way of possessing qualities, the specific method of practice, the method of practice common to the Hearers is: practicing the five faculties in the stages of heat and peak, and practicing the five powers in the stages of forbearance and supreme Dharma. At this time, actually entering into the acceptance and rejection of the four truths, therefore the four truths are taken as the object of focus. What are the five faculties? They are faith, diligence, mindfulness, concentration, and wisdom. Among them, faith is the basis for causing one to trust in the acceptance and rejection of the four truths. Diligence strives for the sake of entering through faith. Mindfulness holds the object of meditation without forgetting it. Concentration places the mind evenly on it. Wisdom knows the object on which one places the mind evenly. When these are obtained, they are called 'faculties' because one can control afflictions as one wishes for purification. In the stages of forbearance and supreme Dharma, these five are called 'powers' because having obtained the power of habituation, they cannot be shaken by opposing factors. Among the methods of practice uncommon to the Great Vehicle, the method of practicing the heat stage of the path of preparation of a Bodhisattva is: Whatever afflictions, the three poisons or the five poisons, arise in one's own mindstream, observing them is a pervasive affliction.

---

ངས་གཟུང་རྟོག་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་དུག་ལྔ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ལ་སོ་སོ་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས། 2-305 རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འདིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཟུང་རྟོག་སྤོང་བས། ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་འཇོམས་སོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་གང་ལ་བདེན་འཛིན་བྱུང་ཡང་རྣམ་བྱང་ གཟུང་རྟོག་ཡིན་པས། དགེ་བ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ཀྱང་། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་མི་དམིགས་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འདིས་ལྷའི་བུའི་བདུད་འཇོམས་ སོ། །ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོའི་དུས་སུ་འཁོར་འདས་གཉིས་སམ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཐོས་བསམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། རང་བཞིན་མེད་པ་རྟོགས་པ་ འདྲ་ཡང་། གཙོ་བོར་བསྒོམ་མི་བསྒོམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་གཉིས་ལ་སོ་སོར་བཞག་གོ །བཟོད་པ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་པ་པོའི་གང་ཟག་བདེན་པར་འཛིན་པ་ གཅོད་པའི་དོན་དུ། གང་ཟག་རྫས་ཡོད་དུ་འཛིན་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འདིས་འཆི་བདག་གི་བདུད་འཇོམས་སོ། །ཆོས་མཆོག་གི་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། གང་ཟག་རྫས་ ཡོད་དུ་འཛིན་པ་སྔར་བཅོམ་པས། འདིས་བརྟགས་ཡོད་དུ་འཛིན་པ་ལྷག་མ་ལུས་པ་འཇོམས་པའི་དོན་དུ། བརྟགས་ཡོད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའང་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདིས་ཕུང་པོའི་བདུད་འཇོམས་སོ། ། 2-306 སྦྱོར་ལམ་གྱི་ཆོས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། ། གསུམ་པ་སྦྱོར་ལམ་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་དེའི་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། འདིར་རྟོག་པ་བཞི་པ་མངོན་གྱུར་བ་བཅོམ་ཡང་། ས་བོན་སྤོང་བའི་དོན་དུ་མཐོང་ སྒོམ་གྱི་ལམ་བསྐྱེད་དགོས་པས། དང་པོ་མཐོང་ལམ་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་སྟེ། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ངེས་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་རྣམ་རྟོགས་པ་བརྟན་པར་བྱས་ཏེ་བསྒོམ་མོ། །བཞི་པ་བསྒོམ་ ལམ་ལ། རྗེ་ཐོབ་དང་མཉམ་བཞག་གཉིས་སོ། །རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི། མོས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསོག་ཅིང་། བསྔོ་བས་དགེ་བ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་དུ་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ ཏུ་བསྔོའོ། །བསྔོ་བྱ་བསྔོ་བྱེད་བདེན་པར་མི་དམིགས་པའི་ལྟ་བས་རྒྱས་བཏབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་དགོས་སོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནི། གཞན་གྱི་དགེ་བ་བསགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྗེས་ སུ་ཡི་རང་བ་བྱས་ནས་སྤེལ་ལོ། །རང་གི་བསགས་པའི་དགེ་བ་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །མཉམ་བཞག་གིས་ནི་སྔར་མཐོང་ལམ་གྱིས་རྟོགས་པའི་དོན་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་ཤིང་འདྲིས་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ ཡང་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་དུས་སུ་སྒོམ་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་སྤོང་བར་བ

【現代漢語翻譯】 我所說的『能取分別』（gzung rtog，執著于所取境的分別），對治它的修習方法是：對於煩惱五毒和三毒，用各別觀察的智慧進行觀察， 認識到它們沒有自性，就安住于這種無自性的認識之中。這樣就能完全捨棄能取分別，摧毀煩惱之魔。如果對任何善的方面產生實執，那也是清凈的能取分別。 因此，無論生起對善的實執分別，都要用各別觀察的智慧進行觀察，然後安住于不可得的意義之中。這樣就能摧毀天子之魔。在資糧道大階段，對於輪迴和涅槃二者，或者說對於染污和清凈二者，都要通過聞思確定它們沒有自性。 雖然認識到無自性是相似的，但根據是否主要進行修習的差別，可以分為暖位和頂位。修習忍位的方法是：爲了斷除修習無自性者的補特伽羅（gang zag，人，有情）實執，要安住于認識到補特伽羅實有是無自性的意義之中。這樣就能摧毀死魔。 修習世第一法的方法是：因為之前已經摧毀了補特伽羅實執，所以爲了摧毀剩餘的對所計有（brtags yod，假有）的執著，也要認識到對所計有的顯現執著也是無自性的，然後進行修習。這樣就能摧毀蘊魔。 以上講完了加行道的法。第三，在加行道結束時獲得見道的修習方法是：雖然這裡已經摧毀了第四種分別現行，但爲了斷除種子，必須生起見道和修道。首先，見道是現量見到四諦的法性，然後在後得位中，要穩固地修習以決定的方式認識對境和行相。 第四，修道分為后得位和入定位兩種。在後得位中修習道的方法是：以信心積累善根，並通過迴向使善根不會窮盡，因此要將善根迴向菩提。迴向時，要以不執著迴向者、迴向的對境和迴向的行為是實有的見解來印持。 隨喜方面，要以對他人積累的善根感到極度歡喜的心來隨喜並增長。對於自己積累的善根也要這樣做。入定位方面，就是要反覆串習和熟悉之前通過見道所認識的意義。並且在無間道時，斷除修道所斷的種子。

【English Translation】 What I call 'grasping at appearances' (gzung rtog, grasping at the object of perception), the antidote to cultivate is: For the five poisons of afflictions and the three poisons, examine them with the wisdom of individual discrimination, Recognize that they have no inherent existence, and abide in that very recognition of no inherent existence. By this, completely abandon grasping at appearances of afflictions, and destroy the demon of afflictions. If true clinging arises towards any virtuous aspect, that is also pure grasping at appearances. Therefore, whatever grasping thought arises towards holding virtue as true, examine it with the wisdom of individual discrimination, and then abide in the meaning of non-apprehension. By this, destroy the demon of the son of the gods. During the great stage of the accumulation path, regarding both samsara and nirvana, or both defilement and purification, establish through hearing and thinking that they have no inherent existence. Although the recognition of no inherent existence is similar, the heat and peak positions are distinguished based on whether or not one primarily cultivates. The method of cultivating patience is: In order to sever the clinging to the reality of the person (gang zag, person, sentient being) who cultivates no inherent existence, abide in the meaning of realizing that the grasping of the person as substantially existent is without inherent existence. By this, destroy the demon of death. The method of cultivating the supreme dharma is: Since the grasping of the person as substantially existent has already been destroyed, in order to destroy the remaining grasping at what is imputed (brtags yod, imputed existence), also recognize that the clinging to the appearance of what is imputed is without inherent existence, and then cultivate it. By this, destroy the demon of the aggregates. The teachings on the path of joining are now complete. Third, the method of cultivating the path of seeing, which is attained at the end of the path of joining, is as follows: Although the fourth kind of conceptualization has been destroyed here, in order to abandon the seeds, it is necessary to generate the paths of seeing and cultivation. First, the path of seeing is the direct perception of the nature of the four truths, and then in the subsequent attainment, cultivate by stabilizing the objects and aspects of ascertainment. Fourth, the path of cultivation has two aspects: subsequent attainment and meditative equipoise. The method of practicing the path in the subsequent attainment is: Accumulate roots of virtue with aspiration, and dedicate the virtue to enlightenment so that the virtue is inexhaustible. It is necessary to dedicate with the manner of sealing with the view that does not apprehend the object of dedication, the act of dedication, and the agent of dedication as truly existent. Regarding rejoicing, rejoice and increase with a mind of great joy in the accumulation of virtue by others. Do the same for one's own accumulated virtue. In meditative equipoise, repeatedly familiarize and accustom oneself to the meaning previously realized by the path of seeing. And during the uninterrupted path, abandon the seeds to be abandoned by the path of cultivation.

---

ྱེད་ལ། རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱི་དུས་སུ་ས་བོན་དེ་ལས་གྲོལ་བ་ཐོབ་པའོ། །ལྔ་པ་མི་སློབ་ལམ་གྱི་དུས་སུ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་པས། 2-307 དེའི་གཉེན་པོ་ལ་སློབ་མི་དགོས་པས། མི་སློབ་ལམ་དུ་ཕྱིན་པས་མཐར་ཕྱིན་ཏོ། །ལེགས་གསུངས་རྟག་ཏུ་ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་ཆོས། །ཡུམ་ཆེན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལས། །རྣམ་པར་བཤད་པའི་གནད་ ཀྱི་མན་ངག་དོན། །རབ་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ། །སྔོན་ཆད་གཞན་གྱིས་མ་རྟོགས་ལེགས་བཤད་འདི། །གཞན་གྱི་རྟོགས་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་བཤད་པ་ལས། །དགེ་བ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེ་ཡིས་ནི། ། ཤེར་ཕྱིན་ལ་མོས་དགེ་བ་ཕུན་ཚོགས་ཅན། །ས་དང་ལམ་གྱི་རིམ་པ་ལེགས་བགྲོད་ནས། །བླ་མེད་ཐར་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཕྱོགས་བཅུར་བཞུགས་པའི་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་སྲས་མཐུས། །བདག་གི་སྨོན་ལམ་ ཇི་བཞིན་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་ལམ་ལྔ་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། རོང་སྟེན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲ་རྣམ་ པར་རྒྱལ་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སྦྱར་བའོ།། །།ཤུབྷཾ།། ༄། །ལམ་ལྔའི་ཁྲིད་ཡིག་ཇོ་བོ་རྗེའི་ལུགས་ཐར་ལམ་ཐེམ་སྐས་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ལམ་ལྔའི་ཁྲིད་ཡིག་ཇོ་བོ་རྗེའི་ལུགས་ཐར་ལམ་ཐེམ་སྐས་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མར་མེ་མཛད་ དཔལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ལམ་ལྔའི་ཁྲིད་ཡིག་གསུངས་པའི་དོན། །སྔོན་ཆད་གཞན་གྱིས་མ་རྟོགས་པ། །གཞན་ལ་ཕན་ཕྱིར་བསྟན་པར་བྱ། །དང་པོ་ཚོགས་ལམ་ཆོས་དགུ་སྟེ། ལམ་གྱི་གཞི་སྐྱབས་འགྲོ་དང་། ཚད་མེད་བཞི་དང་། 2-308 སེམས་བསྐྱེད་དང་གསུམ། ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་པའང་གསུམ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ནས། ཐོས་པ་དང་། བསམ་པའོ། །སྒོམ་དངོས་ལ་གསུམ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་དང་། ཡང་དག་སྤོང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དང་པོ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ། ཐེག་ཆེན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ལུས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། རང་གི་ལུས་དང་གཞན་གྱི་ལུས་དབུ་མའི་ གཏན་ཚིགས་ཆེན་པོ་ལྔ་གང་རུང་གིས་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་རིགས་པས་མ་རྙེད་པའི་གནས་ཚུལ་གྱི་དོན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པའོ། །དེ་ཡང་ལྷག་མཐོང་གིས་རྟོགས་པའི་དོན་ལ་ཞི་གནས་ཀྱིས་ངེས་པར་ གཟུང་བའོ། །ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། རང་རྒྱུད་ལ་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་གང་སྐྱེས་སོ་སོར་རིག་པར་བྱས་ནས། སྔར་བཞིན་དབུ་མའི་རིག་པས་ཞིབ་པར་བརྟགས་ཏེ་རིགས་པས་ རྙེད་པའི་དོན་ལྷག་མཐོང་གིས་རྟོགས་ཏེ་ཞི་གནས་ཀྱི་གཟུང་བར་བྱའོ། །སེམས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། རང་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་དང་། དགེ་བའི་རྟོག་པ་ཇི་ སྙེད་སྐྱེས་པ་རྣམས་སོ་ས

【現代漢語翻譯】 于解脫道時，從該種子中獲得解脫。第五，于無學道時，使二障不生之法，因無需再學對治之法，故行於無學道而至究竟。 善說！常具功德之法，出自大母般若波羅蜜多，對闡釋之要訣精義，善加彙集並修持之理。此乃前所未有之善說，為使他人領悟而如實宣說。以此所獲之功德，愿對般若波羅蜜多具信，具足殊勝功德者，善行地道次第，獲得無上解脫之果位。祈願十方諸佛菩薩，以其威力，使我之願望如願成就！ 此《般若波羅蜜多心要五道明燈》，乃榮敦大智者一切知所著于吉祥那爛陀寺勝利殿。 吉祥圓滿！ 《五道引導文：覺窩杰之宗派——解脫道次第》 《五道引導文：覺窩杰之宗派——解脫道次第》 頂禮上師與本尊！ 燃燈吉祥智，所說五道引導之義，前所未有，為利他而宣說。 初為資糧道，具九法：道之基礎為皈依與四無量心，以及發心三種。入道之正行為三種：安住于戒律，聽聞與思維。實修禪定為三種：念住、正斷與神足。 初爲念住，以大乘不共之方式，修身念住之法：以中觀五大因之任何一種，對自身與他人之身體分別觀察，于理性無法尋得之實相義上安住。此乃以勝觀所證悟之義，以止觀而確定之。 修受念住之法：于自相續中，無論生起苦樂舍受，皆分別覺知，如前以中觀之理詳細觀察，以勝觀證悟理性所尋得之義，以止觀而攝持之。 修心念住之法：于自相續中，無論生起煩惱分別念、無記分別念、善分別念，皆分別覺知。

【English Translation】 At the time of the path of liberation, one obtains liberation from that seed. Fifth, at the time of the path of no more learning, one makes the two obscurations into a nature of non-arising, so there is no need to learn an antidote for them. Having gone to the path of no more learning, one has reached the end. 'Well said! The Dharma, which always possesses qualities, from the Great Mother, the Perfection of Wisdom, the essential instructions on the points of explanation, are well gathered and practiced. This well-spoken teaching, never before understood by others, is explained properly for the sake of others' understanding. By whatever merit is obtained from this, may those who are devoted to the Perfection of Wisdom and possess abundant merit, progress well through the stages of the ground and path, and attain the state of unsurpassed liberation. By the power of the Buddhas and Bodhisattvas residing in the ten directions, may my aspirations be fulfilled as desired!' This 'Lamp Illuminating the Five Paths, the Quintessence of the Perfection of Wisdom' was composed by Rongtön Chenpo Sheja Kunrig at the victorious monastic university of Nalanda. Auspicious! "The Guide to the Five Paths: The Tradition of Jowo Je - The Stairway to Liberation." "The Guide to the Five Paths: The Tradition of Jowo Je - The Stairway to Liberation." Homage to the Guru and the Yidam! The meaning of the Five Paths Guide spoken by Marme Dze Pal Yeshe, never before understood by others, is explained for the benefit of others. The first is the Path of Accumulation, with nine dharmas: the basis of the path is refuge and the four immeasurables, and the three of generating bodhicitta. Entering the actual path also has three: abiding in ethics, listening, and thinking. Actual meditation has three: mindfulness, perfect abandonment, and the legs of miraculous power. The first is mindfulness. Taking the uncommon aspect of the Great Vehicle, the way to meditate on mindfulness of the body is: examining one's own body and the bodies of others separately with any of the five great reasons of the Middle Way, and settling evenly on the meaning of the state that is not found by reasoning. That is, the meaning realized by higher seeing is necessarily grasped by calm abiding. The way to meditate on mindfulness of feelings is: individually recognizing whatever feelings of pleasure, pain, or indifference arise in one's own mindstream. As before, examining them closely with the reasoning of the Middle Way, realizing the meaning found by reasoning with higher seeing, and grasping it with calm abiding. The way to meditate on mindfulness of the mind is: individually recognizing whatever conceptual thoughts of afflictions, unstated thoughts, and virtuous thoughts arise in one's own mindstream.

---

ོར་རིག་པར་བྱས་ནས་སྔར་བཞིན་རིགས་པས་བརྟགས་ཏེ་བསྒོམ་མོ། །ཆོས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། རང་རྒྱུད་ལ་དགེ་མི་དགེའི་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ཞིབ་པའི་བློས་རིག་པར་བྱས་ནས་སྔར་བཞིན་བརྟགས་ཏེ། 2-309 དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་རིག་པས་རྙེད་པའི་དོན་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་འཇུག་གིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ལུས་རྣམས་ལ་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་རྣམས་ལ་རིག་སྟོང་ དབྱེར་མེད་གྱི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། ལུས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་ལ། བདེན་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྐྱེས་པ་ མི་བསྐྱེད། སྐྱེས་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །གཉེན་པོ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ལ་འཇུག བསྐྱེད་པ་ཡང་དག་པར་རྒྱུན་བསྲིངས་ནས་མཉམ་པར་བཞག་ གོ །ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གསུམ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི། སྔར་གྱི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་མཉམ་པར་ འཇོག་པའི་རྒྱུན་བསྲིངས་ནས་ཏིང་འཛིན་གྱི་ནུས་པ་ལེགས་པར་ཐོབ་པ་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ནི་མཉམ་བཞག་ཏུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །རྗེས་ ཐོབ་ཏུ་ནི་སྐྱབས་འགྲོ་སོགས་ཚོགས་ལམ་གྱི་ཆོས་སུ་བསྟན་པས། གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཉམས་སུ་བླངས་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ལ་སྔར་གྱི་ཚོགས་ལམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཡར་ལྡན་གྱི་ཚུལ་དུ་སྔོན་དུ་བྱ་ལ། 2-310 ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་བཞི་ལ་རིམ་གྱིས་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པའི་ཚུལ་ནི། དང་པོ་སྦྱོར་ལམ་ དྲོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཟུང་རྟོག་གི་གཉེན་པོར་རང་རྒྱུད་ལ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་སོགས་གང་སྐྱེས་སོ་སོར་རིག་པ་བྱས་ནས། དེ་དག་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ལྟ་ བ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པས། དེ་དག་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའང་ལྡོག་གོ །རྣམ་འགྲེལ་ལས། འདི་ཡུལ་སུན་དབྱུང་མེད་པར་ནི། །དེ་སྤོང་བར་ནི་ནུས་མ་ཡིན། ། ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །ཐོག་མར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཟུང་རྟོག་སྤོང་བ་ལ་ཞུགས་ནས། ཕྱིས་དེའི་གཉེན་པོ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་རྣམ་བྱང་གཟུང་རྟོག་སྤང་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་གཙོ་བོར་རྩེ་མོའི་གནས་ སྐབས་སུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། བཟོད་པའི་སྐབས་སུ་སྤང་གཉེན་གཉིས་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པའི་རྫས་འཛིན་རྟོག་པ་སྤོང་བའི་དོན་དུ་སྤང་གཉེན་གཉིས་

【現代漢語翻譯】 然後通過智慧進行辨別，像以前一樣通過推理進行分析和禪修。修習四念住的方法是：用敏銳的智慧辨別自相續中生起的善與非善的心和心所產生的念頭，然後像以前一樣進行分析。 用探究究竟意義的智慧，通過止觀雙運來禪修所獲得的意義。以色身等諸法顯空無別，感受、心識和諸法覺空無別的方式進行禪修。第二，修習正確斷除的方法是：對於色身和感受等四法，未生起的真實執著的念頭，令其不生起；已生起的念頭，努力迅速斷除。爲了生起尚未生起的證悟空性的智慧，而努力；已生起的智慧，正確地持續保持並安住。將色身等四法與證悟空性結合起來。 第三，修習神足的方法是：持續安住于先前證悟空性的見解，從而很好地獲得禪定的力量，這被稱為神足。這些是在入定狀態中禪修真如的瑜伽。在出定狀態中，皈依等已被教導為資糧道的法，所以也應修習其他法。第二，修習加行道的方法是，先將先前的資糧道之法作為具有功德增長的方式， 對於不共之法，應次第修習四種瑜伽，即對治四種分別唸的唯識作意。如何修習的方法是：首先，在加行道暖位時，爲了對治一切煩惱所緣分別念，辨別自相續中生起的貪嗔等，然後通過禪定安住于證悟這些法無自性的見解，從而也能斷除執著這些法為真實的分別念。《釋量論》中說：『若無破彼宗，離彼不能除。』 意思是說，首先致力於斷除一切煩惱所緣分別念，之後應斷除執著其對治法為真實的凈分所緣分別念。這主要是頂位時所修習的。修習忍位的方法是：在忍位時，爲了斷除執著所斷和對治法為真實的實執分別念，應將所斷和對治法二者都觀為空性。

【English Translation】 Then, through wisdom, discern and, as before, analyze and meditate through reasoning. The method of meditating on the four mindfulnesses is: with keen wisdom, discern any thoughts of good or non-good mind and mental factors that arise in one's own mind-stream, and then analyze as before. With the wisdom that investigates the ultimate meaning, meditate on the meaning found through the union of calm abiding and insight. Meditate in the manner that forms, etc., are appearance and emptiness inseparable, and feelings, mind, and phenomena are awareness and emptiness inseparable. Second, the method of practicing correct abandonment is: for the four phenomena of body, feelings, etc., do not generate the appearance of clinging to truth that has not arisen; strive to quickly abandon those that have arisen. Engage in generating the wisdom that realizes emptiness that has not yet arisen; maintain and abide continuously in that which has arisen. Apply the four phenomena of body, etc., to the realization of emptiness. Third, the method of practicing the feet of miraculous powers is: by continuously abiding in the view of realizing emptiness as before, and thereby well obtaining the power of samadhi, this is called the feet of miraculous powers. These are the yogas of meditating on suchness in the state of meditative equipoise. In the post-meditative state, refuge, etc., have been taught as the Dharma of the accumulation path, so others should also be practiced. Second, the method of practicing the path of joining is to first perform the previous Dharma of the accumulation path as a way of increasing qualities, For the uncommon Dharma, one should gradually train in the four yogas of contemplating only reality, which are the antidotes to the four types of conceptualization. The method of how to train is: first, in the stage of heat on the path of joining, as an antidote to the conceptualization of grasping at all afflictions, individually discern whatever arises in one's own mind-stream, such as desire, hatred, etc., and then abide in meditative equipoise on the view of realizing that these are without inherent existence, so that the conceptualization of clinging to these as true will also be reversed. As it says in the Commentary on Valid Cognition: 'Without refuting this object, one is not able to abandon it.' This is the meaning. First, engage in abandoning the conceptualization of grasping at all afflictions, and later abandon the conceptualization of grasping at the purified aspect, which clings to the antidote to that as true. This is mainly to be meditated on in the stage of the peak. The method of meditating on patience is: in the stage of patience, in order to abandon the conceptualization of grasping at substance, which clings to the abandoned and the antidote as true, one should view both the abandoned and the antidote as empty.

---

ཀ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ པའི་ལྟ་བ་ལ་གཙོ་བོར་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །ཆོས་མཆོག་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། སྤང་གཉེན་གཉིས་ཀ་བདེན་པར་འཛིན་པའི་བདེན་འཛིན་མངོན་གྱུར་བ་ཞི་ནས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཞེན་པའི་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ལུས་པ་སྤོང་བའི་དོན་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཞེན་པའང་སྤོང་བའི་དོན་དུ་ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། ། 2-311 ཚོགས་སྦྱོར་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་མཆོག་གི་མཇུག་ཐོགས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཐོང་ལམ་འབྱུང་བས། གསུམ་པ་མཐོང་ལམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི། གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀ་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་ ཉིད་རྟོགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པར་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ངེས་པ་འདྲེན་ཚུལ་གྱི་རིམ་པ་ལས། སྐད་ཅིག་དུ་མར་ཕྱེའོ། །མཐོང་ལམ་བསྟན་ཟིན་ནས། །བཞི་པ་སྒོམ་ལམ་ ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། མཉམ་བཞག་ཏུ་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་རྒྱུན་བསྲིངས་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གསོག་གོ །རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ནི་གཞན་དོན་དུ་སེམས་ ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་འབད་པ་དང་། མོས་པ་དང་། བསྔོ་བ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་འབད་པའོ། །འདི་གསུམ་ཚོགས་ལམ་དང་། སྦྱོར་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུའང་སྦྱར་བར་བྱ་ བ་ཡིན་པས་ཡོད་མོད་ཀྱི། འདིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བར་དུ་བྱས་སོ། །འདི་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་གསོག་པའི་ཐབས་སོ། །སྒོམ་ལམ་བསྟན་ཟིན་ནས། ལྔ་པ་མི་སློབ་ལམ་ གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ནི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ནི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་རྫོགས་པས་ཚོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་བརྙེས་ནས། 2-312 འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་དོ། །བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་དོན། །ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་གནད་རྣམས་ལེགས་བསྡུས་ནས། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ཡིས། མངོན་ རྟོགས་རྒྱན་དུ་བསྡུས་ནས་ལེགས་པར་བཤད། །དེ་ཡི་གནད་ཀྱི་དོན་རྣམས་ལམ་ལྔ་རུ། །བསྡུས་ནས་ལམ་གྱི་རིམ་པ་སྒོམ་པའི་ཚུལ། །ཇོ་བོས་མཛད་པའི་རྗེས་སུ་ལེགས་འབྲངས་ནས། །གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་ ཕྱིར་འབད་པས་སྦྱར། །འདིར་འབད་དགེ་ཚོགས་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེས། །འགྲོ་ཀུན་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་ལམ་ལྔའི་ཁྲིད་ཀྱི་མན་ངག་འདི་རོང་སྟོན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་གོལ་སའི་མཐའ་དཔྱད་པ་གདམས་ངག་བདུད་རྩིའི་ཐིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་གོལ་སའི་མཐའ་དཔྱད་པ་གདམས་ངག་བདུད་རྩིའི་ཐིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སང

【現代漢語翻譯】 應主要安住于證悟自性本空的見解中。修持殊勝之法的方式是：平息對所斷和對治二者執為真實的實執顯現，爲了斷除僅執著于假立的少許殘餘，應修持殊勝之法的等持。 2-311 集資糧道和加行道的瑜伽已經講完。由於殊勝之法之後緊接著生起見道，所以第三個見道的證悟是：證悟能取和所取二者皆不可得的法性，並且如虛空般無有混雜地顯現。從后得位中引導決定的次第，分為多個剎那。見道已經講完。第四個修道的修持方式是：在入定中，持續不斷地修持證悟離戲的瑜伽，並反覆入定，從而積聚智慧資糧。在後得位中，努力為他眾利益而行事，並努力進行信解、迴向和隨喜。這三者在資糧道和加行道階段也應結合運用，但在此處，意念修持達到了無上的程度。這些是積聚福德資糧的方法。修道已經講完。第五個無學道的階段是：以智慧資糧斷除所有障礙，以福德資糧圓滿所有功德，從而獲得二資糧的果——法身和色身， 2-312 並通過事業利益無量眾生。八萬四千法蘊的意義，極其甚深的要點都很好地總結了，爲了利益他人，聖者彌勒以《現觀莊嚴論》總結並很好地闡述了。將它的要點歸納為五道，並按照喬沃（指阿底峽尊者）的著作很好地遵循了修持道次第的方式，爲了利益他人而努力撰寫。愿在此努力中獲得的任何功德，使一切眾生都獲得無上菩提！這部五道引導的口訣，是榮敦巴·謝嘉昆日（Rongtönpa Sheja Kunrig）在吉祥那爛陀寺撰寫的。 關於修習三摩地時可能出現的錯誤的辨析——甘露滴 關於修習三摩地時可能出現的錯誤的辨析——甘露滴。頂禮上師和本尊。

【English Translation】 One should primarily abide in the view of realizing that self-nature is empty. The way to practice the supreme Dharma is: pacifying the manifest clinging to truth, which grasps both what is to be abandoned and the antidote as true, and in order to abandon the slight residue of clinging to mere imputation, one should meditate on the samadhi of the supreme Dharma in order to abandon even clinging to mere imputation. 2-311 The yoga of the accumulation and application paths has been taught. Since the path of seeing arises immediately after the supreme Dharma, the realization of the third path of seeing is: realizing the Dharma-nature in which both the apprehended and the apprehender are not found, and manifesting without mixture, like the center of the sky. The order of leading to certainty from the subsequent attainment is divided into many moments. The path of seeing has been taught. The way to practice the fourth path of meditation is: in meditative equipoise, continuously practice the yoga of realizing freedom from elaboration, and repeatedly abide in meditative equipoise, thereby accumulating the collection of wisdom. In the subsequent attainment, strive to benefit sentient beings for the sake of others, and strive to engage in faith, dedication, and rejoicing. These three should also be combined in the stages of the accumulation and application paths, but here, the mental engagement is done to the unsurpassed degree. These are the methods for accumulating the collection of merit. The path of meditation has been taught. The stage of the fifth path of no more learning is: with the collection of wisdom, all obscurations are abandoned, and with the collection of merit, all qualities are perfected, thereby attaining the result of the two collections—the Dharmakaya and the Rupakaya, 2-312 and through activity, benefiting limitless sentient beings. The meaning of the eighty-four thousand collections of Dharma, the extremely profound essential points, have been well summarized, and for the benefit of others, the noble Maitreya summarized and well explained in the Ornament of Clear Realization. Its essential points are summarized into the five paths, and following well the way of practicing the stages of the path according to the works of Jowo (Atisha), I have strived to compose for the benefit of others. May whatever merit I have gained in this effort, may all beings attain unsurpassed enlightenment! This instruction on the key points of the five paths was composed by Rongtönpa Sheja Kunrig at the auspicious Nalanda Monastery. A Critical Examination of the Pitfalls in Meditating on Samadhi—Nectar Drops A Critical Examination of the Pitfalls in Meditating on Samadhi—Nectar Drops. Homage to the Guru and the Yidam.

---

ས་རྒྱས་ཀུན་ལ་ ཕྱག་འཚལ་ཞིང་། །རབ་དགའ་ལ་སོགས་ས་བཅུ་པ། །གནས་པའི་བྱང་སེམས་ཐམས་ཅད་དང་། །གྲུབ་པའི་ས་བརྙེས་ལ་བསྟོད་ནས། །གནད་ཀྱི་མན་ངག་བྲི་བར་བྱ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་ འདོད་པ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་གེགས་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་མུན་པ་བསལ་ཞིང་། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་འཇུག་དགོས་པས། དེའི་དོན་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། 2-313 ཏིང་འཛིན་བསྒོམ་པའི་དུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ངོས་བཟུང་བ་ནི། སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་བ་བདེན་འཛིན་ཡིན་ལ། བདེན་འཛིན་སྤོང་བའི་དོན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐོག་ མར་གང་ལ་བདེན་པར་བཟུང་བའི་ཡུལ་གསལ་གདབ་དགོས་ཏེ། ཁྱད་གཞི་མ་གཟུང་བར་ཁྱད་ཆོས་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡུལ་གང་མཐོང་རེ་རེ་ནས་གསལ་གདབ་ པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གསལ་བཏབ་ནས་དེའི་སྟེང་དུ་དབུ་མའི་གཏན་ཚིགས་གང་ཡང་རུང་བ་སྦྱར་ནས་བདེན་མེད་རྟོགས་པར་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ཆུ་ཟླའི་དཔེ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། རྨིག་ སྒྱུ་དང་། འཇའ་ཚོན་དང་། གཟུགས་བརྙན་གྱི་དཔེས་བདེན་མེད་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ནི། རྟག་པའི་མཐར་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། སྔར་ རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཕྱིས་མེད་པར་བལྟས་ན་ནི། ཆད་པར་ལྟ་བ་ཡིན་པས་འདི་གཉིས་ལྟ་བའི་གོལ་སའོ། །སྒོམ་པའི་དུས་སུ་བྱིང་རྒོད་གཉིས་བྱུང་ན་སྒོམ་པའི་གོལ་སའོ། །བྱིང་རྒོད་བྱུང་བའི་ སྐབས་སུ་བྱིང་རྒོད་སེལ་བའི་ཐབས་བྱའོ། །ཤེས་བཞིན་གྱི་བྱ་ར་བས་བྱིང་རྒོད་བྱུང་མ་བྱུང་རྟོགས་པར་བྱེད་ལ། གལ་ཏེ་བྱུང་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རིག་པར་བྱས་ནས། སླར་ཡང་བྱིང་རྒོད་སེལ་བའི་ཐབས་བྱའོ། ། 2-314 བྱིང་བས་ནི་དམིགས་པ་མི་གསལ་བར་བྱེད་ལ། རྒོད་པས་ནི་རིག་པ་དབྱིངས་ཐོག་ཏུ་མི་གནས་པར་བྱེད་པས། གཉིས་པོ་འདི་སྒོམ་གྱི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །དབུས་མཐའ་ལས། གཉིས་ནི་ཏིང་འཛིན་ཉམས་པའི་ རྒྱུ། །ཞེས་སོ། །བྱིང་རྒོད་ཞི་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣལ་དུ་གནས་པའི་དུས་སུ། སྔར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གསལ་པོ་དེ་བཞག་ནས། བྱིང་རྒོད་སེལ་བའི་རྩོལ་བ་བྱས་ནས། སྔ་མའི་ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱི་རྒྱུན་གཅོད་ནའང་སྐྱོན་ནོ། །དབུས་མཐའ་ལས། ལེ་ལོ་དང་ནི་གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །འདི་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། ། སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒོམ་པའི་རྗེས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་ཡལ་བ་བཞིན་དུ་སོང་ནས། ནམ་མཁའི་ད

【現代漢語翻譯】 向所有佛陀致敬！ 向歡喜地等十地菩薩，以及所有證悟者致敬！ 讚頌已獲證悟者，我將撰寫核心口訣。 那些渴望獲得圓滿正覺的眾生，爲了消除獲得無上菩提的障礙和遮蔽，必須進入正確的意義。 因此，必須通過聞思的智慧，徹底辨析一切增益和懷疑，從而修習禪定。 2-313 在修習禪定時，需要識別不和諧的因素。兩種遮蔽的根源在於對實有的執著，爲了捨棄這種執著，應當修習空性。 首先，必須明確執著為真實的對境。因為如果不把握所依，就無法斷除對特性的實執增益。 因此，應當學習清晰地確定每一個所見之境。 在明確之後，在其上運用任何中觀的理證，從而證悟無實有。或者，通過水月、夢境、幻術、陽焰、彩虹和影像等比喻，證悟無實有，然後修習禪定。 執著于顯現的萬法為真實，是執著于常邊。如果認為先前自性成立的事物後來消失，則是斷見。這二者都是觀點的過失。 在修習時，如果出現昏沉和掉舉，則是修習的過失。在出現昏沉和掉舉時，應當採取措施消除它們。 正念的守護者能夠覺察到昏沉和掉舉是否出現。如果出現，應立即察覺，並再次採取措施消除昏沉和掉舉。 2-314 昏沉會使對境不清晰，掉舉會使覺性無法安住於法界。因此，這二者都是修習的過患。《中邊分別論》中說：『二者是禪定退失之因。』 當昏沉和掉舉平息，禪定得以安住時，保持先前的清晰禪定狀態。如果爲了消除昏沉和掉舉而努力，從而中斷了先前的禪定之流，也是一種過失。 《中邊分別論》中說：『懈怠與及諸教授，忘失與及昏沉掉，不作行與作行，此等立為五過患。』 作為對治顯現萬法之習氣的對治法，在修習顯現而無自性之後，僅僅是顯現也會如彩虹消逝于空中般消失，之後便會進入如虛空般的境界。

【English Translation】 Homage to all Buddhas! Homage to the Bodhisattvas abiding on the ten grounds, such as Joyful Ground, and all accomplished ones! Praising those who have attained realization, I will write down the essential instructions. Those who desire to attain perfect enlightenment must dispel the darkness of the two obscurations that hinder the attainment of unsurpassed Bodhi and enter into the correct meaning. Therefore, one must cultivate Samadhi by thoroughly examining all imputations and doubts with the wisdom of hearing and thinking. 2-313 When practicing Samadhi, it is necessary to identify the discordant factors. The root of the two obscurations is the clinging to reality, and in order to abandon this clinging, one should practice emptiness. First, it is necessary to clearly identify the object that is clung to as real. Because if the basis is not grasped, it is not possible to cut off the imputation of clinging to the characteristics as real. Therefore, one should learn to clearly identify each and every object that is seen. After clarifying, apply any Madhyamaka reasoning to it, thereby realizing the absence of inherent existence. Or, through the examples of water moon, dreams, illusions, mirages, rainbows, and reflections, realize the absence of inherent existence, and then practice Samadhi. Clinging to the manifold appearances as real is clinging to the extreme of permanence. If one views something that was previously established by its own nature as later ceasing to exist, then it is a nihilistic view. These two are faults of view. During practice, if dullness and agitation arise, it is a fault of practice. When dullness and agitation arise, one should take measures to eliminate them. The guardian of mindfulness can discern whether dullness and agitation have arisen. If they arise, one should immediately recognize them and again take measures to eliminate dullness and agitation. 2-314 Dullness makes the object unclear, and agitation prevents awareness from abiding in the Dharmadhatu. Therefore, these two are faults of practice. The Madhyantavibhaga says: 'The two are the cause of the decline of Samadhi.' When dullness and agitation have subsided and Samadhi is abiding naturally, maintain the previous clear state of Samadhi. If one strives to eliminate dullness and agitation, thereby interrupting the flow of the previous Samadhi, it is also a fault. The Madhyantavibhaga says: 'Laziness and the instructions, forgetfulness, dullness, and agitation, non-application and application, these are considered the five faults.' As an antidote to the habit of manifold appearances, after practicing the appearance without inherent existence, the mere appearance will disappear like a rainbow dissolving into the sky, and then one will enter into a state like space.

---

ཀྱིལ་ལྟར་དུ་མཉམ་ པར་བཞག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས། མཉམ་གཞག་གིས་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་མཁྱེན་ཏོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའང་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ ཏེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པར། ཀུན་རྟོག་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་བདུད་རྩི་བསྟན་པར་མཛད། །གང་ལ་དེ་ལ་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨད་པར་མཛད། །ཅེས་པ་དང་། 2-315 རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། གལ་ཏེ་སྟོང་མིན་ཅུང་ཟད་ཡོད། །སྟོང་པའང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་འགྱུར། །མི་སྟོང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །སྟོང་པའང་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། གང་ལ་སྟོང་པ་ ཉིད་ལྟ་བ། །དེ་དག་སྒྲུབ་དུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་ཀྱང་། འོད་སྲུངས། གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ནི་སླ་ཡི། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་ལས་ཀྱང་། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གསུངས་པའི་དོན་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པ་ན་དེ་ལ་ ཞེན་པ་བྱུང་ན། དེ་ལ་ཞེན་པའི་བློ་དེའང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཤིག་པར་བྱའོ། །རེས་འགའ་ནི་ཇི་སྙེད་པའི་རྟོགས་པ་མི་བརྗེད་པའི་དོན་དུ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་གསལ་ གདབ་པར་བྱའོ། །ཡང་མཉམ་བཞག་གི་རྟོགས་པ་བོགས་དབྱུང་བའི་དོན་དུ། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་དྲན་པས་སྣང་སྟོང་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་དང་། རེས་འགའ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཁོར་ཡུག་ ཏུ་གསལ་གདབ་པར་བྱའོ། །དེས་ན་མཉམ་བཞག་གི་བོགས་རྗེས་ཐོབ་ཀྱིས་འདོན། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་བོགས་མཉམ་བཞག་གིས་འདོན་པར་བྱའོ། །འདི་དག་ནི་གནད་ཀྱི་མན་ངག་ཡིན་པས་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་སྟོན་ནོ། ། 2-316 དེས་ན་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། གང་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཟབ་པའི་ཆོས། །སྣོད་མིན་འགྲོ་ལ་མི་གསུང་བ། །ཀུན་མཁྱེན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཤེས། །ཞེས་སོ། །སྔོན་ཆད་མེད་པའི་གནད་ཀྱི་མན་ངག་འདི། །དད་ ལྡན་རྣམས་ལ་བསྟན་གྱི་གཞན་ལ་མིན། །ཚིག་གི་སྤྲོས་པ་མང་པོ་བྱེད་ན་ཡང་། །དོན་གྱི་སྙིང་པོ་ཤེས་པ་ག་ལ་འགྱུར། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོ་ལེགས་བསྡུས་པ། །འདི་ལྟར་ཤེས་ན་མཁས་ པའི་མཆོག་ཡིན་གྱི། །སྙིང་པོ་མེད་པར་ཚིག་གིས་སྤྲོས་པ་ཡིས། །ཕ་རོལ་བསླུ་བར་བྱེད་པ་སྙིང་རྗེའི་གནས། །དེས་ན་གཞན་ཕན་བསམ་པས་འདི་བཤད་པའི། །དགེ་བ་དྲི་མེད་གངྒཱའི་ཆུ་རྒྱུན་གྱིས། །འགྲོ་ ཀུན་ཡིད་ཀྱི་དྲི་མ་ཀུན་བསལ་ནས། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་གྱུར་ཅིག །ཅེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གོལ་སའི་མཐའ་དཔྱད་པ། གདམས་ངག་བདུད་རྩིའི་ཐིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་ པོས་ཤྲཱི་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །

【現代漢語翻譯】 應如虛空般平等安住。在《入無分別陀羅尼》中說：『以平等住，如虛空般了知。』 此外，對於空性的執著也應破除。如論師龍樹在《法界贊》中所說：『為破除一切分別念，故說空性甘露。若有人於此執著，汝則加以呵責。』 《根本慧論》中說：『若有少許非空性，則亦有少許空性。若無少許非空性，何來空性之有？』又說：『若人執著空性見，彼等則不可救藥。』 《寶積經》中也說：『大迦葉，執著於人我見如須彌山般容易，而執著于空性且懷有增上慢者則不然。』《般若經》中也說：『應了知所說空性、空性的意義。』因此，修習空性時，若對空性產生執著，則應用各別自證智來破除這種執著。 有時，爲了不忘失如所有性的證悟，應將顯現觀為空性而加以明觀。此外，爲了提升等持的證悟，應以出定后的憶念，將顯現觀為空性如虛空般，有時則將顯現觀為無自性如幻化般，在周圍加以明觀。因此，以等持來提升出定，以出定來提升等持。這些是關鍵的口訣，不應向非器之人展示。 因此，《寶鬘論》中說：『何以故如是甚深法，不為非器眾生說，一切遍知者所知。』 這個前所未有的關鍵口訣，只向具信者展示，而不向他人展示。即使說再多的話語，又怎能瞭解其意義的精髓呢？ 如果能像這樣瞭解所有經藏的精髓，那就是智者中的佼佼者。如果只是用沒有意義的言辭來欺騙他人，那是令人憐憫的。 因此，我以利他之心宣說此法，愿此無垢之善根，如恒河之水般，洗凈一切眾生的意垢，從而證得一切遍智之智慧！』 此為榮敦大士于室利那爛陀寺所著之《禪定歧途之辨析：甘露滴》。

【English Translation】 One should remain equally in the manner of space. From the Entering Non-Conceptualization Dharani: 'With equanimity, one knows like the center of the sky.' Furthermore, clinging to emptiness should also be dispelled. As the master Nāgārjuna said in In Praise of Dharmadhātu: 'To destroy all conceptualizations, you taught the nectar of emptiness. Whoever clings to that, you criticized.' From the Fundamental Wisdom: 'If there is a little bit of non-emptiness, then there will also be a little bit of emptiness. If there is no non-emptiness at all, how can there be emptiness?' And: 'Those who have a view of emptiness, those ones are said to be incorrigible.' Also, from the Ratnakūṭa Sūtra: 'O Kasyapa, it is easy to have a view of self as Mount Meru, but it is not so for those with pride who view emptiness.' Also, from the Perfection of Wisdom: 'One should also understand the meaning of emptiness, emptiness.' Therefore, when meditating on emptiness, if attachment to it arises, that mind of attachment should be destroyed by discriminating wisdom. Sometimes, to not forget the realization of suchness, one should clearly establish appearances as being without inherent existence. Also, to enhance the realization of meditative equipoise, with post-meditation mindfulness, one should clearly establish appearances as emptiness like the sky, and sometimes appearances as being without inherent existence like illusion, all around. Therefore, the benefit of meditative equipoise is drawn out by post-meditation, and the benefit of post-meditation is drawn out by meditative equipoise. These are key instructions, and should not be shown to those who are not vessels. Therefore, from the Precious Garland: 'Because such profound Dharma is not spoken to beings who are not vessels, it is known by all omniscient ones.' This unprecedented key instruction is shown to those with faith, but not to others. Even if one makes many verbal elaborations, how can one understand the essence of the meaning? If one understands the essence of all the scriptures like this, one is the best of the wise. To deceive others with meaningless verbal elaborations is a cause for compassion. Therefore, I have explained this with the thought of benefiting others. May the pure merit of this, like the flow of the Ganges River, cleanse all the defilements of the minds of all beings, and may they realize the wisdom of omniscience! This is An Analysis of the Pitfalls of Samadhi: A Drop of Nectar of Instructions, composed by Rongtön Chenpo at the Śrī Nālandā Monastery.

---

། ༄། །བློ་སྦྱོང་སྤྱི་སྤུངས་དོན་གྱི་མན་ངག་ཅེས་བྱ་བ། ༄༅། །བློ་སྦྱོང་སྤྱི་སྤུངས་དོན་གྱི་མན་ངག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྗེ་བཙུན་ཆེན་པོ་དམ་པ་རྒྱ་ གར་གྱིས་གསུངས་པའི་བློ་སྦྱོང་སྤྱི་སྤུངས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གྱི་མན་ངག རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་མི་ལྡོག་ས་ཐོབ་ཅིང་། །ཆོས་ཉིད་བདེན་པ་མངོན་སུམ་གཟིགས་གྱུར་པ། །བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་གཞན་དོན་ལྷུར་ལེན་པའི། ། 2-317 དམ་པ་རྒྱ་གར་ཞབས་པད་སྤྱི་བོས་མཆོད། །བློ་སྦྱོང་སྤྱི་སྤུངས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་དོན་ལྔ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་གསུམ་གྱི་གཞི་འདིངས། འཇུག་ལྡོག་ལག་ལེན་གསུམ་གྱིས་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་ཚུལ། ཀུན་རྫོབ་ཀུན་ཀྱི་ཆ་སྒོམ་པའི་ཚུལ། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བས་རྒྱས་གདབ་པ། རྗེས་བསྔོ་བ་སྨོན་ལམ་གྱིས་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ། ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ སྙིང་རྗེ། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེའོ། །དང་པོ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་སྒོམ་ཚུལ་ལའང་དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་དམིགས་པ་ནི། རིགས་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ ཏེ། དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ། ཚ་བའི་དམྱལ་བ་ན། ཡང་སོས། ཐིག་ནག བསྡུས་འཇོམས། ངུ་འབོད། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ། ཚ་བ། རབ་ཏུ་ཚ་བ། མནར་མེད་པའི་དམྱལ་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ཡས་པས་ ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་ལ། གྲང་བའི་དམྱལ་བ་ན། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང་། ཀྱེ་ཧུད་ཟེར་བ་དང་། སོ་ཐམ་ཐམ་པ་དང་། ཆུ་བུར་ཅན་དང་། ཆུ་བུར་བརྡོལ་བ་ཅན་དང་། པདྨ་ལྟར་གས་པ་ དང་། པདྨ་ལྟར་ཆེར་གས་པ་དང་། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་སྟེ། གྲང་བས་ཉེན་པས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཡི་དྭགས་རྣམས་ལ། ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དང་། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དང་། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཏེ། 2-318 ཟས་སྐོམ་མི་མཐོང་བ་དང་། ཟོས་ནས་མེ་ལྕེར་གྱུར་ནས་ལུས་འཚིག་པ་དང་། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་གནོད་པས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དུད་འགྲོ་རྣམས་ནི་གཏི་མུག་པས་བླང་དོར་མི་ཤེས་པ་དང་། གཅིག་གིས་གཅིག་ཟ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མི་རྣམས་ནི། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ལ་འཐབ་རྩོད་དང་། ལྷ་ རྣམས་ཀྱང་འཆི་ལྟས་དང་། གནས་འོག་མར་ལྷུང་བ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་དག་གིས་ནི་སྙིང་རྗེའི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་རྣམ་པ་ནི། འདི་དག་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའོ། །འདི་ ནི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེའོ། །གཉིས་པ་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ནི། སེམས་ཅན་འདི་དག་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་ཡང་། དེ་མ་རྟོགས་པར་རྟག་པར་འཛིན་ པའི་ཁྱད་པར་དམིགས་ཡུལ་ད

【現代漢語翻譯】 《修心總集要義》 頂禮上師與本尊！ 宗喀巴大師所著《修心總集》的要義，乃是證得不退轉果位的佛子，親見法性真諦，以慈悲為懷，一心利他的大德所傳。 我以頭頂禮敬印度聖者的蓮足。 此《修心總集》包含五個要點：奠定三種慈悲的基礎；以入、住、出三種方式進入修行的正行；修習世俗菩提心之方便；以空性見印持；最後以迴向和發願作結。 首先，分為三類：緣眾生之慈悲，緣法之慈悲，無緣之慈悲。 第一，修習緣眾生之慈悲的方法分為所緣和行相兩方面。首先，所緣為六道眾生的痛苦：地獄眾生於熱地獄中，遭受復活、黑繩、眾合、號叫、大號叫、燒熱、極熱、無間地獄等無量痛苦的煎熬；寒地獄眾生，遭受皰、皰裂、頞嗤、阿吒吒、虎虎婆、裂如青蓮、裂如紅蓮、裂如大紅蓮等寒冷逼迫的劇烈痛苦。餓鬼眾生，有外障、內障、內外障三種，不得見飲食，或食則化為火焰焚燒自身，內外皆受損害，極其痛苦。畜生愚昧無知，不知取捨，且互相殘食，痛苦不堪。人類則有生、老、病、死等痛苦。阿修羅常起爭鬥，諸天亦有死亡之預兆，以及墮落惡道等痛苦。以上是慈悲的所緣。 第二，行相是希望他們脫離這些痛苦。此為緣眾生之慈悲。 第二，緣法之慈悲：眾生雖于剎那生滅中，卻未能覺悟，執著于常，此為所緣之特點。

【English Translation】 The Essential Instructions of 'A Compendium of Mind Training' Homage to the Guru and the Yidam! The essential instructions of 'A Compendium of Mind Training,' spoken by the great venerable Indian master, are for those who have attained the irreversible stage of a Bodhisattva, directly seeing the truth of reality, and wholeheartedly dedicated to the welfare of others with loving-kindness. I prostrate with my head to the lotus feet of the holy Indian master. This 'Compendium of Mind Training' has five points: establishing the foundation of the three compassions; entering the actual practice of the path through the three practices of entering, abiding, and exiting; how to meditate on all aspects of conventional truth; sealing with the view of emptiness; and concluding with dedication and aspiration. Firstly, there are three types: compassion focused on sentient beings, compassion focused on phenomena, and compassion without focus. First, the method of cultivating compassion focused on sentient beings has two aspects: the object and the aspect. First, the object is the suffering of sentient beings in the six realms: sentient beings in the hot hells suffer immensely in the reviving hell, the black line hell, the crushing hell, the wailing hell, the great wailing hell, the hot hell, the very hot hell, and the uninterrupted hell; sentient beings in the cold hells suffer greatly from the cold, such as those called Achoo, Kyay-hud, So-tham-tham-pa, those with blisters, those with burst blisters, those cracked like a lotus, those cracked like a great lotus, and those cracked like an Utpala. Hungry ghosts suffer greatly from external obscurations, internal obscurations, and both external and internal obscurations, not seeing food or drink, or burning their bodies as flames after eating, suffering from both external and internal harm. Animals are ignorant and do not know what to accept or reject, and they eat each other, suffering greatly. Humans suffer from birth, old age, sickness, and death. Asuras suffer from fighting and strife, and even the gods suffer from signs of death and falling to lower realms. These are the objects of compassion. Second, the aspect is the wish for them to be free from these sufferings. This is compassion focused on sentient beings. Second, compassion focused on phenomena: although sentient beings are in a state of momentary destruction, they do not realize it and cling to permanence, which is the characteristic of the object.

---

ུ་བྱས་ནས། དེ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའོ། །གསུམ་པ་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙེང་རྗེ་ནི། འདི་དག་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཡང་། བདེན་པར་འཛིན་པར་དམིགས་ནས་ སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའོ། །དང་པོ་ནི་སོ་སྐྱེ་དང་། གཉིས་པ་ནི་ཉན་རང་འཕགས་པ་དང་། གསུམ་པ་ནི་བྱང་སེམས་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་གཙོ་བོར་ལྡན་ནོ། །ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་རྩ་བ་སྙིང་རྗེ་གསུམ་གལ་ཆེ། 2-319 དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། ཐོག་མར་སྙིང་རྗེ་ལ་བསྟོད་པའི་གནད་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ། །དང་པོར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཐུ་ཡིན། བར་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ གསུམ་དུ་ཚོགས་གསོག་པ་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཐུ་ཡིན། ཐ་མར་སངས་རྒྱས་ནས་གཞན་དོན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་སྦྱོང་བའི་ཚུལ་ ནི། དང་པོ་ཉེ་བ་དང་། དེ་ནས་བར་པ་དང་། ཐ་མ་དགྲ་ལ་དམིགས་ཏེ་བསྒོམ་མོ། །འབྱོང་བའི་ཚད་ནི། སེམས་ཅན་གང་མཐོང་དང་། དགྲ་ལའང་སྙིང་རྗེ་རྩོལ་མེད་དུ་སྐྱེ་ན་འབྱོང་བའི་ཚད་ དོ། །སྙིང་རྗེ་གསུམ་གྱིས་གཞི་འདིངས་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་འཇུག་ལྡོག་ལག་ལེན་གསུམ་གྱིས་འཇུག་པ་ལ། དང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང་། དངོས་པོར་འཛིན་ལ་ལྡོག་པ་དང་། ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱི་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་ཞིང་དེ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའོ། །དང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་ཚུལ་ལ། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྟོང་ པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འཇུག་ཡུལ་ལོ། །དང་པོ་གསུམ་བསྒོམ་པས་ནི་ཆོས་ཅན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་ཅིང་། ཐ་མས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་བདེན་འཛིན་གཅོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་བདེན་འཛིན་ཆོད་པས་བདེན་འཛིན་མཐའ་དག་ཆོད་པ་ཡིན་ཏེ། 2-320 ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས། གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་པ། །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་ པས། །དམིགས་པ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་སོ། །ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། ཕྱི་ཡུལ་དུ་གང་སྣང་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་དང་། འཇའ་ ཚོན་ལྟ་བུར་སྣང་ཙམ་ཉིད་ནས་བློ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་མེད་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། ནང་ལུས་སུ་རྟོགས་ པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ལོ། །ནང་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་རྟོག་དང་། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྣམ་རྟོག་དང་། དགེ་བའི་རྣམ་རྟོག་གང་ སྐྱེས་ཐམས་ཅད་བྱ་ར་བའི་ཚུལ་ག

【現代漢語翻譯】 因此，希望他們擺脫痛苦。第三種是無緣大悲，即雖然這些事物在本質上是空性的，但執著於它們的真實存在，希望他們擺脫痛苦。第一種主要與凡夫相關，第二種與聲聞、緣覺聖者相關，第三種與菩薩聖者相關。在修習道時，三種根本的慈悲至關重要。 《入中論》中也讚揚了慈悲的要點。首先，發起殊勝菩提心也是大悲的力量。其次，在無數劫中積累資糧也是大悲的力量。最後，成佛后爲了利益他人而轉法輪也是大悲的力量。修習慈悲的方法是：首先對親近的人，然後對中等的人，最後對敵人進行觀修。修習的程度是：無論看到哪個眾生，甚至對敵人也能毫不費力地生起慈悲心，這就是修習的程度。以上講完了以三種慈悲奠定基礎。 第二，通過進入和返回的三種實踐來進入。首先是進入空性，然後是從對實有的執著中返回，並將禪定融入相續，並安住于其中。首先，進入空性的方式有：外空性、內空性、內外皆空性和空性之空性是進入的對象。通過修習前三種，可以斷除對所知境的增益，通過修習最後一種，可以斷除對法性的實執。因為斷除了對所知境和法性的實執，就斷除了一切實執。 因為除了所知境和法性之外，沒有其他的法。如《入行論》云：『何時實與非實，皆不住于意念前，爾時無他相，入于無相寂滅。』修習外空性的方法是：對於外境所顯現的一切，都觀想為如幻、如夢、如水月、如彩虹一般，僅僅是顯現而已，在心中僅僅顯現，而沒有絲毫的本體或自性，這樣來修習禪定。修習內空性的方法是：對於內在身體所覺知的法，也同樣進行觀修。這是觀修顯空無二的方式。對於內在生起的煩惱分別念、無記分別念和善分別念，都要像守門人一樣進行觀察。

【English Translation】 Therefore, it is wishing them to be free from suffering. The third is objectless compassion, which is wishing these beings to be free from suffering by focusing on their belief in the truth, even though these things are empty in nature. The first is mainly associated with ordinary beings, the second with Hearers, Solitary Realizers, and noble beings, and the third with Bodhisattva noble beings. The three roots of compassion are crucial for practicing the path. In the Entering the Middle Way (Madhyamakāvatāra), the essence of praising compassion is also this. Initially, generating the supreme mind of enlightenment is also the power of great compassion. In the middle, accumulating merit for three countless eons is also the power of great compassion. Finally, turning the wheel of Dharma for the benefit of others after becoming a Buddha is also due to the power of great compassion. The method of cultivating compassion is to first focus on those who are close, then on those who are neutral, and finally on enemies. The measure of proficiency is when compassion arises effortlessly even for enemies, that is the measure of proficiency. The foundation laid by the three types of compassion has been explained. Second, entering through the three practices of entering and reversing. The first is entering emptiness, then reversing from grasping at entities, applying it to the continuum of meditative stabilization, and abiding in it equally. First, the way to enter emptiness is: outer emptiness, inner emptiness, both outer and inner emptiness, and emptiness of emptiness are the objects of entry. By meditating on the first three, one cuts off superimpositions on phenomena, and by the last, one cuts off the clinging to truth in the meaning of reality. Because clinging to truth in phenomena and the nature of reality is cut off, all clinging to truth is cut off. Because there is no other dharma other than these two, phenomena and the nature of reality. As it says in Engaging in Bodhisattva Deeds (Bodhicaryāvatāra): 'When neither entity nor non-entity, abides before the mind, then there is no other aspect, and it is utterly pacified without an object.' The way to meditate on outer emptiness is: whatever appears in the outer realm, all appears like an illusion, like a dream, like a reflection of the moon in water, like a rainbow, just appearing, just appearing to the mind, without any essence or nature, one should meditate on meditative stabilization. The way to meditate on inner emptiness is: the dharmas perceived in the inner body should also be meditated on in the same way. This is the way to meditate on the inseparability of appearance and emptiness. Whatever arises within, whether it is a disturbing thought, an unspecified thought, or a virtuous thought, all should be observed like a watchman.

---

ྱིས་རིག་པར་བྱས་ནས། རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ཀྱང་། དང་པོར་གང་ནས་བྱུང་། ད་ལྟ་གང་ན་གནས། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་མི་དམིགས་པའི་དོན་ ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ལོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བསྟན་པ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བདེན་ནོ་སྙམ་པའི་རྟོགས་པ་སྐྱེས་ན་དེའང་གཞོམ་པར་བྱ་སྟེ། 2-321 ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། ཀུན་རྟོག་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་བདུད་རྩི་བསྟན་པར་མཛད། །གང་ལ་དེ་ལ་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་སྨད་པར་མཛད། །ཅེས་པ་དང་། མདོ་ལས་ཀྱང་། འོད་སྲུངས་གང་ ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ནི་སླ་ཡི། གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་དོན་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ ལས། གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ། །དེ་དག་བསྒྲུབ་དུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །བདེན་པ་འགོག་པའི་རིག་པ་ནི། རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། གལ་ཏེ་སྟོང་མིན་ཅུང་ཟད་ཡོད། །སྟོང་པའང་ཅུང་ཟད་ ཡོད་པར་འགྱུར། །མི་སྟོང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །སྟོང་པའང་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་མེད་ན་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ ཉིད་ཤེས་བྱ་ཡིན་ནམ་མིན། །དང་པོ་ལྟར་ན། ཤེས་བྱེད་མེད་པའི་ཤེས་བྱ་མི་འཐད་པས། །ཤེས་བྱེད་ལ་ལྟོས་དགོས་ལ། ཆོས་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་འཇོག་དགོས་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ དོན་མེད་པས་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །བསྟོད་ཚོགས་ལས། མ་ཤེས་པས་ནི་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་མེད་རྣམ་པར་ཤེས་མེད་པ། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དག །རང་བཞིན་མེད་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། ། 2-322 ཞེས་སོ། །འཇུག་ལྡོག་ལག་ལེན་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་ཚུལ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། ། གསུམ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཐབས་ཀྱི་ཆ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ལ། རང་གི་དབུགས་ཕར་འགྲོ་བའི་དུས་སུ། རང་གི་བདེ་ སྐྱིད་དང་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ལ་ཐིམ་པར་བསམ། དབུགས་ཚུར་རྔུབ་པའི་དུས་སུ་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་རང་ལ་ཐིམ་པར་བསམ་མོ། །འདི་གཉིས་སྤེལ་མར་སྦྱང་བ་གཅེས་སོ། །རིན་ཆེན་ཕྲེང་ བ་ལས། བདག་ལ་དེ་དག་སྡིག་སྨིན་ཅིང་། །བདག་དགེ་མ་ལུས་དེར་སྨིན་ཤོག །ཅེས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་གི་རྟགས་ཀྱི་སྐབས་སུ། བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ཡུལ་ལ་ཡོངས་ སུ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཞེས་སོ། །བཞི་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བས་རྒྱས་གདབ་པ་ནི། གཏོང་ལེན་གཉིས་ལ་སྤེལ་མར་སྦྱངས་པའི་རྗེས་སུ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ ལེགས་པར་བརྟགས་པས། མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་མཉམ་པར་འཇོག་པར་བྱའོ། །སྤེལ་མར་བསྒོམ་པས་ནི། བསོད་ནམས་

【現代漢語翻譯】 以智慧觀察，無論生起何種念頭，首先思考它從何處產生，現在位於何處。用分別的智慧詳細觀察后，安住于不可得的意義上。這是修習明空無二的方式。 當教導修習一切法為空性時，如果生起『空性是真實的』這樣的念頭，也要破除它。 龍樹（Nāgārjuna）說：『爲了破除一切分別念，宣說了空性甘露。如果有人執著於它，你就會呵斥他。』 經中也說：『勝擁（Aksayamati），認為人我是如須彌山那樣容易的，但認為空性是慢心者則不然。』 其意義在《根本慧論》中說：『如果有人執著空性見，那人是不可救藥的。』 破除真實的智慧是，《根本慧論》中說：『如果稍微存在非空，那麼也稍微存在空。如果不存在稍微的非空，那麼怎麼會存在空呢？』 意思是，如果不存在有法，那麼依賴於它的法性怎麼會存在呢？ 此外，法性是所知嗎？如果不是，那麼沒有能知者的所知是不合理的，因此必須依賴於能知者。依賴於其他法而安立，就失去了自性成立的意義，因此成立了無自性。 《贊集》中說：『不瞭解則不是所知，沒有它就沒有了識，因此您說知和所知，都是沒有自性的。』 至此，已經講完了進入還滅、對治、實踐這三種道的正行之法。 第三，修習世俗方便分的方式是，在自己的氣息呼出時，觀想自己的安樂和善根全部融入眾生。在氣息吸入時，觀想他人的痛苦融入自己。這兩種交替修習非常重要。 《寶鬘論》中說：『愿我之罪成熟于彼等，愿我一切善成熟于彼等。』 在不退轉的征相中說：『通過交換自他的方式，將自己的處境完全佈施給他人等等。』 第四，以空性見印持，在交替修習給予和接受之後，用分別的智慧仔細觀察，在不可得的意義上反覆安住。通過交替修習，可以積累福德

【English Translation】 Having observed with wisdom, whatever thoughts arise, first think about where it comes from and where it is now. After thoroughly examining it with discriminating wisdom, rest evenly on the meaning of non-apprehension. This is the way to meditate on the inseparability of clarity and emptiness. When teaching to meditate on all phenomena as emptiness, if the thought arises that 'emptiness is true,' then that too should be refuted. Nāgārjuna said, 'In order to refute all conceptualizations, the nectar of emptiness was taught. Whoever has attachment to it, you will criticize him.' Also, in the sutra it says, 'Aksayamati, viewing the self of a person is as easy as Mount Meru, but those who view emptiness with pride are not so.' The meaning of that is in the Root Wisdom, 'Those who hold the view of emptiness are said to be incurable.' The wisdom that refutes truth is, in the Root Wisdom, 'If there is a little non-emptiness, then there is also a little emptiness. If there is no non-emptiness at all, then how can there be emptiness?' The meaning is, if there is no subject of dharma, how can the nature of dharma that depends on it exist? Furthermore, is the nature of dharma knowable or not? If it is the former, then a knowable without a knower is unreasonable, so it must depend on a knower. Having to rely on other dharmas to establish it, there is no meaning of inherent existence, thus establishing selflessness. In the Collection of Praises, it says, 'Without knowing, it is not knowable, without that, there is no consciousness. Therefore, you say that knowing and knowable are without inherent existence.' Up to this point, the method of entering the actual practice of the three paths of reversal, antidote, and practice has been taught. Third, the way to meditate on the conventional aspect of skillful means is, when your breath goes out, contemplate that all your happiness and virtue dissolve into sentient beings. When your breath comes in, contemplate that the suffering of others dissolves into yourself. It is important to practice these two alternately. In the Precious Garland, it says, 'May my sins ripen on them, may all my virtues ripen on them.' In the context of the signs of non-retrogression, it says, 'Through the exchange of self and others, completely dedicating one's situation to others, such as giving, etc.' Fourth, sealing with the view of emptiness, after alternately practicing giving and taking, carefully examine with discriminating wisdom, and repeatedly rest evenly on the meaning of non-apprehension. By meditating alternately, one can accumulate merit.

---

ཀྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་གསོག་ལ། རྗེས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ ཀྱིས་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པས་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་བོ། །ལྔ་པ་རྗེས་བསྔོ་བ་སྨོན་ལམ་གྱིས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བས་ཟིན་པར་བྱེད་པ་གལ་ཆེ་བས། 2-323 དགེ་སྦྱོར་གྱི་ཐུན་རེ་རེའི་རྗེས་སུའང་བསྔོ་བ་འདི་ཤིན་ཏུ་གནད་ཆེའོ། །དམ་པ་རྒྱ་གར་གྱི་མན་ངག་འདི་གཞན་ལ་མེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་སོ། །དམ་པའི་ཞལ་ནས་ལེགས་འོངས་མན་ངག་རིན་ཆེན་ གཏེར། །མངོན་པར་བརྩོན་པའི་སྦྱོར་བས་ལེགས་བསྒྲུབས་འཁོར་བ་རུ། །སྐྱེ་བ་གསུམ་ལས་ལྷག་པར་མི་སྡོད་དམ་པས་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་རབ་ཏུ་འབད་པས་འཇུག་པར་རིགས། །འདི་སྦྱར་ལས་བྱུང་དགེ་བ་ དྲི་མེད་དེས། །མཐའ་ཡས་སེམས་ཅན་ཕ་མ་དང་བཅས་པའི། །སྒྲིབ་གཉིས་བྱང་ཞིང་ཚོགས་གཉིས་རབ་རྫོགས་ནས། །ཀུན་མཁྱེན་རྒྱལ་བའི་གོ་འཕང་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་རྗེ་བཙུན་དམ་པ་རྒྱ་གར་ནས་བརྒྱུད་པའི་ བློ་སྦྱོང་སྤྱི་སྤུངས་ཀྱི་མན་ངག་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་མན་ངག་བསྡུས་པ་གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་མན་ངག་གི་གནད་བསྡུས་པ་རིན་ཆེན་སྤུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་མན་ངག་བསྡུས་པ་གསུང་རབ་ཀུན་ གྱི་མན་ངག་གི་གནད་བསྡུས་པ་རིན་ཆེན་སྤུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཁའ་ལྟར་རབ་ཡངས་མཁྱེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན། །ཚད་མེད་ཐུགས་རྗེའི་འོད་དཀར་ རབ་རྒྱས་ཏེ། །སྲིད་གསུམ་མུན་པ་མ་ལུས་སེལ་མཛད་པ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མི་འཕྲོག་མཁྱེན་རབ་མཆོག་ཏུ་རབ་གསལ་ཞིང་། །གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་རྣམ་པར་རེག་པར་ཡང་། །མི་འཇིགས་སྤོབས་པ་མཆོག་ཏུ་སྦྱིན་མཛད་པ། ། 2-324 ཕྱག་འོས་ཀུན་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་མན་ངག་རིན་ཆེན་གཏེར། །བླ་མེད་ཐར་པའི་ལམ་བཟང་སྦྱིན་མཛད་པའི། །ཐར་ལམ་བགྲོད་པའི་མན་ངག་ཟབ་མོའི་དོན། །དད་ལྡན་སློབ་མའི་ ཚོགས་ལ་བསྟན་པར་བྱ། །གྲུབ་ཆེན་ས་ར་ཧས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་མན་ངག་དམ་པ་རྒྱ་གར་ལ་གསུངས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ལ། དམ་པས་དཔེའི་སྒོ་ནས་གསུངས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་ སྨྱོན་པ་ལ་བརྡ་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་དཔའ་ཡོད་པ་དང་གཅིག ངག་ལ་སྐད་ཀྱི་ངར་ཡོད་པ་དང་གཉིས། སེམས་ལ་མི་འཇིགས་པའི་གདེང་ཡོད་པ་དང་གསུམ་མོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ། རྣལ་འབྱོར་པས་ལུས་ལ་ཡི་དམ་ལྷའི་དཔའ་ཡོད་པ་དང་། ངག་ལ་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་པ་དང་། སེམས་ལ་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མི་འཇིགས་པའི་གདེང་ཡོད་པ་དང

【現代漢語翻譯】 積累廣大的福德資糧，之後以證悟空性的智慧，圓滿智慧資糧。雙資糧圓滿即可成佛。第五，以迴向和發願作結非常重要，以將二資糧的善根迴向于無上菩提而攝持。因此，每次修善之後，這個迴向都極其重要。 殊勝的印度口訣，是其他地方所沒有的特點。殊勝者說：『善來！口訣是珍寶之藏，以精進的修持來善加成就，在輪迴中，不會超過三世的停留。』因此，應當精進地進入此道。愿以此修持所生的無垢善根，令無邊如母有情，二障清凈，二資糧圓滿，速得一切智佛果。』這是從杰尊丹巴（Jejun Dampa）傳承下來的，榮敦欽波（Rongton Chenpo）謝嘉昆日（Sheja Kunrig）在納蘭陀寺（Nalendra Monastery）所著的《總集修心法門》。 《身語意平等安住口訣——攝集一切經論心要之珍寶匯聚》 《身語意平等安住口訣——攝集一切經論心要之珍寶匯聚》 頂禮上師與本尊！ 如虛空般廣闊的智慧壇城，無量慈悲的潔白光芒普照，驅散三有的一切黑暗，我以恭敬之心頂禮一切勝者！ 無奪的智慧最為明澈，語調也觸及所有音節，賜予無畏的勇氣，我以恭敬之心頂禮一切應敬者！ 對於極深口訣的珍寶藏，賜予無上解脫的妙道，爲了具有信心的學徒們，我將講述這通往解脫道的甚深口訣之義。 大成就者薩ra哈（Saraha）說：『身語意平等安住的口訣』，爲了闡釋在殊勝印度所說的意義，殊勝者以譬喻的方式來說明：對於瘋狂的大象，有三種象徵：身體有力量，一是；口中有吼叫的威勢，二是；心中有無畏的膽量，三是。 同樣地，瑜伽士的身體具有本尊的威猛，口中具有咒語的力量，心中具有對法性空性的無畏膽量。

【English Translation】 Accumulate vast collections of merit, and then with the wisdom that realizes emptiness, perfect the collection of wisdom. By perfecting the two collections, Buddhahood is attained. Fifth, it is very important to conclude with dedication and aspiration, to ensure that the merit of the two collections is taken hold of by dedicating it to unsurpassed enlightenment. Therefore, after each session of virtuous practice, this dedication is extremely important. The excellent Indian instructions are a unique characteristic not found elsewhere. The excellent one said: 'Welcome! The instructions are a treasure trove of jewels, well accomplished through diligent practice. In samsara, one will not remain for more than three lifetimes.' Therefore, one should diligently enter into this. May the immaculate virtue arising from this practice purify the two obscurations and perfect the two collections of limitless sentient beings, mothers and all, and may they quickly attain the state of all-knowing Victorious One.' This is the general collection of mind training instructions passed down from Jejun Dampa, composed by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at Nalendra Monastery. The Condensed Instructions on the Equal Abiding of Body, Speech, and Mind—A Collection of Precious Jewels, Condensed from the Essence of All Scriptures. The Condensed Instructions on the Equal Abiding of Body, Speech, and Mind—A Collection of Precious Jewels, Condensed from the Essence of All Scriptures. Homage to the Guru and the Yidam! Possessing a mandala of knowledge as vast as the sky, with immeasurable compassion, white light radiates, dispelling all the darkness of the three realms. I pay homage with reverence to all the Victors! Unstolen wisdom is supremely clear, and the sound of speech touches all aspects. Bestowing supreme fearlessness, I pay homage with reverence to all worthy of homage! For the treasure trove of supremely profound instructions, bestowing the excellent path of unsurpassed liberation, for the sake of the assembly of faithful disciples, I will explain the meaning of these profound instructions on the path to liberation. The great accomplished Saraha said: 'The instructions on the equal abiding of body, speech, and mind.' To explain the meaning spoken in excellent India, the excellent one explained through the means of an example: For a mad elephant, there are three symbols: the body has strength, one; the mouth has the power of roaring, two; the mind has fearless confidence, three. Likewise, the yogi's body has the prowess of the Yidam deity, the mouth has the power of mantra, and the mind has the fearless confidence of the emptiness of Dharmata.

---

་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ ནི། སྐུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། གཉིས་པ་ནི་གསུང་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། གསུམ་པ་ནི་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའོ། །སྐུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ། བསླབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། གསལ་འདེབས་རྣམ་པ་ གསུམ་མོ། །དང་པོ་ལ། དབྱིབས་ཆེ་ཆུང་ལ་བསླབ་པ་དང་། གྲངས་མང་ཉུང་ལ་བསླབ་པ་དང་། ཁོར་ཡུག་ཏུ་བསླབ་པའོ། །གཉིས་པ་གསལ་འདེབས་རྣམ་པ་གསུམ་ལ། སྐུ་སྟོད་དང་སྐུ་སྨད་ལ་གསལ་འདེབས་པ། 2-325 ཁོར་ཡུག་དུ་གསལ་འདེབས་པ། ཕྱི་ནང་ལ་གསལ་འདེབས་པའོ། །དང་པོ་ནི། དབུའི་གཙུག་ཏོར་ནས་གདན་གྱི་བར་རིམ་གྱིས་གསལ་འདེབས་པ་སྟེ། ལན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གི་བར་དུའོ། ཁོར་ཡུག་ཏུ་གསལ་ འདེབས་པ་ནི། སྐུའི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཡིད་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་གསལ་འདེབས་པའོ། ཕྱི་ནང་དུ་གསལ་འདེབས་པ་ནི། སྐུའི་ཕྱི་ནང་ལ་ཡང་ཡང་དུ་གསལ་འདེབས་པའོ། །ཆེ་ཆུང་ལ་གསལ་འདེབས་པ་ནི། རེས་འགའ་ ཆེ་བ་རི་རབ་ཙམ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རེས་འགའ་ཆུང་བ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་ཇོ་བོ་རྗེས་གསུངས་སོ། །གྲངས་མང་ཉུང་ལ་བསླབ་པ་ནི། རེས་འགའ་སྐུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ སྤྲོ་བར་བྱའོ། །རེས་འགའ་ནི་རྩ་བའི་ལྷ་གཅིག་ཏུ་སྡུད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བསླབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལྷའི་སྐུ་སྣང་བཅས་ལ་བསླབ་པ། སྣང་མེད་ལ་བསླབ་པ། ཟུང་འཇུག་ལ་བསླབ་པའོ། ། དང་པོ་ལྷའི་སྐུའི་དབྱིབས་ལ་བསླབ་པ། ཁ་དོག་ལ་བསླབ་པ། ཕྱག་མཚན་ལ་བསླབ་པའོ། །གསུམ་པོའང་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ལ་ཡང་ དང་ཡང་དུ་གསལ་འདེབས་པ་གནད་ཀྱི་གདམ་ངག་གོ །སྣང་མེད་ལ་བསླབ་པ་ནི། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མན་ངག་གི་དོན་བསྒོམ་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲོས་པ་ཞི་ནས། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུ་སྣང་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། ། 2-326 ཟུང་འཇུག་ལ་བསླབ་པ་ནི། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རེས་འགའ་འཇའ་ཚོན་ལྟར་མཉམ་པར་བཞག་ཅིང་། རེས་འགའ་འཇའ་ཡལ་བ་ལྟར་སྤྲོས་མེད་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་བསླབ་པའོ། །འདི་གཉིས་རེས་འཇོག་ ཏུ་སློབ་པ་ནི། ཟུང་འཇུག་ལ་སློབ་པའོ། །སྐུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གསུང་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ། ངག་གི་བཟླས་པ་དང་། རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པའོ། །ངག་གི་བཟླས་པ་ལ། འཕྲོ་འདུའི་བཟླས་ པ་དང་། དོ་ལིའི་བཟླས་པ་དང་། ཁྱོགས་ཀྱི་བཟླས་པའོ། །རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་ནི། རླུང་འཇུག་གནས་ལྡང་གསུམ་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་རྣམས་དབྱེར་མེད་དུ་ཡིད་ཀྱི་སྦྱར་ནས། ཡིད་ཀྱི་བཟླས་པ་ བྱེད་པའོ། །ཀུན་སློང་གཞན་དུ་ཡེངས་པའི་བཟླས་པ་ནི། འདོད་པའི་དོན་མི་འགྲུབ་པར་ཞི་བ་ལྷས་གསུངས་པས། ལྷའི་དམིགས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་ངང་ནས་བཟླས་པ་བྱེད་པ་ནི་གནད་ཀྱི་མན་ ངག་གོ ། མཚམས་འདིར་ཐུགས་

【現代漢語翻譯】 三者。第一是身等持，第二是語等持，第三是意等持。身等持中，有三種修習和三種明觀。第一種，修習大小形狀；修習數量多少；修習周圍環境。第二種，三種明觀，即明觀上半身和下半身，明觀周圍環境，明觀內外。第一，從頭頂到座依次明觀，直到二十一次。明觀周圍環境，是用心繞身明觀。明觀內外，是對身體內外反覆明觀。明觀大小，有時觀想大如須彌山，有時修習小如芥子。這是覺沃杰（Jowo Je，阿底峽尊者）所說。修習數量多少，有時幻化出無數的身，有時收攝為根本的一個本尊。這是他所說。還有三種修習：修習顯現之本尊身，修習無顯現，修習雙運。第一，修習本尊身的形狀，修習顏色，修習法器。這三者，顯現而無自性，如彩虹，如幻術，如水中月，反覆明觀是竅訣的口訣。修習無顯現，是將身語意的口訣之義，所有散亂平息，如虛空般安住于無顯現之義。修習雙運，是將身語意的一切法，有時如彩虹般安住，有時如彩虹消散般，無散亂如虛空般修習。這二者交替修習，即是修習雙運。身等持已講完。語等持，有語唸誦和金剛唸誦。語唸誦，有起收唸誦、都利唸誦和喬唸誦。金剛唸誦，是將氣融入、安住、升起三種，與身語意的精要無別地用心結合，進行意念誦。如果唸誦時心念散亂，則無法成就所愿，寂天（Shantideva）曾這樣說過。因此，在對本尊的觀想非常清晰的狀態下進行唸誦，是竅訣的口訣。此處是意。

【English Translation】 These are the three. The first is body equipoise, the second is speech equipoise, and the third is mind equipoise. In body equipoise, there are three trainings and three clarifications. The first, training in large and small shapes; training in many and few numbers; training in the surrounding environment. The second, the three clarifications, are clarifying the upper and lower body, clarifying the surrounding environment, and clarifying the inner and outer. First, gradually clarify from the crown of the head to the seat, up to twenty-one times. Clarifying the surrounding environment is to clarify by circling the body with the mind. Clarifying the inner and outer is to repeatedly clarify the inner and outer of the body. Clarifying the size, sometimes contemplate it as large as Mount Meru. Sometimes train to be as small as a mustard seed. This was said by Jowo Je (Atisha). Training in many and few numbers, sometimes emanate countless bodies. Sometimes gather them into one root deity. This is what he said. There are also three trainings: training in the deity's body with appearance, training in without appearance, and training in union. First, training in the shape of the deity's body, training in color, training in hand implements. These three, appearing but without inherent existence, like a rainbow, like an illusion, like the moon in water, repeatedly clarifying is the key instruction. Training in without appearance is to pacify all the elaborations of the meaning of the body, speech, and mind instructions, and abide in the meaning of without appearance like the center of the sky. Training in union is to sometimes abide all the dharmas of body, speech, and mind like a rainbow, and sometimes train like the dissolution of a rainbow, without elaboration like the center of the sky. Training in these two alternately is training in union. Body equipoise has been explained. Speech equipoise has speech recitation and vajra recitation. Speech recitation has rising and gathering recitation, doli recitation, and khyok recitation. Vajra recitation is to combine the three of wind entering, abiding, and rising, with the essence of body, speech, and mind inseparable in the mind, and perform mental recitation. If the recitation is distracted by other thoughts, the desired result will not be achieved, as Shantideva said. Therefore, reciting while the visualization of the deity is very clear is the key instruction. Here is the mind.

---

མཉམ་པར་བཞག་པའི་ས་བཅད་མི་འདུག གོང་གི་ཡང་བསླབས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཟེར་བ་དེས་མཐུས་མིན་བརྟག སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་མན་ངག གྲུབ་ཆེན་ས་ར་ ཧས། རྗེ་དམ་པ་རྒྱ་གར་ལ་གསུངས་པའི་གདམས་པ་མན་ངག་དུ་དྲིལ་ཏེ་བཤད་པ་འདི་ནི། རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་དོན་བསྡུས་ནས། ། 2-327 མན་ངག་གནད་ཀྱི་གདམས་པ་རིན་ཆེན་གཏེར། །བླ་མ་དམ་པའི་ཐུགས་ལས་ལེགས་རྙེད་པ། །བཤད་པའི་དགེ་བ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེས། །འགྲོ་ཀུན་སངས་རྒྱས་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་ཤོག །འདི་ནི་སློབ་མ་ དམ་ཚིག་ཅན་ལ་བསྟན་གྱིས་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།། །། ༄། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་གདམས་ངག་ཟབ་དོན་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་གདམས་ངག་ཟབ་དོན་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། ཚད་མེད་ཐུགས་རྗེ་རབ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་མགོན། །ཀུན་ཏུ་མི་གཏོང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཅན། །མ་ལུས་འགྲོ་བ་སྐྱོབ་པའི་མགོན་གྱུར་པ། །ཐུབ་དབང་ཞབས་པད་གུས་པའི་གཙུག་གི་མཆོད། །གྲུབ་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་ ཞལ་ལས་ལེགས་འོངས་པ། །དམ་པའི་གསུང་ལས་ལེགས་པར་རྙེད་པའི་དོན། །ཚུལ་བཞིན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མན་ངག་དག །རབ་ཏུ་བཀོད་པ་འདི་ལ་འཇུག་པར་བྱ། །སྒོམ་དོན་མན་ངག་བཤད་པ་མང་ན་ ཡང་། །ཚུལ་བཞིན་རྣམ་པར་བཤད་པ་མི་སྣང་བས། །ཕུལ་བྱུང་བློ་གྲོས་མཐུ་ཡིས་རྟོགས་པའི་དོན། །གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་ཕྱིར་བཤད་པར་བྱ། །མི་སློབ་ཟུང་འཇུག་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་གྲུབ་ཆེན་ས་ར་ ཧས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་གདམས་ངག་དམ་པ་རྒྱ་གར་ལ་གསུངས་པ་ལས། དམ་པས་གླང་པོ་ཆེའི་དཔེ་གསུངས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་སྨྱོན་པ་ལ་བརྡ་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་དཔའ་ཡོད་པ་དང་། 2-328 ངག་ལ་སྐད་ཀྱི་ངར་ཡོད་པ་དང་། ཡིད་ལ་མི་འཇིགས་པའི་གདེང་ཡོད་པའོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ལའང་། ལུས་ལ་ཡི་དམ་ལྷའི་དཔའ་ཡོད་པ་དང་། ངག་ལ་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པའི་ངར་ ཡོད་པ་དང་། ཡིད་ལ་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མི་འཇིགས་པའི་གདེང་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་ཐུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཞིབ་ པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་ནི། ཐོག་མར་ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་བསྒོམ་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དམིགས་པ་གསལ་བའི་དོན་ལ་སློབ་པ་དང་། ཆེ་ཆུང་གི་དོན་ལ་སློབ་པ་དང་། གྲངས་མང་ཉུང་ གི་དོན་ལ་སློབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཐོག་མཐའ་ལ་གསལ་འདེབས་པ་དང་། ཁོར་ཡུག་དུ་གསལ་འདེབས་པའོ། །དང་པོ་སྤྱི་གཙུག་ནས་གདན་གྱི་བར་དུ་རིམ་བཞིན་དུ་གསལ་འདེབས་པའོ། །ཡང་གདན་ ནས་སྤྱི་གཙུག་གི་བར་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གསལ་འདེབས་པ་སྟེ། ལན་བརྒྱ་རྩ

【現代漢語翻譯】 沒有關於等持（Samadhi）的部分。檢查上述所說的三種訓練是否足夠。大手印成就者薩拉哈（Saraha）尊者對印度達瑪（Dampa）所說的教誨，被濃縮成口訣，由榮敦欽波（Rongton Chenpo）在吉祥那爛陀寺（Nalanda Monastery）編纂。 彙集所有經文的精髓意義， 珍貴的口訣教導如寶藏。 從至尊上師的心中獲得。 愿我講述此法的功德， 使一切眾生獲得佛果。 此法只傳授給具有誓言的弟子，而不是其他人。 《身語意等持口訣深義海》 《身語意等持口訣深義海》 頂禮上師和本尊。 無限慈悲廣佈的眾生怙主， 永不捨棄，完全攝受。 救護一切眾生的怙主， 恭敬地以頂禮膜拜釋迦牟尼佛的蓮足。 從大手印成就者的口中流出， 從至尊的教言中獲得的意義。 爲了如理辨別的口訣， 讓我們進入這個論述。雖然關於禪修意義的口訣很多， 但如理闡述的卻很少見。 爲了利益他人，我將講述 憑藉卓越的智慧所證悟的意義。 無學雙運（non-learning union）的成就者薩拉哈（Saraha），對印度達瑪（Dampa）講述了身語意等持的殊勝口訣。達瑪（Dampa）用大象的例子來說明。瘋像有三種象徵：身體有力量， 語言有吼叫的威力，心中有無畏的自信。同樣，瑜伽士也有三種象徵：身體有本尊的勇猛，語言有咒語力量的威力，心中有法性空性的無畏自信。具備這三者的瑜伽士是不可戰勝的。爲了詳細解釋這些話的含義，首先，觀修本尊有三個方面：學習專注的意義，學習大小的意義，學習數量多少的意義。第一點又分為兩點：在開始和結束時都要清晰，在周圍環境也要清晰。首先，從頭頂到座墊依次清晰觀想。然後，從座墊到頭頂依次清晰觀想。重複一百零八次。

【English Translation】 There is no section on Samadhi. Check if the above-mentioned three trainings are sufficient. The instructions given by the great accomplished Saraha to Dampa in India, condensed into oral instructions, were compiled by Rongton Chenpo at the auspicious Nalanda Monastery. Having gathered the essence of all the scriptures, Precious key instructions are like a treasure. Well obtained from the heart of the supreme Lama. Whatever merit I obtain from explaining this, May it enable all beings to attain Buddhahood. This is to be shown to students with vows, not to others. The Profound Meaning Ocean of Instructions on Samadhi of Body, Speech, and Mind. The Profound Meaning Ocean of Instructions on Samadhi of Body, Speech, and Mind. Homage to the Lama and the Yidam deity. Boundless compassion, greatly expanding, protector of beings, Never abandoning, completely embracing. Becoming the protector who saves all beings, Respectfully offering at the crown of the head the lotus feet of Thubwang (Shakyamuni Buddha). Well coming from the mouths of the great accomplished ones, The meaning well obtained from the words of the holy ones. For the key instructions on how to properly distinguish, Let us enter into this exposition. Although there are many instructions on the meaning of meditation, It is rare to find one that explains it properly. For the benefit of others, I will explain The meaning realized through the power of excellent wisdom. The great accomplished Saraha, who manifested the non-learning union, spoke to Dampa in India about the supreme instructions on the Samadhi of Body, Speech, and Mind. Dampa used the example of an elephant. A mad elephant has three symbols: the body has strength, The speech has the power of roar, and the mind has fearless confidence. Similarly, a yogi also has three symbols: the body has the bravery of the Yidam deity, the speech has the power of mantra, and the mind has the fearless confidence of the emptiness of Dharmata. A yogi who possesses these three is invincible. To explain the meaning of these words in detail, first, there are three aspects to meditating on the Yidam deity: learning the meaning of focus, learning the meaning of size, and learning the meaning of quantity. The first point is further divided into two points: to be clear at the beginning and the end, and to be clear in the surrounding environment. First, visualize clearly in sequence from the crown of the head to the seat. Then, visualize clearly in sequence from the seat to the crown of the head. Repeat one hundred and eight times.

---

་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསལ་གདབ་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྐུའི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཡང་དང་ ཡང་དུ་གསལ་གདབ་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ཆེ་ཆུང་གི་དོན་ལ་སློབ་པ་ནི། རེས་འགའ་སྐུ་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེ་ནས་རི་རབ་ཙམ་དུའང་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རེས་འགའ་ཆུང་ངུ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་ལའང་བསླབ་པར་བྱའོ། ། 2-329 གསུམ་པ་གྲངས་མང་ཉུང་ལ་བསླབ་པ་ནི། དང་པོ་དཔའ་བོ་གཅིག་པ་དང་། ཡང་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ལྷ་གསུམ་ལ་བསླབ་པ་དང་། ཡང་རིགས་ལྔ་ལ་བསླབ་པ་དང་། ཡང་རིགས་བརྒྱ་ལ་ སློབ་པ་སྟེ། གྲངས་མང་བ་ལ་སློབ་པའོ། །གཉིས་པ་ཉུང་བ་ལ་བསླབ་པ་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྩ་བའི་ལྷ་གཅིག་ཏུ་རིམ་གྱིས་བསྡུས་ནས་རྩ་བའི་ལྷ་དེ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྐུ་མཉམ་ པར་བཞག་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་གསུང་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི། ལྷའི་རྣམ་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ངང་ལས་བཟླས་པ་བྱའོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས། བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །ཡུན་རིང་དུས་ སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་། །སེམས་གཞན་གཡེང་བས་བྱས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས། །ཞེས་སོ། །བཟླས་པའང་གཉིས་ཏེ། ངག་གི་བཟླས་པ་དང་། རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། དོ་ལའི་ བཟླས་པ་དང་། འཕྲོ་འདུའི་བཟླས་པ་དང་། ཁྱོགས་ཀྱི་བཟླས་པའོ། །གཉིས་པ་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་ནི། རླུང་འབྱུང་འཇུག་གནས་གསུམ་ཡི་གེ་གསུམ་དང་དབྱེར་མེད་དུ་བྱས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་བཟླས་པ་བྱའོ། །གསུང་མཉམ་ པར་བཞག་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གསུམ་པ་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ་གཉིས། སྣང་བཅས་ལ་བསླབ་པ་དང་། སྣང་མེད་ལ་བསླབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལྷའི་སྐུ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུ་དང་། 2-330 ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་དང་། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེའང་འཇའ་ཚོན་བཀྲ་བར་སྣང་ཡང་གཟུང་དུ་མེད་པ་དང་། བཅིང་དུ་མེད་པ་དང་། བརྡེག་དུ་མེད་པའོ། ། ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ནི། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བར་སྣང་ཡང་། ཟླ་བའི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། བྱད་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ནི། མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་བྱད་བཞིན་སྣང་ཡང་བྱད་བཞིན་ གྱི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་རྟ་གླང་ནི་རྟ་གླང་དུ་སྣང་ཡང་རྟ་གླིང་གི་ངོ་བོར་མེད་པ་སྟེ། དཔེ་དེ་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ཏེ། དོན་ ལྷའི་སྐུ་ལ་སྦྱར་རོ། །སྔགས་སྒྲའང་གྲག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་བརྟགས་ན་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་ལ་གང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འཇའ་ཚོན་ལྟར་སྣང་བའི་ དུས་ན་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་ལ་སློབ་པའི་ཚུལ་ལོ། །རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་ལ་སློབ་པའི་ཚུལ་ནི། རྟོག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོ

【現代漢語翻譯】 第八，要反覆清晰地觀想上述方法。第二，要反覆清晰地觀想身之周圍。第二，學習大小之義：有時觀想身越來越大，乃至如須彌山(ri rab)般；有時學習觀想身變得極小，如芥子(yungs 'bru)般。 第三，學習數量的多少：首先學習觀想一個本尊(dpa' bo gcig pa)，然後學習觀想身、語、意三尊(sku dang gsung dang thugs kyi lha gsum)，再學習觀想五部(rigs lnga)，進而學習觀想百部(rigs brgya)，這是學習觀想數量眾多。第二，學習觀想數量稀少：將一切逐漸收攝為根本的一個本尊，然後專注于那個根本本尊。身平等安住之法已講述完畢。第二，語平等安住之法：在不離本尊形象的狀態下進行唸誦。《入菩薩行論》(spyod 'jug)中說：『唸誦與苦行，長時勤修習，若心散於他，智者說無義。』唸誦也有兩種：語唸誦和金剛唸誦(rdo rje'i bzlas pa)。第一種有三種：多拉唸誦(do la'i bzlas pa)、往復唸誦('phro 'du'i bzlas pa)和容器唸誦(khyogs kyi bzlas pa)。第二種金剛唸誦：將氣息的出入和安住與三個字（嗡(oṃ，唵，種子字，身語意的象徵), 阿(ā，阿，種子字，空性的象徵), 吽(hūṃ，吽，種子字，智慧的象徵)）無別地結合起來，用心念誦。語平等安住之法已講述完畢。第三，意平等安住之法有兩種：學習有相和學習無相。第一種：觀想本尊之身顯現而無自性，如彩虹(ja' tshon)一般， 如水中月(chu zla)一般，如影像(gzugs brnyan)一般，如幻術(sgyu ma)一般。彩虹雖然絢麗多彩，卻無法 पकड़ना，無法束縛，無法擊打。如水中月：雖然在水中顯現月亮，卻沒有月亮的本體或自性。如面容的影像：雖然在鏡子中顯現面容，卻沒有面容的本體或自性。如魔術師變幻出的馬和牛，雖然顯現為馬和牛，卻沒有馬和牛的本體。要理解這些比喻，並將它們的意義應用於本尊之身。咒語的聲音也只是聲音而已，如果加以分析，則沒有任何本體或自性。同樣，對於心中所顯現的一切，要知道它們在顯現時如彩虹般沒有本體或自性。這是學習顯空無別之法。學習覺空無別之法：念頭有三種：煩惱(nyon mo)

【English Translation】 Eighth, one should repeatedly and clearly visualize the above methods. Second, one should repeatedly and clearly visualize the surroundings of the body. Second, learning the meaning of large and small: sometimes one should meditate on the body becoming larger and larger, even as large as Mount Meru (ri rab); sometimes one should learn to visualize the body becoming extremely small, like a mustard seed (yungs 'bru). Third, learning about the quantity of many and few: first, learn to visualize a single hero (dpa' bo gcig pa), then learn to visualize the three deities of body, speech, and mind (sku dang gsung dang thugs kyi lha gsum), then learn to visualize the five families (rigs lnga), and then learn to visualize the hundred families (rigs brgya), this is learning to visualize a large number. Second, learning to visualize a small number: gradually gather everything into one root deity, and then focus on that root deity. The method of equally abiding in the body has been explained. Second, the method of equally abiding in speech: one should recite mantras while not separating from the form of the deity. From the 'Bodhicharyavatara' (spyod 'jug): 'Recitations and ascetic practices, even if practiced diligently for a long time, if the mind is distracted elsewhere, the wise say are meaningless.' There are also two types of recitation: vocal recitation and vajra recitation (rdo rje'i bzlas pa). The first has three types: dola recitation (do la'i bzlas pa), progressive recitation ('phro 'du'i bzlas pa), and container recitation (khyogs kyi bzlas pa). The second, vajra recitation: mentally recite by making the three stages of the breath—arising, abiding, and dissolving—inseparable from the three syllables（藏文：ཨོཾ，梵文天城體：ओ，梵文羅馬擬音：oṃ，漢語字面意思：唵，種子字，身語意的象徵；藏文：ཨཱ，梵文天城體：आ，梵文羅馬擬音：ā，漢語字面意思：阿，種子字，空性的象徵；藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हूँ，梵文羅馬擬音：hūṃ，漢語字面意思：吽，種子字，智慧的象徵）. The method of equally abiding in speech has been explained. Third, there are two types of equally abiding in mind: learning with appearance and learning without appearance. The first: one should learn to see the deity's body as appearing but without inherent existence, like a rainbow (ja' tshon), like a reflection of the moon in water (chu zla), like an image (gzugs brnyan), like an illusion (sgyu ma). Although a rainbow appears colorful, it cannot be grasped, cannot be bound, and cannot be struck. Like the moon in water: although the moon appears in the water, it does not have the essence or nature of the moon. Like the reflection of a face: although the face appears in the mirror, it does not have the essence or nature of the face. Like the horses and cattle conjured by a magician, although they appear as horses and cattle, they do not have the essence of horses and cattle. One should understand these examples and apply their meaning to the deity's body. The sound of mantras is just sound, and if analyzed, it has no essence or nature whatsoever. Similarly, one should know that whatever appears to the mind, when it appears like a rainbow, has no essence or nature. This is the method of learning the inseparability of appearance and emptiness. The method of learning the inseparability of awareness and emptiness: there are three types of thoughts: afflictions (nyon mo)

---

ངས་ཅན་ གྱི་རྟོག་པ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྟོག་པ་དང་། དགེ་བའི་རྟོག་པའོ། །དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གསུམ་སྟེ། འདས་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་། མ་འོངས་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་། ད་ལྟར་བ་ལ་རྟོག་པའོ། ། 2-331 གང་ལ་འཕྲོས་པའི་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་འཕྲོ་བ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ལ་འཕྲོ་བ་དང་། ནང་དབང་པོ་ལ་འཕྲོ་བའོ། །ངོ་བོ་དང་། དུས་དང་། ཡུལ་ལ་འཕྲོ་བ་ཤེས་བཞིན་གྱི་ བྱ་ར་བས་རེ་རེ་ནས་ངོས་ཟིན་པར་བྱ་སྟེ། ཉེས་པ་བྱས་པ་ལྟ་བ་པོས་ངོས་ཟིན་པ་དང་འདྲའོ། །སོ་སོར་ངོས་ཟིན་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་ཏུ་སོ་སོར་ བརྟགས་ཏེ་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་བཙལ་ན་མི་རྙེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་ བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ལོ། །སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་དང་། རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་འདི་གཉིས་སྣང་བཅས་ལ་བསླབ་པའོ། །སྣང་བཅས་ལ་བསླབ་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་སྣང་མེད་ལ་ སློབ་པ་ནི། ལྷའི་སྐུ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། གསུང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་སོགས་བློ་ཡུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྤྲོས་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་ཡལ་བ་ལྟར་སོང་ནས་སྤྲོས་ པའི་སྣང་བ་གང་ཡང་མ་དམིགས་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་མཉམ་བཞག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས། མཉམ་བཞག་གིས་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་དུ་མཁྱེན་ནོ། །ཞེས་སོ། །མང་དུ་ཐོས་པའི་བློ་གྲོས་ཉི་མའི་འོད། ། 2-332 ལེགས་བཤད་སྣང་བ་ཀུན་ནས་རྒྱས་གྱུར་ཏེ། །མན་ངག་བདུད་རྩི་ཡོངས་སུ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ། །རྨོངས་པའི་རབ་རིབ་ཀུན་ནས་འཕྲོག་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་དོན་གྱི་སྣང་བ་རྒྱས་པ་དང་། །འགྲོ་ཀུན་ཐམས་ཅད་ མཁྱེན་གྲོང་ཕྱིན་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་མན་ངག་འདི་ནི། དཔལ་ལྡན་ས་ར་ཧས་གསུངས་ཤིང་དམ་པ་རྒྱ་གར་གྱི་ཞལ་ནས་འོངས་པ་འདི་ནི་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་ རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་ཞིབ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ།། །། ༄། །སྐྱབས་འགྲོའི་མན་ངག་གནད་ཀྱི་ཟླ་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སྐྱབས་འགྲོའི་མན་ངག་གནད་ཀྱི་ཟླ་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བའི་སྐྱོབ་པ་བླ་ ན་མེད། །གཟུང་འཛིན་གཉིས་བྲལ་ཞི་བ་དམ་པའི་ཆོས། །རིག་གྲོལ་གཉིས་ལྡན་དགེ་འདུན་དམ་པ་སྟེ། །བླ་མེད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྩ་བ་སྐྱབས་ འགྲོ་ཡིན་པས། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དོན་བསྟན་པར་བྱའོ། །དོན་ནི་འཇིགས་པ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བསྟེན་པར་ཁས་ལེན་པའི་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀུན་སློང་དང་བཅས་ པའོ། །སྐྱ

【現代漢語翻譯】 有關於『我』的分別念，關於未授記的分別念，以及關於善的分別念。從時間的角度來說，有三種：對過去的分別念，對未來的分別念，以及對現在的分別念。 從所緣境的角度來說，有三種：緣于有情的，緣于受用的，以及緣于內六處的。對於本體、時間和所緣境的分別念，應當通過正知的覺察力逐一辨認，就像犯錯之人被觀察者認出一樣。在分別辨認之後，通過分別觀察的智慧，在周圍環境中分別考察，對於未找到的意義，應當安住于平等舍中。正如《寶積經》中所說：『光護，若遍尋覓心，不可得。』這便是修習覺性與空性無二無別的法門。修習顯現與空性無二無別，以及修習覺性與空性無二無別，這二者都是在有相狀態下修習。有相狀態下的修習已經講完。第二，修習無相狀態，即安住于本尊身像，安住于音聲等，所有在心識中產生的戲論，都像彩虹消逝于虛空一般，沒有任何戲論的顯現，如同虛空一般安住。正如《入無分別陀羅尼經》中所說：『以平等安住，如虛空般了知。』 廣聞博學的智慧如太陽之光芒， 善說之光輝普照一切處， 甘露般的口訣是增長之因， 能驅散一切愚昧之黑暗。 愿正見之光明得以增長， 愿一切眾生皆能成就圓滿智慧！ 這段關於身語意平等安住的口訣，是吉祥薩ra哈所說，由印度聖者傳來，由榮敦大師在納蘭陀寺詳細闡釋。 《皈依口訣·要義月光》 《皈依口訣·要義月光》 頂禮上師與本尊！ 無邊眾生之怙主至高無上， 斷除能取所取之寂滅正法， 覺性解脫二者兼具之僧伽， 頂禮無上三寶！ 希求解脫者，皈依是道路之根本，故當宣說皈依之意義。 意義即，爲了從怖畏中解脫，以殊勝之對境為依，具足希求之心，所發出之語業。

【English Translation】 There are discriminations about 'I', discriminations about the unpredicted, and discriminations about virtue. From the perspective of time, there are three: discriminations about the past, discriminations about the future, and discriminations about the present. From the perspective of the object to which it relates, there are three: relating to sentient beings, relating to enjoyment, and relating to the inner sense faculties. Discriminations about the essence, time, and object should be recognized one by one through the vigilance of mindfulness, just as a wrongdoer is recognized by an observer. After recognizing them separately, through the wisdom of separate examination, investigate separately in the surrounding environment, and for the meaning that is not found, one should abide in equanimity. As it is said in the 'Ratnakuta Sutra': 'O Light-Protected One, if you search everywhere for the mind, it cannot be found.' This is the method of meditating on the inseparability of awareness and emptiness. Meditating on the inseparability of appearance and emptiness, and meditating on the inseparability of awareness and emptiness, these two are practiced in the state of appearance. The practice in the state of appearance has been explained. Second, practicing in the state of non-appearance is to abide in the deity's form, abide in sound, etc. All the elaborations that arise in the mind, like a rainbow disappearing in the sky, without any appearance of elaboration, abide like the center of the sky. As it is said in the 'Samadhiraja Sutra': 'With equal abiding, know it like the center of the sky.' The wisdom of vast learning is like the light of the sun, The light of good speech expands everywhere, The nectar of pith instructions is the cause of growth, It dispels all the darkness of ignorance. May the light of true meaning increase, May all beings attain perfect wisdom! This pith instruction on the equal abiding of body, speech, and mind was spoken by glorious Saraha, transmitted from the mouth of the Indian saint, and explained in detail by Rongton Chenpo at Nalanda Monastery. The Moonbeam of Essential Instructions on Refuge The Moonbeam of Essential Instructions on Refuge. Homage to the Guru and the Yidam! The supreme protector of limitless beings, The peaceful Dharma, free from grasping and clinging, The Sangha, endowed with both awareness and liberation, Homage to the unsurpassed Three Jewels! For those who desire liberation, refuge is the root of the path, therefore, the meaning of taking refuge shall be explained. The meaning is: in order to be liberated from fear, relying on a special object, with the motivation of aspiration, the verbal action that acknowledges this.

---

བས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡུལ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མོ། །དེའི་ངོ་བོ་ལ་འདོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་སྣང་སྟེ། བྱེ་བྲག་སྨྲ་བས་ནི། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཡེ་ཤེས་ལ་འདོད་ཅིང་། 2-333 དགེ་འདུན་ནི། དགེ་འདུན་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་སློབ་མི་སློབ་གཉིས་ཀའི་ལམ་དང་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། མཛོད་ལས། གང་གི་གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །སངས་རྒྱས་དགེ་འདུན་བྱེད་ པའི་ཆོས། །སློབ་དང་མི་སློབ་གཉིས་ཀ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་པས་ནི། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་དང་། ཞུགས་གནས་ཀྱི་གང་ཟག་བརྒྱད་ལ་དགེ་འདུན་དང་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་ནི་ལུང་དང་རྟོགས་པ་གཉིས་ཀ་ལ་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་སྐྱབས་སུ་འཇོག་ཅེ་ན། ལུང་གིས་བླང་དོར་གྱི་གནས་བསྟན་པ་ལྟར་བྱས་པའི་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་ཆེན་ ལྟར་ན། ཐུན་མོང་བ་མདོ་སྡེ་པའི་འདོད་ཚུལ་ཡང་མི་འགོག་ལ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐྱབས་གནས་གསུམ་ནི། འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྟོགས་མིན་པ། །མཁྱེན་དང་བརྩེ་ དང་ནུས་པར་ལྡན། །དོན་གཉིས་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་དང་། བསམ་མེད་གཉིས་མེད་རྟོག་མེད་དང་། །དག་བསལ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཀྱི། །གང་ཞིག་གང་གིས་ཆགས་བྲལ་བ། །བདེན་གཉིས་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་ ཆོས། །ཞེས་དང་། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ནང་གི་ནི། །ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་དག་པའི་ཕྱིར། །བློ་ལྡན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །བླ་མེད་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཉིད། །ཅེས་རྒྱུད་བླ་ནས་བསྟན་པ་ལྟར། ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པ་གསུམ་དང་། 2-334 འབྱུང་བ་དཀོན་ཕྱིར་དྲི་མེད་ཕྱིར། །རྒྱན་གྱུར་ཕྱིར་དང་མཆོག་ཉིད་ཕྱིར། །འགྱུར་བ་མེད་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་ཉིད། །ཅེས་དཀོན་མཆོག་གི་དོན་བསྟན་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ འདོམས་པའི་གདམས་ངག་གིས་བསྟན་ནོ། །ཐེག་ཆེན་གྱི་སྐྱབས་འགྲོ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་བསྟན་པ་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་སྐྱབས་འགྲོའི་ལེའུ་ནས་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཚུལ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཐེག་དམན་ གྱི་ནི་རང་དོན་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དོན་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །སྐྱབས་འགྲོའི་བསླབ་བྱ་ལ་གཉིས་ཏེ། དགག་པའི་བསླབ་བྱ་དང་། སྒྲུབ་པའི་བསླབ་བྱའོ། །དང་པོ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་འདྲེ་ལ་ཕྱག་མི་བྱ། ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་དང་འཚེ་བ་མི་བྱེད། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་སྡིག་ པ་ཅན་གྱི་གྲོགས་མི་བསྟེན་ནོ། །གཉིས་པ་སྒྲུབ་པའི་བསླབ་བྱ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ

【現代漢語翻譯】 皈依之處是三寶（Triratna）。關於其本質有多種觀點。分別說部（Vaibhashika）認為，佛寶（Buddha Ratna）是使某人成佛的智慧； 僧寶（Sangha Ratna）是使某人成為僧團的道，包括有學道和無學道；法寶（Dharma Ratna）是涅槃（Nirvana）。如《俱舍論》所說：『皈依彼之三，佛及僧所依之法，有學無學二者，以及涅槃。』 經部（Sautrantika）認為，色身即是佛寶，八種補特伽羅（Pudgala）是僧寶，法寶是教法和證悟。為何要皈依教法？因為教法指明了應取應舍之處，從而獲得解脫。按照大乘（Mahayana）的觀點，不否定小乘經部的觀點，但大乘特有的皈依處是：『非為造作，自然成就，非由他緣所悟，具足智悲力，具足二利之佛。』 『無思無二無分別，清凈對治之品類，何者以何離貪著，二諦體性即是法。』 『如所有性盡所有性中，以智慧觀見清凈故，具慧不退轉之眾，具足無上功德。』如《寶性論》所說，具有六種功德的三寶， 『出生稀有故，無垢故，成莊嚴故，最勝故，不變異故，是為寶。』如是瞭解三寶的意義。如《現觀莊嚴論》所示，以教授來指示三寶。如《莊嚴經論》的皈依品所示，大乘的殊勝皈依。 皈依的方式有兩種：小乘爲了自己的利益而皈依，菩薩（Bodhisattva）爲了他人的利益而皈依。皈依的學處有二：遮止的學處和奉行的學處。第一，皈依佛后，不敬事世間神祇；皈依法后，不損害和傷害眾生；皈依僧后，不親近惡友。第二，奉行的學處是：皈依佛后，觀想如來之身。

【English Translation】 The object of refuge is the Three Jewels (Triratna). There are various views regarding its essence. The Vaibhashika school considers the Buddha Jewel (Buddha Ratna) to be the wisdom that makes one a Buddha; the Sangha Jewel (Sangha Ratna) to be the path that makes one a Sangha, including both the paths of learners and non-learners; and the Dharma Jewel (Dharma Ratna) to be Nirvana. As stated in the Abhidharmakosha: 'Taking refuge in these three, the Dharma that makes one a Buddha and Sangha, both learners and non-learners, and Nirvana.' The Sautrantika school considers the physical body to be the Buddha Jewel, the eight types of individuals (Pudgala) to be the Sangha Jewel, and the Dharma Jewel to be both the scriptures and realization. Why take refuge in the scriptures? Because the scriptures point out what should be adopted and abandoned, thereby attaining liberation. According to the Mahayana view, it does not negate the views of the Hinayana Sautrantika, but the unique objects of refuge in Mahayana are: 'Uncreated, spontaneously accomplished, not realized by other conditions, endowed with wisdom, compassion, and power, the Buddha who possesses both benefits.' 'Without thought, without duality, without discrimination, the category of pure antidotes, that which is free from attachment by what, the Dharma is the nature of the two truths.' 'In suchness and all suchness, because of seeing purely with wisdom, the assembly of wise non-returners, endowed with unsurpassed qualities.' As stated in the Ratnagotravibhāga, the Three Jewels possess six qualities, 'Because of rare occurrence, because of being stainless, because of being an ornament, because of being supreme, because of being immutable, it is a Jewel.' Thus, understand the meaning of the Three Jewels. As shown in the Abhisamayalankara, the Three Jewels are indicated by instructions. The superior refuge of Mahayana is shown in the Refuge chapter of the Mahayanasutralankara. There are two ways to take refuge: the Hinayana takes refuge for their own benefit, and the Bodhisattva takes refuge for the benefit of others. There are two types of precepts for taking refuge: the precepts of abstaining and the precepts of practicing. First, having taken refuge in the Buddha, do not worship worldly deities; having taken refuge in the Dharma, do not harm or injure sentient beings; having taken refuge in the Sangha, do not associate with evil friends. Second, the precepts of practicing are: having taken refuge in the Buddha, visualize the body of the Tathagata.

---

་གཟུགས་ཡན་ཆད་ལའང་གུས་པར་བྱ། ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་གསུང་ གི་རྟེན་པུ་ཏི་གླེགས་བམ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ཆད་ལའང་གུས་པར་བྱ། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་དང་། དེའི་གོས་སྟན་ཡན་ཆད་ལ་གུས་པར་བྱའོ། །དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། 2-335 ཉན་ཐོས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ལ། ཐེག་ཆེན་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་ལ་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། སྐྱབས་འགྲོའི་དགོས་པ་བསྟན་པ་ནི། ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ དུས་སུ་སྐྱབས་འགྲོ་གལ་ཆེ་སྟེ། ལམ་གྱི་བར་ཆད་སེལ་ལོ། །བསླབ་པ་ལེན་པའི་དུས་སུའང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་གལ་ཆེ་སྟེ། བསླབ་པའི་གཞི་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དུས་ སུའང་སྐྱབས་འགྲོ་གལ་ཆེ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་བློ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་བསྐུར་ཞུ་བའི་དུས་སུའང་སྐྱབས་འགྲོ་གལ་ཆེ་སྟེ། ཐ་མལ་གྱི་རྒྱུད་སྨིན་ནོ། །ལྷ་འདྲེ་སོགས་ཕྱི་ནང་གི་ འཇིགས་པ་བྱུང་ནའང་སྐྱབས་འགྲོ་གལ་ཆེ་སྟེ། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་རྟག་ཏུ་སྐྱབས་འགྲོ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་ སུ་འགྲོ་བ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་རྩ་བ་སྐྱབས་འགྲོའི་མན་ངག་འདི། །བླ་མ་དམ་པའི་གསུང་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་ཕྱིར་བཀོད་པ་ཡིན། །དགེ་བས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ མྱུར་ཐོབ་ཤོག །ཐར་ལམ་ཐེམ་སྐས་བགྲོད་འདོད་རྣལ་འབྱོར་པ། །དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་སྐྱབས་འགྲོའི་མན་ངག་འདི། །གཡེལ་བ་མེད་པར་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་བར་རིགས། །ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་ལམ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན། འདི་ལྟར་བརྩམས་པའི་དགེ་བ་དྲི་མེད་དེས། ། 2-336 མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ། །འཁོར་བའི་འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་ཐར་གྱུར་ཏེ། །བླ་མེད་ཐར་པའི་བདེ་གནས་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་སྐྱབས་འགྲོའི་མན་ངག་གནད་ཀྱི་ཟླ་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཤེར་རབ་སྙིང་པོའི་དོན་སྟོང་ཉིད་བཞི་སྦྱོར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་བདུད་རྩིའི་དགའ་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཨོཾ་སྭསྟི། ཤེར་རབ་སྙིང་པོའི་དོན་སྟོང་ཉིད་བཞི་སྦྱོར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་བདུད་རྩིའི་དགའ་སྟོན་ཞེས་ བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན། །དམ་ཆོས་བདུད་རྩིའི་ཆར་གྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས། །མ་ལུས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་པོ། །ཐུབ་པའི་ དབང་པོ་དད་པས་གཙུག་གིས་མཆོད། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙི་པོའི་མཆོག་གྱུར་པ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱི་ཚུལ། །ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་ བཤད་པར་བྱ། །ཤེས་ར

【現代漢語翻譯】 甚至對形象也要恭敬。皈依佛法后，甚至對佛經等法本也要恭敬。皈依僧眾后，對進入佛門的人，以及他們的衣物坐墊等也要恭敬。 時間的差別是：聲聞乘在有生之年皈依，大乘則直到菩提心為止皈依。顯示皈依的必要是：在修持道路時，皈依非常重要，能消除道路上的障礙。在接受戒律時，皈依也很重要，是持戒的基礎。在發起殊勝菩提心時，皈依也很重要，因為能使大乘發心變得殊勝。在接受灌頂時，皈依也很重要，能成熟凡夫的相續。當內外出現鬼神等恐怖時，皈依也很重要，能消除一切恐懼。應當時常皈依，因為皈依有不可估量的利益，因此要努力皈依三寶。 此皈依之根本竅訣，依仗殊勝上師之教言，為利益他人而著。愿以此善根迅速獲得無上菩提！欲行解脫道之瑜伽士，應當時時將此皈依之竅訣，毫無散亂地融入自心。此乃大小乘道之根本。以此造作之無垢善根，愿無邊無際的一切眾生，皆能從輪迴的恐懼中解脫，獲得無上解脫之安樂處！此《皈依之竅訣——精華之月光》，乃榮敦大師謝嘉昆日于那爛陀寺所著。

《般若心經》之義——四空雙運修持竅訣甘露喜宴 嗡 索斯帝！《般若心經》之義——四空雙運修持竅訣甘露喜宴 頂禮上師和本尊！具有慈愛一切眾生的自性，以正法甘露之雨使眾生完全成熟，以虔誠之心頂禮膜拜能仁王（釋迦牟尼佛）。是諸佛唯一行走的道路，是所有佛經的精華，是殊勝的般若波羅蜜多的意義，現在宣說修持的竅訣。

【English Translation】 Even images should be respected. After taking refuge in the Dharma, even scriptures and other Dharma books should be respected. After taking refuge in the Sangha, those who have entered the Buddhist path, and even their clothes and cushions, should be respected. The difference in time is: the Shravakas take refuge for as long as they live, while the Mahayanists take refuge until the essence of Bodhi. Showing the necessity of taking refuge is: taking refuge is very important when practicing the path, as it eliminates obstacles on the path. Taking refuge is also important when taking vows, as it is the basis for upholding the vows. Taking refuge is also important when generating the supreme Bodhicitta, because it makes the Mahayana mind special. Taking refuge is also important when receiving empowerment, as it ripens the ordinary continuum. Taking refuge is also important when external and internal fears such as gods and demons arise, as it eliminates all fears. One should always take refuge, because taking refuge has immeasurable benefits, so one should strive to take refuge in the Three Jewels. This essential instruction on taking refuge, based on the words of the holy Lama, is composed for the benefit of others. May I quickly attain unsurpassed enlightenment through this merit! Yogis who wish to ascend the ladder of liberation should always integrate this instruction on taking refuge into their minds without distraction. This is the root of the paths of both the Lesser and Greater Vehicles. By this immaculate virtue of composing this, may all limitless sentient beings be liberated from all the fears of samsara and attain the blissful state of unsurpassed liberation! This 'Essential Moonlight of the Instructions on Taking Refuge' was composed by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at the monastery of glorious Nalanda.

The Meaning of the Heart Sutra - The Nectar Feast of Practicing the Fourfold Union of Emptiness Om Svasti! The Meaning of the Heart Sutra - The Nectar Feast of Practicing the Fourfold Union of Emptiness Homage to the Lama and Yidam! Possessing the nature of loving all beings, causing all beings to fully ripen with the rain of the nectar of the Dharma, I prostrate with devotion to the King of Sages (Shakyamuni Buddha). It is the single path traversed by all Buddhas, the supreme essence of all scriptures, the way of the meaning of the Perfection of Wisdom. Now I will explain the instructions for practice.

---

བ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་སྟོང་ཉིད་བཞི་སྦྱོར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོག་མར་མོས་གུས་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར། དཀོན་མཆོག་སྐྱབས་འགྲོའི་རྣལ་ འབྱོར། ཚད་མེད་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར། ལྷག་བསམ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །འདི་བཞི་ནི་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་གལ་ཆེ་བས་ལམ་གྱི་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་སོ། །ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་གསུམ། 2-337 ལྟ་བས་སྤྲོས་པ་མཐའ་བཅད། སྒོམ་པས་དོན་ཉམས་སུ་བླང་། དེའི་ཕན་ཡོན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལྟ་བས་སྤྲོས་པ་མཐའ་བཅད་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་ཤེས་རབ་ ཀྱིས་རྗེས་སུ་བལྟས་ཏེ། ཐོག་མར་གཟུགས་ལ་སྦྱར་བ་ནི། དམིགས་པའི་ཡན་ལག་དབྱིབས་དང་། ཁ་དོག་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གསལ་བཏབ་ནས། ཆུ་ཟླའི་དཔེས་གང་སྣང་གི་ཡུལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ བལྟའོ། །དེ་ལའང་ཐོག་མར་དམིགས་ཡུལ་གསལ་གདབ་དགོས་ཏེ། ཁྱད་གཞི་མ་བཟུང་བར་ཁྱད་ཆོས་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་དམིགས་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་ ནམ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་རྗེས་སུ་བལྟ་སྟེ། གཟུགས་སྟོང་པའོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །དཔེར་ན་ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བ་སྣང་བའི་ཚེ། ཟླ་བར་སྣང་ཡང་ཟླ་བའི་ངོ་བོ་དང་། རང་བཞིན་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱས་ནས། དོན་གཟུགས་སོགས་ལ་སྦྱར་ཏེ། སྣང་བའི་དུས་ན་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིས་ཡོད་པ་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་མཐའ་བཅད་དོ། །མེད་པ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་ བསལ་བ་ནི། གནས་ཚུལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ངོ་། །འདིས་མེད་པ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་བསལ། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་པས་བསྟན་ནོ། །དཔེར་ན་ཟླ་བས་སྟོང་ཡང་ཟླ་བར་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། ། 2-338 སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ལས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བར་སྣང་ཡང་ ཟླ་བ་མེད་ལ། ཟླ་བར་མེད་ཀྱང་ཟླ་བར་སྣང་བ་བཞིན་དུ། གཟུགས་སུ་མེད་ཀྱང་གཟུགས་སུ་སྣང་ངོ་། །ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་ བྱའོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་གཉིས་དང་། ལམ་གྱི་དམིགས་པ་བདེན་པ་བཞི་དང་། ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་དང་། ཐོབ་བྱའི་འབྲས་ བུ་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་པར་སྔར་བཞིན་དུ་བསྟན་ནོ། །ལྟ་བས་སྤྲོས་པ་མཐའ་བཅད་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་སྒོམ་པས་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི། ལྟ་བས་གང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་ བཞིན་གྱིས་མེད་པར་རྟོགས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡང་དང་ཡང་ད

【現代漢語翻譯】 修習般若波羅蜜多心要四合一空性的方法如下：首先是虔誠的上師瑜伽，皈依三寶瑜伽，四無量心瑜伽，以及增上意樂菩提心瑜伽。這四者是所有修持前必須進行的，因此是道的前行法。道的正行有三：以見解斷除戲論，以修習領悟其義，以及宣說其利益。第一，以見解斷除戲論：以智慧觀察五蘊自性為空。首先，將它應用於色蘊：專注在任何形狀或顏色上，然後以水中月亮的例子來觀察所顯現的一切境，自性皆空。對此，首先必須清晰地確定所緣境，因為如果不把握住基礎，就無法斷除對特性的實執。然後，觀察所緣境的顯現本身，自性或本體為空，這就是『色即是空』的含義。例如，當水中顯現月亮時，要知道雖然顯現為月亮，但它沒有月亮的本體、自性和特徵。同樣，將此應用於色等，要知道在顯現時，它們沒有自性。這斷除了有邊的執著。爲了消除無邊的誹謗，要知道雖然實相是空性，但它顯現為各種各樣的事物。這消除了無邊的誹謗，正如『空即是色』所揭示的那樣。例如，就像月亮是空性的，但仍然顯現為月亮一樣。要理解顯現和空性是無二無別的，正如『色不異空，空不異色』所揭示的那樣。就像水中顯現月亮，但沒有月亮；沒有月亮，但顯現為月亮一樣，沒有色，但顯現為色。同樣，也要將其應用於其餘的蘊，並如是理解。十二處、十八界、一切煩惱和清凈的緣起、道的所緣四諦、能取之智慧和所證之果，都如前所示，自性為空。以上已經展示了以見解斷除戲論。第二，以修習領悟其義：以禪定反覆領悟以見解所知的一切顯現，自性皆空的意義。

【English Translation】 The method of practicing the essence of Prajnaparamita, the fourfold union of emptiness, is as follows: First, the yoga of devotion to the Guru, the yoga of refuge in the Three Jewels, the yoga of the four immeasurables, and the yoga of aspiration for Bodhicitta. These four are important as preliminaries to all practices, and therefore are the preliminary practices of the path. The main part of the path has three aspects: Cutting off elaboration with view, realizing the meaning through meditation, and explaining its benefits. First, cutting off elaboration with view: accurately examine the five aggregates with wisdom, understanding them to be empty of inherent existence. First, apply this to form: clearly establish any shape or color as the object of focus, and then, using the example of the moon in water, view all appearing objects as being empty of inherent existence. In this, it is first necessary to clearly establish the object of focus, because without grasping the basis, the superimposition of clinging to true existence in characteristics cannot be cut off. Then, examine the appearance of that object of focus itself, as being empty of inherent existence or essence, which is the meaning of 'form is emptiness'. For example, when a moon appears in water, know that although it appears as a moon, it has no essence, inherent existence, or characteristics of a moon. Similarly, apply this to form, etc., and know that at the time of appearance, they have no inherent existence. This cuts off the extreme of superimposition of existence. To eliminate the extreme of denial of non-existence: although the state of affairs is emptiness, it appears in various ways. This eliminates the extreme of denial of non-existence, as shown by 'emptiness is form'. For example, just as the moon is empty, yet appears as a moon. To know that appearance and emptiness are inseparable, as shown by 'form is not other than emptiness, emptiness is not other than form'. Just as a moon appears in water, but there is no moon; and although there is no moon, it appears as a moon, there is no form, but it appears as form. In the same way, apply this to the remaining aggregates and understand them accordingly. The twelve sources, the eighteen elements, all defilements and the two kinds of dependent origination, pure and impure, the four truths as objects of the path, the wisdom that is the subject, and the fruits to be obtained, are all shown to be empty of inherent existence as before. The cutting off of elaboration with view has been shown. Second, realizing the meaning through meditation: repeatedly realize through meditative stabilization the meaning of all appearances, as understood through view, being empty of inherent existence.

---

ུ་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པ་མི་གསལ་ན་བྱིང་བ་ཡིན་ལ། དམིགས་པ་ལ་ སེམས་མི་གནས་པར་སེམས་གཞན་དུ་འཕྲོ་ན་རྒོད་པ་ཡིན་པས། ཤེས་བཞིན་གྱི་བྱ་ར་བས་བྱིང་རྒོད་བྱུང་བ་རིག་པར་བྱས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསལ་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པ་དུག་གསུམ་གང་བྱུང་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱད་ནས་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། ། 2-339 ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པའི་བློ་ལའང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱད་ནས། དེ་ཡང་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི། གཟུང་བ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ ཡིན་ལ། ཡུལ་ཅན་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་པ་ནི། འཛིན་པ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་གཉིས་པོ་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཁོར་ཡུག་ཏུ་གསལ་འདེབས་པ་ནི། བོགས་དབྱུང་བའི་མན་ངག་སྟེ། མཉམ་ བཞག་རྗེས་ཐོབ་ཀྱིས་བོགས་དབྱུང་ལ། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་བོགས་མཉམ་བཞག་གིས་འདོན་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་གནད་ཀྱི་མན་ངག་གོ །ཕྱི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དང་། ནང་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་དོན་ མདོར་བསྡུས་པའོ། །གསུམ་པ་ཕན་ཡོན་བཤད་པ་ནི། སེམས་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་ཅིང་སྐྲག་པ་མེད་དེ་ཕྱི་ཅི་ལོག་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཏོ། །ཞེས་པས་སྟོན་ནོ། །མཁས་པ་ཆེན་པོ་ དཔལ་ལྡན་མར་མེ་མཛད། །གང་གིས་གསུངས་པའི་སྟོང་ཉིད་བཞི་སྦྱོར་གྱི། །ཉམས་ལེན་མན་ངག་གནད་དུ་བསྡུས་པ་འདི། །གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་ཕྱིར་སྦྱར་བ་ཡིན། །ལེགས་པར་བཤད་པའི་དགེ་བ་གང་ཐོབ་ པས། །ཕ་མས་གཙོ་བྱས་མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་ཀུན། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་དོན་རྟོགས་ནས། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་སྟོང་ཉིད་བཞི་སྦྱོར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་འདི་ནི། 2-340 རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་སྒོམ་རིམ་སྙིང་པོ་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་སྒོམ་རིམ་སྙིང་པོ་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་ པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་སྐུ་རབ་བརྙེས་གཟུགས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྟོན། །ཕྲིན་ལས་འོད་ཀྱིས་སྲིད་གསུམ་མུན་པ་སེལ། །ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་མཛད་པ། །ཐུབ་པ་མཆོག་གི་ཞབས་པད་སྤྱི་ བོས་མཆོད། །འགྲོ་ཀུན་བྱམས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཉེར་འཚོ་ཞིང་། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་ལ་དམ་ཆོས་དགའ་སྟོན་འགྱེད། །ཆོས་རྗེའི་རྒྱལ་ཚབ་འགྲོ་བའི་མགོན་མཛད་པ། །དགའ་ལྡན་བཞུགས་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འགྲོ་ལ་ ཐར་པའི་ལམ་བཟང་སྟོན་མཛད་ཅིང་། །རྒྱ་ཆེན་ཤེས་བྱའི་གནས་རྣམས་གསལ་བ

【現代漢語翻譯】 應當以熟悉的方式進行禪修。如果目標不清晰，那就是昏沉。如果心不專注于目標，而是散亂到其他地方，那就是掉舉。因此，要用正念的警覺來覺察昏沉和掉舉的發生，並立即消除它們。或者，無論出現貪、嗔、癡三毒中的哪一種煩惱，都要用分別慧進行觀察，並在未尋得其本質時保持平靜。 此外，對於修習空性的心，也要用分別慧進行觀察，並修習無所緣。修習目標為空性，是能取不顯現的瑜伽。修習有目標者不顯現，是所取不顯現的瑜伽。在後得位中，將這兩種瑜伽在環境中清晰地顯現出來，是提取精華的口訣。用入定來提取后得的精華，用后得來提取入定的精華。這是關鍵的口訣。修習外境顯現為空且無分別，以及內識為空且無分別，是簡要地概括了要點。第三，解釋利益：心無有遮蔽且無有恐懼，從外在的顛倒中達到超越痛苦的究竟。這些都在說明這一點。偉大的智者，吉祥燃燈智（Atiśa，阿底峽尊者）。他所說的空性四合一的修持口訣，爲了利益他人而撰寫。通過圓滿解釋所獲得的善德，愿父母為首的無邊眾生，都能領悟般若波羅蜜多的意義，並迅速獲得無上菩提。這是由榮敦大師（Rongtön，榮敦·確吉嘉波）在吉祥那爛陀寺所著的《般若波羅蜜多心經》的精髓，空性四合一修持口訣。 《辨中邊論》的禪修次第——精要明釋 《辨中邊論》的禪修次第——精要明釋。頂禮上師和本尊！證得法身，示現色身之壇城。事業之光消除三有之黑暗。以慈悲遍及一切眾生。至尊釋迦牟尼佛之蓮足，我以頭頂禮敬。以慈愛之心滋養一切眾生，將無盡之妙法佈施于無量眾生。作為法王的代表，利益眾生之怙主。頂禮安住于兜率天（Tushita，音譯為兜率，意為知足天）之彌勒菩薩。為眾生開示通往解脫之善道，並闡明廣博知識之所在。

【English Translation】 One should meditate in a way that becomes familiar. If the object is not clear, it is sinking. If the mind does not stay on the object and scatters elsewhere, it is excitement. Therefore, one should recognize the occurrence of sinking and excitement with the vigilance of mindfulness and eliminate them immediately. Alternatively, whichever of the three poisons of afflictions—desire, hatred, and ignorance—arises, one should examine it with discriminating wisdom and remain in equanimity on the meaning that has not been found. Furthermore, for the mind that meditates on emptiness, one should also examine it with discriminating wisdom and meditate on the absence of any object. Meditating on the object as emptiness is the yoga of the non-apprehension of the apprehended. Meditating on the subject as non-existent is the yoga of the non-apprehension of the apprehender. In the post-meditation state, clearly manifesting these two yogas in the environment is the instruction for extracting the essence. Extract the essence of the post-meditation with the meditative equipoise, and extract the essence of the meditative equipoise with the post-meditation. This is the key instruction. Meditating on the outer appearance as empty and undifferentiated, and the inner awareness as empty and undifferentiated, is a concise summary of the meaning. Third, explaining the benefits: the mind is without obscurations and without fear, reaching the ultimate end of transcendence from the perversions of the external. This is what it shows. The great scholar, glorious Atiśa (Atiśa, meaning glorious Dipamkara). This condensed essence of the practice instructions on the fourfold union of emptiness that he spoke, is composed for the benefit of others. By whatever merit is obtained from the well-explained, may all beings, headed by my parents, realize the meaning of the Perfection of Wisdom and quickly attain unsurpassed enlightenment. This essence of the Heart Sutra of the Perfection of Wisdom, the practice instructions on the fourfold union of emptiness, was composed by Rongtön Chenpo Sherab Sengge (Rongtön, meaning Rongtön Chökyi Gyalpo) at the glorious Nālandā Monastery. The Meditation Stages of Differentiating the Middle and the Extremes—A Thorough Clarification The Meditation Stages of Differentiating the Middle and the Extremes—A Thorough Clarification. Homage to the Guru and the Yidam! Having attained the Dharmakaya, you display the mandala of the Rupakaya. The light of your activity dispels the darkness of the three realms. With compassion, you pervade all beings. I prostrate with my head to the lotus feet of the Supreme Sage. Nurturing all beings with loving kindness, bestowing the feast of the sacred Dharma upon limitless beings. As the representative of the Dharma King, the protector of beings. I pay homage to Maitreya (Tushita, meaning Joyful) who resides in Tushita Heaven. Showing beings the good path to liberation, and clarifying the places of vast knowledge.

---

ྱེད་པ། །བྱམས་པའི་གསུང་རབ་ཉིན་བྱེད་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན། །དབུས་མཐའི་མན་ངག་སྙིང་པོ་བཤད་པར་བྱ། །དེ་ཡང་ཐོག་མར་བཤད་པར་ བྱ་བའི་ཡན་ལག་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་བསྟན་ཏེ། ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་ལམ་ཉམས་སུ་ ལེན་པ་ལ་འཇུག་དགོས་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ནི། ཀུན་བཏགས་དང་། གཞན་དབང་དང་། ཡོངས་གྲུབ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་ནི། གནས་ཚུལ་ལ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། གཞན་དབང་ནི། 2-341 སྤང་བར་བྱ་བ་ཡུལ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གོ །ཡོངས་གྲུབ་ནི། ཆོས་ཅན་གྱི་ཆ་ཀུན་བཏགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དང་། དེ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ ཡེ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་གྲུབ་གཉིས་བཤད་དོ། །དེ་ལམ་དུ་བྱེད་ཚུལ་བཤད་པ་ལ། ཡོངས་གྲུབ་རྟོགས་ནས་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་བྱ་དགོས་ལ། ཡོངས་གྲུབ་མཐོང་བ་ ལ་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དྲི་མ་སེལ་དགོས་པས། སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དྲི་མ་ངོས་བཟུང་བ་བསྟན་ནོ། །སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དྲི་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའོ། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་དེར་ ཟད་དེ། །དེ་ཟད་ནས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད། །ཅེས་སོ། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་སྤོང་བ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་དགོས་པས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངོ་བོ་དང་། དབྱེ་བ་བཅུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ནོ། ། སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ལ་གཉེན་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་བསྒོམ་དགོས་པས་གཉེན་པོ་བསྟན་ནོ། །གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་ལ་སྒོམ་ཚུལ་ཤེས་དགོས་པས། བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བསྟན་ནོ། །གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ རྣལ་འབྱོར་ནི་བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་ནོ། །དེ་ཡང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྒོམ་དགོས་པས། དེ་ལ་ཞི་གནས་ནི། ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་འདུ་བྱེད་བརྒྱད། །ཅེས་སོ། །ཉེས་པ་ལྔ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། 2-342 ལེ་ལོ་དང་ནི་གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །འདི་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཉེན་པོ་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་ནི། ཇི་སྐད་དུ། གནས་ དང་དེ་ལ་གནས་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འདོད། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང་། །བྱིང་དང་རྒོད་དང་རྟོག་པ་དང་། །དེ་སྤོང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དང་། །ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇུག་པའོ། ། ཞེས་སོ། །ལྷག་མཐོང་སྒྲུབ་ཚུལ་ནི། དབང་པོ་ལྔ་དང་སྟོབས་ལྔ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ནོ། །འདི་ནི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་སོ། །ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དང་། ཡི་གེ་འབྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང་། །ཞེས་སོགས་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་དང་། གཞན་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག མཁས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་བཅུ་ལ་མཁས་

【現代漢語翻譯】 現在開始宣講慈尊彌勒的經典，如日輪般光輝燦爛，其中蘊含著中觀和瑜伽行派的精髓。首先，要宣講的入門是三種自性（svabhāva-traya），即要理解三種自性，爲了獲得解脫（moksha）和一切智智（sarvajnana），必須修持正道。 這三種自性是：遍計所執性（parikalpita），依他起性（paratantra），和圓成實性（parinispanna）。遍計所執性是指在實相中並不存在的；依他起性是指應當斷除的，即執著外境為真實的分別念。圓成實性則分為兩種：作為法性的圓成實性，它是指不變化的空性（sunyata），其中作為所依的法性，被遍計所執性所空；以及作為有境的圓成實性，它是指現證空性的無倒智慧。 宣講如何將這些作為修道之用，即必須在證悟圓成實性后才能獲得解脫和一切智智。爲了見到圓成實性，必須清除障礙性的垢染，因此需要辨識這些垢染。障礙性的垢染包括煩惱障（klesavarana）和所知障（jneyavarana）。如經中所說：『兩種障礙盡，即得解脫』。爲了斷除這兩種障礙，必須證悟真如（tathata），因此需要闡釋真如的體性和十種差別。 爲了斷除障礙，必須修習對治真如的證悟，因此需要闡釋對治。爲了修習對治，必須瞭解修習的方法，因此需要闡釋修習的瑜伽。修習對治的瑜伽就是三十七道品（bodhipaksika-dharma）。這需要通過奢摩他（samatha）和毗缽舍那（vipasyana）兩種方式來修習。奢摩他方面，如經中所說：『捨棄五過，運用八行』。五過是指：『懈怠與教授，忘失與掉舉、昏沉，不行與行』。八對治行是指：『安住與彼安住，因與果，不忘失對境，對治昏沉與掉舉、作意，以及止息時放鬆』。 毗缽舍那的修習方法，通過五根（indriya）和五力（bala）等來闡釋。這些是共同的法門。無上乘的法門包括十波羅蜜（paramita），以及書寫文字、供養、佈施等十種行法，以及爲了利益他人而應知的所知分，和應精通的十法。

【English Translation】 Now, I will explain the essence of the teachings of Maitreya (byams pa, the Loving One), which are like a sun wheel, containing the heart of the Madhyamaka and Yogacara schools. First, the preliminary to be explained is the three natures (svabhāva-traya): understanding the three natures is necessary to engage in the path for the sake of attaining liberation (moksha) and omniscience (sarvajnana). These three natures are: the completely imputed nature (parikalpita), the other-dependent nature (paratantra), and the thoroughly established nature (parinispanna). The completely imputed nature is to be known as non-existent in reality; the other-dependent nature is to be abandoned, which is the conceptual thought that grasps phenomena as truly existent. The thoroughly established nature is explained as twofold: the thoroughly established nature as the nature of phenomena, which is the unchanging emptiness (sunyata) where the dependent nature, as the basis, is empty of the completely imputed nature; and the thoroughly established nature as the object of cognition, which is the non-erroneous wisdom that directly realizes emptiness. Explaining how to use these as a path, it is necessary to attain liberation and omniscience after realizing the thoroughly established nature. To see the thoroughly established nature, it is necessary to clear away the obscuring stains, so identifying the obscuring stains is shown. The obscuring stains are the obscuration of afflictions (klesavarana) and the obscuration of knowledge (jneyavarana). As it is said in the scriptures: 'When these two obscurations are exhausted, liberation is attained.' To abandon these two obscurations, it is necessary to realize suchness (tathata), so the nature of suchness and its ten divisions are shown. To abandon the obscurations, it is necessary to cultivate the realization of suchness as an antidote, so the antidote is shown. To cultivate the antidote, it is necessary to know the method of cultivation, so the yoga of cultivation is shown. The yoga of cultivating the antidote is the thirty-seven factors of enlightenment (bodhipaksika-dharma). This needs to be cultivated through the two aspects of calm abiding (samatha) and insight (vipasyana). Regarding calm abiding, as it is said: 'Abandon the five faults, apply the eight antidotes.' The five faults are: 'Laziness, forgetting the instructions, sinking, excitement, not applying and applying.' The eight antidotes are: 'Abiding, abiding in that, cause and effect, not forgetting the object, counteracting sinking and excitement, and relaxing when calmed.' The method of accomplishing insight is explained through the five faculties (indriya) and the five powers (bala), and so on. These are the common teachings. The teachings of the unsurpassed vehicle include the ten perfections (paramita), and the ten practices such as writing letters, making offerings, giving, and the aspects to be known for the benefit of others, and the ten dharmas to be mastered.

---

པར་སྦྱང་བའོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལ་ མཁས་པ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། བདེན་པ་བཞི་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་། དབང་པོ་དང་། དུས་དང་། ཐེག་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ ལ་མཁས་པའོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུས་ས་བཅུ་རིམ་གྱིས་བགྲོད་ནས་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འགྲུབ་པའོ། །མདོར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། 2-343 བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམས་པས། སྒྲིབ་གཉིས་སྤངས་ཏེ་ཐར་པ་ཐོབ་པ་དང་། ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་དུས་སུ། ཕར་ཕྱིན་བཅུ་དང་། ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་དང་། མཁས་པར་བྱ་ བའི་དངོས་པོ་བཅུ་ལ་འཇུག་པའོ། །ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་ནི། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐ་མ་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་རིགས་ལ་གནས་ནས་ ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྩ་བ་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན་པར་རིག་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །སེམས་བསྐྱེད་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པར་ བསྒྲུབ་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མར་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ཅིང་། དེ་ནས་དེ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་གོ །དེ་དག་གི་གནས་སྐབས་སུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དེ་ནས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ། དེ་ནས་ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་ཕྲིན་ལས་རྒྱུད་མི་འཆད་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ པའོ། །རྒྱ་ཆེན་ཤེས་བྱའི་གནས་རྣམས་ལེགས་བསྟན་ཅིང་། །དེ་ཉིད་རྟོགས་ནས་ཐོས་བསམ་ལ་ཞུགས་ཏེ། །སྒོམ་པའི་རིམ་པས་སྒྲིབ་གཉིས་རབ་སྤངས་ནས། །ཐར་པ་ཐོབ་པའི་ཐབས་སུ་ལེགས་བསྟན་ཅིང་། །ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ཆོས། ། 2-344 ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རིམ་པ་ལེགས་པར་བསྟན། །མན་ངག་འདི་བཤད་དགེ་ཚོགས་གང་ཐོབ་པ། །དུས་གསུམ་ཕ་མ་འགྲོ་བ་ཇི་སྙེད་པས། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་རུ་བསྔོ། །ཆོས་སྤྱོད་ཟབ་མོ་ འདི་ལ་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །འབྲལ་བ་མེད་པར་ཐོས་བསམ་རིམ་པ་ཡིས། །ལེགས་པར་རྟོགས་ནས་ཡང་དག་སྙིང་པོའི་དོན། །སྒྲོ་སྐུར་མེད་པར་མངོན་དུ་བྱེད་གྱུར་ཅིག །ཅེས་དབུས་མཐའི་མན་ངག་སྙིང་པོ་འདི་ ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་མན་ངག་དྲིལ་ཏེ་སྟོན་པ་ལེགས་པར་བཤད་པའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་མན་ངག་དྲིལ་ཏེ་སྟོན་པ་ལེགས་པར་བཤད་པའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚོགས་གཉིས་རབ་རྫོགས་ཆོས་སྐུ་མངོན་གྱུར་ཅིང་། །གཟུགས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁ

【現代漢語翻譯】 精通之處有十個方面，是哪十個呢？即精通五蘊（ཕུང་པོ།，梵文：skandha，梵文羅馬擬音：skandha，漢語字面意思：蘊），十二處（ཁམས།，梵文：āyatana，梵文羅馬擬音：āyatana，漢語字面意思：處），十八界（སྐྱེ་མཆེད།，梵文：dhātu，梵文羅馬擬音：dhātu，漢語字面意思：界），四聖諦（བདེན་པ་བཞི།，梵文：catvāri āryasatyāni，梵文羅馬擬音：catvāri āryasatyāni，漢語字面意思：四聖諦），十二緣起（རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ།，梵文：pratītyasamutpāda，梵文羅馬擬音：pratītyasamutpāda，漢語字面意思：緣起），是處非處（གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ།，梵文：sthānāsthāna，梵文羅馬擬音：sthānāsthāna，漢語字面意思：是處非處），根（དབང་པོ།，梵文：indriya，梵文羅馬擬音：indriya，漢語字面意思：根），時（དུས།，梵文：kāla，梵文羅馬擬音：kāla，漢語字面意思：時），乘（ཐེག་པ།，梵文：yāna，梵文羅馬擬音：yāna，漢語字面意思：乘），有為無為（འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས།，梵文：saṃskṛta asaṃskṛta，梵文羅馬擬音：saṃskṛta asaṃskṛta，漢語字面意思：有為無為）。 所要獲得的果實是：通過十度（ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ།，梵文：pāramitā，梵文羅馬擬音：pāramitā，漢語字面意思：度）依次證得十地（ས་བཅུ།，梵文：daśa bhūmi，梵文羅馬擬音：daśa bhūmi，漢語字面意思：十地），最終成就法身（ཆོས་ཀྱི་སྐུ།，梵文：dharmakāya，梵文羅馬擬音：dharmakāya，漢語字面意思：法身）之果。 總而言之，在瞭解三自性（ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ།，梵文：trisvabhāva，梵文羅馬擬音：trisvabhāva，漢語字面意思：三自性）之後，通達真如（དེ་ཁོ་ན་ཉིད།，梵文：tathatā，梵文羅馬擬音：tathatā，漢語字面意思：真如），修持三十七道品（བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན།，梵文：bodhipākṣika dharma，梵文羅馬擬音：bodhipākṣika dharma，漢語字面意思：菩提分法），斷除二障（སྒྲིབ་གཉིས།，梵文：dvāvaraṇa，梵文羅馬擬音：dvāvaraṇa，漢語字面意思：二障）而獲得解脫（ཐར་པ།，梵文：mokṣa，梵文羅馬擬音：mokṣa，漢語字面意思：解脫）。 在進入無上乘（ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ།，梵文：anuttarayāna，梵文羅馬擬音：anuttarayāna，漢語字面意思：無上乘）時，要修持十度，十種行（ཆོས་སྤྱོད།，梵文：dharmacarya，梵文羅馬擬音：dharmacarya，漢語字面意思：行），以及十種應精通之事物（མཁས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ།，梵文：daśa kuśalāni，梵文羅馬擬音：daśa kuśalāni，漢語字面意思：十善巧）。 以下簡要闡述進入無上乘的次第：最後的兩句偈頌對此進行了說明，即從安住于種姓（རིགས།，梵文：gotra，梵文羅馬擬音：gotra，漢語字面意思：種姓）開始，由於對大乘（ཐེག་པ་ཆེན་པོ།，梵文：mahāyāna，梵文羅馬擬音：mahāyāna，漢語字面意思：大乘）的信奉而生起。 然後，認識到大乘的根本是發菩提心（སེམས་བསྐྱེད།，梵文：bodhicitta，梵文羅馬擬音：bodhicitta，漢語字面意思：菩提心），從而發起無上菩提心（བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད།，梵文：anuttarāṃ samyaksaṃbodhicittaṃ utpādayāmi，梵文羅馬擬音：anuttarāṃ samyaksaṃbodhicittaṃ utpādayāmi，漢語字面意思：發無上正等覺心）。 爲了圓滿菩提心，必須圓滿修持六度（ཕར་ཕྱིན་དྲུག，梵文：ṣaṭpāramitā，梵文羅馬擬音：ṣaṭpāramitā，漢語字面意思：六度）。 首先，生起證悟真實義的智慧（ཤེས་རབ།，梵文：prajñā，梵文羅馬擬音：prajñā，漢語字面意思：智慧），然後致力於增長這種智慧。 在這些階段中，如理作意（ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ།，梵文：yoniśomanasikāra，梵文羅馬擬音：yoniśomanasikāra，漢語字面意思：如理作意）與無分別智（རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས།，梵文：nirvikalpajñāna，梵文羅馬擬音：nirvikalpajñāna，漢語字面意思：無分別智）相應，然後趨向于不住涅槃（མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ།，梵文：apratiṣṭhitanirvāṇa，梵文羅馬擬音：apratiṣṭhitanirvāṇa，漢語字面意思：不住涅槃）。 之後，現證法身，事業（ཕྲིན་ལས།，梵文：karma，梵文羅馬擬音：karma，漢語字面意思：業）相續不斷。 廣泛闡釋了所知（ཤེས་བྱ།，梵文：jñeya，梵文羅馬擬音：jñeya，漢語字面意思：所知）的各個方面， 在證悟這些方面之後，投入聞思（ཐོས་བསམ།，梵文：śruta cintā，梵文羅馬擬音：śruta cintā，漢語字面意思：聞思）， 通過修習的次第，徹底斷除二障， 並善巧地闡釋了獲得解脫的方法。 詳細闡述了無上乘的殊勝之處， 以及修持的次第。 愿以此講解的功德， 迴向給三世（དུས་གསུམ།，梵文：trikāla，梵文羅馬擬音：trikāla，漢語字面意思：三世）的父母和一切眾生， 愿他們獲得無上菩提（བྱང་ཆུབ།，梵文：bodhi，梵文羅馬擬音：bodhi，漢語字面意思：菩提）！ 對於這甚深的行法， 愿通過不間斷的聞思次第， 徹底證悟真實的心髓之義， 毫無增減地顯現出來！ 這部《中邊分別論》的心髓口訣，是榮敦大師（རོང་སྟོན་ཆེན་པོ།）在吉祥那爛陀寺（ནཱ་ལེནྡྲ།，梵文：Nālandā，梵文羅馬擬音：Nālandā，漢語字面意思：那爛陀）所著。

《莊嚴經論》的口訣精要闡釋——《善說燈》。 《莊嚴經論》的口訣精要闡釋——《善說燈》。 頂禮上師和本尊！ 圓滿二資糧（ཚོགས་གཉིས།，梵文：dvāsaṃbhāra，梵文羅馬擬音：dvāsaṃbhāra，漢語字面意思：二資糧），現證法身， 色身（གཟུགས་སྐུ།，梵文：rūpakāya，梵文羅馬擬音：rūpakāya，漢語字面意思：色身）壇城（དཀྱིལ་འཁོར།，梵文：maṇḍala，梵文羅馬擬音：maṇḍala，漢語字面意思：壇城）

【English Translation】 The ten expertises are: expertise in the five aggregates (ཕུང་པོ།，梵文：skandha，梵文羅馬擬音：skandha，Literal meaning: aggregates), the twelve sources (ཁམས།，梵文：āyatana，梵文羅馬擬音：āyatana，Literal meaning: sources), the eighteen elements (སྐྱེ་མཆེད།，梵文：dhātu，梵文羅馬擬音：dhātu，Literal meaning: elements), the four noble truths (བདེན་པ་བཞི།，梵文：catvāri āryasatyāni，梵文羅馬擬音：catvāri āryasatyāni，Literal meaning: four noble truths), dependent origination (རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ།，梵文：pratītyasamutpāda，梵文羅馬擬音：pratītyasamutpāda，Literal meaning: dependent origination), what is possible and impossible (གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ།，梵文：sthānāsthāna，梵文羅馬擬音：sthānāsthāna，Literal meaning: possible and impossible), faculties (དབང་པོ།，梵文：indriya，梵文羅馬擬音：indriya，Literal meaning: faculties), time (དུས།，梵文：kāla，梵文羅馬擬音：kāla，Literal meaning: time), vehicle (ཐེག་པ།，梵文：yāna，梵文羅馬擬音：yāna，Literal meaning: vehicle), and conditioned and unconditioned (འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས།，梵文：saṃskṛta asaṃskṛta，梵文羅馬擬音：saṃskṛta asaṃskṛta，Literal meaning: conditioned and unconditioned). The fruit to be obtained is: progressing through the ten bhumis (ས་བཅུ།，梵文：daśa bhūmi，梵文羅馬擬音：daśa bhūmi，Literal meaning: ten grounds) by means of the ten perfections (ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ།，梵文：pāramitā，梵文羅馬擬音：pāramitā，Literal meaning: perfections), and ultimately accomplishing the fruit of the dharmakaya (ཆོས་ཀྱི་སྐུ།，梵文：dharmakāya，梵文羅馬擬音：dharmakāya，Literal meaning: dharma body). In short, having understood the three natures (ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ།，梵文：trisvabhāva，梵文羅馬擬音：trisvabhāva，Literal meaning: three natures), and comprehended suchness (དེ་ཁོ་ན་ཉིད།，梵文：tathatā，梵文羅馬擬音：tathatā，Literal meaning: suchness), by meditating on the thirty-seven factors of enlightenment (བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན།，梵文：bodhipākṣika dharma，梵文羅馬擬音：bodhipākṣika dharma，Literal meaning: thirty-seven factors of enlightenment), one abandons the two obscurations (སྒྲིབ་གཉིས།，梵文：dvāvaraṇa，梵文羅馬擬音：dvāvaraṇa，Literal meaning: two obscurations) and attains liberation (ཐར་པ།，梵文：mokṣa，梵文羅馬擬音：mokṣa，Literal meaning: liberation). At the time of entering the unsurpassed vehicle (ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ།，梵文：anuttarayāna，梵文羅馬擬音：anuttarayāna，Literal meaning: unsurpassed vehicle), one engages in the ten perfections, the ten practices (ཆོས་སྤྱོད།，梵文：dharmacarya，梵文羅馬擬音：dharmacarya，Literal meaning: practices), and the ten objects of expertise (མཁས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ།，梵文：daśa kuśalāni，梵文羅馬擬音：daśa kuśalāni，Literal meaning: ten skillful things). The order of entering the unsurpassed vehicle is briefly explained as follows: the last two verses explain this, namely, starting from abiding in one's lineage (རིགས།，梵文：gotra，梵文羅馬擬音：gotra，Literal meaning: lineage), one generates faith in the Mahayana (ཐེག་པ་ཆེན་པོ།，梵文：mahāyāna，梵文羅馬擬音：mahāyāna，Literal meaning: great vehicle). Then, recognizing that the root of the Great Vehicle is the generation of bodhicitta (སེམས་བསྐྱེད།，梵文：bodhicitta，梵文羅馬擬音：bodhicitta，Literal meaning: mind of enlightenment), one generates the supreme bodhicitta (བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད།，梵文：anuttarāṃ samyaksaṃbodhicittaṃ utpādayāmi，梵文羅馬擬音：anuttarāṃ samyaksaṃbodhicittaṃ utpādayāmi，Literal meaning: generate the mind of unsurpassed perfect enlightenment). To perfect the generation of bodhicitta, one must accomplish the completion of the six perfections (ཕར་ཕྱིན་དྲུག，梵文：ṣaṭpāramitā，梵文羅馬擬音：ṣaṭpāramitā，Literal meaning: six perfections). First, one generates the wisdom (ཤེས་རབ།，梵文：prajñā，梵文羅馬擬音：prajñā，Literal meaning: wisdom) that realizes the true meaning, and then engages in increasing it. During these stages, proper attention (ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ།，梵文：yoniśomanasikāra，梵文羅馬擬音：yoniśomanasikāra，Literal meaning: proper attention) is associated with non-conceptual wisdom (རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས།，梵文：nirvikalpajñāna，梵文羅馬擬音：nirvikalpajñāna，Literal meaning: non-conceptual wisdom), and then one inclines towards non-abiding nirvana (མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ།，梵文：apratiṣṭhitanirvāṇa，梵文羅馬擬音：apratiṣṭhitanirvāṇa，Literal meaning: non-abiding nirvana). Then, having manifested the dharmakaya, the activity (ཕྲིན་ལས།，梵文：karma，梵文羅馬擬音：karma，Literal meaning: activity) occurs without interruption. The vast aspects of knowable objects (ཤེས་བྱ།，梵文：jñeya，梵文羅馬擬音：jñeya，Literal meaning: knowable) are well explained, Having realized them, one engages in listening and contemplation (ཐོས་བསམ།，梵文：śruta cintā，梵文羅馬擬音：śruta cintā，Literal meaning: listening and contemplation), By the stages of meditation, one completely abandons the two obscurations, And skillfully explains the means of attaining liberation. The distinctions of the unsurpassed vehicle are well explained, As well as the order of practice. May whatever merit is obtained from explaining this instruction, Be dedicated to all beings, parents of the three times (དུས་གསུམ།，梵文：trikāla，梵文羅馬擬音：trikāla，Literal meaning: three times), As a cause for attaining unsurpassed enlightenment (བྱང་ཆུབ།，梵文：bodhi，梵文羅馬擬音：bodhi，Literal meaning: enlightenment)! May this profound practice, Through uninterrupted listening and contemplation, Thoroughly realize the meaning of the true essence, And manifest it without exaggeration or denigration! This essential instruction on distinguishing the middle from the extremes was composed by Rongton Chenpo (རོང་སྟོན་ཆེན་པོ།) at the glorious Nalanda Monastery (ནཱ་ལེནྡྲ།，梵文：Nālandā，梵文羅馬擬音：Nālandā，Literal meaning: Nalanda).

The Lamp of Excellent Explanation, which distills and elucidates the instructions of the Ornament of the Sutras. The Lamp of Excellent Explanation, which distills and elucidates the instructions of the Ornament of the Sutras. Homage to the Guru and the Yidam! Perfecting the two accumulations (ཚོགས་གཉིས།，梵文：dvāsaṃbhāra，梵文羅馬擬音：dvāsaṃbhāra，Literal meaning: two accumulations), manifesting the Dharmakaya, The mandala (དཀྱིལ་འཁོར།，梵文：maṇḍala，梵文羅馬擬音：maṇḍala，Literal meaning: mandala) of the Rupakaya (གཟུགས་སྐུ།，梵文：rūpakāya，梵文羅馬擬音：rūpakāya，Literal meaning: Form body)

---

ོར་ཕྲིན་ལས་འོད་སྟོང་འཕྲོ། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་སྨིན་མཛད་པ། །ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་ གསུང་འོད་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས། །མི་ཤེས་མུན་པ་རིང་དུ་སྤོངས་མཛད་ཅིང་། །ས་གསུམ་འགྲོ་བའི་བླ་མ་མཆོག་གྱུར་པ། །མི་ཕམ་མགོན་པོ་དད་པའི་གཙུག་གིས་མཆོད། །རྒྱལ་སྲས་ཀུན་གྱི་འཇུག་ངོགས་ ཆུ་གཏེར་ཆེ། །ཐེག་ཆེན་ཟབ་མོའི་ལམ་བཟང་སྟོན་མཛད་ཅིང་། །མདོ་སྡེ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་གྱུར་པ། །ལམ་གྱི་རིམ་པ་གནད་དུ་བསྡུས་པ་བཤད། །ཐོག་མར་ཐེག་ཆེན་བཀའ་སྒྲུབ་བསྟན་པས། ཐེག་ཆེན་གྱི་དོན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་སྐུར་འདེབས་བསལ་ཏེ། 2-345 ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ལ་མོས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་འཚོལ་བར་བྱེད། དེ་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་བཤད་པ་ལ་འཇུག་པར་ བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བཤད་པའི་དོན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ལམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་བཤད་པའང་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་དགོས་པས། ཆོས་ལ་མོས་པ་ ནས་གདམ་ངག་གི་བར་དུ་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ནི། ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རིམ་པ་ཞིག་བསྟན་ནོ། །ཡང་ཐོག་མར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་དགོས་པས་སྐྱབས་འགྲོའི་ལེའུ་བསྟན་ནོ། །སྐྱབས་འགྲོས་ ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་སད་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་འབྱུང་བས་རིགས་དང་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ལེའུ་བསྟན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྟར་བསྒྲུབ་དགོས་པས། ཕ་ རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ནོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་བསྒྲུབ་དགོས་པས། ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་ཡུལ་ཅན་སྒྲུབ་པ་གཉིས་བསྟན་ནོ། །བསྒྲུབ་པ་ བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། སྤྱན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་ཐོབ་ནས། གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའོ། །ཐོབ་ཅེས་བསྟན་པ་འདི་ཡང་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་ཚུལ་གཅིག་གོ ། 2-346 ལམ་གྱི་རིམ་པའི་ཚུལ་གཉིས་སུ་བསྟན་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བསྟན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང་། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡན་ལག་ཚད་མེད་པ་ བཞིའོ། །སྔར་བསྒྲུབ་པ་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པས་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དོན་དུ་གང་ ལ་གང་འདུལ་གྱི་སྤྱོད་པ་བྱེད་དགོས་པས་སྤྱོད་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་སྤྱོད་པ་དང་མཐར་ཐུག་གི་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བསྟན་ནོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀུན་གྱི་ འཇུག་ངོགས་ཤིང་རྟའི་སྲོལ། །

【現代漢語翻譯】 嗡！事業之光芒萬丈，無餘成熟無邊眾生，我向釋迦王頂禮。 您的語光如日之輝，長久驅散無知黑暗，三界眾生至上之怙主，我以虔誠敬奉彌龐怙主。 諸佛子之入門，如廣大水藏，開示甚深大乘妙道，成為一切經藏之精華莊嚴，宣說此濃縮之菩提道次第。 首先，通過確立大乘教義，消除對大乘意義的懷疑、否定和誹謗，從而使人生起對大乘的信心。依靠對大乘的信心，人們會尋求大乘的法。然後，人們會開始講解大乘的法。之後，通過六波羅蜜多的方式，實踐所講的法。因為講法也必須通過竅訣和隨行引導的方式來展示，所以從對法的信心到竅訣的圓滿展示，就展示了一條修持菩提道次第的道路。 此外，首先必須皈依三寶，因此展示了皈依的章節。通過皈依，大乘的種姓得以覺醒，並由此生起殊勝的菩提心，因此展示了種姓和發心的章節。因為必須按照菩提心的生起來修行，所以展示了通過六波羅蜜多進行修行的章節。而且，因為必須專注于實相來進行修行，所以展示了實相和修行者的兩個方面。依靠修行，獲得神通和證悟等力量，從而能夠成熟所化眾生。由此，獲得最終的果位——偉大的菩提。展示獲得果位，這也是菩提道次第中的一種方式。 展示菩提道次第的兩種方式，即展示菩提道支分：供養諸佛、依止善知識、四無量心的清淨髮心。之前展示了要修行，而修行的實踐方式則是三十七道品。依靠這些，獲得功德，因此展示了功德。因為菩薩爲了利益他人，必須根據不同根器採取相應的行為，因此展示了行為，並由此獲得最終的果位，因此展示了行為和最終果位的二十一章節。 諸佛子之入門，乃殊勝之車軌。

【English Translation】 Om! May the light of your activity radiate, perfectly maturing all limitless beings. I prostrate to the King of the Shakyas. Whose speech, like the rays of the sun, dispels the darkness of ignorance, the supreme guide of beings in the three realms. I honor Mipham Gonpo with the crown of faith. The gateway for all the sons of the Conquerors, a great ocean of teachings, revealing the excellent path of profound Mahayana, and the essence of all Sutras, I will explain the condensed stages of the path. First, by establishing the Mahayana teachings, dispel doubts, denials, and slanders about the meaning of the Mahayana, thereby generating faith in the Mahayana. Relying on faith in the Mahayana, one seeks the Dharma of the Mahayana. Then, one begins to explain the Dharma of the Mahayana. After that, through the six perfections, one practices the Dharma that has been taught. Because teaching the Dharma must also be shown through instructions and subsequent guidance, the perfect demonstration from faith in the Dharma to the instructions shows a path of practicing the stages of the path. Furthermore, one must first take refuge in the Three Jewels, therefore the chapter on refuge is shown. Through refuge, the lineage of the Mahayana is awakened, and from this arises the supreme Bodhicitta, therefore the chapters on lineage and generation of Bodhicitta are shown. Because one must practice according to the generation of the supreme Bodhicitta, the chapter on practicing through the six perfections is shown. Moreover, because one must practice by focusing on the reality itself, the two aspects of reality itself and the practitioner are shown. By relying on practice, one obtains the power of clairvoyance and realization, thereby being able to ripen beings to be tamed. From this, one obtains the ultimate result—great Bodhi. Showing the attainment of the result is also one way in the context of the stages of the path. Showing the two ways of the stages of the path, which are showing the limbs of the path: offering to the Buddhas, relying on spiritual friends, and the pure intention of the four immeasurables. Previously, it was shown that one should practice, and the way to practice is the thirty-seven factors of enlightenment. By relying on these, one obtains qualities, therefore qualities are shown. Because Bodhisattvas must act according to what is appropriate for each being to be tamed for the benefit of others, therefore actions are shown, and from this one obtains the ultimate result, therefore the twenty-one chapters on actions and the ultimate result are shown. The gateway for all the sons of the Conquerors, the tradition of the chariot.

---

ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་ལེགས་པར་རབ་བཤད་ཅིང་། །ཟབ་དོན་མན་ངག་སྙིང་པོ་ལེགས་བསྡུས་ནས། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱ་ཕྱིར་འདི་བྱས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་གང་ཐོབ་ པས། །ཐེག་ཆེན་ཤིང་རྟའི་ལམ་བཟང་ལ་ཞུགས་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལྷུར་བླངས་ཏེ། །ཚོགས་གཉིས་རབ་རྫོགས་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་པ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་མན་ངག་དྲིལ་ཏེ་སྟོན་པའི་ ལེགས་པར་བཤད་པའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་མན་ངག་སྒོམ་ཚུལ་གྱི་རིམ་པ་མི་ཕམ་དགོངས་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་མན་ངག་སྒོམ་ཚུལ་གྱི་རིམ་པ་མི་ཕམ་དགོངས་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། 2-347 ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་བརྒྱས་གུས་པར་འདུད་བྱས་ཤིང་། །ཚད་མེད་ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་བ་སྨིན་མཛད་པ། །སྲིད་མཐའི་བར་དུ་གནས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །ཕྲིན་ལས་ ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཛད་ལ་འདུད། །མཁྱེན་པ་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་འོད་སྟོང་གིས། །སྲིད་པའི་མུན་པ་མ་ལུས་སེལ་མཛད་ཅིང་། །འགྲོ་ཀུན་བྱམས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཉེར་འཚོ་བ། །མི་ཕམ་མགོན་པོའི་ཞབས་ལ་ ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུའི་ཉེར་ལེན་ནི་དྲི་བཅས་ཀྱི་ཁམས་ཡིན་ལ། དྲི་མ་སྦྱངས་ནས་དྲི་མེད་དེ་བཞིན་དུ་གནས་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་ ཐོབ་པ་ནས་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྙེས་ཏེ། གཞན་དོན་ཕྲིན་ལས་འགྲུབ་ཅེས་པ་ནི། འདི་ཡི་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཁམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱོང་ཚུལ་ལ། ཐོག་མ་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དྲི་ མ་ངོས་བཟུང་བ་ནི། ཆོས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བདག་ལྟ་དང་། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་ལྟོས་མེད་ཉིད། །འདོད་ཆེན་མུ་སྟེགས་ཉན་ཐོས་དང་། །རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་རྣམ་བཞི། ། ཞེས་པའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་གསལ་བའི་དཔེའི་སྒོ་ནས་གང་ལ་ཡོད་པའི་མཚན་གཞི་དཔེར་བརྗོད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་སྦྱང་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ངོས་བཟུང་ནས། །དྲི་མ་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རིམ་པ་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། 2-348 ཐོག་མར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་པ་ནི། ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་དུས་སུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་དགོས་པ་བསྟན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་བཞི་སེལ་བྱེད་ཀྱི་སྙིང་པོ་བསྟན་ པ་ནི། ཐེག་མཆོག་ལ་མོས་ས་བོན་ཤེས་རབ་ནི། །སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐྱེད་མ་དང་བསམ་གཏན་གྱི། །བདེ་བའི་མངལ་གནས་སྙིང་རྗེའི་མ་མ་ཅན། །ཞེས་པའོ། །ཐེག་མཆོག་ལ་མོས་ས་བོན་ཞེས་པས་ནི། གཞན་གྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་འཇུག་དགོས་པར་བསྟན་པའོ། །འཇུག་བྱའི

【現代漢語翻譯】 善說見、修、行， 精煉深奧口訣之精華， 為利有情故而作此。 由此所生之任何善， 愿我入于大乘之正道， 勤修菩薩之行持， 圓滿二資糧，獲得三身。 此乃榮敦大師于吉祥那爛陀寺所著之《教誡莊嚴經》之口訣，名為《善說之明燈》。 大乘《寶性論》之口訣，名為《彌旁意莊嚴》之修法次第。 大乘《寶性論》之口訣，名為《彌旁意莊嚴》之修法次第。 頂禮上師與本尊！ 世間諸神恭敬頂禮， 以無量慈悲成熟有情， 乃至輪迴邊際常住世， 以慈悲力任運成就事業，我頂禮您！ 以智慧如日光之萬道光芒， 遣除世間一切之黑暗， 以慈愛之心滋養一切眾生， 我頂禮彌旁怙主之蓮足！ 獲得圓滿菩提之近取因是具垢之界（dhatu），清凈垢染后，獲得無垢之如是住，即是菩提。獲得菩提后，獲得力量等功德，成辦利他事業，此乃總攝此論之要義。 關於清凈界之垢染的方法，首先要認識遮蔽之垢染：對佛法生嗔恨，我執，畏懼輪迴之痛苦，不顧眾生之利益，強烈的貪慾，外道、聲聞，以及自生者之四種遮蔽。 此乃以清晰之譬喻，說明存在於何處之本體之譬喻。以此認識所要清凈之垢染后，清凈垢染之道的次第修法是： 首先，宣說皈依三寶：在修持道時，必須皈依三寶。宣說遣除四種遮蔽之精華：對大乘生起信心的種子是智慧，佛陀是產生佛法的母親，禪定是安樂的胎藏，具有慈悲的養育之恩。

【English Translation】 Well explaining the view, meditation, and conduct, Skillfully gathering the essence of profound instructions, This is done for the benefit of beings. Whatever merit is obtained from this, May I enter the excellent path of the Great Vehicle, Diligently engage in the conduct of a Bodhisattva, Perfectly complete the two accumulations, and attain the three bodies. This, called 'The Lamp of Excellent Explanation,' which distills the instructions of the Ornament of the Sutras, was composed by Rongton Chenpo at the monastery of glorious Nalanda. The order of meditation instructions on the Great Vehicle Uttaratantra, called 'Mipham's Ornament of Thought'. The order of meditation instructions on the Great Vehicle Uttaratantra, called 'Mipham's Ornament of Thought'. Homage to the Guru and the Yidam! Reverently bowed to by the gods of the world, Maturing beings with immeasurable compassion, Abiding until the end of existence, with compassion, Accomplishing activities spontaneously, I bow to you! With the thousand rays of light that make knowledge like the sun, Completely dispelling the darkness of existence, Nurturing all beings with loving kindness, I bow to the feet of Mipham Gonpo! The immediate cause for attaining perfect enlightenment is the defiled element (dhatu), and having purified the defilements, attaining the state of being stainless, is enlightenment. Having attained enlightenment, gaining qualities such as strength, and accomplishing the benefit of others, this is the essence of all the meanings gathered and shown. Regarding how to purify the defilements of the element, first, identifying the obscuring defilements: anger towards the Dharma, self-grasping, fear of the suffering of samsara, indifference to the welfare of sentient beings, great desire, the obscurations of the tirthikas, shravakas, and the self-born. This is an example of clearly showing the basis of what exists through examples. Having identified the obscurations to be purified with this, the order of meditating on the path that purifies the defilements is: First, explaining taking refuge in the Three Jewels: It is shown that one must take refuge in the Three Jewels when practicing the path. Explaining the essence that eliminates the four obscurations: The seed of faith in the Great Vehicle is wisdom, the Buddha is the mother who gives birth to the Dharma, meditation is the womb of bliss, possessing the nurturing kindness of compassion.

---

་ལམ་དངོས་བསྟན་པ་ནི། བདག་མེད་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བདག་ཏུ་སྲེད་པའི་འཆིང་བ་ བཅད་དགོས་པར་བསྟན་ནོ། །བདག་མེད་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གྲོགས། ཞི་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དགོས་སོ་ཞེས་པ་ནི། མཉམ་བཞག་ཏུ་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྙིང་རྗེའི་སྒོ་ནས་ སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དགོས་པ་ནི། ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་མཐར་ཕྱིན་པའི་གྲོགས་སུ་བསྟེན་དགོས་པའོ། །འདིས་སྒྲིབ་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་ངོས་བཟུང་ནས། སྒྲིབ་པ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ནི། གཙང་བདག་བདེ་དང་རྟག་ཉིད་ཀྱིས། །ཡོན་ཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་འབྲས། །ཞེས་པ་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་ཀྱིས་བསྟན་ནོ། །དོན་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ནི། ཐོག་མར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་དུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། 2-349 མཉམ་བཞག་དུ་ཞི་གནས་དང་། ལྷག་མཐོང་གཉིས་བསྒོམ་ནས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ནོ། །འདི་དག་གིས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱངས་ནས། དྲི་མ་མེད་ པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །ཐེག་ཆེན་རྒྱུད་བླ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ། །ཇི་བཞིན་མ་ནོར་ངག་གིས་བཤད་པའི་དོན། །ལེགས་པར་བསྡུས་ནས་བཤད་པའི་དགེ་ བ་དེས། །འགྲོ་ཀུན་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་རྒྱུད་བླའི་སྒོམ་རིམ་མི་ཕམ་དགོངས་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རབ་བྱུང་གི་ལོ་ལ་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་ བའོ།། ༈ །། ༄། །རྒྱལ་པོ་ལ་གཏམ་དུ་བྱ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་མན་ངག་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སྭསྟི། རྒྱལ་པོ་ལ་གཏམ་དུ་བྱ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་མན་ངག་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ ལོ། །རྗེས་འཇུག་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཕན་དོན་དུ། །ལེགས་པར་འདོམས་པ་གཏམ་བྱ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞལ་ནས་ལེགས་གསུངས་པ། །མན་ངག་གནད་ཀྱི་སྙིང་པོ་བྲི་བར་བྱ། །དམ་པའི་ཆོས་ སྒྲུབ་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལམ་ལ་འཇུག་པའི་གཞི་དད་པ་དང་། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཤེས་རབ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་སྒྲུབ་པ་ཡི་ཐབས་རྣམས་ནི། །མདོར་ན་དད་དང་ཤེས་རབ་བོ། ། 2-350 དད་ཅན་ཉིད་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བརྟེན། །ཤེས་རབ་ལྡན་ཕྱིར་ཡང་དག་རིག །ཅེས་སོ། །དང་པོ་ནི། ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡང་དད་པས་བྱེད། མན་ངག་གི་སྣོད་ཀྱང་དད་པས་བྱེད། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཛོད་ ཀྱང་དད་པས་བྱེད། དད་པ་མེད་ན་དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡང་མི་སྐྱེ། སྐྱེས་ཀྱང་འགྲིབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་ལ་ཐོག་མར་དད་པ་གལ་ཆེ་བར་བསྟན་ནོ། །འཇུག་བྱའི་ ཆོས་

【現代漢語翻譯】 真正道路的展示是：通過無我之智，斷除對自我的貪執束縛。需要無我之智的助伴是：圓滿的止觀。這是在等持中修習的次第。后得位中，通過慈悲利益眾生，是作為道路究竟圓滿的助伴。這揭示了四種遮障的對治，並展示了遠離四種遮障的果： 『清凈、自主、安樂與恒常，是超越的功德，是彼岸。』 這是通過簡要的陳述和詳細的解釋來展示的。要義的總結是：首先皈依三寶，發起無上菩提心，然後在等持中修習止觀二者，並在后得位中以慈悲利益眾生。這些行為凈化自相續中的垢染，從而獲得無垢的菩提，利益眾生。這就是其含義。 以何種方式修持大乘《寶性論》的教義，以毫無錯謬的言語如實宣說其含義。通過善妙地總結和講述所產生的功德，愿一切眾生迅速獲得無上菩提！ 這部名為《寶性論》的修習次第——彌龐的《勝妙智慧莊嚴》是由饒頓欽波在吉祥那爛陀寺于饒炯年書寫的。 對國王的忠告——《寶鬘論》的要義總結，名為《口訣寶燈》。 吉祥！對國王的忠告——《寶鬘論》的要義總結，名為《口訣寶燈》。頂禮上師與本尊！ 爲了利益後來的弟子們，我將書寫由導師龍樹所善說的《寶鬘論》中口訣的精要。簡而言之，修持神聖佛法的要義有兩種：進入道路的基礎——信心，以及道路的本質——智慧。正如所說： 『修持佛法的方法，簡而言之就是信心與智慧。因為具有信心，所以依賴佛法；因為具有智慧，所以如實了知。』 首先，進入佛法的基礎是通過信心來實現的；口訣的容器也是通過信心來實現的；智慧的寶藏也是通過信心來實現的。如果沒有信心，任何白色的功德都不會產生，即使產生了也會衰退。因此，進入佛法首先要展示信心的重要性。所要進入的佛法是：

【English Translation】 The actual path is shown as: Through the wisdom of realizing selflessness, one must cut the bonds of attachment to self. The companion needed for the wisdom of realizing selflessness is: perfect calm abiding. This is the sequence of meditating in equipoise. In the post-meditation state, benefiting sentient beings through compassion is to be relied upon as a companion for the ultimate completion of the path. This identifies the antidotes to the four obscurations and shows the result of being free from the four obscurations: 'Purity, self-mastery, bliss, and permanence are the transcendent qualities, the result of the perfections.' This is shown through a brief statement and a detailed explanation. The condensed meaning is: First, take refuge in the Three Jewels and generate the supreme bodhicitta, then meditate on calm abiding and insight in equipoise, and in the post-meditation state, benefit sentient beings with compassion. These actions purify the defilements of one's own mindstream, thereby attaining stainless bodhi and benefiting sentient beings. That is the meaning. The manner of practicing the Mahayana Ratnagotravibhāga, the meaning of speaking truthfully and without error. By the merit of explaining after having summarized well, may all beings quickly attain unsurpassed bodhi! This practice sequence of the Ratnagotravibhāga, Mipham's 'Ornament of Excellent Thought,' was written by Rongtön Chenpo at the glorious Nālandā Monastery in the year of Rabjung. An Adivce to the King - A Summary of the Meaning of the Precious Garland, called The Lamp of Precious Instructions. Svasti! An Advice to the King - A Summary of the Meaning of the Precious Garland, called The Lamp of Precious Instructions. Homage to the Guru and the Yidam! For the benefit of future disciples, I shall write the essence of the instructions from the Precious Garland, well-spoken by the teacher Nāgārjuna. In brief, the essence of practicing the sacred Dharma is twofold: the basis for entering the path, which is faith, and the nature of the path, which is wisdom. As it is said: 'The methods for practicing Dharma, in brief, are faith and wisdom. Because one has faith, one relies on Dharma; because one has wisdom, one truly knows.' First, the basis for entering the Dharma is done through faith; the vessel for instructions is also done through faith; the treasury of wisdom is also done through faith. Without faith, no white qualities will arise, and even if they arise, they will decline. Therefore, it is shown that faith is important at the beginning of entering the Dharma. The Dharma to be entered is:

---

ནི་མངོན་མཐོའི་ཆོས་དང་། ངེས་ལེགས་ཀྱི་ཆོས་གཉིས་སུ་འདུས་སོ། །དང་པོ་མངོན་མཐོའི་ཆོས་ལ། ངན་སོང་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤོང་བ་དང་། མཐོ་རིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དུ་དགེ་ བ་བཅུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དགེ་བ་བཅུས་ལྷ་མིའི་གོ་འཕང་ཐོབ་ནས་དེའི་རྟེན་ལ་ལམ་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་། མངོན་མཐོའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་གཞན་མེད། །ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་ངེས་ལེགས་ ཀྱི་རྒྱུ་ལ་ཐེག་དམན་དང་ཐུན་མོང་བ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དང་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ལྟ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གཉིས་ལས། སྤྱོད་པ་སྔར་བཞིན་ཡིན་ལ། ལྟ་བ་ནི་ གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །སྒོམ་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཏིང་འཛིན་གྱིས་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །འདིར་ལྟ་བ་དང་། 2-351 སྒོམ་པ་དང་། སྤྱོད་པ་གསུམ་དུ་འདུས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལྟ་བ་དང་། བསམ་གཏན་གྱིས་སྒོམ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། བསླབ་པ་གསུམ་ཡང་འདིར་འདུས་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་ རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་གཉིས་ཀྱང་འདིར་འདུས་ཏེ། ཕར་ཕྱིན་དང་པོ་གསུམ་ནི་ བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས། བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཉིས་ཀའི་གྲོགས་སོ། །དགེ་བ་ཇི་སྙེད་བྱས་པའི་མཇུག་ཐོག་ཏུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བས་ཟིན་དགོས་སོ། ། འདི་ནི་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བའི་དོན། །གནད་ཀྱི་མན་ངག་ལེགས་བསྡུས་ནས། །རྣམ་པར་བཤད་པའི་དགེ་བ་དེས། །འགྲོ་ཀུན་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གཏམ་དུ་བྱ་བ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྡུས་པའི་མན་ངག་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །རྣལ་འབྱོར་བཞིའི་རིམ་པའི་མན་ངག་གནད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །རྣལ་འབྱོར་བཞིའི་རིམ་པའི་མན་ངག་གནད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་ བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་དབང་ཉི་མ་འགྲོ་བའི་གཉེན་གྱུར་པ། །འདྲེན་པ་མཆོག་གྱུར་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །འགྲོ་ཀུན་འཆིང་བ་མ་ལུས་གཅོད་མཛད་པ། །རྣལ་འབྱོར་བཞི་ཡི་རིམ་པ་གསལ་བར་བྱ། ། 2-352 བདག་མེད་གཉིས་སྒོམ་པའི་རིམ་པས་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་འཆིང་བ་མ་ལུས་པ་བཅད་ནས། ཐར་པ་བླ་ན་མེད་པའི་གནས་སུ་བགྲོད་པར་བྱེད་པའི་མན་ངག་གི་རིམ་པ་བསྟན་པ་ལ། ཐོག་མར་ བདག་མེད་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་ཡིན་པས། དེ་སྤོང་བའི་དོན་དུ་བདག་མེད་བསྒོམ་དགོས་ལ། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ངར་འཛིན་ནི།

【現代漢語翻譯】 總而言之，它們包括增上生之法和決定勝之法。首先，關於增上生之法，爲了避免墮入惡趣，需要戒除十不善業；爲了獲得善趣，需要行持十善業。通過十善業，可以獲得天人和人的地位，並以此為基礎修持解脫道。正如經中所說：『增上生的唯一因是戒律。』其次，關於決定勝之因，可以分為小乘共同之道和大乘之道。首先，從小乘共同之道來說，可以從行持和見解兩個方面入手。行持與之前相同，而見解則是證悟人無我的智慧。修習則是通過禪定使之純熟。其次，關於大乘之道，即是六波羅蜜多。此處包含了見、修、行三個方面：以智慧包含見，以禪定包含修，以戒律包含行。因此，三學也包含於此：智慧是智慧學，禪定是心學，戒律是增上戒學。二資糧也包含於此：前三度是福德資糧，后二度是智慧資糧，精進是二者的助伴。無論行持多少善業，都必須以迴向無上菩提來結尾。 這即是《寶鬘論》的要義，將關鍵的口訣精煉地彙集在一起。愿以此闡釋的功德，使一切眾生迅速獲得菩提！』這部名為《寶鬘論》的國王教言，是榮敦大師全知賢于那爛陀寺所著的要義彙集。 瑜伽四次第口訣要義 瑜伽四次第口訣要義 頂禮上師與本尊！ 皈依怙主日光能仁王， 導師至尊我頂禮。 為斷眾生一切諸繫縛， 今釋四瑜伽之次第法。 通過修習二無我之次第，斷除一切眾生的所有束縛，從而進入無上解脫之境。這裡所闡述的口訣次第，首先是修習無我的次第：由於一切煩惱的根源在於我執，因此爲了斷除我執，必須修習無我。而與生俱來的我執是：

【English Translation】 In short, they are included in the Dharma of Higher Realms and the Dharma of Definite Goodness. Firstly, regarding the Dharma of Higher Realms, in order to avoid falling into the lower realms, one needs to abandon the ten non-virtuous actions; in order to attain higher realms, one needs to practice the ten virtuous actions. By means of the ten virtuous actions, one can attain the status of gods and humans, and then cultivate the path based on that. As it is said: 'The only cause for higher realms is discipline.' Secondly, regarding the cause of Definite Goodness, it can be divided into the common path of the Lesser Vehicle and the path of the Great Vehicle. Firstly, in terms of the common path of the Lesser Vehicle, it can be approached from the aspects of conduct and view. The conduct is the same as before, while the view is the wisdom that realizes the selflessness of the individual. Meditation is to familiarize oneself with this through samadhi. Secondly, regarding the path of the Great Vehicle, it is the six paramitas. Here, it includes the three aspects of view, meditation, and conduct: wisdom includes the view, samadhi includes the meditation, and discipline includes the conduct. Therefore, the three trainings are also included here: wisdom is the training of wisdom, samadhi is the training of mind, and discipline is the training of higher discipline. The two accumulations are also included here: the first three paramitas are the accumulation of merit, the latter two are the accumulation of wisdom, and diligence is the companion of both. Whatever virtuous deeds are done, they must be concluded with dedicating them to unsurpassed enlightenment. This is the essence of the 'Precious Garland', a well-collected compilation of key instructions. May all beings quickly attain enlightenment through the merit of this explanation!' This compilation of essential instructions on the 'Precious Garland', a discourse to the king, was written by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at the monastery of glorious Nalanda. The Essential Essence of the Four Yogas Sequence Instructions The Essential Essence of the Four Yogas Sequence Instructions Homage to the Guru and the Yidam! I prostrate to the Sugata, the sun, who has become the friend of beings, the supreme guide. I will now clearly explain the sequence of the four yogas, which cuts off all the bonds of beings. By cultivating the sequence of the two selflessnesses, one cuts off all the bonds of all beings, and thus enters the state of unsurpassed liberation. Here, the sequence of instructions is explained. First, the sequence of cultivating selflessness: since the root of all afflictions is self-grasping, in order to abandon self-grasping, one must cultivate selflessness. And the innate self-grasping is:

---

འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ ཡིན་པར་གསུངས་པས། དེ་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། ཉེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་ གྲགས་པས་ཀྱང་། ཉོན་མོངས་སྐྱོན་རྣམས་མ་ལུས་འཇིག་ཚོགས་ལ། །ལྟ་ལས་བྱུང་བར་བློ་ཡིས་མཐོང་གྱུར་ཅིང་། །བདག་ནི་འདི་ཡི་ཡུལ་དུ་རྟོགས་བྱས་ནས། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བདག་ནི་འགོག་པར་བྱེད། །ཅེས་ སོ། །དེས་ན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ངར་འཛིན་གྱིས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་ནས་བདག་ཏུ་འཛིན་པས། ཡུལ་ཕུང་པོ་ལྔ་བདག་མེད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་དགོས་ཏེ། འདི་ཡུལ་སུན་འབྱིན་མེད་པར་ནི། ། དེ་བློ་སྤོང་བར་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡུལ་ཕུང་པོ་ལྔ་བདག་མེད་དུ་ཐོས་བསམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་བསྒོམས་པས། བདག་འཛིན་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་བདག་མེད་པར་གྲུབ་ཅེ་ན། 2-353 བདག་དང་ཕུང་པོ་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ནི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ངར་འཛིན་གྱིས་རྟག་པ་དང་། གཅིག་པུ་དང་། རང་དབང་ཅན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཡོད་པར་འདོད་ཀྱང་། ཕུང་པོ་ནི་ མི་རྟག་པ་དང་། དུ་མ་དང་། གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཐད་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཕུང་པོ་བདག་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པས། ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་འཁྲུལ་པར་ཤེས་ནས་བདག་མེད་ བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་གོ །བདག་མེད་ཐོས་བསམ་གྱིས་གཏན་ལ་དབབ་ནས་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཞི་གནས་ཀྱི་ཟིན་པར་བྱས་ནས། གུས་སྦྱོར་དང་། རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྦྱངས་པས། བདག་ མེད་ཀྱི་དོན་ལ་གོམས་པ་ཐོབ་ནས་བདག་འཛིན་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་འཛིན་བཟློག་པས་བདག་གིར་འཛིན་པའང་བཟློག་སྟེ། བདག་འཛིན་མེད་པར་བདག་གིས་འཛིན་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་བདག་ གིར་འཛིན་པ་གཉིས་པོ་བཟློག་པས་ཉོན་མོངས་པ་བཟློག་གོ །ཉོན་མོངས་པ་བཟློག་པས་ལས་གསོག་པར་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱང་མེད་ལ། དེ་ཉིད་མེད་པས། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་འབྱུང་དང་ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་གཉིས་ཀ་བཟློག་གོ །གཉིས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་འབྱུང་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་ག་ལ་འགྱུར། དེས་ན་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཐར་པའི་རྒྱུའི་རྩ་བ་ཡིན་པས། 2-354 བདག་མེད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་དགོས་པར་བསྟན་ནོ། །བདག་མེད་བསྒོམ་པར་འདོད་པས། འདི་ནས་བཤད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་དགོས་པར་བསྟན་ནོ། །གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྒོམ་པ་ལ་གཟུང་བ་ཆོས་ ཀྱི་བདག་མེད་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། འཛིན་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དང་པོ་ནི། ཕྱི་རོལ་དུ་དོན་དུ་

【現代漢語翻譯】 據說，對壞聚見的執著是所有過錯的根源。正如法稱（Dharmakīrti）所說：『一切過錯皆由壞聚見而生。』月稱（Candrakīrti）論師也說：『所有煩惱過患，皆由智者見壞聚而生。覺察到「我」是其對像后，瑜伽士便會阻止「我」。』 因此，與生俱來的我執執著于近取蘊，視其為『我』。因此，必須確定五蘊無我。正如所說：『若無破斥之境，則無法捨棄彼心。』 通過聽聞和思考確定五蘊無我，然後進行禪修，就能遣除我執。那麼，如何證明五蘊無我呢？ 『我』與五蘊的特徵並不一致。因為與生俱來的我執執著于常、一、自在之『我』。雖然人們認為『我』存在，但五蘊卻是無常、多體、不自在的。基於此理，五蘊並非『我』得以成立。因此，認識到執五蘊為『我』是錯誤的，並開始修習無我。 通過聽聞和思考確定無我，並將證悟的見解融入寂止（śamatha）中，通過恭敬、精進和持續的修習，就能熟悉無我的意義，從而遣除我執。遣除我執也能遣除我所執，因為沒有我執就不會有我所執。遣除我與我所執，就能遣除煩惱。遣除煩惱，就不會造業。沒有煩惱之業，也就沒有煩惱之集和業之集。二者皆無，又怎會生起無集之苦？因此，證悟無我的智慧是解脫之根源。 因此，教導我們必須修習證悟無我的瑜伽。想要修習無我，就必須進入此處所說的意義之中。第二，修習法無我，包括執著於法無我的瑜伽、持有法無我的瑜伽，以及修習能取所取二取皆空的瑜伽。首先，在外境中……

【English Translation】 It is said that clinging to the view of the perishable aggregate is the root of all faults. As Dharmakīrti said, 'All faults arise from the view of the perishable aggregate.' The teacher Candrakīrti also said, 'All afflictive faults are seen by the wise to arise from the view of the perishable aggregate. Having realized that 'I' is its object, the yogi prevents 'I'.' Therefore, the innate ego-grasping takes the appropriated aggregates as its object and grasps them as 'I'. Therefore, it is necessary to ascertain that the five aggregates are without self. As it is said, 'Without refuting the object, it is not possible to abandon that mind.' Having ascertained that the five aggregates are without self through hearing and thinking, and then meditating on it, ego-grasping will be reversed. How is it proven that the five aggregates are without self? The characteristics of 'I' and the aggregates are not the same. Because the innate ego-grasping grasps 'I' as permanent, singular, and independent. Although one wishes that 'I' exists, the aggregates are impermanent, multiple, and dependent. Based on this reasoning, it is established that the aggregates are not 'I'. Therefore, knowing that grasping the aggregates as 'I' is mistaken, one engages in meditating on selflessness. Having ascertained selflessness through hearing and thinking, and having integrated the realized view into śamatha, through respectful effort and continuous practice, one will gain familiarity with the meaning of selflessness, and ego-grasping will be reversed. By reversing ego-grasping, grasping 'mine' is also reversed, because without ego-grasping, grasping 'mine' does not arise. By reversing both grasping 'I' and grasping 'mine', afflictions are reversed. By reversing afflictions, there is no one to accumulate karma. Since there is no karma dependent on afflictions, both the origin of afflictions and the origin of karma are reversed. Since both are absent, how could suffering, which arises from the absence of origin, occur? Therefore, the wisdom that realizes selflessness is the root of the cause of liberation. Therefore, it is taught that one must meditate on the yoga that realizes selflessness. Those who wish to meditate on selflessness must enter into the meaning explained here. Second, meditating on the selflessness of phenomena includes the yoga of grasping the selflessness of phenomena, the yoga of holding the selflessness of phenomena, and the yoga of meditating on the emptiness of both the grasper and the grasped. First, externally...

---

སྣང་བ་འདི་ལ་ བདེན་པར་འཛིན་པས་ཀྱང་། གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་གེགས་ཡིན་ལ། གནས་ཚུལ་གྱི་དོན་མ་རྟོགས་པར་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐར་པ་མི་ཐོབ་པས། དོན་དུ་སྣང་བ་ལ་ཡང་བདེན་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་ གཅོད་དགོས་སོ། །གཅོད་པའི་ཚུལ་ནི། དོན་དུ་སྣང་བ་འདི་དག་རྨི་ལམ་དུ་སྣང་བ་བཞིན། རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཤེས་པ་ལས་ལོགས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ཡུལ་ཅན་ གྱི་བློ་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་པའི་ཕྱིར། མིག་ཤེས་འཁྲུལ་པ་ལ་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །མིག་ཤེས་ལ་ཐ་དད་པ་གཉིས་སུ་སྣང་ཡང་ཐ་དད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་བཞིན་ ནོ། །འཐད་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དུ་སྣང་བ་འདི་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་ནས། གུས་སྦྱོར་དང་རྟག་སྦྱོར་གྱི་བརྩོན་འགྲུས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྒོམས་པས། གཟུང་བ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། 2-355 ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་བཞག་པས། །ཡིད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་དེས་ན། །དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་བཟློག་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་དེའི་འོག་ཏུ་གཟུང་བ་བདེན་པར་མེད་ པའི་རིགས་པས་དེ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་ཡང་བདེན་མེད་དུ་འགྲུབ་པས། གཟུང་བ་མེད་པའི་རིགས་པས་འཛིན་པའང་མེད་པར་རྟོགས་པའི་དོན་ལེགས་པར་བསྒོམས་པས་འཛིན་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་སོ། །ཇི་ སྐད་དུའང་། དེ་ཡི་འོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པར། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་དེ་ནས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའང་བདེན་མེད་དུ་བསྒོམས་པས། གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ནས། གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ ཀྱི་སྣང་བ་ནུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་དམིགས་མེད་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བློ་དང་ལྡན་པས་གཉིས་པོ་མེད་རིག་ནས། །དེ་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གནས། ། ཞེས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་རིམ་པ་དང་པོས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་འཇོམས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་རིམ་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་པོས་ ནི། རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་སྒྲིབ་གཟུང་རྟོག་དང་། འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་འཇོམས་པར་བྱེད་དོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉིས་ལས་ལྷ་མཐོང་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་ནི། འདི་ཉིད་ཡིན་པར་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས་གསུངས་སོ། ། 2-356 མདོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་སོ་སོར་རྟོགས། །སོ་སོར་དེ་བརྟགས་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་རྒྱུ། །རྒྱུ་གཞན་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་མི་འགྱུར། །ལྷག་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་ཏིང་འཛིན་ བསྒོམ་པ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མངའ་རིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་འདིར། །ཞི་གནས་མན་ངག་རྩོམ་པ་མང་ན་ཡང་། །ལྷག་མཐོང་ཁྲིད་ཚུལ་མན་ངག་མི་སྣང་བས། །ལྷག་མཐོང་མན་ངག་

【現代漢語翻譯】 執著于顯現，也是證悟實相的障礙。如果不能證悟實相，就無法獲得大乘的解脫。因此，實際上也必須斷除對顯現的實執。斷除的方法是：實際上，這些顯現就像夢中的顯現一樣，僅僅是自心的顯現而已，並非獨立於覺知而存在。因為有境之識與所緣同時存在。就像眼識錯亂時，會看到兩個月亮一樣。雖然眼識顯現為兩個不同的月亮，但實際上並沒有兩個不同的月亮。 基於這個道理，斷除對顯現的實執，通過恭敬行和恒常行的兩種精進來修習，就能很好地證悟所取法無我。正如薄伽梵所說：『菩薩入于等持時，見心之影像，能轉變對境之執著。』 第二，在此之後，通過所取無實的道理，也能成立能取之識也無實。通過所取不存在的道理，也能證悟能取也不存在，從而很好地修習，就能證悟能取法無我。正如經中所說：『在其後，能取不存在。』 第三，從那之後，修習所取和能取都無實，就能現量證悟所取能取二取不二，從而獲得所取能取二取不二的顯現消失的智慧。然後，就能證悟無相之智。正如《經莊嚴論》中所說：『具慧者證悟二者不存后，安住于不具彼之法界中。』 初瑜伽次第能摧毀煩惱障，因為能斷除一切煩惱的根本——我執。后三瑜伽次第，次第地從根本上摧毀所知障、所取分別和能取分別的種子。寂止和勝觀二者中，勝觀的修習次第就是如此，這是卡瑪拉希拉所說的。 《三摩地王經》中說：『若於諸法各別證無我，各別如是思擇得涅槃，以他因緣不能息痛苦，如是精進修習勝觀定。』 在阿里藏地的這個國度里，雖然有很多關於寂止訣竅的著作，但勝觀的引導卻很少見，因此需要勝觀的訣竅。

【English Translation】 Clinging to appearances as real is also an obstacle to realizing the meaning of reality. If one does not realize the meaning of reality, one cannot attain the liberation of the Great Vehicle. Therefore, in essence, one must also sever the imputation of clinging to appearances as real. The way to sever it is: in reality, these appearances are like appearances in a dream, merely appearances of one's own mind. They are not established separately from consciousness, because the object-possessing mind and the object are apprehended together. It is like seeing two moons when the eye consciousness is deluded. Although two different moons appear to the eye consciousness, there are not two different moons. Based on this reasoning, sever the imputation of clinging to appearances as real, and through the two diligences of respectful application and constant application, one will realize the selflessness of phenomena, the apprehended object. As the Bhagavan said: 'When a Bodhisattva is in equipoise, seeing the image of the mind, he will reverse the perception of objects.' Secondly, after that, by reasoning that the apprehended object is not real, it is also established that the consciousness that apprehends it is also not real. By reasoning that the apprehended object does not exist, one also realizes that the apprehending subject does not exist. By meditating well on this meaning, one realizes the selflessness of phenomena, the apprehending subject. As it is said: 'After that, the apprehending subject does not exist.' Thirdly, from then on, by meditating that both the apprehended object and the apprehending subject are not real, one directly realizes the non-duality of the apprehended object and the apprehending subject. Then, one obtains the wisdom in which the appearance of the non-duality of the apprehended object and the apprehending subject vanishes. Then, one should realize the signless wisdom. As it is said in the Ornament of the Sutras: 'The wise, realizing that the two do not exist, abide in the realm of phenomena that does not possess them.' The first stage of yoga destroys the obscuration of afflictions, because it severs the root of all afflictions, the clinging to self. The latter three stages of yoga, in sequence, destroy from the root the seeds of the obscuration of knowledge, the imputation of the apprehended object, and the imputation of the apprehending subject. The sequence of meditating on insight in the two, quiescence and insight, is just this, as Kamalashila said. In the King of Samadhis Sutra, it is said: 'If one individually realizes the selflessness of phenomena, and individually contemplates it in this way, one will attain Nirvana. Suffering cannot be pacified by other causes. Thus, one should diligently cultivate the samadhi of insight.' In this kingdom of Ngari in Tibet, although there are many compositions on the instructions for quiescence, instructions on the methods of insight are rarely seen. Therefore, there is a need for instructions on insight.

---

སྔོན་མེད་འདི་བཤད་དོ། དགེ་བ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་གང་འདི་ཡིས། །སྒྲིབ་གཉིས་མུན་པ་མ་ལུས་རྣམ་བསལ་ཞིང་། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་ཀུན་ཏུ་རབ་རྒྱས་ཏེ། །སྒྲིབ་གཉིས་སྤྲིན་བྲལ་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་རྣལ་འབྱོར་བཞིའི་ མན་ངག་རིམ་པ་གསལ་བ་གནད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ཐར་ལམ་བདེ་བའི་འཇུག་ངོགས་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སྭསྟི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ཐར་ལམ་བདེ་བའི་འཇུག་ངོགས་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལས་སྒྲོལ་བའི་གྲུ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་བགྲོད་པ་ གཅིག་པའི་ལམ། །རབ་དགའ་ལ་སོགས་ས་བཅུ་སྒྲུབ་བྱེད་པ། །ཕྱིན་དྲུག་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་བསྟན་པར་བྱ། །སྦྱིན་པ་ཡིས་ནི་ཡི་དྭགས་འགྲོ་བ་སྤོང་། །དབུལ་བ་འདོར་ཞིང་འགྲོ་བ་རྗེས་སུ་འཛིན། །ལོངས་སྤྱོད་མི་ཟད་ཡོངས་སུ་ཐོབ་བྱེད་ཅིང་། ། 2-357 དགའ་བདེའི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་འགྱེད་པར་བྱེད། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་གཅོད། །མི་ཁོམ་གནས་ལས་རིང་དུ་འདའ་བར་འགྱུར། །དལ་བའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་རབ་རྙེད་ཅིང་། །ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ དུལ་བ་དྲི་མེད་ཐོབ། །བཟོད་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འཕེན་པའི་རྒྱུ། །ཁོང་ཁྲོ་བཅོམ་ཞིང་དམ་པ་རྒྱ་ཆེན་ཐོབ། །གཟུགས་བཟང་དམ་པ་ལྟ་བའི་འོས་འགྱུར་ཞིང་། །ཐར་པའི་ལམ་བཟང་ཤིན་ཏུ་ཡིད་འོང་ འཛིན། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་དགེ་བ་འཕེལ་གྱུར་ཞིང་། །བྱང་ཆུབ་གནས་སུ་བདེ་བླག་ཕྱིན་པ་དང་། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ནི་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ། །ཡོན་ཏན་མ་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད། །བསམ་གཏན་གྱིས་ ནི་གཡོ་བ་དུལ་བྱེད་ཅིང་། །བཟོད་པ་ཡོན་ཏན་རྨོངས་པ་རབ་ཏུ་འདོར། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །སྤྱན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སྟོང་ཉིད་རབ་ ཤེས་ནས། །ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་པ་ལས་འདའ་བར་བྱེད། །སྒྲིབ་གཉིས་མུན་པ་མ་ལུས་བསལ་གྱུར་ཅིང་། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ནི་བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་ལ། །བསླབ་པ་ རྣམ་གསུམ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་དག་ཀྱང་འདི་གཉིས་ཏེ། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ཀྱང་འདི་ལ་བརྗོད། །སྦྱིན་སོགས་དང་པོ་ལྔ་པོ་ཐབས་ཀྱི་ཆ། །དྲུག་པ་ཤེས་རབ་ཆ་ནི་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། ། 2-358 ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དག་ཀྱང་འདི་ལ་འདུས། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་དང་འཕགས་ལམ་བརྒྱད། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ས་བཅུ་དག་ཀྱང་འདི་ཡིས་རྫོགས་པར་གསུངས། །རེ་རེའང་འཁོར་གསུམ་ རྣམ་ད

【現代漢語翻譯】 此前所未有地宣說。 以此所獲得的任何功德，愿能完全消除二障的黑暗，使智慧之光普遍增長，愿能獲得脫離二障雲翳的法身！』這部名為《四瑜伽之竅訣次第明晰——要義精華》的著作，是榮敦大師謝嘉昆日于吉祥那爛陀寺所著。

《六度修持法——通往解脫安樂之坦途》 吉祥！《六度修持法——通往解脫安樂之坦途》 頂禮上師與本尊！ 救度于輪迴苦海之舟， 諸佛所行唯一之道， 成就極喜等十地之因， 今將宣說六度之修持法。 佈施能捨棄餓鬼道， 消除貧困，攝受眾生， 獲得無盡受用之因， 能施廣大喜樂之享受。 持戒能斷除惡趣苦， 遠離無暇之處， 圓滿獲得暇滿之功德， 獲得身語意三調柔無垢。 忍辱能斷除投生三惡道之因， 平息嗔怒，獲得廣大殊勝之功德， 轉為具足妙相，值得瞻仰之身， 能趣入殊勝解脫道。 精進能使善法增長， 輕易到達菩提之境， 是積累福慧二資糧之因， 能圓滿一切功德。 禪定能調伏散亂之心， 捨棄嗔恚、功德、愚癡， 圓滿神足， 獲得天眼與神通之功德。 智慧能證悟空性， 超越三界輪迴， 能消除二障之黑暗， 使智慧之光普遍增長。 戒律、禪定與智慧， 即是所謂的『三學』。 見、修、行亦不離二者， 福德與智慧資糧亦可如是說。 佈施等前五度為方便分， 第六度智慧則為總攝， 方便與智慧皆包含於此。 菩提七支與八聖道， 皆由此得以圓滿。 十地亦宣說由此得以圓滿， 每一度皆具足三輪體空。

【English Translation】 This unprecedented teaching is now proclaimed. Through whatever merit is attained by this, may all the darkness of the two obscurations be completely dispelled, may the light of wisdom ever increase, and may the Dharmakaya (chos sku, body of dharma) free from the clouds of the two obscurations be attained! This treatise, entitled 'A Clear Exposition on the Stages of the Four Yogas: The Essence of Essential Points,' was composed by Rongtön Chenpo (rong ston chen po) Sheja Kunrig (shes bya kun rig) at the glorious Nalanda Monastery.

The Method of Practicing the Six Perfections: A Pleasant Path to Liberation Homage! The Method of Practicing the Six Perfections: A Pleasant Path to Liberation Homage to the Lama and the Yidam! A boat to cross the great ocean of existence, The single path traveled by all Buddhas, The cause for accomplishing the ten bhumis (sa bcu, ten grounds/levels) such as Joyful, I shall explain the method of practicing the six perfections. Generosity abandons the realm of the pretas (yi dwags, hungry ghosts), Dispels poverty and takes beings under one's care, It is the cause for obtaining inexhaustible resources, And causes the enjoyment of vast joy and happiness. Discipline severs the suffering of the lower realms, One transcends far from places of disadvantage, One perfectly obtains the qualities of leisure and endowment, And obtains disciplined and stainless body, speech, and mind. Patience destroys anger, the cause for being thrown into the three lower realms, And obtains vast qualities of the noble ones, One becomes worthy of being seen, possessing an excellent form, And one embraces the excellent path of liberation, which is extremely pleasing to the mind. Diligence causes virtue to increase, And one easily goes to the state of enlightenment, It is the cause of the two accumulations of merit and wisdom, And causes all qualities to be perfectly complete. Concentration tames the wandering mind, And completely abandons anger, qualities, and delusion, It perfects the miraculous feet, And obtains the qualities of the eye and clairvoyance. Wisdom, through thoroughly understanding emptiness, Causes one to transcend completely from the three realms, It completely dispels the darkness of the two obscurations, And causes the light of wisdom to universally increase. Discipline, concentration, and wisdom, Are said to be the 'three trainings'. View, meditation, and conduct are also these two, The accumulations of merit and wisdom are also said to be this. The first five, such as generosity, are the part of means, The sixth, wisdom, is the part of gathering together, Means and wisdom are also included in this. The seven branches of enlightenment and the eightfold noble path, Are completely perfected by this. The ten bhumis are also said to be perfected by this, Each one is empty of the three spheres.

---

ག་གིས། །ཟིན་པར་བྱས་ནས་སྤྱོད་པ་བླ་ན་མེད། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ། །གསུང་རབ་ཀུན་ལ་རྒྱལ་བས་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལས་དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་སྟེ། །ལམ་ གྱི་བདེན་པ་དག་ཀྱང་འདི་ཉིད་དོ། །འདི་ལ་བསྟོད་པའི་དགེ་ཚོགས་གང་ཐོབ་པས། །ཚོགས་གཉིས་དྲི་མ་མེད་པ་རབ་རྫོགས་ནས། །ས་བཅུའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་རབ་སྦྱངས་ཏེ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་ འཕང་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ཐར་ལམ་བདེ་བའི་འཇུག་ངོགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲ་ རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་དམར་ཁྲིད་ཀྱི་མན་ངག་པདྨ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་དམར་ཁྲིད་ཀྱི་མན་ངག་པདྨ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྟོན་ཀའི་ཟླ་ལྟར་གསལ་ བར་བསྒོམ་པའི་ཐུགས་ཀར་པད་ཟླའི་སྟེང་དུ་ཧྲཱིཿདཀར་པོ་ཚེག་དྲག་དང་བཅས་པ་གཅིག་བསྒོམ། ཧྲཱིཿདེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཚོན་གང་པ་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་པ་ཞིག་བསྒོམ། དེའི་ཐུགས་ཀར་ཧྲཱིཿ 2-359 དཀར་པོ་ལ་ཨོཾ་ཧྲཱིཿསྭཱཧཱ་ཞེས་པའི་ཡི་གེས་བསྐོར་བ་བསྒོམ་མོ། །རང་དམ་ཚིག་སེམས་དཔར་བསྒོམ་པའི་སྤྱི་བོར་རྩ་བའི་བླ་མ་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྒོམ། རང་གི་སྙིང་ཁའི་ཧྲཱིཿལས་འོད་ཟེར་ ཡར་སོང་སྟེ། བླ་མའི་ཐུགས་ཀར་ཕོག བླ་མས་ཐུགས་ཀའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་མཁྱེན། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ཀྱང་སྤྱི་བོའི་བླ་མ་ཡོད་པར་མཁྱེན། བླ་མའི་ཐུགས་ཁའི་ཧྲཱིཿལས་འོད་ཟེར་འཕྲོས་པས་ རྩ་བརྒྱུད་ཀྱི་བླ་མ་སྤྱན་དྲངས་ནས་དེ་ལ་ཐིམ་པར་བསྒོམ། བླ་མ་གཅིག་བསྒོམས་པས་བླ་མ་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པར་འགྱུར་བའི་མན་ངག་བྱ་བ་ཡིན་གསུངས། ཐུགས་ཀའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལས་འོད་ ཟེར་ཕྱོགས་བཅུར་འཕྲོས་པས། ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕོག ཡིད་དམ་ཐམས་ཅད་སྤྱན་དྲངས་ནས། ཐུགས་ཀའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཐིམ་པར་བསྒོམས་པས། ཡི་དམ་གཅིག་བསྒོམས་པས་ཡི་དམ་ཐམས་ཅད་ བསྒོམ་པ་ཡིན་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བླ་མའི་ལུས་ཐམས་ཅད་བདུད་རྩིས་གང་ནས་སྤྱི་གཙུག་ནས་མར་ཞུགས་པས་སྡིག་སྒྲིབ་ཐམས་ཅད་འོག་སྒོ་དང་བ་སྤུའི་བུ་ག་ཐམས་ཅད་ནས་སངས་ཐོན་པར་བསམ་ མོ། །ཐུགས་ཀའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་འོད་ཟེར་འཕྲོས། རང་གི་ལུས་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཁེངས་པས་སྡིག་པ་དག་ནས་ལུས་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོར་གྱུར་པར་བསྒོམ། 2-360 ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཐུགས་ཀ་ནས་འོད་ཟེར་འཕྲོས་པས་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕོག་པས། ཕྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་། ནང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོར་གྱུར། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཁ་ས

【現代漢語翻譯】 何者以把握而行持無上之行？ 諸佛所行唯一之道， 勝者於一切經藏中皆已宣說。 三寶之中，正法寶最為殊勝， 此亦是道之真諦。 以此讚頌所獲之善聚， 愿能無垢圓滿二資糧， 徹底清凈十地之違品， 獲得一切智智之果位。 此乃榮敦大班智達一切知以《六度之修持——通往解脫安樂之門》為題，于吉祥那爛陀寺所著。

大悲尊之口訣實修，名為《白蓮花》。 大悲尊之口訣實修，名為《白蓮花》。 頂禮上師與本尊。 觀想如秋月般明亮的自心間，于蓮花月墊之上，觀想白色ཧྲཱིཿ（藏文：ཧྲཱིཿ，梵文天城體：ह्रीः，梵文羅馬擬音：hrīḥ，漢字字面意思：大悲心）字，帶寶頂及足。觀想此ཧྲཱིཿ字轉變成為一面二臂，身色潔白的大悲尊。 于其心間，觀想白色ཧྲཱིཿ（藏文：ཧྲཱིཿ，梵文天城體：ह्रीः，梵文羅馬擬音：hrīḥ，漢字字面意思：大悲心）字，周圍以ཨོཾ་ཧྲཱིཿསྭཱཧཱ་（藏文：ཨོཾ་ཧྲཱིཿསྭཱཧཱ་，梵文天城體：，梵文羅馬擬音：oṃ hrīḥ svāhā，漢字字面意思：嗡 赫利 梭哈）咒語圍繞。 觀想自身為誓言尊，于頭頂觀想根本上師無量光佛之形象。自身心間的ཧྲཱིཿ字向上放射光芒，觸及上師心間。上師知曉自身心中有大悲尊。大悲尊亦知曉頭頂有上師。從上師心間的ཧྲཱིཿ字放射光芒，迎請根本傳承上師融入其中。據說觀想一位上師，即是觀想一切上師之口訣。 從心間的大悲尊放射光芒至十方，觸及所有本尊。迎請所有本尊，融入心間的大悲尊中。據說觀想一位本尊，即是觀想一切本尊。 之後，觀想上師的全身充滿甘露，從頂輪向下融入，所有罪障從下門和毛孔中排出。 也從心間的大悲尊放射光芒，充滿自身內外，凈化罪業，並觀想安住于身上的眾生也轉變為大悲尊。 再次從大悲尊的心間放射光芒，觸及外器世界，外觀想為宮殿，內觀想為大悲尊。所有聲音觀想為六字大明咒的聲音。

【English Translation】 By what, having grasped, does one practice the unsurpassed conduct? The single path traversed by all Buddhas, The Victorious One has thoroughly proclaimed in all the scriptures. Among the Three Jewels, the Holy Dharma Jewel is the most supreme, This itself is also the truth of the path. By whatever accumulation of merit is obtained from praising this, May I perfectly complete the two immaculate accumulations, Thoroughly purify the discordant aspects of the ten grounds, And attain the state of omniscience. This, entitled 'The Manner of Practicing the Six Perfections: An Easy Entrance to the Path of Liberation,' was composed by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at the glorious, victorious monastery of Nalendra.

The pith instructions on the direct introduction to Great Compassion, called 'White Lotus'. The pith instructions on the direct introduction to Great Compassion, called 'White Lotus'. Homage to the Guru and the Yidam! In your heart, as clear as an autumn moon, on top of a lotus and moon cushion, visualize a white ཧྲཱིཿ (Tibetan: ཧྲཱིཿ, Sanskrit Devanagari: ह्रीः, Sanskrit Romanization: hrīḥ, Chinese literal meaning: Great Compassion) with a tsek and drag. Visualize that ཧྲཱིཿ transforms into Great Compassion, one face, two arms, white in color. In his heart, visualize a white ཧྲཱིཿ (Tibetan: ཧྲཱིཿ, Sanskrit Devanagari: ह्रीः, Sanskrit Romanization: hrīḥ, Chinese literal meaning: Great Compassion) surrounded by the letters of the mantra ཨོཾ་ཧྲཱིཿསྭཱཧཱ་ (Tibetan: ཨོཾ་ཧྲཱིཿསྭཱཧཱ་, Sanskrit Devanagari:, Sanskrit Romanization: oṃ hrīḥ svāhā, Chinese literal meaning: Om Hrih Svaha). Visualize yourself as the Samaya Being, and on the crown of your head, visualize your root guru in the form of Amitabha. From the ཧྲཱིཿ in your heart, rays of light go upwards and strike the heart of the guru. The guru knows that Great Compassion is in your heart. Great Compassion also knows that the guru is on the crown of your head. From the ཧྲཱིཿ in the guru's heart, rays of light emanate, inviting the root and lineage gurus, who dissolve into him. It is said that visualizing one guru is the pith instruction for visualizing all gurus. From the Great Compassion in your heart, rays of light emanate in the ten directions, striking all the Yidams. Invite all the Yidams and visualize them dissolving into the Great Compassion in your heart. It is said that visualizing one Yidam is visualizing all Yidams. Then, visualize the guru's entire body filling with nectar, descending from the crown of your head, and all sins and obscurations emerging from the lower gates and all the pores of your skin. Also, rays of light emanate from the Great Compassion in your heart. Your entire body, inside and out, is filled, purifying sins, and visualize that the sentient beings dwelling in your body also transform into Great Compassion. Again, from the heart of Great Compassion, rays of light emanate, striking the outer world. Visualize the outer world as a palace, and the inner world as Great Compassion. Visualize all sounds as the sound of the six-syllable mantra.

---

ར་པ་ཎིའི་སྔགས་ཨོཾ་ཧྲཱིཿསྭཱཧཱ། ཞེས་པ་དི་རི་རི་བསྒོམ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་གྲག་སྟོང་། སེམས་གསལ་སྟོང་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་སྙིང་པོ་གཅིག་བགྲངས་པས་ཡི་དམ་གྱི་སྙིང་པོ་ཐམས་ཅད་བགྲངས་པར་འགྱུར་པའི་མན་ ངག་བྱ་བ་ཡིན་གསུངས། རྗེས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ། །བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམ་པའོ། །གཉིས་པ་རྫོགས་རིམ་བསྒོམ་པ་ལ་མཚན་བཅས་ཀྱི་རྫོགས་རིམ་དང་། མཚན་མེད་ཀྱི་རྫོགས་རིམ་གཉིས་ལས། དང་པོ་མཚན་བཅས་ནི། རང་ཉིད་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོར་བསྒོམ་པའང་འཇའ་ཚོན་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་མེད་དོ། །བློ་ལ་གང་ཤར་གང་སྣང་ཐམས་ཅད་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། ། ཚུལ་འདིས་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ནང་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྟོག་པ་དང་། དགེ་བའི་རྟོག་ པ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས། དང་པོར་གང་ནས་བྱུང་བ་དང་། ད་ལྟ་ཕྱི་ནང་གང་དུ་གནས་པ་དང་། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ཇི་ལྟར་འདུག་པར་བལྟས་པས་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། ། 2-361 འདིས་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཕྱི་སྣང་སྟོང་། ནང་རིག་སྟོང་དབྱེར་དུ་བསྒོམ་པ་འདི་ནི་གནད་ཀྱི་མན་ངག་གོ །གཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། གཉིད་ལོག་པའི་དུས་སུ་སྤྱི་བོའི་བླ་མའི་ ཐུགས་ཀ་ནས་འོད་ཟེར་འཕྲོས་པས། བླ་མ་བརྒྱུད་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་དེ་ལ་ཐིམ། སྤྱི་བོའི་བླ་མ་འོད་དུ་ཞུ་ནས་རྩ་དབུ་མའི་ནང་དུ་ཞུགས་ནས་སྙིང་གའི་ཐུགས་རྗེ་ ཆེན་པོ་ལ་ཐིམ། ཐུགས་ཀའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་འོད་ཟེར་འཕྲོས་པས། ཡི་དམ་ཐམས་ཅད་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཐིམ་ནས། བླ་མ་ཡི་དམ་དབྱེར་མེད་དུ་གྱུར་པར་བསྒོམས། གཉིད་ལོག་ཁར་རྨི་ལམ་ལ་རྨི་ལམ་དུ་ངོ་ཤེས་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་འདུན་པ་དྲག་པོ་བྱས་ནས་གཉིད་ལོག་གོ །རྨི་ལམ་ཟིན་ན་ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་གསལ་འདེབས་པར་བྱའོ། །འཆི་ཁ་བར་དོའི་ རྣལ་འབྱོར་ནི། དང་པོ་སྦྱང་བ་དང་། ཐ་མར་ལས་ལ་སྦྱར་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོར་བསྒོམ་པའི་ཐུགས་ཀར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཚོན་གང་པ་ཞིག་བསྒོམས། སྤྱི་བོར་ཡང་ ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཚོན་གང་པ་ཞིག་བསྒོམས། རྩ་དབུ་མ་གསལ་བཏབ། འོག་སྒོ་བསྡམས། ཡན་ལག་བསྐུམས། ཕོ་བ་རྒལ་ཚིགས་ལ་སྦྱར། ཧིག་ཀ་ཞེས་བའི་སྒྲ་དྲངས་ནས་ལྟེ་བའི་འོག་དུ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཧཱུྃ་སྔོན་པོ་རྩ་དབུ་མའི་ནང་དུ་སོང་ནས་སྙིང་གའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཐིམ། 2-362 སྙིང་གའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཧཱུྃ་དང་བཅས་པ་སྤྱི་གཙུག་གི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཐིམ། ཞག་རེ་ཐུན་རེ་བྱས་པའི་ཞག་ལྔ་ཙམ་སྦྱ

【現代漢語翻譯】 持明（藏文：རིག་པ་འཛིན་པ་，拼音：rigpa dzinpa，意義：持明者）的真言：嗡 赫利 梭哈 (藏文：ཨོཾ་ཧྲཱིཿསྭཱཧཱ།，梵文天城體：ओṃ ह्रीः स्वाहा，梵文羅馬擬音：oṃ hrīḥ svāhā，漢語字面意思：嗡，赫利，梭哈！)。 唸誦此咒時，觀想其聲音空性，了知心亦光明空性。據說，唸誦此根本咒一遍，就等於唸誦了所有本尊的根本咒。之後，迴向善根，修習生起次第。 第二，修習圓滿次第，分為有相圓滿次第和無相圓滿次第。首先是有相圓滿次第： 觀想自身為大悲尊，如彩虹般顯現，僅是顯現而已，並無實體或自性。對於心中所生起的任何念頭，都要觀想其顯現而無自性。 以此方式，修習顯空不二。修習內識空性不二，即對於貪慾等煩惱的分別念、無記的分別念以及善的分別念，都以各自的分別慧加以觀察。首先觀察它們從何處產生，現在位於內外何處，形狀和顏色如何，若無法找到，則安住于無所得的境界中。 以此證悟明空不二。外觀空性，內識空性，修習此不二之法，是為竅訣。睡眠瑜伽：入睡時，觀想從頂輪上師的心間放射出光芒，迎請包括傳承上師在內的所有上師融入其中。頂輪上師化為光融入中脈，進入心間的大悲尊。從心間的大悲尊也放射出光芒，迎請所有本尊融入大悲尊，觀想上師與本尊無二無別。 入睡前，要強烈發願：『我要在夢中認識到這是夢』，然後入睡。如果能記住夢境，就要清晰地觀想本尊。臨終中陰瑜伽：首先是修習，最後是應用於實際。首先是修習：觀想自身為大悲尊，心間有一個指節大小的大悲尊。在頂輪也觀想一個指節大小的大悲尊。清晰觀想中脈，封閉下門，收縮肢體，使腹部貼近脊柱，發出『嘿』的聲音，觀想心識的自性——藍色的吽字——進入中脈，融入心間的大悲尊。 心間帶有吽字的大悲尊融入頂輪的大悲尊。每天一修，大約修習五天左右。

【English Translation】 The mantra of the Vidyadhara (Tibetan: རིག་པ་འཛིན་པ་, Wylie: rigpa 'dzin pa, meaning: Knowledge Holder): Om Hrih Svaha (Tibetan: ཨོཾ་ཧྲཱིཿསྭཱཧཱ།, Sanskrit Devanagari: ओṃ ह्रीः स्वाहा, IAST: oṃ hrīḥ svāhā, Literal meaning: Om, Hrih, Svaha!). Meditate on this mantra, contemplating that its sound is emptiness, and understanding that the mind is also clear and empty. It is said that reciting this one root mantra is equivalent to reciting all the root mantras of all the Yidams. Afterward, dedicate the roots of virtue and practice the generation stage. Second, practice the completion stage, which is divided into the completion stage with signs and the completion stage without signs. First is the completion stage with signs: Meditate on yourself as Avalokiteśvara, appearing like a rainbow, merely an appearance without essence or inherent existence. Whatever thoughts arise in the mind, contemplate them as appearances without inherent existence. In this way, practice the inseparability of appearance and emptiness. To practice the inseparability of inner awareness and emptiness, examine each of the afflictive thoughts such as attachment, as well as neutral thoughts and virtuous thoughts, with discriminating wisdom. First, observe where they come from, where they are located internally and externally, and what their shape and color are. If you cannot find them, then rest in the state of non-finding. Through this, realize the inseparability of awareness and emptiness. This practice of contemplating outer appearances as empty and inner awareness as empty is the essential instruction. The yoga of sleep: When falling asleep, visualize light radiating from the heart of the Guru at your crown, inviting all the Gurus, including the lineage Gurus, to dissolve into it. The Guru at your crown dissolves into light and enters the central channel, merging into the Avalokiteśvara at your heart. From the Avalokiteśvara at your heart, light also radiates, inviting all the Yidams to dissolve into Avalokiteśvara, and contemplate the Guru and Yidam as inseparable. Before falling asleep, make a strong aspiration: 'I will recognize that this is a dream in the dream,' and then fall asleep. If you remember the dream, clearly visualize the Yidam deity. The yoga of dying and the Bardo: First is practice, and finally, application to reality. First is practice: Visualize yourself as Avalokiteśvara, with an Avalokiteśvara the size of a finger joint at your heart. Also visualize an Avalokiteśvara the size of a finger joint at your crown. Clearly visualize the central channel, close the lower gate, contract the limbs, press the abdomen against the spine, make a 'Hik' sound, and visualize the nature of the mind—a blue Hum (藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हुं，梵文羅馬擬音：huṃ，漢語字面意思：吽) syllable—entering the central channel and dissolving into the Avalokiteśvara at your heart. The Avalokiteśvara at your heart, along with the Hum (藏文：ཧཱུྃ，梵文天城體：हुं，梵文羅馬擬音：huṃ，漢語字面意思：吽) syllable, dissolves into the Avalokiteśvara at your crown. Practice one session each day for about five days.

---

ང་ངོ་། །འབྱོངས་པའི་ཚད་ལ། རབ་སྤྱིའི་གཙུག་འབུར་བ། འབྲིང་ ཆུ་སེར་རྡོལ་བ། ཐ་མ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །སྦྱང་བ་བསྟན་ཟིན་ནས། གཉིས་པ་ལས་ལ་སྦྱར་བ་ནི། ལུས་གནད་སྔར་བཞིན་བྱས་ལ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་རྩ་དབུ་མའི་ནང་གི་ ཧཱུྃ་ལ་ཐིམ། ཧཱུྃ་ཧིག་ཀའི་སྒྲས་རྩ་དབུ་མའི་ནང་ནས་དྲངས། སྤྱི་བོའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཐིམ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཧཱུྃ་དང་བཅས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཞིང་ཁམས་སུ་གཤེགས་པར་བྱའོ། །བར་ དོའི་དུས་སུ་ལུས་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར། ངག་སྔགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར། ཡིད་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར། ལུས་ལྷ་སྐུ། ངག་ཡི་དམ་གྱི་ངག ཡིད་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་ཀ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རབ་ཆོས་ སྐུའི་འཕོ་བ། འབྲིང་ལོངས་སྐུའི་འཕོ་བ། ཐ་མ་སྤྲུལ་སྐུའི་འཕོ་བའོ། །གནས་སྐབས་གཞན་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ལ། མཚན་བཅས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི་བསྐྱེད་རིམ་བཞིན་ནོ། །མཚན་མེད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། རང་ ཉིད་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོར་གསལ་བཏབ་ནས། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའང་ཐུགས་ཀའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཐིམ། དེའང་ཧྲཱིཿལ་ཐིམ། ཧྲཱིཿའང་ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་ཡལ་བ་བཞིན་དུ་སོང་ནས། ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངང་ལ་བཞག་པར་བྱའོ། ། 2-363 འདི་ནི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ལོ། །རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི། རང་གི་རྒྱུད་ལ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གང་སྐྱེས། བྱ་ར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ རིག་པར་བྱས་ནས་ནམ་སྐྱེས་པའི་དུས་སུ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་པས་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྟོག་པ་དང་དགེ་བའི་རྟོག་པ་གང་ སྐྱེས་པ་ལའང་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་རིག་སྟོང་དབྱེར་དུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ལོ། །གནས་སྐབས་གཞན་ཐམས་ཅད་འདི་གཉིས་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ། །བྱང་སེམས་ཟླ་བ་རྒྱལ་མཚན་ནས་བརྒྱུད་ པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་དམར་ཁྲིད་ཀྱི་མན་ངག་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །དབུ་མའི་ལྟ་བའི་ཁྲིད་ཡིག་ཟབ་དོན་གནད་ཀྱི་ཟླ་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །དབུ་མའི་ལྟ་བའི་ཁྲིད་ཡིག་ཟབ་དོན་གནད་ཀྱི་ཟླ་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་གངས་རིའི་མདོག་ཅན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ཕུང་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན། །ཕྲིན་ལས་འོད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་མུན་སེལ་བ། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་ དབང་། །ཐུབ་པའི་དབང་པོ་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་མཁྱེན་པ་མ་ལུས་པ། །གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་མཁྱེན་པ་རབ་རྒྱས་ཤིང་། །དབུ་མའི་རིང་ལུགས་མཆོག་ཏུ་གསལ་མཛད་པ། །མཁས་མཆོག་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། 2-364 ཟབ་མོ་ལྟ་བའི་གན

【現代漢語翻譯】 當達到一定程度時，會出現上等者頭頂增生，中等者水腫破裂，下等者出現吞噬等現象。以上是關於修習的指示。接下來是關於如何在行動中應用：保持身體姿勢不變，將大悲尊融入中脈內的吽 (ཧཱུྃ，hūṃ，hūṃ，種子字) 字。通過吽 (ཧཱུྃ，hūṃ，hūṃ，種子字) 字的 『ഹിക്ക്』 (梵文天城體，hikkā，hikkā，聲音) 從中脈引導，融入頭頂的大悲尊。將帶有吽 (ཧཱུྃ，hūṃ，hūṃ，種子字) 字的大悲尊送往大悲尊的凈土。在中有 (bardo) 期間，觀想身體為本尊的壇城，語言為咒語的壇城，意為智慧的壇城。身體是本尊的身像，語言是本尊的咒語，意是身、語、意三者皆為空性。上等者證得法身的轉移，中等者證得報身的轉移，下等者證得化身的轉移。在其他情況下修習的方法：有相瑜伽如生起次第。無相瑜伽：觀想自己為大悲尊，然後將大悲尊融入心中的大悲尊，再融入啥 (ཧྲཱིཿ，hrīḥ，hrīḥ，種子字) 字。啥 (ཧྲཱིཿ，hrīḥ，hrīḥ，種子字) 字也如彩虹消散於空中般消失，一切皆不執著，安住于空性之中。 這是觀修顯空無二的方法。觀修覺空無二的方法：當自己的心中生起貪慾、嗔恨等煩惱時，以守望者的姿態覺察，在生起之時，用分別的智慧觀察，安住于無法找到的實義之中。對於非善非惡的想法和善的想法，也同樣要覺察。這是觀修覺空無二的方法。在其他所有情況下，都要修習這兩種方法。這是由菩提薩埵月勝 (Byangsem Dawa Gyaltsen) 傳承下來的大悲尊的口訣，由榮敦大師 (Rongton Chenpo) 在那爛陀寺 (Nālandā) 撰寫。 《中觀見修行法要·深義精髓月光》 《中觀見修行法要·深義精髓月光》。頂禮上師和本尊雪山色！ 頂禮一切智智耶謝彭措 (Yeshe Phungpo)，擁有壇城！事業之光遣除三界之黑暗！救度一切眾生的主宰！頂禮釋迦牟尼佛！ 圓滿彙集一切諸佛之智慧，智慧廣大，極度闡明中觀宗，頂禮大學者龍樹 (Nāgārjuna) 足！ 甚深見之要義

【English Translation】 When the attainment reaches a certain level, there will be occurrences such as a protuberance on the crown of the head for the superior, the bursting of dropsical swelling for the intermediate, and the occurrence of devouring for the inferior. The instructions on practice are as above. Next is how to apply it in action: Maintain the body posture as before, and dissolve the Great Compassionate One into the Hūṃ (ཧཱུྃ，hūṃ，hūṃ，seed syllable) syllable within the central channel. Draw the Hūṃ (ཧཱུྃ，hūṃ，hūṃ，seed syllable) syllable out from within the central channel with the sound of 『ഹിക്ക്』 (Sanskrit Devanagari, hikkā, hikkā, sound), and dissolve it into the Great Compassionate One at the crown of the head. Send the Great Compassionate One, together with the Hūṃ (ཧཱུྃ，hūṃ，hūṃ，seed syllable) syllable, to the pure land of the Great Compassionate One. During the bardo, visualize the body as the mandala of deities, speech as the mandala of mantras, and mind as the mandala of wisdom. The body is the form of the deity, speech is the mantra of the yidam, and mind is the emptiness of body, speech, and mind. The superior attains the transference of the Dharmakāya, the intermediate attains the transference of the Sambhogakāya, and the inferior attains the transference of the Nirmāṇakāya. How to practice in other situations: Yoga with signs is like the generation stage. Yoga without signs: Visualize yourself as the Great Compassionate One, then dissolve the Great Compassionate One into the Great Compassionate One in your heart, and then into the Hrīḥ (ཧྲཱིཿ，hrīḥ，hrīḥ，seed syllable) syllable. The Hrīḥ (ཧྲཱིཿ，hrīḥ，hrīḥ，seed syllable) syllable also disappears like a rainbow dissolving into the sky, and everything is without attachment, abiding in emptiness. This is the method of meditating on the inseparability of appearance and emptiness. The method of meditating on the inseparability of awareness and emptiness: When afflictions such as desire and hatred arise in your mind, be aware of them as a watchman, and when they arise, examine them with discriminating wisdom, and abide in the meaning that cannot be found. The same awareness should be applied to thoughts that are neither virtuous nor non-virtuous, and to virtuous thoughts. This is the method of meditating on the inseparability of awareness and emptiness. In all other situations, practice these two methods. This is the oral instruction of the Great Compassionate One transmitted by Bodhisattva Dawa Gyaltsen, written by Rongton Chenpo at Nālandā Monastery. 《The Moonbeam of Essential Points: A Guide to the Profound Meaning of the Madhyamaka View》 《The Moonbeam of Essential Points: A Guide to the Profound Meaning of the Madhyamaka View》. Homage to the guru and the yidam, the color of the snow mountain! Homage to the all-knowing Yeshe Phungpo, who possesses the mandala! The light of activity dispels the darkness of the three realms! The master who saves all beings! Homage to Shakyamuni Buddha! The wisdom that completely gathers all the knowledge of all Buddhas, the wisdom that greatly expands, and the one who supremely clarifies the Madhyamaka tradition, homage to the feet of the great scholar Nāgārjuna! The essential points of the profound view

---

ད་ཀྱི་མན་ངག་རྣམས། །དབུ་མ་རིག་པའི་ཚོགས་ལ་སོགས་པའི་དོན། །རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་ཆེ། །ངེས་དོན་སྙིང་པོ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱ་བ། དབུ་མ་ལྟ་བའི་ཁྲིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་ཚུལ་ནི། ཐོག་མར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་ནང་པའི་གྲལ་དུ་ཚུད་ལ། ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་དུས་སུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ བས་ལམ་གྱི་བར་ཆད་སེལ། བསླབ་པ་ལེན་པའི་དུས་སུའང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བྱ་སྟེ། བསླབ་པའི་གཞི་འཛིན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དུས་སུའང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ བར་བྱ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་བློ་སྦྱོང་། ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པ་ལས་ཐར་བར་འདོད་པ་དང་། སྡིག་པ་སེལ་བ་དང་། དག་བ་སྤེལ་བ་ལ་འདི་མེད་པའི་ཐབས་མེད་དོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱས་པས་ རིག་སད་དེ། དགེ་བའི་ས་བོན་བརྟས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྙིང་རྗེ་ཚད་མེད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། རིགས་དྲུག་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའི་བློ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། ། 2-365 སྙིང་རྗེ་སྐྱེས་པ་ན། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའི་ཐབས་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །མདོ་ལས། ཐུབ་པས་སྡིག་རྣམས་ཆུ་ཡིས་མི་བཀྲུ་ཞིང་། །འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱག་གིས་མི་སེལ་ལ། །ཉིད་ཀྱི་རྟོགས་ པ་གཞན་ལ་སྤོ་བའང་མིན། །ཆོས་ཉིད་བདེན་པ་བསྟན་པས་གྲོལ་བར་མཛད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། གཞན་དོན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའི་ཐབས་དམ་པར་རྟོགས་ཤིང་། ཆོས་ཀྱི་ འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དགོས་པར་གོ་ནས། གཞན་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་ཐོག་མར་སྐྱབས་འགྲོ་དང་། དེ་ནས་སྙིང་རྗེ་དང་། དེ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་འདི་ནི་རྩིག་པའི་རྨང་དང་འདྲ་བས། ཐོག་མར་འདི་ལ་བློ་སྦྱོང་བ་གལ་ཆེ། ལྟ་བ་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་དངོས་ལ། ཐོག་མར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་བཅད་ནས་བསྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་པས། སྤྲོས་པ་གཅོད་པའི་རིམ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རིགས་པས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་དང་། མན་ངག་གིས་སྤྲོས་པ་གཅོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྟག་ པའི་མཐའ་སེལ་བ་དང་། མཐའ་གཉིས་ཀའི་སྤྲོས་པ་གཅོད་པའོ། །དང་པོ་ལ། སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་རྡོ་རྗེ་ཟེགས་མའི་རིགས་པ་དང་གཅིག ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི་རིགས་པ་དང་གཉིས། 2-366 ཡོད་མེད་ས

【現代漢語翻譯】 現在這些口訣，是關於中觀理聚等宗義，是瑜伽行者的殊勝入門，能極清晰地闡明究竟的意義和精髓。想要獲得遍知佛陀果位的人們，應當修習這些口訣。想要進入這個名為『中觀見修』的法門的人，其修習次第如下： 首先，要皈依三寶。皈依三寶能使人進入內道的行列，在修習道路時，皈依三寶能消除修道的障礙，接受學處時也要皈依三寶，這是持守學處的基礎。發起無上菩提心時，也要皈依三寶，這是修習大乘心性的方法。想要從惡趣的怖畏中解脫，消除罪業，增長善業，沒有皈依三寶是不行的。通過皈依，心識覺醒，善的種子得以增長。 然後，要修習無量慈悲。修習的方法是：緣於六道眾生的痛苦，生起愿他們都脫離痛苦的願望。 當慈悲心生起時，就會思考解除他人痛苦的方法。如經中所說：『佛陀不能用水洗凈罪業，不能用手解除眾生的痛苦，也不能將自己的證悟轉移給他人，而是通過開示真諦使眾生解脫。』因此，明白為利益他人而轉法輪是解除痛苦的殊勝方法，並且明白轉法輪需要獲得無上菩提，從而爲了利益他人而發起無上菩提心。所以，首先是皈依，然後是慈悲，再后是修習發心，這個次第就像建築的地基一樣，首先要在這個基礎上用心。 在修習見地的實際次第中，首先要用正確的見地斷除一切戲論，然後再進行修習。斷除戲論的次第分為兩種：用理證斷除增益，用口訣斷除戲論。第一種又分為兩種：遣除常邊，斷除二邊的戲論。第一種，有《薩魯綠穗經》中宣說的金剛屑理證；第二種，有《楞伽經》中宣說的一異不可得理證；還有有無...

【English Translation】 Now, these instructions are about the tenets of Madhyamaka reasoning and other schools. They are a great entry point for noble yogis, and they clearly illuminate the ultimate meaning and essence. Those who wish to attain the state of omniscience should practice these instructions. For those who wish to enter this teaching called 'Madhyamaka View and Practice,' the order of the path is as follows: First, one should take refuge in the Three Jewels (Buddha, Dharma, Sangha). Taking refuge in the Three Jewels includes one in the ranks of Buddhists. When practicing the path, taking refuge in the Three Jewels eliminates obstacles on the path. When taking vows, one should also take refuge in the Three Jewels, as this is the basis for upholding the vows. When generating the supreme Bodhicitta (the mind of enlightenment), one should also take refuge in the Three Jewels, as this is the practice of the Great Vehicle (Mahayana). There is no way to escape the fear of the lower realms, eliminate sins, and increase virtues without this. By taking refuge, awareness awakens, and the seeds of virtue grow. Then, one should meditate on immeasurable compassion. The method of meditation is to focus on the suffering of the six realms and generate the thought that all of them may be free from suffering. When compassion arises, one will contemplate the means of relieving the suffering of others. As stated in the sutra: 'The Buddha does not wash away sins with water, nor does he remove the suffering of beings with his hand, nor does he transfer his own realization to others. He liberates them by revealing the truth of suchness.' Therefore, understanding that turning the wheel of Dharma for the benefit of others is the supreme method of relieving suffering, and understanding that attaining unsurpassed enlightenment is necessary for turning the wheel of Dharma, one generates the supreme Bodhicitta for the benefit of others. Therefore, the order of first taking refuge, then compassion, and then meditating on generating the mind of enlightenment is like the foundation of a building. It is important to first train the mind on this foundation. In the actual order of meditating on the view, one must first cut off all elaborations with the correct view and then practice. The order of cutting off elaborations is divided into two: cutting off imputations with reasoning and cutting off elaborations with instructions. The first is further divided into two: eliminating the extreme of permanence and cutting off the elaborations of both extremes. The first includes the reasoning of the Vajra Splinter from the Salu Green Stalk Sutra; the second includes the reasoning of oneness and otherness being inseparable from the Lankavatara Sutra; and also existence and non-existence...

---

ྐྱེ་འགོག་གི་རིགས་པ་དང་གསུམ། ཐུན་མོང་དུ་ཀུན་ནས་གསུངས་པའི་མུ་བཞི་སྐྱེ་བྲལ་གྱི་རིགས་པ་དང་བཞིའོ། །རིགས་པ་བཞི་པོ་འདིས། དངོས་སྨྲ་བས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་ སེལ་བས། ཡོད་པ་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་མཐའ་སེལ་ལོ། །གཉིས་པ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀའི་མཐའ་གཅོད་པའི་རིགས་པ་ནི། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་སྟེ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རིགས་པའོ། ། དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐ་སྙད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་ཆད་པའི་མཐའ་སྤངས་ལ། རང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་ལ་རགས་ལས་པས། རྟག་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་དོན་འགལ་བས། རྟེན་འབྲེལ་ཡིན་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲུབ་པས་ཡོད་པ་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་མཐའ་སེལ་ལོ། །འདི་ནི་ རིགས་པ་གཞན་ལས་རྨད་དུ་བྱུང་བར་བཤད་དེ། རྟག་ཆད་གཉིས་ཀའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པའི་མཆོད་བརྗོད་དུ། གང་ཞིག་སྐྱེ་དང་འཇིག་པ་དག །འདི་ཡིས་ཚུལ་གྱི་སྤངས་ གྱུར་པ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་གསུངས་པ་ཡི། །ཐུབ་དབང་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་དང་། །རྩོད་བཟློག་ལས། གང་ཞིག་སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་བ། །དབུ་མའི་ལམ་དུ་དོན་གཅིག་པར། །གསུང་མཆོག་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཡི། ། 2-367 སངས་རྒྱས་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །ཟླ་བ་གྲགས་པས་ཀྱང་། དོན་འདི་ཚད་མར་བྱས་ནས། དེ་ཕྱིར་རྟེན་འབྱུང་རིགས་པ་འདི་ཡིས་ནི། །ལྟ་ངན་དྲྭ་བ་མཐའ་དག་གཅོད་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། ། དབུ་མ་རྩ་བ་ལས་ཀྱང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གཞིར་བྱས་ནས། དེས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་བོ། །འདི་དག་ནི་རིགས་པས་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཚུལ་ལོ། །རིགས་པ་གཞན་གྱིས་གོ་དཀའ་ བས། མན་ངག་གི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་དཔེའི་སྒོ་ནས། སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ། རྨི་ལམ་གྱི་དཔེས་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཚུལ་ལ། དཔེ་རྨི་ལམ་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་ པ་ནི། རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཁང་པ་བཟང་པོའི་ནང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། གྲོགས་བཟང་པོ་དང་འཕྲད་པ་དང་། ནོར་བཟང་པོ་རྙེད་པ་རྨིས་པའི་དུས་སུ། ད་ལྟར་གྱི་སྣང་བ་དང་ཁྱད་ མེད་པར་འབྱུང་ལ། སྣང་བཞིན་པའི་དུས་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་ན་སད་པའི་དུས་སུའང་དམིགས་པར་རིགས་པ་ལས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། བློ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཡུལ་གྱི་སྡོད་ ཚུལ་ལ་མེད་པར་ངེས་སོ། །དཔེ་དེ་ཉིད་ངེས་པར་བྱས་ནས། ད་ལྟར་གྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་རྨི་ལམ་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ནི། རྨི་ལམ་གྱི་དུས་སུ་གཡང་དུ་མཆོང་བ་དང་། 2-368 དགྲ་དང་འཕྲད་པ་དང་། མིས་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་རྨིས་པའི་ཚེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་སྣང་

【現代漢語翻譯】 以及防止產生的理路，共三種；普遍宣說的四句生滅分離的理路，共四種。這四種理路，能消除實有論者認為事物自性存在的執著，從而消除對存在的執著。第二種是斷定有無二邊的理路，如《龍王無熱惱請問經》中所說，即緣起的理路。 也就是說，因為是相互依存而產生的，所以在名言上並非不存在，從而避免了斷滅的邊見。又因為它依賴於自身的因和外在的緣，所以恒常的自性並不存在，因此是緣起。緣起與自性成立的意義相違，所以成立了緣起即無自性，從而消除了對存在的執著。這被認為是比其他理路更為殊勝的，因為它能對治常斷二邊。在《六十正理論》的讚頌文中說：『無論生與滅，皆由此理遣，宣說緣起者，敬禮能仁王。』在《回諍論》中說：『無論空性與緣起，于中觀道義同一，無上導師無等者，敬禮彼佛世尊您。』 月稱（Chandrakīrti）也說：『以是理為定量，故此緣起理，能斷一切惡見網。』《中觀根本慧論》也是以緣起為基礎，從而確定了離戲論。這些是通過理路來確定的方式。因為其他的理路難以理解，所以通過竅訣的方式來確定，即通過比喻的方式，確定顯空無別，以夢的比喻來確定。以夢境為例來說明：在夢境中，進入美好的房屋，遇到好的朋友，得到好的財物，這時所顯現的與現在所顯現的沒有差別。但在顯現的時候，並非真實存在，如果存在，那麼在醒來的時候也應該能夠看到，但實際上並沒有看到。所以，只是在心中顯現而已，在事物本身的狀態上是不存在的。確定了這個比喻之後，就要與現在的一切顯現結合起來理解。將痛苦與夢境結合起來說明：在夢中，夢到跳入懸崖，遇到敵人，被人殺害等等，這時所顯現的與現在所顯現的痛苦沒有什麼差別。

【English Translation】 and the reasoning of preventing arising, totaling three; the fourfold reasoning of separation from arising and ceasing, commonly spoken of, totaling four. These four reasonings eliminate the attachment of substantialists who assert that things inherently exist, thereby eliminating the extreme of clinging to existence. The second reasoning that cuts off both extremes of existence and non-existence is spoken of in the Sutra Requested by the Dragon King Matröpa (Anavatapta), which is the reasoning of dependent origination. That is, because it arises dependently, it is not non-existent in conventional terms, thus abandoning the extreme of nihilism. And because it relies on its own causes and other conditions, the meaning of an eternal essence does not abide, therefore it is dependent origination. Dependent origination contradicts the meaning of being established by its own essence, so being dependent origination proves the absence of inherent existence, thereby eliminating the extreme of clinging to existence. This is said to be more extraordinary than other reasonings, because it acts as an antidote to both permanence and annihilation. In the homage of the Sixty Stanzas of Reasoning, it says: 'Whatever arising and ceasing, is abandoned by this method, the Thus-Gone One who taught dependent origination, to that Sage I pay homage.' And in the Refutation of Disputes, it says: 'Whatever emptiness and dependent arising, are of one meaning on the Middle Way, to the supreme teacher, the incomparable one, to that Buddha I pay homage.' Chandrakīrti also said: 'Having made this meaning a valid cognition, therefore this reasoning of dependent origination, cuts off all nets of evil views.' The Root Verses on the Middle Way also establish freedom from elaboration based on dependent origination. These are the ways of establishing through reasoning. Because other reasonings are difficult to understand, establishing through the door of pith instructions is done through examples, establishing appearance and emptiness as inseparable, establishing through the example of dreams. Explaining by applying the example of dreams: In the state of dreaming, going into a beautiful house, meeting good friends, finding good wealth, at the time of dreaming, it appears no different from the current appearance. But at the time of appearing, it is not existent, because if it existed, it would be reasonable to perceive it even when awake, but it is not perceived. Therefore, it is merely appearing to the mind, and it is certain that it does not exist in the state of the object. Having ascertained that example, it should be known by applying it to all current appearances. Explaining by applying suffering to dreams: In the state of dreaming, dreaming of jumping into a ravine, meeting enemies, being killed by people, etc., at that time, the appearance

---

བ་དང་ཁྱད་མེད་པ་འབྱུང་ངོ་། །བློ་ལ་སྣང་བཞིན་པའི་དུས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཡུལ་ གྱི་སྡོད་ཚུལ་ལ་མེད་པར་ངེས་སོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྨི་ལམ་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ནི། རྨི་ལམ་གྱི་དུས་སུ་འགྲོ་འོང་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་ཚེ། སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་སྡོད་ཚུལ་ལ་མེད་པར་ངེས་སོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་གྱི་སྣང་བ་དང་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆུ་ཟླའི་དཔེས་བསྟན་པ་ནི། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་ བའི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བའི་ཚེ་ན་སྙོན་དུ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་ལ་ཟླ་བར་སྣང་ལ། ཟླ་བར་སྣང་བཞིན་པའི་དུས་ན་ཟླ་བའི་ངོ་བོའམ་མཚན་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས། སྣང་ལ་རང་བཞིན་ མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་བའི་དུས་སུ་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཡང་འདི་ལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཇའ་ཚོན་གྱི་དཔེས་གཏན་ལ་ དབབ་པ་ནི། འཇའ་ཚོན་ཤིན་ཏུ་བཀྲ་བ་བཟུང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་། ཅུང་ཟད་ཀྱང་བཟུང་དུ་མེད་དོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། ། གཟུགས་བརྙན་གྱི་དཔེས་བསྟན་པ་ནི། 2-369 མེ་ལོང་ནང་དུ་མིའི་གཟུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྣང་ཡང་དེར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྨིག་སྒྱུའི་དཔེས་བསྟན་པ་ནི། སོས་ཀའི་དུས་སུ་ ཐང་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱིན་པ་ན། སྨིག་སྒྱུ་ལ་ཆུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྣང་ཡང་ཆུ་ཐིགས་པ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་ གི་དཔེས་བསྟན་པ་ནི། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་སྔགས་དང་རྫས་ལ་བརྟེན་ནས་རྟ་གླང་སྤྲུལ་པར་བྱས་པའི་ཚེ། རྟ་གླང་དུ་སྣང་བཞིན་པའི་དུས་ན་རྟ་གླང་དུ་གདོད་མ་ནས་གྲུབ་པ་མེད། དཔེ་ དེ་བཞིན་དུ་དམྱལ་བ་ནས་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དང་། ད་ལྟ་འོ་སྐོལ་ལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས། སྒྱུ་མའི་ དཔེ་བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ། སྒྱུ་མའི་དཔེ་ལེན་ཚུལ་མ་ནོར་བར་བྱའོ། །དཔེ་ལེན་ཚུལ་མ་ཤེས་ན་དོན་ལོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཟླ་བ་སྒྲོན་མེས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་དག་གིས་ གཟུགས་སྤྲུལ་སྟེ། །རྟ་དང་གླང་པོ་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །ཇི་བཞིན་སྣང་ཡང་སྣང་བ་གང་ཡང་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དྭངས་པར་ཟླ་ཤར་བ། ། 2-370 དེ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་དྭང་བའི་མཚོར་སྣང་ཡང་། །ཟླ་བ་ཆུ་ཡི་ནང་དུ་འཕོས་པ་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས། ཞེས་པ་དང་། སྐྱེས་བུ་སྐོམ་པ་ཆུ་ཡིས་གདུང་བ་ལ། །སྨིག་ སྒྱུ་དག་ལ་ཆུ་ཡི་ཕུང་པོར་སྣང་། །ཇི་བཞིན་སྣང་ཡང་སྣང་བ་གང་ན་མེད།

【現代漢語翻譯】 就像虛空一樣，一切顯現皆無差別地生起。當念頭顯現時，僅僅是顯現而已，要確信在事物本身的實有存在中並不存在。結合捨棄的夢境來解釋：在夢境中，當出現行走、停留和做各種事情等顯現時，僅僅是顯現而已，要確信在事物本身的實有存在中並不存在。如同那個例子一樣，現在也要結合顯現來理解。用水中月亮的例子來展示：當水中顯現月亮的影像時，毫無疑問，一切都顯現為月亮。但在顯現為月亮的同時，月亮的本體或特徵絲毫也不存在，所以稱為『顯現而無自性』。如同那個例子一樣，一切法在顯現時也是無自性的。也要理解『顯現而無自性』的含義。用彩虹的例子來確定：彩虹看起來非常鮮艷，似乎可以抓住，但實際上一點也抓不住。如同那個例子一樣，也要理解一切顯現。用影像的例子來展示：如同鏡子中顯現人的形象，但那形象並不真實存在於鏡中。如同那個例子一樣，也要理解一切顯現。用海市蜃樓的例子來展示：在夏季的廣闊平原上行走時，海市蜃樓看起來像水一樣，但實際上連一滴水也沒有。如同那個例子一樣，也要理解一切顯現。用幻術變出的馬和牛的例子來展示：當幻術師依靠咒語和藥物變出馬和牛時，在顯現為馬和牛的同時，馬和牛從一開始就不存在。如同那個例子一樣，從地獄到色究竟天的盡頭，以及現在我們所看到的一切現象，都要像那個例子一樣去理解。在經和論中，所有關於幻術的例子，都要正確理解幻術例子的使用方法。如果不理解例子的使用方法，就會導致意義上的錯誤。《月燈經》中說：『幻術師變幻出各種形象，變成馬、牛、車等各種各樣的東西，雖然如實顯現，但實際上什麼也沒有。一切法也應如是理解。』又說：『就像晴朗的天空中升起月亮，它的影像顯現在清澈的湖水中，但月亮並沒有移動到水中。一切法也應如是理解。』又說：『乾渴的人被水所困擾，海市蜃樓顯現為水的集合，雖然如實顯現，但實際上什麼也沒有。』 就像虛空一樣，一切顯現皆無差別地生起。當念頭顯現時，僅僅是顯現而已，要確信在事物本身的實有存在中並不存在。結合捨棄的夢境來解釋：在夢境中，當出現行走、停留和做各種事情等顯現時，僅僅是顯現而已，要確信在事物本身的實有存在中並不存在。如同那個例子一樣，現在也要結合顯現來理解。用水中月亮的例子來展示：當水中顯現月亮的影像時，毫無疑問，一切都顯現為月亮。但在顯現為月亮的同時，月亮的本體或特徵絲毫也不存在，所以稱為『顯現而無自性』。如同那個例子一樣，一切法在顯現時也是無自性的。也要理解『顯現而無自性』的含義。用彩虹的例子來確定：彩虹看起來非常鮮艷，似乎可以抓住，但實際上一點也抓不住。如同那個例子一樣，也要理解一切顯現。用影像的例子來展示：如同鏡子中顯現人的形象，但那形象並不真實存在於鏡中。如同那個例子一樣，也要理解一切顯現。用海市蜃樓的例子來展示：在夏季的廣闊平原上行走時，海市蜃樓看起來像水一樣，但實際上連一滴水也沒有。如同那個例子一樣，也要理解一切顯現。用幻術變出的馬和牛的例子來展示：當幻術師依靠咒語和藥物變出馬和牛時，在顯現為馬和牛的同時，馬和牛從一開始就不存在。如同那個例子一樣，從地獄到色究竟天的盡頭，以及現在我們所看到的一切現象，都要像那個例子一樣去理解。在經和論中，所有關於幻術的例子，都要正確理解幻術例子的使用方法。如果不理解例子的使用方法，就會導致意義上的錯誤。《月燈經》中說：『幻術師變幻出各種形象，變成馬、牛、車等各種各樣的東西，雖然如實顯現，但實際上什麼也沒有。一切法也應如是理解。』又說：『就像晴朗的天空中升起月亮，它的影像顯現在清澈的湖水中，但月亮並沒有移動到水中。一切法也應如是理解。』又說：『乾渴的人被水所困擾，海市蜃樓顯現為水的集合，雖然如實顯現，但實際上什麼也沒有。』

【English Translation】 Like space, all appearances arise without difference. When thoughts appear, they are merely appearances, and one must be certain that they do not exist in the inherent existence of things themselves. To explain by combining with a dream of abandonment: In a dream, when appearances such as walking, staying, and doing various things occur, they are merely appearances, and one must be certain that they do not exist in the inherent existence of things themselves. Just like that example, one should now understand by combining with appearances. To demonstrate with the example of the moon in water: When the image of the moon appears in water, without a doubt, everything appears as the moon. But while appearing as the moon, the essence or characteristics of the moon do not exist at all, so it is called 'appearance without inherent existence.' Just like that example, all dharmas are also without inherent existence when they appear. One should also understand the meaning of 'appearance without inherent existence.' To establish with the example of a rainbow: A rainbow appears very bright and seems like it can be grasped, but in reality, it cannot be grasped at all. Just like that example, one should understand all appearances. To demonstrate with the example of an image: Just as the image of a person appears in a mirror, but that image does not truly exist in the mirror. Just like that example, one should understand all appearances. To demonstrate with the example of a mirage: When walking on a vast plain in the summer, a mirage appears like water, but in reality, there is not even a drop of water. Just like that example, one should understand all appearances. To demonstrate with the example of illusory horses and cattle: When a magician conjures horses and cattle by relying on mantras and substances, while they appear as horses and cattle, the horses and cattle do not exist from the beginning. Just like that example, from hell to the end of Akanishta (highest pure land), and all the phenomena that appear to us now, one should understand them like that example. In sutras and shastras, for all examples of illusion, one must correctly understand how to use the examples of illusion. If one does not understand how to use the examples, it will lead to errors in meaning. The 'Moon Lamp Sutra' says: 'Magicians conjure various forms, transforming into horses, cattle, carts, and various things. Although they appear as they are, in reality, there is nothing. All dharmas should be understood in the same way.' It also says: 'Just as the moon rises in the clear sky, its image appears in the clear lake, but the moon does not move into the water. All dharmas should be understood in the same way.' It also says: 'A thirsty person troubled by water, a mirage appears as a collection of water, although it appears as it is, in reality, there is nothing.' Like space, all appearances arise without difference. When thoughts appear, they are merely appearances, and one must be certain that they do not exist in the inherent existence of things themselves. To explain by combining with a dream of abandonment: In a dream, when appearances such as walking, staying, and doing various things occur, they are merely appearances, and one must be certain that they do not exist in the inherent existence of things themselves. Just like that example, one should now understand by combining with appearances. To demonstrate with the example of the moon in water: When the image of the moon appears in water, without a doubt, everything appears as the moon. But while appearing as the moon, the essence or characteristics of the moon do not exist at all, so it is called 'appearance without inherent existence.' Just like that example, all dharmas are also without inherent existence when they appear. One should also understand the meaning of 'appearance without inherent existence.' To establish with the example of a rainbow: A rainbow appears very bright and seems like it can be grasped, but in reality, it cannot be grasped at all. Just like that example, one should understand all appearances. To demonstrate with the example of an image: Just as the image of a person appears in a mirror, but that image does not truly exist in the mirror. Just like that example, one should understand all appearances. To demonstrate with the example of a mirage: When walking on a vast plain in the summer, a mirage appears like water, but in reality, there is not even a drop of water. Just like that example, one should understand all appearances. To demonstrate with the example of illusory horses and cattle: When a magician conjures horses and cattle by relying on mantras and substances, while they appear as horses and cattle, the horses and cattle do not exist from the beginning. Just like that example, from hell to the end of Akanishta (highest pure land), and all the phenomena that appear to us now, one should understand them like that example. In sutras and shastras, for all examples of illusion, one must correctly understand how to use the examples of illusion. If one does not understand how to use the examples, it will lead to errors in meaning. The 'Moon Lamp Sutra' says: 'Magicians conjure various forms, transforming into horses, cattle, carts, and various things. Although they appear as they are, in reality, there is nothing. All dharmas should be understood in the same way.' It also says: 'Just as the moon rises in the clear sky, its image appears in the clear lake, but the moon does not move into the water. All dharmas should be understood in the same way.' It also says: 'A thirsty person troubled by water, a mirage appears as a collection of water, although it appears as it is, in reality, there is nothing.'

---

།ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་སོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་སྦྱར་བའི་ཚུལ་ཡང་གསུངས་མོད། སྔ་མ་དག་གིས་གོ་བས་འདིར་མ་བཀོད་དོ། །དཔེ་འདི་དག་ལས་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་སུ། འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལས། །ཐ་ དད་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་དང་། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་ལས་ཀྱང་། གཟུགས་སྟོང་པའོ་ཞེས་པས། ཡོད་པ་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་མཐའ་སེལ། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་པས། མེད་པ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་ སེལ། གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པས་ནི། བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་དུ་བསྟན་ནོ། །སྣང་སྟོང་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །རིག་ སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྟན་པ་ནི། རང་གི་རྒྱུད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སོགས་གང་སྐྱེས་རེ་རེ་ནས། བྱ་ར་བའི་ཚུལ་གྱིས་གང་སྐྱེས་རིག་པར་བྱས་ནས། དང་པོར་གང་ནས་བྱུང་བ་དང་། 2-371 ཕྱི་དང་ནང་གང་ན་ཡོད་པ་དང་། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གང་དུ་གྲུབ་པ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་ཏུ་བཙལ་བས་མ་རྙེད་པ་ནི། འདོད་ཆག་སོགས་དེ་དང་དེའི་གནས་ཚུལ་ ལོ། །བརྟགས་ན་མི་རྙེད་ཅིང་མ་བརྟགས་པ་ན་སྣང་བས་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་རྟོག་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྟོག་པ་ལའང་བྱ་ར་ བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་སོར་རིག་པར་བྱས་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་སོ་སོར་རིག་པ་འདི་གནད་དུ་ཆེའོ། །ལྟ་བས་སྤྲོས་པ་གཅོད་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །སྒོམ་པས་དོན་ཉམས་ སུ་བླངས་པ་ལ། ལྟ་བས་སྤྲོས་པ་གཅོད་པ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས། ཞི་གནས་དང་། ལྷག་མཐོང་གཉིས་ལས། ཐོག་མར་ཞི་གནས་སྦྱང་དགོས་པར་བཤད་དེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཞི་གནས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་ མཐོང་གིས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་བྱས་ཏེ། །ཐོག་མར་ཞི་གནས་བཙལ་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་མེད་ལ་མངོན་དགས་འགྲུབ། །ཅེས་འབྱུང་ངོ་། །གོ་རིམ་འདི་བཞིན་བྱས་ན་ལེགས་སོ་ ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་གྱི། མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་ལས། གོ་རིམ་ངེས་པ་མེད་པར་བཤད་དོ། །ཞི་གནས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། འཕགས་པ་ཐོག་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྒྲོན་མེའི་འགྲེལ་པར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཟིན་པས། 2-372 དེར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདིར་ནི་ལྷག་མཐོང་གཙོ་བོར་བསྟན་གྱི། ཞི་གནས་གཙོ་བོར་མ་བསྟན་ནོ། །དེ་ཡང་ལྷག་མཐོང་གི་རྒྱུད་གང་ཞེ་ན། མང་དུ་ཐོས་པ་བཙལ་བའོ། །ཞེས་དགོངས་འགྲེལ་ལས་ གསུངས་སོ། །ལྷག་མཐོང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སེམས་ལ་སེམས་ནི་འཇོག་ཕྱིར་དང་

【現代漢語翻譯】 應如是了知一切諸法。』如是等等。 如是之譬喻，亦曾述及施於他者之理。 然前已述及，故此處不贅述。應從此等譬喻中了知顯空無別。于《現觀莊嚴論》之事業品中雲：『于有為及無為，不執彼等為異。』 《般若波羅蜜多心經》中亦云：『色即是空』，以此遣除有邊之增益；『空即是色』，以此遣除無邊之謗毀；『色不異空，空不異色』，以此顯示二諦無別。顯空之定解已然闡明。 明示覺性與空性無別：于自相續中，無論生起貪慾或嗔恨等任何煩惱，皆以如守望者之姿態，覺察所生之煩惱。首先，觀察其從何處生起，存在於外在或內在何處，以及其形狀與顏色如何形成。以分別之智慧于週遭尋覓，若未能尋得，則此即貪慾等之實相。 若加以觀察則不可得，然不觀察時則顯現，故覺性與空性無別。如是，對於善念、不善念及無記念，亦應如前以守望者之姿態，一一覺察。覺察所生之念頭，此乃至關重要。以見斷除戲論之理已然闡明。 以修持于實義中取捨：先以見斷除戲論，于止觀二者中，首先應修習止。如《入菩薩行論》云：『由具止觀力，能盡滅煩惱，故先求止觀，止由離貪成。』 此乃謂應如是按次第而行，然《阿毗達摩集論》中雲：次第不定。修習止之理，于聖無著所著之《三摩地燈論釋》中已廣為闡述，應于彼中了知。此處主要闡述觀，而非止。何為觀之根本？即是尋求多聞。如《解深密經》所說。觀之體性，乃是分別諸法之智慧，如《經莊嚴論》云：為令心住於心等。

【English Translation】 『All phenomena, know them as such.』 And so on. The method of applying this analogy to others has also been explained. However, since it has been understood by the previous ones, it is not stated here. From these examples, understand that appearance and emptiness are inseparable. In the section on the activity of the Ornament of Clear Realization, it says: 『Regarding conditioned and unconditioned, not holding them as completely different.』 Also, in the Heart Sutra, 『Form is emptiness』 eliminates the extreme of superimposition of existence. 『Emptiness is form』 eliminates the extreme of denial of non-existence. 『Form is not other than emptiness, emptiness is not other than form』 shows that the two truths are inseparable. The definitive establishment of appearance and emptiness has been explained. Showing that awareness and emptiness are inseparable: In one's own mindstream, from each arising of attachment, hatred, etc., acting as a watchman, recognize what arises. First, investigate from where it arises, where it exists internally and externally, and in what form and color it is established. Searching around with the wisdom of discernment, if it is not found, that is the state of attachment, etc. If investigated, it is not found, but if not investigated, it appears, so awareness and emptiness are inseparable. Similarly, for virtuous thoughts, non-virtuous thoughts, and neutral thoughts, one should recognize them individually in the manner of a watchman, as before. Recognizing each thought that arises is very important. The method of cutting proliferation with view has been explained. Taking the meaning to heart through meditation: Having first put the cutting of proliferation with view first, of calm abiding and insight, it is said that one must first train in calm abiding. As it says in Engaging in the Bodhisattva's Deeds: 『By insight endowed with calm abiding, one knows that afflictions are completely destroyed. Therefore, one should first seek calm abiding, which is accomplished by not clinging to the world.』 The meaning is that it is good to do it in this order, but the Compendium of Abhidharma says that there is no fixed order. The method of meditating on calm abiding is extensively explained in the commentary on the Lamp for Meditative Absorption by the noble Asanga, so one should understand it there. Here, insight is mainly explained, not calm abiding. What is the basis of insight? It is seeking extensive learning, as stated in the Explanation of Intent. The nature of insight is the wisdom that thoroughly distinguishes phenomena, as it says in the Ornament of the Sutras: 『For the sake of placing the mind on the mind, etc.』

---

། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཞི་གནས་དང་ནི་ ལྷག་མཐོང་འདོད། །ཅེས་སོ། །དབྱེ་ན་ཡུལ་ཇི་སྙེད་པས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། ཇི་ལྟ་བས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོར་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །གཉིས་ པ་ནི། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་དབྱེ་བ་གཉིས་སོ། །ཡུལ་ལ་འཇུག་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་རྟོག་པ་དང་། དཔྱོད་པའོ། །རྟོག་ཚུལ་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་ པ་ལས། རབ་ཏུ་རྟོག་པ་དང་། ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་། རབ་ཏུ་འཇལ་བ་དང་། ཉེ་བར་འཇལ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞིའི་དབྱེ་བ་གཉིས་ཏེ། སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུ་སོ་སོར་རྟོག་ པའི་ལྷག་མཐོང་དང་། དངོས་གཞིའི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་མི་གཡོ་བའི་ལྷག་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷག་མཐོང་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ནི། ཐོག་མར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཅན་སོ་སོ་ལ་དམིགས་དགོས་ཏེ། 2-373 ཁྱད་གཞི་མ་བཟུང་བར་ཁྱད་ཆོས་ལ་སྒྲོ་འདོགས་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མར་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་ནས་བྱ་བའི་ཡུལ་གསལ་བཏབ་ནས་དེ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ཏེ། སྣང་ལ་ རང་བཞིན་མེད་པར་གཏན་ལ་ཕབ་བོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་དེ་ལ་མ་ཡེངས་པར་བཟུང་བར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཡུལ་དེ་ཉིད། སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པར་ བྱའོ། །དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དམིགས་པ་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ཏེ་ཟུང་འཇུག་ཏུ་བྱའོ། །མངོན་པ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །ཐོག་མར་འདི་ ལ་གོམས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་གཟུང་བ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དེ་ནས་སྣང་བ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པར་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས། རྣམ་པར་ མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཁུངས་སུ་བྱས་ནས། མཉམ་བཞག་གིས་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་མཁྱེན་ནོ། །རྗེས་ཐོབ་ཀྱིས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཟིགས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དབུ་མ་སྣང་བཅས་པས་ནི། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་གོ །དབུ་མ་སྣང་མེད་པས་ནི། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་གོ །འོན་ཀྱང་གཉིས་ཀ་ལ་སྦྱང་དགོས་པར་བསྟན་ནོ། །ནང་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི། 2-374 ཞེ་སྡང་ལྟ་བུ་ནི་གཅིག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ན། དེ་ལ་གསལ་བཏབ་ནས་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དང་པོར་གང་ནས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ལ་བརྟག བར་དུ་ཕྱི་ནང་གང་ལ་གནས་པ་ དང་། ངོ་བོ་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་སོགས་གང་དུ་འདུག་བརྟགས་པས། གང་དུའང་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་འདི་ནི་རྩ་ཉོན་དྲུག་གང་སྐྱེས་ལ་སྦྱར་རོ། །ལུང་

【現代漢語翻譯】 爲了完全區分諸法，需要寂止和勝觀。區分的方法有兩種：以所緣境的多少來區分，以及以如何來區分。第一種是分別區分蘊、界、處。第二種是證悟人無我和證悟法無我的兩種區分。從進入所緣境的方式來說，有分別和觀察。分別的方式在《解深密經》中說：『極分別，正分別，極度量，近度量。』有兩種區分：加行和正行。在加行階段是分別的勝觀，在正行階段是不動搖的勝觀。這就是所謂的勝觀。在相續中生起勝觀的方式是：首先，必須以分別的智慧專注于每個法，因為如果不抓住基礎，就無法斷除對特徵的增益。首先斷除增益，明確所要觀察的對境，然後用分別的智慧進行觀察，從而確定顯現而無自性。要毫不散亂地抓住那個三摩地的對境。要證悟由三摩地完全抓住的那個對境，顯現而無自性。因此，要將三摩地和智慧融合爲一，成為雙運。如《俱舍論》所說：『三摩地與智慧相應。』這就是它的意思。首先要對此生起習慣。這是不緣執的瑜伽。然後，甚至連顯現也不緣執，要像虛空一樣修習。如卡瑪拉希拉所說：『以不分別作為進入的依據，以等持如虛空般了知，以後得如幻象般觀察。』具有顯現的應成派中觀宗，進入如幻象般修習的方式。無顯現的應成派中觀宗，進入如虛空般修習的方式。然而，表明了兩者都需要修習。將內在覺知修習為空性無別是：比如嗔恨，如果在一個人的相續中生起，那麼就明確它，然後用分別的智慧首先觀察從哪裡產生的因，中間存在於內外何處，以及本體、形狀和顏色等在哪裡。通過觀察，在任何地方都找不到，就安住于未找到的意義上。這種方法適用於六種根本煩惱中的任何一種生起的情況。引用經典如下：

【English Translation】 In order to fully distinguish dharmas, one needs shamatha (calm abiding) and vipassanā (insight). There are two ways to distinguish: by the number of objects of focus, and by how to distinguish. The first is to separately distinguish the skandhas (aggregates), dhātus (elements), and āyatanas (sources). The second is the distinction between realizing the absence of self in persons and realizing the absence of self in phenomena. From the perspective of how to engage with the object, there are discrimination and analysis. The way of discriminating is stated in the Saṃdhinirmocana Sūtra: 'Extreme discrimination, correct discrimination, extreme measurement, near measurement.' There are two distinctions: preparation and the actual practice. In the preparation stage, it is the vipassanā of individual discrimination; in the actual practice stage, it is the unwavering vipassanā. This is what is called vipassanā.

The way to generate vipassanā in one's mindstream is: first, one must focus on each phenomenon with the wisdom of individual discrimination, because if one does not grasp the basis, one cannot cut off the superimposition on the characteristics. First, cut off the superimposition, clarify the object to be examined, and then examine it with the wisdom of individual discrimination, thereby establishing that it appears but is without inherent existence. One must grasp that object of samādhi without distraction. One must realize that the very object that is fully grasped by samādhi appears but is without inherent existence. Therefore, samādhi and wisdom should be combined into one, becoming a union. As stated in the Abhidharmakośa: 'Samādhi is accompanied by wisdom.' This is its meaning. One must first develop familiarity with this. This is the yoga of non-apprehension. Then, without even apprehending mere appearance, one should meditate like the center of the sky. As Kamalaśīla said: 'By making non-conceptualization the source of entry, with samadhi, one knows like the center of the sky; with subsequent attainment, one sees like an illusion.' The Prāsaṅgika Madhyamaka with appearance enters the way of meditating like an illusion. The Prāsaṅgika Madhyamaka without appearance enters the way of meditating like the center of the sky. However, it is shown that both need to be practiced.

Meditating on inner awareness as inseparable from emptiness is: for example, if anger arises in one's mindstream, then clarify it, and then with the wisdom of individual discrimination, first examine the cause from where it arose, where it exists internally and externally in the middle, and where its essence, shape, and color, etc., are. By examining, one finds it nowhere, and then one should abide in the meaning of not finding it. This method applies to the arising of any of the six root afflictions. The scriptural reference is as follows:

---

མ་བསྟན་གྱི་ རྟོག་པ་ལ་སོགས་རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་རིག་པར་བྱས་ནས་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། ། ཕྱི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དང་། ནང་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་གཉིས་ཀའི་གནས་སྐབས་ནའང་དམིགས་པ་ མི་གསལ་ན་བྱིང་བ་ཡིན་པས་གསལ་གདབ་པར་བྱའོ། །གང་བསྒོམ་པར་འདོད་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་མི་གསལ་བར་གཞན་དུ་འཕྲོས་ན་རྒོད་པ་ཡིན་པས། སེམས་བཀུག་ནས་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་གཏོད་ པར་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་འབྱེད་ཀྱི་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས། སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་པ་འདི། །དམིགས་པའི་ཀ་བ་བརྟན་པོ་ལ། །དྲན་པའི་ལྕགས་ཀྱུས་རིང་དབང་བྱ། །ཞེས་སོ། །སྒོམ་པའི་དགྲ་བྱིང་ རྒོད་གཉིས་ཞེས་འབྱུང་བས། ཤེས་བཞིན་གྱི་བྱ་ར་བས་བྱུང་མ་བྱུང་བརྟགས་ཏེ། ནམ་བྱུང་བའི་དུས་སུ་བསལ་བར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་གང་སྐྱེས་དང་། རྟོག་པ་གང་སྐྱེས་ལ་སྦྱར་ནས་བསྒོམ་ན། རྟོག་པ་འཕྲོ་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། 2-375 འདི་ཡི་གནས་སྐབས་སུ་ཉམས་གསུམ་འབྱུང་བར་བཤད་དེ། ཆུ་ཟངས་སུ་ཐིགས་པ་བབ་པ་ལྟ་བུ་དང་། རུས་སྦལ་འཁར་གཞོང་དུ་བཞག་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཆུའི་གཏིང་དུ་ཉ་ཞུགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དང་ པོ་ནི། གང་ལ་འཕྲོས་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཝལ་ཝལ་གྱི་འཆར་ན། རྟོག་པ་འཕྲོ་འཕྲོ་འདྲའང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངང་ནས་མི་གཡོ་བའོ། །དཔེར་ན་ཆུ་ཟངས་སུ་ཐིགས་པ་བབ་ན། ཁ་ན་གཡོ་ལྟར་སྣང་ཡང་གཏིང་ནས་མི་གཡོ་བ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་རུས་སྦལ་འཁར་གཞོང་དུ་བཞག་པ་ན། སྡེར་མོ་གྱོང་བས་བཟུང་ས་མ་རྙེད་པས་དཀྱིལ་དུ་ལྷན་ནེར་སྡོད་པ་ལྟར། ཐམས་ ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་བདེན་པར་གཟུང་བའི་ཡུལ་མ་རྙེད་པས། ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་ལྷན་ནེར་སྡོད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། ཆུ་གཏིང་དུ་ཉ་ཞུགས་པ་ན་སྟེང་མི་གཡོ་ བ་ལྟར་སྣང་ཡང་གཏིང་འཁྲུག་པ་ལྟར་རྟོག་པ་འོག་འགྱུར་སོང་བ་མ་ཚོར་བའོ། །སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བས་ཟིན་ན། རྟོག་པ་ཅི་ཙམ་སྐྱེས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བས་སྐྱོན་དུ་ མི་ལྟ་སྟེ། མདོ་ལས། ཉོན་མོངས་རྣམ་རྟོག་བུད་ཤིང་གིས། །ཡེ་ཤེས་མེ་ལྕེ་འཕེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་གྲོང་ཁྱེར་སྲང་གི་མི་གཙང་ལུད། །དེ་ནི་བུ་རམ་ཤིང་གི་ཞིང་ལ་ཕན། ། 2-376 དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་ལུད། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་ལ་ཕན། །ཞེས་སོ། །དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་ཀྱང་། བརྟགས་པ་མཐའ་བཟུང་སྟེ། མེ་དང་རྩྭ་ཤིང་འཐབ་པར་བརྩམས་པ་ན། འགའ་ཞིག་མེའི་གམ་དུ་ཕྱིན་ཏེ། རྩྭ་ཤིང་གི་དཔུང་བསྡུས་པས། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དཔུང་མི་བསྡུད་ཅེས་བྱས་པ་ན། མེས་སྨྲས་པ། རྩྭ་ཤིང་གི་དཔུང་ཇི་ཙམ་ཆེ་བ་དེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་དཔུང་ཡིན་ ཏེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེས་ན་ཉོན་མ

【現代漢語翻譯】 當任何未被指示的念頭生起時，通過覺知來認識它，並如實地禪修。在禪修外境空性無別和內識空性無別這兩種狀態時，如果目標不清晰，那就是昏沉，所以要使其清晰。如果心沒有清晰地專注于想要禪修的目標，而是散亂到其他地方，那就是掉舉，所以要收攝心，並使心專注于目標本身。 恰如大學者雷登杰（Loden Sherab，blod dan shes rab）的《思辨之火》中所說：『這顆狂野的心象，用正念的鐵鉤長久地控制在，穩固的目標之柱上。』因此，禪修的敵人被稱為昏沉和掉舉。要用覺知的哨兵來檢查它們是否已經或尚未發生，並在它們發生的時刻消除它們。 如果將任何生起的煩惱和念頭與之結合起來進行禪修，是否會變成念頭散亂的過失呢？在這種情況下，據說會出現三種體驗，就像水滴落在銅鍋里，烏龜被放在盤子里，魚兒進入水底一樣。第一種情況是，當任何念頭生起時，它會以空性的形式清晰地顯現，即使看起來念頭在散亂，實際上它並沒有從法性中移動。例如，就像水滴落在銅鍋里，表面看起來在動，但深處並沒有動一樣。 第二種情況是，就像烏龜被放在盤子里，因為爪子抓不到東西而無法移動，只能待在中間一樣。同樣，因為已經證悟一切都是空性，所以找不到可以執取的實有目標，因此安住在法性空性的狀態中。第三種情況是，就像魚兒進入水底，表面看起來平靜，但實際上底部卻很混亂一樣，沒有意識到念頭已經潛移默化地發生了改變。如果被證悟空性的見地所掌握，那麼無論生起多少念頭，都會成為智慧的助伴，因此不應被視為過失。正如經文所說：『煩惱和念頭的柴薪，能使智慧的火焰增長。』以及『正如城市街道上的不凈糞便，對甘蔗田有益一樣，菩薩的煩惱糞便，對生起佛法有益。』 《寶積經》（dkon mchog brtsegs pa）中也說：『假設有人抓住極端，開始用火和草木戰鬥，有人走到火邊，收集草木，火問：你為何不收集？火說：草木越多，我的力量就越大。』因此，煩惱...

【English Translation】 When any uninstructed thoughts arise, recognize them through awareness and meditate in accordance with that manner. During both states of meditating on the inseparability of outer appearance and emptiness and the inseparability of inner awareness and emptiness, if the object is not clear, it is dullness, so make it clear. If the mind does not clearly focus on the object one wishes to meditate on and wanders elsewhere, it is agitation, so restrain the mind and fix the mind on that very object. As the great scholar Loden Sherab (blod dan shes rab) said in 'The Blazing Fire of Speculation': 'This wild elephant of the mind, control it for a long time with the iron hook of mindfulness, on the firm pillar of the object.' Therefore, the enemies of meditation are said to be dullness and agitation. Examine with the sentinel of vigilance whether they have occurred or not, and eliminate them at the moment they occur. If one meditates by combining any arisen afflictions and thoughts with it, will it become the fault of scattering thoughts? In this situation, it is said that three experiences will occur, like a drop of water falling into a copper pot, a turtle being placed in a dish, and a fish entering the bottom of the water. The first situation is that when any thought arises, it clearly appears in the form of emptiness, and even if it seems that the thought is scattering, in reality it does not move from the nature of reality. For example, just as when a drop of water falls into a copper pot, the surface appears to move, but the depths do not move. The second situation is that just as when a turtle is placed in a dish, it cannot move because its claws cannot find anything to hold onto, so it can only stay in the middle. Similarly, because one has realized that everything is emptiness, one cannot find a real object to grasp, so one abides in the state of the emptiness of reality. The third situation is that just as when a fish enters the bottom of the water, the surface appears calm, but in reality the bottom is chaotic, one is not aware that the thought has subtly changed. If one is grasped by the view of realizing emptiness, then no matter how many thoughts arise, they will become an aid to wisdom, so they should not be regarded as faults. As the sutra says: 'The firewood of afflictions and thoughts, makes the flame of wisdom grow.' And 'Just as the impure feces on the streets of a city, are beneficial to the sugarcane field, the afflicted feces of a Bodhisattva, are beneficial to the arising of the Buddha's teachings.' The Ratnakuta Sutra (dkon mchog brtsegs pa) also says: 'Suppose someone grasps an extreme and begins to fight with fire and grass, someone goes to the fire and collects grass, the fire asks: Why don't you collect? The fire says: The more grass there is, the greater my power will be.' Therefore, afflictions...

---

ོངས་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཇི་ཙམ་སྐྱེས་ཀྱང་རེ་རེ་ནས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བས་བཅོམ་ནས་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །གཞི་ ལམ་འབྲས་བུ་གསུམ་ཡང་འདི་ལ་ཚང་སྟེ། སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ནི་གཞིའོ། །སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ལམ་མོ། །སྒྲོ་འདོགས་བཅད་ནས་སྤྲོས་པ་ཞི་ བ་ནི་འབྲས་བུའོ། །བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་ལས་འོངས་པ། །ཡང་དག་ལྟ་བ་ཟབ་མོ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ནོར་གསལ་བར་བཤད་པ་འདི། །དད་ལྡན་དོན་གཉེར་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བཤད། ། འདི་ལས་དགེ་བ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེས། །དངོས་འཛིན་མུན་པ་མ་ལུས་རྣམ་བསལ་ནས། །ཡང་དག་ལྟ་བའི་སྣང་བ་རབ་རྒྱས་ཏེ། །སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པར་ཤོག །སྒོམ་དོན་འདི་ལས་བཤད་པ་ཇི་བཞིན་དུ། ། 2-377 ཚུལ་བཞིན་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །སྒོམ་གྱི་གོལ་ས་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་གསུང་རབ་དཔང་པོར་གནས་པ་ཡིན། །རིང་དུ་བརྟགས་ཀྱང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་དོན། །རིང་ནས་སྦྱངས་པའི་ བློ་གྲོས་ཕུལ་བྱུང་གིས། །ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་བཤད་པ་འདིས། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་སངས་རྒྱས་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་ནས་ལེགས་པར་རྙེད་པའི་དབུ་མ་ལྟ་བའི་ ཁྲིད་ཀྱི་མན་ངག་ཟབ་མོ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །དབུ་མའི་ལྟ་ཁྲིད་ཀྱི་བསྡུས་དོན། ༄༅། །དབུ་མའི་ལྟ་ཁྲིད་ཀྱི་བསྡུས་དོན། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དབུ་མ་ལྟ་ཁྲིད་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། ལྟ་བས་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་བཅད། སྒོམ་པས་དོན་ཉམས་སུ་བླངས། བོགས་དབྱུང་བའི་མན་ངག་གོ །སྒོམ་པས་དོན་ཉམས་སུ་བླང་བ་ལ་གཉིས། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ངོ་། །ལྷག་མཐོང་ལ་གཉིས། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྒོམ་པ་གཉིས། འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ བསྟན་ནོ། །བདག་མེད་གཉིས་པོ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པའང་གཅོད་དགོས་པས། གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་པས་ན། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་བསྟན་ནོ། །སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པ་བཞི་པོ་འདིར་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འདུས་སོ། ། 2-378 སྟོང་ཉིད་དང་པོ་གསུམ་བསྒོམ་པ་ནི། ཆོས་ཅན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ གཉིས་སུ་མ་འདུས་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་གཉིས་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པས་སྒྲོ་འདོགས་མཐའ་དག་ཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞི་བ་ལྷས། གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་པ། །བླ་ཡི་མདུན་ན་

【現代漢語翻譯】 無論生起多少念頭和分別，都要用證悟空性的見解來摧毀它們，使其成為生起智慧的助緣。基、道、果三者也包含於此：需要斷除的增益和誹謗之處是基；用證悟空性的見解來斷除增益和誹謗是道；斷除增益和誹謗，息滅戲論是果。從上師傳承的次第而來，甚深正確的見解的修習方式，如實無誤地闡明，是爲了具信和求法者的利益而宣說。愿由此獲得的任何善根，都能徹底消除執實之黑暗，使正確見解的光芒得以充分增長，從而息滅戲論，證得法身。如實地按照所說修習此禪修要義的瑜伽士，怎麼會迷失禪修的要點呢？佛陀的教言是可靠的依據。即使經過長時間的考察，也很難理解的意義，通過長時間的修習，以卓越的智慧，對此進行如實地闡述，愿一切眾生迅速獲得佛果。這是榮敦大師一切智在吉祥那爛陀寺所著的，從諸位上師處善巧獲得的甚深中觀見修習的竅訣。 中觀見修習的簡要 中觀見修習的簡要。頂禮上師和本尊！中觀見修習的簡要內容是：以見解斷除一切戲論，以禪修在實修中掌握其意義，以及生起證悟的竅訣。以禪修在實修中掌握其意義包括兩種：止和觀。觀又分為兩種：修習人無我和修習法無我。這兩種修習方式揭示了外空性和內空性的修習。由於必須斷除對這兩種無我的實執，因此通過修習二者皆無自性，揭示了空性空性的修習。這四種空性的修習包含了證悟空性的見解的完整修習。修習前三種空性是斷除對所知境的增益和誹謗，而修習空性空性則是斷除對法性的增益和誹謗。因為沒有不包含在所知境和法性之中的其他法。斷除了對這兩者的增益和誹謗，就斷除了一切增益和誹謗。寂天菩薩說：『何時於法及非法，二俱不住於心前，爾時始能略見彼，無有戲論寂滅性。』

【English Translation】 However many thoughts and discriminations arise, destroy them one by one with the view of realizing emptiness, and they will become aids to the arising of wisdom. The three, ground, path, and fruit, are also complete in this: the object to be cut off from superimpositions and slanders is the ground; cutting off superimpositions and slanders with the view of realizing emptiness is the path; cutting off superimpositions and slanders and pacifying elaborations is the fruit. This clear explanation of the practice of the profound, correct view, which comes from the lineage of the lama, without error, is spoken for the benefit of those with faith and those who seek meaning. May whatever virtue is obtained from this completely dispel the darkness of clinging to reality, fully expand the light of the correct view, and may [we] attain the Dharmakaya by completely pacifying elaborations. How could a yogi who practices this meditation meaning as it is explained, in the proper way, miss the point of meditation? The words of the Buddha are a reliable source. This explanation of the meaning, which is difficult to understand even after long investigation, through excellent intelligence cultivated over a long time, may all beings quickly attain Buddhahood. This profound instruction on the view of Madhyamaka, well-obtained from the mouths of the noble lamas, was written by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at the glorious Nalanda Monastery. The Condensed Meaning of the Madhyamaka View Instruction The Condensed Meaning of the Madhyamaka View Instruction. Homage to the lama and the yidam! The condensed meaning of the Madhyamaka view instruction is: cutting off all elaborations with the view, taking the meaning into practice with meditation, and the key instructions for generating realization. Taking the meaning into practice with meditation includes two: shamatha and vipashyana. Vipashyana is divided into two: meditating on the selflessness of the person and meditating on the selflessness of phenomena. These two reveal the meditation on outer emptiness and inner emptiness. Since one must also cut off the clinging to truth in these two selflessnesses, by meditating that both are without inherent existence, it reveals the meditation on emptiness of emptiness. These four meditations on emptiness include the complete meditation on the view of realizing emptiness without anything missing. Meditating on the first three emptinesses is cutting off superimpositions and slanders on the object of knowledge, while meditating on emptiness of emptiness is cutting off superimpositions and slanders on the nature of phenomena. Because there is no other dharma that is not included in the object of knowledge and the nature of phenomena. By cutting off superimpositions and slanders on these two, one cuts off all superimpositions and slanders. Shantideva said: 'When neither thing nor non-thing, abides before the mind, then one can slightly see that, peaceful nature without elaboration.'

---

མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་སོ། །དབུ་མའི་ལྟ་ཁྲིད་ཀྱི་བསྡུས་དོན་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །དབུ་མ་འཇུག་པའི་སྒོམ་རིམ་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །དབུ་མ་འཇུག་པའི་ སྒོམ་རིམ་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོའི་དབུས་ན་ལྷུན་པོ་བཞིན། །དགེ་ལེགས་ཐུན་མཚམས་སྤྲིན་གྱི་གོས་བཟང་ཅན། །འགྲོ་བ་ མ་ལུས་དབུགས་འབྱིན་མཛད་པ་པོ། །ཐུབ་དབང་སྐྱོབ་པའི་དབང་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །བདག་མེད་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡིས་རྒོལ་བའི་ཚོགས། །མ་ལུས་སྐྲག་མཛད་རིགས་པ་སྨྲ་བའི་གཙོ། །རྒྱལ་བའི་ལུང་བསྟན་རབ་བརྙེས་ མཆོག་གྱུར་པ། །ཀླུ་སྒྲུབ་སྙིང་པོའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་གསུང་རབ་བདུད་རྩི་ཡིས། །བློ་གྲོས་དབང་པོ་མཆོག་དུ་རབ་རྒྱས་པ། །དབུ་མའི་གཞུང་ལུགས་རིགས་སྲོལ་རྣམ་པར་འབྱེད། །ཀླུ་སྒྲུབ་རྗེས་འཇུག་བླ་མ་རྣམས་ལ་འདུད། ། 2-379 མཁྱེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆ་ཤས་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །ཡང་དག་རིགས་པའི་བསིལ་ཟེར་རབ་རྒྱས་པ། །ཕས་རྒོལ་མུན་པའི་དཔུང་ཚོགས་ཆ་ཤས་ཀུན། །མ་ལུས་ཕམ་མཛད་ཟླ་གྲགས་ཞབས་ལ་འདུད། །དབུ་མ་འཇུག་པའི་ དོན་རྣམས་མན་ངག་ཏུ། །བསྡུས་ནས་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་གཞན་དག་གིས། །མ་རྟོགས་སྔོན་མེད་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ། །དེ་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་འདོད་ན། དེའི་རྩ་བ་ བྱང་ཆུབ་སེམས། །རི་དབང་ལྷུན་པོ་ལྟར་བརྟན་དང་། །ཕྱོགས་མཐས་གཏུགས་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་། གཉིས་ལ་མི་བསྟེན་ཡེ་ཤེས་ལགས། །ཞེས་བཤད་པའི་དོན་དུ་དབུ་མ་འཇུག་པ་བརྩམས་པ་ཡིན་ལ། སློབ་དཔོན་ཀ་ མ་ལ་ཤཱི་ལས་ཀྱང་། གསུམ་པོ་འདི་གཞིར་བཟུང་ནས་བསྒོམ་རིམ་བཤད་དོ། །གཞུང་འདིའི་ཐོག་མར་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བར་བསྟེན་ཏེ་བསྟོད་པ་མཛད་པས། ཐོག་མར་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་ དགོས་པར་བསྟན་ནོ། །དེའི་རྩ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས། །ཞེས་པས། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་བསྒོམ་དགོས་པ་བསྟན་ནོ། །གཉིས་ལ་མི་བསྟེན་ཡེ་ཤེས་ལགས། ། ཞེས་པའི་དོན། ས་བཅུ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྦྱར་ནས་བཤད་དེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལས་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་བྱའི་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་ནི། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་མ་རིག་པ་ཡིན་ལ། 2-380 མ་རིག་པའང་གཉིས་ཏེ། ཤེས་སྒྲིབ་དང་ཉོན་སྒྲིབ་གཉིས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པ་ལས། ཡང་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་། །དེ་ནི་སྟོན་པས་མ་རིག་གསུངས། །དེ་ལས་ཡན་ ལག་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པ་ནི་ཉོན

【現代漢語翻譯】 不住于任何事物，那時沒有其他形式，沒有目標地完全寂靜。』這是榮敦大師在吉祥那爛陀寺所作的中觀見修的總結。 《入中論》的禪修次第，名為《珍寶明燈》。 《入中論》的 禪修次第，名為《珍寶明燈》。頂禮上師和本尊！如雙運二資（福德資糧和智慧資糧）之海中央的須彌山，如吉祥善妙的白雲，普利一切有情眾生，頂禮能仁救怙主！以無我獅吼聲，令一切外道怖畏，頂禮善於理證之聖者！圓滿獲得諸佛授記之殊勝者，頂禮龍樹菩薩之足！ 依仗龍樹論師甘露般的教言，使智慧能力得到極大增長，開顯中觀宗的理路傳統，我頂禮隨學龍樹菩薩的諸位上師！ 智慧的壇城完全圓滿，真正理性的清涼光芒極大增長，完全擊敗外道黑暗的軍隊，我頂禮月稱菩薩之足！ 將《入中論》的要義歸納為口訣，以其他次第無法領悟的、前所未有的方式清晰地闡明。如《寶鬘論》所說：『若欲獲得無上菩提，其根本為菩提心，如山王須彌般穩固，以及遍及一切的慈悲，和不依賴二邊的智慧。』爲了闡釋這些內容，我撰寫了《入中論》。蓮花戒論師也說：『應以這三者為基礎進行禪修次第的講解。』 本論一開始就以慈悲作為一切功德的根本進行讚頌，這表明首先應修習慈悲。『其根本為菩提心』，這表明一切大乘佛法的根本，都應修習發起大乘菩提心。 『不依賴二邊的智慧』，結合十地和十波羅蜜進行講解。在十波羅蜜中，般若波羅蜜是修習的重點，因為一切過患的根本是無明，而無明又分為兩種：所知障和煩惱障。 第一種是，如《七十空性論》所說：『凡是真實的分別念，佛陀說那就是無明，由此產生十二支。』等等，屬於十二因緣之中，是煩惱。

【English Translation】 'Not abiding, then no other aspect, completely pacified without object.' This is Rongton Chenpo's summary of the Madhyamaka view and practice, composed at glorious Nalanda. The Meditation Stages of Entering the Middle Way, called 'The Jewel Lamp'. The Meditation Stages of Entering the Middle Way, called 'The Jewel Lamp'. Homage to the Guru and the Yidam! Like Mount Meru in the center of the ocean of the two accumulations (merit and wisdom), like auspicious and virtuous clouds, benefiting all sentient beings, I pay homage to the All-Powerful Protector, the Sage of the Shakyas! With the lion's roar of selflessness, frightening all opponents, I pay homage to the chief of those who speak with reason! Perfectly attaining the prophecies of the Buddhas, the supreme one, I pay homage to the feet of Nagarjuna! Relying on the nectar-like teachings of Master Nagarjuna, greatly increasing the power of intelligence, revealing the tradition of the Madhyamaka system, I bow to all the Gurus who follow Nagarjuna! The mandala of knowledge is completely perfect, the cool rays of true reasoning greatly increase, completely defeating the armies of darkness of opponents, I bow to the feet of Chandrakirti! Summarizing the meanings of 'Entering the Middle Way' into oral instructions, I will clearly explain the stages of meditation in a way that has never been understood before by other systems. As it says in the 'Garland of Jewels': 'If you wish to attain unsurpassed enlightenment, its root is Bodhicitta, as stable as Mount Meru, and compassion that reaches all directions, and wisdom that does not rely on the two extremes.' To explain these meanings, I composed 'Entering the Middle Way'. Master Kamalashila also said: 'These three should be taken as the basis for explaining the stages of meditation.' At the beginning of this treatise, compassion is praised as the root of all qualities, which shows that one should first practice compassion. 'Its root is Bodhicitta,' which shows that the root of all Mahayana teachings is to practice generating the Mahayana Bodhicitta. 'Wisdom that does not rely on the two extremes,' is explained by combining the ten bhumis and the ten paramitas. Among the ten paramitas, Prajnaparamita is shown to be the main practice, because the root of all faults is ignorance, and ignorance is divided into two types: the obscuration of knowledge and the obscuration of afflictions. The first is, as it says in the 'Seventy Stanzas on Emptiness': 'Whatever is a true conceptualization, the Buddha said that is ignorance, from which the twelve branches arise.' etc., belonging to the twelve links of dependent origination, which is affliction.

---

་མོངས་པར་གཏོགས་པའོ། །གཙོ་བོ་ཤེས་ཕྱིན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ལ། མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་སྟོང་ ཕྲག་ཏུ། །ང་ཡིས་མདོ་ནི་གང་གསུངས་པ། །ཡི་གེ་ཐ་དད་དོན་གཅིག་སྟེ། །ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ནུས་མ་ཡིན། །མི་གང་དོན་ལ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །དངོས་པོ་གཅིག་ནི་བསམ་བྱས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ ཅད་བསྒོམ་གྱུར་ཏེ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་བདག་མེད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཐོག་མར་བདེན་པ་གཉིས་ལ་མཁས་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་གནས་ཚུལ་ ལ་ཐ་དད་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་དུ་ཤེས་ནས་བསྒོམ་པ་ནི་བསྒོམ་བྱ་དངོས་ཀྱི་གཙོ་བོ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་སུ། འདུས་བྱས་འདུས་མ་ བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང་། །ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་དཔེས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་མཁས་པ་ནས་བྱིས་པའི་བར་བསྙོན་དུ་མེད་པར་སྣང་ལ། ཟླ་བར་སྣང་བའི་དུས་ཉིད་ནས་ཟླ་བའི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་ནམ་མཚན་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། ། 2-381 ཟླ་བར་མེད་ཀྱང་ཟླ་བར་སྣང་ལ། ཟླ་བར་སྣང་ཡང་ཟླ་བའི་ངོ་བོར་མེད་དོ། །འདི་ནི་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་ནོ། །བོད་འདིར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཚིག་ཙམ་དུ་སྒྲོགས་ པར་ཟད་དོ། །ཤེར་སྙིང་ལས་ཀྱང་། སྒྲོ་འདོགས་བསལ་བའི་དོན་དུ། གཟུགས་སྟོང་པའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། སྐུར་འདེབས་བསལ་བའི་དོན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་དོན་ནི། གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ཕྱིའི་ཡུལ་རྣམས་འཇའ་ཚོན་ནམ་ཆུ་ཟླའི་དཔེས་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་མོ། །ནང་གི་ སེམས་ལ་རྩ་ཉོན་དང་། ཉེ་ཉོན་གང་སྐྱེས་ཀྱང་ལྟ་བ་པོས་ཉེས་པ་ངོས་ཟིན་པ་དང་འདྲ་བར། གང་སྐྱེས་སོ་སོར་རིག་པར་བྱས་ནས། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་མ་རྙེད་ པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་གོ །འདི་ནི་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་མོ། སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དང་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་གཉིས་རེས་འཇོག་ཏུ་བྱས་ནས། རྗེས་ཀྱི་དྲན་ཤེས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་ཏུ་གསལ་ འདེབས་པར་བྱའོ། །སྒོམ་ཚུལ་འདིས་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པར། སྐྱུ་རུ་ར་རློན་པ་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་པ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་ནས། རྣལ་འབྱོར་པ་རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་ཞེས་གསུངས་སོ། ། 2-382 དབུ་མ་འཇུག་པའི་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་དང་། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་མ་སྟོང་གི་བར་དུ་གཞན་དོན་དུ་བཞུགས་པ་ནི། ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡན་ ལག་ཙམ་དུ་བསྟན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་བུ

【現代漢語翻譯】 屬於煩惱。關於主要如何修持般若，經中說：『在千世界中，我所說的經，文字各異而意義相同，無法完全宣說。任何精通意義的人，如果思維一個事物，他們都將禪修一切，諸法皆無自性。』因此，首先要精通二諦，從色蘊到一切智智，以及十度，其存在方式並非兩種不同，而是要了知二諦無別後進行禪修，這是禪修對象的主要部分。《現觀莊嚴論》的行事業中說：『有為與無為，不能完全知其差別。』這可以用例子來說明：水中月亮的倒影，從智者到孩童都無可否認地顯現，但在月亮顯現之時，月亮的本體、自性或特徵卻絲毫不存在。沒有月亮卻顯現為月亮，顯現為月亮卻沒有月亮的本體。這就是顯現而無自性的意義。在藏地，顯現而無自性只是口頭說說而已。《般若心經》中也說：爲了消除增益，說『色即是空』，爲了消除損減，說『空即是色』。二諦無別的意義是：色不異於空，空也不異於色。』因此，將外境觀想為如彩虹或水中月亮般顯現而空性無別。對於內在的心的根本煩惱和隨煩惱，無論生起什麼，就像有見者認識到過失一樣，對所生起的分別進行覺知，然後用分別的智慧進行觀察，安住于不可得的意義上。這就是覺性與空性無別地禪修。將顯現空性無別和覺性空性無別兩者交替進行，然後用後續的憶念在周圍清晰地照亮。通過這種禪修方式，就能像將濕潤的余甘子放在手掌中一樣，了知這三有從一開始就沒有生起，瑜伽士就能到達諸佛功德大海的彼岸。 已經闡述了入中觀的禪修次第。最後所說的安立三乘以及在輪迴未空之前利益他眾，只是爲了便於瞭解而作的闡述。智慧之子啊！

【English Translation】 Belongs to afflictions. Regarding the main way to practice Prajna (wisdom), the Sutra says: 'In a thousand worlds, the Sutras I have spoken have different words but the same meaning, and cannot be fully proclaimed. Anyone who is skilled in meaning, if they contemplate one thing, they will meditate on everything, and all dharmas are without self-nature.' Therefore, one must first be skilled in the two truths, from form to omniscience, and the ten perfections, whose existence is not two different things, but to know the two truths as inseparable and then meditate, which is the main part of the object of meditation. In the activity section of the Ornament for Clear Realization, it says: 'The conditioned and the unconditioned, cannot fully know their difference.' This can be illustrated with an example: the reflection of the moon in water, from the wise to the child, appears undeniably, but at the time of the moon's appearance, the essence, nature, or characteristics of the moon do not exist at all. There is no moon, but it appears as the moon, and although it appears as the moon, it has no essence of the moon. This is the meaning of appearance without self-nature. In Tibet, appearance without self-nature is just proclaimed in words. The Heart Sutra also says: 'To eliminate superimposition, it says 'form is emptiness', and to eliminate denial, it says 'emptiness is form'. The meaning of the inseparability of the two truths is: 'Form is not other than emptiness, and emptiness is not other than form.' Therefore, contemplate external objects as inseparable from appearance and emptiness, like a rainbow or the moon in water. For the internal mind, whatever root afflictions and secondary afflictions arise, just as an observer recognizes a fault, be aware of each arising separately, and then examine it with discriminating wisdom, and rest in equanimity on the meaning of non-finding. This is to meditate on the inseparability of awareness and emptiness. Alternately practice the inseparability of appearance and emptiness and the inseparability of awareness and emptiness, and then clearly illuminate the surroundings with subsequent mindfulness. Through this method of meditation, one realizes that all three realms of existence have no origination from the beginning, like placing a wet Amla fruit in the palm of one's hand, and the yogi goes to the other shore of the ocean of the qualities of the Victorious Ones. The stages of meditation in Entering the Middle Way have been explained. The final teaching of the three vehicles and remaining for the benefit of others until samsara is empty is only shown as a branch of what is to be known. O son of wisdom!

---

ད་ཤིང་སྐམ་པོ་མ་ལུས་པ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཚིག་ལ་བརྟེན་ནས། སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་འདོད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པ་ལས། དྲི་ མ་མེད་པའི་ཆོས་སྐུ་ལ། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་གནས་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལུགས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་ལམ་གྱི་རིམ་པ་འདིར་བསྡུས་ཏེ་དཔལ་ལྡན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་བཀྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་ ཆེན་དབུ་མ་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་འདི། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞལ་ནས་གསུངས་པ་དག །ཟླ་བ་གྲགས་པས་བསྡུས་ནས་འདིར་བཤད་པ། །ལེགས་པར་རྟོགས་ནས་བདག་གིས་འདི་སྦྱར་རོ། །དགེ་བ་གང་དེས་འགྲོ་ བ་མ་ལུས་པ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་དབུ་མ་འཇུག་པའི་སྒོ་རིམ་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་རབ་བྱུང་ གི་ལོ་ལ་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོམ་རིམ་རིན་ཆེན་རྒྱན་ཕྲེང་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོམ་རིམ་རིན་ཆེན་རྒྱན་ཕྲེང་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། 2-383 མཐའ་ཡས་ཞིང་དུ་སྤྲུལ་པ་དཔག་མེད་ཀྱིས། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱ་ཆེན་བསྐོར་མཛད་ནས། །གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་མཛད་ཐུབ་དབང་དང་། །འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ངོ་མཚར་དཔག་མེད་ སྙན་པའི་གཏམ་གྱིས་ནི། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣ་བའི་ལམ་མཛེས་པ། །དཔག་མེད་ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་ཞི་བ་ལྷ། །གང་ལ་བདག་གིས་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ། །འཇུག་ པའི་གནད་ཀྱི་མན་ངག་རྣམས། །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཚུལ་ལེགས་བསྡུས་ནས། །གཞན་ལ་ཕན་ཕྱིར་བཤད་པར་བྱ། །དེ་ལ་ཐོག་མར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཞི་བཟུང་ནས། འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད་ ཀྱིས་བསླབ་བྱ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྡུས་ཏེ་བཤད། རྗེས་དགེ་བ་གང་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་ཞེས་པ་འདི་ནི། བསྔོ་བའི་ལེའུས་བསྟན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་ཕར་ཕྱིན་དང་པོ་ལྔ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་དངོས་སུ་སྤོང་བའི་དངོས་སུ་གཅོད་པའི་དངོས་གཉེན་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡན་ལག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཐུབ་པས་ཤེས་རབ་དོན་དུ་གསུངས། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་དག །ཞི་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད། །ཅེས་སོ། །ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཐབས་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། 2-384 ཐོག་མར་བདེན་པ་གཉིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ནས། ཀུན་རྫོབ་སྣང་བའི་ཆ་ལ་དམིགས་ཏེ་དེའི་གནས་ཚུལ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སྒོམ་པའི་ཚེ་སྣང་བ་

【現代漢語翻譯】 根據『所有枯木』等詞句，認為佛沒有智慧是不合理的。如《法界贊》所說：『無垢法身中，智慧如海住。』這是龍樹論師的宗派，將大乘道的次第彙集於此，由吉祥月稱論師闡釋。此大乘中觀修習次第，是龍樹論師親口所說，月稱菩薩彙集后在此講述，我徹底領悟后撰寫此文。愿以此功德，令一切眾生，皆能獲得一切智智的果位。』這部名為《入中觀次第珍寶燈》的著作，是榮敦大智者一切知于某年，在吉祥那爛陀大寺所著。 《入菩薩行論修習次第珍寶鬘》 《入菩薩行論修習次第珍寶鬘》 頂禮上師與本尊！ 于無邊剎土，化現無量身，廣轉大法輪，調伏諸有情， 敬禮能仁王（釋迦牟尼佛），文殊師利尊！ 無量美妙語，悅耳動聽聞， 具足無量德，寂天（指寂天菩薩）我敬禮！ 爲了利益他人，我將精選菩薩行， 入行之要訣， 闡述修持法。 首先，以發起兩種殊勝菩提心為基礎，然後，以入行菩提心概括六度波羅蜜多的學處進行闡述，最後，將所有善根迴向菩提，這是迴向品所闡述的內容。在六度波羅蜜多中，圓滿智慧波羅蜜多的支分，即是前五度波羅蜜多。徹底斷除一切痛苦的直接對治法就是智慧波羅蜜多。正如經中所說：『一切支分中， 佛說慧為要， 是故欲息苦， 當生智慧觀。』 那麼，生起智慧的方法是什麼呢？ 首先，生起通達二諦的智慧，然後，以世俗顯現的層面為對境，修習其真實狀態，即勝義諦空性。修習時，顯現

【English Translation】 It is unreasonable to think that the Buddha does not have wisdom based on words such as 'all withered trees'. As the Dharmadhatu Stotra says: 'In the stainless Dharmakaya, the ocean of wisdom dwells.' This is the tradition of Acharya Nagarjuna, which gathers the stages of the Mahayana path here, and is explained by glorious Chandrakirti. This Mahayana Madhyamaka practice sequence was spoken by Acharya Nagarjuna himself. Chandrakirti gathered it and explained it here. Having thoroughly understood it, I have written this. May all beings, through this merit, attain the state of omniscience. This work, called Entering the Middle Way, the Jewel Lamp of the Stages, was written by Rongton Chenpo Sheja Kunrig in the year of Rabjung at the great monastic university of glorious Nalanda. The Jewel Garland of Practice Stages for Entering the Bodhisattva's Conduct The Jewel Garland of Practice Stages for Entering the Bodhisattva's Conduct. Homage to the Guru and the Yidam! In limitless realms, manifesting immeasurable forms, turning the great wheel of Dharma, subduing all sentient beings, I pay homage with reverence to the King of Sages (Shakyamuni Buddha) and Manjushri! With immeasurable and beautiful words, adorning the path of the ears of the wise, possessing immeasurable qualities, to Shantideva I pay homage with reverence! In order to benefit others, I will select the essential instructions for entering the conduct of a Bodhisattva, and explain the methods of practice. First, taking the foundation of generating the two supreme Bodhicittas, then, with the entering Bodhicitta summarizing the six perfections of the training, it is explained. Finally, dedicating all the merit to Bodhi, this is what the dedication chapter explains. Among the six perfections, the first five perfections are shown as branches of perfecting the perfection of wisdom. The direct antidote to directly abandoning all suffering is the perfection of wisdom. As it is said in the scriptures: 'Among all the branches, the Buddha said that wisdom is essential, therefore, if you wish to pacify suffering, generate the view of wisdom.' So, what is the method for generating wisdom? First, generate the wisdom that understands the two truths, then, focusing on the aspect of conventional appearance, practice its true state, which is the ultimate truth of emptiness. During practice, appearance

---

དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། ཁྱད་གཞི་མ་བཟུང་བར་ཁྱད་ཆོས་ལ་སྒྲོ་འདོགས་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ལེགས་པར་བཟུང་ ངོ་། །ཇོ་བོ་རྗེས་ཀྱང་། ཐོག་མར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་ལ་གོམས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས། འདི་ལ་འབྱོངས་ནས་དེ་ནས་སྣང་བའི་ཆ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་ འཇའ་ཡལ་བ་བཞིན་སོང་ནས། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །སྣང་བཅས་སྣང་མེད་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་ཡང་རིམ་པ་འདི་གཉིས་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇོ་བོའི་བཞེད་ཚུལ་འདི་ཉིད་དོན་ལ་གནས་ པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་། །དོན་ཀུན་བསྡུས་ན་འདི་ཉིད་ཁོ་ནར་ཟད། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནད་ཀྱི་མན་ངག་རྣམས། །འདིར་བཤད་རིམ་པས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན། ། འདི་ཡི་དགེ་བ་སྟོན་ཀའི་ཟླ་འོད་ལྟར། །རབ་དཀར་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེ་དག་གིས། །འགྲོ་ཀུན་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་བསྒྲལ་ནས། །རྣམ་མཁྱེན་ཐར་པའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་པར་ཤོག །ཅེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོམ་རིམ་རིན་ཆེན་རྒྱན་ཕྲེང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིགས་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པ་ཆེན་པོར་རབ་བྱུང་གི་ལོ་ལ་སྦྱར་བའོ།། །། 2-385 ༄། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ལམ་རིམ་ངོ་མཚར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཨོཾ་སྭསྟི། ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ལམ་རིམ་ངོ་མཚར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཁྱེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆ་ཤས་ཡོངས་རྫོགས་ཤིང་། །ཕྲིན་ལས་འོད་ དཀར་ཕྱོགས་བཅུར་རབ་རྒྱས་ཏེ། །འགྲོ་བའི་མ་རིག་མུན་པ་ཀུན་སེལ་བ། །ཐུབ་དབང་སྐྱོབ་པའི་དབང་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་རབ་བསྔགས་ཤིང་། །ལེགས་པར་སྦྱངས་པའི་བློ་གྲོས་ཆུ་ འཛིན་ལས། །ཡང་དག་རིག་པའི་གློག་འོད་རབ་འཁྱུག་པ། །ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་བཟློག །ཡང་དག་རིག་པས་མི་རིགས་ཚར་གཅོད་ཅིང་། །ཆོས་མིན་ སྨྲ་བ་རིང་དུ་སྤོང་མཛད་པ། །ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིང་དུ་བརྟགས་ཀྱང་རྟོག་པར་དཀའ་བའི་དོན། །ཚད་མའི་རིང་ལུགས་མན་ངག་གནད་བསྡུས་པའི། །ཡང་དག་རིག་ལམ་ངོ་མཚར་ ཕུལ་བྱུང་བ། །སྐྱོན་བྲལ་ངག་གི་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱ། །འདིར་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་རིམ་པ་ཚང་ལ་མ་ནོར་བ་འདི་ལྟ་ སྟེ། སྐྱབས་འགྲོ་དང་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་ལམ་གྱི་གཞི་བཟུང་། ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ཐབས་ཤེས་གཉིས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ། དེ་ལས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཚད་མར་གྱུར་པ་འགྲོ་ལ་ཕན

【現代漢語翻譯】 應當專注于目標進行禪修，因為如果不抓住根本，就無法斷除對特性的執著。《現觀莊嚴論》中說：『目標是所有諸法。』要好好理解這句話的含義。 喬沃·杰（Jowo Je，尊者阿底峽）也說：『首先要習慣並熟悉顯現而無自性的如幻之義。』因此，要精通這一點，然後顯現的部分也會像彩虹消失在天空中一樣消失，從而像天空的中心一樣保持平等。有相和無相的觀點也應從這兩個階段來理解。要知道喬沃的觀點是符合實際的。 八萬四千法蘊，如果將所有意義歸納起來，也不過就是這些。智者們的要訣，應該按照這裡所說的順序進行禪修。 愿這功德如秋月的清輝，凡是獲得這純潔光芒的人，都能將一切眾生從輪迴的苦海中解脫出來，到達全知解脫的彼岸！』這篇名為《入菩薩行論之次第禪修珍寶鬘》的論著，是由榮敦大智者謝嘉昆日（Rongton Sheja Kunrig）在吉祥那爛陀寺撰寫的。 《量理寶論釋》的道次第——奇妙的顯現 《量理寶論釋》的道次第——奇妙的顯現 頂禮上師和本尊！ 智慧的壇城圓滿無缺，事業的白光向十方放射，驅散眾生無明的黑暗，頂禮能仁救護之主！ 至極讚歎最勝的智慧，從善於學習的智慧雲中，閃耀著正確理性的閃電，頂禮陳那（Dignāga）的足下！ 以理性的力量擊退外道的攻擊，以正確的理性斷除異端邪說，遠離非法的言論，頂禮法稱（Dharmakīrti）的足下！ 對於經過長時間考察也難以理解的意義，以量論的精要訣竅，闡釋正確理性的奇妙途徑，現在將無垢的言語進行解釋。 在此，有緣者爲了獲得佛陀的果位，應該遵循完整無誤的道次第：以皈依和發心作為道的基石，道的正行是修持方便與智慧二者，以及闡述從中獲得的果實。首先，要成為量士夫，利益眾生。

【English Translation】 One should meditate by focusing on the object, because if one does not grasp the basis, one cannot cut off the attachment to characteristics. The Ornament for Clear Realization states: 'The object is all dharmas.' One should grasp the meaning of this well. Jowo Je (Lord Atiśa) also said: 'First, one should become accustomed to and familiar with the meaning of appearance without inherent existence, like an illusion.' Therefore, one should become proficient in this, and then the aspect of appearance will also disappear like a rainbow dissolving into the sky, and thus one should remain equally in the center of the sky. The views of appearance with and without appearance should also be understood from these two stages. One should know that Jowo's view is in accordance with reality. The eighty-four thousand collections of teachings, if all meanings are summarized, are nothing more than these. The key instructions of the wise should be meditated upon in the order explained here. May the merit of this be like the autumn moon's radiance, and may all those who obtain this pure white light liberate all beings from the ocean of samsara and lead them to the island of omniscient liberation! This treatise, called 'A Precious Garland of Stages of Meditation on Entering the Bodhisattva's Way of Life,' was written by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at the great monastery of glorious Nālandā. The Stages of the Path of the Commentary on Valid Cognition—A Wondrous Appearance The Stages of the Path of the Commentary on Valid Cognition—A Wondrous Appearance Homage to the Guru and the Yidam! The mandala of wisdom is complete and flawless, the white light of activity radiates in all ten directions, dispelling the darkness of beings' ignorance, homage to the Lord of Sages, the Protector! Utterly praised is the supreme wisdom, from the clouds of well-learned intelligence, flashes the lightning of correct reasoning, homage to the feet of Dignāga! With the power of reason, he repels the attacks of opponents, with correct reasoning, he cuts off heretical views, and abandons non-Dharmic speech, homage to the feet of Dharmakīrti! For meanings that are difficult to understand even after long investigation, with the essential key points of the system of valid cognition, explaining the wondrous path of correct reasoning, now I will explain the flawless words. Here, those who are fortunate, in order to attain the state of Buddhahood, should follow this complete and unerring stages of the path: taking refuge and generating bodhicitta as the foundation of the path, the actual practice of the path is cultivating both method and wisdom, and explaining the fruit obtained from them. First, one must become a valid person, benefiting beings.

---

་བཞེད་པ། ། 2-386 སྟོན་པ་བདེ་གཤེགས་སྐྱོབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པས། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡུལ་དང་། སྐྱབས་འགྲོ་དངོས་བསྟན་ལ། འགྲོ་ལ་ཕན་བཞེད་པ་ཞེས་པས་སེམས་བསྐྱེད་བསྟན། སྟོན་པ་དང་། བདེ་གཤེགས་དང་། སྐྱོབ་ པ་གསུམ་གྱིས་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་རྒྱས་པ་ནི། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུ་བར་བསྟན་ལ། ཇི་སྙེད་པའི་ཆ་ནི་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་ འགྲེལ་པ་གནད་ཀྱི་སྒྲོན་མེར་བསྟན་ནོ། །དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་བཞེད་ཚུལ་ནི། རྟོག་པའི་དྲྭ་བ་རྣམས་བསལ་ཞིང་། །ཞེས་སོགས་ཤོ་ལོ་ཀ་གཅིག་གིས་སྐྱབས་འགྲོ་བསྟན་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་ཐུགས་རྗེ་གོམས་ ལས། །ཞེས་པས་སེམས་བསྐྱེད་བསྟན་ནོ། །གཉིས་པ་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ཐབས་ཤེས་གཉིས་བསྒོམ་ཚུལ་ལ། ཐབས་ནི། རྣམ་པ་དུ་མར་ཐབས་མང་པོ། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་གོམས་པ་ལས། །དེ་ལ་སྐྱོན་དང་ཡོན་ ཏན་དག །རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས། ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་མ་བསྟན། འོ་ན་ལས་སྒྲིབ་དག་པའི་ཐབས་སུ་གཟུངས་སྒྲུབ་དང་། བསྙུང་གནས་དང་། སྦྱིན་སྲེག་དང་། དཀའ་ཐུབ་ལ་སོགས་ བྱས་པས། སྡིག་སྒྲིབ་རྩ་བ་ནས་འདག་གམ་སྙམ་པའི་ལོག་རྟོག་སེལ་བའི་ཕྱིར་དུ། ལས་ཟད་དུབ་པ་དོན་མེད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཐབས་ཀྱི་ཆར་གྱུར་པའི་བྱམས་སོགས་ཚད་མེད་བཞི་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་གཅོད་ནུས་སམ་སྙམ་པའི་ལོག་རྟོག་སེལ་བའི་ཕྱིར་དུ། 2-387 བྱམས་སོགས་རྨོངས་དང་འགལ་མེད་ཕྱིར། །ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་ཚར་གཅོད་མིན། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་བདེན་བཞི་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་པོ་གང་རུང་རེ་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ས་བོན་རྩ་ བ་ནས་གཅོད་ནུས་སམ་སྙམ་པའི་ལོག་རྟོག་སེལ་བ་ལ། དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་དང་། དེའི་ཡན་ལག་ཙམ་དུ་ཐབས་ཀྱི་ཆ་དགོས་པའི་ཚུལ་ནི། སྟོང་ཉིད་ལྟ་བས་གྲོལ་ འགྱུར་གྱི། །སྒོམ་པ་ལྷག་མེད་དེའི་དོན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་རྒྱུད་ལ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་སྙམ་ན། དང་པོར་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་དགོས་ ལ། དེ་ལ་ཡང་ཐོག་མར་བདག་འཛིན་གྱི་ཡུལ་བདག་མེད་པར་ཐོས་བསམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་དགོས་ཏེ། འདིའི་ཡུལ་སུན་དབྱུང་མེད་པར་ནི། །དེ་སྤོང་བ་ནི་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ ཐོག་མར་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་དགོས་སྙམ་ན། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག །འཇིགས་ཚོགས་ལྟ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན། །དེ་མ་རིག་དང་ དེ་ལ་ཆགས། །དེ་ལས་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་འབྱུང་། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཉེས་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུ་ནི་གཏི་མུག་ཡིན་པར་གསུངས།

【現代漢語翻譯】 頂禮導師、善逝、救護者！』如是說，以『救護之處』指示皈依之境，『皈依』指示真實皈依，『欲饒益有情』指示發心。以導師、善逝、救護者三者指示道的果位。 論師世親于《八千頌攝義》中廣說道的正行，于《俱舍論釋·要義明燈》中宣說『如是』之分。聖法稱之見解是：『遣除分別之網』等一頌指示皈依，『成辦由悲心串習』指示發心。 第二，道的正行，修習方便與智慧二者之方式。方便是：『以多種方式，多次串習，于長時中，彼之過患與功德，將變得極為明顯。』如是說，指示方便之多種差別。那麼，通過修持明咒、齋戒、火供、苦行等，能否徹底清凈業障呢？爲了遣除此邪見，說：『業盡徒勞無意義。』 那麼，修習慈等四無量心作為方便之部分，能否從根本上斷除煩惱的種子呢？爲了遣除此邪見，說：『慈等與愚癡不相違，故不能徹底斷除過患。』如是說。 那麼，修習四諦、無常等十六行相中的任何一個，能否從根本上斷除煩惱的種子呢？爲了遣除此邪見，需要證悟空性的見解作為真實的對治，以及作為其支分的方便部分：『以空性見解得解脫，其餘修習是為此義。』 那麼，如何于自相續中生起證悟空性的見解呢？首先需要修習人無我的空性，而修習人無我，首先需要通過聞思確定我執之境無我：『若未破除此境，則不能捨棄彼。』 為何首先需要修習人無我呢？因為一切過患之根本是我執：『一切過患皆由壞聚見而生，彼由無明及貪著，彼生嗔恨等。』因此說，『彼即是諸過患之因，是愚癡。』

【English Translation】 Having paid homage to the Teacher, the Sugata, the Protector! Thus it is said, 'The place of refuge' indicates the object of refuge, 'Refuge' indicates the actual refuge, and 'Desiring to benefit beings' indicates the generation of bodhicitta. The three, Teacher, Sugata, and Protector, indicate the result of the path. The master Dignāga extensively explains the actual basis of the path in the Aṣṭasāhasrikā-abhisamayālaṅkāra-kārikā, and explains the 'as many as' part in the commentary on the Abhidharmakośa, the Essential Lamp. The venerable Dharmakīrti's view is: 'Dispelling the nets of conceptualization,' etc., one śloka indicates taking refuge, and 'Accomplishing through familiarizing compassion' indicates generating bodhicitta. Secondly, regarding how to meditate on the actual basis of the path, the two, method and wisdom: The method is: 'Through various methods, practicing many times, over a long period of time, the faults and virtues of that will become extremely clear.' Thus it is said, indicating the various distinctions of method. So, by practicing mantras, fasting, fire offerings, austerities, and so on, can one completely purify karmic obscurations? To dispel this wrong view, it is said: 'Exhausting karma is meaningless.' So, by meditating on the four immeasurables, such as loving-kindness, as part of the method, can one cut off the seeds of afflictions from the root? To dispel this wrong view, it is said: 'Loving-kindness, etc., are not contrary to ignorance, therefore they do not completely cut off faults.' Thus it is said. So, by meditating on any one of the sixteen aspects of the four truths, such as impermanence, can one cut off the seeds of afflictions from the root? To dispel this wrong view, one needs the view of realizing emptiness as the actual antidote, and the method part as a branch of it: 'Liberation will be attained through the view of emptiness; other meditations are for that purpose.' So, how does one generate the view of realizing emptiness in one's own mindstream? First, one needs to meditate on the emptiness of the self of the person, and to meditate on the emptiness of the self of the person, one first needs to ascertain through hearing and thinking that the object of self-grasping is without self: 'If this object is not refuted, then it is not possible to abandon it.' Why is it necessary to meditate on the selflessness of the person first? Because the root of all faults is self-grasping: 'All faults arise from the view of the aggregates; that from ignorance and attachment; from that arise hatred, etc.' Therefore it is said, 'That is the cause of all faults, it is ignorance.'

---

།ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདག་འཛིན་གྱི་དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་དགོས་སྙམ་ན། 2-388 བདག་མེད་བདག་དང་འགལ་བས་ན། །བདག་མེད་རྟོགས་པས་དེ་སུན་འབྱིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ཆོག་གམ་སྙམ་ན། ཆོས་ཀྱི་བདག་ གིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱང་བསྒོམ་དགོས་པར་བསྟན་པ་ནི། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དོན་བསམ་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྣམ་བྲལ་ཞེས། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ། །དེ་ནི་དངོས་སྟོབས་འོངས་པ་ཡིན། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དོན་ལ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའི་རིག་པ་ནི། གང་གིས་དངོས་པོ་རྣམ་དཔྱད་ན། །དེ་ཉིད་དུ་ན་དེ་དངོས་མེད། །གང་གི་ཕྱིར་ན་དེ་དག་ལ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་ མེད། །ཅེས་གསུངས་པས་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ནི། གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་དུ་དངོས་སུ་སྣང་བ་དང་འགལ་ལོ་སྙམ་ན། བློ་དག་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་ཀྱང་། །མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ ཀྱིས། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་མྱོང་བ་དག །ཐ་དད་ལྡན་ཞིང་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དཔེར་ན་དབང་པོ་སྔགས་སོགས་ཀྱིས། །བསླད་པ་རྣམས་ལ་འཇིམ་དུམ་སོགས། །དེ་ཡི་གཟུགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ སྣང་བ་བཞིན། །དེ་དག་མ་བསླད་མིག་ཅན་གྱིས། །དེ་ལྟར་མཐོང་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་འདིས་གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བ་དཔེས་བསྟན་པས། གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་དུ་བསྒོམ་དགོས་པར་བསྟན་ནོ། ། 2-389 གལ་ཏེ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་དུ་བསྒོམས་ཀྱང་། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གཉིས་སྣང་གི་བག་ཆགས་གོམས་པས། །རྟོག་པ་སླར་ལོག་གོ་སྙམ་ན་མི་བཟློག་སྟེ། འབད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་བཟློག་སྟེ། བློ་ནི་ དེ་ཕྱོགས་འཛིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །གསུམ་པ་དེ་ལས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ནི། དེ་ལྡན་བཅོམ་ལྡན་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ཤིང་། རྣམ་ངེས་ལས་ཀྱང་། འཁྲུལ་པ་དབེན་ཞིང་དྲི་མ་དང་ བྲལ་བ་ལས་བཟློག་པ་མེད་པར་དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གྱི་དོན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འབད་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་རིག་པས་ཐར་ལམ་གསལ་མཛད་པ། །མདོ་དང་ རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པའི་དགོངས་པ་བཞིན། །ཚད་མའི་ལམ་རིམ་ངོ་མཚར་ཕུལ་བྱུང་བ། །རོང་སྟོན་བསྟན་པའི་ཉི་མས་གསལ་བར་བྱས། །རྣམ་དཀར་དགེ་བ་འོད་སྟོང་ལྡན་པ་དེས། །ཕན་བདེའི་པད་ཚལ་ཀུན་ནས་ རབ་རྒྱས་ཤིང་། །འགྲོ་བའི་བློ་མུན་མཐའ་དག་རབ་བསལ་ཏེ། །ཚད་མེད་ཐར་པའི་གླིང་དེར་མྱུར་བགྲོད་ཤོག །ཅེས་ཚད་མ་ལམ་རིམ་གྱི་ངོ་མཚར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་མེ་ མོ་ཡོས་ཀྱི་ལོ་ལ་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཚད་མའི་སྒོམ་རིམ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ

【現代漢語翻譯】 如是說。為何爲了對治我執的真實對治品，需要修習證悟無我的見解呢？ 因為無我與我相違，所以證悟無我便能摧毀它。如是說。那麼，僅僅修習人無我的空性就足夠了嗎？需要修習法無我的空性，經中是這樣闡述的： 『如是如是思其義，如是如是離諸相，智者如是所宣說，此乃事物之自性。』 如是說。對此進行分析的智慧是： 『以何分析諸事物，即于彼處彼非有，以其彼等事物中，無有單一及眾多。』 如是說，闡述了此理。對此進行辯駁的駁斥是：如果認為能取和所取在顯現上是不同的，這與事實相悖，那麼： 『心識雖無有分別，然由顛倒之見者，取與能取之經驗，具有差別而生起。』 『譬如眼根為咒等惑，見陶土等物離本形，現為異相之所見。』 『未為惑染之眼者，不見如是之顯現。』 如是說，通過比喻說明了能取和所取顯現為不同是顛倒的顯現。因此，闡述了需要修習能取和所取無二。 如果修習能取和所取無二，但由於從無始以來串習了二取顯現的習氣，那麼，是否會再次生起分別念呢？不會退轉，即使努力也無法阻止，因為心識傾向於執著於二取。如是說。 第三，從那獲得的果實是：具有此者即是可信的世尊。如是說。在《釋量論》中也說：遠離錯亂和垢染，無可逆轉地證悟勝義諦的量。因此，要一心一意地努力於此。 以正理之光，闡明解脫之道，如經和《釋量論》的作者之意，以無與倫比的殊勝量論次第，榮敦·丹貝尼瑪使其顯明。 愿此純凈善業之光芒，盛開一切利益與安樂的蓮園，徹底驅散眾生的愚昧黑暗，迅速到達無量解脫之境！ 這部名為《量論道次第之奇妙顯現》是由榮敦大師在火兔年于吉祥那爛陀寺所著。 《量論修習次第之殊勝精華》

【English Translation】 Thus it was said. Why is it necessary to cultivate the view of realizing selflessness as the actual antidote to the clinging to self? Because selflessness is contrary to self, realizing selflessness refutes it. Thus it was said. Then, is it sufficient to cultivate only the emptiness of the self of persons? It is taught that one must also cultivate the emptiness of the self of phenomena: 'As one contemplates the meaning, so one becomes free from characteristics. What the wise have declared, that is the nature of things.' Thus it was said. The wisdom that analyzes its meaning is: 'By what one analyzes things, in that very place, that is non-existent, because in those things, there is no nature of one or many.' Thus it was said, explaining this point. The refutation of disputes regarding this is: If one thinks that grasping and the grasped appear as different in reality, which contradicts this, then: 'Although minds are without distinctions, those with inverted perceptions experience grasping and the grasped as distinct and apprehend them.' 'For example, those whose senses are corrupted by mantras, etc., see lumps of clay, etc., as having forms different from their own.' 'Those with uncorrupted eyes do not see them in that way.' Thus it was said, illustrating with an example that the appearance of grasping and the grasped as different is an inverted appearance. Therefore, it is taught that one must cultivate the non-duality of grasping and the grasped. If one cultivates the non-duality of grasping and the grasped, but due to the habitual tendencies of dualistic appearances from beginningless time, will conceptualization revert? It will not revert; even if one tries, it cannot be reversed, because the mind is inclined to cling to that side. Thus it was said. Third, the fruit obtained from that is: One who possesses that is the reliable Bhagavan (Buddha). Thus it was said. Also, in the Pramāṇavārttika (Commentary on Valid Cognition), it is said: 'Being free from delusion and defilement, one directly realizes the ultimate valid cognition without reversal.' Therefore, one should strive single-mindedly for the meaning of that. With the light of correct knowledge, illuminating the path to liberation, according to the intention of the authors of the sutras and the Pramāṇavārttika, Rongtön Sheja Kunrig (Rongtön Tenzin Nyima) made clear the wonderful and excellent stages of the path of valid cognition. May this pure white light of virtue, fully blossom all gardens of benefit and happiness, completely dispel the darkness of beings' minds, and swiftly lead them to the boundless realm of liberation! This work, entitled 'The Wondrous Appearance of the Stages of the Path of Valid Cognition,' was composed by the great Rongtön in the Fire Female Hare year at the glorious Nālandā Monastery. The Quintessence of the Excellent Stages of the Practice of Valid Cognition.

---

་བ། ༄༅། །ཚད་མའི་སྒོམ་རིམ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཁྱེན་བརྩེའི་ཆ་ཤས་ཡོངས་རྫོགས་ཤིང་། ། 2-390 ཕྲིན་ལས་འོད་སྟོང་རྒྱས་པ་ཡིས། །འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་མུན་སེལ་བ། །ཐུབ་དབང་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་ཡངས་པའི་མཁའ། །ལེགས་སྦྱངས་རྣམ་དཔྱོད་ཆུ་འཛིན་ལས། །རིག་པའི་གློག་འོད་རབ་ འཁྱུག་པ། །ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །རིགས་པས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་བཟློག །ལུང་དོན་ལྟ་བའི་དོན་རྟོགས་པས། །ཆོས་མིན་སྨྲ་བ་སྤོང་མཛད་པའི། །ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཡུན་དུ་བརྟགས་ ཀྱང་རྟོགས་དཀའི་དོན། །ཚད་མའི་མན་ངག་གནད་བསྡུས་པའི། །རིགས་ལམ་ངོ་མཚར་ཕུལ་བྱུང་བ། །སྐྱོན་བྲལ་ངག་གིས་བཤད་པར་བྱ། །འདིར་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ ཐབས་ཚང་ལ་མ་ནོར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱབས་འགྲོ་དང་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་ལམ་གྱི་གཞི་བཟུང་། ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ཐབས་ཤེས་གཉིས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ། དེ་ལས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཚད་མར་གྱུར་པ་འགྲོ་ལ་ཕན་བཞེད་པ། །སྟོན་པ་བདེ་གཤེགས་སྐྱོབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པས། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡུལ་དང་། སྐྱབས་འགྲོ་དངོས་བསྟན་ལ། འགྲོ་ལ་ཕན་བཞེད་པ་ཞེས་པས་སེམས་ བསྐྱེད་བསྟན་ནོ། །སྟོན་པ་དང་། བདེ་གཤེགས་དང་སྐྱོབ་པ་གསུམ་གྱིས་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གིས་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་རྒྱས་པ་ནི། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་སུ་བསྟན་ལ། 2-391 ཇི་སྙེད་པའི་ཆ་ནི་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་གནད་ཀྱི་སྒྲོན་མེར་བསྟན་ནོ། །དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་བཞེད་ཚུལ་ནི། རྟོག་པའི་དྲྭ་བ་རྣམ་བསལ་ཞིང་། །ཞེས་སོགས་ཤོ་ལོ་ཀ་གཅིག་གིས་ སྐྱབས་འགྲོ་བསྟན། སྒྲུབ་བྱེད་ཐུགས་རྗེ་གོམས་ལས་དེ། །ཞེས་པས་སེམས་བསྐྱེད་བསྟན་ནོ། །གཉིས་པ་ལམ་གྱི་དངོས་གཞིའི་བསྒོམ་ཚུལ་ལའང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་ཚུལ་དང་། ཐབས་སྒོམ་ཚུལ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ལ་བདེན་བཞིའི་ རྣམ་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་གསུངས་སོ། །དེའང་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་དང་། དེའི་ཡན་ལག་གི་ཆ་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ། །དང་པོ་ལ། སྟོང་ཉིད་ལྟ་བས་གྲོལ་གྱུར་གྱི། །སྒོམ་པ་ལྷག་མ་ དེ་དོན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནས་གྲོལ་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་མིན་ཞེ་ན། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་ཡིན་ལ། བདག་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོར། བདག་མེད་ རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཡང་། ཉེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག །འཇིགས་ཚོགས་ལྟ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་ལས་སྒྲིབ་དག་པའི་ཐབས་སུ་གཟུངས་སྒྲུབ་དང་། སྨྱུང་ གནས་དང་། སྦྱི

【現代漢語翻譯】 頂禮上師與本尊！ 圓滿具足智悲力， 事業光芒普照耀， 遣除眾生無明暗， 頂禮能仁大導師。 智慧如空極廣闊， 善學辯才如雲聚， 智慧電光閃耀亮， 頂禮陳那阿阇黎。 以理智勝伏他宗敵， 通達經論之真義， 斷除邪說謬論者， 頂禮法稱論師尊。 長時觀察亦難解， 竅訣精要集論中， 殊勝奇妙之理路， 以無垢語宣說之。 此處，爲了使具緣者獲得佛果，將完整無誤之方法闡述如下：以皈依和發心作為道的基石，以方便與智慧二者作為道之正行而修持，並闡述由此獲得的果。 首先，如經云：『成為量士利益眾，導師善逝敬救護。』此處，闡述了皈依之境和皈依之行。『利益眾』一句，闡述了發心。導師、善逝、救護三者，闡述了道之果。 論師陳那對道之正行的廣釋，已在《八千頌般若攝義》中闡明。而《俱舍論》的註釋《要義燈》中，也闡述了『有多少』之內容。 法稱論師的觀點是，以『斷除分別之網』等一頌，闡述了皈依。以『成就源於悲心力』一句，闡述了發心。 其次，關於道之正行的修持，分為智慧的修持和方便的修持兩種。首先，關於智慧的修持，宣說了四諦的十六種行相，即無常等。 其中，又分為修持空性的方法和作為其支分的部分。首先，關於空性的修持，經云：『以空性見而解脫，其餘修持乃為此。』 為何唯有空性才能解脫，而其他則不能呢？因為一切過患的根本在於我執，而對治我執，需要證悟無我的智慧。 如經所云：『一切諸過患，皆從薩迦耶生。』那麼，爲了清凈業障，持誦陀羅尼、齋戒、佈施等是否無用呢？並非如此，這些是屬於積資凈障的方便道。

【English Translation】 I prostrate to the Guru and the Yidam! Perfectly possessing wisdom, compassion, and power, With the light of activity expanding in all directions, Dispelling the darkness of ignorance of sentient beings, I prostrate to the Sage, the King of the Shakyas. Wisdom vast as the supreme sky, From the clouds of well-trained discernment, Flashes of lightning of knowledge intensely flickering, I prostrate to Dignaga. With reasoning, he refutes the opponents of others, By understanding the meaning of scripture and the view, He abandons those who speak of non-dharma, I prostrate to Dharmakirti. Even after prolonged investigation, the meaning is difficult to realize, The essential points of the instructions on valid cognition are condensed, The extraordinary and wonderful path of reasoning, I shall explain with flawless speech. Here, in order for those with good fortune to attain Buddhahood, this complete and unerring method is as follows: Taking refuge and generating Bodhicitta as the foundation of the path, the manner of meditating on the two, method and wisdom, as the actual path, and explaining the fruit obtained from that. First, as it is said, 'The teacher, the Sugata, who has become a valid cognizer and wishes to benefit beings, I prostrate to the protector.' Here, the object of refuge and the actual taking of refuge are shown. 'Wishes to benefit beings' shows the generation of Bodhicitta. The three, teacher, Sugata, and protector, show the fruit of the path. Acharya Dignaga's extensive explanation of the actual path is shown in the condensed meaning of the Eight Thousand Verses. And in the commentary on the Abhidharmakosha, the Lamp for the Essential Points, the part of 'how many' is shown. The view of the glorious Dharmakirti is that taking refuge is shown by one shloka, 'Eliminating the net of conceptualization,' and so on. Generating Bodhicitta is shown by 'Accomplishment comes from familiarizing oneself with compassion.' Second, regarding the manner of meditating on the actual path, there are two: the manner of meditating on wisdom and the manner of meditating on method. First, regarding the meditation on wisdom, the sixteen aspects of the four truths, such as impermanence, are taught. Among these, there are two parts: the manner of meditating on emptiness and the parts that are its branches. First, regarding emptiness, it is said, 'One is liberated by the view of emptiness; the remaining meditations are for that purpose.' Why is it that only emptiness leads to liberation and not others? Because the root of all faults is self-grasping, and the antidote to self-grasping is the wisdom that realizes selflessness. As it is also said, 'All faults arise from the view of the aggregates.' So, are the recitation of dharanis, fasting, and giving alms useless as methods for purifying karmic obscurations? It is not so; these belong to the path of method for accumulating merit and purifying obscurations.

---

ན་སྲེག དཀའ་ཐུབ་ལ་སོགས་བྱས་པས། སྒྲིབ་པ་དང་སྡིག་པ་རྩ་བ་ནས་འདག་གམ་སྙམ་ན། ལས་ཟད་དུབ་པ་དོན་མེད་ཡིན། །ཞེས་སོ། །བྱམས་སོགས་ཚད་མེད་བཞི་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་ངོ་སྙམ་ན། 2-392 བྱམས་སོགས་རྨོངས་དང་འགལ་མེད་ཕྱིར། །ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་ཚར་གཅོད་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་སྤོང་མི་ནུས་སྙམ་ན། བདག་མེད་བདག་དང་འགལ་བས་ན། །བདག་ མེད་རྟོགས་པས་དེ་སུན་འབྱིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན། འདི་ཡུལ་སུན་དབྱུང་མེད་པར་ནི། །དེ་སྤོང་བར་ནི་སྤོང་མི་ནུས། །ཞེས་པས། བདག་ཏུ་ འཛིན་པའི་ཡུལ་ཕུང་པོ་ལྔ་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། ཡུལ་ཅན་བདག་འཛིན་བཟློག་གོ །ལན་གཅིག་སྤངས་ཀྱང་སླར་ལྡོག་སྙམ་ན། འབད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་ལྡོག་སྟེ། །བློ་ནི་དེ་ཕྱོགས་འཛིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ སོ། །གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་པ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱང་བསྒོམ་དགོས་པར་བསྟན་པ་ནི། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དོན་བསམ་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྣམ་བྲལ་ཞེས། །མཁས་པ་ རྣམས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ། །དེ་ནི་དངོས་སྟོབས་འོངས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་བསམ་པར་བྱ་བའི་རིགས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་དངོས་པོ་རྣམ་དཔྱད་ན། །དེ་ཉིད་དུས་ན་དེ་དངོས་མེད། །གང་ གི་རང་བཞིན་དེ་དག་ལ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་གསུངས་པས་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་རྩོད་སྤོང་ནི། གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་དང་འགལ་ལོ་སྙམ་ན། བློ་བདག་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་ཀྱང་། ། 2-393 མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ཀྱིས། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་རིག་པ་དག །ཐ་དད་གཞན་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དཔེར་ན་དབང་པོ་སྔགས་སོགས་ཀྱིས། །བསླད་པ་རྣམས་ལ་འཇིམ་དུམ་སོགས། །དེ་ཡི་གཟུགས་དང་བྲལ་ བ་ཡང་། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྣང་བ་བཞིན། །དེ་དག་མ་བསླད་མིག་ཅན་གྱིས། །དེ་ལྟར་མཐོང་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་རང་རིག་རང་གསལ་ནི་ལྟ་ བ་མཐར་ཐུག་གོ །ཇི་སྐད་དུ། གཟུང་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་རང་ཉིད་གསལ། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཤེས་རབ་རྐྱང་པས་ཆོག་གམ་སྙམ་ན། གཉིས་པ་ཐབས་ཀྱང་དགོས་པར་བསྟན་ པ་ནི། རྣམ་པ་དུ་མར་ཐབས་མང་པོ། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་གོམས་པ་ལས། །དེ་ལ་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་དག །རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བདེན་བཞིའི་རྣམ་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ བསྟན་པ་དོན་མེད་དོ་སྙམ་ན། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པས་ནི། ཀུན་འབྱུང་གི་ཉེས་དམིགས་རྟོགས་ནས་མྱུར་དུ་སྤོང་བ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་ནོ། །འགོག་པའི་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་ པས་ནི། ཐར་པའི་ཕན་ཡོན་མཐོང་ནས་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་གོ །ལམ་གྱི་རྣམ

【現代漢語翻譯】 如果有人認為通過火焚（ན་སྲེག），苦行（དཀའ་ཐུབ་）等方式，就能從根本上消除業障和罪惡，那是不可能的。因為那只是徒勞無功，耗盡精力而已。正如經文所說：『業盡疲憊皆無益。』 如果有人認為通過修慈愛（བྱམས་）等四無量心，就能捨棄煩惱，那也是不正確的。正如經文所說：『慈等與癡無違故，不能斷除極重罪。』因為慈愛等與愚癡並不相違背，所以不能徹底斷除嚴重的罪過。 如果有人認為，那麼，通過領悟無我（བདག་མེད་）的智慧，也無法捨棄煩惱嗎？並非如此。正如經文所說：『無我與我相違故，證悟無我彼能摧。』因為無我與我執是相違背的，所以領悟無我能夠摧毀我執。 如果有人問，那麼，應該如何修習領悟無我的見解呢？正如經文所說：『此境未破除，則彼不能捨。』意思是說，如果不徹底分析作為我執對象的五蘊（ཕུང་པོ་ལྔ་），就無法遣除我執。 如果有人擔心，即使一次捨棄了我執，它還會再次生起，那也不必擔心。正如經文所說：『雖已努力亦不返，心恒執彼方故。』意思是說，即使已經努力斷除了我執，它也不會再重新生起，因為心已經不再執著於它了。 不僅要修習人無我（གང་ཟག་གི་བདག་མེད་），還要修習法無我（ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་），這一點在經文中也有闡述：『如是如是思其義，如是如是離諸相，智者如是所宣說，此乃物力所生起。』意思是說，越是深入思考事物的本質，就越能遠離各種表相，這是智者所宣說的，也是事物本身的力量所產生的。 那麼，應該如何運用理智來思考事物的本質呢？正如經文所說：『以何分析諸事物，彼時彼物即非有，彼等自性為何物，無有單一與眾多。』意思是說，當你用理智去分析事物時，你會發現事物本身並不存在，它們的自性既不是單一的，也不是眾多的。 對於上述觀點，可能會有人提出質疑，認為這與我們所見的能取（གཟུང་）和所取（འཛིན་）的差別相矛盾。對此，經文解釋說：『心識雖無有分別，然由顛倒見者故，能取所取諸識法，了知為異乃他物。譬如眼根咒術等，惑亂之人觀陶土，雖離彼形然彼等，顯現異相如是知。未為惑亂具眼者，不見如是之顯現。』意思是說，雖然心識本身沒有分別，但是由於顛倒見的影響，人們會將能取和所取視為不同的事物。這就像被咒語迷惑的人，看到陶土顯現出不同的形狀一樣。而沒有被迷惑的人，則不會看到這樣的景象。 因此，能取和所取二者無別的智慧，即是自知自明的智慧，才是究竟的見地。正如經文所說：『無有能取與所取，是故彼性自明瞭。』意思是說，當沒有能取和所取時，智慧的本性自然就會顯現出來。 如果有人認為，僅僅依靠智慧就足夠了，那是不正確的。經文還闡述了需要結合方便（ཐབས་）的重要性：『以多種方便，于長時中串習，則于彼之功過，將得極明瞭。』意思是說，通過多種方便，在長時間內不斷串習，才能清楚地瞭解智慧的功德和過失。 如果有人認為，闡述四聖諦（བདེན་བཞི）中其他方面的意義是沒有必要的，那也是不正確的。通過闡述集諦（ཀུན་འབྱུང་）的四種行相，可以使我們認識到集諦的過患，從而迅速地斷除它。通過闡述滅諦（འགོག་པ）的四種行相，可以使我們看到解脫的利益，從而努力地證得它。通過闡述道諦（ལམ）的行相，可以使我們了知修道的必要性，從而精進地修習它。

【English Translation】 If someone thinks that by burning (ན་སྲེག, Na Sreg), practicing asceticism (དཀའ་ཐུབ་, Ka'a Thub), etc., they can eradicate obscurations and sins from the root, that is impossible. Because it is just futile and exhausting. As the scripture says: 'Exhausting karma is useless.' If someone thinks that by cultivating loving-kindness (བྱམས་, Byams) and the four immeasurables, they can abandon afflictions, that is also incorrect. As the scripture says: 'Loving-kindness etc. are not contrary to delusion, therefore they cannot cut off extremely heavy sins.' Because loving-kindness etc. are not contrary to ignorance, they cannot completely cut off serious sins. If someone thinks, then, is it impossible to abandon afflictions even through the wisdom of realizing selflessness (བདག་མེད་, Bdag Med)? That is not the case. As the scripture says: 'Selflessness is contrary to self, therefore realizing selflessness can destroy it.' Because selflessness is contrary to self-grasping, realizing selflessness can destroy self-grasping. If someone asks, then, how should one cultivate the view of realizing selflessness? As the scripture says: 'If this object is not refuted, then it cannot be abandoned.' It means that if the five aggregates (ཕུང་པོ་ལྔ་, Phung Po Lnga), which are the object of self-grasping, are not thoroughly analyzed, self-grasping cannot be eliminated. If someone worries that even if self-grasping is abandoned once, it will arise again, there is no need to worry. As the scripture says: 'Even if effort has been made, it will not return, because the mind constantly clings to that side.' It means that even if self-grasping has been diligently eliminated, it will not arise again, because the mind no longer clings to it. Not only should one cultivate the selflessness of persons (གང་ཟག་གི་བདག་མེད་, Gang Zag Gi Bdag Med), but also the selflessness of phenomena (ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་, Chos Kyi Bdag Med). This is also explained in the scripture: 'As one thinks about the meaning, so one is separated from appearances, as the wise have declared, this arises from the power of things.' It means that the more deeply one thinks about the essence of things, the more one can distance oneself from various appearances. This is what the wise have declared, and it is also produced by the power of things themselves. Then, how should one use reason to think about the essence of things? As the scripture says: 'By what is analyzed all things, at that time that thing is non-existent, what is the nature of those, there is no single or many nature.' It means that when you use reason to analyze things, you will find that the things themselves do not exist, and their nature is neither single nor many. Regarding the above view, someone may raise a question, arguing that it contradicts the difference between what we see as the grasper (གཟུང་, Gzung) and the grasped (འཛིན་, 'Dzin). In response, the scripture explains: 'Although consciousness has no distinctions, due to the inverted views, the consciousness of the grasper and the grasped, are understood as different and other. For example, those who are deluded by eye faculties, mantras, etc., see clay, although it is separate from its shape, it appears in a different form. Those with eyes who are not deluded do not see such appearances.' It means that although consciousness itself has no distinctions, due to the influence of inverted views, people will regard the grasper and the grasped as different things. This is like people who are deluded by mantras seeing clay appearing in different shapes. Those who are not deluded do not see such appearances. Therefore, the wisdom that the grasper and the grasped are inseparable, which is self-knowing and self-illuminating, is the ultimate view. As the scripture says: 'There is no grasper and no grasped, therefore that nature is self-clear.' It means that when there is no grasper and no grasped, the nature of wisdom will naturally manifest. If someone thinks that relying solely on wisdom is sufficient, that is incorrect. The scripture also explains the importance of combining it with skillful means (ཐབས་, Thabs): 'By many skillful means, through practice over a long time, then the merits and faults of that, will become extremely clear.' It means that through various skillful means, by constantly practicing over a long period of time, one can clearly understand the merits and faults of wisdom. If someone thinks that it is unnecessary to explain the remaining aspects of the Four Noble Truths (བདེན་བཞི, Bden Bzhi), that is also incorrect. By explaining the four aspects of the truth of the origin (ཀུན་འབྱུང་, Kun 'Byung), we can recognize the faults of the origin and quickly abandon it. By explaining the four aspects of the truth of cessation (འགོག་པ, 'Gog Pa), we can see the benefits of liberation and strive to attain it. By explaining the aspects of the truth of the path (ལམ), we can understand the necessity of practicing the path and diligently cultivate it.

---

་པ་བཞི་བསྟན་པས་ནི་ཉོན་མོངས་སྤོང་བ་ལ་ལམ་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །གསུམ་པ་དེ་ལས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ནི། 2-394 དེ་ལྡན་བཅོམ་ལྡན་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ཤིང་། རྣམ་ངེས་ལས་ཀྱང་། འཁྲུལ་པས་དབེན་ཞིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ལས་བཟློག་པ་མེད་པར་དོན་དམ་པའི་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཡང་དག་པའི་རིགས་པའི་དོན་གྱི་མན་ངག་འདི་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འབད་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ཡུལ་དང་གངས་རིའི་ཁྲོད་རྣམས་སུ། །ཚད་མའི་བཤད་པ་བྱེད་པ་མང་ན་ཡང་། །སྙིང་པོའི་དོན་ཀུན་ཤེས་ པ་མ་མཐོང་བས། །རྗེས་འཇུག་སྐྱེ་བོ་རྗེས་སུ་གཟུང་བྱའི་ཕྱིར། །ཚད་མའི་སྒོམ་རིམ་ཕུལ་བྱུང་སྙིང་པོ་བཤད། །དེ་ཡི་དགེ་བས་མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་ཀུན། །ཚད་མའི་མཁྱེན་ལྡན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས། ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་ཚད་མའི་སྒོམ་རིམ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སླར་ཡང་རོང་སྟོན་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བ་ དགེ་ལེགས་འཕེལ་བར་གྱུར་ཅིག། །། ཚད་མའི་སྒོམ་རིམ་འདི་གཉིས་དོན་གཅིག་ཏུ་འདུག་ཀྱང་མཆན་དང་རྒྱས་བསྡུས་དབུ་འཇུག་གི་རྩོམ་སོགས་མི་འདྲ་བ་སྔ་ཕྱིར་མཛད་པར་མངོན་པས་གཉིས་ཀ་བཀོད་ཅིང་མ་ དཔེ་གཞན་བསྡུར་ས་མ་རྙེད་པས་ཡིག་ནོར་ཡིན་ངེས་ལས་བཅོས་མེད་སོར་བཞག་ཞུས།། །། ༄། །ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་གི་རིམ་པ་སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་པ་གནད་ཀྱི་ཟླ་འོད་ཅེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཨོཾ་སྭསྟི། ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་གི་རིམ་པ་སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་པ་གནད་ཀྱི་ཟླ་འོད་ཅེས་བྱ་བ། 2-395 ༈ ཐར་པའི་ཁང་བཟང་བགྲོད་པའི་ཐེམ་སྐས་མཆོག །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་བཅུད་བསྡུས་པ། །བླ་མའི་ཞལ་ལས་ལེགས་པར་རབ་བརྙེས་པས། །བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐར་པ་དང་ ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྩ་བ་སེམས་ལ་ཐུག་ལ། ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་མ་རིག་པ་རྣམས་སེམས་ལས་འཕྲོས་པ་ཡིན་པས་དེ་འཇོམས་དགོས་སོ། །གཞོམ་བྱའི་རྟོག་པའང་ གསུམ་དུ་འདུས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྟོག་པས་འཁོར་བར་འཕེན། མི་དགེ་བའི་རྟོག་པས་ངན་སོང་དུ་འཕེན། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྟོག་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པས། རྟོག་པ་རིགས་གསུམ་ པོ་འདི་འཇོམས་དགོས་སོ། །འདི་འཇོམས་པ་ལ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་དགོས་སོ། །དེ་ཇི་ལྟར་འཇོམས་ཤེ་ན། འདོད་ཆགས་སྐྱེས་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ངོ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་སོ་ སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེའི་ངོ་བོ་ལ་རྟོག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་རྟོག་ན། དང་པོ་རྒྱུ་གང་ནས་བྱུང་། བར་དུ་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ཇི་ལྟར་གནས་བརྟག་གོ །སེམས་ལ་སེམས་ཀྱིས་བལྟས་པས། ངོ་བོ་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་འདྲ

【現代漢語翻譯】 通過展示四種正念，意味著斷除煩惱需要依賴於道次第。 第三，從中獲得的結果是： 『具足此者，即是薄伽梵，是為量士夫。』如是說。在《釋量論》中也說：『遠離錯謬，且無垢染，無可阻擋地證得勝義諦之滅。』 因此，應當一心致力於這正確的理智之道的口訣。 在聖地和雪山之中，雖然有許多關於量論的講解，但因為沒有見到通曉所有精要意義的人，爲了引導後來的追隨者，我將講述量論的卓越修持次第之精要。 愿以此功德，使無邊眾生皆能獲得具足量論智慧的佛陀薄伽梵，證得一切智智的果位！』 這部名為《量論修持次第殊勝精要》的著作，是由榮敦·謝嘉袞日（Rongtön Sheja Kunrig）在吉祥那爛陀寺（Nālandā）再次編纂而成。 愿善妙增上！ 這兩部《量論修持次第》雖然意義相同，但註釋、詳略、開頭和結尾的寫作等方面有所不同，顯然是先後所作。由於沒有找到其他版本進行比較，因此保留了原文，未對可能的錯誤進行修改。 修持口訣次第精要略攝——要義之月光 嗡 索斯地！修持口訣次第精要略攝——要義之月光 通往解脫殿堂的殊勝階梯，彙集所有佛經的精要，從上師處圓滿獲得，我向上師們頂禮！ 解脫和一切智智的根本在於心，而貪慾等煩惱，都是從執著自我的無明心中產生的，因此必須摧毀它。 所要摧毀的分別念可歸納為三種：煩惱的分別念使我們流轉于輪迴；不善的分別念使我們墮入惡道；非記別的分別念障蔽了我們證見真實義。 因此，必須摧毀這三種分別念。要摧毀它們，必須瞭解心的自性是空性。 那麼，如何摧毀呢？當貪慾生起時，立即認識到它，然後用各別自證智去觀察它的本質。 如何觀察呢？首先觀察它從何處產生，中間它的形狀和顏色如何存在？當以心觀心時，觀察它的本質，就會發現什麼也找不到，這就是要義。

【English Translation】 By showing the four mindfulnesses, it means that abandoning afflictions requires relying on the path. Third, the result obtained from it is: 'One who possesses this is the Bhagavan, the measure of a person.' It is said. In the Pramāṇavārttika (Commentary on Valid Cognition), it is also said: 'Being devoid of error and free from defilement, one directly realizes the ultimate cessation without obstruction.' Therefore, one should diligently strive for this essential instruction of correct reasoning. Although there are many explanations of valid cognition in the sacred land and among the snowy mountains, since I have not seen anyone who knows all the essential meanings, I will explain the excellent essence of the practice stages of valid cognition for the sake of guiding future followers. May all sentient beings in the boundless realms, through the merit of this, attain the Bhagavan Buddha, who possesses the wisdom of valid cognition, and achieve the state of omniscience! This work, called 'The Excellent Essence of the Practice Stages of Valid Cognition,' was recompiled by Rongtön Sheja Kunrig at the glorious Nālandā Monastery. May virtue and excellence increase! These two stages of valid cognition practice are of the same meaning, but the commentaries, elaborations, summaries, introductions, and writing styles are different, and it is evident that they were composed at different times. Since no other versions were found for comparison, the original text has been retained without correcting any possible errors. A Concise Summary of the Essential Instructions on the Stages of Practice - The Moonlight of Essential Points Om Svasti! A Concise Summary of the Essential Instructions on the Stages of Practice - The Moonlight of Essential Points The supreme ladder for ascending to the palace of liberation, condensing the essence of all the scriptures, perfectly obtained from the Guru's mouth, I prostrate to the holy Gurus! The root of liberation and omniscience lies in the mind, and afflictions such as desire arise from the ignorance of clinging to self, so it must be destroyed. The thoughts to be destroyed can be summarized into three: afflictive thoughts throw us into samsara; unwholesome thoughts throw us into the lower realms; and neutral thoughts obscure the seeing of the true meaning. Therefore, these three types of thoughts must be destroyed. To destroy them, one must understand that the nature of the mind is emptiness. How are they destroyed? When desire arises, immediately recognize it, and then examine its essence with discriminating wisdom. How to examine it? First, examine from where it arises, and in the middle, how its shape and color exist. When the mind looks at the mind, observe its essence, and you will find nothing, which is the essential point.

---

ིས་པའམ་གོམས་པར་བྱའོ། །ཞེ་སྡང་སྐྱེས་ན། དང་པོ་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་བྱུང་། བར་དུ་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ཇི་ལྟར་འདུག ཐ་མར་གང་དུ་འགྲོ་བ་བལྟས་པས་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་གོ ། 2-396 ཞི་གནས་ཀྱིས་ནི་ངོ་བོ་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལེགས་པར་བཟུང་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་འདྲིས་པར་བྱའོ། །ཡང་སྐབས་སྐབས་སུ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དུ་བསྐོར་ནས། མཚན་མ་མེད་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུར་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཡིད་ལ་བྱའོ། །རང་རེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་བྱེད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་ཡལ་བ་བཞིན་དུ་སོང་ནས་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་ མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །རྗེས་དགེ་བ་ཇི་ལྟར་བསགས་པ་བསྔོ་བས་ཟིན་པར་བྱ་ཞིང་། བསྔོ་བས་རྒྱས་འདེབས་པ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ། ཧྲིལ་གྱིས་དྲིལ་ན་ཉམས་ལེན་གྱི་རིམ་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། དང་ པོར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། བྱམས་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པ་དང་། དེ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་གསུམ་ནི་ཉམས་ལེན་གྱི་རྩ་བ་རྩིག་པའི་རྨང་རྡོ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་འདི་ལ་འབད་པར་བྱའོ། ། དངོས་གཞིའི་དུས་སུ་རང་གི་སེམས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས། མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བཞག་པར་བྱའོ། །རང་གི་སེམས་ནི་སྣང་ཆའོ། །མ་རྙེད་པའི་དོན་ནི་སྟོང་ པ་ཉིད་དོ། །དེ་གཉིས་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པའོ། །སེམས་ནི་སྣང་བཞིན་དུ་བརྟགས་ན་མི་རྙེད། དོན་དམ་པར་མ་རྙེད་ཀྱང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དྲན་རིག་གསལ་པོར་སྣང་བས་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་འདི་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པའི་ཚུལ་ལོ། ། 2-397 ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ལ་སོགས་བློ་ཡུལ་དུ་གང་སྣང་ཡང་། ཆུ་ཟླའི་དཔེ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། འཇའ་ཚོན་ལྟར་ སྣང་བའི་དུས་ནས་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དཔེར་ན། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བ་སྣང་ཡང་། ཟླ་བའི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་གནས་ཚུལ་ལམ་འདོད་ཚུལ་ལ་མེད་པ་དང་། རྨི་ ལམ་དང་སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོད་པར་སྣང་ཡང་། གནས་ཚུལ་དེ་ལ་མེད་པ་དང་། འཇའ་ཚོན་ཁ་དོག་བཀྲ་བར་སྣང་ཡང་། སྣང་བ་ལྟར་མེད་པ་དང་། རེག་ ཏུ་ཡོད་པ་དང་། གཟུང་དུ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་། གཟུང་དུ་མེད་པ་དང་། རེག་ཏུ་མེད་པ་ལྟར་ངེས་ཤེས་བརྟན་པོས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས། དོན་བློ་ཡུལ་དུ་གང་སྣང་ལ་སྦྱར་ཏེ། སྣང་བའི་དུས་ན་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ངེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་འགྲོ་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་དང་། འཆག་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་གང་དུའང་མི་བརྗེད་པར་དྲན་པར་བྱས་ནས། ཡང་ཡང་ འདྲིས་པར་བྱ་བ་ནི་མཉམ་བཞག

【現代漢語翻譯】 應當修習純熟。如果生起嗔恨，首先觀察它由何而生？中間形狀和顏色如何？最終去向何處？通過觀察一無所得的道理，以等持（梵文：samādhi，三摩地，心定）安住。 以止觀（梵文：śamatha-vipaśyanā，奢摩他-毗缽舍那，止-觀）善 पकड़ 住一無所得的道理，並反覆修習。並且時常在空性的狀態中 घूमना， 將無相（梵文：animitta，阿尼彌陀，無相）如同虛空一般，反覆憶念。我們修習等持的身體，也如虛空中彩虹消散一般，融入虛空之中， 安住于虛空之中。之後，將所積累的善根迴向，以迴向來增廣善根非常重要。總而言之，這就是修行的次第：首先是皈依，修習慈悲心，然後發起菩提心。這三者是修行的根本，如同建築的基石，因此要努力修習。 在正行時，以各自的分別智慧觀察自己的心，對於一無所得的道理反覆安住。自己的心是顯現，一無所得的道理是空性。將二者無別地修習，就是修習顯空無別。心如顯現一般，但如果觀察則不可得。勝義諦中不可得，但在世俗諦中，念頭和覺知清晰顯現，因此修習覺空無別的道理，這就是在內空中學習的方法。 修習外空性的方法是：對於色、聲、香、味、觸等，無論在意識中顯現什麼，都要以智慧觀察，如同水中的月亮、夢境、幻術、乾闥婆城、彩虹一般，從顯現之時起就無自性。例如，水中顯現月亮，但月亮的本體絲毫不存在；夢境和幻術中顯現的馬、牛等，雖然看起來真實存在，但實際上並不存在；彩虹的顏色鮮艷，但並不如所見般真實；看起來可以觸控和 पकड़ 住，但實際上不可 पकड़ 住，不可觸控。通過堅定的定解通達這些道理，並將這些道理應用於意識中顯現的任何事物， 在顯現之時，確信一切皆不存在。無論行、住、坐、臥等任何狀態，都不要忘記憶念這些道理，並反覆修習，這就是止觀（梵文：śamatha-vipaśyanā，奢摩他-毗缽舍那，止-觀）。

【English Translation】 One should practice and become familiar with it. If hatred arises, first examine how it arose, what its shape and color are in the middle, and where it goes in the end. By looking at the fact that nothing is found, one should abide in equanimity with samādhi (定，concentration). With śamatha-vipaśyanā (止觀，calm abiding and insight), one should well पकड़ the meaning of not finding anything and repeatedly familiarize oneself with it. Also, from time to time, one should घूमना in the environment of that very aspect of emptiness. One should repeatedly bring to mind the signless (animitta, 無相) as being like the center of the sky. Our body, which is practicing samādhi, should also disappear like a rainbow in the sky and abide in equanimity in the center of the sky. Afterwards, one should conclude by dedicating whatever virtue has been accumulated. It is very important to expand by means of dedication. To put it all together, this is the sequence of practice: first, taking refuge, cultivating loving-kindness and compassion, and then generating bodhicitta. These three are the root of practice, like the foundation stone of a building, so one should strive at this. During the main part, one should examine one's own mind with discriminating wisdom and repeatedly abide in the meaning of not finding anything. One's own mind is appearance. The meaning of not finding anything is emptiness. Meditating on these two as inseparable is meditating on appearance and emptiness as inseparable. The mind, like an appearance, cannot be found if examined. Although it is not found in ultimate truth, in conventional truth, awareness and clarity appear clearly, so this way of meditating on awareness and emptiness as inseparable is the way to learn about inner emptiness. The way to meditate on outer emptiness is: whatever appears in the field of the mind, such as forms, sounds, smells, tastes, and tactile objects, should be viewed with wisdom as being without inherent existence from the time of appearance, like the example of the moon in water, dreams, illusions, a city of গন্ধর্বs, and a rainbow. For example, although the moon appears in the water, the essence of the moon does not exist at all in terms of its state or intention; and although horses and cattle appear in dreams and illusions as if they exist as they are, they do not exist in that state; and although the colors of a rainbow appear bright, they are not as they appear; and although they appear to be touchable and graspable, one should gain firm conviction that they are not graspable and not touchable. Then, applying this to whatever appears in the field of the mind, one should be certain that everything is non-existent at the time of appearance. One should not forget to remember this in any state, whether walking, sitting, lying down, or moving about, and one should repeatedly familiarize oneself with it, which is śamatha-vipaśyanā (止觀，calm abiding and insight).

---

་གི་བོགས་འདོན་ནོ། །རྗེས་དགེ་བ་བླ་མེད་དུ་བསྔོ་བ་ནི་གནད་ཀྱི་མན་ངག་གོ །ཕྱི་རོལ་ནི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ནང་རིག་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་དང་། 2-398 ཕྱི་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་ལམ་གྱི་དངོས་གཞིའོ། །རྗེས་ཀྱི་བསྔོ་བ་ནི། དགེ་བ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་སྒྱུར་བར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལ་ རག་ལས་སོ། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་བཅུད་བསྡུས་ནས། །ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རིམ་པའི་ཚུལ་འདི་ལ། །དད་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་གུས་པས་འཇུག་པར་རིགས། །གཞན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་ཡིན། །འདི་ ལྟར་བཤད་པའི་དགེ་བ་འདི་ཡིས་ནི། །ཀུན་གྱིས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །དད་ལྡན་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུལ་བའི་ངོར། །གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་ཕྱིར་ལེགས་པར་བཤད། །ཅེས་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་ དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ཐེག་ཆེན་ལམ་བཟང་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ཐེག་ཆེན་ལམ་བཟང་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཁྱེན་པ་ཉི་ མའི་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་གསལ་ཞིང་། །ཐུགས་རྗེས་མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་རྗེས་སུ་འཛིན། །ཕྲིན་ལས་སྲིད་མཐའི་བར་དུ་སྒྲུབ་མཛད་པ། །ཐུབ་པ་མཆོག་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོས། རྣམ་ ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ། མི་རྟག་པ་སོགས་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པ་བསྒོམས་པས་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ་འཇུག་པར་བཤད་ཅིང་། །འདིར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འདོད་ཚུལ་བཤད་པ་ལ། 2-399 སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་གསུམ་བསྟན་པ་ལས། གཞི་དང་སྟོང་པ་ཉིད་སྦྱར། ལམ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་སྦྱར། འབྲས་བུ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་སྦྱར་ནས་ འཇུག་པར་བཤད་དེ། དང་པོ་སྒོ་འགེགས་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ནི། གཞི་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་འགེགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ལམ་ལ་མཚན་མར་བཟུང་བས་ མཚན་མ་མེད་པའི་སྒོ་འགེགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཅིང་། འབྲས་བུ་ལ་སྨོན་བྱའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཟུང་བས། སྨོན་པ་མེད་པའི་སྒོ་འགེགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒོ་འགེགས་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་ བསལ་བའི་དོན་དུ་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། གཞི་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་མ་རིག་པས་འཁོར་བའི་རྩ་བ་བྱེད་པ་ ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་ཅུ་པ་ལས། ཡང་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་། །དེ་ནི་སྟོན་པས་མ་རིག་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འཁོར་བའི་གཞི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ལ་ ག

【現代漢語翻譯】 之後的善根要回向于無上，這是關鍵的口訣。外境要觀修為空性和顯現無二無別。內觀修覺性和空性無二無別， 外觀修顯現和空性無二無別，這是道的正行。之後的發願迴向是爲了使善根不窮盡，並將善根轉變為菩提之因，這依賴於此。 彙集所有經文的精華，對於修持次第的這種方式，有信心的人應該恭敬地進入，其他的說法都沒有意義。以此講述的善根，愿一切眾生都能獲得無上菩提。應具信心的弟子們的請求，爲了利益他人而善說。 這是榮敦大師在吉祥那爛陀寺所著。 《大乘解脫三門禪修法——大乘妙道》 《大乘解脫三門禪修法——大乘妙道》 頂禮上師和本尊！ 智慧如日輪般明亮，慈悲無邊無際地攝受眾生，事業直至輪迴的盡頭。至尊釋迦牟尼，我恭敬地頂禮！ 僧格巴瓦論師說，修持解脫三門的等持時，觀修無常等十六行相，就能進入解脫三門。這裡講述的是大乘的觀點， 闡述了空性、無相和無愿三者。將基與空性結合，道與無相結合，果與無愿結合而進入。首先，闡述了阻礙之門的三種分別念：執著基為實有，會阻礙空性之門；執著道為有相，會阻礙無相之門；執著果為可希求的自性，會阻礙無愿之門。爲了消除阻礙之門的三種分別念，應當修持解脫三門的等持。基是蘊、界、處，由俱生無明作為輪迴的根本。 如《七十空性論》所說：『任何真實的分別念，佛陀都說是無明。』因此，它是輪迴的根本。爲了斷除它，要觀修

【English Translation】 Afterwards, the merit should be dedicated to the unsurpassed, which is the key instruction. Outwardly, one should meditate on appearance and emptiness as inseparable. Inwardly, one should meditate on awareness and emptiness as inseparable, Outwardly, one should meditate on appearance and emptiness as inseparable, which is the actual practice of the path. The subsequent dedication is for the sake of making merit inexhaustible and transforming merit into the cause of enlightenment, which depends on this. Having gathered the essence of all the scriptures, for this way of practicing the stages, those with faith should respectfully enter. All other elaborations are meaningless. By this merit of explaining in this way, may all beings attain unsurpassed enlightenment. At the request of faithful disciples, it is well-spoken for the benefit of others. This was written by Rongton Chenpo at the glorious Nalanda Monastery. The Great Vehicle's Liberation, the Method of Meditating on the Three Doors, Called 'The Excellent Path of the Great Vehicle'. The Great Vehicle's Liberation, the Method of Meditating on the Three Doors, Called 'The Excellent Path of the Great Vehicle'. Homage to the Lama and the Yidam! Wisdom is like a sun disc, radiantly clear, and compassion infinitely holds beings. Activities accomplish until the end of existence. To the Supreme Shakyamuni, I respectfully pay homage! Master Senge Zangpo said that when meditating on the samadhi of the three doors of liberation, meditating on the sixteen aspects such as impermanence will lead to entering the three doors of liberation. Here, the view of the Great Vehicle is explained, Explaining the three: emptiness, signlessness, and wishlessness. Combining the ground with emptiness, the path with signlessness, and the result with wishlessness to enter. First, the three conceptualizations that obstruct the doors are explained: grasping the ground as truly existent obstructs the door of emptiness; grasping the path as having signs obstructs the door of signlessness; grasping the result as having the nature of being desirable obstructs the door of wishlessness. In order to eliminate the three conceptualizations that obstruct the doors, one should meditate on the samadhi of the three doors of liberation. The ground is the aggregates, elements, and sources, and congenital ignorance is the root of samsara. As the Seventy Stanzas on Emptiness says: 'Whatever is a true conceptualization, the Buddha said is ignorance.' Therefore, it is the basis of samsara. To abandon it, one should meditate on

---

ཞི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་ཞིང་། གཞི་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་སྤངས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ཕྱེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ན། 2-400 ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཚན་མར་བཟུང་བས་འཆིང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་གསུངས་པས་ན། བདེན་པ་བཞི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་དགོས་པས། ལམ་ལ་མངོན་པར་ ཞེན་པ་ཡང་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་མཚན་མ་མེད་པར་བསྒོམ་དགོས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་སྒོ་ཕྱེད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རློམ་མེད་ པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པས། དེའི་སྐབས་སུ་རྟོག་པ་ལ་རློམ་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐོབ་བྱའི་འབྲས་བུ་གཞན་ནས་འོངས་པའི་ཚུལ་དུ་ སྨོན་པའང་། འབྲས་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་འབྲས་བུ་ལ་སྨོན་པའང་སྤངས་ཏེ་སྨོན་པ་མེད་པའི་སྒོ་ཕྱེད་དོ། །འདིར་གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་གསུམ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་སྦྱར་ནས་གསུངས་པ་ནི་ ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཚུལ་ལོ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ལོ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི། ཐེག་པ་ ཆེན་པོའི་ཚུལ་དང་སྦྱར་དགོས་སོ། །གཞན་གྱིས་འབད་ཀྱང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་དོན། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཏིང་འཛིན་བསྒོམ་པའི་ཚུལ། །ཚུལ་བཞིན་བཤད་པའི་དགེ་བ་གང་ཐོབ་དེས། །འགྲོ་ཀུན་ཐེག་ཆེན་ལམ་ལ་འཇུག་པར་ཤོག ། 2-401 ཅེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་བསྒོམ་ཚུལ་ཐེག་ཆེན་ལམ་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་རབ་བྱུང་གི་ལོ་ས་ག་ཟླ་བ་ལ་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ལ་འཇུག་པའི་མན་ངག་སྙིང་པོ་རབ་གསལ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སྭསྟི། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ལ་འཇུག་པའི་མན་ངག་སྙིང་པོ་རབ་གསལ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཁྱེན་པ་ཉིན་བྱེད་དབང་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས། ། མ་ལུས་ཤེས་བྱའི་ཚོགས་ཀུན་སྣང་བྱེད་ཅིང་། །ཚད་མེད་ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་བ་རྗེས་འཛིན་པ། །ཐུབ་དབང་ཉི་མ་གཙུག་གི་ནོར་བུས་མཆོད། །མི་ཤེས་མུན་པ་མ་ལུས་འཕྲོག་བྱེད་ཅིང་། །ཡང་དག་དོན་གྱི་ སྣང་བ་རབ་རྒྱས་པ། །འགྲོ་བ་འདྲེན་མཛད་ཕྲིན་ལས་བླ་ན་མེད། །རྒྱལ་སྲས་བྱེ་བའི་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་བསྟོད། །གསུང་རབ་ཀུན་ལས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་དོན། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་ དག །ལེགས་པར་རྟོགས་ནས་གཞན་ལ་ཕན་དོན་དུ། །རིགས་པའི་ངག་གིས་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ། །དེ་ལ་འདིར་བསྒོམ་བྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ང

【現代漢語翻譯】 通過確立諸法皆空的勝義諦，修習空性的等持，斷除對基的實執，從而開啟空性之門。修習空性等持時， 若執著于等持之相，反成束縛。如經中所說：『應止息顯現執著等。』因此，必須止息對四聖諦的執著，同樣也應遮止對道的執著。所以，必須修習無相之道。修習無相等持，便能開啟無相之門。如經中所說：『色等無所著，四相即平等。』因此，在修習時，對於一切分別唸的執著，都應無所緣念。 對於希求從他處獲得果報的想法，也應因了悟果亦是空性而斷除對果的希求，從而開啟無愿之門。此處將基、道、果三者與三種等持結合起來講述，是就大乘而言的。這是修習三解脫門等持的方法。三解脫門的等持，作為道智的解釋，必須與大乘的教義相結合。 此甚深之義，他人雖努力亦難悟解，此乃修習三解脫門等持之法。愿以此如實宣說之功德，令一切眾生皆能趣入大乘之道！ 此《大乘解脫門三修習法·大乘妙道》乃榮敦大士于吉祥那爛陀寺，在藏曆薩嘎月所著。 《趣入解脫門三之竅訣·極明》 吉祥！《趣入解脫門三之竅訣·極明》 頂禮上師與本尊！以智慧如日光之輪，照亮一切所知之境；以無量大悲，攝受一切眾生。祈以能仁之日，頂上之寶來供養。遣除一切無明之暗，使真實義之光明得以增長。引導眾生，事業無上。我讚歎無數的佛子們。爲了利益他人，我將以理性的語言，清晰地闡明從一切經藏中善說之義——修習三解脫門之竅訣。首先，此處所要修習的三種等持是：空性之等持。

【English Translation】 By establishing the ultimate truth of emptiness, cultivating the Samadhi (定，concentration) of emptiness, and abandoning the clinging to reality at the base (基，ground), one opens the door of emptiness. When cultivating the Samadhi of emptiness, clinging to the characteristics of Samadhi becomes a bondage. As it is said in the scriptures: 'One should stop the clinging to appearances, etc.' Therefore, one must stop clinging to the Four Noble Truths, and similarly, one should also negate clinging to the path. Therefore, one must cultivate the path without characteristics. By cultivating the Samadhi without characteristics, one can open the door of no-characteristics. As it is said in the scriptures: 'Form, etc., without attachment, the four aspects are equality.' Therefore, during cultivation, one should not focus on any clinging to conceptual thoughts. The idea of wishing for a result to come from elsewhere should also be abandoned by realizing that the result is also emptiness, thus abandoning the desire for results, and opening the door of no-wish. Here, the combination of the three—base, path, and result—with the three Samadhis is discussed in terms of the Mahayana (大乘，Great Vehicle). This is the method of cultivating the Samadhi of the three doors of liberation. The Samadhi of the three doors of liberation, as an explanation of the wisdom of the path, must be combined with the teachings of the Mahayana. This profound meaning is difficult for others to understand even with effort. This is the method of cultivating the Samadhi of the three doors of liberation. May all beings enter the Mahayana path through the merit of explaining it as it is! This 'Mahayana Method of Cultivating the Three Doors of Liberation: The Excellent Mahayana Path' was written by Rongton Chenpo (榮敦大士) at the auspicious Nalanda Monastery (那爛陀寺) in the Saga month of the Tibetan calendar. 'The Quintessence of Instructions for Entering the Three Doors of Liberation: Utterly Clear' Auspicious! 'The Quintessence of Instructions for Entering the Three Doors of Liberation: Utterly Clear' Homage to the Guru (上師，teacher) and the Yidam (本尊，tutelary deity)! With the wheel of wisdom like the sun, illuminating all that is to be known; with immeasurable compassion, embracing all beings. I offer to the Sun of the Sage (能仁，Shakyamuni Buddha), the jewel on the crown. Dispelling all darkness of ignorance, increasing the light of true meaning. Guiding beings, with unsurpassed activity. I praise the countless hosts of Bodhisattvas (菩薩，enlightenment being). For the benefit of others, I will clearly explain with rational words the meaning well-spoken from all the scriptures—the instructions for cultivating the three doors of liberation. First, the three Samadhis to be cultivated here are: the Samadhi of emptiness.

---

ེ་འཛིན། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ ངེ་འཛིན། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་ཚུལ་སྟོན་པ་ལ། གཞི་སྟོང་པ་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་དགོས་ཏེ། གཞི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན་བདེན་པར་འཛིན་པའི་མ་རིག་པ་བཟློག་པས་འཁོར་བ་བཟློག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། 2-402 སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པ་ལས། ཡང་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་། །དེ་ནི་སྟོན་པས་མ་རིག་གསུངས། །ཞེས་པས་བདེན་འཛིན་ཉིད་ལ་མ་རིག་པར་བཤད་པས་ན། བདེན་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ རྟོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། མ་རིག་འགགས་པར་འགྱུར་བ་ནི། །ཤེས་པ་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པས་སོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོན་པ་ལ། མཚན་མ་ མེད་པ་ནི་འགོག་བདེན་དང་། ལམ་བདེན་གཉིས་ལ་བཤད་དེ། འགོག་བདེན་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དང་། ལམ་བདེན་ནི་མཚན་མའི་རྟོག་པ་སེལ་བའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་ བདེན་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྒོམ་པ་ལ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བཤད་དེ། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་མཚན་མ་མེད་པའི་ ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བཤད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་དང་། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དྲུག་སྒོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བཤད་ དེ། སྨོན་བྱའི་གནས་མ་ཡིན་པ་འཁོར་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བསྒོམས་པ་ནི། ཚེ་འདི་ལས་བློ་ལོག་ནས་ཕྱི་མ་དོན་གཉེར་གྱི་བློ་བསྐྱེད་དགོས་པའི་ཆེད་དོ། ། 2-403 འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྒོམས་པ་ནི། ཐར་པའི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བ་དང་། དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ལ་འཇུག་དགོས་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་དགོས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་གཉིས་ དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་སྒོམ་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཤེས་པའི་དོན་ཏེ། འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བློ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པ་རྒྱ་གར་གྱིས་ཀྱང་། འཁོར་བའི་ ཆོས་ལ་ཡིད་འབྱུང་མ་ནུས་ན། །སྡེ་སྣོད་མ་ལུས་ཤེས་ཀྱང་ཕན་མི་ཐོགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གཞི་བདེན་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ ལ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ལམ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའང་གཅོད་དོ། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡུལ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་ཚུལ་དང་། ལམ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་ཚུལ་གཉིས་བསྟན་ནོ། །གསུམ་ པ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་ཚུལ་སྟོན་པ་ལ། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་རྟ

【現代漢語翻譯】 專注（梵文：samādhi，專注），無相專注（梵文：animitta-samādhi，無相專注），無愿專注（梵文：apraṇihita-samādhi，無愿專注）。首先，爲了展示如何修持空性專注，必須確定基礎是空性。如果認識到基礎是空性，就能通過消除對真實的執著來消除無明，從而轉變輪迴。 《七十空性論》中說：『任何正確的分別念，世尊都說是無明。』因此，因為執著真實本身被解釋為無明，所以必須認識到空性是執著真實的對治法。《根本慧論》中說：『無明滅盡，是因修習此（空性）。』 第二，展示無相專注。無相指的是滅諦和道諦。滅諦是無相的自性，道諦是消除相的分別唸的方法。修持滅諦和道諦的八種相，被稱為無相專注，因為它是以無相為目標的專注。從目標對象的角度來說，被稱為無相專注。 修持苦諦的兩種相和集諦的四種相，這六種相的專注被稱為無愿專注，因為它以不是願望之境的輪迴之法為目標。修持苦諦的無常和痛苦，是爲了從今生中轉變心意，生起來世追求意義的心。 修持滅諦和道諦的八種相，是爲了看到解脫的利益，並知道如何進入獲得解脫的方法。修持苦諦的兩種相和集諦的四種相，是爲了瞭解輪迴的過患，從而生起從輪迴中解脫的心。尊者印度（梵文：Ārya-deva，聖天）也說：『如果不能對輪迴之法生起厭離心，即使瞭解所有的經典也沒有用處。』 總之，空性專注認識到基礎是空性，是對治執著真實的基礎。無相專注則斷除了對道的執著。這兩種專注分別展示了斷除對境的虛妄分別和斷除對道的虛妄分別的方法。第三，展示如何修持無愿專注。無愿專注認識到輪迴的過患。

【English Translation】 Samādhi (Sanskrit: samādhi, concentration), animitta-samādhi (Sanskrit: animitta-samādhi, signless concentration), apraṇihita-samādhi (Sanskrit: apraṇihita-samādhi, desireless concentration). First, to show how to meditate on emptiness samādhi, it is necessary to establish that the basis is emptiness. If one realizes that the basis is emptiness, one can reverse samsara by reversing the ignorance of clinging to truth. The Seventy Stanzas on Emptiness states: 'Whatever correct conceptualization, the Thus-Gone One said is ignorance.' Therefore, since clinging to truth itself is explained as ignorance, it is necessary to realize that emptiness is the antidote to clinging to truth. The Root Wisdom states: 'The cessation of ignorance comes from meditating on that very thing (emptiness).' Second, to show the signless samādhi. Signless refers to the cessation of suffering and the path. The cessation of suffering is the nature of signlessness, and the path is the method of eliminating the conceptualization of signs. Meditating on the eight aspects of the cessation of suffering and the path is called signless samādhi, because it is a samādhi that aims at signlessness. From the perspective of the object of focus, it is called signless samādhi. Meditating on the two aspects of the truth of suffering and the four aspects of the truth of origin, this samādhi of meditating on six aspects is called desireless samādhi, because it focuses on the laws of samsara, which are not the object of desire. Meditating on the impermanence and suffering of the truth of suffering is to transform the mind from this life and generate the mind of seeking meaning in the next life. Meditating on the eight aspects of the truth of cessation and the path is to see the benefits of liberation and to know how to enter the method of obtaining liberation. Meditating on the two aspects of the truth of suffering and the four aspects of the truth of origin is to understand the faults of samsara, thereby generating the mind of definitely emerging from samsara. The venerable Ārya-deva also said: 'If one cannot generate aversion to the laws of samsara, even knowing all the scriptures is of no benefit.' In short, emptiness samādhi realizes that the basis is emptiness, which is the antidote to clinging to truth. Signless samādhi also cuts off clinging to signs on the path. These two samādhis show the method of cutting off false imputation on the object and the method of cutting off false imputation on the path. Third, to show how to meditate on desireless samādhi. Desireless samādhi recognizes the faults of samsara.

---

ོགས་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བློ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དོན་ནོ། །ཏིང་ངེ་ འཛིན་འདི་གསུམ་གྱིས་གཞི་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན། གཉེན་པོའི་ལམ་ཞེས་བསྟན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་ཕྱིར་དུ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་དམ་པས་བཤད་དེ། 2-404 གཞི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང་། ལམ་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་པ་དང་། འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྨོན་པ་མེད་པར་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཕྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་ཁྲི་ བཞི་སྟོང་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྤྲིན། །ལེགས་པར་བསྡུས་ནས་ཏིང་འཛིན་རྣམ་གསུམ་གྱིས། །བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་མ་ནོར་གསལ་བར་བཤད། །དགེ་བས་འགྲོ་ཀུན་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ་ འཇུག་པའི་མན་ངག་སྙིང་པོ་རབ་གསལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་རྣམ་བྱུང་གི་ལོ་ས་ག་ཟླ་བའི་དཀར་ཚེས་ལ་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །འཕགས་པ་ཐོག་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསམ་གཏན་སྒྲོན་མེའི་དོན་བསྡུས་ནས་ཞི་གནས་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་བཞུགས་སོ།། ༄༅། ། འགྲེལ་ཆུང་རྣམས་ཀྱི་སྐོར། འཕགས་པ་ཐོག་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསམ་གཏན་སྒྲོན་མེའི་དོན་བསྡུས་ནས་ཞི་གནས་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་བཞུགས་སོ། ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་གངས་རིའི་མདོག་ཅན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ ལོ། །རབ་ཞི་ཞི་བའི་ལམ་བཟང་སྟོན་མཛད་ཅིང་། །ཚད་མེད་ཡོན་ཏན་འོད་ཀྱི་དྲྭ་བ་ཅན། །འགྲོ་དྲུག་འདྲེན་མཛད་ཕྲིན་ལས་བླ་ན་མེད། །འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱམས་པས་རྗེས་ བཟུང་འཕགས་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས། །གསུང་རབ་ཀུན་ལ་མི་འཇིགས་སྤོབས་པ་ཅན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཕན་པའི་བདག་ཉིད་ཆེ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་ཞལ་ལས་ལེགས་པར་འོང་བ་ཡི། ། 2-405 བསམ་གཏན་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་ཞི་གནས་ཀྱི། །བསྒྲུབ་ཚུལ་ལེགས་པར་བཤད་པའི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །ཞི་གནས་སྒྲུབ་ཚུལ་ལེགས་པར་བཤད་པར་བྱ། འདིར་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསམ་གཏན་སྒྲོན་མེའི་རྗེས་ སུ་འབྲངས་ནས། ཞི་གནས་བསྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལ་བཞི་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ངོས་བཟུང་བ། གཉེན་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ། སྤང་གཉེན་སྦྱར་ནས་བསྟན་པ། དེ་ལས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུའོ། །དང་ པོ་ལ་ལྔ་སྟེ། དབུས་མཐའ་ལས། ལེ་ལོ་དང་ནི་གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །འདི་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། ལེ་ལོས་ནི་དང་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པའི་གེགས་བྱེད་དོ། །གདམས་ངག་བརྗེད་པས་ནི་བསྒོམ་བྱའི་དོན་ཤེས་པའི་གེགས་བྱེད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་མི་ནུས་སོ

【現代漢語翻譯】 因此，生起出離心之意。這三種三摩地對治了執著于基礎、道路和果位的相，因此被稱為對治道。爲了斷除對三摩地的增益，聖者宣說了無相三摩地。 證悟基礎為空性，證悟道路為無相，證悟輪迴之法的果位為無愿，因此開啟了三種解脫之門。八萬四千法蘊之云，善加彙集於三種三摩地。對於修習的次第，無誤地清晰闡述。愿以此功德，一切眾生速得菩提！此名為『趣入三解脫門之竅訣精華明示』，是全知榮敦大師在吉祥那爛陀寺，于具生之年薩嘎月的白分所著。 《聖無著菩薩所著的禪定燈論》之義略攝，關於修習止觀之法。 《聖無著菩薩所著的禪定燈論》之義略攝，關於修習止觀之法。 頂禮上師與殊勝本尊雪山色者！示現寂靜寂滅之妙道，具足無量功德之光網，引導六道之事業無與倫比，頂禮眾生之導師！慈氏菩薩攝受，證得聖者之果位，於一切經論具足無畏之辯才，利益一切世間之大士，頂禮聖無著之蓮足！從其口中善妙流出之， 名為『禪定燈』之止觀，隨行善說修習之法后，當善說修習止觀之法。此處隨行聖無著菩薩所著之《禪定燈》后，修習止觀之法有四：止觀之不順品之認定，對治之善加辨別，結合斷除與對治而宣說，以及從中獲得之果位。初者有五，如《中邊分別論》所說：『懈怠與教授，忘失及沉掉，不作與作意，此等立為五過。』 懈怠首先是進入三摩地的障礙。忘失教授是對於所修之義的理解的障礙，因此無法安住於三摩地。

【English Translation】 Therefore, it generates the mind of renunciation. These three samadhis counteract the clinging to characteristics of the ground, path, and fruition. Therefore, it is taught as the path of counteraction. In order to cut off the superimposition on samadhi, the Holy One taught the samadhi without characteristics. Realizing the ground as emptiness, realizing the path as without characteristics, and realizing the fruition of samsaric dharmas as without aspiration, thus opening the three doors of liberation. The clouds of eighty-four thousand aggregates of dharma, well gathered into the three samadhis. The order of meditation is clearly explained without error. May all beings quickly attain enlightenment through this virtue! This is called 'The Quintessential Instructions Clearly Showing the Entrance to the Three Doors of Liberation,' composed by the Omniscient Rongtön Chenpo at the glorious Nalanda Monastery, in the year of manifestation, on the white day of the Saga month. A summary of the meaning of 'The Lamp of Samadhi' by the noble Asanga, on the method of accomplishing calm abiding. A summary of the meaning of 'The Lamp of Samadhi' by the noble Asanga, on the method of accomplishing calm abiding. Homage to the lama and the special deity, the color of the snow mountain! Showing the good path of perfect peace and tranquility, possessing a net of immeasurable qualities of light, guiding the six realms with unparalleled activity, homage to the supreme guide of beings! Taken by Maitreya, attained the state of a noble being, possessing fearless eloquence in all scriptures, a great being who benefits all the world, homage to the feet of the noble Asanga! From whose mouth comes forth perfectly, The 'Lamp of Samadhi,' which is calm abiding, following the good explanation of the method of practice, then the method of practicing calm abiding should be well explained. Here, following 'The Lamp of Samadhi' by the noble Asanga, there are four methods of practicing calm abiding: identifying the opposing factors of calm abiding, distinguishing the antidotes well, teaching by combining abandonment and antidote, and the result obtained from it. The first has five, as stated in the 'Madhyantavibhaga': 'Laziness and instructions, forgetfulness and sinking and excitement, non-application and application, these are considered the five faults.' Laziness is primarily an obstacle to entering samadhi. Forgetting the instructions is an obstacle to understanding the meaning of what is to be meditated upon, therefore one cannot abide in samadhi.

---

། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་ ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སྒྲིབ་བོ། །བྱིང་བས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་མི་གསལ་བར་བྱེད་ལ། རྒོད་པས་ནི་དམིགས་པ་གསལ་ཡང་དེ་ལས་གཞན་དུ་གཡེང་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་སྒྲིབ་བོ། །བྱིང་རྒོད་གཉིས་བྱུང་བའི་དུས་སུ་གཉེན་པོ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་སོང་ནས་མཉམ་བཞག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། ། 2-406 ཏིང་ངེ་འཛིན་གསལ་བའི་དུས་སུ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འབྱུང་གིས་དྭོགས་ནས་གཉེན་པོ་ཧ་ཅང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱོན་མེད་ཀྱི་ངང་དེ་ལས་གཞན་དུ་གཡེང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་སྐྱོན་ ཡིན་ནོ། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མཇུག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་གཉེན་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་བརྒྱད་དེ། དད་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཤེས་བཞིན་དང་། སེམས་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སོ། །དང་པོ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གོམས་པར་བྱས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བར་ཡིད་ཆེས་པའི་ དད་པའོ། །གཉིས་པ་འདུན་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྤྲོ་བས་འཇུག་པའོ། །གསུམ་པ་བརྩོན་འགྲུས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་རྒྱུན་སྲིང་བར་བྱེད་དོ། །བཞི་པ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་ ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས་ལུས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་དགའ་བདེ་ཐོབ་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལས་བཟློག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྔ་པ་དྲན་པས་ ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་རྣམས་མི་བརྗེད་པར་བྱེད་པའོ། །དྲུག་པ་ཤེས་བཞིན་གྱིས་ནི། བྱིང་རྒོད་གཉིས་བྱུང་ངམ་མ་བྱུང་ལྟ་བའི་བྱ་ར་བའི་ཚུལ་དུ་བྱས་ནས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནམ་བྱུང་དུས་སུ་རིག་པར་བྱེད་དོ། ། 2-407 བདུན་པ་སེམས་པས་ནི། མི་མཐུན་ཕྱོགས་བྱུང་ན་དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་བདེ་བླག་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །བརྒྱད་པ་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་ནི། བྱིང་རྒོད་གཉིས་ཀྱི་མཐར་མ་ལྷུང་བར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསལ་བའི་ ངང་ལ་གནས་པ་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་གཏོང་བར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་པ་སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་གཉིས་སྦྱར་ནས་བཤད་པ་ལ། དད་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཤིན་ ཏུ་སྦྱངས་པས་ནི་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་བྱེད་དོ། །འདི་བཞིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡིད་ཆེས་ཏེ་སྤྲོ་བས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པས་ནི། གདམ་ངག་བརྗེད་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་དེ། གདམ་ངག་གི་ དོན་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་བཞིན་གྱིས་ནི། བྱིང་རྒོད་ཀྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་དེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་སྐྱོན་རིག་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་

【現代漢語翻譯】 這二者會障礙禪定的修習。昏沉會使禪定的目標不清晰，掉舉則使目標清晰卻散亂到其他地方。這二者會障礙禪定的正行。當昏沉和掉舉產生時，如果不積極採取對治，就會被不利因素所控制，從而從止觀的禪定中退失。 如果在禪定清晰的時候，因為懷疑不利因素的產生而過度積極地採取對治，那麼禪定就會從無過失的狀態中散亂到其他地方，這也是一種過失。這二者會阻礙最終禪定達到卓越的境界。第二，對治的詳細分類有八種：信仰、欲求、精進、輕安、正念、正知、作意和舍。第一，信仰是指通過修習禪定，對神通等功德的產生深信不疑的信仰。 第二，欲求是指以歡喜之心進入禪定。第三，精進是指持續不斷地保持禪定的狀態。第四，輕安是指禪定的利益，通過修習禪定，身心獲得輕安，從而獲得喜樂，不再從禪定的修習中退轉。第五，正念是指不忘失禪定的目標。第六，正知是指像守衛一樣觀察昏沉和掉舉是否產生，一旦發現不利因素產生，立即察覺。 第七，作意是指當不利因素產生時，能輕易地使心專注于對治。第八，舍是指不落入昏沉和掉舉的極端，保持禪定的清晰狀態，不讓心散亂到其他地方，從而自然而然地成就禪定。第三，將所斷之法和對治之法結合起來進行闡述。信仰、欲求、精進和輕安是對治懈怠的。這四者能使人對禪定產生信心，並以歡喜之心進入禪定。正念是對治忘失教言的，因為它能不忘失並保持教言的意義。正知是對治昏沉和掉舉的，因為它能察覺到二者的過失，並立即消除。

【English Translation】 These two obscure the practice of Samadhi (ཏིང་ངེ་འཛིན་). Lethargy obscures the object of Samadhi, while excitement, though the object is clear, distracts it to other things. These two obscure the actual basis of Samadhi. When lethargy and excitement arise, failure to actively apply antidotes leads to being controlled by adverse factors, resulting in falling away from the Samadhi of meditative equipoise. If, when Samadhi is clear, one suspects the arising of adverse factors and applies antidotes too actively, the Samadhi will be distracted from its faultless state to other things, which is also a fault. These two hinder the eventual excellence of Samadhi. Secondly, the detailed divisions of antidotes are eight: faith, aspiration, diligence, pliancy, mindfulness, awareness, attention, and equanimity. Firstly, faith is the faith of believing that by practicing Samadhi, qualities such as miraculous powers will arise. Secondly, aspiration is entering Samadhi with joy. Thirdly, diligence is maintaining the continuity of being in meditative equipoise in Samadhi. Fourthly, pliancy is the benefit of Samadhi, where by being in meditative equipoise in Samadhi, body and mind become very pliant, joy and bliss are attained, and one does not turn away from meditating on Samadhi. Fifthly, mindfulness is not forgetting the objects of Samadhi. Sixthly, awareness is acting as a guard, watching whether lethargy and excitement arise or not, and recognizing when adverse factors arise. Seventhly, attention is easily directing the mind to the antidote when adverse factors arise. Eighthly, equanimity is remaining in the clear state of Samadhi without falling into the extremes of lethargy and excitement, not letting it go to other things, and naturally accomplishing it. Thirdly, explaining the combination of what is to be abandoned and the antidotes. Faith, aspiration, diligence, and pliancy are the antidotes to laziness. These four cause one to have faith in Samadhi and enter it with joy. Mindfulness is the antidote to forgetting the instructions, because it does not forget and holds the meaning of the instructions. Awareness is the antidote to lethargy and excitement, because it recognizes the faults of the two and immediately eliminates them.

---

པས་ནི། འདུ་མི་ བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་དེ། གཉེན་པོ་བདེ་བླག་ཏུ་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་ནི། བྱིང་རྒོད་མེད་པའི་ངང་ནས་གཞན་དུ་མི་གཏོང་བར་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པར་བྱེད་དོ། ། དེ་ལྟར་ཡང་དབུས་མཐའ་ལས། །ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་འདུ་བྱེད་བརྒྱད། །སྤོང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་འོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །བཞི་པ་དེ་ལས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ལྷག་མཐོང་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་། 2-408 རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་སོགས་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དངོས་གཞི་སྒོམ་པའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་ནི། སེམས་གནས་པའི་ཐབས་དགུས་བསྟན་ཏེ། ནང་ཉིད་ལ་སེམས་འཇོག་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་འཇོག་པ་ དང་། དམིགས་པ་ལ་སེམས་གླན་ཏེ་འཇོག་པ་དང་། ཉེ་བར་འཇོག་པ་དང་། འདུལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། ཟུང་འཇུག་ལ་འབད་པར་བྱེད་པ་དང་། མཉམ་པར་ཟུང་དུ་འཇོག་པའོ། །དང་པོས་ནི། ཐོག་མར་གང་སྒོམ་པར་འདོད་པའི་དོན་ལས་སེམས་གཞན་དུ་མི་འཕྲོ་བར་དེ་ཉིད་དུ་འཇོག་པའོ། །གཉིས་པས་ནི། དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཇོག་པ་ཙམ་དུ་ མ་ཟད་རྒྱུན་བསྲིངས་ནས་འཇོག་པའོ། །གསུམ་པས་ནི། གལ་ཏེ་དམིགས་པ་ལས་སེམས་གཞན་དུ་འཕྲོ་ནའང་། དེ་མ་ཐག་སེམས་ནང་དུ་བཀུག་ནས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གླན་ནས་འཇོག་པའོ། །བཞི་པས་ནི། སེམས་ ཕྱིར་འཕྲོས་པ་དེ་རིང་དུ་མི་འཇོག་པར་ཉེ་བར་ནང་དུ་དམིགས་པ་ལ་འཇོག་པའོ། །ལྔ་པས་ནི། མི་མཐུན་ཕྱོགས་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ། །དྲུག་པས་ནི། མི་མཐུན་ཕྱོགས་རགས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། ། བདུན་པས་ནི། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཕྲ་མོའང་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །བརྒྱད་པས་ནི། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལྡང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །དགུ་པས་ནི། བྱིང་རྒོད་བསལ་ནས་བྱིང་རྒོད་མེད་པའི་ངང་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། ། 2-409 འདི་དགུ་ནི་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ལུགས་བཞིན་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་ཀྱང་གང་ཞི་གནས་བསྒོམ་པར་འདོད་པའི་དམིགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་འདི་ དག་སྦྱར་ནས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལའི་སྒོམ་རིམ་དུ་གསུངས་སོ། །ཞི་གནས་བསྒོམ་པར་འདོད་པ་མང་ན་ཡང་། །འདི་འདྲའི་མན་ངག་རྨད་བྱུང་མེད་པ་རྣམས། །རིང་དུ་བསྒོམས་ ཀྱང་ངལ་བ་དོན་མེད་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་འབད་ནས་འཇུག་པར་རིགས། །ཚུལ་འདི་བཤད་པའི་དགེ་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་དེས། །ཕ་མས་གཙོ་བྱས་མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་རྣམས། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལས་མྱུར་ བརྒལ་ཏེ། །བླ་མེད་ཐར་པའི་གླིང་དུ་བགྲོད་པར་ཤོག །ཅེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསམ་གཏན་སྒྲོན་མེའི་དོན་བསྡུས་ནས་གསལ་བར་བཤད་པ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་

【現代漢語翻譯】 因此，正念是防止散亂的對治法，爲了容易地專注于所緣境。舍則是在沒有沉沒和掉舉的狀態中，不向外散亂，而是安住于任運自成的狀態。 如《中邊分別論》所說：『斷除五過失，修持八作意，從斷除之因生。』第四，從禪定獲得的果實是：使勝觀達到圓滿，並獲得神通和現量等。關於修習止的實際方法，通過九住心來展示：內住、續住、還住、近住、調伏、寂靜、極寂靜、專注一趣和等持。第一，最初將心安住在想要修習的所緣境上，不讓心散亂到其他地方。第二，不僅將心安住在所緣境上，而且持續不斷地安住。第三，如果心從所緣境散亂到其他地方，立即將心收回，並專注于所緣境。第四，不讓心長時間向外散亂，而是迅速地將心收回，安住在所緣境上。第五，調伏不順品。第六，使粗大的不順品寂靜。第七，使細微的不順品也寂靜。第八，使不順品以不生起的方式寂靜。第九，消除沉沒和掉舉，在沒有沉沒和掉舉的狀態中任運自成地安住。 這九種方法是按照《攝阿毗達摩論》的觀點來解釋的。雖然禪定的分類有無量多種，但無論想要修習哪種止的所緣境，都應該將這些方法結合起來進行修習。正如蓮花戒大師在《修習次第》中所說：『想要修習止的人很多，但像這樣殊勝的竅訣卻沒有。如果長時間修習，也是徒勞無益。因此，應該努力進入這種修習。』通過講解這種方法的廣大善行，愿以父母為主的無量眾生，迅速超越輪迴的苦海，到達無上解脫的彼岸！這是麥達巴（彌勒菩薩）所著的《禪定燈》的意義，由榮敦大班智達一切智進行總結和闡釋。

【English Translation】 Therefore, mindfulness is the antidote to distraction, in order to easily focus on the object of meditation. Equanimity, on the other hand, is to abide in a state of spontaneous accomplishment without sinking or agitation, without scattering outwards. As it is said in the Madhyāntavibhāga: 'Abandoning the five faults, cultivating the eight applications, arising from the cause of abandonment.' Fourth, the fruit obtained from this is: to bring insight to perfection and to obtain supernatural powers and direct perception, etc. The actual method of meditating on samatha is shown through the nine mental abidings: placing the mind, continuous placing, replacing, close placing, taming, pacifying, thoroughly pacifying, single-pointedness, and equipoise. First, initially placing the mind on the object that one wishes to meditate on, without letting the mind wander elsewhere. Second, not only placing the mind on the object, but also continuously abiding. Third, if the mind wanders from the object to another place, immediately drawing the mind back and focusing on the object. Fourth, not allowing the mind to wander outwards for a long time, but quickly drawing the mind back and abiding on the object. Fifth, taming the unfavorable factors. Sixth, pacifying the coarse unfavorable factors. Seventh, pacifying even the subtle unfavorable factors. Eighth, pacifying the unfavorable factors in a way that they do not arise. Ninth, eliminating sinking and agitation, and abiding spontaneously in a state without sinking and agitation. These nine methods are explained according to the view of the Abhidharmasamuccaya. Although there are countless classifications of samatha, one should combine these methods and practice them on whatever object of meditation one wishes to cultivate samatha on. As Master Kamalashila said in the Stages of Meditation: 'There are many who wish to cultivate samatha, but there are no such extraordinary instructions. Even if one practices for a long time, it is in vain. Therefore, one should strive to enter into this practice.' Through the vast merit of explaining this method, may limitless beings, led by my parents, quickly cross the great ocean of samsara and reach the shore of unsurpassed liberation! This is the meaning of Dhyana Lamp by Arya Asanga, summarized and explained clearly by Rongtön Chenpo Sheja Kunrig.

---

གིས་དབོའི་ཟླ་བ་ལ་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །གྲུབ་ཆེན་ནག་པོ་པས་མཛད་པའི་དབུ་མ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་སྒོམ་པའི་རིམ་པ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་སྤྱོད་པའི་ཆ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་གསལ་བར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །གྲུབ་ཆེན་ནག་པོ་པས་མཛད་པའི་དབུ་མ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་སྒོམ་པའི་རིམ་པ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་སྤྱོད་ པའི་ཆ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་གསལ་བར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དབང་པོ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཐབས་ལ་མཁས། །མི་འཇིགས་བཞི་ཡི་དཔུང་ཚོགས་རབ་བརྙེས་ནས། ། 2-410 བདུད་ཀྱི་དཔུང་ཚོགས་རབ་ཏུ་འཇོམས་མཛད་པ། །རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཟབ་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པའི་བློ་མངའ་བས། །སྐལ་ལྡན་གདུལ་བྱ་གྲངས་མེད་མཐའ་ཡས་ལ། །རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་ ལམ་མཆོག་སྟོན་མཛད་པ། །གྲུབ་ཆེན་ནག་པོ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདིར་དབུ་མ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སྙིང་པོའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ལ་ཐོག་མར་རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བ་ནི། རྟེན་ ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡི། །དོན་ནི་བདག་གིས་བཤད་པར་བྱ། །ཞེས་པ་སྟེ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་སྒོ་ནས་དབུ་མའི་དོན་སྟོན་པ་གཙོ་བོར་མཛད་པའི་རྗེས་སུ་ འབྲངས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་དོན་བདག་གིས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བདེན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི། ཕྱི་ནང་གི་སྣང་བའི་དངོས་ པོ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་རྟ་དང་གླང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ནོ། ། འདི་དག་གི་དོན་ལེགས་པར་བཤད་པ་ནི། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ཡིན་པས། བདེན་འཛིན་དེ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དུ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་འདི་དག་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ནས། 2-411 དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དོན་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཞན་གྱིས་མ་བཅོས་པ། གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ། ཆོས་གཞན་གྱི་དབང་གིས་གནས་ སྐབས་གཞན་དུ་འགྱུར་དུ་མེད་པར་གནས་པ་ཞིག་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། རང་བཞིན་དང་ནི་བཅོས་མིན་དང་། །གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། །རང་བཞིན་གཞན་ དུ་འགྱུར་བ་ནི། །ནམ་ཡང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་སྟེ། དོན་གསུམ་པོ་འདི་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་རང་བཞིན་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་མཐུན་པར་གྲགས་པ་དང་། མཐུན་པར་བརྗོད་པའོ། །རྟེན་ཅིང་ འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི། རྟག་ཆད་གཉིས་ཀའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པས་འདི་

【現代漢語翻譯】 此文于藏曆水鼠年（1372年）在吉祥那爛陀寺寫成。 《大成就者黑行論師所著緣起性空之義修習次第：總攝止觀與行持部分而明示》 《大成就者黑行論師所著緣起性空之義修習次第：總攝止觀與行持部分而明示》。頂禮上師與本尊！ 善巧調伏諸根之法，圓滿證得四無畏之軍陣，徹底摧毀魔眾之軍，我頂禮勝者之自在主！ 以甚深無垢之智慧，為無量無邊具緣所化眾生，開示緣起甚深之妙道，我頂禮大成就者黑行論師！ 此處將簡略宣說中觀緣起性空之精要義，首先立誓造論：所謂『緣起之義，我當宣說』。 意即追隨聖者龍樹菩薩以緣起甚深之門宣說中觀之義的足跡，我將宣說緣起甚深之義。 以緣起之理證成無有真實之事物：須知內外一切顯現之事物，皆是自性與本體空性，因其是緣起之故，譬如幻化的馬和象。 對此等之義善加解說：凡夫對內外之事物執為實有，為遣除此實執，故將內外之事物執為有法，而說彼等本體為空性。 其義為：本體即非由他所造作，不依賴他者，能獨立自主存在，不因其他法之影響而於剎那間改變。 如《根本慧論》云：『自性名為，不待異法。』，『自性若有異，是事終不然。』，世間共稱且共同言說，具足此三義者，即名為自性。 此緣起之理，是斷除常斷二邊的對治。

【English Translation】 Written in the Water Mouse year (1372) at the auspicious Nālandā Monastery. The Order of Meditating on the Meaning of Dependent Arising According to the Madhyamaka, Composed by the Great Adept Nāgpopa: Clearly Showing the Collected Aspects of Śamatha, Vipaśyanā, and Conduct. The Order of Meditating on the Meaning of Dependent Arising According to the Madhyamaka, Composed by the Great Adept Nāgpopa: Clearly Showing the Collected Aspects of Śamatha, Vipaśyanā, and Conduct. Homage to the Guru and the Yidam! Skilled in the means of pacifying the senses, having fully attained the host of the four fearlessnesses, utterly destroying the hosts of māras, I pay homage to the supreme sovereign of the Victorious Ones! Possessing a profound and stainless intellect, for countless fortunate disciples, revealing the supreme path of profound dependent arising, I pay homage to the Great Adept Nāgpopa! Here, to briefly explain the essential meaning of Madhyamaka dependent arising, first, I make the commitment to compose: 'The meaning of dependent arising, I shall explain.' That is, following in the footsteps of the noble teacher Nāgārjuna, who primarily taught the meaning of Madhyamaka through the profound gateway of dependent arising, I shall explain the profound meaning of dependent arising. The reasoning of dependent arising demonstrates the absence of truly existent entities: All phenomena of appearance, both internal and external, should be understood as being empty of inherent existence and essence, because they are dependently arisen. For example, like an illusory horse and elephant. The meaning of these is well explained: Ordinary beings grasp external and internal entities as truly existent. In order to reverse this grasping at truth, these external and internal entities are taken as the subject of debate, and it is said that they are empty of essence. The meaning of that is: Essence is that which is not fabricated by others, does not depend on others, exists in a self-sufficient manner, and does not change to another state due to the influence of other phenomena. As it says in the Root Wisdom: 'Inherent existence is that which is unmade and does not depend on others.', 'If inherent existence were to change, that would never be appropriate.', In the world, it is commonly known and commonly spoken that that which possesses these three meanings is called inherent existence. This reasoning of dependent arising is the antidote to both permanence and annihilation.

---

ལས་དབུ་མའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རྟག་ཆད་ཀྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་ཚུལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སྣང་ ཆ་ནས་ཆད་པའི་མཐའ་སྤོང་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆ་ནས་རྟག་པའི་སྐྱོན་སྤོང་ངོ་། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་འགལ་བའི་ སྐྱོན་མེད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་ངོ་སྙམ་ན། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པའི་བདེན་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་བདེན་པར་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དོ། ། 2-412 རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག །མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སེམས་ན། །འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག །གཏི་མུག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་ རྟག་ཆད་ཀྱི་སྐྱོན་ཇི་ལྟར་སྤོང་ཞེ་ན། རྟེན་འབྲེལ་རྟོགས་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་ན་རྟག་ཆད་ཀྱི་སྐྱོན་ འབྱུང་སྟེ། རྩ་ཤེས་ལས། དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ན། །རྟག་དང་ཆད་པར་ལྟ་བ་ནི། །ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དངོས་དེ་ནི། །རྟག་དང་མི་རྟག་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དཔེ་དོན་སྦྱར་བའི་ཚུལ་ ནི། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་རྟ་གླང་དེ། རྟ་གླང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྣང་ཡང་། རྟ་གླང་གི་ངོ་བོར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་ བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པར་སྣང་ཡང་། སྣང་བའི་དུས་ཉིད་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དཔེ་དོན་སྦྱར་བའི་ཚུལ་ལ་མཁས་དགོས་ཏེ། དཔེ་ལེན་མ་ཤེས་ན་དོན་ལོག་པར་ འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཇོ་བོ་རྗེས་གསུངས་སོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་དཔེ་གཞན་ཡང་། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བར་སྣང་བའི་དུས་དེ་ཉིད་ནས་ཟླ་བའི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་ནམ། མཚན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས། 2-413 སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཡང་འདི་ཡིན་པས། གཞན་དུ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་བས་དོན་ལ་སེམས་པ་ ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་གཏན་ཚིགས་འདིས་རྟག་ཆད་གཉིས་ཀའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ཀྱང་། དེ་ཕྱིར་རྟེན་འབྱུང་རིགས་པ་འདི་ཡིས་ནི། །ལྟ་ངན་ དྲྭ་བ་མཐའ་དག་གཅོད་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མ་དཔྱད་པའི་ངོ་ན་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་སྣང་ཡང་། རིག་པ་འདིས་རྣམ་པར་མ་དཔྱད་པ་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་དོན་དམ་པར་ སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་སེམས་ལ་བཞག་གོ །འདིས་མེད་པར་བསྟན་ནས། སྣང་བ་རང་བཞིན་

【現代漢語翻譯】 從而理解中觀之義。斷除常斷二邊的方法是，從緣起顯現的角度破除斷見，從自性空的角度破除常見。因為緣起和自性成立是相違的，所以沒有理由相違的過失。如果認為現量見到自性成立，那只是因為從無始以來串習的實執習氣的影響而顯現為真實，實際上並沒有真實成立。 《根本慧論》中說：『生和滅，你心中如果認為見到了，生和滅，那是愚癡所見。』那麼，以緣起的理由如何斷除常斷二邊呢？從了悟緣起中，通達無自性，如果承認事物自性成立，就會產生常斷的過失。《根本慧論》中說：『如果承認事物存在，就會墮入常斷二見，因為事物是常與無常變化的。』 比喻和意義結合的方式是，魔術師變幻出來的馬和牛，雖然顯現為馬和牛的樣子，但實際上一點也沒有馬和牛的自性。同樣，內外諸法雖然顯現為自性成立，但在顯現的同時，一點也沒有自性成立。必須精通比喻和意義結合的方式，如果不善於運用比喻，就會導致意義顛倒。』這是阿底峽尊者所說。 無自性的其他例子還有，水中顯現的月亮，在顯現的同時，一點也沒有月亮的自性或特徵成立。因此，所謂『顯現而無自性』的意義就是這樣。否則，僅僅口頭上說『顯現而無自性』，並不能真正理解其含義，所以用心思考其意義非常重要。因此，因為緣起的理由能夠斷除常斷二邊，所以月稱論師也說：『因此，緣起之理能夠斬斷一切惡見之網。』 未經觀察時，現象顯現為存在生，但用這種智慧不去觀察，所以名言中存在生，因此在勝義中無生。勝義中無生，因此要將無生的意義放在心中。這通過否定有，來顯示顯現無自性

【English Translation】 Thus, one will understand the meaning of Madhyamaka. The way to counteract the extremes of permanence and annihilation is to abandon the extreme of annihilation from the perspective of dependent arising, and to abandon the fault of permanence from the perspective of emptiness of inherent existence. Because dependent arising and inherent existence are contradictory, there is no fault of contradictory reasoning. If one thinks that inherent existence is seen directly, it is only because of the power of the habitual tendencies of clinging to truth from beginningless time that it appears to be true, but it is not truly established. The Root Wisdom says: 'Birth and destruction, if you think you see them in your mind, birth and destruction are seen by ignorance.' How does the reason of dependent arising eliminate the faults of permanence and annihilation? From understanding dependent arising, one realizes the lack of inherent existence. If one affirms that things are inherently established, the faults of permanence and annihilation will arise. The Root Wisdom says: 'If one affirms that things exist, the view of permanence and annihilation will be inevitable, because that thing is permanent and impermanent.' The way to combine the example and the meaning is that the horse and ox conjured by the magician, although they appear as horses and oxen, they do not have the nature of horses and oxen at all. Similarly, external and internal phenomena, although they appear to be inherently established, at the very moment of appearance, they do not have any inherent existence at all. One must be skilled in the way of combining example and meaning, because if one is not good at using examples, the meaning will be reversed.' This was said by Lord Atiśa. Another example of non-inherent existence is that the moon appearing in the water, at the very moment of appearance, does not have any nature or characteristic of the moon established. Therefore, the meaning of 'appearance without inherent existence' is this. Otherwise, merely uttering the words 'appearance without inherent existence' will not lead to understanding the meaning, so it is very important to think about the meaning. Therefore, because the reason of dependent arising can counteract both permanence and annihilation, the teacher Chandrakirti also said: 'Therefore, this reasoning of dependent arising cuts off all nets of evil views.' Without investigation, phenomena appear to have birth, but without investigating with this wisdom, there is birth in name, therefore, in ultimate truth, there is no birth. Because there is no birth in ultimate truth, therefore, keep the meaning of no birth in mind. This shows the appearance of non-inherent existence by negating existence.

---

མེད་པར་རྟོགས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །མི་རྟོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྒོམ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། གྲོགས་སུ་ཞི་གནས་བསྒོམ་དགོས་ཞེས་དོན་ནོ། བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུས་ནི། སྒྲིབ་གཉིས་སྤངས་པ་དང་། གནས་ ཚུལ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཕྱིན་པ་འགྲུབ་བོ། །ལྷག་མཐོང་གི་སྒོམ་ཚུལ་བསྟན་ནས། ཞི་གནས་ཀྱི་སྒོམ་ཚུལ་ནི། ཐོག་མར་ཞི་གནས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ངོས་ཟིན་པར་བྱས་ནས་སྤོང་དགོས་པའི་ཕྱིར། 2-414 མི་མཐུན་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ནི། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་རྣམ་པ་དྲུག །ཅེས་སོ། དྲུག་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་མི་འདོད་པའི་ལེ་ལོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འདོད་ཀྱང་གདམས་ ངག་བརྗེད་ནས་བསྒོམ་བྱའི་དམིགས་པ་བརྗེད་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ལ་སྒྲིབ་བོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ཀྱང་དམིགས་པ་མི་གསལ་བའི་བྱིང་བ་དང་། དམིགས་པ་ལས་ སེམས་ཕྱིར་འཕྲོ་བའི་རྒོད་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་སྒྲིབ་བོ། །བྱིང་རྒོད་གཉིས་བྱུང་ཡང་། དེ་སེལ་བའི་གཉེན་པོ་མི་རྩོལ་བ་དང་། བྱིང་རྒོད་ཞི་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ གསལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་སྔར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུན་བཅད་ནས། བྱིང་རྒོད་བྱུང་དྭོགས་པའམ། གཉེན་པོ་ལ་ཧ་ཅང་རྩོལ་བའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་གེགས་བྱེད་དོ། ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དེ་དག་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་བརྒྱད་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒོམས་པར་བྱ་ཞེས་པ་སྟེ། དད་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བཞིས་ནི་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་བྱེད་ དོ། །དད་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡིད་ཆེས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །འདུན་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྤྲོ་བ་མྱུར་དུ་འཇུག་གོ །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས་རྒྱུན་སྲིང་བར་བྱེད་དོ། ། 2-415 ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བདེ་བ་ཐོབ་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །འདི་བཞིས་ནི་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་བྱེད་དོ། །ཤེས་བཞིན་གྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བྱིང་ རྒོད་བྱུང་མ་བྱུང་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་པས་ནི་གལ་ཏེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བྱུང་ན་གཉེན་པོ་ལ་སེམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་ནི། བྱིང་རྒོད་ཞི་བའི་གནས་སྐབས་ ལ་སེམས་རྒྱུན་དུ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་བཞིས་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི། དེ་སྤོང་བ་ཡི་གཉེན་པོ་བརྒྱད། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒོམ་པར་ བྱ། །ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །མཉམ་བཞག་ཏུ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སྒོམ་ཚུལ་བསྟན་ནས། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་གནས

【現代漢語翻譯】 證悟無有之義，當以不作意之心修習。』以不作意之心修習』之語，意為需要寂止作為助伴。修習之果為：斷除二障，成就通達實相之圓滿智慧。以上開示了勝觀之修法。關於寂止之修法：首先需要認識寂止之違品，從而斷除它們。 2-414 因此，開示違品為：『違品有六種。』這六種是什麼呢？不欲入定的懈怠，以及雖欲入定卻因忘失訣竅而忘失所緣，此二者障礙入定之加行階段。修習禪定時，出現所緣不清晰的沉沒，以及心識從所緣向外散亂的掉舉，此二者障礙入定之正行階段。即使出現沉沒和掉舉，也不運用對治；以及沉沒和掉舉平息后，在禪定清晰的狀態中，中斷先前的禪定之流，或者過度用力于對治。此二者阻礙禪定更進一步發展。 應當反覆修習斷除這些違品的八種對治力，即：以信心、欲樂、精進和輕安四者對治懈怠。信心是對禪定生起信任，從而成為入定之因。欲樂是對禪定生起歡喜，迅速入定。精進是安住于禪定，持續不斷。輕安是對禪定生起安樂，從而不退轉。此四者對治懈怠。 2-415 正知是覺察禪定之違品沉沒和掉舉是否生起。作意是如果出現違品，則反覆將心識投入于對治。舍是于沉沒和掉舉平息之狀態中，心識持續安住。此四者使禪定更上一層樓。這就是『彼等斷除之對治，應當反覆修習』之語的含義。以上開示了于入定中修習寂止和勝觀之方法。下面開示后得位之狀態。

【English Translation】 The meaning of realizing non-existence should be cultivated with a mind free from conceptualization. 'Cultivating with a mind free from conceptualization' means that calm abiding is needed as an aid. The result of cultivation is the abandonment of the two obscurations and the accomplishment of perfect wisdom that realizes the state of reality. Having shown the method of cultivating Lhagthong (Vipassanā, Insight Meditation), regarding the method of cultivating Zhi-gnas (Śamatha, Calm Abiding): First, one must recognize the opposing factors of Zhi-gnas in order to abandon them. 2-414 Therefore, the opposing factors are shown as: 'There are six opposing factors.' What are these six? Laziness, which is the unwillingness to engage in ting nge 'dzin (samādhi, concentration); and forgetting the instructions and the object of meditation, even when one wants to engage in ting nge 'dzin. These two obscure the stage of applying ting nge 'dzin. Bying-ba (Laya, laxity), where the object of meditation is not clear even when ting nge 'dzin is cultivated; and rgod-pa (auddhatya, excitement), where the mind wanders away from the object. These two obscure the actual practice of ting nge 'dzin. Even if bying-rgod arise, not applying the remedy; and in the state where bying-rgod have subsided and ting nge 'dzin is clear, cutting off the continuity of the previous ting nge 'dzin, or exerting too much effort on the remedy. These two hinder the special development of ting nge 'dzin. One should repeatedly cultivate the eight antidotes to abandon these opposing factors, namely: faith, aspiration, effort, and pliancy, which counteract laziness. Faith is trusting in ting nge 'dzin, thus becoming the cause of engaging in ting nge 'dzin. Aspiration is quickly engaging in ting nge 'dzin with joy. Effort is maintaining continuity by remaining in ting nge 'dzin. Pliancy is gaining bliss in ting nge 'dzin, thus not turning back. These four counteract laziness. 2-415 Mindfulness is recognizing whether the opposing factors of ting nge 'dzin, bying-rgod, have arisen or not. Attention is, if opposing factors arise, repeatedly applying the mind to the remedy. Equanimity is maintaining the mind continuously in the state where bying-rgod have subsided. These four cause ting nge 'dzin to develop further and further. This is the meaning of 'The eight antidotes to abandon them should be repeatedly cultivated.' Having shown the method of cultivating Zhi-gnas and Lhagthong in meditative equipoise, the state of post-meditation is shown below.

---

་སྐབས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས་གནས་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་ འཛིན་གང་དུ་བསྒོམ་པའི་གནས་བསྟན་པ་ནི། གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ནི། །དགོན་པ་རུ་ནི་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །ང་རྒྱལ་ནི། རྩ་ཉོན་དྲུག་གི་གཅིག་ཡིན་པས། དེ་སྤོང་དགོས་པར་བསྟན་ པ་ནི། ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ནི། །དམན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་བྱ། །ཞེས་པ་སྟེ། རྗེ་དམ་པ་རྒྱ་གར་གྱིས། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་བྱུང་ན་བདུད་ཀྱིས་བསླུས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་པས་མཐུན་རྐྱེན་གྱི་རྫས་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་སྤྱོད་དགོས་སྙམ་ན། 2-416 གཞན་ལ་ཆེ་ཆེར་མི་མཁོ་བའི་དམན་པའི་རྫས་བདག་གི་མཐུན་རྐྱེན་ལ་དགོས་པའི་དོན་དུ་བཟུང་ངོ་། །འདི་དག་གིས་ནི་མན་ངག་གི་གནད་ཀྱི་དོན་ཚང་ལ་མ་ནོར་བར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནོ། ། གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་གནད་ཀྱི་སྙིང་པོའི་དོན། །ལེགས་པར་བསྡུས་ནས་བརྩེ་བས་བཤད་པ་འདིའི། །དགེ་བ་གང་དེས་མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་ཀུན། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་དམ་པ་རྒྱ་ གར་གྱི་སློབ་དཔོན་མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོ་ནག་པོ་པས་མཛད་པའི་དབུ་མ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ། སྒོམ་པའི་རིམ་པ་ལེགས་པར་བཤད་པ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་ བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་རབ་བྱུང་གི་ལོ་ས་ག་ཟླ་བ་ལ་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཆར་བྱེད་ལ་གདམས་པའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་ཟབ་དོན་གནད་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སྭསྟི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཆར་བྱེད་ལ་གདམས་པའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་ཟབ་དོན་གནད་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་ ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཁྱེན་པ་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན། །ཚད་མེད་གསུང་རབ་འོད་སྟོང་རབ་རྒྱས་པས། །འགྲོ་བའི་བློ་མུན་མཐའ་དག་རབ་སེལ་ བ། །སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་ལྡན་ཐུབ་དབང་ལ་ཕྱག་འཚལ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་པད་ས་ལའི་རྒྱལ་པོ་འཆར་བྱེད་ལ་དངོས་སུ་གདམས་པའི་མདོ་ཤླཽ་ཀ་ཕྱེད་དང་བཅུས་བདག་མེད་གཉིས་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་གསལ་བར་གསུངས་པའི་དོན་ལ་གཉིས་ལས། 2-417 དང་པོ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་ཚུལ་ལ། གང་ཟག་གི་སྒྲ་དོན་ནི། རྒྱུད་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་གང་ཞིང་། དེའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ལུས་བླངས་པ་ ནི་ཟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་བདག་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ལ་དམིགས་ནས་ངའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་འདི་ནི་ངར་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ ཡུལ་ལ་བདག་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཆགས་ཤིང་བདེན་པར་གཟུང་བ་ལས་ཆགས་སྡང་སྐྱེས་ཏེ་རིགས་དྲུག་ཀུན་ཏུ་འཁོར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གང་ཟག་གི

【現代漢語翻譯】 此時，應修持六波羅蜜多的行為。至於禪定的修習之處，經中指示：『捨棄一切散亂，應安住于寂靜處。』我慢是六根本煩惱之一，因此必須捨棄。經中指示：『捨棄一切我慢，應具足謙卑之心。』正如印度尊者所說：『若生起自以為是的念頭，就會被魔所欺騙。』瑜伽士應如何使用順緣的物品呢？ 不為他人所重視的低劣物品，應爲了自己順緣所需的目的而取用。』這些話語以完整且無誤的方式總結並闡述了口訣的要點。 將所有經文要點的精髓，妥善總結后慈悲地宣說，以此功德愿無邊眾生，迅速獲得圓滿佛果！』這是由印度尊者，大學者、大成就者納波巴（Nāgpopa）所著的《中觀緣起性空釋》，對禪修次第的善妙闡釋，由榮敦大師（Rongtön Chenpo）一切知在吉祥那爛陀寺于薩嘎月（Vesak）所著。 《教誡大王顯增經》釋——深義要點明燈 吉祥！《教誡大王顯增經》釋——深義要點明燈 頂禮上師與本尊！擁有如太陽般智慧之光芒，無量經文光芒萬丈，徹底驅散眾生之愚昧黑暗，頂禮具足十力之能仁！頂禮佛陀薄伽梵，以十又二頌直接教誡蓮花薩萊（Padmasala）國王顯增（'Char-byed），簡要而清晰地闡述了修習二無我的次第。其內容分為兩部分： 首先，關於修習人無我的方法。人（Gangs-zag）的含義是：相續被業和煩惱所充滿，並且由於這些原因，而取捨蘊、界、處之身，這被稱為『漏』。從無始以來，串習並熟悉我執的蘊流，執著於此並認為『我』，這被稱為『我執』。其執著的對象被稱為『我』。由於對此產生貪執並執為真實，從而生起貪嗔，並在六道中輪迴。爲了對治它，要修習人無我。

【English Translation】 At that time, one should abide by practicing the conduct of the six pāramitās. Regarding the place to meditate on samādhi, it is taught: 'Having abandoned all distractions, one should abide in a solitary place.' Pride is one of the six root afflictions, so it must be abandoned. It is taught: 'Having abandoned all pride, one should be endowed with a humble mind.' As the venerable Indian master said: 'If a thought of superiority arises, one will be deceived by Māra.' What kind of resources should a yogi use as conducive conditions? 'Inferior objects that are not greatly needed by others should be taken for the purpose of one's own conducive conditions.' These words have summarized and explained the essential points of the instructions completely and without error. Having well summarized the essence of the key points of all the scriptures and compassionately explained them, by whatever merit there is, may all limitless beings quickly attain complete Buddhahood! This is the 'Explanation of the Meaning of Dependent Origination in the Madhyamaka,' a good explanation of the stages of meditation, composed by the venerable Indian master, the great scholar and accomplished one, Nāgpopa. It was written by Rongtön Chenpo Sheja Kunrig at the glorious Nālandā Monastery in the month of Saga. The Lamp of Essential Meaning: An Explanation of the Sūtra 'Admonishing King Great Effulgence' Homage! The Lamp of Essential Meaning: An Explanation of the Sūtra 'Admonishing King Great Effulgence' Homage to the Guru and the Yidam! Possessing a circle of wisdom like the sun, with a hundred thousand rays of vast scriptures, completely dispelling the darkness of beings' minds, I pay homage to the powerful Sage, the Lord of Sages, who possesses the ten powers! The Blessed One, the Buddha, directly advised King Effulgence ( 'Char-byed) of Padmasala with twelve and a half ślokas, briefly and clearly explaining the stages of meditating on the two selflessnesses. Its meaning is divided into two parts: First, regarding how to meditate on the selflessness of the individual. The meaning of the term 'individual' (Gangs-zag) is: the continuum is filled with karma and afflictions, and because of these causes, the aggregates, elements, and sense bases are taken, which is called 'influx.' From beginningless time, the stream of aggregates of self-grasping, which is accustomed and familiar, is fixated upon, and one grasps at it thinking 'I,' this is called 'grasping at self.' The object of that grasping is called 'self.' From attachment to that and grasping it as true, attachment and aversion arise, and one revolves in all six realms. As an antidote to that, one should meditate on the selflessness of the individual.

---

་བདག་མེད་སྒོམ་པ་དངོས་ནི། སོ་སོར་རྟོག་ པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལ་རིགས་པས་བརྟགས་ཤིང་བཙལ་བ་ན། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། བདག་འཛིན་འཁྲུལ་པར་རིག་ནས། ཕུང་པོ་བདག་མེད་པར་བསྒོམས་ཤིང་གོམས་པར་བྱས་པས་གང་ཟག་ གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་པས། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་པའི་དགོས་པ་འགྲུབ་བོ། །འོ་ན་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བ་པོའི་གང་ཟག་ཀྱང་མེད་དོ་སྙམ་ན། རིགས་པས་མ་དཔྱད་པའི་གྲགས་ངོ་ཙམ་ ན། བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། གང་ཟག་ཡོད་མོད་ཀྱི། རིགས་པས་དཔྱད་པའི་ཚེ། ཕུང་པོའི་གནས་ཚུལ་ལ་གང་ཟག་མེད་པས། མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཚེ་གནས་ཚུལ་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། ། 2-418 གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ལའང་། ཆོས་ནི་གཟུགས་སོགས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་བདག་ནི་ཐ་མལ་པའི་བློ་ལ་སྣང་བའི་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་འདི་ ལ་བརྗོད་དོ། །ཐ་མལ་པ་ལ་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་བདེན་པར་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་མ་རིག་པའོ། །དེ་དག་བདག་མེད་པར་དཔེ་དང་རིགས་ པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ལ། དཔེ་ནི། ཆུ་ནང་གི་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་ཡིན་ལ། དེ་གནས་ཚུལ་ལ་ཟླ་བར་གྲུབ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་གོ །དེ་ཟླ་བར་སྣང་བཞིན་པའི་ དུས་ན་ཟླ་བས་སྟོང་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དོ། །ཡང་དཔེར་ན། འཇའ་ཚོན་ཁ་དོག་སྣ་ཚོངས་སུ་བཀྲ་ཞིང་གཟུང་དུ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་ཆོས་སོ། །དེ་གནས་ཚུལ་ལ་གཟུང་དུ་ ཡོད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་གོ །དེ་སྣང་བའི་དུས་ཉིད་ན་གནས་ཚུལ་ལ་གཟུང་དུ་མེད་ཅིང་རང་གི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་གྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དོ། །ཡང་དཔེར་ན། སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་ནི་ཆོས་སོ། །དེ་གནས་ཚུལ་ལ་རྟ་གླང་དུ་གྲུབ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་གོ །དེ་སྣང་བའི་དུས་ཉིད་ནས་རྟ་གླང་དུ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དོ། ། 2-419 དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་སྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྤྲུལ་པ་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་ཞིང་སྒོམ་པར་བྱེད་ པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ལོ། །ཟླ་བ་སྒྲོན་མེས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དཔེའི་སྒོ་ནས་བདག་མེད་སྒོམ་པའི་ཚུལ་འདི་གསལ་བར་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ པར་རིགས་པས་སྟོན་པ་ནི། ངོ་བོ་ལ་དཔྱོད་པ་གཅིག་དང་དུ་བྲལ། རྒྱུ་ལ་དཔྱོད་པ་རྡོ་རྗེ་གཟེགས་མ། འབྲས་བུ་ལ་དཔྱོད་པ་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགོག རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་ལ་དཔྱོད་པ་མུ་ བཞི་སྐྱེ་བྲལ། ཐམས་ཅད་ལ་དཔྱོད་པ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རིགས་པ་ལ་སོགས་པས། བདག་མེད་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སྒོམ་དགོས་པ

【現代漢語翻譯】 真正的無我禪修是：通過區分事物的智慧，以理智分析和尋找蘊（五蘊，構成個體的要素），因為找不到任何實在之物，所以認識到我執是錯誤的。通過禪修和習慣於蘊無我，可以阻止對個體的執著，從而實現禪修個體無我的目的。如果有人認為體驗果報的個體也不存在，那只是未經理性分析的表面現象。在表面上，有『我』、『有情』和『個體』的存在。然而，當通過理性分析時，在蘊的狀態中找不到個體。因此，在等持（專注）時，必須專注於事物的真實狀態。 第二，關於禪修法無我的方法：『法』是指所有事物，如色等。『法我』是指在普通人的心中顯現的，被認為是各自特徵中真實存在的。普通人認為在各自特徵中真實顯現的原因是：從無始以來就習慣了的俱生無明。通過比喻和理智來證明這些是無我的。比喻是：水中的月亮倒影是『法』，而它在狀態上被認為是真實的月亮是『法我』。當它顯現為月亮時，實際上是空性的，這就是『法無我』。另一個例子是：彩虹顯現出各種顏色，似乎可以被抓住，這是『法』。它在狀態上被認為是可抓住的，這是『法我』。當它顯現時，實際上是不可抓住的，並且沒有任何自性存在，這就是『法無我』。再比如：幻術中顯現的馬和牛是『法』。它們在狀態上被認為是真實的馬和牛，這是『法我』。當它們顯現時，實際上不是馬和牛，這就是『法無我』。 同樣，通過理解音樂、海市蜃樓、幻影、化身和乾闥婆城等例子，並將它們應用於所有事物並進行禪修，這就是禪修法無我的方法。《月燈三昧經》中也清楚地闡述了通過比喻來禪修無我的方法。第二，通過理智來證明法無我：通過分析本體，可以運用一與多的分析；通過分析原因，可以運用金剛屑（摧破金剛）的分析；通過分析結果，可以運用有無生滅的分析；通過分析原因和結果，可以運用四句生滅的分析；通過分析一切，可以運用緣起的理智等等。必須全神貫注地禪修對無我進行確定的意義。

【English Translation】 The actual meditation on selflessness is: Through the wisdom of discriminating awareness, when the aggregates (skandhas, the elements constituting an individual) are investigated and searched with reason, because nothing whatsoever is found, one recognizes that the clinging to self is a delusion. By meditating on and becoming accustomed to the selflessness of the aggregates, the clinging to a self of a person is averted, thereby accomplishing the purpose of meditating on the selflessness of a person. If one then thinks that there is no person who experiences the ripening of karma, that is merely an appearance according to convention without rational analysis. On the surface, there is the existence of 'self,' 'sentient being,' and 'person.' However, when analyzed through reason, there is no person in the state of the aggregates. Therefore, during meditative equipoise (concentration), one must focus on the actual state of affairs. Secondly, regarding the method of meditating on the selflessness of phenomena: 'Phenomena' refers to all things, such as forms, etc. 'Self of phenomena' refers to what appears to the ordinary mind as being truly established in their respective characteristics. The reason why things appear to ordinary people as being truly established in their respective characteristics is: the co-emergent ignorance that has been habitual from beginningless time. These are shown to be selfless through two means: examples and reasoning. The example is: the reflection of the moon in water is 'phenomenon,' while its being considered as the actual moon in its state is the 'self of phenomenon.' When it appears as the moon, it is actually empty, which is the 'selflessness of phenomenon.' Another example is: a rainbow appears with various colors and seems graspable, this is 'phenomenon.' Its being considered graspable in its state is the 'self of phenomenon.' When it appears, it is actually ungraspable and no essence of its own is established, which is the 'selflessness of phenomenon.' Another example is: horses and cattle appearing in a magic trick are 'phenomenon.' Their being established as actual horses and cattle in their state is the 'self of phenomenon.' When they appear, they are actually not horses and cattle, which is the 'selflessness of phenomenon.' Similarly, by understanding the examples of music, mirages, illusions, emanations, and cities of gandharvas, etc., and applying them to all phenomena and meditating, this is the method of meditating on the selflessness of phenomena. The Moon Lamp Sutra also clearly explains this method of meditating on selflessness through examples. Secondly, proving the selflessness of phenomena through reasoning: By analyzing the essence, one can use the analysis of one and many; by analyzing the cause, one can use the vajra sliver (diamond sliver) analysis; by analyzing the result, one can use the analysis of existence and non-existence, arising and ceasing; by analyzing both cause and result, one can use the analysis of the four extremes of arising and ceasing; by analyzing everything, one can use the reasoning of dependent origination, etc. One must meditate single-pointedly on the meaning of establishing selflessness.

---

་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རིགས་པ་མི་ཤེས་པ་ རྣམས་ལ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་དཔེ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས། བདག་མེད་པར་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་ཞིང་དོན་འགྲུབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་འཆར་ བྱེད་ལ་གདམས་པའི་མདོའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་གསལ་བར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལ་དགོས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་གཞན་ལས་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་དཔག་མེད་ཏུ། །ང་ཡིས་ཆོས་རྣམས་གང་གསུངས་པ། ། 2-420 ཡི་གེ་ཐ་དད་དོན་གཅིག་སྟེ། །ཡོངས་སུ་བསྒྲག་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་དང་། མི་གང་དོན་ལ་མཁས་གྱུར་པས། །དངོས་པོ་གཅིག་ནི་བསམས་བྱས་ནས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྒོམ་གྱུར་ཏེ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ གྱི་བདག་མེད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོས་རྒྱལ་པོ་འཆར་བྱེད་ལ། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོ་གདམས་པའི་མདོ། །གསལ་བར་བཤད་པས་འགྲོ་བའི་ཁམས་ཀུན་ལ། །ཡང་དག་ལྟ་བའི་ སྣང་བ་རྒྱས་པར་ཤོག །ཅེས་པ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་རབ་བྱུང་གི་ལོ་ས་ག་ཟླ་བ་ལ་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཚད་མ་སྨྲ་བའི་དོན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཚད་མ་སྨྲ་བའི་དོན་ འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དབང་པོ་ཉེར་ཞི་ཞི་བའི་ལམ་སྟོན་ཅིང་། །ཀུན་སྦྱོར་འཆིང་བ་མ་ལུས་གཅོད་མཛད་པ། །ཐུགས་རྗེ་མེ་ཏོག་དཀར་པོ་རྒྱས་ པ་ཡི། །བདེ་གཤེགས་ལམ་ལ་གུས་པས་འདུད་པར་བགྱི། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་དོན་བསྡུས་པ། །ལམ་གྱི་རིམ་པ་ཚང་ལ་མ་ནོར་ཞིང་། །རྒྱལ་སྲས་ཀུན་གྱི་འཇུག་ཡུལ་རྨད་བྱུང་བ། །རྣམ་པར་ ཕྱེ་སྟེ་རབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱ། །དེ་ལ་འདིར་གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོའི་དོན་བསྡུས་པ་བཀའ་འཁོར་ལོ་བཞི་ཡི་དོན་བཤད་པར་བྱའོ། འཁོར་ལོ་བཞི་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ཡས་ཕུབ། སྤྱོད་པ་མས་འཛེག 2-421 གཞི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ། ཐབས་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་བཅུའོ། །དང་པོ་ནི། ཐེག་པ་དམན་པའི་ལྟ་བ་ལས་འདས་པ། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ གསུངས་པའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་དགོས་པར་བསྟན་ནོ། །དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པའི་མདོ་མཐའ་དག་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་མས་འཛེག་ཅེས་པ་ ནི། མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤོང་ཞིང་། དགེ་བ་བཅུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་སྤོང་བ་དང་། མ་བྱིན་ལེན་སྤོང་བ་དང་། མི་ཚངས་སྤྱོད་སྤོང་བས་ནི་ལུས་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །རྫུན། ཕྲ་མ། ཚིག་རྩུབ། ངག་འཁྱལ་བཞི་སྤོང་བས་ནི་ངག་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །རྣབ་སེམས་དང་། གནོད་སེམས་དང་། ལོག་ལྟ་སྤོང་བས་ནི་ཡིད་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །གང་ཟག་གཅིག་ལ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་

【現代漢語翻譯】 是這樣的。然而，對於不瞭解理路的人，通過以上所展示的譬喻，確定無我並進行修習，也能生起證悟無我的智慧，從而成就意義。世尊對國王顯現（梵文：Udayana，烏陀衍那）所教誨的經文要義，已經簡要而清晰地闡述完畢。這具有極其重要的意義，正如其他經文中所說：『無量世界中，我所宣說的法，文字各異而意義相同，無法完全宣說。』以及，『無論何人精通意義，對一事物進行思考，修習所有這些，即是諸法之無我。』正如所說的那樣。能仁之王對國王顯現（梵文：Udayana，烏陀衍那）所宣說的，是所有佛經的精髓教誨之經。通過清晰地闡述，愿正見的光明在一切眾生界中增長！』這是榮敦大師一切智于繞迥歷的薩嘎月在吉祥那爛陀寺所著。 《量論釋義》 《量論釋義》 頂禮上師與本尊！ 調伏諸根，指示寂靜之道， 斷除一切煩惱束縛者， 于慈悲白蓮盛開之， 善逝之道，我以恭敬頂禮。 總攝一切佛經之精要義， 次第完整無謬之菩提道， 諸佛子之殊勝入處， 我將善加分別而宣說。 在此，總攝一切佛經精要之義，將宣說四法輪之義。何為四法輪？見解要高瞻遠矚，行持要腳踏實地，基礎是偉大的慈悲心，方法是十波羅蜜。

【English Translation】 It is so. However, for those who do not understand reasoning, by establishing non-self through the examples shown above and meditating on it, wisdom that realizes non-self will arise, and the meaning will be accomplished. The essence of the sutra in which the Blessed One advised King Udayana has been summarized and clearly explained. This is extremely important, as it is said in other sutras: 'In immeasurable realms, whatever Dharma I have spoken, the letters are different but the meaning is the same, and it is not possible to fully proclaim it.' And, 'Whoever is skilled in meaning, having contemplated one thing, meditates on all of them, is the non-self of all dharmas.' As it is said. The King of Sages spoke to King Udayana, the sutra that is the essence of all scriptures. By clearly explaining it, may the light of right view increase in all realms of beings! This was written by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at the glorious Nalanda Monastery in the Saga month of the Rabjung year. The Explanation of the Meaning of Pramana-vadin The Explanation of the Meaning of Pramana-vadin Homage to the Guru and the Yidam! Subduing the senses, showing the path of peace, Cutting off all bonds of affliction, To the path of the Sugata, where the white lotus of compassion blooms, I bow with reverence. Summarizing the essence of all scriptures, The complete and unerring stages of the path, The wonderful entrance for all the sons of the Buddhas, I will clearly distinguish and explain. Here, summarizing the essence of all scriptures, I will explain the meaning of the Four Wheels of Dharma. What are the Four Wheels? View should be high, conduct should be grounded, the basis is great compassion, and the method is the ten paramitas.

---

ལས་མེད་ལ། དེ་ནི་འདི་དག་གིས་འདུལ་བར་བྱེད་པས། འདུལ་བའི་གནད་ཀུན་ཏུ་འདུས་སོ། །མི་དགེ་བ་བཅུའི་གཉེན་པོ་ནི། དགེ་བ་བཅུས་བྱེད་དོ། གཞི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི། སྙིང་རྗེ་ཙམ་ནི་ཐེག་དམན་ ལའང་ཡོད་ལ། འདིར་ནི་ནམ་མཁས་ཁྱབ་ཚད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དགོས་པར་བསྟན་ནོ། །ལྟ་བ་ཡས་ཕུབ་ཅེས་པ་དང་། 2-422 གཞི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་པས་ནི། ཉམས་ལེན་གྱི་གནད་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་འདུས་པར་བསྟན་ནོ། །ཐབས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཞེས་པ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ ནི་ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་འདིར་འདུས་སོ། །ལྟ་བ་དང་། སྒོམ་པ་དང་། སྤྱོད་པ་གསུམ་ཀའང་འདིར་འདུས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ ཕྱིན་པ་ནི་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་བསྡུས་སོ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱང་འདིར་འདུ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་པོ་ ལྔ་ནི་ཐབས་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་གཉིས་ཀྱང་འདིར་འདུ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་གསུམ་ནི་བསོད་ ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཉིས་ཀར་བསྡུས་སོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཡང་འདིར་འདུ་སྟེ། བསམ་གཏན་གྱིས་ཞི་གནས་དང་། 2-423 ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལྷག་མཐོང་བསྡུས་པས་སོ། །སྦྱིན་སོགས་རེ་རེ་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཆ་ནི་ཐབས་ཡིན་ལ། སྦྱིན་སོགས་རེ་རེའང་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ ཡིན་ནོ། །ཡང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། ཞི་གནས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་བཞི། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད། ཐར་གནས་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་དགུ་རྣམས་ ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་བདག་མེད་གཉིས་དང་། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་དང་། སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཅན་རེ་རེ་ནས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་དགོས་པའི་ཆ་ ནས་དབྱེ་བ་ཡིན་གྱི། སྐབས་དོན་ཉེ་བར་བསྡུས་ན་བཞིར་འདུ་སྟེ། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། གཉིས་ཀ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དང་པོ་གསུམ་ ནི་ཆོས་ཅན་ལ་བདེན་འཛིན་གཅོད་པའི་དོན་དུ་བསྟན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི

【現代漢語翻譯】 無事（藏文：ལས་མེད་ལ།） 這些是通過這些來調伏的，所以調伏的要點都包含在這裡面了。十不善業的對治是依靠十善業。根本是大悲心，僅僅是悲心在小乘中也有，而這裡是指如同虛空般遍及一切眾生，希望他們脫離痛苦的大悲心，因此顯示了大悲心的必要性。『見解如高懸的旗幟』和『根本是大悲心』這兩句，顯示了修行的要點在於空性和悲心的結合。 所謂的方便波羅蜜多有十種，這十種波羅蜜多是圓滿十地的方法，大乘的一切法都包含在這裡面了。見解、禪修和行為三者也都包含在這裡面，般若波羅蜜多是見解，禪定波羅蜜多是禪修。持戒波羅蜜多是戒律的修習，禪定波羅蜜多是心的修習，般若波羅蜜多則涵蓋了智慧的修習。方便和智慧二者也包含在這裡面，前五個波羅蜜多是方便，般若波羅蜜多是智慧的體性。 福德資糧和智慧資糧也包含在這裡面，佈施、持戒和忍辱三種是福德資糧，禪定和智慧兩種是智慧資糧，精進則包含在兩者之中。止和觀也包含在這裡面，禪定涵蓋了止，智慧涵蓋了觀。從佈施等各自修持的角度來說是方便，而從不執著三輪體空的角度來修持佈施等則是智慧。 進一步詳細解釋止和觀，止包括四禪、四無色定、滅盡定、八解脫、以及有餘依涅槃的九次第定。觀則是指證悟二無我、三解脫門、以及十八空性的智慧部分。也就是說，從需要斷除對每個法之增益的角度來說是有差別的，如果從要義上歸納，則可以歸納為四種：外空、內空、內外空、空性空。前三種是爲了斷除對法之實執而宣說的，空性空則是...

【English Translation】 Nothing to do (Tibetan: ལས་མེད་ལ།) These are tamed by these, so all the key points of taming are included here. The antidote to the ten non-virtues is the ten virtues. The basis is great compassion. Mere compassion is also present in the Lesser Vehicle, but here it refers to the great compassion that pervades all sentient beings like the sky, wishing them to be free from suffering. Therefore, the necessity of great compassion is shown. 'The view is like a high-flying banner' and 'the basis is great compassion' show that the key point of practice lies in the union of emptiness and compassion. The so-called ten pāramitās (perfections) are the means to perfect the ten bhūmis (grounds). All the teachings of the Great Vehicle are included here. The three—view, meditation, and conduct—are all included here. The Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom) is the view, and the Dhyāna-pāramitā (Perfection of Meditation) is the meditation. The Śīla-pāramitā (Perfection of Morality) encompasses the training in morality, the Dhyāna-pāramitā encompasses the training in mind, and the Prajñāpāramitā encompasses the training in wisdom. The two—means and wisdom—are also included here. The first five pāramitās are means, and the Prajñāpāramitā is the essence of wisdom. The two accumulations—merit and wisdom—are also included here. Generosity, morality, and patience are the accumulation of merit, while meditation and wisdom are the accumulation of wisdom. Diligence is included in both. Śamatha (calm abiding) and vipaśyanā (insight) are also included here. Śamatha is encompassed by meditation, and vipaśyanā is encompassed by wisdom. From the perspective of practicing each of the perfections individually, it is a means. However, practicing each of the perfections without fixating on the three spheres (agent, object, and action) is wisdom. Furthermore, explaining śamatha and vipaśyanā in detail, śamatha includes the four dhyānas, the four formless absorptions, the cessation, the eight liberations, and the nine successive abidings of the state of liberation. Vipaśyanā refers to the wisdom aspect of realizing the two selflessnesses, the three doors of liberation, and the eighteen emptinesses. That is to say, there is a distinction from the perspective of needing to cut off the superimpositions on each phenomenon. If we condense the essential points, they can be summarized into four: external emptiness, internal emptiness, both emptiness, and the emptiness of emptiness. The first three are taught to cut off the belief in the inherent existence of phenomena, while the emptiness of emptiness is...

---

། ཆོས་ཉིད་ལ་བདེན་འཛིན་གཅོད་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་དུ་མ་འདུས་པའི་ཆོས་ གཞན་མེད་པས་དེ་གཉིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ན། བདག་མེད་མཐའ་དག་རྟོགས་པས་ལྷག་མཐོང་གི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྲུབ་བོ། །གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་དག །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། ། 2-424 དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་པ་དང་། སྣང་བཞིན་དུ་སྟོང་། སྟོང་བཞིན་དུ་སྣང་ཞེས་པས་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་དུ་རྟོགས་དགོས་པར་བསྟན་ཅིང་། གཟུགས་སྟོང་པའོ། ། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །ཞེས་པས་ནི། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་གཉིས་བསལ་ཞིང་། གཟུགས་ལས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ གསུངས་པས། སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་དགོས་པར་བསྟན་ནོ། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བློ་གྲོས་རབ་བརྙེས་ནས། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོ་མན་ངག་ཏུ། །ལེགས་པར་བསྡུས་ནས་བཤད་པའི་དགེ་བ་ དེས། །འགྲོ་ཀུན་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་ཚད་མ་སྨྲ་བའི་དོན་འགྲེལ་གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནད་བསྡུས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲ་ཞེས་བྱ་བའི་དགོན་པར་རབ་བྱུང་གི་ལོ་ས་གའི་ཟླ་བ་ལ་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ལྟ་བ་བཀའ་བཏགས་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་དོན་འགྲེལ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ། ༄༅། །ལྟ་བ་བཀའ་བཏགས་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་དོན་འགྲེལ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་ལྷ་པའི་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཉི་མ་གདུལ་བྱ་པདྨོའི་གཉེན། །འཁོར་བའི་མུན་པ་སེལ་བའི་སྒྲོན་མེ་མཆོག །མཐའ་ཡས་བྱམས་པའི་ཐུགས་ཀྱི་ཉེར་འཚོ་བ། །འགྲོ་བའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། 2-425 སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་གསུངས་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི། །སྙིང་པོའི་དོན་སྟོན་ལྟ་བ་བཀའ་བཏགས་བཞི། །དྲི་མེད་ལུང་དང་རིགས་པ་མན་ངག་གིས། །མཐའ་ཡས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བཤད་པར་བྱ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་ པ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ལྟ་ལོག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི། །ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་བཅུ་བཞིར་འདུ་ལ། དེའང་རྟག་ཆད་ཀྱི་ལྟ་བ་གཉིས་སུ་འདུ་བས། ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདེ་བླག་ཏུ་ཁེགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྡོམ་བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ ཞི་ཞིང་བདེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་གསུངས་པའི་དོན་རིག་པས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཕྱིའི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་ པ་དང་། ནང་གི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏ

【現代漢語翻譯】 這是爲了斷除對法性的實執。因為沒有包含有法和法性的其他法，所以當顯示這二者為空性時，通過證悟一切無我，就能圓滿成就勝觀的意義。如雲：『何時事物與非事物，不存於心識之前，彼時無有其他相，無所緣而寂滅。』意思是說，顯現的同時是空性，空性的同時是顯現，因此必須證悟二諦無別。如『色即是空，空即是色』所說，破除了增益和誹謗的兩種邊見。而且，色不異於空性，空性不異於色。因此，必須證悟顯空無別。憑藉卓越的智慧，圓滿掌握一切經論的精髓，將之善巧地歸納為口訣，以此功德，愿一切眾生獲得無上菩提！』這部名為《量論釋義·總攝一切經論要義並修持之口訣》是由榮敦大師·謝嘉昆日（榮敦·謝饒堅贊，1367-1449）在吉祥那爛陀寺于藏曆薩嘎月（藏曆四月）所著。 《見解·噶當四法印釋義·精華》 《見解·噶當四法印釋義·精華》 頂禮上師和本尊！ 禮敬佛日，調伏蓮花之友， 禮敬驅散輪迴黑暗之明燈， 禮敬以無盡慈悲滋養之心， 禮敬眾生至上之導師！ 諸佛所說一切經藏之， 見解精要即噶當四法印， 以無垢教理、正理與口訣， 為無邊所化眾生而宣說。 所謂外道所執之六十四種邪見， 可歸納為十四種不回答之見解， 而此又可歸納為常斷二見。 故若能善說四法印， 則彼等一切邪見皆可輕易遮破。 何為四法印？ 諸行無常， 諸漏皆苦， 涅槃寂滅安樂， 諸法無我。 首先，以理證成立『諸行無常』之義， 分為二： 成立外物無常， 以及成立內物無常。 初者又分二：

【English Translation】 This is to cut off the clinging to truth in the nature of phenomena. Since there is no other dharma that does not include the entity and the nature of phenomena, when these two are shown to be emptiness, the meaning of vipassanā (insight meditation) is completely accomplished by realizing all selflessness. As it says: 'When things and non-things do not remain before the mind, then there is no other aspect, and it is completely pacified without an object.' It means that while appearing, it is empty; while empty, it is appearing. Therefore, it is necessary to realize the inseparability of the two truths. As it says, 'Form is emptiness, emptiness is form,' it eliminates the two extremes of addition and defamation. Moreover, form is not other than emptiness, and emptiness is not other than form. Therefore, it is necessary to realize the inseparability of appearance and emptiness. With excellent wisdom, having fully grasped the essence of all the scriptures, and skillfully summarized them into oral instructions, by this merit, may all beings attain unsurpassed bodhi! 'This is called 'Explanation of Valid Cognition: Oral Instructions for Summarizing and Practicing the Essentials of All Scriptures,' written by Rongtön Chenpo (Rongtön Sheja Kunrig, 1367-1449) at the auspicious Nālandā Monastery in the Saga month (fourth month of the Tibetan calendar). 《View: Explanation of the Four Seals of the Kadampa: Essence》 《View: Explanation of the Four Seals of the Kadampa: Essence》 Homage to the Guru and Yidam! Homage to the Buddha Sun, friend of the lotus to be tamed, Homage to the supreme lamp that dispels the darkness of samsara, Homage to the one who cherishes the heart of boundless compassion, Homage to the supreme guide of beings! The essence of all the scriptures spoken by all the Buddhas, The essential view is the Four Seals of the Kadampa, With immaculate teachings, reasoning, and oral instructions, I will explain it to limitless beings to be tamed. The sixty-four wrong views held by outsiders, Can be summarized into fourteen unrevealed views, Which can be summarized into the two views of permanence and annihilation. Therefore, if the Four Dharma Seals are well explained, Then all those wrong views can be easily refuted. What are the Four Dharma Seals? All conditioned things are impermanent, All contaminated things are suffering, Nirvana is peaceful and blissful, All phenomena are without self. First, establishing the meaning of 'All conditioned things are impermanent' through reasoning, is divided into two: Establishing the impermanence of external objects, and establishing the impermanence of internal objects. The former is divided into two:

---

ེ། རྒྱུན་གྱི་མི་རྟག་པ་དང་། སྐད་ཅིག་གི་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། མངོན་པ་མཛོད་ལས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ ཁམས་ཐམས་ཅད་འཇིག་ཆགས་བསྟན་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་གི་མི་རྟག་པ་ནི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དང་པོ་གྲུབ་ཙམ་ཉིད་ནས་འཇིག་གམ་མི་འཇིག གལ་ཏེ་གྲུབ་ཙམ་ཉིད་ནས་འཇིག་གོ་ཞེ་ན། 2-426 འོ་ན་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པར་གྲུབ་སྟེ། གྲུབ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་གློག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གྲུབ་མ་ཐག་ཏུ་མི་འཇིག་གོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དང་པོ་གྲུབ་ཙམ་ ཉིད་ཀྱི་དུས་ནས་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དུས་ན་མི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་འཇིག་པས་རྟག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། རྟག་པ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ རོ། །ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །ནང་གི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུན་གྱི་མི་རྟག་པ་དང་། སྐད་ཅིག་གི་མི་རྟག་པའོ། །དང་པོ་ནི། མངོན་པ་མཛོད་ལས། སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་ འཆིའི་ཚུལ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་འཆིའི་མདོ་ལས་ཀྱང་བཤད་དོ། །སྐད་ཅིག་གིས་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་དངོས་ པོ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི། མར་མེ་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པར་གྲུབ་པ་ན། འདུས་བྱས་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་ཀ་འདུས་བྱས་སུ་ཁྱད་པར་མེད་ པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན། དུ་བ་ཞིག་མེ་ལས་སྐྱེ་བར་གྲུབ་པ་ན། དུ་བ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེ་ལས་སྐྱེ་བར་གྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ལྔར་བསྡུས་ནས། 2-427 དང་པོ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ། རགས་པ་རྣམས་མི་རྟག་པར་གཞན་རིག་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་སྟེ། འབྲས་བུ་མི་རྟག་པར་གྲུབ་པས་འབྲས་བུ་རྩོམ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱང་ མི་རྟག་པར་གྲུབ་སྟེ། རྒྱུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པར་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་གི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་མི་རྟག་པར་གྲུབ་ཚུལ་དེ་བཞིན་ནོ། །ནང་གི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ པ་རྣམས་མི་རྟག་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་གྲུབ་ཀྱང་། འབྲས་བུ་དབང་ཤེས་རྣམས་སྐད་ཅིག་གིས་འགྱུར་བར་མཐོང་བས་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་གྲུབ་བོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་བཞིའང་ རང་རིག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་རྟག་པར་གྲུབ་བོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབས་པས་རྟག་འཛིན་གྱི་བློ་ལྡོང་པས། རྟག་པར་ལྟ་བ་རིང་དུ་སྤོང་ངོ་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ལྷག་མ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྤོང་ངོ་། །དེ་ལ་ཐོག་མར་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བར་བསྟན་ལ། ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་བསགས་ པ་ཡིན་ལ། ལས་

【現代漢語翻譯】 證明常時無常和剎那無常。首先，如《俱舍論》（Abhidharmakośa）中所說：『應知一切世間皆有成住壞空。』 剎那無常是：一切有為法，最初成立之時，是壞滅還是不壞滅？如果成立之時就壞滅，那麼就成立了剎那壞滅，因為成立之後立即壞滅。例如天空中的閃電。如果成立之後不立即壞滅，那麼最初成立之時就應是常恒，因為那時是不壞滅之法。如果之後壞滅就不是常恒了嗎？不合理，因為常恒沒有變化，如同虛空。 證明內在事物無常有兩種：常時無常和剎那無常。首先，如《俱舍論》中所說：『應知眾生生死之理廣說。』三界眾生生死之理在經中也有宣說。證明剎那無常如前。 證明內外二者之事物剎那壞滅是：如果成立了最後一刻的燈焰剎那壞滅，那麼其他有為法也同樣會壞滅，因為二者作為有為法沒有差別。例如，如果成立了某種煙從火中產生，那麼所有其他的煙也都會從火中產生。 或者，將一切有為法歸納為五蘊，首先，證明色蘊無常。粗大的色法無常，為其他有情之現量所成立，因為果無常，所以成立了能生果之因也是無常，因為沒有因的完全變化，果的產生是不合理的。內在的色法也同樣成立是無常。內在的有色根無常，雖然不能以現量成立，但是因為見到果，即根識剎那變化，所以從果的相狀可以成立。 受、想等其餘四蘊，也以自證之力量成立為無常。因為已經證明一切有為法都是無常，所以能斷除常執之愚癡，長久捨棄常執之見。以『一切有漏皆是苦』等其餘三者，則能斷除斷見。首先，說明一切有漏皆是苦，有漏之業為煩惱所積，業

【English Translation】 Proving constant impermanence and momentary impermanence. Firstly, as stated in the Abhidharmakośa: 'One should understand that all realms of the world are subject to formation, duration, decay, and emptiness.' Momentary impermanence is: All conditioned phenomena, when they first arise, do they decay or not decay? If they decay as soon as they arise, then it is established that they decay in an instant, because they decay immediately after arising. For example, like lightning in the sky. If they do not decay immediately after arising, then they should be permanent from the moment they first arise, because at that time they are phenomena that do not decay. If they decay later, does that mean they are not permanent? It is unreasonable, because permanence has no change, like space. Proving the impermanence of internal objects has two aspects: constant impermanence and momentary impermanence. Firstly, as stated in the Abhidharmakośa: 'One should understand the extensive explanation of the cycle of birth and death of sentient beings.' The cycle of birth and death of sentient beings in the three realms is also explained in the sutras. Proving momentary impermanence is the same as before. Proving that both internal and external objects decay in an instant is: If it is established that the last moment of a flame decays in an instant, then other conditioned phenomena will also change in the same way, because there is no difference between the two as conditioned phenomena. For example, if it is established that a certain smoke arises from fire, then all other smoke will also arise from fire. Alternatively, all conditioned phenomena can be summarized into the five aggregates. First, proving the impermanence of the form aggregate. The gross forms are proven to be impermanent by the direct perception of others, because the result is impermanent, so it is established that the causes that produce the result are also impermanent, because without the complete change of the cause, the production of the result is unreasonable. The internal forms are also established to be impermanent in the same way. Although the internal sense faculties, which are forms, cannot be established by direct perception, they are established by the sign of the result, because the results, the sense consciousnesses, are seen to change in an instant. The remaining four aggregates, such as feeling and perception, are also established as impermanent by the power of self-awareness. Because it has been proven that all conditioned phenomena are impermanent, the delusion of clinging to permanence is dispelled, and the view of clinging to permanence is abandoned for a long time. With the remaining three, such as 'all contaminated things are suffering,' the view of annihilation is abandoned. First, it is shown that all contaminated things are suffering, and contaminated actions are accumulated by afflictions, and actions

---

ཀྱང་གཉིས་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་ལས་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལས་སོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀྱི་ཁམས་མ་གཏོགས་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་རྣམས་ནི་ཐུན་མོང་གི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བར་འདུས་སོ། ། 2-428 ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ནི་ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྲུབ་སྟེ། འདི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་། ན་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་འཕྲད་པ་དང་། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། རེ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པ་དང་། གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ཐམས་ཅད་གསུམ་དུའང་འདུས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ སྡུག་བསྔལ་དང་། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཐ་མལ་གྱི་ངོར་གནས་སྐབས་བདེ་ བར་སྣང་ཡང་། མཐར་ཐུག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསྟན་ནོ། །གཙང་བ་དང་། བདེ་བ་དང་། རྟག་པར་འཛིན་པ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཚུངས་པར་བཤད་དོ། ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བར་བསྟན་པ་ནི། འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བློ་སྐྱེ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་ལ། གང་ཟག་གི་བདག་ མེད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ནི། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་ནས། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ངར་འཛིན་འཇུག་པས། དེའི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་གཟུང་བྱ་ལ་གང་ཟག་དང་བདག་ཅེས་བརྗོད་དོ། ། 2-429 ཕུང་པོ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ཤིང་བཙལ་བ་ན་མེད་ཅིང་མ་རྙེད་པས་གང་ཟག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ མ་བརྟགས་པའི་གྲག་ངོ་ན་ཡོད་དེ། གང་ཟག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཤད་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བདག་སྐྱབས་མཆི། །ཞེས་པ་དང་། བདག་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བདག་ལ་སྨིན་ནོ། ། ཞེས་སོགས་རྣམ་གཞག་བྱེད་ཀྱང་། རིག་པས་བརྟགས་ན་གནས་ཚུལ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཅེས་བྱའོ། །ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚེ་འདི་གཙོ་བོར་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ རྩ་བ་བདག་འཛིན་ཡིན་པས་འདི་ལ་ཆེས་ཆེར་འབད་ནས་ཟློག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིའི་དངོས་པོ་ལ་ཆོས་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ལ། ཕྱི་ནི་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེ་དག་བདག་མེད་པར་སྒོམ་ ཚུལ་དཔེའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་དང་། རིག་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྒྱུ་མ་དང་། ཆུ་ཟླ་དང་། འཇའ་ཚོན་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་ནི། སྒྱུ་མ་ མཁན་གྱི་སྔགས་དང་སྨན་ལ

【現代漢語翻譯】 有兩種業：共同之業和不共同之業。除了完全清凈的世間之外，其他世間都因共同的有漏之業所生，故為痛苦所聚集。 不共同的有漏之業則形成內蘊的眾生，這也是八苦之苦。八苦為何？生、老、病、死、怨憎會、愛別離、所求不得、以及惡趣之苦。這所有一切都可歸納為三種苦：苦苦、壞苦、行苦。如果說有漏的感受，如快樂等，難道不存在嗎？在世俗的層面，暫時的快樂似乎存在，但最終卻引向苦苦，因此被視為壞苦。執著于清凈、快樂和常恒，這與顛倒見相同。顯示一切有漏之法皆為痛苦，是爲了生起從輪迴中解脫的意念。在顯示一切法無我時，分為人無我和法無我兩種。首先，論證人無我，是針對五蘊，由於俱生我執的緣故，其執著的對象被稱為『人』或『我』。 通過分別觀察五蘊的智慧進行分析和尋找時，卻找不到，因此說人是自性本空的。所謂『人』或『我』，在未經分析的世俗認知中是存在的，例如，宣說人（補特伽羅）的種種差別，以及『皈依三寶』，『我所造之業，其果報成熟於我』等等，這些都是名言安立，但若以理智分析，則在實相中並不存在，因此稱為人無我。在修道時，這一點至關重要，因為一切過患的根源在於我執，所以必須盡力斷除。 關於觀修外境諸法無我，外境指的是色等五蘊。觀修這些法無我的方式，分為以譬喻的方式和以理智的方式來顯示。首先是以幻術、水月、彩虹、陽焰等譬喻來顯示。首先，幻術師通過咒語和藥物等手段

【English Translation】 There are two types of karma: common karma and uncommon karma. Except for the completely pure realms, all other realms are born from common contaminated karma, and therefore are aggregates of suffering. Uncommon contaminated karma forms the sentient beings within. This is also the suffering of the eight sufferings. What are the eight sufferings? Birth, aging, sickness, death, encountering unpleasant things, separation from loved ones, unfulfilled desires, and the suffering of bad migrations. All of these can be summarized into three types of suffering: the suffering of suffering, the suffering of change, and the suffering of conditioning. If there are contaminated feelings, such as happiness, do they not exist? In the ordinary sense, temporary happiness seems to exist, but ultimately it leads to the suffering of suffering, so it is shown as the suffering of change. Holding onto purity, happiness, and permanence is said to be the same as inverted views. Showing that all contaminated things are suffering is for the purpose of generating the thought of definitely emerging from samsara. In showing that all dharmas are without self, there are two types: the absence of self of a person and the absence of self of phenomena. First, proving the absence of self of a person is based on focusing on the aggregates of appropriation. Because of the innate grasping at self, what is grasped by that grasping is called a 'person' or 'self'. When analyzed and searched with the wisdom that distinguishes the aggregates individually, it is not found, so it is said that a person is empty of inherent existence. The terms 'person' and 'self' exist in the unexamined conventional understanding, such as explaining the various distinctions of persons (Pudgala), and 'I take refuge in the Three Jewels,' and 'The results of actions done by me will ripen upon me,' and so on. Although such designations are made, when examined with intelligence, they do not exist in reality, therefore it is called the absence of self of a person. When practicing the path, it is essential to meditate on this, because the root of all faults is grasping at self, so one must strive greatly to counteract this. Regarding meditating on the absence of self in external objects, 'external' refers to the five aggregates such as form. The way to meditate on these as being without self is shown through examples and through reasoning. First, it is shown through examples such as illusion, water moon, rainbow, mirage, and so on. First, a magician through mantras and medicines etc.

---

་སོགས་པའི་མཐུ་ལས། འཇིམ་པའི་དུམ་བུ་རྟ་གླང་སོགས་སུ་སྟོན་པའི་ཚེ། རྟ་གླང་དུ་སྣང་ཡང་རྟ་གླང་གི་ངོ་བོའམ། རྟ་གླང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དཔེ་དེ་བཞིན་དུ། 2-430 འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བརྒྱུད་པའི་བདག་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ལས་རྟ་གླང་དུ་མེད་ཀྱང་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་བཞིན་དུ། གཟུགས་སོགས་སུ་བདེན་པར་མེད་ཀྱང་། གཟུགས་ སོགས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གཟུགས་སོགས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་མ་གཏོགས། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཅེས་བྱའོ། ། ཡང་ཆུ་ཟླའི་དཔེ་ནི། ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་ བར་སྣང་ཡང་། སྣང་བཞིན་པའི་དུས་ནས་ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བའི་ངོ་བོའམ། རང་བཞིན་ནམ། ཟླ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སོགས་སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱང་། སྣང་ཙམ་ དུ་ཟད་ཀྱི། གནས་ཚུལ་ལམ། སྡོད་ཚུལ་ལམ། འདུག་ཚུལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་སྣང་ཚུལ་དང་། གནས་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཞིབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་ པའི་དོན་ཡང་འདི་ཉིད་དོ། །འཇའ་ཚོན་གྱི་དཔེ་ནི། ཁ་དོག་བཀྲ་བ་དང་། གཟུང་དུ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་། གཟུང་དུ་མེད། བཅིང་དུ་མེད། ཐོགས་པ་མེད་དོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སོགས་སུ་ སྣང་བའང་རིག་པར་བྱའོ། །སྨིག་རྒྱུ་ཆུར་སྣང་ཡང་ཆུར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་སོགས་ཡོད་པར་སྣང་ཡང་། གཟུགས་སོགས་གནས་ཚུལ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་བརྙན་སོགས་གཞན་ཡང་སྦྱར་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། ། 2-431 ཐོག་མར་དཔེ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་དེ་ནས་དོན་ལ་སྦྱར་རོ། །དེ་ནས་དཔེ་དོན་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འདྲིས་པར་བྱའོ། །བདག་མེད་སྒོམ་པ་འདི་ཉིད་གལ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱས་པས། བདག་འཛིན་ཆོད་པར་འགྱུར་ལ། བདག་འཛིན་ཆོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཆོད་དེ། རྩ་བ་བཅད་པའི་ཡལ་ག་བཞིན་ནོ། །མྱ་ ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་ཞིང་བདེ་ཞེས་པའི་དོན་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འཁོར་བའི་འཆིང་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པའི་སྤངས་རྟོགས་གཉིས་སོ། །ཐེག་ཆེན་གྱི་མྱང་འདས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་མོ། །དེ་ ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུས་ནི་རྟག་པའི་མཐའ་སྤངས་ལ། ལོངས་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པས་ནི་ཆད་པའི་མཐའ་སྤངས་ཏེ། རྟག་ཆད་སྤངས་པ་དབུ་མའི་གོ་འཕང་མཐར་ཐུག་བརྙེས་སོ། ། ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞིའི་དོན་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །ལྟ་བ་བཀའ་བཏགས་རིགས་པས་བསྟན་པ་ལ་རིགས་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་གཟེགས་མ་དང་། ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགོག་དང་། གཅིག་དང་དུ་བྲལ་སོགས་སོ། །དཔེ་ལས་བདེན་ མེད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་དགོས་པ་གྲུབ་བོ། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་དོན་བསྡུས

【現代漢語翻譯】 憑藉這些力量，當把泥土捏成馬、牛等形狀時，雖然顯現為馬、牛，但實際上是空性，沒有馬、牛的本體或自性。就像這個例子一樣， 由於從無始輪迴以來串習的俱生我執的習氣完全成熟，就像實際上沒有馬、牛卻顯現為馬、牛一樣，雖然色等在勝義諦中並不存在，但僅僅是顯現為色等而已。除了顯現為色等之外，沒有色的本體或自性，這被稱為法無我。再比如水中月亮的例子，雖然在水中顯現出月亮，但在顯現的同時，水中並沒有月亮的本體、自性或月亮的特徵。就像這個例子一樣，雖然色等僅僅是顯現，但僅僅是顯現而已，沒有真實的住處、狀態或存在方式，應當這樣理解。因此，要詳細瞭解顯現方式和存在方式的差別。所謂『顯現而無自性』的意義就在於此。彩虹的例子是，雖然看起來顏色鮮艷且可以觸控，但實際上無法觸控、無法束縛、沒有阻礙。就像這個例子一樣，色等的顯現也應如是理解。就像海市蜃樓顯現為水，但實際上一點水也沒有一樣，雖然色等顯現為存在，但在勝義諦中，色等一點也不存在。同樣，也應結合其他如影像等的例子來理解。 首先要理解比喻，然後將比喻運用到意義上。之後，要反覆熟悉比喻和意義無二無別的狀態。修習無我是非常重要的，因為通過反覆習慣於此，就能斷除我執。斷除我執就能斷除煩惱障和所知障，就像砍斷樹根一樣。所謂涅槃寂靜安樂的意義是，涅槃是從輪迴的束縛中完全解脫的斷證二者。是大乘涅槃的三身。其中，法身遠離了常邊，報身和化身及其事業則遠離了斷邊，從而證得了遠離常斷二邊的究竟中觀果位。 已經很好地解釋了四法印的意義。以經教和理證來闡釋見解，其中的理證包括金剛屑、有無生滅、一多分離等。從比喻中領悟無實性的意義，這是必要的。總結了所有佛經的精髓。

【English Translation】 Through the power of these, when a lump of clay is shown as a horse, cow, etc., although it appears as a horse or cow, it is actually emptiness, devoid of the essence or nature of a horse or cow. Just like this example, Due to the complete ripening of the habitual imprints of self-grasping, which have been transmitted from beginningless samsara, just as a horse or cow appears even though it is not a horse or cow, although form, etc., do not truly exist, they are merely appearances of form, etc. Apart from merely appearing as form, etc., there is no essence or nature of form, which is called the selflessness of phenomena. Another example is the moon in water: although the moon appears in the water, from the moment it appears, there is not even a trace of the essence, nature, or characteristics of the moon in the water. Just like this example, although form, etc., exist merely as appearances, they are merely appearances, and there is no state, condition, or way of being at all. Therefore, one should understand the difference between the way things appear and the way they exist in detail. The meaning of 'appearing but without inherent existence' is precisely this. The example of a rainbow is that although it appears to have bright colors and can be grasped, it cannot be grasped, cannot be bound, and is without obstruction. Just like this example, the appearance of form, etc., should also be understood. Just as a mirage appears as water, but there is not even a trace of water, although form, etc., appear to exist, in reality, there is not even a trace of form, etc. Similarly, one should also understand by applying other examples such as reflections. First, understand the example, and then apply it to the meaning. After that, repeatedly familiarize yourself with the state of inseparability between the example and the meaning. Meditating on selflessness is very important, because by repeatedly familiarizing oneself with this, self-grasping will be severed. When self-grasping is severed, the afflictive and cognitive obscurations will be severed, just like a branch that has its root cut off. The meaning of 'Nirvana is peaceful and blissful' is that Nirvana is the abandonment and realization that completely liberates one from the bonds of samsara. It is the three kayas of the Great Vehicle's Nirvana. Among them, the Dharmakaya abandons the extreme of permanence, while the Sambhogakaya and Nirmanakaya, along with their activities, abandon the extreme of annihilation, thus attaining the ultimate state of Madhyamaka, which is free from permanence and annihilation. The meaning of the four seals of Dharma has been well explained. Reasoning is used to explain the view that is based on the scriptures, and the reasoning includes the Vajra Splinter, existence and non-existence, arising and ceasing, and separation from one and many. It is necessary to realize the meaning of emptiness from the examples. The essence of all the scriptures has been summarized.

---

་པ། ལྟ་བ་བཀའ་བཏགས་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་ཡི་དོན། །ལེགས་པར་བཤད་པའི་དགེ་ཚོགས་དྲི་མེད་དེས། །འགྲོ་ཀུན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མྱུར་ཐོབ་ཤོག ། 2-432 ཅེས་པ་འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལནྡྲའི་ཆོས་གྲྭར་རབ་བྱུང་གི་ལོ་དབང་པོའི་ཟླ་བ་ལ་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །དོན་དམ་པར་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ་ཟབ་དོན་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །དོན་དམ་པར་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ་ཟབ་དོན་རབ་ ཏུ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་སྐུ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་གཡོ་བ་མེད་ཀྱང་དེ། །གཟུགས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དཔག་ མེད་རབ་གསལ་བ། །མཐའ་ཡས་གདུལ་བྱ་སྨིན་པར་མཛད་ལ་འདུད། །ཐུབ་པ་མཆོག་གི་གསུང་རབ་དུ་མ་ལས། །བླ་མེད་ཐེག་པ་སྟོན་པར་ལུང་བསྟན་པ། །མཆོག་ཏུ་ཟབ་པར་སྟོན་མཛད་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ། ། རབ་དུ་དང་བའི་བློ་ཡིས་བསྟོད་པར་བགྱི། །རྒྱལ་བའི་གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་དོན། །དོན་བཞིན་སྟོན་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་སྙིང་པོ་ཡིས། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་དོན་དམ་བདེན་པ་འདི། །རྣམ་པར་བཤད་པའི་ ཚིག་དོན་དབྱེ་བར་བྱ། །ཐོག་མར་མཚན་བསྒྱུར་ཅིང་བཤད་པ་ནི། རྒྱ་གར་སྐད་དུ་པ་ར་མཱརྠསྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བོད་སྐད་དུ། དོན་དམ་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་པའོ། །དོན་དམ་པ་ཞེས་པ་ ནི། དོན་ཡང་ཡིན་དམ་པ་ཡང་ཡིན་པས་དོན་དམ་མོ། །ཡང་དམ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེའི་ཡུལ་ཡིན་པས་དམ་པའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དོན་དམ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཡུལ་ཡིན་པས་དམ་པའི་དོན་ནོ། ། 2-433 བདེན་གཉིས་ལས། བསླུ་བ་མེད་པའི་རིག་པ་དེ། །དོན་དམ་ཡིན་པར་ཁོ་བོ་འདོད། །ཅེས་སོ། །ཡང་དོན་དུ་གཉེར་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོག་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་དོན་དམ་ཞེས་བྱའོ། ། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། དོན་དམ་ཐོབ་དང་སྒྲུབ་པ་ནི། །དོན་དམ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་ནི། ལོ་ཙཱ་བས་ བཀོད་པའི་མཆོད་བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་པར་སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་དང་བྲལ་བར་བསམ་པ་ནི། དང་པོར་སྐྱེ་བའང་མེད། བར་དུ་གནས་པའང་མེད། ཐ་མར་འཇིག་པའང་མེད། འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེ་དང་མཚུངས་པ་ མེད་པས། དཔེ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་མར་འཛིན་པའི་རྟོག་པས་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་གང་ཟག་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། མགོན་ཁྱོད་གང་གི་ཇི་ལྟར་ བསྟོད་པར་བགྱི་སྟེ་བསྟོད་པར་མི་ནུས་སོ། །འདིས་དོན་དམ་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་དུ་བསྟན་ནོ། །དོན་དམ་བརྗོད་མེད་དེ་ལྟར་ཡིན་ནའང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གང་དང་འདྲ་བས་དོན་དམ་རྟོགས་པའི་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྟོག་པས་ཐ་

【現代漢語翻譯】 愿以對四法印（藏文：ཕྱག་རྒྱ་བཞི་，梵文天城體：चतुर्मुद्रा，梵文羅馬擬音：caturmudrā，漢語字面意思：四印）之見解的善說所積聚的無垢功德，令一切眾生速證圓滿佛果！ 此乃榮敦大師（藏文：རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་）于吉祥那爛陀寺（藏文：དཔལ་ནཱ་ལནྡྲའི་ཆོས་གྲྭ）在勝生年（藏文：རབ་བྱུང་）水虎年（藏文：ལོ་དབང་པོ）的月份所作。

《勝義贊釋·顯明深義》 《勝義贊釋·顯明深義》 頂禮上師與本尊！ 寂滅戲論、極度寂靜之身， 雖於法身（藏文：ཆོས་ཀྱི་སྐུ，梵文天城體：धर्मकाय，梵文羅馬擬音：dharmakāya，漢語字面意思：法身）無有動搖，然于彼， 無量光明顯現之色身（藏文：གཟུགས་སྐུ，梵文天城體：रूपकाय，梵文羅馬擬音：rūpakāya，漢語字面意思：色身）壇城， 敬禮調伏無邊所化眾生之尊！ 于諸佛陀（藏文：ཐུབ་པ་，梵文天城體：मुनि，梵文羅馬擬音：muni，漢語字面意思：牟尼）之殊勝經典中， 曾有授記將宣說無上乘（藏文：ཐེག་པ་，梵文天城體：यान，梵文羅馬擬音：yāna，漢語字面意思：乘）者， 以極深妙之方式宣說之龍樹（藏文：ཀླུ་སྒྲུབ་，梵文天城體：नागार्जुन，梵文羅馬擬音：Nāgārjuna，漢語字面意思：龍樹）， 我以極度虔誠之心讚頌您！ 諸佛經論一切心要之義， 如實宣說之龍樹心要， 此為善說之勝義諦（藏文：དོན་དམ་བདེན་པ་，梵文天城體：परमार्थसत्य，梵文羅馬擬音：paramārthasatya，漢語字面意思：勝義諦）， 當分別解說其詞句與意義。 首先翻譯並解釋題目：印度語為『Paramarthastava』，藏語為『勝義贊』。 『勝義』之義，既是『義』，又是『勝』，故為『勝義』。『勝』即是智慧（藏文：ཡེ་ཤེས，梵文天城體：ज्ञान，梵文羅馬擬音：jñāna，漢語字面意思：智慧），是智慧之境，故名『勝義之義』。或者，『勝義』即是理智，是理智之境，故名『勝義之義』。 如《二諦論》所說：『無欺之覺識，我視之為勝義。』 又因所求之義中，涅槃（藏文：མྱ་ངན་ལས་འདས་པ，梵文天城體：निर्वाण，梵文羅馬擬音：nirvāṇa，漢語字面意思：涅槃）之道最為殊勝，故名『勝義』。 如《辨中邊論》所說：『勝義之獲得與證悟，勝義有三種。』 頂禮文殊童子！此為譯者所作之供養偈。 于勝義中，思及遠離生、住、滅三者：首先，無生；其次，無住；最後，無滅。與世間之譬喻不同，故名『極超譬喻』。 因執著于相之分別念不可取，故由此而生起之人亦不可言說，故云：『怙主，我將如何讚頌您？實不能讚頌。』 此乃顯示勝義為不可言說。 勝義雖不可言說，然與何種真如（藏文：དེ་བཞིན་ཉིད，梵文天城體：तथाता，梵文羅馬擬音：tathātā，漢語字面意思：真如）之義相似？以勝義證悟之智慧所行之境，與世間分別念之假立。

【English Translation】 May all beings quickly attain perfect Buddhahood through the immaculate accumulation of merit from the well-explained understanding of the four seals! This was composed by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at the auspicious Nalanda Monastery in the month of the Water Tiger year of the Rabjung.

Commentary on the Praise of Ultimate Reality: A Thorough Elucidation of Profound Meaning Commentary on the Praise of Ultimate Reality: A Thorough Elucidation of Profound Meaning Homage to the Guru and the Yidam! The body of perfect peace, utterly pacified from elaboration, Though unmoving from the Dharmakaya, yet in it, The immeasurable mandala of the Rupakaya shines forth, I bow to the one who ripens limitless beings to be tamed! Among the many scriptures of the supreme Thubpa, It was prophesied that the unsurpassable vehicle would be taught, To Nagarjuna, who teaches with utmost profundity, I offer praise with a mind of utmost devotion! The essence of all the Buddha's teachings, Nagarjuna, the heart of the matter, who teaches the meaning as it is, This ultimate truth, well-spoken, Let us distinguish the words and their meanings. First, translating and explaining the title: In Sanskrit, 'Paramarthastava'; in Tibetan, 'Praise of Ultimate Reality'. The meaning of 'ultimate reality' is that it is both 'meaning' and 'ultimate', hence 'ultimate reality'. 'Ultimate' is wisdom, and it is the object of wisdom, hence 'the meaning of ultimate'. Or, 'ultimate reality' is reason, and it is the object of reason, hence 'the meaning of ultimate'. As it says in the Two Truths: 'The unerring awareness, I consider it to be ultimate reality.' Moreover, because the path to Nirvana is supreme among the meanings to be sought, it is called 'ultimate reality'. As it says in Distinguishing the Middle from the Extremes: 'The attainment and realization of ultimate reality are considered to be threefold.' Homage to Manjushri, the youthful one! This is the offering verse composed by the translator. In ultimate reality, thinking of being free from the three—arising, abiding, and ceasing: First, there is no arising; second, there is no abiding; finally, there is no ceasing. It is unlike worldly examples, hence it is called 'exceedingly beyond example'. Because it cannot be grasped by the conceptual thought that clings to characteristics, and because it cannot be expressed by the person who is incited by it, therefore: 'Protector, how shall I praise you? I am unable to praise.' This shows that ultimate reality is inexpressible. Although ultimate reality is inexpressible, what is it similar to in the meaning of suchness? The object of the wisdom that realizes ultimate reality is a fabrication of worldly conceptual thought.

---

སྙད་ལ་བཏགས་པ་སྟེ། ཐ་སྙད་ལ་གནས་ནས་བདག་གིས་གུས་པ་ཆེན་པོས་བསྟོད་པར་བགྱི། ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་གང་དང་འདྲ་བ་ལས། 2-434 འཇིག་རྟེན་གྱིས་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་གནས་ནས། གུས་པ་ཆེན་པོས་བདག་གིས་བསྟོད། །ཅེས་བྱའོ། །དངོས་པོའི་སྤྲོས་པ་མི་མངའ་བར་བསྟན་པ་ནི། མགོན་པོ་ཁྱོད་ལ་སྐྱེ་བའི་འཇིགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་ མངའ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ལ་གཤེགས་པ་དང་བྱོན་པ་མི་མངའ་སྟེ། དངོས་པོའི་མཚན་མ་མི་མངའ་བས་སོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་མི་མངའ་ལ་ ཕྱག་འདུད། །ཅེས་སོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་གཉིས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་མི་མངའ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་ནི། དངོས་པོའང་མ་ལགས། དངོས་མེད་ཀྱང་མ་ལགས། ཟུང་བཀག་པ་དང་པོའོ། །ཆད་པ་མ་ལགས་རྟག་ མ་ལགས་ཞེས་པ་ནི། ཟུང་གཉིས་པ་བཀག་པའོ། །མི་རྟག་མ་ལགས་རྟག་མ་ལགས་ཞེས་པ་ནི། ཟུང་བཀག་པ་གསུམ་པའོ། །གཉིས་ཚན་གསུམ་བཀག་པས། གཉིས་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཅེས་སོ། །ཁ་ དོག་གི་སྤྲོས་པ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པ་ནི། དམར་དང་ལྗང་དང་བཙོད་མདོག་མིན། །སེར་དང་ནག་དང་དཀར་མ་ལགས། །ཁྱོད་ལ་ཁ་དོག་ཡོངས་མི་དམིགས། །མདོག་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཅེས་པའོ། ། ཚད་མི་མངའ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་ནི། ཆེན་པོ་མ་ལགས་ཆུང་མ་ལགས། །རིང་དང་ཟླུམ་པོ་མ་ལགས་ལ། །ཚད་མེད་པ་ཡི་དངོས་བརྙེས་པ། །ཚད་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཅེས་པའོ། །གང་ལའང་གནས་པ་མི་མངའ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་ལ། 2-435 ཉེ་རིང་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། །རིང་མིན་ཉེ་བ་མ་ལགས་པ། །ཞེས་སོ། །ནམ་མཁའ་དང་ས་གཞིའི་སྤྲོས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། ནམ་མཁའ་མ་ལགས་ས་མ་ལགས། །ཞེས་པའོ། །འཁོར་འདས་ཀྱི་ སྤྲོས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། འཁོར་མིན་མྱ་ངན་འདས་མ་ལགས། །ཞེས་པའོ། །གང་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱི་གནས་པ་མི་མངའ་བ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཅེས་པའོ། །ཟབ་པར་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་ སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་མི་གནས་ཏེ། གནས་པ་པོར་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཅིང་། མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་དང་ལྡན་པས་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་ བརྙེས་པས། ཟབ་མོ་དོན་དམ་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད་དོ། །ཟབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ལྟའི་བསྟོད་པ་ཁྱོད་ལ་བསྟོད་པར་བགྱིའམ། དོན་དམ་པར་ནི་འདིར་ནི་ཅི་ཞིག་བསྟོད་དེ། བསྟོད་པར་བྱར་མེད་ དོ། །ཡུལ་གང་ལ་གང་གིས་བསྟོད་པར་བྱར་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་ནི་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན་པས་ཆོས་གང་གི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པར་མི་ནུས་ཞེས་བསྟན་པ་ ནི། དང་པོར་སྐྱེ་བ་དང་། བར་དུ་གནས་པ་དང་། ཐ་མར་འཛིན་པ་རྣམས་སྤངས་ཤིང་། དོན་དམ་གང་ལ་མཐའ་དང་དབུས་མེད

【現代漢語翻譯】 依賴於名言，安住於世俗諦，我以極大的恭敬來讚頌您。或者，以智慧所行之境，如實性，與何種意義相似呢？ 安住於世間所立的名言，我以極大的恭敬來讚頌您。如是說。爲了顯示不具有事物的戲論，怙主（mgon po，保護者）您完全沒有出生的恐懼，因為您是無生的自性。怙主您沒有去和來，因為您沒有事物的相狀。因此，我對不具有事物的您頂禮。 通過不具有事物和非事物二者的戲論來讚頌：您不是事物，也不是非事物。這是第一重遮止。『不是斷滅，也不是常』，這是第二重遮止。『不是無常，也不是常』，這是第三重遮止。通過遮止三重二元對立，我對不具有二元的您頂禮讚頌。如是說。 爲了顯示不執著于顏色的戲論：不是紅色、綠色或藍色，也不是黃色、黑色或白色。在您那裡，顏色完全不可見。我對不具有顏色的您頂禮。如是說。 通過不具有尺度來讚頌：不是大，也不是小；不是長，也不是圓。您已證得無量之事物。我對不具有尺度的您頂禮。如是說。通過不具有安住于任何處來讚頌， 爲了顯示沒有遠近：不是遠，也不是近。如是說。爲了顯示沒有虛空和地面的戲論：不是虛空，也不是地面。如是說。爲了顯示沒有輪迴和涅槃的戲論：不是輪迴，也不是涅槃。如是說。我對不具有任何所緣之安住方式的您頂禮。 爲了顯示甚深：不住於色等一切法，因為沒有見到安住者。成為法界之事物自性，且以極度甚深而具足法，因此證得甚深。我對甚深勝義諦的您頂禮讚頌。以甚深之方式，我是否應該讚頌如此的您呢？在勝義諦中，這裡有什麼可以讚頌的呢？沒有可以讚頌的。在何處以何物來讚頌呢？因為一切法皆是空性。爲了顯示在勝義諦中是無戲論，因此無法以任何法來讚頌， 首先捨棄生，中間捨棄住，最後捨棄滅。在勝義諦中，沒有邊和中。

【English Translation】 Relying on terms, abiding in conventional truth, I praise you with great reverence. Or, with what meaning does the sphere of wisdom, suchness, resemble? Abiding in the terms established by the world, I praise you with great reverence. Thus it is said. To show that you do not possess the proliferation of things, Protector (mgon po), you have no fear of birth, because you are the nature of no-birth. Protector, you have no going or coming, because you have no characteristics of things. Therefore, I prostrate to you who do not possess things. Praising through not possessing the proliferation of both things and non-things: You are neither a thing nor a non-thing. This is the first negation. 'Not annihilation, nor permanent,' this is the second negation. 'Not impermanent, nor permanent,' this is the third negation. By negating three pairs, I salute and praise you who do not possess duality. Thus it is said. To show that the proliferation of color is not perceived: Not red, green, or blue, nor yellow, black, or white. In you, color is not perceived at all. I salute you who do not possess color. Thus it is said. Praising through not possessing measure: Not large, nor small; not long, nor round. You have realized the object of immeasurability. I salute you who do not possess measure. Thus it is said. Praising through not possessing abiding in anything, To show that there is no near or far: Not far, nor near. Thus it is said. To show that there is no proliferation of sky and earth: Not sky, nor earth. Thus it is said. To show that there is no proliferation of samsara and nirvana: Not samsara, nor nirvana. Thus it is said. I salute you who do not possess abiding in any way of objectification. To show profundity: Not abiding in all phenomena such as form, because the abider is not perceived. Having become the nature of the object of the realm of phenomena, and possessing dharma through extreme profundity, therefore having realized profundity. I salute and praise you, the profound ultimate truth. In what way should I praise you in such a profound way? In ultimate truth, what is there to praise here? There is nothing to praise. Where and with what should one praise? Because all phenomena are emptiness. To show that in ultimate truth there is no proliferation, therefore one cannot praise through any dharma, First abandoning birth, in the middle abandoning abiding, and finally abandoning cessation. In ultimate truth, there is no beginning or middle.

---

་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་ཁྱོད་ལ་ཡོན་ཏན་གང་གི་སྒོ་ནས་བསྟོད་ནུས་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། 2-436 སྤྲོས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་ནི། རིང་དུ་གཤེགས་པ་དང་འབྱོན་པ་མི་མངའ་ཞིང་། འགྲོ་བའི་སྤྲོས་པའང་སྤངས་པ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ ལ་བསྟོད་པས། དགེ་བ་གང་ཐོབ་དེས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ནས། བདེ་གཤེགས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་ཤོག །ཅེས་པ་ནི་བསྔོ་བའོ། །དོན་དམ་པའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། །རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀྲིཥྞ་པཎྜི་ཏ་དང་། ལོ་ཙཱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞལ་ནས་ལེགས་འོངས་པའི། ། ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་དོན་དམ་བསྟོད་པ་འདི། །ཚིག་དོན་རྣམ་འགྲེལ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ལས། །དགེ་བ་གང་ཐོབ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་བསྔོ། །སྔོན་ཆད་བོད་འདིར་འདི་ཡི་འགྲེལ་པ་དག །ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ བྱས་པར་མ་མཐོང་པས། །ཁོ་བོས་འབད་ནས་ཅུང་ཞིག་བྱས་པ་འདི། །སྔོན་ནས་མེད་པའི་ལེགས་བཤད་དམ་པ་ཡིན། །ཞེས་དོན་དམ་པའི་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ་ཟབ་དོན་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ འདི་ནི་རོང་སྟོན་ཆེན་པོས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་རབ་བྱུང་གི་ལོ་ལ་སྦྱར་བའོ། །མངྒལཾ།། །། ༄། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་རྣམ་བཤད་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བཤད་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་རྣམ་བཤད་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ། 2-437 ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་གངས་རིའི་མདོག་ཅན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡང་དག་ལྟ་བའི་འོད་ཀྱིས་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི། །མུན་པ་རིང་དུ་སྤངས་པའི་མཁྱེན་པ་རྒྱས། །གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་དོན་ བསྡུས་པ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཤད་པར་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བོ་དྷི་ཙིཏྟ་ནི། བོད་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ སོ། བི་བར་ཎ་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པའོ། །བཤད་པར་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོན་པའི་ཚིགས་ སུ་བཅད་པ་རྣམ་སྣང་གིས་གསུངས་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་ཡོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་། །ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་དང་། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །ཆོས་བདག་མེད་པར་མཉམ་ཉིད་པས། །རང་སེམས་གདོད་ ནས་མ་སྐྱེས་པ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་ཡོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཞེས་པ་ནི། དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པར་ལྟ་བ

【現代漢語翻譯】 因為遠離戲論，以及沒有能取和所取，所以在這個世間，你沒有任何可以讚頌的功德。 因為遠離一切戲論的邊際，又以遠離戲論的方式讚頌，所以既沒有長久的離去也沒有到來，也捨棄了行走的戲論。以讚頌善逝，所獲得的善，積累福德和智慧的資糧，愿能到達善逝的境界。這是迴向文。究竟贊由導師聖龍樹所著圓滿。印度堪布克里ishna班智達和譯師楚臣嘉瓦翻譯並校訂完成。導師龍樹親口說：『善哉！此法之精髓，究竟贊，從詞義的解釋中，所獲得的善，迴向無上菩提。』以前在藏地，從未見過此論的註釋，我努力做了一些，這是前所未有的善說。 名為《究竟贊釋·深義極明》的註釋，由榮敦大士在吉祥那爛陀寺的寺院中，于某年所著。吉祥圓滿！ 導師龍樹所著的《釋·日光》。 《菩提心釋》，世尊毗盧遮那所說的意義解釋，導師龍樹所著的《釋·日光》。 頂禮上師和殊勝本尊雪山色者！以正見的明光，長久驅散二障的黑暗，增長智慧。彙集一切經藏的精髓意義，頂禮聖龍樹足！所要解釋的菩提心的偈頌是：梵語為菩提 चित्त (bodhicitta, बोधिचित्त，菩提質多，覺悟之心)，藏語為菩提心。毗瓦爾那為釋。頂禮殊勝本尊是：頂禮文殊童子！這是（敬禮句）。所要解釋的，宣說菩提心的偈頌是如來毗盧遮那所說：『遠離一切存在，蘊、處、界等，能取和所取完全捨棄，法無我性平等性，自心本初不生，是空性的自性。』這是（偈頌）。其中『遠離一切存在』是指：認為事物自性存在的觀點。

【English Translation】 Because of being free from elaboration and not having grasping and grasper, there is nothing in this world by which you can be praised for any quality. Because of being free from all extremes of elaboration, and praising through being free from elaboration, there is neither long departure nor coming, and also abandoning the elaboration of going. By praising the Sugata, whatever merit is obtained, may it accumulate the collections of merit and wisdom, and may it go to the state of the Sugata. This is the dedication. The Ultimate Praise composed by the teacher Arya Nagarjuna is complete. The Indian Abbot Krishna Pandit and the translator Tsultrim Gyalwa translated, revised, and finalized it. Teacher Nagarjuna himself said: 'Excellent! This essence of Dharma, the Ultimate Praise, from the explanation of words and meanings, whatever merit is obtained, may it be dedicated to supreme Bodhi.' Previously in Tibet, no commentary on this treatise has been seen at all. I have strived to do a little, this is an unprecedented excellent explanation. The commentary called 'The Ultimate Praise Commentary: Extremely Clear Meaning' was composed by Rongton Chenpo at the monastery of glorious Nalanda in a certain year of the Rabjung cycle. Mangalam! The Explanation 'Rays of the Sun' composed by the teacher Nagarjuna. The Explanation of the Mind of Enlightenment, the meaning explained by the Bhagavan Vairochana, the Explanation 'Rays of the Sun' composed by the teacher Nagarjuna. Homage to the Lama and the supreme deity, the color of the snow mountain! With the light of correct view, dispelling the darkness of the two obscurations for a long time, increasing wisdom. Gathering the essential meaning of all the scriptures, homage to the feet of Arya Nagarjuna! The verses of the Mind of Enlightenment to be explained are: In Sanskrit: बोधिचित्त (bodhicitta, बोधिचित्त，Bodhi Citta, Mind of Enlightenment), In Tibetan: Byang chub kyi sems (བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས།, Mind of Enlightenment). Vivarana is explanation. Homage to the supreme deity is: Homage to Manjushri Kumara! This is (the homage verse). The verses to be explained, proclaiming the Mind of Enlightenment, are spoken by the Tathagata Vairochana: 'Free from all existence, aggregates, sources, realms, etc., grasping and grasper completely abandoned, Dharma without self-nature, equality, one's own mind primordially unborn, is the nature of emptiness.' This is (the verse). Among them, 'Free from all existence' means: the view that things exist by their own nature.

---

་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡིན་པས། སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་མཐའ་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ། གཅིག་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས། དུས་དང་གནས་སྐབས་ཀུན་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་དང་བྲལ་བར་གྲུབ་བོ། །ཞིང་ནི་ཚིག་ཕྱི་མ་སྡུད་པའི་ཚིག་གོ ། 2-438 མདོར་བསྟན་ནོ། །ཡོད་པ་དང་བྲལ་ཞེས་པ་ལས། ཡོད་པ་ངོས་བཟུང་བ་ནི། ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་དང་། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་ཞེས་པ་ཡན་ཆོད་ཀྱིས་བསྟན་ནོ། །བྲལ་ཞེས་པ་ནི། རྣམ་སྤངས་ ཞེས་པས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཞེས་པ་ནི། གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་གོ །བདག་མེད་པ་ནི། ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུ་ནང་དུ་ཟླ་བ་སྣང་ཡང་ངོ་བོའམ་མཚན་ཉིད་མེད་ པ་ལྟ་བུའོ། །ཕུང་པོ་སོགས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པས་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ན། གཟུང་བ་ཡུལ་དང་། འཛིན་ པ་སྣང་བ་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ལན། གཟུང་དང་འཛིན་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །ཞེས་པས་བསྟན་ནོ། །འཛིན་པ་མེད་ན་སེམས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་ པས་རང་སེམས་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་གདོད་མ་ནས་ཞི་བས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་བོ། །དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ ལས། འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་བཙལ་ན་མི་རྙེད་དོ། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཚུལ་དང་། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་ཚུལ་ལོ། ། 2-439 དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་སེམས་ ཅན་མ་སྒྲོལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་བྱའོ། །ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ཇི་ལྟར་བསྒྲལ་བའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། མ་སྒྲོལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་འགོད་པའོ། །དབུགས་ མ་ཕྱུང་བ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བའོ། །ཞེས་པ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་ལས་འདོན་པས་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཅིངས་ནས་དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་མཐོ་རིས་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་འགོད་པས་དབུགས་ཕྱུང་བའོ། །ཡོངས་སུ་ མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པས་ནི། མི་སློབ་ལམ་ལ་འགོད་པར་བསྟན་ནོ། །དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ནི། རྫོགས་པའི་བྱང་ ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་བྱ་ལ་སློབ་པར་དམ་བཅའ་བའོ། །མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། དེའི་བསླབ་བྱ་ལ་སློབ་པར་དམ་བཅས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ ཀྱི་རྣམ་པས་སྨོན་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱ

【現代漢語翻譯】 是虛妄的附加。 爲了破除這種虛妄附加的邊見，才宣說了遠離一等等，從而證明了在任何時候和情況下，都遠離了自性存在。『ཞིང་』（zhīng）是總結後文的詞。

已經簡要地指出了。從『遠離存在』中，對『存在』的認知，是通過『蘊、處、界等，以及能取和所取』等來指出的。『遠離』是通過『遍離』來解釋的。『法』是指前面所說的那些。『無我』是指沒有自性或本性，例如水中顯現的月亮，雖然顯現但沒有自性或特徵。 蘊等等一切都相同于空性，因此在無自性上是平等的。由於蘊、界、處被顯示為空性，那麼能取（境）和所取（顯現）是什麼呢？對此的回答是：『能取和所取遍離』，由此來顯示。如果認為沒有能取就會沒有心，那麼，一切法在無我空性上是平等的，因此自心也只是名言上的顯現而已，勝義諦上從原始以來就是寂滅不生的。因此，成立為空性的自性。《寶積經》中說：『光護，心若遍尋則不可得。』有兩種發菩提心的方式：世俗菩提心的發心方式和勝義菩提心的修習方式。

第一種是：如同佛陀薄伽梵過去發起無上菩提心一樣，菩薩們發起無上菩提心一樣，我也要度化一切未度化的眾生。』這是總的宣說。如何度化的方式是：『度化未度化的眾生』，這是指安置於出世間的道上。『令未出息者出息』，這是指從三惡道中解脫出來，從痛苦的束縛中解脫出來，安置於天界的安樂中，從而令其出息。『爲了令未得涅槃者得涅槃』，這是指安置於無學道上。從『從今以後』等等，是發誓學習菩薩的學處，直到獲得圓滿菩提。總之，是發起無上菩提心，併發誓學習其學處。這樣，以世俗的方式，具有願望的自性。

【English Translation】 It is a false imputation. In order to refute the extreme of imputation, it is said to be separate from one, etc., thus proving that it is separate from being existent by nature at all times and in all circumstances. 'ཞིང་' (zhīng) is a word that summarizes the following words.

It has been briefly pointed out. From 'separate from existence', the recognition of 'existence' is indicated by 'skandhas, āyatanas, dhātus, etc., and grasper and grasped'. 'Separate' is explained by 'completely abandoned'. 'Dharma' refers to those mentioned above. 'No-self' means no essence or nature, like the moon appearing in the water, although it appears, it has no essence or characteristics. All skandhas etc. are equal in emptiness, so they are equal in being without self-nature. Since skandhas, āyatanas, and dhātus are shown to be empty, then what are the grasped object and the grasper appearance? The answer is: 'Grasper and grasped are completely abandoned', which is shown by this. If it is thought that there will be no mind without a grasper, then all dharmas are equal in selflessness and emptiness, so one's own mind is only a mere appearance in name, but in the ultimate truth, it is peaceful and unborn from the beginning. Therefore, it is established as the nature of emptiness. The Ratnakuta Sutra says: 'Light-protected, the mind cannot be found if searched everywhere.' There are two ways to generate Bodhicitta: the way to generate conventional Bodhicitta and the way to practice ultimate Bodhicitta.

The first is: 'Just as the Buddha, the Bhagavan, generated the supreme Bodhicitta in the past, and the Bodhisattvas generated the supreme Bodhicitta, so I will liberate all sentient beings who have not been liberated.' This is a general statement. The way to liberate is: 'Liberate those who have not been liberated', which means placing them on the path of transcendence. 'To make those who have not breathed breathe', this means liberating them from the three lower realms, liberating them from the bonds of suffering, and placing them in the happiness of the heavens, thereby making them breathe. 'In order to make those who have not attained Nirvana attain Nirvana', this means placing them on the path of no more learning. From 'from now on' etc., it is vowing to learn the precepts of the Bodhisattva until attaining perfect enlightenment. In short, it is to generate the supreme Bodhicitta and vow to learn its precepts. In this way, in a conventional way, it has the nature of aspiration.

---

ི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཚུལ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། ། གཉིས་པ་ནི། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསང་སྔགས་ཀྱི་སྒོའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། ། 2-440 དེའི་ཕྱིར་དེའི་རང་བཞིན་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཆད་པའི་མཚམས་སྦྱར་རོ། །དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཆད་པར་བཞེད་ནས། མཆོད་བརྗོད་དང་། རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བ་ ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་རྡོ་རྗེ་འཆང་སྟེ། དེ་ལ་གུས་པས་བཏུད་ནས་ཞེས་པ་ནི། མཆོད་བརྗོད་དོ། །གང་གིས་བསྒོམ་པས་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་ནས་ འཇིག་པར་བྱེད་པའི་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་བཤད་པ་ནི་རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བའོ། །དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། རྫོགས་པའི་སངས་ རྒྱས་རབ་བརྙེས་བྱས། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་རབ་བསགས། །ཆོས་ལ་མི་རྟོགས་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྐྱེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དམ་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ། ངོ་བོ་ངོས་ བཟུང་བ་ནི། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པས་མ་བསྒྲིབ་ཞིང་། རྟག་ཏུ་བདག་དང་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པར་ རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཞེད་དོ། །ཐུགས་རྗེ་མངའ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གདུལ་བྱ་ལ་སྙིང་རྗེས་བརླན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་འབད་ནས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་སོ། ། 2-441 དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི། བདག་མེད་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས། ཐོག་མར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྟན་པ་ནི། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ནི་རིག་པས་ བརྟགས་ན་མི་རྙེད་དོ། །རིག་པ་གང་ཞེ་ན། རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་བདག་ཡིན་ན། །སྐྱེ་དང་འཇིགས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན། །ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའོ། །བདག་དེ་རིག་པ་འདིས་དཔྱད་ན་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་འགའ་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཁོ་ན་ལ་བདག་འཛིན་འཇུག་གི་དེ་ལས་གཞན་ དུ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དེ་ཕུང་པོ་ཡིན་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བས། ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་འཛིན་པ་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་བདག་གི་ཚུལ་ལམ་མཚན་ཉིད་མ་ ཡིན་པས། བདག་དང་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་ཁས་བླངས་པར་མི་བྱའོ། །བདག་དང་ཕུང་པོ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའོ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དང་། བདག་རྟག་པ་ལ་རྟེན་པ་དང་བརྟེན་པ་ཅན་དུ་ ནམ་ཡང་

【現代漢語翻譯】 以上已經展示了生起菩提心的方式。 第二部分是：此後，想要修持密咒之門的菩薩們，也應當通過修習勝義菩提心的力量來生起菩提心。 因此，將要闡述它的自性，這是爲了引出對勝義菩提心的闡釋。 想要闡釋勝義菩提心，首先是敬禮和立誓造論： 具有菩提心自性的本尊是金剛持，對其恭敬頂禮，這是敬禮。 通過修習，能夠摧毀輪迴之因——煩惱，闡述修習勝義菩提心的訣竅，這是立誓造論。 勝義菩提心是怎樣的呢？ 《經莊嚴論》中說：『圓滿正等覺，積累福慧資糧，對於法不迷茫的智慧，爲了生起，因此被認為是殊勝的。』 這裡也對菩提心的體性或本體進行了界定：不被我執、蘊等法執以及唯識所遮蔽，常時證悟空性，這是圓滿正等覺所認同的。 具有大悲的佛陀，常時修習的勝義菩提心，被慈悲滋潤的有情菩薩們，應當精進修習，這是教誨。 勝義菩提心是證悟二無我的智慧，首先要展示所要證悟的補特伽羅無我： 外道所臆測的『我』，如果用智慧去觀察，是找不到的。 什麼是智慧呢？ 《中觀根本慧論》中說：『如果蘊是我，則有生滅；如果我異於蘊，則無蘊之相。』 如果用這種智慧去觀察，『我』不可能在蘊之外被發現，因為我執只存在於五取蘊中，不會存在於其他地方。 如果『我』是蘊，那麼它就是無常的，所以你執著于『我』是極其錯誤的。 為什麼呢？ 因為蘊不是『我』的體性或相狀，所以不應該承認『我』和蘊是一體的。 如果『我』和蘊是所依和能依的關係呢？ 蘊是無常的，而『我』是常的，那麼『我』永遠不能成為蘊的所依和能依。

【English Translation】 The method of generating Bodhicitta has been shown above. The second part is: Thereafter, those Bodhisattvas who wish to practice the means of the secret mantra path should also generate Bodhicitta through the power of cultivating the ultimate Bodhicitta. Therefore, its nature will be explained, which is to introduce the explanation of the ultimate Bodhicitta. Wanting to explain the ultimate Bodhicitta, first is the homage and the vow to compose: The deity with the nature of Bodhicitta is Vajradhara, paying homage to him with reverence is the homage. Through cultivation, it can destroy the cause of samsara—afflictions, and explaining the secret of cultivating the ultimate Bodhicitta is the vow to compose. What is the ultimate Bodhicitta like? The Ornament of the Sutras says: 'Perfectly attained complete enlightenment, accumulating the collections of merit and wisdom, the wisdom that is not confused about the Dharma, for the sake of arising, it is therefore considered supreme.' Here, the characteristics or essence of Bodhicitta are also defined: not obscured by self-grasping, grasping at phenomena such as aggregates, and mere consciousness, constantly realizing emptiness, which is recognized by the perfectly enlightened Buddhas. The compassionate Buddhas, constantly cultivating the ultimate Bodhicitta, the sentient Bodhisattvas moistened with compassion, should diligently cultivate, this is the instruction. The ultimate Bodhicitta is the wisdom that realizes the two selflessnesses, and first, the selflessness of the person to be realized is shown: The 'self' speculated by the non-Buddhists cannot be found if examined with wisdom. What is wisdom? The Root Wisdom Treatise says: 'If the aggregates are the self, then they are subject to arising and ceasing; if the self is other than the aggregates, then it has no characteristics of the aggregates.' If this wisdom is used to examine, the 'self' cannot be found to be different from the aggregates, because self-grasping only occurs in the five aggregates of appropriation, and does not occur elsewhere. If the 'self' is the aggregates, then it will be impermanent, so your grasping at the 'self' is extremely wrong. Why? Because the aggregates are not the nature or characteristics of the 'self', so it should not be admitted that the 'self' and the aggregates are one. If the 'self' and the aggregates are the relationship of the supported and the supporter? The aggregates are impermanent, and the 'self' is permanent, then the 'self' can never be the supported and the supporter of the aggregates.

---

མི་འཐད་དོ། །ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནས་འཇིག་པ་ན། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བདག་ཀྱང་འཇིག་སྟེ། རྟེན་འཇིག་པ་ན་བརྟེན་པ་འཇིག་པའི་ཚུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་རྟག་པ་ལ་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་ཡང་མི་བརྟེན་ཏེ། 2-442 རྟག་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་གཞི་ཆོས་ཅན་ཡོད་ན། དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་ལ། མེད་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ནི་སྤྱོད་པ་ འཇུག་པར་མི་རིགས་ལ། རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་གཞི་བདག་མེད་ན་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་རྟག་གམ་མི་རྟག་ཅེས་དཔྱོད་རིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། རི་བོང་གི་རྭ་མེད་ན་དེའི་ཁྱད་པར་རྣོ་རྟུལ་ སེམས་པར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པས་བརྟགས་ན་མེད་པས། བདག་འདི་ནི་ལས་བྱེད་པའོ། །བདག་འདི་ནི་ལས་བྱེད་པ་པོའོ། །བདག་འདི་ནི་ལས་མྱོང་བ་པོ་ ཞེས་གང་ལ་བརྟག་སྟེ་བརྟག་པར་མི་རིགས་སོ། །བདག་རྟག་པར་འདོད་ན་དོན་བྱེད་པ་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་རྟག་པས་རིམ་གྱིས་ཀྱང་དོན་མི་བྱེད་ཅིང་། ཅིག་ཆར་གྱིས་ཀྱང་དོན་མི་ བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར། རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། རིག་པས་བརྟགས་ན་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་པས། དངོས་པོ་རྟག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ག་ལ་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་ རྟག་པས་དོན་བྱེད་པར་ནུས་ན་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྟོས་ཏེ། ལྟོས་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྟག་པས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ནུས་ན། རྟག་པ་དེ་ནི་རྐྱེན་ཚང་མ་ཚང་གིས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཅིག་ཆར་འབྲས་བུ་དངོས་སུ་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ། 2-443 གལ་ཏེ་འདོད་དོ་སྙམ་ན། དང་པོ་རྒྱུའི་དུས་སུ་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་དངོས་གཞན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ན་ནི། རྒྱུ་རྐྱེན་མ་ ཚང་བའི་དུས་སུ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་མི་ནུས་པས། དེ་ནི་དུས་རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་མིན་པས། ནུས་པ་མི་རྟག་པར་གྲུབ་བོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་མི་རྟག་ པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་རྣམས་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་གོ་སྐབས་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་འདོད་དགོས་སོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་ནི་གྲུབ་ཙམ་ཉིད་ནས་འཇིག་པའི་ཕྱིར། དངོས་ པོ་མི་རྟག་པ་ལ་ནི་བྱེད་པ་པོར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡོད། མདོ་ལས། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་མི་གནས་བྱེད་པ་པོ་ག་ལ་ཡོད། ཅེས་སོ། །སྔར་བདག་དང་ཆོས་ ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བྲལ་བར་བསྟན་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་གྱི་གནོད་པ་སྤངས་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་ན་ཕུང་པོ་སོགས་དངོས་སུ་དམིགས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ནི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་ དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་སྣང་བ་ཙམ་ལ་བདེན་པར་

【現代漢語翻譯】 不合理啊！既然蘊（梵文：skandha，skandha，蘊，積聚）是無常的，會壞滅，那麼依賴於它的『我』（梵文：ātman，ātman，我，自身）也會壞滅。因為依附者壞滅時，所依附的也會壞滅。如果『我』是常恒的，那麼無常的蘊也不會依賴於它， 因為常恒的事物沒有作為無常事物所依的能力。如果存在行為的所依處，那麼就存在它的特殊性質。如果不存在，那麼世間就不應有行為。如果作為行為所依的『我』不存在，那麼它的特殊性質是常恒還是無常，又怎麼能進行思辨呢？就像兔子沒有角，又怎麼能思考它的角是鋒利還是鈍呢？如果用理智來觀察，所謂的『我』是不存在的。那麼，這個『我』是作者嗎？這個『我』是能作者嗎？這個『我』是受者嗎？又該如何考察呢？不應該考察。 如果認為『我』是常恒的，那麼起作用是不合理的。因為常恒的事物既不能逐漸地起作用，也不能同時地起作用。如果說存在常恒的事物，那麼用理智來觀察，無論內外，任何事物都不是常恒的。所以，說存在常恒的事物是不合理的。如果常恒的事物能夠起作用，那麼為什麼在產生結果時需要依賴助緣呢？應該不需要依賴。如果常恒的事物能夠產生結果，那麼這個常恒的事物在所有條件都具備的情況下，應該同時直接產生結果。 如果這樣認為，那麼最初在因位時，所有的結果就都應該已經成就了。如果產生結果需要依賴其他助緣，那麼在因緣不具足的時候就不能產生結果。因此，它不是在任何時候都具有產生結果的能力，所以，它的能力不是常恒的。如果不是常恒的，而是無常的事物，那麼就必須承認事物沒有恒常存在的機會，而是剎那生滅的。如果是剎那生滅的，那麼因為剛產生就壞滅，所以，對於無常的事物，有什麼理由認為它是作者呢？經中說：『一切和合事物都是剎那生滅的，哪裡有作者呢？』 之前已經說明了『我』和法（梵文：dharma，dharma，法，事物）在本體上是空性的，那麼，如果說這與世間的顯現相違背，因為世間上實際存在蘊等事物，這是不合理的。在世間上，蘊、界（梵文：dhātu，dhātu，界，要素）、處（梵文：āyatana，āyatana，處，來源）、所取和能取都只是顯現，

【English Translation】 It is unreasonable! Since the skandhas (aggregates) are impermanent and will perish, the 'self' (ātman) that relies on them will also perish. Because when the dependent perishes, what is relied upon also perishes. If the 'self' is permanent, then the impermanent skandhas will not rely on it, because permanent things do not have the capacity to be relied upon by impermanent things. If there is a basis for action, then there are its special qualities. If it does not exist, then there should be no action in the world. If the 'self' as the basis of action does not exist, then how can one speculate whether its special qualities are permanent or impermanent? Just as a rabbit has no horns, how can one think about whether its horns are sharp or dull? If examined with reason, the so-called 'self' does not exist. Then, is this 'self' the agent? Is this 'self' the actor? Is this 'self' the experiencer? How should one examine it? It should not be examined. If one thinks that the 'self' is permanent, then it is unreasonable to act. Because permanent things cannot act gradually or simultaneously. If it is said that there are permanent things, then when examined with reason, nothing, whether internal or external, is permanent. Therefore, it is unreasonable to say that there are permanent things. If permanent things can act, then why do they need to rely on auxiliary conditions to produce results? They should not need to rely on them. If permanent things can produce results, then this permanent thing should directly produce results simultaneously without any difference when all conditions are met. If one thinks so, then all the results should have been accomplished at the initial stage of the cause. If the production of results requires reliance on other auxiliary conditions, then it cannot produce results when the causes and conditions are not complete. Therefore, it does not have the ability to produce results at all times, so its ability is not permanent. If it is not permanent, but an impermanent thing, then it must be admitted that things do not have the opportunity to exist permanently, but are momentary. If it is momentary, then because it perishes as soon as it arises, what reason is there to consider impermanent things as agents? The sutra says: 'All compounded things are momentary and do not remain, where is the agent?' It has been explained before that the 'self' and dharmas (phenomena) are empty in essence. If it is said that this contradicts the appearance of the world, because there are actually skandhas and other things in the world, this is unreasonable. In the world, skandhas, dhātus (elements), āyatanas (sources), objects of grasping, and grasping are only appearances,

---

ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་བཤད་པ་ནི། གཅིག་དུ་བྲལ་སོགས་ཀྱི་རིག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་བློས་རྣམ་པར་གཞིག་ན་ནི་ཡུལ་མེད་པར་གྲུབ་པས། 2-444 ཡུལ་ཅན་བདེན་འཛིན་འཇོམས་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་ པོ་ལྔ་རྣམས་ཉན་ཐོས་ལ་ཕན་པར་དགོངས་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཙམ་ཞིག་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ནི་དབུ་བ་རྡོས་འདྲ་དང་། །ཚོར་བ་ཆུའི་ཆུ་ལྦུར་འདྲ། །འདུ་ཤེས་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། །འདུ་བྱེད་ཆུ་ཤིང་དང་མཚུངས་ཤིང་། །རྣམ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས། །ཕུང་པོ་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ ནི། །རྐང་གཉིས་མཆོག་གིས་དུས་ཀུན་ཏུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བཤད། །ཅེས་སོ། །གཞུང་འདི་ལྟར་ན། ཉན་རང་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་རྟོགས་པ་ཡོད་པ། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པར་འདོད་པ་ལ་ནི་ ཐེ་ཚོམ་ཟའོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་ཚུལ་ནི། འབྱུང་བ་བཞིའི་བདག་ཉིད་དུ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་པའོ། ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་གཟུགས་སུ་མེད་པའི་སེམས་བྱུང་ རྣམས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་འགོག་པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འགོག་པའི་རིགས་པས་གྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟར་གྲུབ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཀག་པས་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ཁེགས་ཏེ། གཟུགས་མེད་ན་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། 2-445 གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་མེད་ན་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་འབྲེལ་བ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཀག་པས། ཕུང་པོ་ ལྷག་མ་རྣམས་བཀག་པའང་འགྲུབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བཤད་པས་གཟུགས་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། གང་ཡང་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་བཤད་པ་ནི། ངོས་བཟུང་ན། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། གཟུགས་ ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་འདུས་སོ། །མིག་སོགས་དང་གཟུགས་སོགས་དེ་དག་ཉིད་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། གཟུགས་འཛིན་དུའང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མིག་སོགས་དབང་ པོ་རྣམས་ནི་འཛིན་པ་ཡིན་ལ་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ལྔ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་ འདུས་ལ་འདོགས་པའི་ཕྱིར། བྱེད་པ་པོའི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའང་མེད་པས། ཤིན་ཏུ་མེད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མིག་སོགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མེད་པས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་མེད་ཅེ་ན། གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་ པོ་ལ

【現代漢語翻譯】 是執著。那麼，對治這些執著的方法是：如果通過依賴一和多等理智進行分析，那麼對境就不存在，因此，能摧毀對境的真實執著。如果有人問：『那麼，世尊所說的五蘊不是相矛盾嗎？』（回答是）爲了利益聲聞，諸佛才宣說了色蘊、受蘊、想蘊、行蘊和識蘊這五蘊。這只是為聲聞們宣說了一種法。而為菩薩們開示法無我則是： 『色如水泡，受如水上的泡沫，想如陽焰，行如芭蕉樹，識如幻術。』如是宣說五蘊，是二足尊（佛陀）恒常為菩薩們開示的。按照這種論典的觀點，對於聲聞和獨覺是否證悟了法無我，龍樹菩薩的觀點是值得懷疑的。關於名言中色蘊的宣說方式是：『色蘊的自性是四大種。』 爲了遮止色蘊之外，沒有形色的心所法真實存在，可以通過遮止色蘊的理智來成立。如何成立呢？遮止了色蘊，也就遮止了十色處，因為沒有色蘊，就沒有十色處。沒有十色處，所依賴的識也不存在，因為沒有色處，就沒有不生的關係。因此，遮止了色蘊，也就成立了遮止其餘的蘊。如果有人問：『世尊宣說了色界，因此色是存在的。』（回答是）所說的色等界，如果進行區分，就是眼處和色處等，而這些也都包含在色蘊中。眼等和色等本身，也被宣說是六處和取色處。眼等根是能取者，而色等境處是被取者。五色根不存在於色等境之外，因為它們是八微聚所組成。由於沒有作者的意根，所以說是完全不存在。為什麼說沒有眼等處就沒有意根呢？因為沒有色根，所以……

【English Translation】 is attachment. The antidote to these is: if analyzed through intelligence relying on one and many, etc., then the object does not exist, thus, it will destroy the true clinging to the object. If someone asks, 'Then, isn't it contradictory that the Bhagavan (Buddha) explained the five skandhas?' (The answer is) For the benefit of the Shravakas (listeners), the Buddhas taught the five skandhas: the skandha of form, the skandha of feeling, the skandha of perception, the skandha of mental formations, and the skandha of consciousness. This only explains a Dharma for the Shravakas. And for the Bodhisattvas, the teaching of the selflessness of phenomena is: 'Form is like a bubble, feeling is like foam on water, perception is like a mirage, mental formations are like a plantain tree, and consciousness is like an illusion.' Thus, explaining the five skandhas, the best of two-legged beings (Buddha) always teaches to the Bodhisattvas. According to this treatise, whether the Shravakas and Pratyekabuddhas (self-realized Buddhas) realize the selflessness of phenomena, Nagarjuna's view is doubtful. Regarding the way of explaining the skandha of form in conventional terms: 'The nature of the skandha of form is the four great elements.' To prevent the mind and mental factors without form, other than the skandha of form, from truly existing, it can be established by the reasoning of negating the skandha of form. How is it established? By negating the skandha of form, the ten sense bases of form are also negated, because without the skandha of form, there are no ten sense bases of form. If there are no ten sense bases of form, the consciousness that relies on them does not exist, because without the sense bases of form, there is no necessary relationship of non-arising. Therefore, by negating the skandha of form, it is also established that the remaining skandhas are negated. If someone asks, 'The Bhagavan explained the realm of form, therefore form exists.' (The answer is) The realms of form, etc., that are spoken of, if distinguished, are the eye base and the form base, etc., and these are also included in the skandha of form. The eye, etc., and the form, etc., themselves are also explained as the six bases and the bases for grasping form. The eye, etc., sense faculties are the graspers, and the object bases of form, etc., are the grasped. The five sense faculties of form do not exist apart from the objects of form, etc., because they are composed of eight subtle particles. Since there is no mind faculty of the agent, it is said to be completely non-existent. Why is it said that without the eye, etc., bases, there is no mind faculty? Because without the sense faculty of form, then...

---

ྔ་མེད་པས་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་ཤེས་ལྔ་མེད་དོ། །དེ་མེད་པས་ཡིད་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འགོག་པའི་རིག་པས། བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་བསྐྱེད་པ་པོ་དག་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་བྱ་བསྐྱེད་བྱེད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། 2-446 ཡང་དག་ཅེས་པའི་ཚིག་སྨོས་པས་ནི། ཐ་སྙད་དུ་འགོག་པ་མ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་འགོག་ཅེས་པའི་དོན་ནོ། །གཟུགས་རྡུལ་གྱི་དབང་པོ་བརྩམས་ལ། དབང་པོ་རྣམ་ཤེས་བརྟེན་པས་བསྐྱེད་བྱེད་ཡོད་ དོ་ཞེ་ན། གཟུགས་རྡུལ་གྱིས་དབང་ཤེས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི། གང་གིས་ཀྱང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོས་དམིགས་སོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ཡུལ་ལས་འདས་ པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་འདི་དག་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པས་བསྐྱེད་བྱེད་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་དག་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པས་བསྐྱེད་པ་མིན་ཏེ། རྡུལ་དུ་མ་འདུས་ པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོམ་བྱེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་འགོག་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དྲུག་གི་ཆ་ཤས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན། རྡུལ་ཕྲན་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཆ་མེད་ཀྱི་ རྡུལ་ཕྲ་རབ་མི་རྙེད་དེ། རྡུལ་ཕྲན་གང་ལའང་ཆ་ཤས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བརྟགས་པ་ན་ཆ་མེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་མི་རྙེད་པས་གཟུགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆུང་མཐའ་ཆ་མེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་ ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་རིག་པས་བརྟགས་པ་ན་ཆ་བཅས་སུ་ཁས་ལེན་དགོས་སོ། །ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རགས་པས་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁས་ལེན་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་དུ་འདོད་པ་འགལ་ལོ། ། 2-447 ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མ་གྲུབ་པའི་རིགས་པ་གཞན་ཡང་བསྟན་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྣམས་ལས་དོན་གཅིག་ལའང་། གང་ཟག་སོ་སོའི་ཤེས་པ་མི་འདྲ་བ་ཐ་དད་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། གང་ ཟག་གང་གི་བློའི་མཐོང་ཚུལ་བདེན་པར་འགྱུར། དོན་གཅིག་ལ་ཤེས་པ་ཐ་དད་འཇུག་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། ཡིད་འོང་གཟུགས་ནི་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་གཞན་ལ་གཞན་དུ་སྣང་། །བུད་མེད་ལུས་ནི་གཅིག་ ཉིད་ལ། །དཀའ་ཐུབ་འདོད་ཅན་ཁྱི་རྣམས་ཀྱིས། །མི་གཙང་འདོད་བྱ་བཟའ་བྱ་ཞེས། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་། དངོས་གཅིག་ཡིད་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །དོན་མ་གྲུབ་པར་འདོད་ པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དཔེར་ན་མི་ལ་ཆུར་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལྷ་ལ་བདུད་རྩིར་སྣང་ལ། ཡི་དྭགས་རྣམས་ལ་རྣག་ཁྲག་དུ་སྣང་བས། མཐོང་སྣང་གང་ཞིག་བདེན་པར་གྱུར། དེས་ན་རང་རང་ གི་ལས་ཀྱི་མཐོང་སྣང་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཤེས་པ་ལས་ལོགས་སུ་ཕྱི་རོལ་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །རྨི་ལམ་དང་སད་པའི་གནས་སྐབས་གཉིས་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་འདྲ་ ཡང་། དོན་ལ་དོན་བྱེད་ནུས་མི་ནུས་ཀྱ

【現代漢語翻譯】 因為沒有（五根）的緣故，所以依賴於它的五種識也沒有。因為沒有它，所以沒有意（mind）的直接因。因此，以智慧來止息色蘊，生起者和所生者，不應被認為是生起者和所生者。 說『真實』這個詞，不是指名言上的止息，而是指勝義諦上的止息。如果有人認為，色微塵產生了根，根依賴於識而產生，所以有生起者和所生者，那麼，色微塵並不能產生根和識。因為色微塵極其微小，無法被任何事物所見，所以根才能見到它嗎？不是的，因為根超越了對境。如果有人認為，這些根不是由微塵組成的，而是由八種實物組成的，所以有生起者，那麼，這些根不是由微塵組成的，所以不是由微塵組成的說法是不合理的。即使是組成事物的微塵，如果將其分解為六個方向的部分，也會發現微塵是可以被分解的。因此，找不到不可分的微塵。無論將哪個微塵分解成部分來觀察，都找不到不可分的微塵，那麼，一切有形事物的最小單位怎麼會是不可分的微塵呢？因此，當用智慧來觀察微塵時，必須承認它是可分的。如果這樣會有什麼過失呢？會變成粗大的，所以必須在世俗諦中承認。這樣一來，與在勝義諦中承認的觀點就矛盾了。 進一步闡述外境不存在的其他理由：對於外境中的同一事物，每個人的意識都會產生不同且極端的差異。那麼，哪個人的認知才是真實的呢？闡述對同一事物產生不同認知的例子：令人愉悅的形象，對某些人來說是愉悅的，但對另一些人來說卻顯得不同。同一個女人的身體，對於苦行者、貪慾者和狗來說，會分別產生不凈之想、慾望之想和食物之想，從而產生三種不同的認知。正如經中所說：『事物雖一，然意各異，故謂外境不成。』例如，對於人來說是水，對於天人來說是甘露，對於餓鬼來說卻是膿血。那麼，哪種顯現才是真實的呢？因此，這只是各自業力的顯現而已，在意識之外並沒有獨立存在的外境。夢境和清醒狀態，雖然在顯現上都相似，但在作用上卻有能與不能的區別。

【English Translation】 Because there are no (five roots), the five consciousnesses that depend on them do not exist. Because there is no 'that,' there is no immediate condition for the mind. Therefore, with the wisdom that ceases the form aggregate, the producer and the produced should not be considered as producer and produced. The word 'truly' indicates that it is not a cessation in conventional terms, but a cessation in ultimate truth. If one thinks that form particles produce the senses, and the senses depend on consciousness to arise, so there is a producer and a produced, then form particles do not produce the senses and consciousness. Because form particles are extremely subtle and cannot be perceived by anything, do the senses perceive them? No, because the senses transcend objects. If one thinks that these senses are not composed of particles, but are composed of eight substances, so there is a producer, then these senses are not composed of particles, so the statement that they are not composed of particles is unreasonable. Even the particles that compose things, if they are divided into parts in six directions, it will be found that particles can be divided. Therefore, indivisible particles cannot be found. No matter which particle is divided into parts and examined, indivisible particles cannot be found, so how can the smallest unit of all material things be an indivisible particle? Therefore, when examining particles with wisdom, it must be admitted that they are divisible. What fault would there be if this were the case? It would become coarse, so it must be admitted in conventional truth. In this way, it contradicts the view that is accepted in ultimate truth. Further reasons are given to show that external objects do not exist: For the same object in the external world, each person's consciousness produces different and extreme differences. Then, which person's perception is true? An example of how different perceptions arise for the same object is given: A pleasing image is pleasing to some, but appears different to others. The same woman's body produces thoughts of impurity, desire, and food for ascetics, the lustful, and dogs, respectively, thus producing three different perceptions. As stated in the sutra: 'Although things are one, minds are different, therefore it is said that external objects do not exist.' For example, what appears as water to humans appears as nectar to gods, but as pus and blood to hungry ghosts. So, which appearance is true? Therefore, it is only the appearance of each person's karma, and there is no external object that exists independently of consciousness. Dreams and the waking state are similar in that they both appear to be functional, but in reality, they differ in their ability to function.

---

ི་ཁྱད་ཡོད་དེ། གོང་མའི་མཐོང་ཚུལ་བདེན་ལ། འོག་མའི་མཐོང་ཚུལ་མི་བདེན་ནོ་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་དང་སད་པའི་གནས་སྐབས་དག་གི་བློ་ཡི་ངོ་ན་དོན་བྱེད་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ལ། 2-448 དོན་དམ་པར་ནི། གཉིས་ཀ་ལའང་ཡུལ་མེད་པར་མཚུངས་སོ། །རྨི་ལམ་ལ་ནི་དོན་བྱེད་པར་རྨིས་ཀྱང་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པ་བཞིན། སད་པ་དང་རྨི་ལམ་གཉིས་ཀ་ལ་དོན་བྱེད་པར་སྣང་ཡང་ རང་བཞིན་མེད་པར་མཚུངས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་ན་གཟུང་བ་མེད་ལ། དེ་མེད་ན་འཛིན་པའང་མེད་པར་འདོད་དགོས་པས། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། གཟུང་བ་དང་ འཛིན་པ་ཐ་དད་དུ་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཐ་དད་དུ་ཞེན་པ་ནི། ཐ་སྙད་པའི་ཚུལ་ཡིན་གྱི་དོན་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་དོན་དུ་སྣང་བ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་ ཤེས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྣང་བ་རྣམས་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ནམ་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་སྔོན་ པོ་སེར་པོ་སོགས་སུ་སྣང་བ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྔོན་པོ་སོགས་སོ་སོར་སྣང་བ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པས་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གཟུགས་སོགས་ ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གཟུགས་སོགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདི་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པའི་དོན་དུ་དགོས་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚུལ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ཡིན་ནོ། ། 2-449 དབུ་མ་པས་ཀྱང་། རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚུལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དགག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་བཤད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་སུ་ཡང་དག་འདུ། །ཞེས་ སོ། །གཞུང་འདི་ལྟར་ན། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་པས་བཤད་པ་འཐད་པ་མཐོང་ངོ་། །འོ་ན་འཛིན་པས་གཟུགས་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མཐོང་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་མ་ རིག་པས་བསླད་པའི་དབང་གིས་སེམས་རྨོངས་པས། སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ལྟར། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། འདི་ དག་ནི་ངེས་པའི་དོན་ལ་རིམ་གྱིས་ཞུགས་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ནས་ཐོག་མར་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་བསྟན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་སྐྲག་པ་ སྤངས་པའི་དོན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་ཆོས་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ཡང་དྲང་བའི་དོན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བཀག་ནས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ ཡོད་ཅེ་ན། སེམས་ཙམ་གྱི་ལྟ་བ་ལ་གནས་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་དོན་ནོ། ། ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས། སེམས་ཙམ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་མི་རྟོག་གོ ། 2

【現代漢語翻譯】 如果存在差別，認為上者的觀點是正確的，下者的觀點是不正確的，那麼在夢境和清醒狀態下，心識所起的作用並沒有差別。 實際上，兩者都沒有外境，是相同的。就像在夢中認為有作用，但實際上並沒有成立一樣。清醒和夢境兩者都顯現為有作用，但實際上都是沒有自性的，是相同的。如果不存在外境，那麼所取也不存在；如果所取不存在，那麼能取也必然不存在。如果這樣認為，就與能取和所取的二元顯現相矛盾。如果認為以能取和所取顯現為不同的方式而執著于不同，這只是世俗的觀點，實際上並非如此。因為顯現為對境的只是識，在識之外，根本不存在任何外境。因此，顯現為外境的事物，永遠不可能是外境的實有自性。如果這樣，那麼與顯現為藍色、黃色等現象相矛盾。在識中顯現為不同的藍色等現象，是以色等相的方式顯現的。如果這樣，那麼色等是存在的嗎？顯現為色等的相是識，因此沒有過失。這爲了否定對外境的執著，因為有這方面的需要，所以才承認唯識的觀點。 中觀派也並非在任何時候都否定唯識的觀點。《六十正理論》中說：『說大種等，完全包括在識中。』按照這部論典，瑜伽行中觀派的觀點是合理的。如果這樣，那麼能取如何見到色等外境呢？就像凡夫由於無明的矇蔽而心識迷亂，見到幻象、陽焰、乾闥婆城等一樣，同樣，見到色等也僅僅是顯現而已。這些是爲了逐漸進入真實義而說的。然後，爲了遣除最初的自我執著，宣說了人無我。爲了消除對空性的恐懼，宣說了五蘊等只是法，這也是不了義的說法。如果遮止色等外境，而僅僅成立唯識，那麼有什麼必要呢？爲了安住于唯識的見解，從而斷除對外境的分別念。《楞伽經》中說：『依靠唯心，不分別外境。』

【English Translation】 If there is a difference, and it is thought that the view of the higher is true and the view of the lower is not true, then there is no difference in the function of the mind in the states of dreaming and waking. In reality, both are the same in that neither has an external object. Just as in a dream it is thought to have a function, but in reality it is not established, both waking and dreaming appear to have a function, but in reality they are the same in that they have no inherent existence. If there is no external object, then there is no object to be grasped; if there is no object to be grasped, then there is necessarily no grasper. If this is thought, it contradicts the appearance of the duality of grasper and grasped. If it is thought that clinging to the difference in the way that the grasper and grasped appear differently is merely a conventional view and not the reality, then it is because it is the consciousness itself that appears as the object; apart from the consciousness, there is not even a little bit of external object. Therefore, those that appear as external objects are never the nature of external entities. If this is so, then it contradicts the appearance of blue, yellow, and so on. The appearance of different blue, etc., in consciousness is a transformation that appears in the form of form, etc. If this is so, then do form, etc., exist? The form in which form, etc., appear is consciousness, so there is no fault. This is the acceptance of the Mind-Only view out of necessity in order to refute the clinging to external objects. The Madhyamikas do not always negate the Mind-Only view. The Sixty Stanza Reasoning states: 'The explanation of the great elements, etc., is completely included in consciousness.' According to this text, it seems reasonable to explain the Madhyamika view of the Yogacharas. If this is so, then how does the grasper see external objects such as form? Just as ordinary beings, due to the obscuration of ignorance, have deluded minds and see illusions, mirages, cities of gandharvas, and so on, likewise, seeing form, etc., is merely an appearance. These are the meanings of gradually entering into the definitive meaning. Then, in order to reverse the initial clinging to self, the selflessness of persons is taught. In order to dispel the fear of emptiness, it is taught that the aggregates, etc., are merely dharmas, and this is also a provisional meaning. If external objects such as form are denied and only Mind-Only is established, what is the purpose? It is for the purpose of abiding in the view of Mind-Only and thereby abandoning the conceptualization of external objects. The Lankavatara Sutra states: 'Relying on Mind-Only, one does not conceptualize external objects.'

---

-450 ཞེས་སོ། །ངེས་པའི་དོན་ལ་སྐལ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་ལྟ་བ་དེ་ཡང་སྤང་ངོ་། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་དག་སེམས་ཙམ་དུ་བསྒྲུབ་པ་རྣམ་རིག་ པ་རྣམས་འདོད་དོ། །སེམས་ཙམ་པའི་འདོད་ཚུལ་བདེན་ནམ་སྙམ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་བདེན་ཞེན་དགག་པའི་དོན་དུ་ཡིན་གྱི་མཐར་ཐུག་ཏུ་མི་བཞེད་དོ། །ད་ནི་སེམས་ཙམ་པའི་ཚུལ་དེ་ཡང་ དགག་པར་བཞེད་ནས། རྣམ་པར་རིག་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དགག་པ་ཡང་འདིར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཐུབ་པའི་དབང་པོས་སེམས་ཙམ་ཞེས་གང་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ ནི། བྱིས་པ་དངོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་སྐྲག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཙམ་དུ་བཤད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་གྲུབ་མཐའ་བཞི་ སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་གསུངས་སོ་ཞེས་འདོད་པ་མི་འཐད་དེ། བརྟག་གཉིས་ལས། དང་པོ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་བསྟན། །མདོ་སྡེ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བསྟན། །དབུ་མ་པ་ཡང་ དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་སོ། །འདི་མ་འོངས་པའི་ལུང་བསྟན་དུ་འདོད་པའང་མི་འཐད་དེ། དང་པོ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་བསྟན། །ཞེས་དང་པོའི་སྒྲ་གསུངས་པ་དང་། དེ་ནས་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་རིམ་པ་གསུངས་པས། 2-451 དབུ་མའང་མ་འོངས་པའི་ལུང་བསྟན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚུལ་མི་འཐད་ན། རྣམ་རིག་པས་ཚད་མར་བྱེད་པའི་མདོ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གསུང་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ ན། མདོ་ལས། ཀུན་བཏགས་དང་། གཞན་དབང་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟེ་གསུམ་ཀའང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཚུལ་གཅིག་གིས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་གསུམ་ཀའང་ངོ་བོ་ཉིད་ ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གཅིག་གོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །འོ་ན་འདི་གསུམ་གདགས་གཞི་གང་ལ་བརྟེན་ནས་གསུངས་ཤེ་ན། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུན་གཅིག་འདི་ལ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་ བདེན་པར་བཏགས་པ་དང་། བཏགས་པའི་གཞི་དང་། བཏགས་པས་སྟོང་པ་དང་། གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་ཅེས་པའི་དོན་གསལ་བར་ བྱེད་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དགའ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་བསྟན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དུ་མཉམ་ཡང་སེམས་ ལ་བདག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྦྱར་ནས་གསུངས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོར་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ལ་སྦྱར་ནས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་སྦྱར་ནས་གསུངས་ཞེ་ན། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་ལ། 2-452 སེམས་དེ་ཉིད་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་ནས་དྲི་མས་དག་པའི་སེམས། གཟུང་འཛི

【現代漢語翻譯】 如是說。對於具有正見之人，也應捨棄唯識之見。唯識宗認為，顯現為形形色色的色等諸法，皆是唯心所現。那麼，唯識宗的觀點是否真實呢？並非究竟之見，而是爲了破除對外境的實執。現在，爲了破斥唯識宗的觀點，將要闡述如何破斥識的自性。世尊所說的『唯心』，是爲了消除那些執著于實有之物的孩童的恐懼，並非要確立唯識的真實性。 有些人認為四宗（有部宗、經部宗、唯識宗、中觀宗）並非佛陀所說，這種觀點是不合理的。《辨中邊論》中說：『首先宣說了有部宗，經部宗也是如此。之後宣說了瑜伽行派（唯識宗），中觀宗也是如此。』認為這是未來的授記也是不合理的，因為經中說『首先宣說了有部宗』，並按照次第宣說了『之後』等詞語，如果這樣理解，那麼中觀宗也會變成未來的授記。如果唯識宗的觀點不合理，那麼唯識宗所依的經中宣說的三自性（遍計所執性，依他起性，圓成實性）豈不是相違？經中說：遍計所執性、依他起性、圓成實性這三者，都是以自性空性的方式，以一種方式宣說的。這三者都是以自性空性的方式而統一的。那麼，這三者是依何而宣說的呢？以一個心性的相續為基礎，凡夫俗子執著其為真實，並將其分為能執、所執、空性三種狀態而安立。 爲了闡明為菩薩開示法無我的意義：為那些喜愛大乘的菩薩們開示了法無我。如何開示的呢？雖然一切法在無我性上是平等的，但佛陀以簡略的方式，將無我之法與心相結合而宣說。為什麼與心相結合而宣說呢？因為瑜伽行派認為，自己的心是所有行為的主體，並且認為心經過轉變后，會成為清凈無垢的心，以及能取、所取。

【English Translation】 Thus it is said. Those who are fortunate enough to have definitive understanding should also abandon the view of mere consciousness (唯識，rnam par rig pa tsam du). The various appearances of forms and so on are asserted by the consciousness-only school to be established as mere mind. If one wonders whether the tenets of the consciousness-only school are true, they are not ultimately accepted, but are for the purpose of refuting the adherence to external objects as being true. Now, intending to refute even the tenets of the consciousness-only school, here will be explained the refutation of the very nature of what is the nature of consciousness. All that the Lord of Sages taught as 'consciousness-only' was to dispel the fear of those who are manifestly attached to real things; the explanation of 'consciousness-only' is not intended to be established as truly existent. It is unreasonable for some to assert that the Buddha did not teach the four schools (Vaibhashika, Sautrantika, Yogachara, Madhyamaka), because in the Madhyantavibhaga it says: 'First, the Vaibhashika is taught, and the Sautrantika is likewise. Then the Yogachara is taught, and the Madhyamaka is likewise.' It is also unreasonable to consider this as a future prophecy, because it says 'First, the Vaibhashika is taught,' and because the order of the words 'then' is spoken. Therefore, the Madhyamaka would also become a future prophecy. If the tenets of consciousness-only are unreasonable, then it contradicts the sutra that the consciousness-only school takes as authoritative, which speaks of the three natures. The sutra says: The completely imputed (遍計所執性，kun btags), the other-dependent (依他起性，gzhan dbang), and the thoroughly established (圓成實性，yongs su grub pa) are all of the nature of emptiness, taught in one way. This means that all three are one in the way of being empty of inherent existence. So, upon what basis are these three taught? Upon this single stream of the nature of mind, ordinary beings impute it as true, and it is imputed by dividing it into three states: the basis of imputation, that which is imputed, and that which is empty of imputation. To clarify the meaning of teaching selflessness of phenomena to Bodhisattvas: The selflessness of phenomena is taught to Bodhisattvas who are of the nature of delighting in the Great Vehicle. How is it taught? Although all phenomena are equal in being without self, the Buddha taught it by applying the doctrine of selflessness to the mind in an abbreviated way. Why is it applied to the mind? Because the Yogacharas consider their own mind to be the agent of all actions, and that the mind itself, having undergone transformation, becomes a pure mind cleansed of defilements, and the grasper and the grasped.

---

ན་གཉིས་བྲལ་གྱི་སེམས་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བརྗོད་དོ། །སེམས་ལ་བདག་མེད་པར་སྦྱར་ནས་གསུངས་པ་ནི། སེམས་ ཅན་འདུལ་བར་བྱ་བ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཤེས་སྤྲིང་ལས། ཕན་པའི་གདམས་ངག་སྙིང་པོ་འདི་ལགས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུགས་དུལ་མཛོད་ཅིག་བཅོམ་ལྡན་ཀྱིས། །སེམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྩ་བ་ལགས་པར་ གསུངས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །སེམས་ཙམ་པས་བཏགས་པའི་རང་རིག་རང་གསལ་དེའང་དུས་གསུམ་དུ་བརྟགས་ན་བདེན་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། འདས་པ་གང་ཡིན་དེ་ཡོད་མིན། །མ་འོངས་པ་ནི་ཐོབ་པ་མེད། །ད་ ལྟར་བ་ནི་མི་གནས་ཕྱིར། །གནས་པ་ཡོངས་འགྱུར་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བློ་ལ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཇི་ ལྟ་བ་དེ་ལྟར་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་པས་དཔྱད་ན་དེར་ཚད་མ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི། གཟུང་དང་འཛིན་པ་རྣམས་སྤངས་པ། །ཞེས་པའི་དོན་བཤད་དོ། །གཟུང་འཛིན་གཉིས་ སུ་སྣང་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་ཚུལ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པའི་རྟེན་གྱི་བདག་མེད་དོ། ། 2-453 དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའང་བདག་མ་ཡིན། དེ་ལས་གཞན་པའང་བདག་མ་ཡིན་པས་བདག་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཟུང་འཛིན་མེད་ན་སེམས་ཀྱང་མེད་ལ། དེ་མེད་ན་ ལུས་ལེན་པ་པོའང་མེད་དོ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་རྡོ་ཁབ་ལེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དྲངས་པའི་ལྕགས་རང་དབང་མེད་པར་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་གཡོ་བར་བྱེད་ལ། ཁབ་ལེན་དེ་ལ་སེམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ ཡང་། སེམས་དང་བཅས་པ་བཞིན་དུ་སྣང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ནི་རྫུན་པ་མི་བདེན་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཡང་། བདེན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ཞིང་། དེ་ལས་འགྲོ་འོང་སྟེ། སྔ་མ་ལས་ འདིར་འོང་བ་སྟེ། ཚེ་ཕྱི་མར་འགྲོ་བས་རྣམ་པར་གཡོ་ཞིང་ཡང་འཁྲུལ། རྟག་ཏུ་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་ཡང་ཡང་འཁོར་ཞིང་ལུས་ལེན་ནོ། །དཔེར་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བྱེད་པ་འགས་རྒྱ་མཚོའི་མཐས་གཏུགས་ པའི་སའང་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་གྱི་ལུས་གཡོ་བས་ཏེ་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་མེད་པ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ལུས་ ལེན་པ་ཡོད་པས། ཡོད་པར་བདེན་འཛིན་གྱི་བློས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དོན་དམ་པར་འདོད་ན་ནི། དེ་སུ་ཞིག་གི་རྟོགས་པ་སྨྲ་དགོས་སོ། །དེའི་ཡུལ་ཅན་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས། 2-454 དེས་རྟོགས་སོ་སྙམ་ན་རང་རིག་མེད་པ་དེས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར། གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་སྨོས་ཤིག རང་རིག་བ

【現代漢語翻譯】 將二取分別的自證之心稱為行境。將心與無我相結合而說，是因為調伏眾生是主要的。如《親友書》中所說：『此乃利益之竅訣精華，請您調伏自心，世尊曾說，心乃諸法之根本。』如同此理。唯識宗所安立的自證自明，若於三時中觀察，則不能成立為真實。因為：『過去已逝，已不復存在；未來未至，尚未獲得；現在不住，轉瞬即逝；無有住者，何來轉變？』這就是（其中的含義）。如果說，法並非無我，因為能取和所取二者成立，那麼，顯現為能取和所取二者的心識，並非如其所顯現般存在，因為以智慧觀察時，它並不顯現為量。這解釋了『捨棄能取與所取』的含義。顯現為能取和所取二者的心識，並非如其所顯現般存在。識的自性是無我的，因此空離能取和所取。識之外，沒有其他的補特伽羅無我。因此，識也不是我，識之外的也不是我，由此成立無我之理。如果說，沒有能取和所取，那麼心也不存在；心不存在，那麼也就沒有取身者。例如，磁石吸引的鐵，不由自主地迅速移動。雖然磁石沒有心，但卻像有心一樣顯現。同樣，阿賴耶識是虛假的、不真實的法，但卻像真實一樣顯現。由此產生流轉，從前世來到此世，又去往來世，不斷變動，反覆迷惑，恒常在三有中輪迴，並取受身體。例如，造作之業能使直至大海邊際的大地也為之震動。同樣，阿賴耶識的所依之身也會因之而動搖，即取受身體。從勝義諦的角度來說，識本身沒有身體，但在世俗諦中，卻有取身者，這是以對存在的實執之心所安立的。如果承認無二取的智慧是勝義諦，那麼必須說明是誰證悟了它。如果認為，它的行境是各自自證的智慧，因此是它證悟了它，那麼，沒有自證，又如何能夠證悟呢？請說說，無二取的智慧是如何成立為真實的？自證是…… If the mind that is separate from the two aspects of grasping and grasped is called the object of individual self-awareness. Speaking of the mind in conjunction with selflessness is primarily for the purpose of taming sentient beings. As it says in the 'Letter to a Friend': 'This is the essence of beneficial advice: Please tame your mind, O Blessed One! The mind is said to be the root of all dharmas.' Likewise. The self-awareness and self-illumination posited by the Mind-Only school cannot be established as true when examined in the three times, because: 'The past is gone, it does not exist. The future has not come, it is not obtained. The present does not abide, therefore, where is the changing?' That is (the meaning). If it is said that dharma is not selfless because the two, grasper and grasped, are established, then the way the mind appears as two, grasper and grasped, is not the way it exists, because it does not appear as valid cognition when examined with wisdom. This explains the meaning of 'abandoning the grasper and the grasped.' The way the mind appears as two, grasper and grasped, is not the way it exists in reality. The nature of consciousness is selfless, therefore it is empty of the two, grasper and grasped. Other than consciousness, there is no personal selflessness. Therefore, consciousness is not self, and other than that is not self, thus establishing the principle of selflessness. If it is said that if there is no grasper and grasped, then there is no mind, and if there is no mind, then there is no one to take the body, then, for example, iron that is completely drawn by a magnet moves quickly and involuntarily. Although the magnet has no mind, it appears as if it has a mind. Similarly, the alaya-consciousness is a false and untrue phenomenon, but it appears as if it is true. From this comes coming and going, coming from the previous life to this life, and going to the next life, constantly moving and constantly confused, constantly revolving in the three realms and taking bodies. For example, just as the action of karma causes the earth to shake even to the edge of the ocean, so too, the body that is the basis of the alaya-consciousness shakes, that is, takes a body. In the ultimate sense, consciousness itself has no body, but conventionally, there is a body-taker, which is posited by the mind that clings to existence as true. If one asserts that the non-dualistic knowledge is ultimately true, then one must say whose realization it is. If one thinks that its object is the wisdom of individual self-awareness, therefore it realizes it, then how can that which has no self-awareness realize it? Please tell me, how is the non-dualistic knowledge established as true? Self-awareness is...

【English Translation】 The mind that is separate from the two aspects of grasping and grasped is called the object of individual self-awareness. Speaking of the mind in conjunction with selflessness is primarily for the purpose of taming sentient beings. As it says in the 'Letter to a Friend': 'This is the essence of beneficial advice: Please tame your mind, O Blessed One! The mind is said to be the root of all dharmas.' Likewise. The self-awareness and self-illumination posited by the Mind-Only school cannot be established as true when examined in the three times, because: 'The past is gone, it does not exist. The future has not come, it is not obtained. The present does not abide, therefore, where is the changing?' That is (the meaning). If it is said that dharma is not selfless because the two, grasper and grasped, are established, then the way the mind appears as two, grasper and grasped, is not the way it exists, because it does not appear as valid cognition when examined with wisdom. This explains the meaning of 'abandoning the grasper and the grasped.' The way the mind appears as two, grasper and grasped, is not the way it exists in reality. The nature of consciousness is selfless, therefore it is empty of the two, grasper and grasped. Other than consciousness, there is no personal selflessness. Therefore, consciousness is not self, and other than that is not self, thus establishing the principle of selflessness. If it is said that if there is no grasper and grasped, then there is no mind, and if there is no mind, then there is no one to take the body, then, for example, iron that is completely drawn by a magnet moves quickly and involuntarily. Although the magnet has no mind, it appears as if it has a mind. Similarly, the alaya-consciousness is a false and untrue phenomenon, but it appears as if it is true. From this comes coming and going, coming from the previous life to this life, and going to the next life, constantly moving and constantly confused, constantly revolving in the three realms and taking bodies. For example, just as the action of karma causes the earth to shake even to the edge of the ocean, so too, the body that is the basis of the alaya-consciousness shakes, that is, takes a body. In the ultimate sense, consciousness itself has no body, but conventionally, there is a body-taker, which is posited by the mind that clings to existence as true. If one asserts that the non-dualistic knowledge is ultimately true, then one must say whose realization it is. If one thinks that its object is the wisdom of individual self-awareness, therefore it realizes it, then how can that which has no self-awareness realize it? Please tell me, how is the non-dualistic knowledge established as true? Self-awareness is...

---

དེན་པར་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་བ་ དེས། རང་རིག་བདེན་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་འདོད་ལ། དེ་གཉིས་མེད་རིག་གོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ནི། གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དེ་འདིའོ་ཞེས་གཞན་ལ་སྨྲ་དགོས་ན། དེའང་བརྗོད་པར་ནུས་པ་ མ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས། གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་གཞན་དབང་དངོས་ཡོད་ན། །འདི་ནི་ཡོད་པར་གང་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར། །མ་བཟུང་བར་ཡོད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །རང་ རྒྱུད་ལ་ངེས་པ་བཞིན་གཞན་དག་ལ་ངེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་དགོས་ན། རྟག་ཏུ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གཞན་ལ་གཏན་དུ་མེད་པས་ད་དུང་སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་གྱིས་ སྒྲུབ་པར་བྱ་དགོས་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ནད་གསོ་བའི་སྨན་ཤེས་པས་སྨན་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་པ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་སྨན་མི་ཤེས་ན་ནི་སྨན་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལྟར་སྨན་ ཤེས་པས་སྨན་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་པ་ལྟར། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འདོད་པས། ཐོག་མར་སྨན་ཤེས་པས་སྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ཐོག་མར་རང་གི་རིག་པར་བྱས་ནས་གཞན་ལ་ངེས་པ་བསྐྱེད་དགོས་སོ། ། 2-455 རིག་པ་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིག་བྱ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྟོང་རིག་གོ་ཞེ་ན། རིག་བྱ་མེད་ན་རིག་པ་པོ་ཞེས་གང་གི་སྒོ་ནས་འཇོག་པར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་རིག་བྱ་གཉིས་སྟོང་དང་། དེ་རིག་པ་པོ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཅིས་མི་འདོད། རིགས་པས་བརྟགས་ན། སེམས་ནི་མིང་ཙམ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ། བརྡ་ཙམ་ཡིན་པས་སོ། །མིང་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་ པར་གྲུབ་པ་འགའ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །སེམས་ཙམ་པས་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡང་མིང་ཙམ་དུ་ལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བཏགས་ན་རིག་པའང་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཡོད་དོ་སྙམ་ན་མི་ འཐད་དེ། མིང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་པ་དང་། བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར་ཞེས་པ་དང་། དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་ པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་དོན་ཡང་བཤད་དོ། །སེམས་བདེན་པར་དེའི་འཐད་པ་གཞན་ཡང་བསྟན་པ་ནི། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱི་རང་མ་གཟིགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ ན། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དང་། གཉིས་ཀའི་བར་ན་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཙལ་ན་མི་རྙེད། བཙལ་ན་མི་རྙེད་པའི་ཚུལ་ནི། གཟུང་དང་འཛིན་པ་ཉིད་དག་དང་། ། 2-456 ཁ་དོག་དབྱིབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕོ་འམ་མོ་འམ་མ་ནིང་ལ། །སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སེམས་མི་གནས། །དེ་ལས་གཞན་དུའང་མི་རྙེད་དོ། །མདོར་ན་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ མ་གཟིགས། གཟིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ལ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གཟིགས་པར་འགྱ

【現代漢語翻譯】 如果有人說存在『真諦』(den par yod ces smra ba)， 如果他認為自證是真諦的實體，並說二者是無知(de gnyis med rig go)，那麼當需要向他人說明『這就是能取所取二取的知識』時，這也是無法言說的。(des, rang rig bden pa'i dngos po yod par 'dod la, de gnyis med rig go zhes smra na ni, gzung 'dzin gnyis med kyi shes pa de 'di'o zhes gzhan la smra dgos na, de'ang brjod par nus pa ma yin no.)正如《入中論》(dbu ma 'jug pa)所說：『若有異體依他事，誰能知此是有性？不由所取而成立，故汝所說皆非有。』(gnyis kyis stong pa'i gzhan dbang dngos yod na, 'di ni yod par gang gis shes par 'gyur. ma bzung bar yod ces byar mi rung.) 如果必須像自己確信的那樣使他人確信，那麼總是需要向他人說明『這種能取所取二取的知識就是這樣』，但這是不可能的，因此仍然需要通過其他論證來證明。(rang rgyud la nges pa bzhin gzhan dag la nges pa bskyed par bya dgos na, rtag tu gzung 'dzin gnyis med kyi shes pa 'di lta bu'o zhes gzhan la gtan du med pas da dung sgrub byed gzhan gyis sgrub par bya dgos pa dag tu 'gyur ro.)例如，瞭解治療疾病的藥物才能被稱為醫生，如果不瞭解藥物，就不是醫生。(dper na nad gso ba'i sman shes pas sman pa nyid du 'jog pa yin la, gal te sman mi shes na ni sman pa ma yin no.) 同樣，就像了解藥物才能被稱為醫生一樣，想要利益他人，首先必須通過了解藥物來證明。(de ltar sman shes pas sman pa nyid du 'jog pa ltar, gzhan la phan 'dogs par 'dod pas, thog mar sman shes pas sgrub par bya ba dag yin no.)同樣，首先要自己理解，然後才能使他人確信。(dpe de bzhin du thog mar rang gi rig par byas nas gzhan la nges pa bskyed dgos so.) 如果有人問：『覺知者(rig pa po)的所知(ye shes kyi rig bya)是能取所取二空之覺知嗎？』如果所知不存在，那麼覺知者又如何成立呢？(rig pa po ye shes kyi rig bya gzung 'dzin gnyis stong rig go zhe na, rig bya med na rig pa po zhes gang gi sgo nas 'jog par 'gyur.)因此，為何不承認所知是二空的，並且沒有覺知者呢？(de lta bas na rig bya gnyis stong dang, de rig pa po byed pa med par cis mi 'dod?)如果通過理智來分析，心只是一個名稱，一切法也只是名稱和概念。(rigs pas brtags na, sems ni ming tsam yin pa ste, chos thams cad ming tsam, brda tsam yin pas so.)沒有事物可以獨立於名稱而存在。(ming las don gzhan du gyur pa med par grub pa 'ga' tsam yang med do.) 對於唯識宗(sems tsam pa)所認為的『識』，也應視其為一個名稱，因為如果去尋找，就找不到識。(sems tsam pas 'dod pa'i rnam par rig pa yang ming tsam du lta bar bya ste, btags na rig pa'ang mi rnyed pa'i phyir ro.)如果認為名稱存在，那也是不合理的，因為名稱本身也是無自性的。(ming yod do snyam na mi 'thad de, ming yang rang bzhin med pa'i phyir ro.)《現觀莊嚴論》(mngon rtogs rgyan)中說：『不可說，不可詮釋』(btags dang brjod du med ces pa dang)，『不違背假立之法性』(btags pa'i chos nyid mi 'gal bar zhes pa dang)，『實體、名言及二者，皆無生起之知』(dngos dang ming dang gnyis po la, shes pa skye ba med pa yin.)，這些也闡述了同樣的道理。(zhes pa'i don yang bshad do.) 爲了進一步論證心的真實性，可以這樣說：諸佛(rgyal ba)沒有見到如幻的心之自性，因為在內、外和兩者之間都無法找到它。(sems bden par de'i 'thad pa gzhan yang bstan pa ni, rgyal ba rnams kyis sgyu ma lta bu'i sems kyi rang ma gzigs so. ci'i phyir zhe na, nang dang phyi rol dang, gnyis ka'i bar na mi rnyed pa'i phyir ro.)如果心以自性存在，為何尋找時找不到呢？(rang bzhin ngo bo nyid kyis yod na ci'i phyir btsal na mi rnyed?)找不到的原因是：心不住于能取和所取，不住于顏色和形狀的區分，不住于男、女或非男非女等形體之中，也無法在這些之外找到。(btsal na mi rnyed pa'i tshul ni, gzung dang 'dzin pa nyid dag dang, kha dog dbyibs kyi dbye ba dang, pho 'am mo 'am ma ning la, sogs pa'i gzugs su sems mi gnas. de las gzhan du'ang mi rnyed do.) 總之，心的本質是：一切佛(sangs rgyas)沒有見到，也不會見到，因為對於無自性的本質，又能見到什麼呢？(mdor na sems kyi ngo bo ni, sangs rgyas thams cad kyis ma gzigs. gzigs par mi 'gyur te, rang bzhin med pa'i ngo bo la, ji lta bu zhig gzigs par 'gy)

【English Translation】 If someone says that there is a 'truth' (den par yod ces smra ba), If he believes that self-awareness is the entity of truth and says that the two are ignorance (de gnyis med rig go), then when it is necessary to explain to others that 'this is the knowledge of the absence of the duality of the apprehended and the apprehender,' it is also impossible to express. (des, rang rig bden pa'i dngos po yod par 'dod la, de gnyis med rig go zhes smra na ni, gzung 'dzin gnyis med kyi shes pa de 'di'o zhes gzhan la smra dgos na, de'ang brjod par nus pa ma yin no.) As stated in the Madhyamakāvatāra (dbu ma 'jug pa): 'If there is an other-powered entity empty of two, who will know that this has existence? It cannot be established without being apprehended, therefore what you say is all non-existent.' (gnyis kyis stong pa'i gzhan dbang dngos yod na, 'di ni yod par gang gis shes par 'gyur. ma bzung bar yod ces byar mi rung.) If it is necessary to make others believe as one believes, then it is always necessary to explain to others that 'this kind of knowledge of the absence of the duality of the apprehended and the apprehender is like this,' but this is impossible, so it still needs to be proven by other arguments. (rang rgyud la nges pa bzhin gzhan dag la nges pa bskyed par bya dgos na, rtag tu gzung 'dzin gnyis med kyi shes pa 'di lta bu'o zhes gzhan la gtan du med pas da dung sgrub byed gzhan gyis sgrub par bya dgos pa dag tu 'gyur ro.) For example, knowing the medicine to cure diseases makes one a doctor, and if one does not know the medicine, one is not a doctor. (dper na nad gso ba'i sman shes pas sman pa nyid du 'jog pa yin la, gal te sman mi shes na ni sman pa ma yin no.) Similarly, just as knowing medicine makes one a doctor, wanting to benefit others, one must first prove it by knowing medicine. (de ltar sman shes pas sman pa nyid du 'jog pa ltar, gzhan la phan 'dogs par 'dod pas, thog mar sman shes pas sgrub par bya ba dag yin no.) Similarly, one must first understand oneself and then make others believe. (dpe de bzhin du thog mar rang gi rig par byas nas gzhan la nges pa bskyed dgos so.) If someone asks: 'Is the object of knowledge (ye shes kyi rig bya) of the knower (rig pa po) the knowledge of the emptiness of the duality of the apprehended and the apprehender?' If the object of knowledge does not exist, then how can the knower be established? (rig pa po ye shes kyi rig bya gzung 'dzin gnyis stong rig go zhe na, rig bya med na rig pa po zhes gang gi sgo nas 'jog par 'gyur.) Therefore, why not admit that the object of knowledge is empty of two and that there is no knower? (de lta bas na rig bya gnyis stong dang, de rig pa po byed pa med par cis mi 'dod?) If analyzed by reason, the mind is just a name, and all phenomena are just names and concepts. (rigs pas brtags na, sems ni ming tsam yin pa ste, chos thams cad ming tsam, brda tsam yin pas so.) There is no thing that can exist independently of a name. (ming las don gzhan du gyur pa med par grub pa 'ga' tsam yang med do.) For the 'consciousness' that the Mind-Only school (sems tsam pa) believes in, it should also be regarded as just a name, because if you look for it, you will not find consciousness. (sems tsam pas 'dod pa'i rnam par rig pa yang ming tsam du lta bar bya ste, btags na rig pa'ang mi rnyed pa'i phyir ro.) If you think that the name exists, that is also unreasonable, because the name itself is also without self-nature. (ming yod do snyam na mi 'thad de, ming yang rang bzhin med pa'i phyir ro.) The Abhisamayalankara (mngon rtogs rgyan) says: 'Unspeakable, inexpressible' (btags dang brjod du med ces pa dang), 'Not contradictory to the nature of imputation' (btags pa'i chos nyid mi 'gal bar zhes pa dang), 'Entity, name, and the two, there is no arising of knowledge' (dngos dang ming dang gnyis po la, shes pa skye ba med pa yin.), these also explain the same principle. (zhes pa'i don yang bshad do.) To further argue for the truth of the mind, it can be said that the Buddhas (rgyal ba) have not seen the illusory nature of the mind, because it cannot be found inside, outside, or in between. (sems bden par de'i 'thad pa gzhan yang bstan pa ni, rgyal ba rnams kyis sgyu ma lta bu'i sems kyi rang ma gzigs so. ci'i phyir zhe na, nang dang phyi rol dang, gnyis ka'i bar na mi rnyed pa'i phyir ro.) If the mind exists by its own nature, why can't it be found when searching? (rang bzhin ngo bo nyid kyis yod na ci'i phyir btsal na mi rnyed?) The reason it cannot be found is: the mind does not dwell in the apprehended and the apprehender, does not dwell in the distinction of color and shape, does not dwell in male, female, or hermaphrodite forms, and cannot be found outside of these. (btsal na mi rnyed pa'i tshul ni, gzung dang 'dzin pa nyid dag dang, kha dog dbyibs kyi dbye ba dang, pho 'am mo 'am ma ning la, sogs pa'i gzugs su sems mi gnas. de las gzhan du'ang mi rnyed do.) In short, the essence of the mind is: all the Buddhas (sangs rgyas) have not seen it, and will not see it, because what can be seen in an essence without self-nature? (mdor na sems kyi ngo bo ni, sangs rgyas thams cad kyis ma gzigs. gzigs par mi 'gyur te, rang bzhin med pa'i ngo bo la, ji lta bu zhig gzigs par 'gy)

---

ུར། །ཞེས་བསྟན་ནོ། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་ གཟིགས་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་དངོས་པོའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ནས་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུང་བའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ནི། སྟོང་པ་ ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་ག་ལ་ཡོད། སེམས་རྟོག་བཅས་དང་། རྟོག་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་མ་གཟིགས་ཏེ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ སུ་སྣང་བའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །གང་ལ་རྟོག་བྱ་རྟོག་བྱེད་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་དང་། གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྣང་བ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ། དེ་དག་ ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད། བྱང་ཆུབ་ངོས་བཟུང་བ་ནི། མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད། །གནས་པ་མེད་ཅིང་ངག་ལམ་བྲལ། །ཞེས་པ་ནི། བརྗོད་པ་དང་བྲལ་ཞེས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ནམ་མཁའ་དང་། 2-457 བྱང་ཆུབ་རྣམས་ནི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་མེད་པར་རམ། མཚན་མའི་སྤྲོས་པ་མེད་པར་མཉམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ངོས་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་དང་། བརྩེ་ ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་ཀུན་གྱི་དུས་གསུམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པར་མཁྱེན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཀུན་ གྱི་གཞི་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་གནས་མེད་པ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་རྟོགས་པ་ནི་སྲིད་པ་འཁོར་བ་འཇོམས་བྱེད་ཡིན་པས། སྟོང་ པ་ཉིད་འདི་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་མོ་ཞེས་འདོམས་སོ། །བསྒོམ་པའི་གོལ་ས་གཅོད་པ་ནི། སྐྱེ་མེད་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང་། སྟོང་ངོ་ཞེས་བདེན་པར་འཛིན་པ་དང་། བདག་མེད་ཅེས་པ་དང་། སྟོང་པ་ ཉིད་ཅེས་པ་བདེན་པར་རློམ་པ་ནི་ལྟ་བ་དམན་པའི་བདག་ཉིད་དེ་བདེན་འཛིན་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་གང་བསྒོམ་པ་དེ་ནི་འདི་ན་གང་ཟག་གི་བདག་བསྒོམ་པ་དང་མཚུངས་པའོ། ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་བསྟོད་པ་ལས། ཀུན་རྟོག་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་བདུད་རྩི་བསྟན་པ་མཛད། །གང་ལ་དེ་ལ་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་དམད་པར་མཛད། །ཅེས་པ་དང་། དབུ་མ་རྩ་བ་ལས་ཀྱང་། 2-458 རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད། །ལྟ་ཀུན་ངེས་པར་འབྱིན་པར་གསུངས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ། །དེ་དག་བསྒྲུབ་དུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་པ་དང་ཚིག་གསལ་ལས་ཀྱང་། འོད་སྲུངས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་ མདོ་དང་སྦྱར་ནས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་སྟོང་ཉིད་ལ་ཞེན་པ་དགག་པས། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་གོལ་ས་བཅད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཅད་པའི་དོན་དུ་སྟོང་ཉིད་གསུངས་ཞ

【現代漢語翻譯】 如是宣說。《現觀莊嚴論》中說：『為何之故？佛陀知曉，卻未見諸法。』如是說。執持『此乃事物』，唯是分別念所安立。超越分別念所執持之境者，乃是遠離戲論之空性。若有分別念之顯現，何來空性之證悟？若未見心之有念與能念之相，息滅顯現為能取所取二者之戲論，即是如來。若執持能思所思二者，且顯現能取所取二者之相，如是，彼等何來菩提？菩提之界定是：『無相亦無生，無住離言詮。』即是遠離言說。菩提心與虛空，以及諸菩提，于能取所取二者皆無，或於無相之戲論中平等。界定菩提之後，安住于菩提之精要中的大士佛陀，以及慈悲的菩薩聖眾，於三時中皆知曉諸法皆空，與虛空等同。諸法自始本空，因此，諸法之基，一切法性，無處可住，顯現而無自性，如幻如化的戲論皆寂滅，證悟此乃寂滅輪迴之因，故應恒常修習空性。』如是教誡。 斷除修習之歧途：執著于無生為實有，執持『是空』為實有，以及自詡『無我』與『空性』為實有，皆是低劣之見，未脫離實執。如是所修，如同修習人我一般。《讚歎超勝世間》中說：『為摧毀一切分別念，故說空性甘露。若有執著於此者，汝則加以呵斥。』以及《中觀根本慧論》中說：『諸佛說空性，為遣除一切見，若復見空性，是亦不可治。』以及《明句論》中亦結合《勝鬘經》而說。此乃遮破執著于空性，斷除修習空性之歧途。為斷除分別念之義而說空性。

【English Translation】 Thus it is taught. From the Ornament of Clear Realization: 'Why is it? Because the Buddhas know, but do not see the dharmas.' It is like that. Holding 'this is a thing' is merely imputed by conceptual thought. That which transcends the object of conceptual thought is emptiness, free from elaboration. If there is an appearance of conceptual thought, how can there be realization of emptiness? Not seeing the mind with thought and the aspect of the thinker, pacifying all the elaborations that appear as the two, grasper and grasped, is the Thus-Gone One. As long as there is grasping of the object of thought and the thinker, and the appearance of the aspects of the two, grasper and grasped, how can there be enlightenment for them? The definition of enlightenment is: 'Without characteristics and without birth, without abiding and beyond the path of speech.' That is, it is beyond expression. The mind of enlightenment and the sky, and all enlightenments, are equal without the two, grasper and grasped, or without the elaboration of characteristics. Having defined enlightenment, the great being Buddha who dwells in the essence of enlightenment, and all the compassionate Bodhisattvas, know that all phenomena are empty like the sky in the three times. Because all phenomena are empty from the beginning, therefore, the basis of all phenomena, all phenomena, is without a place to dwell, appearing but without inherent existence, like an illusion, all elaborations are pacified, realizing that this is the destroyer of cyclic existence, therefore, one should always meditate on emptiness.' Thus it is advised. Cutting off the wrong paths of meditation: Holding onto the unborn as true, holding 'it is empty' as true, and presuming 'selflessness' and 'emptiness' to be true, are all inferior views, not having escaped from the clinging to reality. Whatever is meditated upon in that way is like meditating on the self of a person. From the Praise Transcending the World: 'In order to destroy all conceptual thoughts, you taught the nectar of emptiness. Whoever has attachment to that, you despise them.' And from the Root Verses on the Middle Way: 'The Buddhas have said that emptiness is the dispeller of all views. Those who hold a view of emptiness are said to be incurable.' And the Clear Words also speaks in conjunction with the Sutra Requested by Kashyapa. This is refuting attachment to emptiness, cutting off the wrong paths of meditating on emptiness. Emptiness is spoken to cut off the meaning of conceptual thought.

---

ེས་པ་ནི། དགེ་མི་ དགེའི་རྣམ་རྟོག་གི་རྒྱུན་འཆད་པ་སྟེ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་བྱར་མི་བཞེད་དོ། །མདོ་ལས། ཉི་ ཚེ་བའི་སྟོང་ཉིད་ནི་སྟོང་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཐ་ཤལ་པའོ་ཞེས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། དམིགས་གཏད་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པར་བཞེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ ན་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། མཚན་མའི་སྤུ་རིས་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ལ་གནས་པ་ནི། འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པར་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་ པ་བསྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ལ་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཀླན་ཀས་འཇིགས་སོ་ཞེ་ན། སྟོང་ཉིད་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡིས་ནི། །རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་འགྱུར། ། 2-459 ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་དང་གང་དུ་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་བློ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི། བློ་དེ་དང་དེའི་ངོ་བོར་ནི་སྟོང་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་དགོས་ པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། བསྒོམ་པ་དེའི་རྟེན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆོས་ཅན། རྟག་ཏུ་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མིན་པར་ཐལ། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཡོད་ དེ། སེམས་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་པ་དང་། སྟོང་ཉིད་ཡིན་ཞེས་པ་འགལ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་དེ་དག་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་བཞེད་པར་མི་འགྱུར་བས་ ཏེ་བཞེད་དགོས་ཏེ། སེམས་མི་རྟག་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མ་སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ནས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲུབ་པས། རེས་འགའ་སྟོང་། རེས་འགའ་མི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་རྟག་ཏུ་སྟོང་ པར་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་ན། རང་བཞིན་མེད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་མེད་ཅེས་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་རིགས་ན། སེམས་བདག་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། ། ཆོས་རྣམས་རང་རང་གི་རང་བཞིན་ལས་འདས་པ་འདི་ནི་དེའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཆོས་ཉིད་ནི། དེའི་རང་བཞིན་བརྗོད་དགོས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་བུ་རམ་རང་བཞིན་མངར་བ་དང་། 2-460 མེའི་རང་བཞིན་ཚ་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དགོས་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་རང་བཞིན་དུ་གྲགས་པ་དཔེར་བརྗོད་ནས། རང་ལུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ ངོས་བཟུང་བའོ། །རང་བཞིན་གྱི་སྒྲ་དོན་གཉིས་ལ་འཇུག་སྟེ། དངོས་པོར་སྨྲ་བས་བཏགས་པའི་དགག་བྱ་ལ་རང་བཞིན་དུ་བཏགས་པ་དང་། རང་བཞིན་མེད་ཅེས་པའི་སྐབས་སུ་ནི། དགག་བྱའི་རང་བཞིན་ལ་ ངོས་བཟུང་ལ། ར

【現代漢語翻譯】 那麼，什麼是善的對治呢？是斷除不善念頭的相續，也就是寂靜自性的空性，這是諸佛所宣說的。他們不認為其他的片面空性是應該修習的。《經》中說：『片面空性是空性中最差的。』那麼，如何修習空性呢？他們認為應該以不執著任何目標的心的來修習空性。如何像虛空的自性那樣呢？安住在不觀待任何相狀的細微差別的修習中，這就是將一切法都修習得像虛空一樣。《經》中說：『修習般若波羅蜜多就是修習虛空。』這就是它的意義。如果有人說，在宣說一切法為空性時，實物論者會因辯論而感到恐懼，那麼，空性的獅子吼聲能夠使一切論敵感到恐懼。正如經中所說：『空性如獅吼，能使諸論敵怖畏。』 無論在何處，一旦生起證悟空性的智慧，那麼，那個智慧的自性就會安住在空性之中。如果必須依靠智慧來修習空性，那麼空性本身就是存在的嗎？作為修習所依的識蘊，並非恒常存在，也並非自性存在，因為它是剎那生滅的。這是有遍及性的，因為心是無常的。因此，『心是無常的』和『心是空性』這兩個說法並不矛盾。總之，諸佛為何不認可心本身呢？因為必須認可它，因為他們認可心是無常的。從最初生起的那一刻起，心的自性就已經被確立為不存在，因此，它不是有時空，有時不空，而是恒常為空。如果事物以自性存在而成立，那麼就不應該說它是無自性的。如果可以說它是無自性的，那麼就是捨棄了心作為自我的存在或自性存在。 諸法超越各自的自性，這就是它的法性，而它的法性，必須表達它的自性。例如，世間上糖的自性是甜的，火的自性是熱的。同樣，一切法的自性也必須被認為是空性。這是通過舉世間上被認為是自性的例子，來確定自己宗派的自性。自性這個詞有兩種含義：實物論者所安立的所破之法被稱為自性，而在『無自性』的情況下，則是確定所破的自性。

【English Translation】 So, what is the antidote to non-virtue? It is to cut off the continuum of non-virtuous thoughts, which is the emptiness characterized by peacefulness, as taught by the Buddhas. They do not consider other partial emptinesses to be worthy of cultivation. The Sutra says: 'Partial emptiness is the worst among emptinesses.' So, how should emptiness be cultivated? They believe that emptiness should be cultivated with a mind free from clinging to any object. How is it like the nature of the sky? Abiding in the cultivation without observing any subtle differences in characteristics is to cultivate all phenomena as being like the sky. The Sutra says: 'Cultivating the Perfection of Wisdom is cultivating the sky.' This is its meaning. If someone says that when explaining all phenomena as emptiness, the proponents of inherent existence will be frightened by debate, then the lion's roar of emptiness can frighten all opponents. As it is said in the sutra: 'Emptiness is like a lion's roar, which can frighten all opponents.' Wherever the wisdom that realizes emptiness arises, the nature of that wisdom will abide in emptiness. If emptiness must be cultivated by relying on wisdom, then does emptiness itself exist? The aggregate of consciousness, which is the basis of cultivation, is not permanent, nor is it inherently existent, because it is momentary. This is pervasive, because the mind is impermanent. Therefore, the statements 'the mind is impermanent' and 'the mind is emptiness' are not contradictory. In short, why do the Buddhas not accept the mind itself? Because it must be accepted, because they accept that the mind is impermanent. From the moment it first arises, the nature of the mind has been established as non-existent, so it is not sometimes empty and sometimes not empty, but is always established as empty. If things were established by their own nature, then it should not be said that they are without inherent existence. If it is appropriate to say that they are without inherent existence, then it is abandoning the existence of the mind as self or inherent existence. Phenomena transcending their respective natures, this is its dharmata, and its dharmata must express its nature. For example, in the world, the nature of sugar is sweet, and the nature of fire is hot. Similarly, the nature of all phenomena must be considered as emptiness. This is to identify the nature of one's own tradition by citing examples of what is considered to be nature in the world. The word 'nature' has two meanings: the object of negation established by proponents of inherent existence is called nature, and in the case of 'without inherent existence,' it is to identify the nature of what is to be negated.

---

ང་བཞིན་གཅིག་ཅེས་པའི་སྐབས་སུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཅེས་པ་ལ་གཟུང་ངོ་། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་སྤངས་ཏེ། སྟོང་པའི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པས། འགའ་ཞིག་ཆད་པར་སྨྲ་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་། །འགའ་ཞིག་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་ནི། རྟག་ཆད་གང་དུའང་སྨྲ་བ་མིན་ནོ། །བཅོམ་ ལྡན་འདས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གསུངས་པས་འཁོར་བ་བདེན་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མ་རིག་ནས་བརྩམས་རྒ་ཤིའི་མཐའ། །རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི། །རྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་ནི། ། ཁོ་བོ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་འདྲར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སེམས་འཁོར་བ་ཡོད་ཅེ་ན། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འཁོར་ལོ་འདི། །སྲིད་པའི་ལམ་དུ་འཁོར་བ་སྟེ། །བཅུ་གཉིས་འདི་ལ་འཁོར་བར་བརྗོད། །ཁོ་བོ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་འདྲར་འདོད། ། 2-461 ཅེས་པས་ལན་བཏབ་བོ། །འདི་ལས་གཞན་པའི་འཁོར་བ་པོའི་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མེད་དོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་ལས་གཞན་པའི་ལས་འབྲས་ལ་སྤྱོད་པར་འདོད་པའི་གང་ཟག་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །ཡན་ལག་ བཅུ་གཉིས་ལ་འཁོར་བར་བརྗོད་ན། ཇི་ལྟར་འཁོར་ཞེ་ན། དཔེས་བསྟན་ཏེ་ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལ་བརྟེན་ཏེ་བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་བར་གྱུར་པ་ན། བཞིན་ཉིད་ནི་དེར་འཕོས་པའང་མ་ཡིན་ཞིང་། བཞིན་དེ་མེད་པར་ཡང་དེར་སྣང་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་གཟུགས་བརྙན་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བས། སྲིད་པ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་ནའང་རྣམ་པ་ ཀུན་ཏུ་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ཕྱི་མར་མི་འཕོ་བར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འགལ་ ལོ་ཞེ་ན། མདོར་ན་བདེན་པས་སྟོང་པའི་རྒྱུའི་ཆོས་རྣམས་ལས། བདེན་པས་སྟོང་པའི་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལས་བྱེད་པ་པོ་དང་། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུས་མྱོང་བ་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ ཡོད་པར་རྒྱལ་བས་གསུངས་སོ། །ནང་གི་རྟེན་འབྲེལ་ལ་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྟེན་འབྱུང་དཔྱད་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའང་ནང་གི་རྟེན་འབྱུང་དང་མཚུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའང་འབྱུང་སྟེ། 2-462 དཔེར་ན། རྔ་ལ་བརྟེན་ནས་རྔའི་སྒྲ་དང་། ས་བོན་ལ་བརྟེན་ནས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་མ་ཟད། ཕྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཡང་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པར་འདོད་ དོ། །འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་ལས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ནི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱ

【現代漢語翻譯】 在討論『如我一般』時，應理解為在空性中味道相同。通過談論空性，避免了常斷二邊。通過談論空性的自性，避免了有人說斷滅，也避免了有人說是常恒。也就是說，談論空性，就不是在談論常或斷。世尊宣說了十二緣起支，是否意味著輪迴是真實存在的呢？從無明開始，到老死結束，這十二緣起支所依賴而產生的現象，我認為如同夢幻泡影一般。如果問心是否在輪迴中，答案是：這十二支的輪轉，是在有生之路上輪迴，這十二支被稱為輪迴，我認為如同夢幻泡影一般。 這回答說明，沒有其他輪迴的眾生存在。也沒有人會在這十二支之外，去體驗業果。如果說十二支是輪迴，那麼如何輪迴呢？舉例來說明，就像依靠鏡子，臉的影像顯現出來，但臉本身並沒有轉移到鏡子里，也不是沒有臉就能顯現影像。同樣，蘊的相續連線，在下一世出生的狀態中，智者應理解為，並非完全是前一世轉移到后一世。如果依靠前因而產生後世，那麼一切法皆為空性豈不是矛盾了嗎？簡而言之，從以真諦而言是空性的因之法中，產生以真諦而言是空性的果之法。勝者（佛陀）說，作者和體驗果報者，在世俗諦中是存在的。在分析了內在的緣起之後，再分析外在的緣起。外在的緣起也與內在的緣起相同，因為依靠因緣的和合，外在的事物也會產生。例如，依靠鼓而產生鼓聲，依靠種子而產生幼苗。不僅是十二緣起支，外在的緣起也被認為是與夢幻和幻象相同。果之法從因中逐漸產生，以及認為一切皆為空性，這兩者之間沒有任何矛盾。因的自性是空性的，並且自性是空性的。

【English Translation】 When discussing 'like me,' it should be understood as having the same taste in emptiness. By talking about emptiness, the extremes of permanence and annihilation are avoided. By talking about the nature of emptiness, it is avoided that some say annihilation, and it is also avoided that some say permanence. That is to say, talking about emptiness is not talking about permanence or annihilation. If the Blessed One has spoken of the twelve links of dependent origination, does that mean that samsara (cycle of existence) is truly existent? Starting from ignorance and ending with old age and death, the phenomena that arise in dependence on these twelve links of dependent origination, I consider to be like dreams and illusions. If asked whether the mind is in samsara, the answer is: This wheel of twelve links revolves on the path of existence; these twelve are called samsara, and I consider them to be like dreams and illusions. This answer explains that there are no other sentient beings in samsara. Nor is there anyone who would experience the results of karma outside of these twelve links. If the twelve links are called samsara, then how does it revolve? An example is given: just as when relying on a mirror, the image of a face appears, but the face itself is not transferred into the mirror, nor can the image appear without the face. Similarly, with the connection of aggregates, in the state of being born in another existence, the wise should understand that it is not entirely the former life that is transferred to the latter life. If the latter arises in dependence on the former cause, then isn't it contradictory to say that all phenomena are empty? In short, from the phenomena of causes that are empty in truth, arise the phenomena of results that are empty in truth. The Victorious One (Buddha) said that the agent and the one who experiences the results of actions exist in conventional truth. After analyzing the internal dependent origination, then analyze the external dependent origination. The external dependent origination is also the same as the internal dependent origination, because relying on the assembly of causes and conditions, external things also arise. For example, relying on a drum, the sound of a drum arises, and relying on a seed, a sprout arises. Not only the twelve links of dependent origination, but also external dependent origination is considered to be the same as dreams and illusions. The gradual arising of the phenomena of results from causes, and the belief that all is emptiness, are not contradictory at all. The nature of the cause is empty, and the self-nature is empty.

---

ེ་ བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བཤད་དོ། །དབུ་མ་རྩ་བ་ལས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་ བ་དང་། །དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད། །ཅེས་སོ། །མདོར་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀུན་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ་པ་རྣམས་ལ་བརྗོད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་ ཉིད་དོ་ཞེས་ཇི་བཞིན་བཤད་པ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཉིད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་ ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བཤད་ཅེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདིས་ནི་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་དུ་བསྟན་ནོ། །མ་དཔྱད་པའི་ངོ་ན་སྣང་བཞིན་དཔྱད་ན་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར། 2-463 ཤེར་སྙིང་ལས་ཀྱང་། གཟུགས་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ལས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པས་སྟོང་པ་ ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །བདེན་པས་སྟོང་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བས་སྟོང་ཉིད་ཁོ་ན་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། ཞེས་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་པ་དང་། དེའི་རང་བཞིན་ སྟོང་ཉིད་མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་བྱས་པ་དང་མི་རྟག་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་དུ་བཤད་པའི་དོན་གསལ་བར་སྟོན་པ་ནི། སྟོང་ཉིད་ཆོས་ཅན་ ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མདོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། འགོག་པའི་བདེན་པ་རྨི་ལམ་འདྲ་བ་སྟེ། །མྱ་ངན་འདས་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བརྗོད། །ཅེས་པ་དང་། སློབ་ དཔོན་ཟླ་བས་རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པར། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་ རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལས། གཟུགས་ཀྱང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེ་ལས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཤིག་ཡོད་ནའང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ། 2-464 སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་དྲངས་ནས་བཤད་དོ། །འོ་ན་ཀུན་རྫོབ་རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་སྙམ་ན། ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་དང་། དེས་བསགས་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་དོ། །ལས་གང་གིས་ བསྐྱེད་ཅེ་ན། ལས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་པའི་སེམས་ནི་སྔ་མའི་བག་ཆགས་དག་གིས་བསགས་པ་ལས་བྱུང་ངོ་། །དེས་ན་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་ཏེ། སེམས་ནི་སྔ་མའི་ བག་ཆགས་ལས་བྱུང་ལ། བག་ཆགས་ཀྱང་སེམས་ཀྱིས་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ནི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡ

【現代漢語翻譯】 爲了證悟無生之性，所有法的自性無生之性，被徹底闡述為空性。《中觀根本慧論》中說：『因緣所生法，我說即是空。』總而言之，所說的『法無我』中的一切法，指的是五蘊。如果如實闡述五蘊的真如空性，就不會墮入斷滅論，因為雖然在真如中不存在，但在世俗名言中是存在的。為什麼稱之為世俗的真如呢？因為在世俗之外沒有真如。這表明了二諦無別。在未經觀察時顯現，觀察時卻無法找到。 《心經》中也說：『色即是空，空即是色，色不異空，空不異色。』世俗諦以空性來闡述空性。雖然以真諦為空，卻顯現為種種現象，因此空性本身就是世俗諦。為什麼呢？因為如果法（有法）是世俗的，而它的自性空性不存在，那麼它就不會產生。例如，就像有為法和無常一樣。進一步闡明空性被闡述為世俗的含義：空性是世俗的，因為它就像幻象一樣。《三摩地王經》中說：『滅諦如夢，涅槃如夢。』月稱論師在《六十正理論釋》中說：『勝義諦也是世俗諦嗎？』回答說：『是的，就是這樣。』世尊在《般若波羅蜜多經》中說：『色也如夢，如幻。』乃至『涅槃也如夢，如幻。』即使有比這更殊勝的法，也如夢，如幻。 那麼，世俗諦是從何處產生的呢？世俗的錯覺顯現，是由煩惱以及由煩惱所積累的業產生的。那麼是由什麼業產生的呢？業是從心產生的。錯覺的心是從先前的習氣積累而產生的。因此，它們是相互的因和果，心是從先前的習氣產生的，而習氣是由心積累的。遠離習氣的心是安樂的。

【English Translation】 In order to realize the nature of non-origination, the non-origination of the nature of all dharmas is thoroughly explained as emptiness. The Mūlamadhyamakakārikā states: 'That which is dependently arisen, I say that is emptiness.' In short, all the dharmas mentioned in 'the selflessness of dharmas' refer to the five skandhas. If the suchness of emptiness of the five skandhas is explained as it is, it will not fall into nihilism, because although it does not exist in suchness, it exists in conventional terms. Why is it called the suchness of convention? Because there is no suchness apart from convention. This shows that the two truths are inseparable. It appears when not investigated, but cannot be found when investigated. The Heart Sutra also states: 'Form is emptiness, emptiness is form; form is no different from emptiness, emptiness is no different from form.' Conventional truth explains emptiness as emptiness. Although it is empty in ultimate truth, it appears as various phenomena, so emptiness itself is conventional truth. Why? Because if the dharma (subject) is conventional, and its nature of emptiness does not exist, then it will not arise. For example, like conditioned things and impermanence. Furthermore, clarifying the meaning of emptiness being explained as conventional: emptiness is conventional, because it is like an illusion. The Samadhiraja Sutra states: 'The truth of cessation is like a dream, nirvana is said to be like a dream.' Acharya Chandrakirti said in the commentary on the Sixty Stanzas on Reasoning: 'Is the ultimate truth also a conventional truth?' The answer is: 'Yes, it is so.' The Bhagavan said in the Prajnaparamita Sutra: 'Form is like a dream, like an illusion.' And so on, 'Even nirvana is like a dream, like an illusion.' Even if there is a dharma more excellent than that, it is like a dream, like an illusion. So, from where does conventional truth arise? The appearance of conventional delusion is produced by kleshas (defilements) and the karma accumulated by them. So, by what karma is it produced? Karma arises from the mind. The deluded mind arises from the accumulation of previous imprints. Therefore, they are mutual causes and effects, the mind arises from previous imprints, and the imprints are accumulated by the mind. The mind that is free from imprints is blissful.

---

ིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་དང་ ལྡན་པའི་སེམས་ནི་ཞི་བ་སྟེ་ཐར་པའོ། ། སེམས་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བས་ནི། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། མ་རྨོངས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རིག་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རིག་པས་ཐར་པ་ཐོབ་བོ། །དེས་ན་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཁོ་ན་རིག་ པ་ལ་ཐུག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་རིག་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། དོན་དམ་པ་དང་། 2-465 སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་པས་སོ། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རྩད་ནས་འཇོམས་པ་ལ་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་ལ། རང་གིས་སྟོང་ཉིད་མི་ཤེས་ཤིང་མ་རྟོགས་ན་ དེ་ལ་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །སྟོང་ཉིད་མ་རྟོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་གཞན་ཡང་སྟོན་པ་ནི་བཙོན་པ་ལྟ་བུའི་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སྲིད་པར་འཁོར་རོ། །གང་གིས་འཁོར་ཞེ་ན་དེ་ ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པས་རྒྱུ་བྱས་ནས་དེ་དག་འཁོར་བར་གྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྒོམ་པར་བྱ་དགོས་སོ། །མདོར་ན་གོང་ དུ་ཅི་ཙམ་བཤད་ཀྱང་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པས། བསྒོམ་བྱ་བདག་མེད་རྒྱས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ སེམས་གཞོལ་བས་གཞན་གྱི་དོན་དོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྣལ་འབྱོར་པས་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་བསྒོམ་པར་བྱས་ནས། སྟོང་ཉིད་མི་རྟོགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ལྷག་པར་སྐྱེས་ནས། གཞན་གྱི་ དོན་ལ་དགའ་བའི་བློ་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་ཐེ་ཚོམ་མེད་དོ། །སྦྱར་བས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། གང་དག་སྔོན་ཆད་ཕ་མ་དང་། །གཉེན་བཤེས་གྱུར་ཅིང་ཕན་བཏགས་པའི། །སེམས་ཅན་དེ་དག་རྣམས་ལ་ནི། ། 2-466 བྱས་པ་གཟོ་བ་སྙམ་དུ་བྱ། །ཞེས་སོ། །ཕན་འདོགས་པར་རིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་སྲིད་པའི་བཙོན་ར་རུ། །ཉོན་མོངས་མེ་ཡིས་གདུངས་རྣམས་ལ། །བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་འབྱིན་པ་ལྟར། ། དེ་བཞིན་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་རིགས། །ཞེས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན། འཇིག་རྟེན་ན་བདེ་སྡུག་འབྱུང་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་བདེ་འགྲོ་ངན་འགྲོ་དང་། །འདོད་དང་མི་ འདོད་འབྲས་བུ་དག །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་། །གནོད་པ་བྱས་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ། འདི་དག་གི་བདེ་སྡུག་གི་རྒྱུ་ངོས་བཟུང་ནས་དེ་ལས་བདེ་སྡུག་འབྱུང་བར་བསྟན་ནོ། །དོན་ དམ་སེམས་བསྐྱེད་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ནི།

【現代漢語翻譯】 是的，因為遠離了痛苦的根源。擁有快樂的心就是寂靜，也就是解脫。當心不再散亂而趨於平靜時，就不會對真實的意義感到迷惑，因為心已經遠離了遮蔽真理的障礙。 不迷惑，就能理解真理。理解真理，就能獲得解脫。因此，獲得解脫完全取決於理解至高無上的菩提心。 當理解了至高無上的菩提心的真諦時，也就理解了空性。如實、真如的邊際、無相、勝義諦和空性，這些都被認為是同義詞。爲了徹底摧毀所有的過錯，必須修習空性。如果自己不瞭解、不證悟空性，就沒有獲得解脫的機會。 不證悟空性的另一個過患是，會像囚犯一樣在六道輪迴中流轉。是什麼導致了輪迴呢？是對真理迷惑的無明，以無明為因而導致輪迴。因此，瑜伽行者們必須修習空性的意義。簡而言之，無論上面說了多少，其要點都是要修習勝義菩提心。因此，所要修習的無我被廣泛地確立。 那麼，瑜伽行者專注于空性的意義，是否會捨棄利益他人呢？瑜伽行者修習空性之後，會對那些不理解空性的人們產生更大的慈悲心，毫無疑問會生起樂於利益他人的心。 通過比喻來展示如何利益他人：『那些曾經是父母、親友並幫助過自己的一切眾生，應當想著報答他們的恩情。』 展示了利益他人的合理理由：『對於那些在輪迴的監獄裡，被煩惱之火折磨的眾生，我應當像驅除他們的痛苦一樣，給予他們快樂。』 如果一切法都是空性，那麼世間就不會有苦樂了嗎？『世間的善趣和惡趣，以及如意和不如意的果報，都是由於眾生所造作的利益和損害之業而產生的。』 這段話指出了苦樂的根源，並表明苦樂由此產生。展示了修習勝義菩提心的果報：

【English Translation】 Yes, because it is free from the cause of suffering. A mind endowed with happiness is peace, which is liberation. When the mind is no longer scattered and becomes peaceful, one will not be confused about the true meaning, because the mind is free from the obstacles that obscure the truth. Without confusion, one can understand the truth. Understanding the truth, one can attain liberation. Therefore, attaining liberation depends entirely on understanding the supreme Bodhicitta (enlightenment mind). When one understands the true essence of the supreme Bodhicitta, one also understands emptiness. Suchness, the limit of reality, signlessness, ultimate truth, and emptiness are all said to be synonymous. To completely destroy all faults, one must practice emptiness. If one does not understand or realize emptiness oneself, one has no chance of attaining liberation. Another fault of not realizing emptiness is that one will wander in the six realms of samsara like a prisoner. What causes this wandering? It is ignorance, which is confused about the truth, and this ignorance is the cause of wandering. Therefore, yogis must practice the meaning of emptiness. In short, no matter how much has been said above, the point is to practice the ultimate Bodhicitta. Therefore, the selflessness to be practiced is widely established. Then, does a yogi, by focusing his mind on the meaning of emptiness, abandon the benefit of others? After a yogi practices this emptiness, he will have even greater compassion for those who do not understand emptiness, and there is no doubt that he will develop a mind that delights in benefiting others. Showing how to benefit others through analogy: 'Those beings who were once parents, relatives, and friends and who have helped you, you should think of repaying their kindness.' Showing the reasonable reasons for benefiting others: 'For those beings who are tormented by the fire of afflictions in the prison of samsara, I should give them happiness just as I remove their suffering.' If all dharmas are emptiness, then there would be no suffering or happiness in the world? 'The good and bad realms of the world, and the desired and undesired results, arise from the actions of benefit and harm done by sentient beings.' This passage points out the root of suffering and happiness and shows that suffering and happiness arise from it. Showing the result of practicing the ultimate mind of enlightenment:

---

སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་ ནས། འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཞེས་པ་ནི། ཚངས་དབང་དྲག་པོ་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་། །ལ་སོགས་ཐོབ་པར་མཚར་ཅི་ཡོད། །ཅེས་པའོ། །གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་ བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བྱས་པ་ཙམ་གྱི། མ་དྲངས་པ་སྟེ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ལྷ་མིའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་སྟེ། ལྷ་ཀླུ་མི་གསུམ་གྱི་གནས་འདི་དག་ན། 2-467 འདི་ལས་ལྷག་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བ་བྱས་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་གནོད་པ་བྱས་པ་ལས། །སེམས་དམྱལ་དུད་འགྲོ་ཡི་དྭགས་གསུམ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་དུ་ མའི་དངོས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མྱོང་བ་ཡིན། །ཞེས་ཚིག་རྐང་བཞིས་བསྟན་ནོ། །སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ནི། བཀྲེས་དང་སྐོམ་དང་ཕན་ཚུན་དུ། །བསོད་དང་འཇོམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་། །མི་ བཟོད་བཟློག་པར་དཀའ་བ་སྟེ། །སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཚུལ་གཉིས་པོ་ནི། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གནོད་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་ པར་བྱའོ། །གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ནི་དགེ་བའི་འབྲས་བུའོ། །ངན་འགྲོ་གང་ཡིན་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུའོ། །མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་པའི་ ཐབས་ནི། སྦྱིན་སོགས་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་ཤིང་། རང་གི་ལུས་བཞིན་གནོད་པ་ལས་བསྲུང་བར་བྱའོ། །བསྲུང་ཞེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པ་ནི་དུག་བཞིན་ དུ་འབད་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །ངེས་ལེགས་ཐོབ་ཚུལ་ནི། ཆགས་པ་མེད་པར་རང་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཞི་བདེ་དོན་གཉེར་གྱི་རོ་མྱོང་བས་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་ཐོབ་ཅེས་པ་སྟེ་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ཞི་བདེ་དོན་གཉེར་གྱི་ལམ་ཉམས་སུ་བླངས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་ཅེས་པའོ། ། 2-468 སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མ་དོར་བར་གཞན་དོན་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་པའོ། །གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱས་པ་དང་། གནོད་ པ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་འབྱུང་བ་ལ་བླང་དོར་ལ་སྤྱད་པས་ན། བླང་དོར་ལ་སྤྱད་པ་དེ་དག་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་རང་དོན་ལ་ཆགས་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་ བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་ཇི་ལྟར་གནས་ཏེ་མི་གནས་སོ། །གཞན་དོན་བྱས་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མྱུ་ གུ་བསྐྱེད་ཅིང་། དེའི་རྩ་བའང་སྙིང་

【現代漢語翻譯】 依靠慈悲利益眾生，將獲得無上的佛果。獲得佛果之後，更不用說獲得世間的成就了。正如所說：『梵天自在天和世間護法等，獲得這些又有什麼稀奇呢？』 闡述利益他人的功德：僅僅是利益眾生，無需努力，就能自然獲得暫時的利益，即人天圓滿的受用。在包括天、龍、人在內的三界之中，沒有比這更好的了。 闡述造作惡業的過患：傷害眾生，會導致墮入地獄、畜生、餓鬼三惡道，遭受各種各樣的痛苦，一切有情眾生都將體驗到。 用四句偈語闡述：傷害眾生的果報是：飢渴交迫，互相殘害，這些難以忍受和無法避免的痛苦，都是傷害眾生的果報。 善業和惡業的果報，要知道都是從利益或損害眾生而來。什麼是這二者呢？成佛、菩薩以及轉生善道是善業的果報。墮入惡道則是惡業的果報。 獲得增上生的方法是：佈施等一切行為都要利益眾生，像保護自己的身體一樣避免傷害眾生。解釋『保護』的含義是：要像躲避毒藥一樣努力避免傷害眾生。 獲得決定勝的方法是：無執著地獨自尋求寂靜安樂，體驗這種滋味，就能獲得聲聞的小乘菩提，也就是說，獨自修持寂靜安樂之道，就能獲得聲聞阿羅漢果位。 以慈悲之心不捨棄利益其他眾生，行利他之事，就能獲得圓滿正等覺的佛果。如上所述，對於利益和損害眾生所產生的安樂和痛苦的果報，要善於取捨。如果對於取捨，哪怕只是一瞬間的自私自利，又怎能成為無上菩提之因呢？ 如果行利他之事，就能獲得無上大菩提的果實。大菩提是生起菩提心之苗芽，而其根本就是慈悲。

【English Translation】 By relying on compassion to benefit sentient beings, one will attain the supreme state of Buddhahood. Having attained Buddhahood, what need is there to mention attaining worldly achievements? As it is said: 'What is so amazing about attaining the powers of Brahma, Indra, and the protectors of the world?' Explaining the benefits of helping others: Merely by benefiting sentient beings, without effort, one naturally obtains temporary benefits, which are the perfect enjoyments of gods and humans. Among the three realms, including gods, nagas, and humans, there is nothing better than this. Explaining the faults of committing non-virtuous deeds: Harming sentient beings leads to falling into the three lower realms of hell, animals, and hungry ghosts, where all embodied beings experience various kinds of suffering. This is explained in four lines: The result of harming sentient beings is hunger, thirst, and mutual destruction. These unbearable and unavoidable sufferings are the result of harming sentient beings. The nature of the ripening of virtue and non-virtue should be understood as arising from benefiting or harming sentient beings. What are these two? Attaining Buddhahood, becoming a Bodhisattva, and going to a happy realm are the results of virtue. Falling into a lower realm is the result of non-virtue. The method for attaining higher realms is to benefit sentient beings with all things, such as generosity, and to protect them from harm as one would protect one's own body. Explaining the meaning of 'protecting': One should strive to avoid harming sentient beings as one would avoid poison. The way to attain definite goodness is to attain the lesser Bodhi of the Shravakas by experiencing the taste of seeking peace and happiness alone without attachment, that is, if one practices the path of seeking peace and happiness alone, one will attain the Arhatship of the Shravakas. With compassion, without abandoning the benefit of other sentient beings, by doing things for others, one attains the perfect enlightenment of Buddhahood. As mentioned above, one should be skilled in adopting and abandoning the results of happiness and suffering that arise from benefiting and harming sentient beings. If, in adopting and abandoning, even a single moment of attachment to one's own benefit arises, how can it be the cause of unsurpassed Bodhi? If one does things for others, one will become the possessor of the fruit of great unsurpassed Bodhi. Great Bodhi is the sprouting of the seed of Bodhicitta, and its root is compassion.

---

རྗེ་ཡིན་པས། རེས་འགའ་བསྒོམ། རེས་འགའ་མི་བསྒོམ་པ་མ་ཡིན་པ་བརྟན་པ་དེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་ དགོས་ཤེ་ན། སྙིང་རྗེ་གང་ཞིག་བསྒོམ་པས་སྙིང་རྗེ་ལ་བརྟན་པས་ཏེ་དབང་ཐོབ་པར་བྱས་པས་ནི། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པས་རང་དོན་གྱི་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་དོན་གྱི་བསམ་པ་དོར་ ནས། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མནར་མེད་པའང་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །གཏམ་བྱ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་འདོད་ན། །དེ་ཡི་རྩ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས། །རི་དབང་ལྷུན་པོ་ལྟར་བརྟན་དང་། ། 2-469 ཕྱོགས་མཐས་གཏུགས་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་། །གཉིས་ལ་མི་བརྟེན་སྙིང་རྗེ་ལགས། །ཞེས་སོ། །གཞན་དོན་དུ་སྙིང་རྗེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོང་ཉིད་དང་བཅས་པ་བསྒོམ་པ་འདི་ནི། རྨད་དུ་བྱུང་བས་ངོ་ མཚར་བས་ན་རབ་ཏུ་བསྔགས་སོ། །འདི་ནི་གང་ཟག་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་རང་ལུས་དང་ནོར་རྣམས་བྱིན་པ་ངོ་མཚར་ བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དགེ་བའང་སྤྱད་དུ་མེད་དོ་ཞེ་ན། བདེན་འཛིན་གཅོད་པའི་དོན་དུ་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ནས་ཀྱང་། དགེ་བའི་ལས་འབྲས་རྟེན་བྱེད་ པ། །ངོ་མཚར་ལས་ཀྱང་འདི་ངོ་མཚར། །རྨད་བྱུང་ལས་ཀྱང་འདི་རྨད་བྱུང་། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་སོ། ། སེམས་ཅན་སྐྱོབ་པའི་བསམ་པའི་དོན་འདི་ནི། སེམས་ཅན་མི་ འདོར་བ་ཡིན་པས། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་དགོས་པས། སྲིད་པའི་འདམ་དུ་སྐྱེ་མོད་ཀྱི། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོན་ཀྱང་སྲིད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མི་གོས་ཏེ། འདམ་དུ་སྐྱེས་པའི་པདྨ་འདམ་གྱིས་གོས་པ་ མེད་པ་བཞིན་དུ། སྲིད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་གོས་པ་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་ན་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཞན་དོན་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་མ་ལུས་པ་བསྲེགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་མོད་ཀྱི། 2-470 འོན་ཀྱང་ཐུགས་རྗེ་བརྟན་པར་འགྱུར་པ་མངའ་བས། གཞན་གྱི་དོན་དུ་འགྲོ་བའི་མགོན་པོས་མཛད་པའི་ཚུལ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །སྟོན་པར་མཛད་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་འཛམ་བུ་ གླིང་དུ་གཤེགས་པ་དང་། བལྟམས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དང་། བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་རོལ་པ་དང་། ཁབ་ནས་འབྱུང་བ་དང་། ནཻ་རན་ཛ་ནའི་འགྲམ་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་བྱང་ཆུབ་ ཆེན་པོ་བརྙེས་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་སྡེ་འཇོམས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། ལྷ་ཡི་ཡུལ་དུ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྩྭ་མཆ

【現代漢語翻譯】 因此，作為菩薩，不應時而修習慈悲，時而不修習，而應恒常穩固地修習。為何要修習慈悲呢？因為通過修習慈悲，對慈悲生起穩固的定解，從而獲得自在，無法忍受他人的痛苦，捨棄為自己獲得安樂的想法，甚至爲了他人而進入無間地獄。正如《寶鬘論》中所說：『若欲得無上菩提，其根本為菩提心，如山王須彌般穩固，以及遍及一切的慈悲，不依賴二元的慈悲。』因此，爲了利益他人而修習慈悲和空性相結合的菩提心，是極其稀有和令人讚嘆的。這是聖者們的殊勝行為。那些菩薩們佈施自己的身體和財富，是令人驚歎的。如果一切法皆是空性，那麼就無法行持善法了嗎？爲了斷除實執，在了知諸法為空性的同時，仍然行持善業，這種行為比稀有更稀有，比奇妙更奇妙。』《六十正理論》中也曾如此說道。救護眾生的發心，是不捨棄眾生的表現，必須緣于眾生而生起。正如經中所說：『雖生於輪迴的泥潭中。』然而，卻不被輪迴的過患所染污，如同蓮花雖然生長在泥中，卻不被泥所染污一般。如果沒有煩惱，就沒有在輪迴中受生的因，那麼爲了利益他人而受生豈不是不可能了嗎？並非如此，如同普賢菩薩等諸位菩薩，以證悟空性的智慧之火焚燒了所有的煩惱之薪，雖然沒有煩惱，但由於具有穩固的慈悲心，爲了利益他人，仍然示現救度眾生的行為。那麼，他們所示現的行為是什麼呢？即從兜率天降臨到贍部洲，示現降生、受用妃嬪的歡樂、出家、在尼連禪河邊苦行、在菩提伽耶證得大菩提、降伏魔軍、轉法輪、進入天界等等，以及示現涅槃。 Therefore, as Bodhisattvas, one should not sometimes cultivate compassion and sometimes not, but should constantly and firmly cultivate it. Why should compassion be cultivated? Because by cultivating compassion, one gains a firm understanding of compassion, thereby gaining mastery, being unable to bear the suffering of others, abandoning the thought of attaining happiness for oneself, and even entering the Avici hell for the sake of others. As stated in the 'Precious Garland': 'If you wish to attain unsurpassed Bodhi, its root is Bodhicitta, as stable as Mount Sumeru, and compassion that extends to all directions, compassion that does not rely on duality.' Therefore, cultivating compassion and Bodhicitta combined with emptiness for the benefit of others is extremely rare and praiseworthy. This is the supreme conduct of the noble ones. It is amazing that those Bodhisattvas give away their bodies and wealth. If all dharmas are emptiness, then can good deeds not be practiced? In order to cut off the clinging to reality, even knowing that all dharmas are emptiness, still performing virtuous deeds is more amazing than amazing, more wonderful than wonderful.' This is also stated in the 'Sixty Stanzas of Reasoning.' The intention to save sentient beings is a manifestation of not abandoning sentient beings, and it must arise in relation to sentient beings. As it is said in the sutra: 'Although born in the mud of samsara.' However, one is not defiled by the faults of samsara, just as a lotus born in the mud is not defiled by the mud. If there are no afflictions, there is no cause for taking birth in samsara, then wouldn't it be impossible to take birth for the benefit of others? Not so, just as the sons of the Buddhas, such as Samantabhadra, burned all the fuel of afflictions with the fire of wisdom that realizes emptiness, although there are no afflictions, because they have steadfast compassion, they still show the way of saving beings for the sake of others. So what are the actions they show? That is, descending from the Tushita heaven to Jambudvipa, showing birth, enjoying the pleasures of the harem, renouncing the household life, practicing austerities by the Nairanjana River, attaining great enlightenment at Bodh Gaya, subduing the armies of Mara, turning the wheel of Dharma, entering the heavenly realms, and showing parinirvana.

【English Translation】 Therefore, as Bodhisattvas, one should not sometimes cultivate compassion and sometimes not, but should constantly and firmly cultivate it. Why should compassion be cultivated? Because by cultivating compassion, one gains a firm understanding of compassion, thereby gaining mastery, being unable to bear the suffering of others, abandoning the thought of attaining happiness for oneself, and even entering the Avici hell for the sake of others. As stated in the 'Precious Garland': 'If you wish to attain unsurpassed Bodhi, its root is Bodhicitta, as stable as Mount Sumeru, and compassion that extends to all directions, compassion that does not rely on duality.' Therefore, cultivating compassion and Bodhicitta combined with emptiness for the benefit of others is extremely rare and praiseworthy. This is the supreme conduct of the noble ones. It is amazing that those Bodhisattvas give away their bodies and wealth. If all dharmas are emptiness, then can good deeds not be practiced? In order to cut off the clinging to reality, even knowing that all dharmas are emptiness, still performing virtuous deeds is more amazing than amazing, more wonderful than wonderful.' This is also stated in the 'Sixty Stanzas of Reasoning.' The intention to save sentient beings is a manifestation of not abandoning sentient beings, and it must arise in relation to sentient beings. As it is said in the sutra: 'Although born in the mud of samsara.' However, one is not defiled by the faults of samsara, just as a lotus born in the mud is not defiled by the mud. If there are no afflictions, there is no cause for taking birth in samsara, then wouldn't it be impossible to take birth for the benefit of others? Not so, just as the sons of the Buddhas, such as Samantabhadra, burned all the fuel of afflictions with the fire of wisdom that realizes emptiness, although there are no afflictions, because they have steadfast compassion, they still show the way of saving beings for the sake of others. So what are the actions they show? That is, descending from the Tushita heaven to Jambudvipa, showing birth, enjoying the pleasures of the harem, renouncing the household life, practicing austerities by the Nairanjana River, attaining great enlightenment at Bodh Gaya, subduing the armies of Mara, turning the wheel of Dharma, entering the heavenly realms, and showing parinirvana. Thus, as a Bodhisattva, one should not meditate sometimes and not meditate sometimes, but should constantly meditate with stability. Why is it necessary to meditate on compassion? Because by meditating on compassion, one gains stability in compassion, and by gaining power, one cannot bear the suffering of others, abandoning the thought of obtaining happiness for oneself, and even entering the uninterrupted hell for the sake of others. As it is said in the 'Garland of Precious Gems': 'If you wish to attain unsurpassed enlightenment, its root is the mind of enlightenment, as stable as the king of mountains, Mount Meru, and compassion that reaches all directions, compassion that does not rely on duality.' Therefore, meditating on compassion and the mind of enlightenment, together with emptiness, for the sake of others is wonderful and praiseworthy. This is the supreme conduct of holy beings. It is amazing that those Bodhisattvas give away their bodies and wealth. If all phenomena are emptiness, then can virtue not be practiced? Knowing that phenomena are emptiness in order to cut off the clinging to truth, and yet engaging in virtuous deeds, this is more amazing than amazing, more wonderful than wonderful.' This is also stated in the 'Sixty Stanzas of Reasoning.' The meaning of the thought of saving sentient beings is not abandoning sentient beings, and it must arise in relation to sentient beings. As it is said, 'Although born in the mud of existence.' However, one is not stained by the faults of existence, just as a lotus born in the mud is not stained by the mud. If there are no afflictions, there is no cause for taking birth in existence, so wouldn't it be impossible to take birth for the sake of others? No, the sons of the Buddhas, such as Samantabhadra, burned all the fuel of afflictions with the fire of wisdom that realizes emptiness, so although there are no afflictions, because they have steadfast compassion, they show the way of the protector who goes for the sake of others. What is it that they show? Descending from the realm of Tushita to Jambudvipa, showing birth, enjoying the pleasures of the harem, renouncing the household life, practicing austerities by the Nairanjana River, attaining great enlightenment at Bodh Gaya, subduing the armies of Mara, turning the wheel of Dharma, entering the realm of the gods, and showing parinirvana.

---

ོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་ལ་ སོགས་པ་ཐུགས་རྗེའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་དབང་གིས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གཞན་ཡང་གཞན་དོན་དུ་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་ནི། ཚངས་པ་དང་། དབང་ཕྱུག་དང་། ཁྱབ་འཇུག་དང་། དྲག་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ སུ་སྤྲུལ་ནས། རྟག་ཏུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་འདུལ་བའི་སྦྱོར་བ་མཛད་དོ། །མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནར་ངེས་ན། ཐེག་ཆེན་ཁོ་ནར་ངེས་ཀྱི་ ཐེག་པ་གཞན་གཉིས་བསྟན་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། ཐེག་ཆེན་ལས་ལོགས་སུ་ཐེག་པ་གཉིས་པོ་བསྟན་པའི་དགོས་པ་དག་ཀྱང་ནི། སྲིད་པའི་ལམ་གྱིས་དུབ་པ་རྣམས་ལ་བར་སྐབས་སུ་ངལ་བསོ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་གྱི། 2-471 དེ་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དེ་དག་ཀྱང་མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་པར་འབྱུང་དགོས་སོ། །འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རིམ་གྱིས་དྲངས་པའི་དོན་ནོ། །ཐེག་པ་ ཆེན་པོ་ལ་རིམ་གྱི་འཇུག་ཚུལ་ནི། ཉན་ཐོས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དབང་བསྐུར་བ་དེ་སྲིད་དུ། དག་པའི་ཞིང་དུ་པདྨའི་སྦུབས་སུ་སྐྱེས་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་གཅིག་གི་ གནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མྱོས་པས་བརྒྱལ་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་ནས་འོད་དཔག་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འོད་ཟེར་གྱིས་བསྐུལ་ནས། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་ པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ནས། རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་རྒྱུ་ ངོས་བཟུང་བ་ནི། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པས་ན། བག་ཆགས་དེ་ཉིད་ལ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་དུ་བརྗོད་དེ། ས་བོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྗེས་ཀྱི་མཐར་རྒྱུ་རྐྱེན་ ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་བསམ་པའི་དབྱེ་བས་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ། སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཐབས་ཚུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ནོ། ། 2-472 ཆོས་བསྟན་ཚུལ་ནི། ངེས་དོན་དང་ངེས་དོན་མ་ཡིན་པའི་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཟབ་པ་དང་ཟབ་པ་མ་ཡིན་པའི་དབྱེ་བ་དང་། གནས་སྐབས་ལ་ལར་ནི། ཟབ་པ་དང་ཟབ་པ་མ་ཡིན་པ་ གཉིས་ཀའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ནོ། །གནས་སྐབས་ལ་ལར་ནི་ཆོས་ཅན་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནོ། །འོ་ན་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་ན་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པ་ཅི་ ཞེ་ན། གནས་སྐབས་ལ་ལར་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པར་མཛད་ཅིང་། ཡང་ལ་ལར་གང་ཡང་སངས་རྒྱས

【現代漢語翻譯】 在某座城市中，示現涅槃等，都是以慈悲的幻化神通力來示現的。此外，爲了利益他人而示現各種化身，如化現為梵天（藏文：ཚངས་པ་，含義：創造之神），自在天（藏文：དབང་ཕྱུག་，含義：力量之神），遍入天（藏文：ཁྱབ་འཇུག་，含義：保護之神），以及猛厲尊（藏文：དྲག་པོ་，含義：憤怒之神）等形象，恒常以大慈悲之力，行調伏眾生的事業。如果最終的果位必定是成佛，那麼就必定是Only大乘，宣說其他二乘就沒有意義了，如果這樣認為。那麼，宣說大乘之外的這兩種乘的必要性在於：對於那些在輪迴道路上疲憊不堪的眾生，是爲了讓他們在中間得到休息，而不是爲了讓他們以此為最終目標。這些聲聞乘的行者，最終也必定要進入大乘。這正是引導他們逐漸進入大乘的意義。進入大乘的方式是：這些聲聞乘的行者，直到諸佛為他們灌頂之前，都會在清凈的剎土中，于蓮花苞中化生，處於由智慧所成的身體的狀態，沉醉於三摩地中。之後，由無量光佛（梵文：Amitābha）等的智慧光芒所激勵，發起無上菩提心。然後，以各種各樣的化身，歡喜地利益眾生，積累福德和智慧資糧，逐漸獲得圓滿的佛陀果位。這裡確定了轉生到其他地方的原因：因為相續中存在著二障的習氣，所以這個習氣就被稱為在輪迴中出生的種子。在種子完全成熟之後，由於因緣完全成熟的力量，就會生起在輪迴中出生的幼芽。根據世間的思想分類，對於眾多的眾生，以各種各樣隨順眾生的方式，世間怙主們宣說了佛法。 宣說佛法的方式是：根據是否為能理解究竟意義的根器，分為深奧和不深奧兩種。在某些情況下，以深奧和不深奧兩種特性的方式來宣說。在某些情況下，宣說顯現法和空性二者無別的特性。如果二者無別，那為何要分別宣說呢？在某些情況下，將顯現法和法性的差別分開宣說，而在另一些情況下，則宣說一切皆為佛。

【English Translation】 In a certain city, the manifestation of passing into nirvana, etc., are all shown by the power of compassionate miraculous abilities. Furthermore, to benefit others, various manifestations are shown, such as transforming into the forms of Brahma (Tibetan: ཚངས་པ་, meaning: the god of creation), Ishvara (Tibetan: དབང་ཕྱུག་, meaning: the god of power), Vishnu (Tibetan: ཁྱབ་འཇུག་, meaning: the god of protection), and the Fierce One (Tibetan: དྲག་པོ་, meaning: the wrathful one), etc., constantly using the power of great compassion to engage in the activity of taming beings. If the ultimate result is definitely becoming a Buddha, then it is definitely Only Mahayana, and it is meaningless to teach the other two vehicles, if that is the thought. Then, the necessity of teaching these two vehicles apart from the Mahayana is: for those beings who are exhausted on the path of samsara, it is for them to have a rest in between, not for them to take this as the ultimate goal. These Shravakas will definitely have to enter the Mahayana eventually. This is precisely the meaning of gradually leading them into the Mahayana. The way to enter the Mahayana gradually is: these Shravakas, until the Buddhas empower them, will be born in the pure land, in the bud of a lotus, in a state of a body made of wisdom, intoxicated by samadhi. Then, urged by the wisdom rays of Amitabha (Sanskrit: Amitābha) and others, they generate the supreme Bodhicitta. Then, with various manifestations, they joyfully benefit sentient beings, accumulate merit and wisdom, and gradually attain the perfect Buddhahood. Here, the reason for taking rebirth elsewhere is determined: because the imprints of the two obscurations exist in the continuum, this imprint is called the seed of birth in samsara. After the seed is fully ripened, due to the power of the complete ripening of causes and conditions, it generates the sprout of taking birth in samsara. According to the divisions of worldly thoughts, for many sentient beings, in various ways that accord with the thoughts of sentient beings, the protectors of the world teach the Dharma. The way of teaching the Dharma is: according to whether or not one is a vessel for understanding the ultimate meaning, it is divided into profound and not profound. In some cases, it is taught with the characteristics of both profound and not profound. In some cases, the characteristic of the inseparability of phenomena and emptiness is taught. If the two are inseparable, then why teach them separately? In some cases, the difference between phenomena and the nature of phenomena is taught separately, while in others, it is taught that everything is Buddha.

---

་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་དང་། ས་བཅུ་ དང་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་ཀུན་ལ་སྟོན་ཅིང་། དེ་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་འགོད་པར་མཛད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེ་བ་ཁྱད་དུ་བརྗོད་པ་ནི། བདེན་འཛིན་བཟློག་པའི་དོན་དུ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དང་། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གི་དོན་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ན། རྟག་ཏུ་གཞན་དོན་ལ་གནས་ པས་གཞན་དོན་རྒྱུན་ཆད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ངོས་བཟུང་ནས་དེ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཁོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བླང་དོར་དུ་འཛིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་གནས་པ་དེ་ནི། 2-473 འདིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བཤད་དོ། །གང་ལ་རྒྱལ་བའི་སྲས་སུ་བརྗོད་ཅེ་ན། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བདུད་རྩིའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས། བསོད་ ནམས་དང་སྙིང་རྗེ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པར་རྟོགས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ཞིང་ སྟོང་ཉིད་གང་འཐུང་བ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདྲེན་པ་སྟེ་རྒྱལ་བའི་གདུང་འཚོབ་ཀྱི་དོན་དུ་བཞུགས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེ་བ་བརྗོད་ནས་དེ་ ལ་འདུད་དགོས་པར་བསྟན་པ་ནི། སྲིད་པ་གསུམ་ན་མཆོད་པར་འོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་ཀུན་གྱིས་འདུད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པ་བསྟན་པས་ན། བྱང་ཆུབ་དུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འབད་པས་ མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྩ་བ་མ་བཟུང་བར་སངས་རྒྱས་ནམ་ཡང་མ་མཐོང་ཞིང་། འཁོར་བར་གནས་ནས་བདག་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ལས་ཐབས་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། 2-474 བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བསགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ལ་གཟུགས་ཡོད་ན། ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་ ཤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་ཡང་བསྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་ པོའི་ཚད་ནི་རྒྱལ་བས་ཀྱང་བགྲང་བར་མི་སྤྱོད་དེ་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ནི་ནོར་རྣམས་ཀྱ

【現代漢語翻譯】 以及所展示的各種化身，十地（Dashabhumika）和波羅蜜多（Paramita），它們都全面地展示了菩提心（Bodhi-citta）的各個方面，並被安立為證悟菩提心的意義所在。菩薩（Bodhisattva）的偉大之處在於： 爲了遣除對實有的執著，他們辯論一切皆為空性（Shunyata）；他們的身、語、意恒常地利益著眾生。因此，他們恒常安住于利他之中，利他的行為永不間斷。他們認識到不住涅槃（Nirvana）的境界，並安住於此。偉大的菩薩不住于輪迴（Samsara）和涅槃，因為他們不以取捨的態度對待二者。因此， 諸佛宣說此為不住涅槃。那麼，誰被稱為佛子（Buddhaputra）呢？證悟空性的智慧是甘露中的至上者。了悟福德（Punya）和慈悲（Karuna）在空性中是同一滋味，這是最殊勝的。爲了成辦自他二利，他們懷著空性和慈悲，飲用空性。因此，他們被稱為佛子。他們是世間的引導者，爲了延續佛陀的血脈而住世。 如是宣說菩薩的偉大之後，爲了表明應當敬禮他們，（經中說）在三有（Trailokya）中值得供養的菩薩，應當以身、語、意的所有事物向其敬禮。宣說修持大乘（Mahayana）的方式是：在此大乘之中，發起菩提心被認為是至上的。因此，發起菩提心之後，應當精勤于空性，並安住于等持（Samadhi）之中。如果菩提心不是大乘佛法的根本，那麼將永遠無法見到佛陀，只能在輪迴中流轉，成辦自他二利也沒有其他方法，唯有發起大乘之心。 僅僅發起殊勝的菩提心，就能積聚無量無邊的福德資糧。如果菩提心有形相，那麼它將無法容納于虛空之中。宣說在相續中生起菩提心的利益是：如果有人哪怕只在一瞬間修持菩提心，那麼他的福德資糧之量，即使是諸佛也無法計數，因為它是無邊無際的。這無有煩惱的珍貴菩提心，勝過一切珍寶。

【English Translation】 And the various manifestations of the Rupakaya (form body), the ten Bhumis (stages) and Paramitas (perfections), all of which fully demonstrate the aspects of Bodhicitta (mind of enlightenment) and are established as the meaning of realizing Bodhicitta. The greatness of a Bodhisattva (enlightenment being) is that: In order to refute the clinging to reality, they argue that everything is Shunyata (emptiness); their body, speech, and mind constantly benefit sentient beings. Therefore, they constantly abide in altruism, and their altruistic actions are never interrupted. They recognize the state of non-abiding Nirvana and abide in it. The great Bodhisattvas do not abide in Samsara (cyclic existence) and Nirvana, because they do not treat the two with an attitude of acceptance and rejection. Therefore, The Buddhas declare this as non-abiding Nirvana. So, who is called a Buddhaputra (son of the Buddha)? The wisdom of realizing emptiness is the supreme among nectars. Realizing that Punya (merit) and Karuna (compassion) are of the same taste in emptiness is the most excellent. In order to accomplish the benefit of oneself and others, they embrace emptiness and compassion, and drink emptiness. Therefore, they are called Buddhas. They are the guides of the world, abiding to continue the lineage of the Buddha. Having thus proclaimed the greatness of Bodhisattvas, in order to show that they should be revered, (the sutra says) that the Bodhisattvas who are worthy of offering in the Trailokya (three realms) should be revered with all things of body, speech, and mind. Declaring the way to practice Mahayana (great vehicle) is: In this Mahayana, generating Bodhicitta is considered supreme. Therefore, after generating Bodhicitta, one should diligently practice emptiness and abide in Samadhi (meditative absorption). If Bodhicitta is not the root of the Mahayana Dharma, then one will never see the Buddha, and can only wander in Samsara. There is no other method to accomplish the benefit of oneself and others, only generating the mind of Mahayana. Just by generating the excellent Bodhicitta, one accumulates immeasurable and boundless merit. If Bodhicitta had a form, it would not be contained in space. Declaring the benefits of generating Bodhicitta in the continuum is: If someone practices Bodhicitta even for a moment, the amount of their merit cannot be counted even by the Buddhas, because it is infinite. This precious Bodhicitta without afflictions is superior to all jewels.

---

ི་ནང་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་གཅིག་ པུ་པ་དེ་བཤེས་སྤྲིང་ལས། ནོར་གཞན་ཕན་པ་དོན་མ་མཆིས་རྟོགས་མཛོད། །ཅེས་སོ། ། ནོར་གཞན་ནི་འཕྲོག་དུ་ཡོད་ཀྱི། འདི་འཕྲོག་དུ་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ལ་སོགས་པ་ ཆོམ་རྐུན་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གཞོམ་པ་དང་འཕྲོག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གནས་དགོས་པར་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྨོན་བཞིན་ དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་གཞོལ་བ་ཡིས། །བློ་གྲོས་རབ་ཏུ་བརྟན་པར་བྱ། །ཞེས་གདམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ངོ་མཚར་བའི་བློ་བསྐྱེད་ནས་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀྱང་གོང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བཤད་པ་དེ་ལྟར་དུ་འབད་པར་གྱིས། 2-475 དེའི་ཕན་ཡོན་ནི། དེ་རྗེས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོས་བསྔགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འགྲེལ་པ་བརྩམས་པའི་དགེ་བ་བསྔོ་བ་ནི། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མཆོག་ལ་བསྟོད་པར་མཛད་པས། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་རིག་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་མཚུངས་པ་མེད་པར་དེ་རིང་ཀླུ་ སྒྲུབ་བདག་གིས་གང་བསགས་པ་དེ་ནི་བསྔོ་རྒྱུའོ། །དགེ་བ་དེས་སེམས་ཅན་སྲིད་མཚོའི་རྦ་ཀློང་ནང་དུ་བྱིང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསྔོའོ། །བསྔོ་བ་ནི། རྐང་གཉིས་དབང་པོ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ བརྟེན་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་ཤོག་ཅེས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་བཤད་པའི་འགྲེལ་བཤད་རྫོགས་སོ།། ༈ །། བསྒྱུར་བྱེད་གང་གིས་ཞེ་ན། ཆོས་འདི་མཛད་ པའི་ཆེ་བ་དང་། བརྗོད་བྱ་བཟང་བ་དང་། རྗོད་བྱེད་དབྱིངས་སུ་གྱུར་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྩལ་ཕྱུང་ཞིང་བསྒྱུར་བ་མང་དུ་སྣང་བ་ལས། ལོ་ཙཱ་བ་རབ་ཞི་ཆོས་ ཀྱི་བཤེས་གཉེན་ལ་གཞི་བྱས་ཏེ། གུ་རབ་ཆོས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དང་། སེང་དཀར་ཤཱཀྱ་འོད་དང་། ཤེས་རབ་གྲགས་པ་དང་། མར་པ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དང་། པ་ཚབ་ཉི་མ་གྲགས་པ་དང་། མང་སྣ་གྲགས་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་འགྱུར་དྲུག་ལས། 2-476 ཚིག་དོན་གང་བཟང་བ་རྣམས་བྲིས་པའོ། །འཛམ་གླིང་མཁས་པའི་རྒྱན་གྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །རྒྱལ་བའི་ལུང་བསྟན་བརྙེས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་འགྲེལ་འདི། །གངས་རིའི་ཁྲོད་འདིར་མཁས་ རློམ་མང་ན་ཡང་། །རིང་དུ་བརྟགས་ཀྱང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས། །གཞུང་གི་འགྲེལ་པ་མཛད་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །རྣམ་བཤད་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་འདི། །གཞན་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པས་འདི་བྱས་སོ། ། བདེ་གཤེགས་གསུང་རབ་རབ་ཏུ་ཟབ་པའི་དོན། །དོན་བཞིན་རྣམ་འགྲེལ་འགྲེལ་པ་ཟབ་པའི་མཆོག

【現代漢語翻譯】 其中最殊勝的就是《親友書》里說的：『要知道其他的財富沒有利益。』 其他的財富是可以被搶奪的，而菩提心是無法被搶奪的。』這是在說明，煩惱的魔等同於盜賊，無法摧毀和搶奪菩提心。爲了說明必須安住于菩提心，教導說：『如同菩薩的戒律和普賢菩薩的願望一樣，專注于菩提心，使智慧非常穩固。』 生起對菩提心的稀有之念后，你們也應該像前面所說的菩提心的利益那樣努力。 它的利益是：之後將能親自證悟普賢菩薩所讚歎的菩提心。 爲了迴向撰寫菩提心釋的功德：諸佛讚歎殊勝的菩提心，認識到它具有巨大的利益后，追隨它，今天我龍樹所積累的撰寫菩提心釋的無與倫比的功德，是爲了迴向。 迴向是爲了那些沉溺於輪迴苦海中的眾生，愿他們能到達兩足尊圓滿的佛所依之處。 《菩提心釋》是聖龍樹論師所著的釋論，到此圓滿。 那麼，是誰翻譯的呢？憑藉著這部佛法的偉大、內容的美好以及表達方式的精妙，眾多譯師都展現了他們的才華並進行了翻譯。其中，以譯師拉熱瓦·卻吉協年為基礎，參考了古熱·卻吉西饒、森嘎·釋迦沃、西饒扎巴、瑪巴·卻吉旺秋、帕擦·尼瑪扎巴和芒納·扎修西饒的六種譯本，選取了其中詞義最佳的部分。 您是贍洲的智者之頂飾， 是獲得諸佛授記的龍樹， 您所善說的這部《菩提心釋》， 雖然雪域藏地自詡智者眾多， 但長久以來卻無人問津。 因此，爲了像論典的註釋一樣， 撰寫這部名為《開顯光明》的釋論， 我是爲了利益他人而做的。 愿如來甚深之語， 能如實地闡釋甚深之義。

【English Translation】 Among them, the most excellent is what is said in the 'Letter to a Friend': 'Know that other wealth has no benefit.' 'Other wealth can be plundered, but this cannot be plundered.' This is to show that the demons of afflictions, like thieves, cannot destroy or plunder the mind of enlightenment. To show that one must abide in the mind of enlightenment, it is taught: 'Like the vows of a Bodhisattva and the aspirations of Samantabhadra, focus on the mind of enlightenment, making wisdom very firm.' Having generated a wondrous thought of the mind of enlightenment, you should also strive as the benefits of the mind of enlightenment mentioned above. Its benefit is: afterwards, one will personally realize the mind of enlightenment praised by Samantabhadra. To dedicate the merit of composing the commentary on the mind of enlightenment: The Buddhas praise the supreme mind of enlightenment, and recognizing that it has great benefits, following it, today I, Nagarjuna, dedicate the incomparable merit of composing the commentary on the mind of enlightenment. The dedication is for the sake of those sentient beings who are drowning in the waves of the ocean of samsara, may they reach the place of reliance of the perfectly accomplished Buddha, the lord of two feet. The 'Commentary on the Mind of Enlightenment' is the commentary spoken by the venerable teacher Nagarjuna, here it is complete. So, who translated it? By the power of the greatness of this Dharma, the beauty of the content, and the subtlety of the expression, many translators have shown their talents and translated it. Among them, based on the translator Lhatsewa Chökyi Sherab, referring to the six translations of Gure Chökyi Sherab, Sengga Shakya Ö, Sherab Drakpa, Marpa Chökyi Wangchuk, Patsab Nyima Drakpa, and Mangna Drakjor Sherab, the best parts of the words and meanings were selected. You are the supreme ornament of the scholars of Jambudvipa, Nagarjuna, who has attained the prophecies of the Buddhas, This 'Commentary on the Mind of Enlightenment' that you have well spoken, Although there are many who boast of being scholars in this land of snow, For a long time, it has not been used. Therefore, in order to write this commentary called 'Rays of Sunlight' like the commentary on the treatise, I have done this with the intention of benefiting others. May the profound words of the Sugata, Truly explain the profound meaning.

---

།མཆོག་ཏུ་རབ་བཤད་བཤད་པའི་དགེ་བའི་ཚོགས། །ཚོགས་གཉིས་རབ་རྫོགས་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཤོག །མཁྱེན་རབ་བདག་ཉིད་ རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་དབྱངས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལྡན་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས། །མཐུ་སྟོབས་དབང་ཕྱུག་མི་མཐུན་ཀུན་འཇོམས་པ། །རིགས་གསུམ་མགོན་པོས་རྟག་ཏུ་དགེ་ལེགས་མཛོད། །ལྷ་མི་ཀུན་གྱི་མཆོད་པའི་གནས་གྱུར་ མཆོག །འགྲོ་བ་ཡོངས་ལ་ཕན་པའི་དགའ་སྟོན་འགྱེད། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས། །བདག་གི་སྨོན་ལམ་ཇི་བཞིན་འགྲུབ་གྱུར་ཅིག །བདག་གི་བློ་གྲོས་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་དང་། །མང་དུ་ཐོས་ ཤིང་ལེགས་པར་སྦྱངས་པའི་མཐུས། །ལེགས་བཤད་རྩོམ་ལ་ཐོགས་པ་ཡོད་མིན་ཀྱང་། །རེ་ཞིག་འདི་ཙམ་ཞིག་ལ་གནས་པར་བྱས། །ཞེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། 2-477 རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་རབ་བྱུང་གི་ལོ་ལ་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཡང་དགོན་ཆོས་ཀྱི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ཆོས་གྲྭར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ། ལེགས་བཤད་རྣམ་པར་གཡོ་བའི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ མཛད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ། ལེགས་བཤད་རྣམ་པར་གཡོ་བའི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོའི་དབུས་ན་ཆེར་གནས་ཤིང་། །ཡོན་ཏན་ རིན་ཆེན་འབར་བའི་གདེང་ཀ་ཅན། །སྟོང་ཉིད་ལྟ་ཟེར་སྐྱེ་བོས་མི་བཟོད་པ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་ན་ལྟ་ངན་མུན་རི་འཇིག །ཡང་དག་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་ རབ་རྒྱས་ཏེ། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལས་ལེགས་བརྒལ་བ། །ཟབ་དོན་ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ཡིན། །ཀླུ་སྒྲུབ་གསུང་རབ་ལེགས་བཤད་རིན་ཆེན་གཏེར། །གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོས་དགོས་འདོད་འབྱུང་བའི་གཞི། །ཐོས་ བསམ་ལ་འཇུག་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ། །དྲི་མེད་ཚིག་གིས་ལེགས་པར་བཤད་པར་བྱ། །འདི་ལ་ཐོག་མར་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་བསྒྱུར་ཞིང་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དྷརྨཱ་དྷ་ཏུ་ ནི། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །སྟོ་ཏྲ་ནི། བསྟོད་པའོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་ལོ་ཙཱ་བས་བཀོད་པའི་མཆོད་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ལ་གནས་པར་བསྟན་པ་དང་། 2-478 མ་ཤེས་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི། གང་ཞིག་རང་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་མ་ཤེས་ན་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་འཁོར་ལ། རྟོགས་ན་འཁོར་བར་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུ། སེམས་ ཅན་ཀུན་ལ་ངེས་པར་གནས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱི

【現代漢語翻譯】 至極善說之功德聚，圓滿二資糧，愿速得圓滿正覺。 智慧之本體，至尊文殊師利，大悲具足之觀世音，威力自在，摧伏一切違逆者，祈願三族怙主恒常降吉祥。 成為天人一切供養之殊勝處，施予利益一切有情之喜宴，以三寶之諦實加持力，愿我之祈願如願成就。 以我之智慧極度深邃，廣聞博學，善加修習之力，雖于著述善說無有障礙，然且暫時安住於此。 如是，《菩提心釋·日光》者，由絨敦大班智達一切智者，于勝生年，吉祥那爛陀寺勝利之揚貢，法之殊勝講修院所著。 《聖者龍樹所著之法界贊釋·善說遍動之云》 頂禮上師與本尊。 安住於二資糧之大海中央，具有功德珍寶閃耀之光芒，以空性之見解光芒，眾生難以忍受，頂禮聖者龍樹之足。 若證悟法界，則摧毀惡見之暗山，真實顯現之智慧得以增長，從而超越巨大之苦海，乃是證悟甚深法界之順緣。 龍樹之語乃善說珍寶之寶藏，乃是所化眾生所需所欲之源泉，入于聞思乃成佛之因，當以無垢之語善加闡釋。 於此，首先翻譯並解釋論典之名稱，二者之中，首先：印度語：Dharmadhatu（梵文天城體：धर्मधातु，梵文羅馬擬音：dharmadhātu，漢語字面意思：法界）。 藏語：ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། （法界）。Stotra（梵文天城體：स्तोत्र，梵文羅馬擬音：stotra，漢語字面意思：贊）。བསྟོད་པའོ། （贊）。 頂禮聖者妙吉祥童子。此乃譯師所作之敬禮。 其次，闡述佛陀之因——法界遍在於一切處，並闡述未知的過患：若未遍知安住于自相續之法界，則於三有中流轉，若證悟則不復流轉，乃是眾生皆具之法界。

【English Translation】 May the accumulation of virtue from supremely excellent teachings, perfecting the two accumulations, swiftly attain complete enlightenment. The embodiment of wisdom, venerable Manjushri, the compassionate Avalokiteshvara, powerful and mighty, subduing all adversaries, may the three family protectors always bestow goodness. Becoming the supreme object of worship for all gods and humans, offering a joyous feast that benefits all beings, by the power of the truth of the Three Jewels, may my aspirations be fulfilled as desired. Although I have no obstacles in composing excellent explanations, due to my profound wisdom, extensive learning, and thorough study, I will, for the time being, remain at this point. Thus, this 'Explanation of the Mind of Enlightenment: Rays of Sunlight' was composed by Rongton Chenpo Thamsed Khyenpa at the victorious Yang Gon of glorious Nalanda Monastery, a Dharma school renowned for its teachings, in the year of the Rabjung. 'Commentary on Praise of Dharmadhatu by Arya Nagarjuna: Clouds of Excellent Explanation' Homage to the Guru and the Yidam. Residing in the center of the ocean of two accumulations, possessing the brilliance of precious qualities, with the unbearable rays of emptiness, I prostrate to the feet of Arya Nagarjuna. If Dharmadhatu is realized, the mountain of evil views is destroyed, the wisdom of true appearance increases, and one transcends the great ocean of suffering, which is the conducive condition for realizing the profound Dharmadhatu. Nagarjuna's words are a treasure of excellent explanations, the source of needs and desires for those to be tamed, entering into hearing and thinking is the cause of becoming a Buddha, and it should be well explained with immaculate words. Here, first translate and explain the title of the treatise, of which there are two parts. First: In Sanskrit: Dharmadhatu (धर्मधातु, dharmadhātu, Element of Dharma). In Tibetan: ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། (Chos kyi dbyings so, Element of Dharma). Stotra (स्तोत्र, stotra, Praise). བསྟོད་པའོ། (stotra'o, Praise). Homage to Arya Manjushri Kumara. This is the salutation made by the translator. Secondly, explaining that the cause of the Buddha, the Dharmadhatu, is present everywhere, and explaining the faults of not knowing: If one does not know the Dharmadhatu that dwells in one's own continuum, one will wander in the three realms, but if one realizes it, one will not wander, which is the Dharmadhatu that necessarily dwells in all sentient beings.

---

ངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་འདུད་དོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཇུག་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །ཐོབ་བྱའི་མྱང་འདས་ངོས་གཟུང་བ་ ནི། དྲི་མ་གང་ཞིག་འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་གཉེན་པོས་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ལས་དྲི་མ་དག་པ་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དྲི་མ་དག་པ་དེ་ཉིད་ལ་ ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ཡང་བརྗོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཆོས་དབྱིངས་ཡོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འོ་མ་དང་འདྲེས་པ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་མི་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཉོན་ མོངས་པ་དང་སེམས་རྒྱུད་འདྲེས་པས་དེས་བསྒྲིབས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་འོ་མ་བསྲུབས་པ་དེ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པས། དྲི་མ་མེད་པའི་མར་གྱི་སྙིང་པོ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ དེ་བཞིན་དུ། སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པས། ཆོས་དབྱིངས་དྲི་མ་མེད་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དབྱིངས་ཀུན་ལ་གནས་ཀྱང་མི་མཐོང་བའི་དཔེ་གཞན་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་བུམ་ནང་ན་གནས་པའི་མར་མེ་བུམ་པས་བསྒྲིབས་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་འོད་ཅུང་ཞིག་ཙམ་ཡང་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར། 2-479 བུམ་པ་དང་འདྲ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནང་ན་གནས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཤར་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་གང་དང་གང་དག་ནས་བུམ་པ་ལ་བུ་ག་གཏོད་པར་གྱུར་པ་དེ་དང་ དེའི་ཕྱོགས་ཉིད་ནས་མར་མེའི་འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྤངས་པས་ཅུང་ཟད་སྣང་བའི་དོན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ རྡོ་རྗེས་བུམ་པ་དང་འདྲ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅག་པ་སྟེ་སྤངས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་ནི་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བར་བྱེད་དོ། ། སྔར་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་ཕྱིས་དྲི་བྲལ་དུ་གྱུར་ན། ཆོས་དབྱིངས་ལ་སྐྱེ་འགག་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་འགག་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན། ནམ་ཡང་ འགག་པར་འགྱུར་བ་མེད་ཅེས་པའོ། ། རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཚུལ་སྟོན་པ་ནི། དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་མེད། །ཐོག་མ་བར་མཐའ་དྲི་མ་བྲལ། །ཞེས་པའོ། །འདིའི་དོན་ནི་དྲི་མའི་ངོ་བོར་ནམ་ ཡང་མེད་པས། བྲལ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དྲི་མའང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་མ་མྱོང་བས། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཅེས་པའི་དོན་རྟོགས་དགོས་སོ། །ངོ་བོ་དྲི་མེད་ཡིན་ཡང་དྲི་མས་བསྒྲིབས་ན་མི་གསལ་ཞེས་པ་ནི། 2-480 ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་བཻཌཱུཪྻ། །དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་འོད་གསལ་ཡང་། །རྡོ་ཡི་ནང་ན་གནས་གྱུར་ན། །དེ་ཡི་འོད་ནི་གསལ་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་སྟོན་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆོས་ ཉིད་ཀྱི་ངོས་ན་ཤིན་ཏ

【現代漢語翻譯】 我向至尊頂禮膜拜！這是對法界的讚頌，意味著必須進入其中。要把握所要獲得的涅槃，就是通過對治來凈化成為輪迴之因的垢染，從而使垢染清凈，這就被稱為涅槃。這垢染清凈的狀態也被稱為法身。 如果一切眾生的相續中都有法界，為什麼卻看不見呢？就像與牛奶混合的酥油精華不顯現一樣，煩惱與心相續混合，被其遮蔽，因此也看不見法界。就像攪拌牛奶，徹底凈化后，就能看見無垢的酥油精華一樣，徹底凈化遮蔽的煩惱，就能無垢地看見法界。法界遍在於一切，但卻看不見，還有其他的例子，就像燈在瓶中，被瓶子遮蔽，因此外面連一點光亮也看不見一樣，處於如同瓶子般的煩惱之中的法界也看不見。 從東方等任何方向在瓶子上開孔，從那個方向就會顯現燈的光芒，這意味著捨棄煩惱的一部分，就能稍微顯現。當以證悟空性的三摩地的金剛摧毀如同瓶子般的煩惱時，那時，法界就能照亮直至虛空邊際的證悟法界的智慧。 如果先前有垢染，後來變得無垢，那麼法界就會有生滅嗎？爲了顯示沒有生滅，經中說：『法界沒有生，也永遠不會滅。』爲了顯示自性清凈之理，經中說：『一切時中常無垢，始中末際離諸染。』 這其中的含義是，因為在垢染的自性中從來沒有存在過，所以說是『離』。因為垢染也從未存在於心的自性中，所以必須理解自性清凈的含義。雖然本體無垢，但被垢染遮蔽則不顯現，經中說：『猶如珍寶琉璃，一切時中光鮮明，處於石中不顯現，其光不能夠明亮。』 就像這個例子一樣，爲了說明這個道理，法界在法性方面非常……

【English Translation】 I prostrate and pay homage to the supreme! This is a praise of the Dharmadhatu (法界, Dharma-dhātu, Dharmadhatu, the realm of Dharma), meaning that one must enter into it. To grasp the Nirvana (涅槃, Nirvāṇa, Nirvana, cessation) to be attained is that the purification of defilements that become the cause of Samsara (輪迴, Saṃsāra, Samsara, cyclic existence) through antidotes, and the purification of defilements is called Nirvana. This state of pure defilement is also called Dharmakaya (法身, Dharma-kāya, Dharmakaya, Dharma body). If all sentient beings have Dharmadhatu in their continuum, why is it not seen? Just as the essence of ghee (酥油, Ghee, Ghṛta, clarified butter) mixed with milk does not appear, the mind stream is mixed with afflictions and obscured by them, so the Dharmadhatu is not seen. Just as churning milk, thoroughly purifying it, one can see the stainless essence of ghee, thoroughly purifying the obscuring afflictions, one can see the Dharmadhatu without defilement. The Dharmadhatu pervades all, but is not seen. Another example is like a lamp inside a vase, obscured by the vase, so that even a little light is not visible outside. The Dharmadhatu, which is in afflictions like a vase, is also not seen. From whatever direction, such as the east, a hole is made in the vase, from that direction the nature of the light of the lamp will appear, which means that by abandoning a part of the afflictions, it can be slightly revealed. When the Vajra (金剛, Vajra, Vajra, diamond/thunderbolt) of Samadhi (三摩地, Samādhi, Samadhi, concentration) that realizes emptiness destroys the afflictions like a vase, then the Dharmadhatu illuminates the wisdom of realizing the Dharmadhatu to the end of the sky. If there was defilement before and it becomes undefiled later, then will the Dharmadhatu have arising and ceasing? To show that there is no arising and ceasing, it is said in the scriptures: 'The Dharmadhatu does not arise, nor will it ever cease.' To show the nature of self-purification, it is said: 'Always without defilement in all times, free from defilement at the beginning, middle, and end.' The meaning of this is that because it has never existed in the nature of defilement, it is said to be 'free'. Because defilement has never existed in the nature of the mind, one must understand the meaning of self-purification. Although the essence is undefiled, it is not clear when obscured by defilement, as it is said: 'Like a precious beryl (琉璃, Beryl, Vaidūrya, lapis lazuli), always bright in all times, when it is in a stone, its light is not clear.' Just like this example, to illustrate this principle, the Dharmadhatu is very...

---

ུ་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ནའང་། ཉོན་མོངས་ཀྱི་བསྒྲིབས་པས་འཁོར་བར་འོད་ནི་གསལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ནི། གདོད་མ་ནས་དྲི་མའི་ངོ་ བོར་མེད་པའོ། །མྱ་ངན་སྟེ་སྒྲིབ་པ་ལས་འདས་ན་འོད་གསལ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཁམས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་ན་ནི། དཔེར་ན་ས་ལེ་སྦྲམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྡམས་པས་སེལ་བའི་ ལས་བྱས་པས། ས་ལེ་སྦྲམ་མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་རིགས་མེད་པར་ནི་ལས་བྱས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་འབའ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དཔེ་དོན་ གཞན་ཡང་སྟོན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སྦུན་པས་སྙིང་པོ་གཡོགས་གྱུར་པས། ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བ་མི་འདོད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དབྱིངས་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་གཡོགས་པར་གྱུར་པ་ ཆོས་ཉིད་མི་མཐོང་བས། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་མི་རྟག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་དཔེ་དོན་ནི། ཇི་ལྟར་སྦུན་པ་ལས་གྲོལ་བ་ནི། འབྲས་བུ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བ་ལྟར། 2-481 དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རབ་ཏུ་གསལ། ཅེས་སོ། །དཔེ་དོན་གཞན་ཡང་སྟོན་པ་ནི། ཆུ་ཤིང་ལ་སྙིང་པོ་མེད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་དཔེར་བྱེད་ཀྱང་། དེའི་འབྲས་བུ་སྙིང་པོ་ཉིད་ངོ་བོར་མངར་པོ་ཟ་བར་བྱེད་པ་ལྟར། ཆོས་དབྱིངས་ཉོན་མོངས་པའི་གཟེབ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ན། རྒྱུའི་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་བོ། །ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་ སེམས་ཅན་ཀྱི་དོན་བྱེད་པས་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་བདུད་རྩིར་གྱུར་ཅེས་པའོ། །ཆོས་དབྱིངས་དྲི་མས་དག་པའི་རྒྱུ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། ས་བོན་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱུ་དང་འདྲ་ བས་ཏེ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་ཏེ། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །མངོན་པ་ལས། རྒྱུ་མཐུན་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའོ། །ཅེས་པའོ། །ས་བོན་མེད་པར་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཡོད་པར་ ཤེས་ལྡན་གང་གིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་ནུས་ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་བསྟན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུའི་ས་བོན་གང་ཞེ་ན། ཁམས་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རྟེན་དུ་འདོད་དོ། །ཁམས་དེ་ཉིད་སྦྱངས་པར་གྱུར་པ་ལས་སངས་རྒྱས་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། ། སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དྲི་མ་དཔེའི་སྒོ་ནས་ངོས་གཟུང་བ་ནི། དྲི་མ་མེད་པའི་ཉི་མ་དང་། 2-482 ཟླ་བའང་སྤྲིན་དང་ཁུགས་སྣ་དུ་བ་དང་། སྒྲ་གཅན་གདོང་དང་རྡུལ་ལོགས་པ་དང་འདྲ་བའི་སྒྲིབ་པ་ལྔས་བསྒྲིབས་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་གསལ་བའི་སེམས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་ལྔས་བསྒྲིབས་སོ། །ལྔ་ གང་ཞེ་ན། འགྱོད་དང་གནོད་སེམས་ལེ་ལོ་དང་། རྒོད་པ་དང་ནི་ཐེ་ཚོམ་སྟེ་ལྔའོ

【現代漢語翻譯】 雖然本性清凈，但因煩惱的遮蔽，光明無法顯現於輪迴之中。'極其清凈'的含義是，從根本上就不具有垢染的自性。如果超越了憂傷，也就是遮蔽，就能見到光明。如果存在如來藏（梵文：Tathāgatagarbha，梵文羅馬擬音：Tathāgatagarbha，漢語字面意思：如來之胎）的自性，那麼，例如，通過去除包裹著稻米（梵文：Śālibīja，梵文羅馬擬音：Śālibīja，漢語字面意思：稻米種子）的外殼，稻米就能清晰地顯現出來。同樣，如果沒有佛性（梵文：Buddhadhātu，梵文羅馬擬音：Buddhadhātu，漢語字面意思：佛之界），即使努力也只會產生煩惱。另一個例子是：就像稻殼遮蔽了稻米，使得稻米無法從種子中顯現出來一樣，當法界（梵文：Dharmadhātu，梵文羅馬擬音：Dharmadhātu，漢語字面意思：法之界）被煩惱遮蔽時，就無法見到法性（梵文：Dharmatā，梵文羅馬擬音：Dharmatā，漢語字面意思：法之如是性），因此被稱為'非佛'。此外，從遮蔽中解脫的例子是：就像稻米從稻殼中解脫出來，稻米本身就能顯現出來一樣，當從煩惱中解脫時，法身（梵文：Dharmakāya，梵文羅馬擬音：Dharmakāya，漢語字面意思：法之身）就會完全顯現。 另一個例子是：世人常說'無心之木'，但它的果實卻甘甜可食。同樣，當法界脫離了煩惱的束縛，就能獲得作為因的法界的果實——佛。由於事業能利益眾生，因此被稱為一切有情眾生的甘露。正如從清凈的法界中產生如來一樣，一切種子都與其因相似，產生相似的果實，這就是'同類因產生同類果'的含義。《俱舍論》中說：'同類因與因相似。' 誰能證明沒有種子也能產生果實呢？這表明沒有因就沒有果。那麼，菩提（梵文：Bodhi，梵文羅馬擬音：Bodhi，漢語字面意思：覺悟）的種子是什麼呢？就是如來藏，它被認為是所有佛法的所依。通過凈化如來藏，就能獲得佛果。通過比喻來認識遮蔽的垢染：就像無垢的太陽和月亮被云、霧、煙、羅睺（梵文：Rāhu，梵文羅馬擬音：Rāhu，漢語字面意思：羅睺星）的臉、塵土等五種遮蔽所遮蔽一樣，光明的心也被五種遮蔽所遮蔽。這五種是什麼呢？後悔、嗔恨、懈怠、掉舉和懷疑。

【English Translation】 Although its nature is immaculate, its light is not clear in samsara due to the obscuration of afflictions. The meaning of 'utterly immaculate' is that it inherently lacks the nature of defilement from the beginning. If one transcends sorrow, which is obscuration, the clear light will be seen. If the essence of the Sugata-garbha (Tathāgatagarbha) exists, then, for example, by removing the outer husk of rice (Śālibīja), the rice will be clearly visible. Similarly, without the Buddha-nature (Buddhadhātu), even if one makes effort, only afflictions will arise. Another example is: just as the husk covers the grain, preventing the fruit from manifesting from the seed, so too, when the Dharmadhātu is covered by afflictions, the Dharmatā is not seen, and thus it is called 'non-Buddha'. Furthermore, the example of liberation from obscuration is: just as when the grain is freed from the husk, the fruit itself becomes manifest, so too, when one is freed from afflictions, the Dharmakāya becomes fully manifest. Another example is: in the world, it is exemplified by 'wood without heartwood', but its fruit is sweet and edible. Similarly, when the Dharmadhātu is free from the sheath of afflictions, the fruit of the Dharmadhātu as the cause, the Buddha, is attained. Because its activity benefits sentient beings, it is called the nectar of all embodied beings. Just as the Tathāgata arises from the cause of the pure Dharmadhātu, so too, from all seeds, a fruit arises that is similar to and in accordance with the cause, meaning that a fruit of a similar cause arises. In the Abhidharma, it is said: 'A similar cause is similar to the cause.' Who among the wise could prove that a fruit arises without a seed? This shows that there is no fruit without a cause. What is the seed of Bodhi? It is the very essence of the Tathāgatagarbha, which is considered the basis of all the Buddha's qualities. By purifying that essence, the state of Buddhahood will be attained. Identifying the obscuring defilements through examples: just as the immaculate sun and moon are obscured by five obscurations such as clouds, fog, smoke, the face of Rāhu, and dust, so too, the mind of clear light is obscured by five obscurations. What are the five? Regret, malice, laziness, excitement, and doubt.

---

། །གཉེན་པོས་དྲི་མ་འཇོམས་ཀྱི་འོད་གསལ་འཇོམས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། སེམས་ལ་ཡོད་པ་ཅན་ གྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་དྲི་མ་དེ་དག་བསྲེག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། འོད་གསལ་དེ་ཉིད་བསྲེག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་ བསྟན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་དང་པོ་མེ་དང་མ་འཕྲད་པའི་མེ་དག་པའི་གོས། ཕྱིས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དྲི་མས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པས། ཇི་ལྟར་མེའི་ནང་དུ་བཅུག་ན། དྲི་མ་ཚིག་པར་འགྱུར་ གྱི། གོས་ཚིག་པ་མིན་པ། དེ་བཞིན་འོད་གསལ་བའི་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །རྡོ་རྒྱུས་ལ་བཅོས་པའི་གོས་དཔེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེའི་དོན་མདོ་དང་སྦྱར་ནས་སྟོན་པ་ནི། རྒྱལ་བས་སྟོང་ པ་ཉིད་སྟོན་པའི་མདོ་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་དེ་དག་ལས། གཉེན་པོ་ཀུན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལྡོག་པར་བྱེད་ཀྱི། ཆོས་དབྱིངས་དེ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ནོ། །འོད་གསལ་བའི་སེམས་གཞིའི་དུས་ནའང་དྲི་མ་དང་རང་བཞིན་དང་། 2-483 རང་བཞིན་ཅན་དུ་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི། ས་ཡི་དཀྱིལ་ན་ཡོད་པའི་ཆུ། །དྲི་མ་མེད་པར་གནས་པ་ལྟར། ཉོན་མོངས་ཀྱི་ནང་ན་ཡེ་ཤེས་ཏེ་འོད་གསལ་གྱི་སེམས། དེ་བཞིན་དྲི་མ་མེད་ པར་གནས་སོ། །དེའི་དོན་ནི་གདོད་མ་ནས་དྲི་མའི་ངོ་བོར་མ་སྐྱེས་པའོ། །དཔེར་ན་གསེར་ལ་གཡའ་ཡོད་ཀྱང་། གཡའི་ངོ་བོར་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་སྟོན་པ་ནི། ཆོས་དབྱིངས་ ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་བདག་ཀྱང་མ་ཡིན། བུད་མེད་ཀྱང་མ་ཡིན། སྐྱེས་པའང་མ་ཡིན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་སྤྲོས་པ་ཀུན་ ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀུན་ལ། བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་འདོད་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དྲི་མ་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་ལྡོངས་ པ་རྣམས་འདུལ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱོང་བའི་ཐབས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་ཞེས་ བྱ་བ་གསུམ་པོས་སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་། གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པས། མཆོག་ཏུ་སྟེ་ཁྱད་པར་དུ་སེམས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོང་བའི་ཚུལ་ནི་མི་རྟག་པར་བསྟན་པས་རྟག་འཛིན་གྱི་བློ་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། ། 2-484 སྡུག་བསྔལ་བ་བསྟན་པས་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བློ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་པ་བསྟན་པས་ནི། ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་གཅོད་དོ། །རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པས་ནི། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའང་ གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །རང་ལ་ཆོས་ཉིད་ཡོད་ཀྱང་མི་མཐོང་བའི་དཔེ་གཞན་ཡང་སྟོན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་བུད་མེད་སྦ

【現代漢語翻譯】 爲了說明對治法能消除垢染，但不能消除光明，經文說：存在於心中的貪慾等煩惱垢染，能被智慧之火焚燒，但光明本身是不會被焚燒的。爲了用比喻說明這一點，就像最初未與火接觸的乾淨布匹，後來被各種垢染沾染。如果放入火中，垢染會被燒掉，但布匹不會被燒燬，光明的心也是如此。這是用經過處理的石棉布來作比喻。再次，將此意義與經文結合起來進行說明：諸佛所說的關於空性的經典中，一切對治法都能使煩惱止息，但法界本身不會因此而受損。爲了說明光明心在基礎階段既沒有垢染，也沒有自性和自性有，經文說：如同位於大地中心的清水，安住于無垢狀態一樣，處於煩惱之中的智慧，即光明心，也同樣安住于無垢狀態。其含義是從一開始就沒有以垢染的體性產生。例如，黃金即使有雜質，也不是以雜質的體性存在。爲了說明法界是離戲的，經文說：法界如何被視為『我』呢？它不是恒常的，因為既不是『我』，也不是女人，也不是男人。因為它從能取和所取的戲論中完全解脫。在勝義諦中，對於無有貪執的諸法，沒有女人和男人的分別。然而，爲了調伏那些因貪慾等垢染而使智慧之眼昏花的人，也宣說了男人和女人的名稱。那麼，凈化心之垢染的方法是什麼呢？通過無常、痛苦和空性這三種方法可以凈化心之垢染。此外，宣說一切法無自性，也能極大地凈化心。如何凈化呢？通過宣說無常，能使常執的念頭止息。通過宣說痛苦，能生起從輪迴中解脫的念頭。通過宣說空性，能斬斷煩惱的根本——我執。通過宣說無自性，也能斬斷所知障。爲了說明即使自身具有法性，卻無法看見的例子，經文又說：如同懷孕的婦女...

【English Translation】 To illustrate that antidotes can eliminate defilements but not luminosity, the text states: The defilements of afflictions such as desire that exist in the mind can be burned away by the fire of wisdom, but luminosity itself is not burned. To illustrate this with an analogy, just as a clean cloth that has not initially come into contact with fire is later stained by various defilements, if it is placed in fire, the defilements will be burned away, but the cloth will not be burned. The luminous mind is also the same. This is illustrated with the example of treated asbestos cloth. Again, to explain this meaning in conjunction with the scriptures: Among the sutras spoken by the Buddhas regarding emptiness, all antidotes can cause afflictions to cease, but the dharmadhatu itself is not harmed by this. To illustrate that the luminous mind in the ground state has neither defilements nor self-nature nor self-nature-having, the text states: Just as pure water located in the center of the earth abides in a state of purity, so too does the wisdom within afflictions, that is, the luminous mind, abide in a state of purity. Its meaning is that it has not arisen with the nature of defilement from the beginning. For example, even if gold has impurities, it does not exist with the nature of impurities. To illustrate that the dharmadhatu is free from elaboration, the text states: How is the dharmadhatu to be regarded as 'self'? It is not permanent, because it is neither 'self' nor woman nor man. Because it is completely liberated from the elaboration of the grasper and the grasped. In ultimate truth, for all phenomena without attachment, there is no distinction between woman and man. However, in order to tame those whose eyes of wisdom are blinded by defilements such as desire, the names of man and woman are also taught. So, what is the method for purifying the defilements of the mind? The defilements of the mind can be purified through the three methods of impermanence, suffering, and emptiness. Furthermore, declaring that all phenomena are without self-nature also greatly purifies the mind. How is it purified? By declaring impermanence, the thought of permanence is stopped. By declaring suffering, the thought of liberation from samsara is generated. By declaring emptiness, the root of afflictions—self-grasping—is cut off. By declaring no self-nature, the obscuration of knowledge is also cut off. To illustrate another example of not seeing the inherent nature even though it exists within oneself, the text further states: Just as a pregnant woman...

---

ྲུམ་མའི་ལྟོ་ན་བུ་ཡོད་ཀྱང་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་ ཀྱིས་གཡོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་དྲི་མ་མ་བསལ་གྱི་བར་དུ་མི་མཐོང་ངོ་། །སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དྲི་མ་གང་ཞེ་ན། བདག་དང་བདག་གི་རྣམ་རྟོག་དང་། མིང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་འདུ་ཤེས་ དང་། རྒྱུ་མཚན་གྱི་དོན་ལ་དཔྱོད་པའི་རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་སྔར་བྱུང་བ་དང་། མ་འོངས་པ་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྟོག་པ་འདི་དག་གིས་བསྒྲིབས་སོ། །འདི་ནི་གསལ་ བར་བྱ་བའི་རྟོག་པ་ངོས་གཟུང་བའོ། །གཞི་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་སྒྲོ་འདོགས་དཔྱད་ཟིན་ནས། བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྲས་བུའི་སྒྲོ་འདོགས་དཔྱོད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཡང་། །སྣང་བ་ མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་པ་དང་། སོ་སོ་རང་གི་རྟོག་པ་དང་། དེ་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱང་བདེན་པར་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་སྐྱེ་འཇིག་གི་འགྱུར་བ་མེད་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བརྟགས་པ་ཙམ་སྟེ། 2-485 ཇི་ལྟར་རི་བོང་མགོ་ཡི་རྭ། །བཏགས་པ་ཉིད་ན་མེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །བཏགས་པ་ཉིད་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གླང་གི་རྭ་ཡང་ལེགས་པར་ བརྟགས་པ་ན་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྔོན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཕྱིས་ཀྱང་མི་དམིགས་པས། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པར་ཅི་ཞིག་བཏགས་པར་བྱས་ཏེ་མེད་དོ། །རྟེན་འབྱུང་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་འགག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་རྟེན་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། རྟེན་ནས་འགག་པར་འགྱུར་ བས་ན། བདེན་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་བྱིས་པས་ཇི་ལྟར་བདེན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ་མི་རིགས་སོ། །རི་བོང་གི་རྭ་དང་བ་གླང་གི་རྭ་རིག་པས་བརྟགས་ན་བདེན་ པར་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་དོན་གཉིས་བསྟན་ཏེ། སྔ་མ་ནི་དོན་དམ་པར་གཏན་ནས་མེད་པ་དང་། ཕྱི་མས་ནི་སྣང་ཡང་བརྟགས་ན་མི་དམིགས་པའི་དཔེའོ། །དཔེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ ཆོས་རྣམས་ཉིད། རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་དབུ་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། ། རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་སྤོང་ཚུལ་ནི། ཇི་ལྟར་དྭང་བའི་སྣོད་ཀྱི་ཆུ་ནང་དུ་ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་དང་། 2-486 སྐར་མའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ན། སྣང་བའི་ཆ་ནས་ཆད་པ་མ་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཆ་ནས་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ པ་དང་། མ་ལུས་པའང་དེ་དང་འདྲེའོ། །ཡང་ན་མཚོན་བྱ་དང་། མཚན་ཉིད་སྟེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། མ་ལུས་པའང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་པའོ། །དགེ་བ་ཉམས་སུ་བླང་བྱ་མིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ ཀྱི་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཐོག

【現代漢語翻譯】 正如孕婦腹中的胎兒雖存在卻無法看見一樣，被煩惱遮蔽的法界（Dharmadhatu）在未清除污垢之前也無法看見。什麼是遮蔽的污垢呢？即對『我』和『我所』的分別念，追隨名相的執著，以及對因果道理進行思辨的分別念。這四種分別念，無論是過去已生、未來將生，還是現在正生，都會形成遮蔽。這是需要明確的分別唸的識別。 在共同地對基（基，指一切現象的本性）和果（果，指證悟）進行破斥性分析之後，進一步對果的破斥性分析如下：『諸佛的願力也是無顯現且無相的。』各自的分別念以及與此相應的修行也並非真實存在。將佛陀視為有生有滅的變異之相也僅僅是假立的概念。 2-485 如同兔子頭上根本不存在角一樣，一切諸法也都是假立的，並非自性存在。即使是牛角，經過仔細分析，也能發現它無法被分解為微細的粒子，也無法被確定為實體。既然先前不存在自性，那麼之後也不會存在。因此，又有什麼可以被認為是自性成立的呢？ 依賴於緣起而產生和滅亡，因此被稱為緣起。由於依賴而生，依賴而滅，所以沒有任何真實的實體存在。因此，孩童如何能認為它是真實存在的呢？這不合理。 兔子角和牛角這兩個例子，通過理性分析都無法被認為是真實存在的，這兩個例子揭示了兩個道理：前者表示在勝義諦（勝義諦，指究竟真理）中根本不存在，後者表示雖然顯現，但經過分析就無法被確定為實體。這兩個例子證明了如來（如來，指佛陀）所說的諸法，遠離了常斷二邊的中觀（中觀，佛教哲學的一個重要流派）。 捨棄常斷二邊的方法是：如同在清澈的容器中的水中，能夠看見太陽、月亮和星星的影像，從顯現的角度來說，它不是斷滅，從無自性的角度來說，它不是常恒。諸法的體性圓滿且無遺漏，也與此類似。或者說，所詮釋的對象和體性，即圓滿且無遺漏，也與此類似。如果認為善行不是需要修習的，而是自性存在的，那麼...

【English Translation】 Just as a fetus exists in a pregnant woman's womb but cannot be seen, similarly, the Dharmadhatu (realm of phenomena), obscured by afflictions, cannot be seen until the impurities are removed. What are the obscuring impurities? They are the conceptual thoughts of 'I' and 'mine,' the attachment to names, and the conceptual thoughts that analyze the meaning of cause and effect. These four types of conceptual thoughts, whether they have arisen in the past, will arise in the future, or are arising in the present, form obscurations. This is the identification of conceptual thoughts that need to be clarified. After jointly refuting the basis (basis, referring to the nature of all phenomena) and the result (result, referring to enlightenment), a further refutation of the result is as follows: 'The aspirations of the Buddhas are also without appearance and without characteristics.' One's own conceptual thoughts and the corresponding practices are also not truly existent. Considering the Buddha as having the characteristic of birth and death is also merely a conceptual construct. 2-485 Just as there is no horn on a rabbit's head, all phenomena are also imputed and do not exist inherently. Even a cow's horn, when carefully analyzed, cannot be divided into subtle particles and cannot be determined as a substance. Since there was no inherent existence before, there will be none later. Therefore, what can be considered as inherently established? Arising and ceasing dependently on dependent origination, hence it is called dependent origination. Because it arises dependently and ceases dependently, there is no truly existent entity. Therefore, how can a child think that it is truly existent? This is unreasonable. The examples of a rabbit's horn and a cow's horn, which cannot be considered truly existent through rational analysis, reveal two principles: the former indicates that it does not exist at all in the ultimate truth (ultimate truth, referring to the ultimate reality), and the latter indicates that although it appears, it cannot be determined as a substance when analyzed. These two examples prove that the phenomena spoken of by the Tathagata (Tathagata, referring to the Buddha) are the Madhyamaka (Madhyamaka, an important school of Buddhist philosophy) that is free from the extremes of permanence and annihilation. The method of abandoning the extremes of permanence and annihilation is: just as the images of the sun, moon, and stars can be seen in the water in a clear container, from the perspective of appearance, it is not annihilation, and from the perspective of no inherent existence, it is not permanence. The completeness and comprehensiveness of the nature of all phenomena are also similar to this. Or, the object to be interpreted and the nature, that is, completeness and comprehensiveness, are also similar to this. If it is thought that virtuous actions are not to be practiced but are inherently existent, then...

---

་མར་དགེ་བ་སེམས་བསྐྱེད། བར་དུ་དགེ་བ་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི། ཐ་མར་དགེ་བ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་སྟེ། བསླུ་བ་མེད་ཅིང་བརྟན་པའི་དགེ་བ་གང་ཞིག་དེ་ལྟར་ བདག་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བདག་དང་བདག་གིར་བརྟགས་ཏེ་བརྟགས་པར་མི་རིགས་སོ། །བརྟན་ཞེས་པ་ནི་མི་ཉམས་སོ། །གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་སུ་བརྗོད་པར་བསྟན་པ་ནི། ཇི་ ལྟར་སོས་ཀའི་དུས་སུ་ཆུ། །དྲོའོ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ཉིད་གྲང་བའི་དུས་སུ་ནི། །གྲང་ངོ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་དྲྭ་བས་གཡོགས་པ་ལ། །སེམས་ཅན་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། ། དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་བྲལ་གྱུར་ན། །སངས་རྒྱས་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་པའོ། །འདི་ནི་བདག་མེད་ན་འཁོར་འདས་གཉིས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་དྭོགས་པ་སྤོང་ངོ་། །སྐྱེ་མཆེད་དབྱིངས་དང་བཅས་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་པར་གདམས་པ་ལ། 2-487 མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་རྟེན་འབྱུང་དུ་བརྟེན་ནས་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རབ་ཏུ་ཤེས་ སོ། །སྒྲ་དང་རྣ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཤེས་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་དབྱིངས་དེ་རྟོགས་པ་དང་བཅས་པས་དྲི་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་རྣ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་རྟོགས་པས་ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕན་ཡོན་བཤད་དོ། །འདི་ནི་ གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ། །སྣ་དང་དྲི་ལ་བརྟེན་ནས་སྣོམ་པ་སྟེ་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཡུལ་དེ་ནི་གཟུགས་ལྟར་གཟུང་དུ་མེད་པའི་དོན་ནོ། །འདི་ཡི་རྟེན་འབྱུང་ལ་བརྟེན་ནས་སྔ་མ་ དེ་བཞིན་དུ། རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་དབྱིངས་ལ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །རྟེན་འབྱུང་གི་རིག་པས་ལྕེའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །རོའི་ཁམས་ཀྱི་རྟེན་འབྱུང་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱིས་ དབེན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ངོ་བོ་ཡིན་པས་བརྟགས་ན་ཕྱི་ནང་གང་ནའང་གནས་པ་མེད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟེ་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། 2-488 ཐ་སྙད་དུ་རེག་བྱ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་གྲོལ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རེག་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡིད་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་པས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །ཆོས་དབྱིངས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྟོག་པ་དང་རྟག་མི་རྟག་གི་སྤྲོས་པ་རྣམ་པར་ སྤངས་པའོ། །མཐོང་བ་

【現代漢語翻譯】 最初的善是發菩提心，中間的善是道路的真實基礎，最後的善是道路的果實。因此，對於沒有欺騙且堅定的善，怎麼能執著於我與我所呢？不應該這樣執著。堅定意味著不退轉。在兩種情況下，眾生和佛陀的稱謂是這樣顯示的： 正如夏天的時候，水被稱為『熱』一樣。同樣，在寒冷的時候，它被稱為『冷』。被煩惱之網覆蓋的，被稱為『眾生』。當它從煩惱中解脫出來時，就被稱為『佛』。』 這段話是爲了消除認為如果沒有自性，輪迴和涅槃就不存在的疑慮。以下是關於觀修包括處和界在內的法無自性的教導： 依靠眼睛和色，產生顯現為色的識。通過依賴這種緣起，深刻地理解沒有生滅的法界。 依靠聲音和耳朵，產生耳識。這種識的自性也是完全清凈的。無相的自性被稱為法界。通過證悟這個法界，就能獲得無垢的境界。這解釋了通過理解耳朵的緣起，就能證悟法界的利益。這也適用於其他情況。 依靠鼻子和氣味，產生嗅覺，即鼻識。這個對像不像色那樣可以被抓住。通過依賴這種緣起，就像之前一樣，可以證悟耳識的法界。通過緣起的智慧，可以證悟舌頭的自性空性。因為它是味覺領域的緣起，所以自性是空虛的。識也是法界的本質，所以如果分析，它既不在內也不在外存在。身體的自性是自性清凈的，所以自性被稱為法界。 在名言上，所觸是因緣的特徵；在勝義上，從因緣中解脫出來，這被稱為所觸的法界。以意為主的識之法，其無自性即是法界，瑜伽行者應該修習的就是這個。什麼是法界呢？就是完全捨棄了分別念和常斷的戲論。所見即是如此。

【English Translation】 The initial virtue is generating the mind of enlightenment (Bodhicitta), the intermediate virtue is the actual basis of the path, and the final virtue is the fruit of the path. Therefore, how can one cling to 'I' and 'mine' with such a non-deceptive and steadfast virtue? It is not appropriate to cling in that way. 'Steadfast' means not diminishing. The teaching that beings and Buddhas are spoken of in two instances is as follows: 'Just as in the summer, water is spoken of as 'hot.' Similarly, in the cold season, it is spoken of as 'cold.' That which is covered by the net of afflictions is spoken of as 'sentient being.' When it is free from afflictions, it is to be spoken of as 'Buddha.' This is to dispel the doubt that if there is no self, there will be no samsara and nirvana. Here are instructions on meditating on the selflessness of phenomena, including the sense bases and realms: Relying on the eye and form, visual consciousness arises. By depending on this dependent arising, one thoroughly understands the realm of phenomena (Dharmadhatu) that has no arising and no ceasing. Relying on the ear and sound, auditory consciousness arises. That consciousness is also naturally completely pure. The essence of no characteristics is called the Dharmadhatu. By realizing that Dharmadhatu, one will attain a stainless realm. This explains the benefit of realizing the Dharmadhatu by understanding the dependent arising of the ear. This also applies to others. Relying on the nose and smell, olfaction, i.e., nasal consciousness, arises. That object is something that cannot be grasped like form. By relying on this dependent arising, just like before, one realizes the Dharmadhatu of auditory consciousness. Through the wisdom of dependent arising, one realizes the emptiness of the tongue's nature. Because it is the dependent arising of the taste realm, its nature is empty. Consciousness is also the essence of the Dharmadhatu, so if analyzed, it does not exist either internally or externally. The nature of the body, which is naturally completely pure, is to be called the Dharmadhatu. Conventionally, the tangible is the characteristic of cause and condition; ultimately, that which is liberated from cause and condition is to be called the Dharmadhatu of the tangible. The phenomena of consciousness, with mind as the primary, their selflessness is the Dharmadhatu, and that is what the yogi should meditate on. What is the Dharmadhatu like? It is the complete abandonment of conceptualization and the elaboration of permanence and impermanence. What is seen is like that.

---

གཟུགས་དང་། ཐོས་པ་སྒྲ་དང་། སྣོམ་པ་དྲི་དང་། མྱོང་བ་རོ་དང་། རེག་པར་བྱ་བ་དག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ལྟར་དུ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཤེས་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་ལུགས་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཨཪྻ་དཱེ་བས། གང་གིས་དངོས་གཅིག་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བ། །དེ་ཡིས་དངོས་ཀུན་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མཐོང་། །ཞེས་སོ། །སྐྱེ་ མཆེད་དྲུག་པོ་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ངོ་བོའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་གང་ཞེ་ན། མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་ཀྱི་ སྐྱེ་མཆེད་དང་། དེ་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །མདོར་ན་ཡུལ་གཟུགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང་། མིག་དབང་པོ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང་། ཡིད་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་དེ། 2-489 རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ཆོས་དབྱིངས་གཙོ་བོར་སྟོན་ཞེ་ ན། བླང་དོར་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་འཁོར་འདས་གཉིས་སུ་འདུས་ལ། སེམས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་འཁོར་འདས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་ འདས་པའི་གནས་སྐབས་གཉིས་ལས། བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གནས་སྐབས་ལས་འཁོར་བ་དང་། སོ་སོ་རང་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རིག་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཞེ་ ན། འདོད་ཆགས་ཟད་པས་མྱ་ངན་འདས། །ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ཟད་པ་དང་། །དེ་ཉིད་འགགས་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། ། འཁོར་འདས་གཉིས་པོ་ངོས་བཟུང་ནས། བཅིངས་གྲོལ་ གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ནི། གནས་ཚུལ་ཤེས་པ་དང་། མི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་དག་ལས། ལུས་འདི་ཉིད་ལ་འཁོར་འདས་ཀྱི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་གནས་ཏེ། བདེན་འཛིན་གྱི་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བཅིངས། ། བདག་ཉིད་ཤེས་ན་གྲོལ་བར་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་རིང་མིན་ཉེ་བ་མིན། །འགྲོ་མིན་འོང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། །ཉོན་མོངས་གཟེབ་བར་གྱི་འགྲེལ་པ་ཆད། འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བའི་ཁྱད་པར་ལས། 2-490 དང་པོར་མ་མཐོང་ཡང་ཕྱིས་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མར་མེ་གནས་ནས་མཆོག་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་ལ་གནས་བཅས་པས་ འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འཁོར་བའི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནོ། །བྱིས་པ་ཐར་པ་བསྟན་ནས་མི་ཐོབ་བམ་སྙམ་ན། སྟོབས་བཅུའི་བྱིན་རླབས་ ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟླ་བ་ཚེས་པ་བཞིན་དུ་བྱིན་རླབས་རིམ་གྱིས་འཇུག་པས་ཐར་པ་ཐོབ་

【現代漢語翻譯】 當瑜伽士瞭解到色（gzugs）和聲（thos pa sgra），香（snom pa dri），味（myong ba ro），觸（reg par bya ba）等法皆無自性時， 便能圓滿證悟諸法自相的實相。正如阿雅提婆（Āryadeva）所說：『誰見一法如實性，彼亦見諸法如實性。』 六處（skye mched drug po）自性清凈，此即是真如（de kho na nyid）之相，是其體性。何為六處？即眼處（mig）和耳處（rna ba），鼻處（sna），舌處（lce），身處（lus）以及意處（yid）。 總而言之，以色（yul gzugs）為主的對境，以眼（mig dbang po）為主的根，以及以意（yid）為主的識，皆無自性， 因為它們是依緣而生（rten cing 'brel bar 'byung ba）。它們的無自性即是法界（chos kyi dbyings），是應當修習之處。為何主要宣說心之法界？ 因為一切應取應舍之處皆包含于輪迴（'khor ba）與涅槃（'das）二者之中，而唯有在心的狀態中才能見到輪迴與涅槃的兩種相狀。如何得見？ 從世間（'jig rten）和出世間（'jig rten las 'das pa）兩種狀態來看，執著於我的狀態即是輪迴，而各自證悟真如之義即是涅槃。何為涅槃？ 貪慾（'dod chags）滅盡故涅槃，嗔恨（zhe sdang）愚癡（gti mug）滅盡，彼之止息即是佛陀（sangs rgyas），乃一切有情之救護。』 認識輪迴與涅槃二者之後，便能明示繫縛（bcings）與解脫（grol）的差別：從知與不知的狀態之差別中，此身即具足輪迴與涅槃的一切因。以實執（bden 'dzin）之自相分別而繫縛， 若知自性（bdag nyid），則得解脫。菩提（byang chub）非遠亦非近，非去亦非來，煩惱（nyon mongs）之匣亦被斬斷。於此轉變之中，存在著見與不見真如的差別。 起初雖未見，然於後，由證悟無我（bdag med）之智慧燈火所照亮，便能獲得最極寂靜之涅槃。凡夫（byis pa）執著於我及我所，故流轉于輪迴之中。』 經中如是說。此乃明示輪迴之根本在於我執。若以為僅為凡夫宣說解脫而不得，然依十力（stobs bcu）之加持力，如新月般加持逐漸增長，終能獲得解脫。

【English Translation】 When a yogi understands that forms (gzugs), sounds (thos pa sgra), smells (snom pa dri), tastes (myong ba ro), tangible objects (reg par bya ba), and other phenomena are without inherent existence, then he fully realizes the true nature of all phenomena. As Āryadeva said: 'Whoever sees one thing as it truly is, sees all things as they truly are.' The six sense bases (skye mched drug po) are naturally pure; this is the characteristic of suchness (de kho na nyid), its essence. What are the six sense bases? They are the eye base (mig), ear base (rna ba), nose base (sna), tongue base (lce), body base (lus), and mind base (yid). In short, objects with form (yul gzugs) as the primary focus, faculties with the eye (mig dbang po) as the primary focus, and consciousness with the mind (yid) as the primary focus are all without inherent existence, because they arise dependently (rten cing 'brel bar 'byung ba). Their lack of inherent existence is the dharmadhatu (chos kyi dbyings), which is to be meditated upon. Why is the dharmadhatu of the mind primarily taught? Because all that should be accepted or rejected is contained within samsara ('khor ba) and nirvana ('das), and only in the state of mind can the two aspects of samsara and nirvana be seen. How is it seen? From the two states of the mundane ('jig rten) and the supramundane ('jig rten las 'das pa), the state of clinging to self is samsara, and individually realizing the meaning of suchness is nirvana. What is nirvana? 'Nirvana is the extinction of desire ('dod chags), the extinction of hatred (zhe sdang) and ignorance (gti mug), and the cessation of that itself is Buddhahood (sangs rgyas), the refuge of all beings.' After recognizing the two, samsara and nirvana, the difference between bondage (bcings) and liberation (grol) is shown: from the differences between knowing and not knowing the state of affairs, all the causes of samsara and nirvana reside in this very body. Bound by the self-grasping (bden 'dzin) of self-appearance, if one knows the self-nature (bdag nyid), one will be liberated. Bodhi (byang chub) is neither far nor near, neither going nor coming, and the box of afflictions (nyon mongs) is also cut off. In this transformation, there is a difference between seeing and not seeing suchness. Although not seen at first, later, illuminated by the lamp of wisdom that realizes selflessness (bdag med), one obtains the supreme peace of nirvana. Ordinary people (byis pa) abide in attachment to self and what belongs to self, and thus wander in samsara.' Thus it is said in the sutras. This shows that the root of samsara is self-grasping. If one thinks that liberation is taught only to ordinary people and is not attainable, then by the power of the blessings of the ten powers (stobs bcu), blessings gradually enter like the waxing moon, and liberation is attained.

---

པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་གཞན་དོན་ལ་རྟག་ཏུ་བཞུགས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ སེམས་ཅན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔེར་ན། ཇི་ལྟར་ཡི་དྭགས་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་སྐེམ་པར་མཐོང་བ་ལྟར། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པས་ སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མེད་པར་བརྟག་གོ །སངས་རྒྱས་གཞན་དོན་དུ་བཞུགས་ཀྱང་། བློ་གྲོས་དམན་པ་དང་། བསོད་ནམས་དམན་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་བགྱིར་མཆིས། ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་གི་ལག་པར་རིན་ པོ་ཆེའི་མཆོག་བཞག་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་དང་འདྲའོ། །འོ་ན་འགའ་ཞིག་ལ་སྣང་བ་ཅི་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་བྱས་པ་རྣམས་ལ། ཐུགས་རྗེའི་འོད་ཀྱིས་གསལ་ཞིང་མཐོང་བའི་དཔལ་དང་ལྡན་ནོ། ། 2-491 མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་དེའི་མདུན་ན་བཞུགས་སོ། །མགོན་པོ་དེའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་བསྐལ་པ་མང་པོར་བཞུགས་ནས་ནི་གདུལ་བྱ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདུལ་ བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་ནོ། །ཆོས་ཅན་ཐ་དད་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་ཏེ། ཆོས་ཅན་ཐ་དད་ཀྱིས་བྱས་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་ ཡུལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས། ཆོས་དབྱིངས་དེར་ནི་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་མཐོང་ན། ས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་དེའི་བདག་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། ། ས་རྣམས་བགྲོད་ཟིན་ནས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ཐོབ་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་ པོའི་གནས་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་། རྣམ་པར་མཛེས་པའི་འོག་མིན་དེ་ཉིད་དང་། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཆོས་དབྱིངས་གཅིག་ཉིད་དུ་འདྲེས་པར་ཀླུ་སྒྲུབ་བདག་སྨྲའོ། །གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། ས་རྣམས་ཞེས་ པ་དང་། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གནས་མཆོག་ཅེས་པ་དང་། འོག་མིན་ནོ། །བྱིས་པའི་ནང་ན་ཡོངས་མཁྱེན་ཞེས་པ་ནི། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ནང་ན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་། འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། ། 2-492 རྒྱུད་བླ་མར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པ་ལྔར་བརྗོད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ནི་ཚེ་དཔག་མེད་དོ། །བསྐལ་པའི་བར་དུ་གནས་པའི་ཚེའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པའང་། ཆོས་ ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་སེམས་འཇུག་པའི་ཁམས་རྣམས་ཀྱིའང་། ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསྐལ་པར་གནས་པའང་། སངས་རྒྱས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྲུངས་པར་གྱུར་པའང་ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ནོ། ། བྱང་ཆུབ

【現代漢語翻譯】 是這樣的。如果佛陀爲了利益他人而恒常存在，為什麼我們看不見他們呢？』佛說：『被煩惱遮蔽的有情眾生無法看見如來。』例如，就像餓鬼們看到大海乾涸一樣。同樣地，由於無知的昏暗遮蔽，人們認為佛陀不存在。即使佛陀爲了利益他人而存在，對於智慧低下和福德淺薄的人，世尊又能做什麼呢？就像把珍貴的寶物放在盲人的手中，他們也看不見一樣。』那麼，為什麼有些人能看見佛陀呢？對於那些積累了福德資糧的眾生，佛陀慈悲的光芒會照亮他們，使他們具有看見佛陀的榮耀。擁有三十二相的佛陀，安住在具足福德者的面前。怙主（佛陀）以他的色身在無數劫中存在，爲了調伏無量無邊的有情眾生而示現色身。 法性（chos dbyings）與所知法（chos can）不同，但法界的體性並非不同，因為由所知法所產生的法界沒有分別。佛陀，您的行境——法界，被有情眾生如實證悟后，他們的智慧將直接進入法界。如果他們以各自的覺性智慧的力量，看見清凈的法界，那麼他們將安住在智慧的自性之中。 證悟諸地（sa）之後，展示圓滿報身（longs spyod rdzogs pa'i sku）的獲得方式：龍樹菩薩說，法自在（chos kyi dbang phyug）大尊的殊勝處所——佛地，以及極其莊嚴的色究竟天（og min），這三者融入同一個法界。這三者是什麼呢？就是『諸地』、『大自在的殊勝處所』和『色究竟天』。『孩童中的全知者』是指：在凡夫中是化身（sprul pa'i sku），在聖者菩薩中是各種各樣的報身。如《寶性論》中所說，報身有五種不同的相。 大自在（dbang phyug chen po）是無量壽（tshe dpag med）。能夠存在到劫末的壽命之因，就是證悟法界。外境使心識進入的諸界，以及能夠存在無量劫，並且被佛陀親自守護，這些都是證悟法界的共同原因。

【English Translation】 It is so. If the Buddha is always present for the benefit of others, why don't we see them?' The Buddha said, 'Sentient beings obscured by afflictions cannot see the Tathagata.' For example, just as hungry ghosts see the ocean drying up. Similarly, obscured by the darkness of ignorance, people assume that the Buddha does not exist. Even if the Buddha exists for the benefit of others, what can the Bhagavan do for those with little wisdom and merit? It's like placing a precious jewel in the hand of a blind person, they cannot see it.' Then, why can some people see the Buddha? For those sentient beings who have accumulated a collection of merit, the light of the Buddha's compassion will illuminate them, giving them the glory of seeing the Buddha. The Buddha, endowed with the thirty-two marks, abides before those who possess merit. The Protector (Buddha) manifests the form body for the sake of taming immeasurable sentient beings, residing in the form body for many eons. The dharmata (chos dbyings) is different from the knowable (chos can), but the nature of the dharmadhatu is not different, because there is no distinction in the dharmadhatu produced by the knowable. Buddha, your realm of activity—the dharmadhatu—once sentient beings have truly realized it, their wisdom will directly enter the dharmadhatu. If they see the pure dharmadhatu with the power of their own awareness and wisdom, then they will abide in the nature of that wisdom. After realizing the bhumis (sa), showing how to obtain the complete enjoyment body (longs spyod rdzogs pa'i sku): Nagarjuna says that the supreme abode of the great lord of dharma (chos kyi dbang phyug)—the Buddhahood, and the supremely beautiful Akanishta (og min), these three merge into the same dharmadhatu. What are these three? They are 'the bhumis,' 'the supreme abode of the great lord,' and 'Akanishta.' 'The all-knowing among children' refers to: among ordinary people, it is the emanation body (sprul pa'i sku), and among noble Bodhisattvas, it is the various enjoyment bodies. As stated in the Uttaratantra, the enjoyment body has five different aspects. The great lord (dbang phyug chen po) is Amitayus (tshe dpag med). The cause of longevity that can last until the end of the kalpa is the realization of the dharmadhatu. The realms where the mind enters external objects, and the ability to exist for immeasurable kalpas, and being protected by the Buddha himself, these are all common causes of realizing the dharmadhatu.

---

་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་རྒྱུའང་མི་ཟད་པ་ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ནོ། །རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཆོས་ཅན་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་དུ་ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་ པ་རབ་ཏུ་འཇུག་སྟེ། སྣང་བ་མེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཆོས་ཅན་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་མཁྱེན་པ་རྒྱས་མི་རྒྱས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདི་དག་གིས་ཆོས་དབྱིངས་ རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོས་ནས་རིང་བར་མི་བསམ་ཞིང་། ཉེ་བའང་བརྟག་པར་མི་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོས་ནས་ཉེ་རིང་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་པ་ངོས་གཟུང་བ་ ནི། གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དྲུག་སྣང་བ་མེད་པར་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྣང་བ་ནུབ་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རིག་པར་གྱུར་པའོ། ། རྣལ་འབྱོར་པས་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་དཔེ་དོན་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི། 2-493 ཇི་ལྟར་འོ་མ་དང་འདྲེས་པ་ཆུ་སྣོད་གཅིག་ལ་གནས་པ་ལ། ངང་པས་འོ་མ་འཐུང་བར་བྱེད་ཅིང་ཆུ་འཐུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལྟར། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་གཅིག་པོ་འདིར་རང་གི་ཉོན་ མོངས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་གནས་ཀྱང་། རྣལ་འབྱོར་པས་ཡེ་ཤེས་ལེན་ཅིང་མི་ཤེས་པ་འདོར་བར་བྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་འདོར་བའི་ཐབས་ནི་ཅི་ཞེ་ན། བདག་དང་བདག་གི་བར་འཛིན་པས་ཇི་སྲིད་ ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བདེན་པར་བརྟགས་པས་འཛིན་པ་ནི་སྤང་བྱའོ། །གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་མཐོང་བ་ན་སྲིད་པའི་ས་བོན་འགགས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་ རྒྱས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཁམས་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ནི་དགེ་བའི་གཞིའོ། །དེའི་ཁྱད་པར་ནི་གཙང་མ་དང་། རྟག་པ་དང་། དགེ་བའི་གཞིའོ། །གང་གི་ ཕྱིར་བདག་གཉིས་ནི་བྱིས་པས་བརྟགས་པའོ། །བདག་གཉིས་པོ་དེའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་གནས་པའོ། །དེའི་དཀའ་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་སྦྱིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། གསུམ་པོ་འདིའང་ཁམས་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཀུན་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་ལ་སེམས་འཇུག་པ་དང་། 2-494 རྟག་ཏུ་ཤེས་རབ་བསྟེན་པ་འདིའང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཁམས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པ་དང་། སྟོབས་ལ་ངེས་གནས་ཡེ་ཤེས་ཏེ། འདིའང་ཁམས་རྒྱས་ པར་བྱེད་པའི་ཆོས་གཞིའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་དམིགས་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཕྱག་མི་བྱ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི། སྨྲ་བ་ངན་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བྱུང་བར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར། བ

【現代漢語翻譯】 菩薩們長壽的原因也是證悟無盡法界的共同原因。在後得位，爲了證悟各個法（chos can）的智慧，證悟法界會深入其中。因為證悟無相法界的能量，在證悟各個法時，智慧增長與否存在差別。這些闡述了證悟法界的利益。從菩提的角度來看，既不要認為遙遠，也不要試圖判斷近處，因為從菩提的角度來看，沒有遠近之分。證悟法界的定義是：當色等六境的顯現消失，能取所取的顯現消退，如實地證悟實相。 瑜伽士修持道的方法，通過比喻和意義兩方面來闡述：如同牛奶和水混合在一個容器中，鵝只飲用牛奶而不飲用水一樣。同樣，在這個唯一的身體中，雖然存在自身的煩惱和智慧，但瑜伽士取智慧而捨棄無明。捨棄煩惱的方法是什麼呢？只要執著於我和我所，並認為外境是真實的，這種執著就應該捨棄。當見到人無我和法無我兩種空性時，輪迴的種子就會止息。成就佛果的殊勝因是什麼呢？佛陀的涅槃是善的基礎。它的特點是清凈、常恒和善的根源。因為對我和我所的執著是凡夫的妄念。安住于對這二者的無二執的禪定中，就是安住于瑜伽。它的各種苦行，佈施，利益眾生的戒律，以及利益眾生的忍辱，這三者也是使自性增長的原因。對一切善法生起歡喜的精進，以及使心安住于禪定， 並且恒常依止智慧，這些也是使菩提自性增長的原因。具有方便的智慧，清凈的願望，以及安住于力量的智慧，這些也是使自性增長的法的基礎。不恭敬菩提心的過患是：如果有人說不應頂禮菩提心，這是惡語。為什麼呢？因為沒有生起菩提心，就不會證得法身。

【English Translation】 The reason for the long life of Bodhisattvas is also the common cause of realizing the inexhaustible Dharmadhatu (chos dbyings). In the post-attainment state, for the sake of the wisdom that realizes each phenomenon (chos can), the realization of Dharmadhatu deeply engages. Because of the power of realizing the Dharmadhatu where appearances are absent, there is a difference in whether the knowledge that realizes each phenomenon expands or not. These explain the benefits of realizing the Dharmadhatu. From the perspective of Bodhi (byang chub), one should not think of it as distant, nor should one try to judge it as near, because from the perspective of Bodhi, there is no near or far. The definition of realizing the Dharmadhatu is: when the appearance of the six objects such as form disappears, and the appearance of grasping and being grasped subsides, one truly realizes reality as it is. The way a yogi practices the path is explained through both metaphor and meaning: Just as when milk and water are mixed in one container, a goose drinks the milk but not the water. Similarly, in this single body, although one's own afflictions and wisdom reside, the yogi takes wisdom and abandons ignorance. What is the method for abandoning afflictions? As long as one clings to 'I' and 'mine' and considers external objects to be real, this clinging should be abandoned. When one sees the two emptinesses of the self of person and the self of phenomena, the seeds of existence will cease. What is the special cause for attaining Buddhahood? The Nirvana of the Buddha is the basis of virtue. Its characteristics are purity, permanence, and the source of virtue. Because the clinging to 'I' and 'mine' is the delusion of ordinary beings. Abiding in the samadhi of non-duality of these two is abiding in yoga. Its various austerities, generosity, the discipline of benefiting sentient beings, and the patience of benefiting sentient beings, these three are also the cause of increasing the element. Diligence in rejoicing in all virtuous dharmas, and causing the mind to abide in meditation, and constantly relying on wisdom, these are also the cause of increasing the Bodhi-nature. Wisdom with skillful means, purified aspirations, and wisdom firmly established in power, these are also the basis of the Dharma for increasing the element. The fault of not respecting the Bodhicitta (byang chub kyi sems) is: if someone says that one should not prostrate to the Bodhicitta, this is evil speech. Why? Because without the arising of Bodhicitta, one will not possess the Dharmakaya (chos kyi sku).

---

ུར་ཤིང་གི་ས་བོན་ལ་སྡང་བ་སྟེ་མི་འདོད་པ་གང་། ཀ་ར་སྤྱད་པར་འདོད་པ་དེས་ཀ་ར་མི་འཐོབ་བོ། ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་བུར་ཤིང་ས་བོན་མེད་པར་ཀ་ར་འབྱུང་བར་འདོད་ཀྱང་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཀ་ར་འདོད་པ་ནི། བུར་ཤིང་ས་བོན་གང་ཞིག་ཐོག་མ་ནས་བསྲུངས་ ནས། ཀ་ར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་ཉེ་བར་གནས་ནས་འབད་པས་བསྒྲུབ་པ་ལས། བུ་རམ་ཀ་ར་སོགས་རྣམས་ནི་དེ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འབད་པས་རབ་ཏུ་ བསྲུངས་ནས་སྦྱོར་བ་ལ་ཉེ་བར་གནས་ཤིང་དངོས་གཞི་བསྒྲུབས་པ་ལས། དགྲ་བཅོམ་དང་རྐྱེན་རྟོགས་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སཱ་ལུའི་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་སོགས་ཞིང་ལས་སྐྱེ་བ་ལྟར། 2-495 དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པས་འདྲེན་པ་སངས་རྒྱས་དག་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སའི་རིམ་པས་གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་ཚུལ་ནི། ཇི་ལྟར་མར་ངོའི་བཅུ་བཞི་ལ་ཟླ་བ་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་མོས་པའི་བྱང་སེམས་སྦྱོར་ལམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིམ་གྱིས་སྒྲིབ་པ་ཅུང་ཟད་སྤངས་པ་མེད་པས་ སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅུང་ཞིག་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཚེས་པའི་ཟླ་བ་ལ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་རྒྱས་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ས་ལ་བཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིམ་གྱིས་ཆོས་སྐུ་འཕེལ་བར་མཐོང་། ཇི་ལྟར་ཡར་ངོའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པར་མཐོང་བ་ལྟར་དུ། དེ་བཞིན་སའི་མཐར་ཐུག་མི་སློབ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའང་རྫོགས་པར་གསལ་ལོ། །འདིར་ཆོས་ཀྱི་ སྐུ་ཞེས་པ་ནི་སྤངས་པ་ལ་བརྗོད། འདི་ནི་གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་ཚུལ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུད་བླའི་འགྲེལ་པར། སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་དྲངས་པའི་ མདོ་ལས་གསུངས་པ། སྤྲིན་མཐོང་མཁའ་ལ་ཉི་བཞིན་འདིར་ཁྱོད་ཕྱོགས་གཅིག་བློ་གྲོས་ཅན། །བློ་མིག་དག་པའི་འཕགས་མཆོག་གིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཐོང་མ་ལགས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཆོས་སྐུ་གང་དག་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་པ། ། 2-496 ཤེས་བྱ་མཐའ་མེད་མཁའ་དབྱིངས་ཁྱབ་པ་དེ་དག་གིས་ཀུན་མཐོང་། །ཞེས་སོ། །ས་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་རྟག་ཏུ་མོས་པ་བརྟན་པོའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ མཆོག་ཏུ་སེམས་དེ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པར་བྱས་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟོགས་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། ། ས་དང་པོའི་སྒྲ་དོན་ནི། ནག་པོ་མི་དགེ་བའི་གཞི་ནི་ ཡོངས་སུ་སྤང་ཞིང་། དཀར་པོའི་དགེ་བའི་གཞི་རབ་ཏུ་གཟུང་བས། དེའི་ཚེ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ངེས་

【現代漢語翻譯】 如果有人憎恨甘蔗的種子，不想要它，卻想要得到糖，那他是不可能得到糖的。 為什麼呢？因為如果沒有甘蔗的種子，即使想要得到糖，也是不可能的。如果想要得到甘蔗的果實，就必須從一開始就保護好甘蔗的種子，接近產生糖的方法，努力實踐，這樣才能從中產生紅糖、白糖等。同樣，菩提心也要努力守護，接近相應的方法，實踐根本，這樣才能從中產生阿羅漢和緣覺，他們都是從菩提心中產生和出現的。就像稻穀的種子和幼苗等從田地裡生長出來一樣。 同樣，對大乘有信心的人，通過修習菩提心，才能產生引導者——諸佛。以地的次第，突然清凈的法性顯現的方式是： 就像農曆十四的月亮只能看到一點點一樣，同樣，對大乘有信心的菩薩，通過修行道的修行，逐漸去除少許的障礙，因此能夠稍微見到佛的法身。就像新月一點一點增長一樣，同樣，安住于地上的菩薩們，逐漸見到法身增長。 就像農曆十五的滿月一樣，同樣，在地的究竟——無學道的階段，法身也完全顯現。這裡所說的法身指的是斷除。這只是突然清凈的法性顯現的方式，而不是自性清凈。在《寶性論》的解釋中，無著菩薩引用了經典中的話：『就像烏雲遮蔽天空中的太陽一樣，你（指佛）在這裡只是一位有智慧的人。即使是清凈智慧之眼的聖者，也不能完全看到一切。世尊，您的法身具有無限的智慧，遍佈無邊無際的虛空，因此能夠完全看到一切。』 顯示獲得地的修行方法是：對佛、法、僧三寶始終保持堅定的信心，正確地發起無上菩提心，這樣不退轉的證悟就會反覆出現並增長。第一地的詞義是：完全捨棄黑色不善的根本，完全 গ্রহণ白色善良的根本。那時，修行圓滿就是法界 निश्चित।

【English Translation】 If someone hates the sugarcane seed, doesn't want it, but wants to get sugar, then it is impossible for him to get sugar. Why is that? Because without the sugarcane seed, even if you want to get sugar, it is impossible. If you want to get the fruit of sugarcane, you must protect the sugarcane seed from the beginning, approach the method of producing sugar, and practice diligently, so that brown sugar, white sugar, etc. can be produced from it. Similarly, Bodhicitta must be diligently guarded, approach the corresponding method, and practice the root, so that Arhats and Pratyekabuddhas can be produced from it, who are all produced and appear from Bodhicitta. Just like rice seeds and seedlings, etc. grow from the field. Similarly, those who have faith in the Mahayana, through cultivating Bodhicitta, can produce the guides - the Buddhas. The way in which the suddenly purified Dharmata appears in the stages of the Bhumis is: Just as the moon on the fourteenth day of the lunar month can only be seen a little, similarly, Bodhisattvas who have faith in the Mahayana, through the practice of the Path of Application, gradually remove a little of the obscurations, so they can slightly see the Dharmakaya of the Buddha. Just as the new moon grows little by little, similarly, those who abide on the Bhumis gradually see the Dharmakaya increase. Just as the full moon on the fifteenth day of the lunar month, similarly, at the ultimate stage of the Bhumis - the stage of No More Learning, the Dharmakaya is also fully revealed. The Dharmakaya mentioned here refers to abandonment. This is just the way in which the suddenly purified Dharmata appears, not the self-nature purity. In the explanation of the Ratnagotravibhāga, Asanga quoted the words from the sutra: 'Just as clouds cover the sun in the sky, you (referring to the Buddha) are only a wise person here. Even the noble ones with pure eyes of wisdom cannot fully see everything. Bhagavan, your Dharmakaya has infinite wisdom, pervading the boundless space, so it can fully see everything.' Showing the method of practice for obtaining the Bhumis is: always maintain firm faith in the Buddha, Dharma, and Sangha, correctly generate the unsurpassed Bodhicitta, so that the non-retrogressing realization will repeatedly appear and increase. The meaning of the word for the first Bhumi is: completely abandon the root of black unwholesomeness, completely গ্রহণ the root of white goodness. At that time, the perfection of practice is the Dharmadhatu निश्चित.

---

པར་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་དགའ་བདེ་སྐྱེས་པས་ས་རབ་ཏུ་དགའ་ བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདིའི་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ས་གཉིས་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་དྲི་མས་རྟག་ཏུ་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པ་ཕྱིས་ དྲི་མ་མེད་པར་གནས་པ་ལ། གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ས་གསུམ་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། ཉོན་མོངས་དྲྭ་བ་རབ་ཏུ་འགགས་ནས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་གསལ་བས་ ཚད་མེད་པའི་མུན་པ་དག་སེལ་བར་བྱེད་པས་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པའོ། །ས་བཞི་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། རྟག་ཏུ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་དག་པའི་འོད་རབ་ཏུ་གསལ་ཞིང་། འདུ་འཛི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་རབ་ཏུ་འཕྲོ་བས། 2-497 ས་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དུ་འདོད་ཅེས་སོ། །ས་ལྔ་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། རིག་གནས་དང་། རྒྱུ་རྩལ་དང་། བཟོ་གནས་ཀུན་ལ་སྦྱངས་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཉིད་ བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་དཀའ་བ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བས། ས་ལྔ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་དཀའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ས་དྲུག་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། ས་དྲུག་པ་ལ་གནས་པའི་ བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཕུང་པོའི་གནས་ཚུལ་རྟོགས་པ་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དོན་ཀུན་གྱི་ས་འདིར་ངེས་པར་ལེགས་པ་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དང་མངོན་པ་མཐོ་ བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཀུན་བསྡུ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཟད་པ་ལ། ས་དེ་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་འདོད་དོ། །རྩ་བའི་མ་དཔེའི་ནང་ས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པའི་སྒྲ་དོན་གཉིས་ཆ་ ཚང་ཆད་འདུག དྲྭ་བ་འགྱེད་པས་བརྩེ་བ་དང་། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་འདམ་ལས་བརྒལ་བས་ས་བདུན་པ་དེ་ལ་རིང་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བརྒྱད་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེས་ རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བཟུང་ཞིང་། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པ་དང་། ཕྲིན་ལས་འབད་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གྱུར་པས། བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དགུ་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། 2-498 སོ་སོ་ཡང་དག་པའི་རིག་པས་གདུལ་བྱ་ཀུན་ལ་ཆོས་སྟོན་པའི་འབེལ་བའི་གཏམ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ། བློ་གྲོས་མཐར་སོང་བས་ཏེ། མཐར་ཕྱིན་པས་ས་དགུ་པ་ལ་ལེགས་ པའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ས་བཅུ་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་འདིའི་སྐུ་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཆོས་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་ རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བས། ས་བཅུ་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱའོ། །ས་དེ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ རྣམས་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་བའི་གནས་

【現代漢語翻譯】 由於領悟的力量而生起的喜悅，被稱為極喜地（梵文：प्रमुदिता，羅馬轉寫：Pramudita，漢語字面意思：喜悅）。在此階段，法性得以顯現。 第二地的字面意思是：總是被各種慾望等污垢所染污，後來安住于無垢狀態，因此第二地被稱為離垢地（梵文：विमला，羅馬轉寫：Vimala，漢語字面意思：無垢）。 第三地的字面意思是：煩惱之網完全斷絕，無垢智慧完全顯現，從而消除無量黑暗，因此第三地是發光地（梵文：प्रभाकरी，羅馬轉寫：Prabhakari，漢語字面意思：發光）。 第四地的字面意思是：總是被不一致的方面所凈化，光明完全顯現，遠離喧囂的智慧之光完全照耀，因此第四地被稱為焰慧地（梵文：अर्चिष्मती，羅馬轉寫：Archismati，漢語字面意思：火焰）。 第五地的字面意思是：通過對所有知識、技能和工藝的學習，以及對各種禪定差別的修習，以其力量戰勝極難調伏的煩惱，因此第五地被稱為極難勝地（梵文：सुदुर्जया，羅馬轉寫：Sudurjaya，漢語字面意思：極難勝）。 第六地的字面意思是：安住于第六地的菩薩，在等持中領悟五蘊的實相，在後得中，此地必定具備圓滿的一切意義，彙集三種圓滿菩提和殊勝增上圓滿，以及生滅止息，因此認為此地得以顯現。 （原文缺失第六地和第七地的字面意思） 通過散佈慈愛之網，以及超越輪迴之海的泥潭，因此第七地被稱為遠行地（梵文：दूरंगमा，羅馬轉寫：Duramgama，漢語字面意思：遠行）。 第八地的字面意思是：被佛陀的慈悲以各種方式所攝持，進入領悟空性的智慧之海，事業無需努力自然成就，因此被稱為不動地（梵文：अचला，羅馬轉寫：Achala，漢語字面意思：不動）。 第九地的字面意思是：以各別正智向所有應調伏者宣說佛法的善辯之語，瑜伽士菩薩以其圓滿的智慧，因此第九地被稱為善慧地（梵文：साधुमती，羅馬轉寫：Sadhumati，漢語字面意思：善慧）。 第十地的字面意思是：此智慧自性之身，遠離二障之垢，與虛空同等，領悟法界之智慧，完全持有諸佛的功德，並降下殊勝的法雨，因此第十地被稱為法雲地（梵文：धर्ममेघा，羅馬轉寫：Dharmamegha，漢語字面意思：法雲）。 描述安住於此地的功德：是諸佛產生佛法的處所。

【English Translation】 The joy arising from the power of realization is called Pramudita (梵文：प्रमुदिता，Romanization: Pramudita, literally: Joyful). At this stage, the nature of reality is manifested. The literal meaning of the second ground is: always made impure by various defilements such as desire, and later abiding in a state of stainlessness, therefore the second ground is called Vimala (梵文：विमला，Romanization: Vimala, literally: Stainless). The literal meaning of the third ground is: the net of afflictions is completely cut off, and the stainless wisdom is fully manifested, thereby eliminating immeasurable darkness, therefore the third ground is Prabhakari (梵文：प्रभाकरी，Romanization: Prabhakari, literally: Luminous). The literal meaning of the fourth ground is: always purified by inconsistent aspects, the light is fully manifested, and the light of wisdom that is far from turmoil completely shines, therefore the fourth ground is called Archismati (梵文：अर्चिष्मती，Romanization: Archismati, literally: Flaming Wisdom). The literal meaning of the fifth ground is: through the study of all knowledge, skills, and crafts, and the practice of various distinctions of meditation, with its power to overcome afflictions that are extremely difficult to subdue, therefore the fifth ground is called Sudurjaya (梵文：सुदुर्जया，Romanization: Sudurjaya, literally: Extremely Difficult to Conquer). The literal meaning of the sixth ground is: the Bodhisattva abiding in the sixth ground, in equanimity realizes the reality of the five aggregates, and in subsequent attainment, this ground must possess the perfection of all meanings, gathering the three perfections of enlightenment and the supreme augmentation perfection, as well as the cessation of birth and death, therefore it is believed that this ground is manifested. (The original text is missing the literal meanings of the sixth and seventh grounds) By spreading the net of loving-kindness, and transcending the mire of the ocean of samsara, therefore the seventh ground is called Duramgama (梵文：दूरंगमा，Romanization: Duramgama, literally: Far-Going). The literal meaning of the eighth ground is: being held by the compassion of the Buddha in various ways, entering the ocean of wisdom that realizes emptiness, and activities are accomplished effortlessly and spontaneously, therefore it is called Achala (梵文：अचला，Romanization: Achala, literally: Immovable). The literal meaning of the ninth ground is: with individual correct knowledge, speaking eloquent words of Dharma to all those who should be tamed, the yogi Bodhisattva with his perfect wisdom, therefore the ninth ground is called Sadhumati (梵文：साधुमती，Romanization: Sadhumati, literally: Good Wisdom). The literal meaning of the tenth ground is: this wisdom-nature body, free from the stains of the two obscurations, equal to space, realizing the wisdom of the Dharmadhatu, completely holding the qualities of all Buddhas, and raining down excellent Dharma rain, therefore the tenth ground is called Dharmamegha (梵文：धर्ममेघा，Romanization: Dharmamegha, literally: Dharma Cloud). Describing the qualities of abiding in this ground: it is the place where the Buddhas generate the Dharma.

---

ཡིན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་འབྲས་བུར་འཛིན་པའི་དོན་ནི། འདི་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེ་སྒྲིབ་པ་ སྤངས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བག་ཆགས་ལས་གྲོལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། དེ་སྟོན་པ་ནི་འཁོར་བའི་བག་ཆགས་བསམ་དུ་ཡོད་ཀྱང་། ཁྱོད་ནི་ཀུན་ཏུ་བསམ་ གྱིས་མི་ཁྱབ་པས། གང་གིས་ཀྱང་ཁྱོད་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། གང་གིས་རྟོགས་ཞེས་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། ། 2-499 རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། གང་གིས་མཐོང་བར་གྱུར་ཞེ་ན། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་སེམས་ལ་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །མཉམ་བཞག་ཏུ་བློ་མེད་ཅེས་པ་ནི་འདི་དང་འགལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུའི་དབྱིངས་དང་། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་གཉིས་ཀ་ལ་བསྟོད་པར་འོས་པར་བསམས་ནས། གང་ཡང་རུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་གཉིས་ཀ་ལ་བསྟོད་ཅེས་པའི་འགྱུར་བྱའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུ་བྱས་པས་སངས་ རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་འདི། ལམ་ལ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ལུས་འདི་ཉིད་ཀྱིས། སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་གྲགས་ཆེན་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ ཉིད་མཐོང་བར་གྱུར་ནས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་གང་གི་ཚེ། སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་རབ་ཏུ་བཀྲུས་པས་དྲི་མའི་གཟེབ་ལས་འདས་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་བོ། ། སངས་རྒྱས་ ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བཤད་པ་ནི། དྲི་མ་མེད་པའི་པདྨ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་གདན་ལ་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་གནས་པར་གྱུར། པདྨ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། པདྨ་པ་རིན་པོ་ཆེ་ དུ་མའི་འོད་འདོད་པར་བྱ་བའི་ཟེ་འབྲུ་ཅན་དབུས་ན་བཞག་ནས། པད་ཕྲན་བྱེ་བ་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་པདྨའི་གདན་གྱི་ཆེ་བ་བརྗོད་པའོ། །བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་ནི། 2-500 སྟོབས་བཅུ་ཡིས་ནི་ཡོངས་སུ་ངོམས། །མི་འཇིགས་པ་ཡི་ཡང་དག་ངོམས། །ཞེས་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་སྤྲོས་པ་མེད་པར་ཐོབ་པས་གང་ལའང་སྤང་རྟོགས་ཉམས་པ་མི་ མངའ་འོ། །སྔོན་ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་ཀུན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་རོ། །དཔེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཟླ་ བ་ཉ་བ་ལ་སྐར་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཕྱག་གི་ཉི་མ་དེར་དྲི་མ་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་འབར་བ་ལྟ་བུ་དེས། སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོར་དབང་བསྐུར་ནས། དབང་ བསྐུར་བ་ནི་ཀླུ་སྒྲུབ་བདག་ལའང་སྩོལ་ཞེས་པའོ། །རྣལ་འབྱ

【現代漢語翻譯】 是的，爲了完全掌握修習波羅蜜多的果實，證得佛果的意義在於，這種完全轉變的狀態被稱為法身，因為它已經擺脫了所有障礙。從習氣中解脫出來的法身是不可思議的。雖然輪迴的習氣是可以思量的，但你是完全不可思議的。因此，沒有人能夠完全瞭解你，因為你超越了所有言語的範疇。誰能證悟你呢？因為你不是感官的對象，而是意識能夠證悟的。 《寶鬘論》中說：『誰能見到你呢？』在世俗諦中，這被稱為心。』因此，認為在禪定中沒有心識是與此相矛盾的。想到應該讚美獲得佛陀的因——法界，以及果——佛陀本身，所以向任何一個都頂禮讚頌。或者，應該翻譯為讚美兩者。那麼，通過怎樣的方式才能成佛呢？通過這個暇滿人身，這個逐漸進入正道的身體，著名的佛子們通過法雲，證悟智慧的境界，即法性空性，當他們通過證悟空性的智慧成佛時，徹底洗凈了心的習氣，超越了垢染的牢籠，從而成佛。』 接下來解釋成佛狀態的利益：佛陀安住在無垢大蓮花的自性之座上。什麼樣的蓮花呢？蓮花中央放置著無數珍寶的光芒所渴望的花蕊，周圍環繞著無數蓮花瓣。這描述了佛陀所居住的蓮花座的偉大。接下來描述居住在蓮花座上的佛陀的偉大： 『完全具備十力，完全具備無畏』，以及不可思議的佛陀，通過無戲論的方式獲得，因此沒有任何需要斷除或證悟的缺失。由於過去善行的力量，積累了福德和智慧的資糧，因此佛陀在所有方面都被眷屬圍繞。例如，滿月被眾星圍繞一樣。在那佛陀之手的太陽中，如同一顆閃耀著無垢珍寶光芒的寶珠，將灌頂賜予佛子，灌頂也請賜予我龍樹。瑜伽士……

【English Translation】 Yes, in order to fully grasp the fruit of practicing the pāramitās (波羅蜜多，paramita，perfection，度，到達彼岸), the meaning of attaining Buddhahood is that this state of complete transformation is called the Dharmakāya (法身，dharmakāya，body of dharma，法身), because it has been freed from all obscurations. The Dharmakāya that is liberated from habitual tendencies is inconceivable. Although the habitual tendencies of samsara (輪迴，saṃsāra，cycle of existence，輪迴) can be conceived, you are completely inconceivable. Therefore, no one can fully understand you, because you transcend all realms of speech. Who can realize you? Because you are not an object of the senses, but rather something that consciousness can realize. The Ratnāvalī (《寶鬘論》, Jewel Garland of Advice for the King) states: 『Who can see you?』 In conventional truth, this is called mind.』 Therefore, the idea that there is no mind in meditative equipoise is contradictory to this. Thinking that one should praise both the cause of attaining Buddhahood—the dharmadhātu (法界，dharmadhātu，the realm of dharma，法界), and the fruit—Buddhahood itself, therefore, I prostrate and praise either one. Or, it should be translated as praising both. So, through what kind of practice does one become a Buddha? Through this leisure and fortune of a human body, this body that gradually enters the path, the famous sons of the Buddhas, through the clouds of dharma, realize the state of wisdom, which is the emptiness of dharmatā (法性，dharmatā，the nature of dharma，法性), and when they attain Buddhahood through the wisdom of realizing emptiness, they thoroughly wash away the habitual tendencies of the mind, and transcend the cage of defilements, thereby attaining Buddhahood.』 Next, explaining the benefits of the state of Buddhahood: The Buddha abides on a seat of the nature of a great, stainless lotus. What kind of lotus? A lotus with stamens in the center that desire the light of countless jewels, surrounded by countless lotus petals. This describes the greatness of the lotus seat on which the Buddha resides. Next, describing the greatness of the Buddha residing on the lotus seat: 『Completely endowed with the ten powers, completely endowed with fearlessness,』 and the inconceivable Buddha, attained without elaboration, therefore, there is no lack of anything to be abandoned or realized. Due to the power of past virtuous deeds, having accumulated the accumulations of merit and wisdom, therefore, the Buddha is surrounded by retinues in all aspects. For example, just as the full moon is surrounded by a multitude of stars. In that sun of the Buddha's hand, like a jewel shining with the light of stainless jewels, bestowing empowerment upon the son, may the empowerment also be bestowed upon me, Nāgārjuna (龍樹，Nāgārjuna，name of a famous Buddhist philosopher，龍樹). Yogis…

---

ོར་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དེར་གནས་ནས། རྨོངས་པ་དམན་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་ཤིང་ཉེན་པ་རྣམས་ལ་ལྷའི་ སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པར་གྱུར་ནས། སངས་རྒྱས་དེའི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྨོངས་པའི་མུན་པ་རྒྱུད་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་རྣམ་པར་འབྱེད་ པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཐོག་མར་ལྷག་བཅས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ་འགོད། ཕྱིས་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ་འགོད་པར་མཛད་དོ། །མྱང་འདས་ངོས་གཟུང་བ་ནི། 2-501 སེམས་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དེའང་མྱང་འདས་དེ་ཉིད་དེ། སྙིང་པོའི་དོན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཡིན་པས། སེམས་ཀྱི་གནས་ ཚུལ་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པའོ། །ཆོས་སྐུ་ཐོབ་ནས་གཞན་དོན་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ནི། ཤིན་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཀུན་ལ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་གནས་པར་གྱུར་ནས། སྣ་ ཚོགས་ནོར་བུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། དེ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་འབྱུང་ངོ་། །འཇུག་པ་ལས། ཤེས་བྱའི་བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་མ་ལུས་པ། །བསྲེགས་པས་ཞི་དེ་རྒྱལ་རྣམས་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །ཞེས་ པ་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་འདོད་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་གཞུང་འདི་དང་འགལ་བས་མི་འཐད་དོ། །གཞུང་འདི་ཉིད་ལས། ཆོས་སྐུ་ལ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་གནས་པར་ གསུངས་པ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཟུངས་ཤིག ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ། །རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀྲྀཥྞ་པཎྜི་ཏ་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཚུལ་ ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་བ་གཞིར་བྱས་པའོ། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་དོན། །རབ་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཚུལ་བཞིན་རབ་བཤད་པའི། །ཀླུ་སྒྲུབ་གསུང་རབ་ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པ་འདི། །རྟོགས་པར་དཀའ་བས་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདི་རུ། ། 2-502 རྣམ་བཤད་བྱས་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྣང་བས། །བསོད་ནམས་མདུན་སླད་རབ་ཏུ་འབད་པ་ཡིས། །འགྲེལ་པ་འདི་བརྩམས་དེ་ཡི་དགེ་བ་ལས། །འགྲོ་བ་རྣམ་མཁྱེན་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་འཕགས་པ་ཀླུ་ སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་རྣམ་པར་གཡོ་བའི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་ཆོས་གྲྭར་རབ་བྱུང་ གི་ལོ་ལ་སྦྱར་བ་དགེ་ལེགས་སུ་གྱུར་ཅིག། །། ༄། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་པ། ༄༅། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་པ། འཕགས་པ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་བཟང་པོས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ། བྱིན་རླབས་རྣམ་པར་གཡོ་བའི་གཏེར་ ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ

【現代漢語翻譯】 爾後，安住于偉大的佛陀果位，以天眼觀視那些因愚昧而受苦，並面臨種種怖畏的世間眾生。從那位佛陀的身上，會發出無量的光芒，為那些心中充滿愚昧黑暗的人們開啟正法的門徑。並且，最初會引導他們證得有餘涅槃，之後再引導他們證得無餘涅槃。所謂涅槃，是指心已變得毫無垢染的狀態。眾生煩惱的本體不復存在的狀態，即是涅槃。涅槃也是精華之所在。證悟心的實相，即是聖者菩薩。 獲得法身後利益眾生的方式是：在極其清凈的諸法中，安住著如海般的智慧。如同各種珍寶一樣，從中自然而然地產生利益眾生的事業。《入行論》中說：『 ज्ञानस्य काष्ठं शुष्कं निखिलं दग्ध्वा शाम्यति जिनानां धर्मकायः (梵文天城體，jñānasya kāṣṭhaṃ śuṣkaṃ nikhilaṃ dagdhvā śāmyati jinānāṃ dharmakāyaḥ，jñānasya kastham shushkam nikhilam dagdhva shamyati jinanam dharmakayah，焚燒所有乾燥的智慧之木，寂滅即是諸佛的法身)』。如果據此認為佛陀沒有智慧，這與龍樹菩薩的論典相違背，因此是不合理的。務必牢記，本論中說，法身中安住著如海般的智慧。法界贊是龍樹菩薩所著。 印度堪布克里希納班智達和藏族譯師楚臣堅贊共同翻譯。 將深奧廣大的所有佛經要義， 高度濃縮並如理闡釋的， 龍樹菩薩所著的《法界贊》， 因其甚深難解，在這雪域之中， 未見任何相關的註釋出現， 故為積累資糧，我竭盡全力， 撰寫此註釋，愿以此善根力， 令一切眾生獲得遍知佛果位！ 這部由聖者龍樹所著的《贊法界論釋·善說遍動之云》，是榮敦大師謝嘉昆瑞于吉祥那爛陀寺所著，時值繞迥年，愿一切吉祥！ ༄། །贊般若波羅蜜多 ༄༅། །贊般若波羅蜜多。聖者羅睺羅跋陀羅所著的註釋，名為《加持遍動之藏》。 頂禮上師與本尊。

【English Translation】 Then, abiding in the great state of Buddhahood, he gazes with divine eyes upon those sentient beings in the world who are terrified and endangered by suffering due to their ignorance. From the body of that Buddha, immeasurable rays of light will emanate, opening the doors of Dharma for those who are steeped in the darkness of ignorance. Furthermore, he will first lead them to attain the Nirvana with remainder, and later lead them to attain the Nirvana without remainder. Nirvana is defined as the state where the mind has become free from defilements. The very essence where the substance of sentient beings' afflictions no longer exists is Nirvana itself. The meaning of essence is also Nirvana. Seeing the very state of the mind is the noble Bodhisattva. The way of benefiting beings after obtaining Dharmakaya is: In the utterly pure Dharmas, the ocean of wisdom abides. Just like various jewels, from it arises the work of benefiting sentient beings. From the Bodhisattvacharyavatara: ' ज्ञानस्य काष्ठं शुष्कं निखिलं दग्ध्वा शाम्यति जिनानां धर्मकायः (Sanskrit Devanagari, jñānasya kāṣṭhaṃ śuṣkaṃ nikhilaṃ dagdhvā śāmyati jinānāṃ dharmakāyaḥ, jñānasya kastham shushkam nikhilam dagdhva shamyati jinanam dharmakayah, The Dharmakaya of the Jinas is the quiescence that comes from burning up completely the dry wood of knowledge)'. If, based on this, one believes that the Buddha has no wisdom, it contradicts the treatises of Master Nagarjuna, and therefore it is not reasonable. Be sure to remember that this treatise says that the ocean of wisdom abides in the Dharmakaya. The Praise of Dharmadhatu was written by Master Nagarjuna. Translated by the Indian Abbot Krishna Pandita and the Tibetan Translator Tsultrim Gyalwa. The meaning of all the profound and vast scriptures, Highly condensed and explained properly, This Praise of Dharmadhatu, written by Nagarjuna, Because it is profound and difficult to understand, in this land of snow, No commentary has appeared, Therefore, in order to accumulate merit, I have strived diligently, To compose this commentary, may the merit of this, Cause all beings to attain the state of omniscience! This commentary on the Praise of Dharmadhatu, 'The Good Explanation, the Cloud of Complete Movement,' written by the great Rongtön Sheja Kunrig at the glorious Nalanda Monastery, was composed in the Rabjung year. May all be auspicious! ༄། །Praise to the Prajnaparamita ༄༅། །Praise to the Prajnaparamita. The commentary written by the noble Rahula Bhadra, called 'The Treasure of Blessings in Complete Motion'. Homage to the Lama and the Yidam.

---

་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་དབང་ཉི་མ་འགྲོ་བ་པདྨོའི་གཉེན། །གསུང་གི་ཡན་ལག་དམ་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲ། །མ་ལུས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་ཁྱབ་སྣང་བ། ། ཐུབ་པ་མཆོག་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་བདུད་རྩི་ཡི། །བློ་གྲོས་དབང་པོ་མཆོག་ཏུ་རབ་རྒྱས་པ། །བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་འགྲོ་ལ་ཚད་མེད་འཇུག །འཕགས་པ་སྒྲ་གཅན་ འཛིན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པ་གང་གི་རྒྱལ་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ལ། །བསྟོད་པའི་ངག་ཚིག་དྲི་མ་མེད་པའི་དོན། །རྣམ་དཔྱོད་བློ་ཡི་ཞིབ་པར་རྣམ་ཕྱེ་བ། །དད་ལྡན་སྐྱེ་བོས་གུས་པས་ཉན་པར་བགྱི། ། 2-503 རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་སྟོ་ཏྲ། ཞེས་པ་ནི། བོད་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྟོད་པ་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་ནི་ལོ་ཙཱ་བས་བཀོད་པའི་མཆོད་བརྗོད་དོ། །དེའང་ཐོག་མར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་གུས་པས་འདུད་པར་བསྟན་པ་ནི། གང་ཁྱོད་ཅེས་པ་ནི། སྐབས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ འཇུག་ལ། ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན་ལ་ཉེས་པ་མེད་ལ། ཉེས་མེད་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གཟིགས་པར་མཛད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ ཡུལ་དུ་བསྟན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ངོ་བོ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འབྱུང་གནས་ཞེས་བསྟོད་ནས་གུས་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་པའོ། །ཡིད་ལ་བསམ་པ་ཁྱོད་མཐོང་བ་ གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་། །བསམ་བྱའི་ཤེར་ཕྱིན་སྤྲོས་བྲལ་དུ་བསྟན་པ་ནི། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གོས་མེད་ཅིང་། །སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡི་གེ་མེད། །ཅེས་སོ། །ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང་བརྗོད་པ་ནི། འཕགས་མ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཕྱུག་པ་ཁྱོད་ཉམས་སུ་བླངས་པས། འཕགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བས་མ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་འགྲོ་བའི་བླ་མ་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མ་འཁུམས་ཏེ། 2-504 དཔེར་ན་ཟླ་བ་དང་ནི་ཟླ་འོད་བཞིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྔོན་འགྲོར་བསྟན་པ་ནི་གུས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བཟུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པས་བྱམས་མ་སྟེ། ཤེར་ཕྱིན་བརྟེན་ པས་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བའི་སྔོན་འགྲོ་ཞེས་བསྟན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡོན་ཏན་གཞན་དང་མཉམ་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་སུ་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲོའོ། ། ཐོས་བསམ་གྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། ལན་གཅིག་ཙམ་ཡང་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ཁྱོད་ལ་ཚུལ་དུ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཀྱང་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་པར་གྱུར་ནས་ དངོས་གྲུབ་ངེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་དུ་བསྟོད་པ་ནི། གཞན་དོན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན

【現代漢語翻譯】 頂禮！ 能仁（Thubwang）如日，是眾生蓮花的親友。 語支（Gsung gi yan lag）是宣說正法的妙音， 其光明遍佈所有世間。 我以恭敬之心頂禮至上的能仁！ 您是般若波羅蜜多甘露， 智慧的力量至極廣大。 慈悲的本性無量地利益眾生。 我頂禮聖者羅睺羅（Sgra gcan 'dzin）！ 對於聖者之母般若波羅蜜多， 讚頌的言辭是無垢的真義。 以分別智詳細剖析， 愿具信者恭敬諦聽。 2-503 梵語：Prajnaparamita Stotra。 藏語：Sherab kyi Paroltu Chinpay Tödpa。 漢語：般若波羅蜜多贊。 頂禮薄伽梵母般若波羅蜜多！ 這是譯者所作的禮敬。 首先，表示對般若波羅蜜多的恭敬頂禮，即『您』（khyod），指的是當下所說的般若波羅蜜多。 由般若波羅蜜多的力量所產生的諸佛之身，沒有過失，沒有過失即是諸佛。 諸佛所見，是諸佛的行境。 般若波羅蜜多的體性是無分別，是無量功德的來源，讚頌之後，恭敬頂禮。 心中所想，凡是見到您的，就是見到了如來。 將般若波羅蜜多顯示為離戲論，如同虛空一般無有遮蔽，沒有戲論的文字。 般若波羅蜜多的其他功德是，聖母您擁有無量功德，修持您，便被稱為聖者之母。 諸佛是眾生的導師，與眾生有所不同，例如月亮和月光。 2-504 將諸佛的功德顯示為先導，因為被視為恭敬的對象，所以能生起諸佛的功德，是慈母。 顯示般若波羅蜜多是生起功德的先導。 其他的功德是，具有大悲的體性，是與其它功德無與倫比的偉大體性，能輕易成就佛果。 顯示進入聞思之境的利益是，哪怕只是一次以清凈之心如理作意于您，也能使所見變得有意義，必定能獲得成就。 讚頌為一切聖者的母親，具有為利他而歡喜的本性。

【English Translation】 Homage! The Sage King (Thubwang) is like the sun, a friend to the lotus of beings. The branch of speech (Gsung gi yan lag) is the sound that teaches the sacred Dharma, Its light pervades all realms of existence. I respectfully prostrate to the supreme Sage! You are the nectar of Prajnaparamita, The power of wisdom is supremely vast. The nature of compassion endlessly benefits beings. I prostrate to the noble Rahula (Sgra gcan 'dzin)! To the mother of the noble ones, Prajnaparamita, The words of praise are the meaning of immaculate. With discriminating wisdom, meticulously analyzed, May faithful beings listen with reverence. 2-503 In Sanskrit: Prajnaparamita Stotra. In Tibetan: Sherab kyi Paroltu Chinpay Tödpa. In Chinese: Praise of the Perfection of Wisdom. Homage to the Bhagavati Mother, Prajnaparamita! This is the homage composed by the translator. Firstly, showing reverence and prostration to Prajnaparamita, 'You' (khyod) refers to the Prajnaparamita being spoken of at this moment. The bodies of the Buddhas that arise from the power of Prajnaparamita are without fault; being without fault is Buddhahood. Seen by the Buddhas, it is shown as the realm of the Buddhas. The essence of Prajnaparamita is non-conceptual, the source of immeasurable qualities; after praising, respectfully prostrate. Whatever is thought in the mind, whoever sees you, sees the Tathagata. Showing Prajnaparamita as free from elaboration, like the sky, without obscuration, without letters of elaboration. Other qualities of Prajnaparamita are that the noble mother is rich with immeasurable qualities; practicing you, one is called the mother of the noble ones. The Buddhas are the teachers of beings, different from beings, like the moon and moonlight. 2-504 Showing the qualities of the Buddhas as a precursor, because it is regarded as an object of reverence, it can generate the qualities of the Buddhas, being a loving mother. Showing that Prajnaparamita is the precursor to the arising of qualities. Other qualities are that it has the nature of great compassion, is a great nature incomparable to other qualities, and can easily attain Buddhahood. Showing the benefit of entering the realm of hearing and thinking is that even just once, contemplating you purely and properly, can make what is seen meaningful, and one will surely attain accomplishment. Praised as the mother of all noble ones, having the nature of rejoicing in benefiting others.

---

་གྱི་དཔའ་བོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཟག་ མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གསོ་བ་སྟེ། བསྐྱེད་པར་མཛད་པས་བྱམས་པའི་ཡུམ་ཞེས་བསྟོད་པར་མཛད་དོ། །ཡུམ་དུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཡང་བསྟན་པ་ནི། གང་གི་སླད་དུ་སྟེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡུམ་དུ་འཇོག་ ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་འདྲེན་པའི་གཙོ་བོ། ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཁྱོད་ཀྱི་སྲས་སུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཕྱིར། དེའི་སླད་དུ་དེ་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དགེ་མ་ཁྱོད་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཕན་བདེའི་ཕྱི་མོ་སྟེ་རྩ་བ་ལགས་སོ། ། 2-505 དྲི་མ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྦྱིན་སོགས་གཞན་ལྔ་པོ་ཡང་། དུས་ཀུན་ཏུ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་གསུངས་སོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཀུན་གྱིས་ མ་སྨད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པའི་ཡུལ་དུ་བསྟན་པ་ནི། རྒྱུ་སྐར་རྣམས་ཀྱི་དབུས་ན་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རི་མོ་མཛེས་པ་བཞིན་ནོ། །གདུལ་བྱའི་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་ བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། གདུལ་བྱ་གནས་པའི་གནས་དེ་དང་དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་ཁྱོད་གཅིག་པོ་ལ་ཚུལ་མང་དུ་སྣ་ཚོགས་མཚན་གྱིས་བསྔགས་པར་མཛད་དོ། །ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཞུང་ གི་བསྟོད་པ་ནི། ཟིལ་པའི་ཆུ་ཐིགས་རྣམས་ཉི་མའི་འོད་དང་མཇལ་བ་བཞིན་དུ། རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྩོད་པ་དང་། སྐྱོན་འགལ་བ་རྣམས་ཁྱོད་དང་མཇལ་ན་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཞུང་ གི་བསྟོད་པ་ནི། ཐོས་ན་བྱིས་པ་རྣམས་སྐྲག་པ་བསྐྱེད་པ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ཁྱོད་ཉིད་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ན་སྐྲག་པ་བསྐྱེད་ཅིང་འཇིགས་པར་བྱེད་དོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ན་དབུགས་འབྱིན་ པ་དང་རྟོགས་པ་བསྐྱེད་པས་དོན་མཐོང་ན་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་ལགས། ཁྱོད་ལ་མགོན་དུ་བཟུང་བ་གང་ལགས། ཁྱོད་མངོན་པར་ཆགས་པ་མི་མངའ་ན། ཡུམ་གཅིག་པུ་པ་དེ་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་དེ་ལ། 2-506 གཞན་ལ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྟེ་མི་འབྱུང་ངོ་། །གཞན་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །ཡུམ་ལ་འགྲོ་འོང་གནས་གསུམ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། ཡུམ་ཁྱོད་ནི་གང་ནས་ མ་བྱོན་ཞིང་། གང་དུའང་མི་གཤེགས་པས་འགྲོ་བ་མི་མངའ་ལ། གནས་ནི་ཐམས་ཅད་དུའང་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་མ་ལགས་སོ། །ཡུམ་གང་ཁྱོད་འགྲོ་འོང་དེ་ལྟར་དུ་མ་འཁུམས་པ་སྟེ་མ་ རྟོགས་ནས་ཐོག་མར་འགྲོ་འོང་མེད་པར་བསམས་པ་དང་། བར་དུ་སྒྲུབ་པ་དང་། ཐ་མར་བསྒྲུབ་པའི་རྩོལ་སྒྲུབ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལགས་སོ། །འཆིང་ གྲོལ་ལ་བདེན་པར་བཟུང་བ་སྐྱོན་དུ་བསྟན་པ་ནི། ཡུམ་ཁྱོད་ཉིད་བདེན་པར་མཐོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟོད་པ་ནི། ཨེ་མ་ཡ་མཚན་ཆེས་ཆེར་བསྟོད་པར་འོས་མ་ཞེས་པ་དང་། འཇི

【現代漢語翻譯】 是勇士，滋養所有菩薩的無漏蘊，因您孕育了他們，故被贊為慈母。爲了說明作為『母』的其他理由，（佛）問道：爲了什麼緣故稱您為『母』呢？因為世間的引導者，大悲之主——諸佛，都將被稱為您的兒子。因此，您是所有眾生利益和安樂的根本。 無垢的般若波羅蜜多以及佈施等其餘五度，也被教導要始終追隨般若波羅蜜多。般若波羅蜜多，您的功德不可估量，因此被譽為『無人能貶低』。爲了展示您是諸佛讚歎的對象，就像眾星之中，月亮的輪廓最為美麗一樣。憑藉您對所化眾生的利益，在所化眾生所處的每一個地方，如來們都以各種名稱讚頌您。讚頌般若波羅蜜多的經典：就像露珠遇到陽光一樣，論敵的辯論和過失，一旦與您相遇，就會消散。讚頌般若波羅蜜多的經典：聽到它，孩子們會感到害怕，般若波羅蜜多，您會讓孩子們看到時感到恐懼和害怕。智者們聽到它，會感到舒暢和領悟，看到它的意義，痛苦就會平息。誰是您的怙主？您沒有顯現的貪戀，唯一的母親，無與倫比的您， 怎麼會對他人產生貪戀和嗔恨呢？不會的。這意味著您不會對他人產生煩惱。爲了說明『母』沒有去、來、住三種狀態，『母』您從何處來，又往何處去，沒有『去』，對於智者來說，『住』也不是任何地方。『母』您沒有領悟到這樣的去來，最初認為沒有去來，中間進行修行，最終從修行的努力中解脫出來，這是非常奇妙的。將束縛和解脫執為真實是錯誤的。以真實看待『母』您來讚頌您：『哎瑪！太神奇了，非常值得讚頌！』

【English Translation】 is the hero, nourishing the uncontaminated aggregates of all Bodhisattvas, and because you give rise to them, you are praised as the loving mother. To explain other reasons for being the 'mother,' (the Buddha) asked: For what reason are you called 'mother'? Because the leaders of the world, the lords of compassion—all Buddhas—will be called your sons. Therefore, you are the root of benefit and happiness for all sentient beings. The immaculate Prajnaparamita and the other five perfections, such as generosity, are also taught to always follow Prajnaparamita. Prajnaparamita, your qualities are immeasurable, therefore you are praised as 'unassailable.' To show that you are the object of praise for the Buddhas, just as the moon's disc is beautiful among the stars. Through your benefit to the beings to be tamed, in every place where those beings dwell, the Tathagatas praise you with various names. Praise of the Prajnaparamita scripture: Just as dewdrops meet the sunlight, the arguments and faults of opponents, once they meet you, will vanish. Praise of the Prajnaparamita scripture: Hearing it, children will feel fear, Prajnaparamita, you cause children to feel fear and dread when they see you. Wise ones hear it and feel relief and understanding, and seeing its meaning, suffering subsides. Who is your protector? You have no manifest attachment, the one mother, the incomparable one, how could there be attachment and hatred towards others? There is not. This means you do not generate afflictions towards others. To show that the 'mother' has no three states of going, coming, and abiding, 'Mother,' you do not come from anywhere, nor do you go anywhere, there is no 'going,' and for the wise, 'abiding' is not in any place either. 'Mother,' you have not comprehended such going and coming, initially thinking there is no going and coming, practicing in the middle, and ultimately being liberated from the effort of practice, this is greatly wondrous. Holding bondage and liberation as true is a fault. Praising 'Mother' you by seeing her as true: 'Ema! How amazing, most worthy of praise!'

---

ག་རྟེན་གསུམ་དུ་ གྲགས་པ་དང་ལྡན་པས་གྲགས་ལྡན་མ་ཁྱོད་བཟང་མོ་ལགས་ཞེས་སོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བསྟན་པ་ནི། སྒྱུ་མ་རང་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ། བདེན་འཛིན་གྱི་བག་ ཆགས་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ། མ་དཔྱད་པའི་ངོ་ན་སྣང་ཞིང་དཔྱད་ན་སྣང་བའང་བརླག་པས་རྟོགས་གེའི་བློས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། རིགས་ཅན་གསུམ་གྱི་ཡུམ་དུ་བསྟན་པ་ནི། 2-507 སངས་རྒྱས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཁྱོད་ནི་ཐར་པའི་ལམ་གཅིག་ པུ་བ་དེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་ལམ་གཞན་དག་མེད་པར་ངེས་སོ། །སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཅེ་ན། བརྩེ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་ ཕན་པའི་དོན་དུ། ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་བྱས་ནས་དགོས་པ་བསྟན་ནོ། ། དོན་དམ་པར་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བར་མེད་པས་མ་བསྟན་པར་ཡང་གདའ་ཞིང་དོན་དམ་པར་ཁྱོད་སྟོན་པར་སུས་རྔོ་ཐོགས་ ཏེ་བསྟན་པར་མི་ནུས། བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། མཚན་མ་མེད་ཅིང་གོས་པ་མེད་པ་དང་། ངག་གི་ཡུལ་ཀུན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། སུ་ཞིག་གི་ཡུལ་ཀུན་ལས་འདས་ན། བཅོམ་ལྡན་ འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་ཡུམ་ཁྱོད་དུས་དང་གནས་སྐབས་འགར་ཡང་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་མི་མངའ་འོ། །དོན་དམ་པར་ངག་གི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དེ་ལྟར་གདའ་ཡང་། ཀུན་ རྫོབ་ཏུ་བསྟོད་པ་རྩོམ་པ་པོ་བདག་ཅག་གི་ངག་ལམ་འདི་འདྲ་བར་བསྟོད་པས་བསོད་ནམས་ཀྱིས་མཐུས་ཤིན་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་བོ། །དོན་དམ་པར་ཁྱོད་ནི་བསྟོད་བྱར་མི་གདའ་འོ། ། 2-508 བསྟོད་པ་བརྩམས་པའི་དགེ་བ་བསྔོ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བདག་གིས་གང་བསགས་པ་དེས་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བློ་གཞོལ་ཤིང་དོན་རྟོགས་པར་ཤོག ། ཅེས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྟོད་པ། འཕགས་པ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་བཟང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། །ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་མཧཱ་ཛ་མ་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་མར་པ་ཆོས་ཀྱི་ དབང་ཕྱུག་གིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །རྒྱལ་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མ་ལ། །སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས་བསྟོད་པ་མཛད་པའི་དོན། །ལེགས་པར་བཤད་པའི་དགེ་བ་གང་ཐོབ་དེས། །བདག་གཞན་ ཀུན་གྱི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་པ་འཕགས་པ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་བྱིན་རླབས་རྣམ་པར་རོལ་པའི་གཏེར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ ནི། རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་དགོན་པར་རབ་བྱུང་གི་ལོར་སྦྱར་བའོ།། །། ༄། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་

【現代漢語翻譯】 因三怙主（藏文：རྟེན་གསུམ་）而 聞名，具足盛名的您，賢妙的聖母啊！ 顯示難以證悟的道理是：如幻的自性，其自性本空，極其難以證悟，因為對於實執的習氣根深蒂固。 又難以證悟，未經觀察時顯現，一旦觀察則連顯現也消失，因為是證悟者的智慧也無法測度的境界。 顯示為三族姓尊（觀音，文殊，金剛手）之母是： 佛、獨覺佛以及聲聞眾都必須依止您，因為您是生出一切功德之源，故稱為『母』。 您是唯一的解脫之道，因此，證得佛果沒有其他的道路。 如果說是不可言說、不可思議、不可表達的，那為何還要宣說呢？因為慈悲的世間怙主們爲了利益有情眾生，以世俗諦的方式來闡述其必要性。 從勝義諦的角度來說，沒有什麼可以宣說的，所以也可以說沒有宣說。勝義諦上，誰又能真正地詮釋您呢？沒有人能詮釋。 不能詮釋的原因是：因為您沒有相狀，沒有執著，並且超越了一切言語的範疇。誰超越了一切的範疇呢？是薄伽梵母般若波羅蜜多（藏文：བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ།）。 無論在任何時間和情況下，您都不具備所依和能依的關係。 雖然勝義諦上超越了言語的範疇，但在世俗諦上，像我們這樣的作者以言語來讚頌您，憑藉這種讚頌的功德，能夠獲得徹底的涅槃。 勝義諦上，您是不應被讚頌的。 迴向讚頌所生的善根：我所積累的一切善根，愿以此令所有世間眾生都傾心於般若波羅蜜多，並證悟其真實意義！ 以上就是《般若波羅蜜多贊》。由聖者扎堅贊波（藏文：སྒྲ་གཅན་འཛིན་བཟང་པོ）所著，圓滿結束。由克什米爾的班智達瑪哈扎瑪（藏文：མཧཱ་ཛ་མ་）和藏地的譯師瑪爾巴·曲吉旺秋（藏文：མར་པ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་）翻譯、校訂並最終確定。 聖母般若波羅蜜多啊！ 扎堅贊波讚頌您的意義， 愿由此善妙的解釋所獲得的功德， 使自他一切眾生證得無上菩提！ 這部《般若波羅蜜多贊·聖者扎堅贊波所著釋》，名為《加持妙音之寶藏》，是榮敦欽波·謝嘉昆日（藏文：རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་）在吉祥那爛陀寺于某年所著。 般若波羅蜜多！

【English Translation】 Renowned due to the Three Refuges, Oh, glorious and virtuous Mother of Fame! Showing the difficulty of realization: The illusory nature, its self-nature is emptiness, extremely difficult to realize, because the imprints of clinging to reality are firm. Again, it is difficult to realize, appearing when unexamined, and when examined, even the appearance vanishes, because it is beyond the measure of the wisdom of those who realize. Showing as the mother of the three lineages: Buddhas, Pratyekabuddhas, and Shravakas must rely on you, because you are the source of all qualities, hence called 'Mother'. You are the only path to liberation, therefore, there is no other way to attain Buddhahood. If it is unutterable, unthinkable, and inexpressible, why is it taught? Because compassionate protectors of the world, for the benefit of sentient beings, explain its necessity in terms of conventional truth. From the perspective of ultimate truth, there is nothing to be taught, so it can also be said that nothing is taught. In ultimate truth, who can truly explain you? No one can explain. The reason for not being able to explain is: because you have no characteristics, no attachments, and transcend all realms of speech. Who transcends all realms? It is the Bhagavati Prajnaparamita. At no time or circumstance do you possess a basis or a dependent relationship. Although in ultimate truth it transcends the realm of speech, in conventional truth, authors like us praise you with words, and through the power of this praise, we can attain complete Nirvana. In ultimate truth, you are not to be praised. Dedication of the merit from composing the praise: May all the merit I have accumulated cause all beings in the world to incline their minds towards Prajnaparamita and realize its true meaning! This concludes the 'Praise of Prajnaparamita'. Composed by the venerable Drakpa Gyaltsen, completed. Translated, edited, and finalized by the Kashmiri Pandit Mahazama and the Tibetan translator Marpa Chokyi Wangchuk. Oh, Mother, Queen of the Victorious Ones, Prajnaparamita! The meaning of Drakpa Gyaltsen's praise of you, May the merit gained from this excellent explanation, Enable all beings, self and others, to attain supreme enlightenment! This commentary on the 'Praise of Prajnaparamita' by the venerable Drakpa Gyaltsen, called 'The Treasure of Blessings' Playful Melodies', was written by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at the auspicious Nalanda Monastery in a certain year. Prajnaparamita!

---

ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་ཟབ་དོན་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ། ༄༅། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མན་ངག་ཟབ་དོན་སྙིང་པོ་ ཞེས་བྱ་བ། ༈ བླ་མ་དང་ལྷག་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ལ་གང་གིས་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་གང་། །མི་འཇིགས་བླ་མེད་ཡོངས་སུ་སྦྱིན་མཛད་པ། །སྐྱོབ་པ་བླ་མེད་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་ཞབས། ། 2-509 དད་པའི་གཙུག་གི་ནོར་བུས་མཆོད་པར་བྱ། །གང་སྐུ་ཡིད་འོང་མཚན་དཔེའི་འོད་སྟོང་ལྡན། །གང་གསུང་སྙན་པ་ལྷའི་རྒྱུད་མངས་སྒྲ། །གང་ཐུགས་དྲི་མེད་མཁའ་ལྟར་རྣམ་དག་པ། །རྒྱལ་བ་མ་ཕམ་པ་ ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལེགས་པར་སྦྱངས་པའི་བློ་གྲོས་མཐུ་ཐོབ་པས། །གཞན་ལ་མ་གྲགས་མན་ངག་སྙིང་པོའི་དོན། །སྔོན་མེད་ལེགས་བཤད་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་འདི། །སྐྱོན་བྲལ་ངག་གི་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱ། ། ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གཞི་སྐྱབས་འགྲོ་དང་སེམས་བསྐྱེད་གཉིས་ཏེ། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི། ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་ལ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་ནི་ དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་སྙེད་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད་དོ། །འདི་གཉིས་ལམ་གྱི་གཞི་དང་རྩ་བ་ཡིན་པས། འདི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཐོག་མར་སྐྱབས་འགྲོའི་ལེའུ་བསྟན་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཐོག་མར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་ཅིང་། འདིར་ཡང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འདོམས་པའི་མན་ངག་གིས་བསྟན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་དགོས་ཞེས་པའི་ཚིག་སྒྲོགས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཕན་པས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །དངོས་གཞི་དམིགས་པ་རྣམས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བ་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་སྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། 2-510 ཚེ་འདི་ལ་མངོན་ཞེན་སྤོང་བ་དང་། རྨི་ལམ་ལ་འབད་པའི་ཐབས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བའི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཉེས་དམིགས་རིག་ནས་སྤོང་འདོད་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ། རྒྱུ། ཀུན་ འབྱུང་། རབ་སྐྱེས། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཐར་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ། འགོག་པ། ཞི་བ། གྱ་ནོམ། ངེས་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ ན། དེ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ། ལམ། རིག་པ། སྒྲུབ་པ། ངེས་འབྱིན་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་རྟོགས་པའི་དོན་དུ། ལམ་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་དགོས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབུས་མཐའ་ལས། སེམས་ ཀྱི་དབྱེ་བ་ཆུང་ངུ་ནི། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་བས། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པའི་བདེན་འཛིན་ཕྲ་མོ་འབྱུང་བ་ཡང་རིག་པར་བྱས་ནས་སྤོང་ད

【現代漢語翻譯】 《修習般若波羅蜜多之竅訣深義精要》 頂禮上師與本尊！ 於何者以何法皈依，彼即是何者？ 施予無畏無上之境者。 救護無上釋迦牟尼佛之足。 以虔誠之頂髻珍寶敬獻。 其身悅意，具足相好之光芒。 其語美妙，如天界樂器之聲。 其心無垢，如虛空般清凈。 頂禮勝者無敗者（指佛陀）。 以善妙修習之智慧力， 開創未曾有之竅訣精要之義， 前所未有之善說車軌。 當以無過之語宣說。 修習道之基礎為皈依與發心二者。皈依能救護修道之違緣怖畏，發心能使一切善根轉為大乘道。此二者為道之基礎與根本，故當精勤修習。 《經莊嚴論》云：『首先宣說皈依之品。』《寶性論》云：『首先宣說皈依三寶。』此處亦以皈依三寶之竅訣教導。僅僅口誦皈依三寶之語無益，故當努力修習。 正行：宣說修習所緣之方式。首先進入修習聲聞乘與共通之四諦十六行相，如無常等， 捨棄對此生之貪執，努力于夢境，修習無常與痛苦之相。 之後，爲了生起覺知過患而欲捨棄之心，當修習因、集、生、緣四相。 爲了生起解脫，當修習滅、靜、妙、離四相。 何為集之對治？爲了捨棄集之對治，當修習道、理、行、出四相。此乃爲了證悟，需依止道之傳承。 《中邊分別論》云：『心之細微差別，智者當知。』因此，對於獲得解脫與一切智之微細實執，亦當覺知並捨棄。

【English Translation】 The Quintessence of Profound Meaning: Instructions on Practicing the Perfection of Wisdom Homage to the Guru and the Yidam! To whom, by what means does one take refuge; who is that? The one who bestows fearlessness and the unsurpassed state. The feet of the protector, the unsurpassed Shakyamuni Buddha. I offer with the jewel of faith on my crown. Whose body is pleasing, endowed with a myriad of lights from the marks and signs. Whose speech is melodious, like the sound of celestial instruments. Whose mind is immaculate, as pure as the sky. Homage to the Victorious One, the Unvanquished (referring to the Buddha). Having obtained the power of well-trained intelligence, The meaning of the essential instructions, unheard by others, This unprecedented, well-spoken establishment of the chariot tradition, Shall be explained in a faultless manner of speech. The foundation for practicing the path is twofold: taking refuge and generating bodhicitta. Taking refuge protects from all fears that are contrary to practicing the path, and generating bodhicitta transforms all roots of virtue into the path of the Great Vehicle. Since these two are the foundation and root of the path, one should strive to practice them. The Ornament of the Sutras states: 'First, the chapter on taking refuge is taught.' The Sublime Continuum states: 'First, taking refuge in the Three Jewels is taught.' Here also, it is taught with the instructions on entrusting oneself to the Three Jewels. Merely reciting the words of taking refuge in the Three Jewels is not beneficial, so one should strive to practice. The main practice: teaching the manner of practicing the objects of focus. First, one should engage in meditating on the sixteen aspects of the Four Noble Truths, which are common to the Hearers (Shravakas), such as impermanence, etc., Abandoning attachment to this life, striving in dreams, and meditating on the aspects of impermanence and suffering. Then, in order to generate the desire to abandon after recognizing the faults, one should meditate on the four aspects of cause, origin, arising, and condition. In order to generate liberation, one should meditate on the four aspects of cessation, peace, excellence, and definite emergence. What is the antidote to origin? In order to abandon the antidote to origin, one should meditate on the four aspects of path, reason, practice, and definite departure. This is to show that in order to realize this, one must rely on the lineage of the path. The Discrimination of the Middle and Extremes states: 'The subtle distinctions of the mind, the wise should know.' Therefore, one should also recognize and abandon the subtle clinging to reality that arises in obtaining liberation and omniscience.

---

གོས་པས། རྣམ་ པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་གསུངས་སོ། །འདིའི་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི། མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ཡང་། དམིགས་ཀྱི་བགར་ཏེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བརྟགས་ནས་ ཅིར་ཡང་མ་རྙེད་པའི་དོན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་བྱེད་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར་བྱིང་རྒོད་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འདིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི་འབྲས་བུའོ། ། 2-511 ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་པ་དང་། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་གསུངས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་པས་ནི། སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པའི་བྱེད་པ་བསྟན་ནོ། །བདེན་འཛིན་ཕྲ་མོ་ཡང་ཤེས་པར་བྱས་ནས་སྤོང་དགོས་པས། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་སོགས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་པ་བྱུང་བ་ཡང་རིག་པར་བྱས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་སོར་རྟོགས་ནས། མི་དམིགས་པའི་དོན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འདིའི་འབྲས་བུ་ཡང་། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་པ་སྟེ། གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་བྲལ་ཞེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་བརྗོད་བྱ་དང་། དེའི་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་མིང་ལ། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་ཡང་། ཐོག་མར་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟགས། དེ་ནས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟགས། དེ་ནས་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་མིང་ལ་བརྟགས། དེ་ནས་བརྗོད་བྱ་དང་། རྗོད་བྱེད་ ཀྱི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་མི་དམིགས་པའི་དོན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི། དགོས་པའམ་འབྲས་བུའོ། ། 2-512 གནས་དང་གནས་བྲལ་མེད་ཅེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །མཉམ་བཞག་ཏུ་བདེན་འཛིན་མངོན་འགྱུར་བའི་ནུས་པ་ཅུང་ཟད་བཅོམ་པས། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཞེན་པ་འབྱུང་བས། དེ་འཇོམས་པའི་དོན་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན། དགེ་མི་དགེ་སོགས་གང་ཡང་མི་དམིགས་པས། དགེ་ མི་དགེ་སོགས་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པའི་དམིགས་པའི་དོན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་བརྟགས་དང་བརྗོད་མེད་ཅེས་པའི་སྒོམ་དོན་ནོ། །མཉམ་པར་ བཞག་པའི་དུས་སུ་བསྒྲིམས་ཀྱང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་འབྱུང་ན་དྲོད་ཆུང་ངུའོ། །འབད་རྩོལ་ཆེན་པོས་སྒྲིམ་པའི་དུས་སུ་མི་འབྱུང་ན་འབྲིང་པོའོ། །འབད་རྩོལ་ཆེན་པོ་མ་བྱས

【現代漢語翻譯】 གོས་པས། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །（藏文）意思是：通過衣著，可以阻止顯現的執著等等。正如所說。實踐此意義的方法是：將十六種無常等，每一個都作為所緣境，用各自的分別慧進行觀察，對於什麼也找不到的意義，如『禪定是其作用』所說，應將禪定置於遠離沉沒和掉舉的等持中。以此來阻止顯現的執著，這是果。 ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །（藏文）意思是：以智慧完全理解，一切都無所緣。正如『阻止顯現的執著等等』所說，這是修行的意義。『獲得三乘之因』，這顯示了修習空性的作用。因為必須認識到細微的實執並加以捨棄，所以對於色和受等所有生起的破立之相，也要認識到，以『以智慧完全理解，一切都無所緣』的方式進行分別，對於無所緣的意義，應以禪定安住于等持中。這的果也是，『阻止顯現的執著等等』，這是色等遠離積聚的修行意義。對於自相和共相進行觀察，對於所說之義和，其能說之名，所有生起的執著，首先觀察各自的自相，然後觀察共相，然後觀察能說之名，然後對於所說之義和能說之名的執著，以智慧完全觀察后，對於無所緣的意義，以禪定安住于等持中。阻止所說之義和能說之名的執著，這是必要或果。 གནས་དང་གནས་བྲལ་མེད་ཅེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །（藏文）意思是：沒有處所和無處所，這是修行的意義。在等持中稍微摧毀了實執顯現的力量，所以在後得位中會產生對假立之法的執著，爲了摧毀它，應以『以智慧完全理解』的方式，對於連假立之法也不緣，以禪定進行修習。以智慧觀察，善與非善等什麼也找不到，所以對於善與非善等什麼也說不出的方式，對於所證悟的所緣境，以禪定安住于等持中。這是無所緣和無所說，這是修行的意義。在安住于等持的時候，即使努力，如果出現少許不順之相，那就是小火候。如果努力很大力地修持時沒有出現，那就是中等火候。如果沒有費很大的力氣。

【English Translation】 གོས་པས། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །(Tibetan) Meaning: Through clothing, one can prevent manifest clinging, etc. As it is said. The way to practice this meaning is: each of the sixteen impermanences, etc., should be taken as an object of focus, and after examining them individually with discriminating wisdom, for the meaning of finding nothing, as it says 'Samadhi is its function,' one should place the samadhi in equipoise, free from sinking and agitation. Preventing manifest clinging with this is the result. ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །(Tibetan) Meaning: With wisdom, completely understand that everything is without an object of focus. As it is said, 'Prevent manifest clinging, etc.,' this is the meaning of practice. 'The cause of attaining the three vehicles' shows the function of meditating on emptiness. Because one must recognize and abandon subtle clinging to reality, one must also recognize all the aspects of affirmation and negation that arise from form and feeling, etc., and discriminate in the manner of 'With wisdom, completely understand that everything is without an object of focus,' and for the meaning of no object of focus, one should abide in equipoise with samadhi. The result of this is also 'Prevent manifest clinging, etc.,' this is the meaning of practice that form, etc., are free from accumulation. By focusing on the self-characteristic and the general characteristic, for the object to be expressed and its expressing name, all the clinging that arises, first examine the individual self-characteristics, then examine the general characteristic, then examine the expressing name, then for the clinging to the object to be expressed and the expressing name, after completely examining with wisdom, one should abide in equipoise with samadhi for the meaning of no object of focus. Preventing clinging to the object to be expressed and the expressing name is the necessity or the result. གནས་དང་གནས་བྲལ་མེད་ཅེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །(Tibetan) Meaning: There is no place and no non-place, this is the meaning of practice. In equipoise, the power of manifest clinging to reality is slightly destroyed, so in the subsequent attainment, clinging to mere imputation arises, and in order to destroy that, one should practice with samadhi without focusing on even mere imputation in the manner of 'With wisdom, completely understand.' If one examines with wisdom, one cannot find anything, such as virtue and non-virtue, so for the way of not being able to say anything about virtue and non-virtue, etc., one should abide in equipoise with samadhi for the meaning of the object of focus that is realized. This is the meaning of practice of no object of focus and no expression. If, when abiding in equipoise, even if one strives, a slightly unfavorable aspect arises, that is a small warmth. If it does not arise when practicing with great effort, that is a medium warmth. If one does not make a great effort.

---

་ཀྱང་མི་འབྱུང་ན་ཆེན་ པོའོ། །ཞེས་དམ་པས་གསུང་ངོ་། །རྩེ་མོའི་དམིགས་རྣམ་བསྒོམ་ཚུལ་ལ། གཟུགས་སོགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་གནས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས། གཟུགས་སོགས་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན་མི་དམིགས་ཤེ་ན། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་སོགས་སུ་སྣང་ཡང་། རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་མེད། ། 2-513 ཅེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །ཡང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ནས། གཟུགས་སོགས་ལ་དམིགས་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས། རྗེས་ཐོབ་གནས་བྱ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པའོ། །གཟུགས་དང་ཚོར་བ་སོགས་རགས་པ་ནི་ ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ལ། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟོང་སྙམ་དུ་སྟོང་མི་སྟོང་སོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་འཛིན་པ་བྱུང་ན། དེ་ཡང་སྤང་དགོས་པས། སྟོང་མི་སྟོང་སོགས་ཀྱི་ཐད་དུ་འཛིན་པ་གཞོམ་པའི་དོན་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་དུ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ པར་ལྟ་བས་རྟོགས་ནས། དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འོག་ཏུ་ཡང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་པས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་དག་ གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག་ཞེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། ། ཁྱད་གཞི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཤེས་རབ་ཀྱི་བརྟགས་ན་མི་དམིགས་པས། ཁྱད་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་ཆོས་རྟག་མི་རྟག་དང་། བདག་ཡོད་མེད་ དང་། ཞི་མ་ཞི་སོགས་ཀྱང་བརྟགས་ན་མི་དམིགས་པས། གཟུགས་སོགས་དེ་དག་བརྟགས་པ་དང་། མི་རྟག་པ་སོགས་དང་། ཡུལ་ཅན་གཉིས་འཛིན་གྱི་བློ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐོག་མར་རེ་རེ་ནས་གསལ་བཏབ་ནས། 2-514 རྗེས་ཐོགས་སུ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་བློས་མི་དམིགས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས་ཞེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་བརྟགས་ན་མི་དམིགས་ཤེ་ ན། དེ་རྣམས་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རགས་པ་དང་། ཤེས་པའི་རྒྱུན་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་སྐད་ཅིག་མ་ རྣམས་ནི་དོན་དམ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟོང་ངོ་སྙམ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པར་ལྟ་བས་རྟོགས་ནས་དེ་ལ་ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །འདིར་ཡང་། དེ་དག་སྐད་ཅིག་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་དང་། སྤུ་ ར

【現代漢語翻譯】 如果什麼都不生起，那就是偉大的境界。』聖者如是說。關於頂點的觀修方式，不要以執著於色等現象的方式安住，而是要用智慧徹底觀察，爲了證悟色等不可得。 為什麼用智慧觀察就不可得呢？因為雖然顯現為色和感受等，但自性或本體是不可得的。『色等不住彼，彼之本體無自性。』這就是觀修的要義。 或者，用智慧觀察后，對色等所緣境安住，確信后得位不是安住之處。如果認為粗大的色和感受等在本體上是空性的，而剎那和極微不是空性的，從而產生對空與非空等差別的執著，這也需要斷除。 爲了破除對空與非空等的執著，要像『以智慧徹底了知，一切皆無所緣。』那樣，觀一切法皆為空性一味，然後以三摩地安住於此。如同下面所說：『色等為空故，空性無差別。』這就是觀修一切法自性一味的要義。 從所依的色到一切智之間，如果用智慧觀察就不可得，因為沒有所依，所以常與無常、有我與無我、寂靜與不寂靜等差別法，如果觀察也同樣不可得。首先要清楚地認識到色等現象，以及無常等法，還有能取所取的二取之心，然後通過證悟空性的智慧，以三摩地觀修不可得。這就是『不住于無常等』的觀修要義。 為什麼用智慧觀察就不可得呢？因為它們各自的本體是空性的。如果認為外境粗大的事物和識的相續是世俗諦，所以在本體上是空性的，而極微和剎那是勝義諦，所以在本體上不是空性的，那麼，一切法各自的本體都是空性的，要觀一切法皆為空性一味，然後以三摩地安住於此。這裡也有『彼等剎那自性一』的觀修要義。 用智慧觀察，從色到一切智之間的諸法之相和特徵

【English Translation】 If nothing arises, that is the great state.』 The Holy One said so. Regarding the method of meditating on the pinnacle, do not abide in a way that clings to forms and so on, but thoroughly examine with wisdom, in order to realize that forms and so on are unattainable. Why are they unattainable when examined with wisdom? Because although they appear as forms and feelings, their nature or essence is unattainable. 『Forms and so on do not abide in that, its essence is without self-nature.』 This is the meaning of the meditation. Or, having examined with wisdom, by placing the mind evenly on the object of focus, it is certain that the subsequent attainment is not a place to abide. If one thinks that gross forms and feelings are empty in essence, while moments and atoms are not empty in essence, and thus clings to the distinctions between emptiness and non-emptiness, this too must be abandoned. To dispel clinging to emptiness and non-emptiness, one should, in the manner of 『Completely understanding with wisdom, all are without object,』 view all things as being of one taste in emptiness, and then abide in that with samadhi. As it is said below: 『Because forms and so on are empty, emptiness is without distinction.』 This is the meaning of meditating on the single nature of all things. From the basis of distinction, form, to omniscience, if examined with wisdom, it is unattainable. Because there is no basis of distinction, the qualities of distinction, such as permanence and impermanence, self and no-self, peace and non-peace, are also unattainable if examined. First, clarify each of the forms and so on, impermanence and so on, and all dualistic minds that grasp objects, and then, subsequently, meditate with samadhi on the emptiness that is realized by wisdom as unattainable. This is the meaning of the meditation 『not abiding in impermanence and so on.』 Why are they unattainable when examined with wisdom? Because they are empty of their own essence. If one thinks that external gross objects and streams of consciousness are conventional, and therefore empty in essence, while atoms and moments are ultimate, and therefore not empty in essence, then all things are empty of their own essence, and one should realize that all things are of one taste in emptiness, and then abide in that with samadhi. Here too is the meaning of the meditation 『those moments are of one nature.』 Examining with wisdom, the signs and characteristics of phenomena from form to omniscience

---

ིས་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཡང་མ་དམིགས་པས་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་མི་དམིགས་པའི་དོན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། ཅིའི་ཕྱིར་བརྟགས་ན་མཚན་མ་མི་དམིགས་ཤེ་ ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ན་ཆོས་གང་གི་ཡང་མཚན་མར་གཟུང་བྱ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། མཚན་མ་མེད་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང་། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། ། 2-515 ཞེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྒོམ་དོན་བསྟན་ནོ། །དྲོད་རྩེ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྟོང་ཉིད་ཡང་ཡང་བསྒོམ་ པས་བཟོད་པའི་སྐབས་སུ་བསྒོམ་མི་དགོས་སྙམ་ན། བསྒོམ་དགོས་པར་བསྟན་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས། ཡང་དང་ཡང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡིན་པས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་དགོས་ སོ། །གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་པ་སྟེ། ཚིག་རྐང་གཉིས་གསུངས། དེའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །འཁོར་བ་ནི་དོར་བྱ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བླང་བྱའོ་སྙམ་ དུ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་ནི། འཁོར་འདས་གཉིས་སོ་སོ་ནས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཉིས་ཀ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་ ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སྲིད་ཞི་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་དང་དོན་གཅིག་གོ །དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །ཅེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ། 2-516 ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་སྟེ། དག་དང་ཞེས་གསུངས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ། མཚན་མ་ མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་དགོས་པས་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཅན་སོ་སོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །ཞེས་པའི་ ཚུལ་དུ། དམིགས་པ་སོ་སོ་ནས་གསལ་བཏབ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་སོ་སོར་རྟོགས། །སོ་སོར་དེ་རྟོགས་མྱ་ངན་འདས་ ཐོབ་རྒྱུ། །རྒྱུ་གཞན་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་མི་འགྱུར། །ལྷག་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་ཏིང་འཛིན་བསྒོམ་པ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་དོན་ལེགས་པར་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པ་གལ་ཆེ། སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ཡང་རྣ

【現代漢語翻譯】 因為沒有發現它與衆不同的差別，所以，對於諸法之相不可得的意義，應當以三摩地來安住。為何要觀察，如果相不可得呢？ 因為如果用智慧來觀察，對於任何法的相，都沒有可見的執取對象。因此，應當修習無相之觀。其意義在於：『凡是不執著諸法的，就不會見到它們的相。』 這是修習的要點。『以智慧完全了知，一切都無所緣。』這顯示了一切的修習要點。在暖位和頂位的階段，因為反覆修習空性，所以有人認為在忍位時不需要修習。爲了顯示需要修習，經中說：用智慧來觀察，將色等法認知為無自性之後，應當反覆以三摩地來修習。 為何要將色等法修習為無自性呢？因為色等法無自性本身就是色等法的實相，所以必須反覆修習。『色等法無自性，那無自性即是其自性。』 這兩句偈頌說明了這一點，這是修習的要點。有人認為輪迴是應捨棄的，涅槃是應獲取的，爲了對治這種執相，應當修習：了知輪迴與涅槃各自無自性，然後在後得位中，了知二者皆無自性，並在平等性中以三摩地來修習。 修習輪迴與涅槃無自性，並在平等性中，與修習生死無生、無有出離是同一個意思。『它們無生且無有出離。』這是修習的要點。爲了在佛地獲得身語意完全清凈的果位，應當修習一切法無自性。 『清凈』等詞語說明了修習的要點。或者說，在佛地獲得身語意三門完全清凈的因，是必須修習無相三摩地，而修習的方法是：以個別觀察的智慧，將每個法都認知為空性，然後按照『所緣是諸法』的方式，清晰地觀想每個所緣，並修習空性。 如《三摩地王經》所說：『如果對諸法無我進行個別觀察，個別了知它，就能獲得涅槃。沒有其他因能平息痛苦，就像通過殊勝行來修習三摩地一樣。』 因此，透徹理解其意義后再進行修習至關重要。以上是簡要介紹的修習空性的方法。

【English Translation】 Since no difference is perceived between it and others, one should abide in samadhi regarding the meaning of the imperceptibility of the characteristics of all dharmas. Why should one investigate whether characteristics are imperceptible? Because if one investigates with wisdom, one does not see any object of grasping as a characteristic of any dharma. Therefore, one should meditate on the absence of characteristics. Its meaning is: 'Those who do not grasp dharmas do not see their characteristics.' This is the essence of meditation. 'By wisdom, one fully understands that all are without focus.' This shows the essence of the meditation of all. In the stages of heat and peak, because emptiness is repeatedly meditated upon, one might think that meditation is not necessary in the stage of forbearance. To show that meditation is necessary, it is said: Investigate with wisdom, realize that forms and so on are without inherent nature, and then repeatedly meditate with samadhi. Why should forms and so on be meditated upon as being without inherent nature? Because the very absence of inherent nature of forms and so on is the state of forms and so on, it is necessary to meditate repeatedly. 'The absence of inherent nature of forms and so on, that very absence is the inherent nature.' These two verses explain this, and this is the essence of meditation. One might think that samsara is to be abandoned and nirvana is to be attained. To counteract this grasping at characteristics, one should meditate: Realize that samsara and nirvana are each without inherent nature, and then in the post-meditation state, realize that both are without inherent nature, and meditate in equality with samadhi. Meditating on samsara and nirvana as being without inherent nature and in equality is the same as meditating on birth and death as being unborn and without liberation. 'They are unborn and without liberation.' This is the essence of meditation. In order to attain the completely pure kaya, speech, and mind in the state of Buddhahood, one should meditate on all dharmas as being without inherent nature. The words 'pure' and so on explain the essence of meditation. Alternatively, the cause for attaining the complete purity of body, speech, and mind in the state of Buddhahood is that one must meditate on the samadhi without characteristics. The method of meditation is: With the wisdom of individual discrimination, realize that each phenomenon is empty, and then in the manner of 'the focus is all dharmas,' clearly visualize each focus and meditate on emptiness. As stated in the Samadhiraja Sutra: 'If one individually investigates the selflessness of dharmas, individually realizing it, one will attain nirvana. No other cause can pacify suffering, just as meditating on samadhi through superior conduct.' Therefore, it is crucial to thoroughly understand its meaning and then meditate. The above is a brief introduction to the method of meditating on emptiness.

---

མ་ པ་གཉིས་ཏེ། སྣང་བ་རྣམ་བདུན་ཤེས་བྱེད་དོ། །ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པའི་སྒྱུ་མའི་དཔེ་དང་། ཆུ་ཟླའི་དཔེ་དང་། རྨི་ལམ་གྱི་དཔེ་དང་། སྨིག་སྒྱུའི་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས་རང་བཞིན་མེད་པར་གཏན་ལ་ ཕབ་པའི་དོན་བསྒོམ་ཚུལ་སྟེ། སྣང་ཙམ་ལ་དམིགས་ནས། འཛིན་སྟངས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པ་སྟེ། སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པའོ། །འདི་ནི་དབུ་མ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་འདོད་ཚུལ་བསྒོམ་མོ། ། 2-517 ཐོག་མར་སྣང་བ་སོ་སོ་ནས་གསལ་བཏབ་ནས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྣང་བ་ཙམ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་ཡལ་བ་བཞིན་དུ་སོང་ནས་སྣང་བ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་དུ་བསྒོམ་ པ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས། མཉམ་བཞག་གིས་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་དུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་དབུ་མ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་འདོད་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་མོ། ། ཁྱད་གཞི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ན། དེ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་ལོག་པ་ཡང་དོན་གྱིས་གྲུབ་སྟེ། ཁྱད་གཞི་མ་དམིགས་ན། ཁྱད་ཆོས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་ པའི་བསྒོམ་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལས། མཚན་མ་ངོས་བཟུང་བ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལས། སོ་སོའི་སྤུ་རིས་མི་འདྲ་བ་དང་། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བ་རྣམས་ ལ་བྱ་སྟེ། འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོའི་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བདེན་འཛིན་སྐྱེ་བས། མཚན་མ་མི་དམིགས་པ་བསྒོམ་པ་གནད་དུ་ཆེའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་ཅེ་ན། ཁྱད་གཞི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས། མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། 2-518 འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ན། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། དག་དང་དེ་དག་མཚན་མ་མེད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་བརྟེན་པས། །མོས་ མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་དོན་བསྒོམ་ཚུལ་ནི། ཁྱད་གཞི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་མཚན་མ་ཡང་མི་ དམིགས་པས། མཚན་མ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་ཚུལ་ནི། མཚན་མའམ་སྤུ་རིས་སོ་སོ་ནས་གསལ་བཏབ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟགས་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་དོན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། ། ཡང་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན། སྟོང་ ཉིད་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ

【現代漢語翻譯】 在解釋『七種顯現的認知』時，所展示的幻術之喻、水中月之喻、夢境之喻、陽焰之喻，都是爲了確定其無自性，並闡述如何修習其意義：專注于顯現本身，認識到執著的無自性，從而進行修習，即以顯現與空性無二無別的方式進行修習。這是一種類似於中觀宗幻術觀點的修習方式。 首先，從各個顯現中清晰地認識，然後在後得位中，甚至連顯現本身也如彩虹消逝于天空般消失，以至於連顯現本身也無法被執取，從而像天空的中心一樣進行修習。正如《入不思議解脫經》中所說：『以等持而知如虛空』。這是一種以中觀宗無住的觀點進行修習的方式。 如果認識到一切法的基底都是空性，那麼執著于其相狀的錯誤也會自然消除，因為如果基底不存在，那麼其特徵也不會存在。以下是對無相修習方式的詳細解釋：相狀的識別是指從色法到一切智之間，各種法所具有的各自不同的特徵和本質上的差異。意識會執著于這些各自不同的特徵。因此，追隨這些特徵而產生實執，所以修習不執著于相狀至關重要。為什麼一切法都沒有相狀呢？因為一切法的基底在自性上是空性的。通過智慧徹底分析后，由於對『作意』和『唯作意』的對象都無法執取，所以一切法都沒有相狀。 這指的是，如果一切法在自性上是空性的，那麼依賴於它們的法也無法被執取。正如經文所說：『清凈與不清凈皆無相，不依賴於彼之相，因此沒有作意與非作意』。這段經文很好地解釋了修習的意義。修習無相之義的方法是：因為一切法的基底都是空性，所以依賴於它的相狀也無法被執取。因此，斷除對相狀的執著的方式是：首先清晰地認識各個相狀或特徵，然後通過智慧進行分析，並以禪定專注于不可執取的意義。或者，如果總結所有禪定的意義，那就是空性禪定、金剛喻禪定、幻術禪定、空性禪定。在證悟空性後進行修習。

【English Translation】 In explaining 'the cognition of the seven appearances,' the examples of illusion, moon in water, dream, and mirage are presented to establish their lack of inherent existence and to explain how to practice their meaning: focusing on the appearances themselves, realizing the lack of inherent existence in clinging, and thus practicing, that is, practicing in the manner of the inseparability of appearance and emptiness. This is a practice similar to the Madhyamaka school's view of illusion. First, clearly recognize each appearance, and then in the post-meditation period, even the appearance itself vanishes like a rainbow disappearing into the sky, so that even the appearance itself cannot be grasped, and thus practice like the center of the sky. As stated in the Sutra Entering the Inconceivable Liberation: 'With samadhi, know it like the center of the sky.' This is a way of practicing with the Madhyamaka school's view of non-abiding. If one realizes that the basis of all phenomena is emptiness, then the error of clinging to its characteristics will also be naturally eliminated, because if the basis does not exist, then its characteristics will not exist. The following is a detailed explanation of the method of practicing without characteristics: the identification of characteristics refers to the different characteristics and essential differences of each phenomenon, from form to omniscience. Consciousness clings to these different characteristics. Therefore, following these characteristics gives rise to real clinging, so it is crucial to practice not clinging to characteristics. Why do all phenomena have no characteristics? Because the basis of all phenomena is empty in nature. After thoroughly analyzing with wisdom, because the objects of 'attention' and 'sole attention' cannot be grasped, all phenomena have no characteristics. This refers to the fact that if all phenomena are empty in nature, then the phenomena that depend on them cannot be grasped. As the text says: 'Purity and impurity are without characteristics, not relying on their characteristics, therefore there is no attention and non-attention.' This passage explains the meaning of practice well. The method of practicing the meaning of no characteristics is: because the basis of all phenomena is emptiness, the characteristics that depend on it cannot be grasped. Therefore, the way to cut off clinging to characteristics is: first, clearly recognize each characteristic or feature, then analyze it with wisdom, and focus on the meaning of the ungraspable with samadhi. Alternatively, if we summarize the meaning of all samadhis, it is emptiness samadhi, vajra-like samadhi, illusion-like samadhi, emptiness samadhi. Practice after realizing emptiness.

---

ེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཚན་མར་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ནས། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བསྟན་ནོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། ལྡང་འཇུག་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་ནི། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་འབྱུང་བའོ། ། 2-519 ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལུང་བསྟན་ཐོབ་པ་དང་། རློམ་པ་དང་ཟད་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་ནོ། །བསྒོམ་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་ པའི་ཡུལ་ཅན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པ་པོའི་གང་ཟག་དང་གསུམ་པོ་ཡང་རེ་རེ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་དང་། རེས་འགའ་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ པར་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་ཅེས་པའི་བསྒོམ་དོན་ནོ། །འདི་ལྟར་བསྒོམ་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་བདེན་ མེད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྟོང་མིན་ཅུང་ཟད་ཡོད། །སྟོང་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་འགྱུར། །མི་སྟོང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །སྟོང་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ བདེན་པའི་ཆ་འགོག་པ་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་སྤྱིའི་ལྡོག་ནས་འགོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། ཀུན་རྟོག་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་བདུད་རྩི་བསྟན་པར་མཛད། །གང་ལ་དེ་ལ་ འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨད་པར་མཛད། །ཅེས་སོ། །ཡུལ་ཅན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་བདེན་མེད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། རྟོག་པ་ལ་རློམ་པ་ཡང་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་པས་སོ། ། 2-520 སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་རྫས་ཡོད་དུ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་སྤང་དགོས་པའི་ཕྱིར། སྔ་མ་གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ ཡིན་ལ། ཕྱི་མས་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་པའི་དོན་ཡང་གྲུབ་བོ། །རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང་། །མངོན་པར་སྦྱངས་པ་བློ་གྲོས་མི་དམན་པས། །ཟབ་དོན་མན་ངག་སྙིང་པོ་ རྟོགས་པའི་དོན། །ཕྲག་དོག་རིང་སྤང་དམ་པའི་བློ་ཅན་གྱིས། །རབ་ཏུ་གཟུང་ཕྱིར་རྨད་བྱུང་ལེགས་བཤད་བསྟན། །འགྲན་འདོད་མུན་པའི་ཁྲོད་དུ་ལྷུང་བ་གང་། །མི་སྨྲའི་བརྟུལ་ཞུགས་བླངས་ནས་གནས་པར་བྱ། །སྔོན་ གྱི་མཁས་པ་དམ་པ་དེ་དག་གི། །དྲི་ཙམ་བྲོ་བ་ད་ལྟ་ཁོ་བོར་ཟད། །ལེགས་བཤད་འདི་ཡི་རྗེས་འཇུག་སྐྱེ་བོ་རྣམས། །བླ་མེད་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ། །འདིར

【現代漢語翻譯】 金剛喻定（梵文：Vajropama-samadhi，金剛一樣的三摩地）：從摧毀所有執持相異之相的分別唸的角度來看，被稱為金剛喻定。 如幻三摩地：是指在一切起滅中，觀修一切法如幻象般的三摩地。 三摩地的作用：是在後得位中，生起成辦有情利益的事業。 修習三摩地的利益：獲得諸佛的授記，以及獲得增長和不退轉的能力，這是三摩地的利益。 所修之空性，以及以證悟空性為對境之三摩地，以及修習空性者這三者，也要各自修為空性，有時也要將一切總合修成空性一味。這是三者互為一體的修習意義。如此修習，將能獲得無分別之三摩地。空性也應修為空無自性，因為：『若有少許非空性，則有少許空性成；若無少許非空性，何能有空性生？』這是說，空性是遮止真實存在的層面，而不是遮止空性本身。 龍樹（梵文：Nāgārjuna）說：『為摧毀一切分別念，故說空性甘露法；若於空性有所執，汝即已為彼所毀。』 以空性為對境之三摩地，也應修為空無自性，因為也要遮止對分別唸的執著，以及遮止與分別唸的結合。 修習空性的瑜伽士，也應了知為空性，因為要斷除執持補特伽羅實有的分別念。前二者是修習法無我的方式，後者也成就了修習人無我的意義。 自性任運成就之證悟，以及不劣於精進之智慧，爲了通達甚深要訣之精髓，遠離嫉妒，具足賢善心者，爲了善加攝取，故宣說此奇妙之善說。任何沉溺於競爭之黑暗中者，應取不語之禁行而安住。往昔聖者賢哲們，些微之滋味，如今唯我獨嘗。此善說之追隨者們，將能獲得無上果位，如是說。

【English Translation】 Vajra-like Samadhi: From the perspective of destroying all conceptualizations that grasp at dissimilar characteristics, it is taught as Vajra-like Samadhi. Illusion-like Samadhi: It is the Samadhi of contemplating all phenomena as illusion-like in all arising and ceasing. The function of Samadhi: In the post-meditation state, activities arise that accomplish the benefit of sentient beings. The benefits of cultivating Samadhi: Obtaining predictions from the Buddhas and obtaining the power of increase and non-degeneration are the benefits of Samadhi. The object to be meditated upon, emptiness, and the Samadhi that has the object of realizing emptiness, and the individual who meditates on emptiness, all three should each be meditated upon as emptiness, and sometimes all should be combined and meditated upon as being of one taste in emptiness. This is the meaning of meditating on the three being of one essence with each other. By meditating in this way, one will attain non-conceptual Samadhi. Emptiness should also be meditated upon as being without inherent existence, because: 'If there is a little non-emptiness, then there will be a little emptiness; if there is no little non-emptiness, how can there be emptiness?' This means that emptiness is the negation of the aspect of truth, but it is not the negation of the general aspect of emptiness itself. Nāgārjuna said: 'To destroy all conceptualizations, the nectar of emptiness was taught; whoever has attachment to that, you have condemned.' The Samadhi that has an object should also be meditated upon as being without inherent existence, because it also prevents attachment to conceptualizations and prevents association with them. The yogi who meditates on emptiness should also be known as emptiness, because it is necessary to abandon the conceptualization of grasping the person as substantially existent. The former two are the methods of meditating on the selflessness of phenomena, and the latter also accomplishes the meaning of meditating on the selflessness of the person. The realization of self-existing nature, and the wisdom that is not inferior to diligence, in order to understand the essence of the profound key instructions, those who are free from jealousy and possess a virtuous mind, in order to take it well, this wonderful good explanation is taught. Whoever is immersed in the darkness of competition should take a vow of silence and abide. The slightest taste of those noble scholars of the past, only I taste now. The followers of this good explanation will attain the supreme state, thus it is said.

---

་འབད་དགེ་བ་གང་ ཞིག་ཐོབ་པ་དེས། །ཕ་མས་གཙོ་བྱས་སྲིད་ན་གནས་པ་ཀུན། །ས་དང་ལམ་གྱི་རིམ་པ་ལེགས་བགྲོད་ནས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་པ་འདི་ཡང་རོང་སྟོན་ཆེན་པོ་ཤེས་ བྱ་ཀུན་རིག་གིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲར་སྦྱར་བའི་ཡི་གེ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དཔལ་ལྡན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ཏུ་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིག། ༈ །། ཨོཾ་སྭསྟི་པྲ་ཛཱ་བྷྱཿ 2-521 རྫོགས་སངས་ཡེ་ཤེས་འགྲོ་བློའི་མེ་ལོང་དུ། །གཟུགས་སྐུའི་བཀོད་པ་ཅི་ཡང་འཆར་བ་ལས། །བསྐལ་བཟང་འདྲེན་པ་སྟོང་གི་དྲུག་པར་གྲགས། །རོང་སྟོན་ཆོས་རྗེས་ཡིད་ལ་རོལ་པར་མཛོད། །གང་དེའི་བསྟན་བཅོས་ རབ་མང་མུ་ཏིག་གིས། །དོ་ཤལ་སྙིང་ལ་བཀོད་པའི་ལེགས་བཤད་གཏམ། །ཕྱི་དུས་མཛད་པའི་ཆོས་ཚན་བརྒྱ་ཞེ་དྲུག །འདི་ནི་བཀའ་འབུམ་ཐོར་བུའི་པོ་སྟི་ཀ །ཕ་དང་མེས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཡི་གེ་ པ། །བློ་གསལ་ལགས་པའི་ལག་ལྡན་འགྲམ་ཆང་ལས། །ལེགས་བཤད་རོ་མངར་འབུམ་ཕྲག་ཡི་གེའི་གཟུགས། །ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པའི་གསུང་གི་སྣོད་དུ་འཁྱིལ། །གང་གི་མིང་ནི་དཔལ་ལྡན་གུ་རུ་ཞེས། །དོན་ལྡན་འཛིན་ བྱེད་དེ་ཡིས་འདི་བསྐྲུན་ཏེ། །ཞུ་དག་དོ་དམ་ཡོ་བྱད་སྦྱོར་བ་པོ། །དགེ་སློང་ཤེའུ་ལོ་ཙཱ་ཞེས་བྱ་འོ། །འདི་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་དཀར་གངས་རིའི་འོད། །སྨོན་ལམ་བདུད་རྩིའི་ཟེར་གྱིས་བྲན་བྱས་ པའི། །སྣང་བ་གང་དེས་འགྲོ་བའི་ཆུ་མཐོང་ཆེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་དཀར་པོར་འཇམ་ཀླས་གྱུར། །གླེགས་བམ་འདི་ནི་དཔལ་ལྡན་རྒྱུན་དབང་པོའི། །ན་རིམ་གདན་སའི་གཏོད་ལེན་ཉིད་དུ་ཕུལ། །ལུང་རྒྱུན་འཆད་ ཉན་ཛ་ཧུའི་བུ་མོ་བཞིན། །འཛམ་གླིང་འགྲོ་བའི་རྒྱན་དུ་མཛེས་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་ཐ་མལ་ནོར་གྱི་སྲེད་ཞགས་ཀྱིས། །འཆིང་བས་རང་འདོད་གནས་སུ་འདྲེན་བྱེད་ན། །རྒྱལ་བ་གང་དེའི་བསྟན་སྲུང་མགོན་པོའི་ཚོགས། ། 2-522 རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་བསྲུང་བ་ཉིད་དུ་མཛོད། །ཅེས་རྣམ་འགྱུར་ཞེས་པ་ལྕགས་ཕོ་སྟག་གི་ལོ། །སྨིན་དྲུག་ཟླ་བའི་དཀར་ཚེས་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྲུབ་པའི་མཐུས། རོང་སྟོན་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་ཕྱོགས་ དུས་ཀུན་ཏུ་དར་ཞིང་རྒྱས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག འདིའི་ལུང་གི་བརྒྱུད་པ་ནི། རོང་སྟོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཆོས་རྗེ་བརྒྱ་རྡོ་བ་ནམ་མཁའ་དཔལ་བཟང་། ཀུན་མཁྱེན་ཤཱཀྱ་དོན་གྲུབ། འཇམ་དབྱངས་ཀུན་དགའ་ ལེགས་གྲུབ། དེས་བདག་དགེ་སློང་དཔལ་བྱམས་པ་ཀུན་དགའ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ལའོ། །ཤུ་བྷཾ་མསྟུ་སརྦྦ་ཛ་ག་ཏཱཾ། ཡེ་དྷརྨཱ་ཧེ་ཏུ་པྲ་བྷ་ཝ་ཧེ་ཏུནྟེ་ཥཱན་ཏ་ཐཱ་ག་ཏོ་ཧྱ་བ་དཏ། ཏེ་ཥཱཉྩ་ཡོ་ནི་རོ་དྷ་ཨེ་ཝཾ་བཱ་དཱི་མ་ཧཱ་ཤྲ་མ་ཎ།

【現代漢語翻譯】 以此所獲之善業，愿父母為首的世間眾生，順利地走過土地和道路的次第，獲得一切智者的果位！此乃榮敦大師謝嘉昆日于吉祥那爛陀所作，書寫者為南喀華旦。愿以此功德，使正法在一切時處興盛廣大！ 嗡 索斯帝 扎雅 嗡！ 圓滿正覺的智慧，如照亮眾生心識的明鏡，能映現一切色身的莊嚴。榮敦法王，您是賢劫千佛中的第六位導師，請您常駐我心！ 您的眾多論著，猶如用珍珠串成的項鍊，將精妙的教言銘刻於心。後期所著的法類有一百四十六部，這是《教言集》的散篇。 由精通佛學的父輩和祖輩傳承下來的書寫者，以其聰慧的才智，將無數甘美的妙語化為文字，匯聚于如第二一切智者般的尊者語庫之中。 他的名字是華丹古如，以名符其實的功德利益利益眾生，他創作了此書。校對、管理和提供資具者，是名為格隆謝烏羅扎瓦的比丘。 愿從此善業所生的純凈雪山之光，被祈願甘露的光芒所滋潤，其光芒照亮眾生的心田，使一切智智的智慧，如白色的光芒般照亮一切。 此經函獻于華丹堅旺的納仁寺作為根本之座。愿此傳承的講修，如扎呼的女兒般，成為贍部洲眾生的莊嚴！ 如果有人因貪戀世俗財物，而被束縛並將其引向私慾之地，愿諸佛之護法神眾，始終追隨並守護此人！ 此《成就法》于鐵虎年（2-522）的氐宿月（藏曆十一月）的白分月圓之日圓滿完成，愿以此功德，使榮敦大師的教法在一切時處興盛廣大！ 此傳承之法脈為：榮敦一切智者，法王嘉多瓦南喀華桑，昆欽釋迦敦珠，蔣揚貢噶勒珠，彼傳於我格隆華堅巴貢噶曲吉扎巴。 愿一切吉祥！ （藏文：ཡེ་དྷརྨཱ་ཧེ་ཏུ་པྲ་བྷ་ཝ་ཧེ་ཏུནྟེ་ཥཱན་ཏ་ཐཱ་ག་ཏོ་ཧྱ་བ་དཏ།，梵文天城體：ये धर्मा हेतुप्रभव हेतुस्तेषां तथागतो ह्यवदत्，梵文羅馬擬音：ye dharmā hetuprabhava hetus teṣāṃ tathāgato hyavadat，漢語字面意思：諸法因緣生，如來說其因。） （藏文：ཏེ་ཥཱཉྩ་ཡོ་ནི་རོ་དྷ་ཨེ་ཝཾ་བཱ་དཱི་མ་ཧཱ་ཤྲ་མ་ཎ།，梵文天城體：तेषां च यो निरोध एवम्वादी महाश्रमणः，梵文羅馬擬音：teṣāṃ ca yo nirodha evaṃvādī mahāśramaṇaḥ，漢語字面意思：彼法因緣滅，大沙門如是說。）

【English Translation】 May all beings abiding in the world, led by my parents, smoothly traverse the stages of land and path through whatever merit is attained by this, and may they attain the state of omniscience! This was composed by Rongton Chenpo Sheja Kunrig at glorious Nalendra, and the scribe was Namkha Palden. May this also cause the precious doctrine to flourish and spread in all directions and times! Om Svasti Praja Bhyah! In the mirror of beings' minds, the wisdom of complete enlightenment reflects whatever arrangement of form bodies. Rongton Chöjé, renowned as the sixth of the thousand guides of this fortunate eon, may you play in my mind! May the many treatises of that being, like a necklace of pearls, adorn the heart with well-spoken words. The Dharma sections composed in later times number one hundred and forty-six. This is a collection of scattered teachings from the 'Collected Works'. The scribe, trained by his father and grandfather, with his clear intellect, transformed hundreds of thousands of sweet nectars of well-spoken words into written form. He is the vessel of the speech of the second omniscient one. His name is Palden Guru, and he truly upholds the meaning of his name by creating this. The one who proofread, managed, and provided the materials is the monk She'u Lotsawa. May the light of the pure snow mountain born from this, sprinkled with the nectar of aspiration prayers, illuminate the minds of beings, and may the white light of omniscience become clear and gentle. This volume is offered to Palden Gyenwang's Narim Monastery as its fundamental seat. May the lineage of transmission, like the daughter of Dzahu, be beautiful as an ornament for the beings of Jambudvipa! If someone is bound by the chains of attachment to ordinary wealth, leading them to their own desires, may the hosts of Dharma protectors of that Victorious One always follow and protect them! This 'Completion' was fully completed on the white day of the Mindruk month (Tibetan eleventh month) in the Iron Male Tiger year (2-522). May this cause Rongton Chenpo's teachings to flourish and spread in all directions and times! The lineage of this transmission is: Rongton Omniscient One, Chöjé Gyadorwa Namkha Palzang, Kunkhyen Shakya Dondrup, Jamyang Kunga Lekdrup, and from him to me, the monk Paljampa Kunga Chökyi Drakpa. Shubhamastu Sarva Jagatam! (Tibetan: ཡེ་དྷརྨཱ་ཧེ་ཏུ་པྲ་བྷ་ཝ་ཧེ་ཏུནྟེ་ཥཱན་ཏ་ཐཱ་ག་ཏོ་ཧྱ་བ་དཏ།, Sanskrit Devanagari: ये धर्मा हेतुप्रभव हेतुस्तेषां तथागतो ह्यवदत्, Sanskrit Romanization: ye dharmā hetuprabhava hetus teṣāṃ tathāgato hyavadat, Literal Chinese meaning: All dharmas arise from causes; the Tathagata has declared their cause.) (Tibetan: ཏེ་ཥཱཉྩ་ཡོ་ནི་རོ་དྷ་ཨེ་ཝཾ་བཱ་དཱི་མ་ཧཱ་ཤྲ་མ་ཎ།, Sanskrit Devanagari: तेषां च यो निरोध एवम्वादी महाश्रमणः, Sanskrit Romanization: teṣāṃ ca yo nirodha evaṃvādī mahāśramaṇaḥ, Literal Chinese meaning: And their cessation; thus speaks the Great Ascetic.)

---