zhonnu0103_三乘聖者證悟辨別論教理明顯.g2.0f
玄努羅卓教言集RD4ཐེག་གསུམ་འཕགས་པའི་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལུང་རིགས་གསལ་བཀོད་ཞེས་བྱ་བ། 1-799 ༄༅། །ཐེག་གསུམ་འཕགས་པའི་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལུང་རིགས་གསལ་བཀོད་ཞེས་བྱ་བ། ༄། །ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་དག་གི་འདོད་པ། ༄༅། །ཐེག་གསུམ་འཕགས་པའི་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལུང་རིགས་གསལ་བཀོད་ཞེས་བྱ་བ།། ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡིད་བསྲུབ་དགའ་བྱེད་ གསེར་གྱི་མངའ་ལྡན་དང་། །འཕྲོག་བྱེད་མིག་སྟོང་ལྡན་པའི་ཅོད་པན་གྱི། །འོད་ཀྱིས་གང་གི་ཞབས་རྡུལ་བསལ་བྱས་པ། །སྲིད་གསུམ་བླ་མ་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོར་འདུད། །ཐེག་གསུམ་འཕགས་པའི་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས། ། ཀུན་མཁྱེན་ལས་གཞན་སུ་ཡིས་དཔག་པར་ནུས། །འོན་ཀྱང་ཤིང་རྟ་ཆེ་རྣམས་བཞེད་པའི་ཚུལ། །དགོངས་པ་ཚུལ་བཞིན་བདག་གིས་རྣམ་པར་དབྱེ། །འདིར་འཕགས་པ་གསུམ་གྱི་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལ། ཉན་ཐོས་སྡེ་ པ་དག་གི་འདོད་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སློབ་དཔོན་དག་གི་བཞེད་པ་གཉིས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་དང་། མདོ་སྡེ་པ་དག་ནི། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་ བའི་རྟོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འདོད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེན་བཞི་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་གྱིས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཙམ་རྟོགས་པས་ཉོན་སྒྲིབ་ལས་གྲོལ་ཏེ་རང་རང་ གི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་སྟོན་པའི་མདོ་རྣམས་བཀའ་ཡིན་པར་མི་འདོད་ཅིང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་པར་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། 1-800 ཇི་སྙེད་པའི་རྟོགས་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། མཛོད་དུ། དགྲ་བཅོམ་བསེ་རུ་སྟོན་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དང་གྲངས་མེད་མཐོང་། །ཞེས། ཉན་རང་སངས་རྒྱས་གསུམ་གྱི་ལྷའི་མིག་གིས་གོ་རིམ་བཞིན། སྟོང་གཉིས་དང་། སྟོང་གསུམ་དང་། སྟོང་གསུམ་གྲངས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་། ཉོན་ཐོས་མཐོང་བའི་སྐད་ཅིག་གཉིས། །བསེ་རུ་ལྟ་བུས་གསུམ་རིག་པ། །སངས་རྒྱས་སྦྱོར་བ་མེད་པས་ཀུན། །ཞེས་དེ་གསུམ་གྱི་ གཞན་སེམས་ཤེས་པས་ཀྱང་མཐོང་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་གཉིས་དང་གསུམ་དང་། ཀུན་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཐེག་པ་གསུམ་ཇི་ལྟར་དབྱེ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་དང་། སྨིན་བྱེད་ཚོགས་ སྒྲུབ་ཚུལ་དང་། གྲོལ་བྱེད་མངོན་རྟོགས་སྐྱེ་ཚུལ་གྱིས་དབྱེ་སྟེ། དང་པོ་ནི་འདུལ་བ་ལུང་དུ། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་རང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི
【現代漢語翻譯】 《區分三乘聖者證悟之論——理證闡明》 頂禮十方諸佛及諸菩薩！ 以悅意、歡喜、金剛持，以及具千眼之奪取者為頂冠。 其光芒滌除我之足塵。 我敬禮三界導師釋迦王。 三乘聖者證悟之差別， 除遍知者外，誰能測度？ 然吾將如實辨析大車軌之宗義。 此處，關於三聖者之證悟差別，可見聲聞部之宗義與大乘論師之觀點兩種。其中，分別說部和經部認為，三乘聖者之見解證悟並無差別。皆因通達四諦、無常等十六行相之補特伽羅無我，從而解脫煩惱障，證得各自之菩提。且不承認法無我。其原因在於，不承認宣說諸法無自性之經典為佛語，且不承認聲聞藏中已闡述法無我。 然于證悟之量上，則有差別。《俱舍論》云：『聲聞緣覺佛，各見二三無數千。』即聲聞、緣覺、佛之天眼，次第能見二千、三千、無數三千世界之景象。又云：『聲聞見二剎那頃，緣覺見三知，佛無合故見一切。』即彼等以知他心智，亦能于見道之二、三剎那及一切時中照見。 若依彼等之觀點，三乘如何區分？答：以發心、成熟資糧之積聚方式、解脫現證之生起方式而區分。首先，《律藏》中雲：『有者發心為聲聞菩提，有者發心為獨覺菩提，有者發心為無上正等覺。』
【English Translation】 A Treatise Differentiating the Realizations of the Three Vehicles of the Noble Ones - An Elucidation of Reasoning and Scripture I prostrate to all the Victorious Ones of the ten directions together with their spiritual offspring! With a crown of Delightful Mind, Joyful One, Possessor of Gold, And the Robber, whose light cleanses the dust from my feet, I pay homage to the Teacher of the Three Realms, the King of the Shakyas. The distinctions in the realizations of the three vehicles of the Noble Ones, Who other than the Omniscient One could fathom? Nevertheless, I will properly distinguish the tenets of the great chariots. Here, regarding the differences in the realizations of the three noble ones, two views are seen: that of the Shravaka schools and that of the Mahayana teachers. Among them, the Vaibhashikas and Sautrantikas hold that there is no difference in the view and realization of the noble ones of the three vehicles. All of them are liberated from the afflictive obscurations by realizing only the absence of self of the person through the sixteen aspects of the four truths, such as impermanence, and attain their respective bodhi. And they do not accept the absence of self of phenomena. The reason for this is that they do not accept the sutras that teach the absence of inherent existence of phenomena as the words of the Buddha, and they do not accept that the absence of self of phenomena is taught in the Shravaka Pitaka. However, there is a difference in the extent of realization. The Abhidharmakosha states: 'Arhats, Pratyekabuddhas, and Buddhas see two, three, and countless thousands.' That is, the divine eye of the Shravakas, Pratyekabuddhas, and Buddhas can see two thousand, three thousand, and countless three thousand worlds in order. It also states: 'Shravakas see two moments, Pratyekabuddhas see three knowledges, Buddhas see all without combination.' That is, they also see with the knowledge of others' minds in the two and three moments of the path of seeing and at all times. According to their view, how are the three vehicles distinguished? They are distinguished by the generation of bodhicitta, the way of accumulating the ripening accumulations, and the way of arising of the liberating direct realization. First, the Vinaya Sutra states: 'Some generate the mind for the bodhi of the Shravakas, some generate the mind for the bodhi of the Pratyekabuddhas, and some generate the mind for the unsurpassed perfect and complete enlightenment.'
་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དྲག་ན་ཚེ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ ཚོགས་ལམ་རྫོགས་ཏེ། མྱུར་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐར། ཞེས་སོ། །ཚེ་དང་པོ་ལ་ཚོགས་གསོག གཉིས་པ་ལ་སྦྱོར་ལམ་སྐྱེ། གསུམ་པ་ལ་འཕགས་ལམ་བསྐྱེད་ནས་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། 1-801 བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རང་རྒྱལ་རྣམས་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱའི་བར་དུ་རྒྱུད་སྨིན་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་གསོག་སྟེ། བསེ་རུ་སྐལ་པ་བརྒྱ་ཡི་རྒྱུས། །ཞེས་བཤད་པས་སོ། །བྱང་སེམས་རྣམས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་ དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱུད་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་གྲངས་མེད་གསུམ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བཤད་པས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་ཆེས་མྱུར་ན་ཚེ་གཅིག་གམ། གཉིས་ ལ་རྫོགས་སྲིད་ཀྱང་སྟན་ཐོག་གཅིག་ལ་རྫོགས་པ་མི་སྲིད་ལ། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཀུན་སྟན་ཐོག་གཅིག་ལ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། སྟོན་དང་བསེ་རུ་བྱང་ ཆུབ་བར། །བསམ་གཏན་མཐར་རྟེན་གཅིག་ལ་ཀུན། །ཞེས་བཤད་པས་སོ། །སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་གསུམ་ཀས་ཉོན་སྒྲིབ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པར་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་། ཉན་རང་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་གསུམ་གྱི་གནས་ངན་ ལེན་ཕྲ་མོ་མ་སྤངས་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་སྤངས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་གྲོལ་མ་གཏོགས་པས་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་ཡང་མ་སྤངས་ལ། ཉན་རང་དག་གིས་ཡུལ་དུས་བསྐལ་པ་ དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཆ་ཕྲ་བའི་གནས་རྣམས་ལ། ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་འདུན་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྤངས་ཀྱང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མ་སྤངས་ལ། 1-802 སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡུལ་དུས་དངོས་ཀུན་ལ་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་གཏན་མི་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྤངས་སོ། །རྟོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ན་སྤངས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོ་བ་དང་བརྟུལ་བའི་བྱེ་བྲག་དང་། ཤེས་བྱའི་གནས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་བློ་སྦྱངས་པ་དང་མ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་དུ། རྣམ་པ་དུ་མར་ཐབས་ མང་པོ། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་གོམས་པ་ལས། །དེ་ལ་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་དག །རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་དང་། གོམས་ཕྱིར་མ་ལུས་སྤངས་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །སྔར་དྲངས་པའི་ མཛོད་ཀྱི་ལུང་དེ་དག་ནི་བཀག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རིགས་པ་མི་འཐད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་པ་དག་གིས་ཀྱང་ཁས་ལེན་ནོ།། །། ༄། །ཐེག་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ལ། བྱམས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་དག་གིས་བཞེད་པ། ཐེག་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་བཞེད་པ་ལ། བྱམས་ ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆ
【現代漢語翻譯】 如是說。第二點是，聲聞（梵文：Śrāvaka，聽聞佛陀教誨者）如果精進，一生也能圓滿資糧道（梵文：saṃbhāra-mārga），迅速從三有（梵文：trayo bhava，欲界、色界、無色界）中解脫。因為據說第一世積累資糧，第二世生起加行道（梵文：prayoga-mārga），第三世生起見道（梵文：darśana-mārga）並獲得解脫。 像犀牛一樣的自證者（梵文：Pratyekabuddha，獨覺佛）需要在一百劫（梵文：kalpa）中積累成熟相續的資糧，如經中所說：『犀牛需經百劫因。』菩薩（梵文：Bodhisattva，覺悟有情）需要在無數三大阿僧祇劫（梵文：asaṃkhyeya-kalpa）中以福德資糧成熟相續，如經中所說：『彼經無數三劫成佛。』第三點是，聲聞通過加行道、見道、修道（梵文：bhāvanā-mārga）三者，最快可以在一生或兩生中圓滿，但不可能在一個座上圓滿。而像犀牛一樣的自證者和佛陀，則可以在一個座上生起一切現觀（梵文：abhisamaya），如經中所說：『導師與犀牛，菩提（梵文：bodhi，覺悟）之境，皆于禪定終，一處而得。』 關於斷除的差別，三者都能無餘斷除煩惱障（梵文：kleśa-āvaraṇa），這一點上沒有差別。但聲聞和自證者沒有斷除三門（身語意）的細微習氣（梵文：vāsanā），而佛陀則完全斷除。聲聞的智慧（梵文：prajñā）只能從解脫中獲得，因此也沒有斷除等持（梵文：samāpatti）的障礙。聲聞和自證者對於處所、時間（劫）以及自性（梵文：prakṛti）上細微之處，雖然以無貪（梵文：alobha）的方式斷除了非煩惱性的無知（梵文：ajñāna）和意願，但並沒有以在世俗（梵文：saṃvṛti）中不顯現的方式斷除。 而佛陀對於一切處所和時間，都以不生起無知黑暗的方式斷除。如果證悟沒有差別，那麼斷除有差別是不合理的，對此解釋是，由於自性上根器（梵文：indriya）的敏銳和遲鈍的差別，以及對於所知境（梵文：jñeya）長期修習和未修習的差別而產生變化。如《釋量論》（梵文：Pramāṇavārttika）中所說：『多種方法與方便，長時修習之結果，彼之功過諸顯現，皆由明晰而轉變。』以及『因於串習故，一切皆斷除。』正如經中所說。之前引用的《俱舍論》（梵文：Abhidharmakośa）的教證，因為沒有遮止，也沒有不合理的邏輯，所以也被經部宗（梵文：Sautrāntika）所承認。 大乘（梵文：Mahāyāna）的論師中，隨順慈氏（梵文：Maitreyanātha）教法的無著（梵文：Asaṅga）兄弟的觀點是：大乘的論師們認為，隨順慈氏教法的無著兄弟...
【English Translation】 Thus it is said. Secondly, if the Śrāvakas (Listeners) are diligent, they can complete the path of accumulation (saṃbhāra-mārga) in one lifetime and quickly be liberated from the three realms of existence (trayo bhava). It is said that in the first life, they accumulate merit; in the second, they generate the path of application (prayoga-mārga); and in the third, they generate the path of seeing (darśana-mārga) and attain liberation. Self-realizers like rhinoceroses need to accumulate the collection that ripens the continuum for a hundred eons (kalpa), as it is said, 'The rhinoceros needs a hundred eons of causes.' Bodhisattvas ripen the continuum with the collection of merit for three countless great eons (asaṃkhyeya-kalpa), as it is said, 'He is called a Buddha after three countless eons.' Thirdly, the Śrāvakas, through the three paths of application, seeing, and meditation (bhāvanā-mārga), can complete them in one or two lifetimes if they are very fast, but it is impossible to complete them in one sitting. However, self-realizers like rhinoceroses and Buddhas generate all realizations in one sitting, as it is said, 'The teacher, the rhinoceros, and enlightenment (bodhi), all rely on one meditation at the end.' Regarding the difference in abandonment, all three abandon the afflictive obscurations (kleśa-āvaraṇa) without exception, but there is no difference in this. However, the Śrāvakas and self-realizers have not abandoned the subtle habitual tendencies (vāsanā) of the three doors (body, speech, and mind), while the Buddhas have abandoned them completely. The wisdom (prajñā) of the Śrāvakas only comes from liberation, so they have not abandoned the obscurations of meditative absorption (samāpatti) either. The Śrāvakas and self-realizers, in places and times (eons) and in places that are subtle in nature, abandon non-afflictive ignorance (ajñāna) and desires with an attitude free from attachment, but they do not abandon them in a way that they do not appear in conventional reality (saṃvṛti). The Buddhas, in all places and times, abandon the darkness of ignorance in a way that it never arises again. If there is no difference in realization, it is unreasonable to have a difference in abandonment. The explanation for this is that it changes due to the difference in the sharpness and dullness of the faculties (indriya) by nature, and the difference in whether or not one has trained the mind for a long time in the object of knowledge (jñeya). As it says in the Pramāṇavārttika (Commentary on Valid Cognition), 'Through many methods and means, as a result of long-term training, the qualities and faults of that become very clear.' And, 'Because of habituation, everything is abandoned.' As the scriptures say. The quotations from the Abhidharmakośa (Treasury of Knowledge) cited earlier are also accepted by the Sautrāntikas (Sūtra Followers) because there is no prohibition and no unreasonable logic. Among the Mahāyāna (Great Vehicle) masters, the view of the brothers Asaṅga (無著) who followed the teachings of Maitreyanātha (慈氏): The Mahāyāna masters believe that the brothers Asaṅga who followed the teachings of Maitreyanātha...
ེད་དང་། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་ལུགས་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་སྔ་མ་དག་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཉན་རང་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ མེད་པར་འདོད་དེ། འདི་ལྟར། བློ་མི་གསལ་བ་དང་། དོན་དུ་མི་གཉེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །ཉན་རང་དག་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་རགས་པ་དག་ལ་བློ་སྦྱོང་གི་ཕྲ་བ་དག་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། 1-803 དེ་དག་ནི་བློ་ཞན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཕྲ་མོ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དག་ནི་རྣམ་གྲོལ་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་གྱི་ཤེས་བྱ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ ཤེས་པ་ལྷུར་མི་ལེན་པས་ཤེས་བྱའི་གནས་ཕྲ་མོ་ལ་བློ་མི་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་རགས་པ་ནི། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །ཕྲ་བ་ནི་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དང་པོའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐོས་བསམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལས་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་འབྱུང་ཞིང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལས་ ནི་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །གཉིས་པའི་རང་བཞིན་ལ་རྨོངས་པ་ལས་ནི། དབང་ཕྱུག་དང་གཙོ་བོ་བྱེད་པ་པོར་སེམས་པ་སོགས་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ཀུན་བཏགས་པ་དང་། གཟུང་ འཛིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སོགས་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ལྷན་སྐྱེས་རྣམས་འབྱུང་ལ། དེའི་རང་བཞིན་ཕྱི་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་བྱ་ངོ་ བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རགས་པ་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཡིན་ལ། ཕྲ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དོ། ། 1-804 ཉན་རང་དག་གིས་རྣམ་གྲོལ་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་བས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རགས་པ་ཙམ་ལ་བློ་སྦྱོང་ལ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་རང་གི་འདོད་དོན་མྱང་འདས་འཐོབ་བོ། །གཞན་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ སྡེ་སྣོད་དག་ལས་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་དག་ལས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་ཀྱང་ཉན་རང་དག་དེ་ལ་བློ་མི་སྦྱོང་སྟེ། རྒྱན་དུ། ཆེར་ འོས་སེམས་བསྐྱེད་སྤངས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག །གཞན་དོན་སེམས་དང་དེ་ཡི་ཐབས་རྙེད་དང་། །དགོངས་ཆེན་དོན་དང་དེ་ཉིད་མཆོག་མཐོང་བའི། །བདེ་བ་དེ་སྤངས་ཞི་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས། དེ་དག་ ནི་གཞན་ལ་ཕན་འདོད་ཀྱི་བསམ་པ་མེད་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་དག་གི་དགོངས་པ་ཐོས་བསམ་གྱིས་རྟོགས་པ་དང་། སྒོམ་བྱུང་གིས་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་ པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོག་མར་ཐོས་བསམ་གྱིས་གཏན་ལ་མ་ཕབ་པར་ཕྱིས་སྒོམ་བྱུང་གི་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དེ། ཐོས་པའི་དོན་ཚུལ་བཞིན་དུ་རིགས་པས་དཔ
【現代漢語翻譯】 此外，還有聖者龍樹父子（འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་）的兩種觀點。前者認為，聲聞（ཉན་ཐོས་）和獨覺（རང་རྒྱལ་）二乘人不能證悟法無我（ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་），原因有二：一是智慧不清晰，二是不用心鉆研。因為聲聞和獨覺只是對粗大的自相（རང་གི་མཚན་ཉིད་）和共相（སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་）的所知境進行修習，而不是對微細的所知境進行修習。 這是因為他們智慧淺薄，無法瞭解自相和共相的微細之處；而且他們只專注于解脫（རྣམ་གྲོལ་），不致力于瞭解廣大的所知境，因此不對微細的所知境進行修習。粗大的自相是指蘊（ཕུང་པོ་）、界（ཁམས་）和處（སྐྱེ་མཆེད་）等。微細的自相是指阿賴耶識（ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་）。 通過如實地聽聞和思維第一種自性，可以證悟人無我（གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་），而由於顛倒的愚昧，則會執著於人我（གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་）。由於對第二種自性的愚昧，會產生將自在天（དབང་ཕྱུག་）和造物主（གཙོ་བོ་བྱེད་པ་པོར་）等視為常法的遍計所執（ཀུན་བཏགས་པ་），以及對能取和所取的顯現產生執著等俱生法執（ལྷན་སྐྱེས་）。如實地證悟第二種自性，就能證悟法無我，因為它是所知三自性（ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་）的境界，而且三無自性（ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་）也是法無我。 粗大的共相是人無我，微細的共相是法無我。 聲聞和獨覺只專注于解脫，因此只對粗大的自相和共相進行修習，僅憑此也能獲得他們所期望的寂滅（མྱང་འདས་）。此外，由於聲聞藏（ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་）中沒有闡述法無我，即使大乘藏（ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་）中闡述了法無我，聲聞和獨覺也不會對此進行修習。《寶鬘論》（རྒྱན་）中說：『捨棄廣大菩提心之人，捨棄利他之心及其方便，捨棄甚深之義及其殊勝見，捨棄此樂而趨向寂滅。』 因此，他們沒有利益他人的意願，所以無法通過聽聞和思維來領悟大乘經（ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་）的密意，也無法通過修所生慧（སྒོམ་བྱུང་）來證得。如果最初沒有通過聽聞和思維來確定兩種無我，那麼之後就不可能通過修所生慧來證得，因為需要如理地以理智來分析聽聞的意義。
【English Translation】 Furthermore, there are two systems: those of the noble Nāgārjuna (འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་) and his spiritual sons. Among these, the former assert that Śrāvakas (ཉན་ཐོས་) and Pratyekabuddhas (རང་རྒྱལ་) do not realize the absence of self of phenomena (ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་) due to two reasons: unclear intelligence and lack of diligent inquiry. Śrāvakas and Pratyekabuddhas only train their minds on the coarse characteristics of self (རང་གི་མཚན་ཉིད་) and generalities (སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་), not on the subtle ones. This is because they are unable to know the subtle characteristics of self and generalities due to their weak intelligence; and because they only seek liberation (རྣམ་གྲོལ་) and do not take it upon themselves to know the vast expanse of knowable objects, they do not train their minds on the subtle aspects of knowable objects. The coarse characteristic of self refers to the aggregates (ཕུང་པོ་), elements (ཁམས་), and sources (སྐྱེ་མཆེད་). The subtle one refers to the ālaya-vijñāna (ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་). From hearing and contemplating the first nature as it is, the realization of the absence of self of persons (གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་) arises, while from being deluded in a reversed manner, the imputation of a self of persons (གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་) arises. From being deluded about the second nature, conceptions such as considering Īśvara (དབང་ཕྱུག་) and a creator (གཙོ་བོ་བྱེད་པ་པོར་) as dharmas, and innate conceptions such as being attached to the appearance of grasper and grasped, arise. From realizing its nature without reversing it, the realization of the absence of self of phenomena arises, because it is the state of the three natures of knowable objects (ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་), and because the three absences of inherent existence (ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་) are also the absence of self of phenomena. The coarse generality is the absence of self of persons, and the subtle one is the absence of self of phenomena. Since Śrāvakas and Pratyekabuddhas only seek liberation, they only train their minds on the coarse characteristics of self and generalities, and even with just that, they attain their desired nirvāṇa (མྱང་འདས་). Furthermore, since the Śrāvakapiṭaka (ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་) does not teach the absence of self of phenomena, and even though the Mahāyānapiṭaka (ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་) does teach the absence of self of phenomena, Śrāvakas and Pratyekabuddhas do not train their minds on it. As stated in the Ratnāvalī (རྒྱན་): 'Those who have abandoned the vast bodhicitta, abandon the thought of benefiting others and the means to it, abandon the profound meaning and its supreme vision, and go to peace, abandoning that bliss.' Therefore, since they do not have the intention to benefit others, it is explained that they do not realize the meaning of the Mahāyāna sūtras (ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་) through hearing and contemplation, nor do they manifest it through meditation-born wisdom (སྒོམ་བྱུང་). If the two absences of self are not initially determined through hearing and contemplation, then it is impossible to manifest them later through meditation-born wisdom, because the meaning of what is heard needs to be analyzed with reason in accordance with the way it is.
ྱད་པ་ལས་བསམ་བྱུང་གི་ཤེས་ རབ་སྐྱེ་ལ། བསམས་པའི་དོན་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པ་ལས་བསྒོམ་བྱ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྒྱན་ལས། འདི་ན་དང་པོ་ཐོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འབྱུང་། ། 1-805 ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཀྱང་ཡང་དག་དོན་ཡུལ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དགོངས་འགྲེལ་དུ། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་ འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །འདི་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། །ཞེས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་རྣམས་ལ་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་བསྟན་པར་ བཤད་ཅིང་། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་མ་རྟོགས་པར་ཡང་ཤེས་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་རྟོགས་ལ། དེ་མ་རྟོགས་པར་ཡང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཉན་རང་དག་ལས་ ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས། གཟུང་དོན་རྟོག་པ་སྤོང་ཕྱིར་དང་། །འཛིན་པ་མི་སྤོང་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་ པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་རང་རྒྱལ་ལ་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་བཤད་ཅིང་། མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ། རང་རྒྱལ་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལ་དམིགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་ སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བཤད་ཅིང་། དེ་ལས་ཀྱང་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པ་མ་བསྟན་ལ། །ཆེར་འོས་སེམས་བསྐྱེད་སྤངས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག །ཅེས་པའི་ལུང་ལས་ནི། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྡེ་སྣོད་ལ་ཡང་བློ་མི་སྦྱོང་བས་གཟུང་མེད་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཡིན་དཔྱད་དགོས་པས་མཁས་པ་དག་གིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་ཅིག 1-806 སྔོན་ཆད་ཐེ་ཚོམ་ཙམ་ཡང་མ་ཞུགས་པར་སྣང་སྟེ། ཁོ་བོས་ནི་དོན་འདི་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བར་རྟོགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཉན་རང་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་ལ་མི་དམིགས་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སོགས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དག་ལས། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་འདི་སྙེད་ཅིག་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །འདི་ སྙེད་ཅིག་གིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་བསྟན་པ་ལས། ཉན་རང་ དག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་བཤད་པ་ཅི་ཞེ་ན། ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ནི་གཉིས་ཏེ། རྒྱུད་མ་སྨིན་པ་དང་སྨིན་པའོ། །དང་པོ་དག་གིས་སྟོན་པ་ལས་ཆོས་ཐོས་ ཙམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། དང་པོར་ལུང་ནོད་པ་དང་ཁ་འདོན་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱིས་ལུང་གི་ཆོས་ཐོས་པས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད། དེའ
【現代漢語翻譯】 從聽聞中生起思所生慧（bsam byung gi shes rab skye），從一心專注地修習所思之義中，爲了生起現證所修之真實智慧（yang dag pa'i ye shes skye ba'i phyir ro）。如《現觀莊嚴論》（རྒྱན། rgyan）中所說：『於此首先依于聽聞，如理作意生起，從如理作意中，真實義境之智慧亦生。』 此外，《解深密經》（དགོངས་འགྲེལ། dgongs 'grel）中說：『取之識極深且微細，一切種子如河流般流淌，若執著為我則不可行，此我未曾向孩童們展示。』這說明了阿賴耶識（ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས། kun gzhi'i rnam shes）未曾如實地向聲聞（ཉན་རང་། nyan rang）種性者展示。並且，若不證悟阿賴耶識，則不能證悟所知三自性（ཤེས་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ། shes bya ngo bo nyid gsum）之體性；若不證悟三自性，則不能證悟法無我（ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད། chos kyi bdag med）。因此，聲聞緣覺（ཉན་རང་དག། nyan rang dag）不能證悟法無我。 《現觀莊嚴論》中說：『為捨棄所取之分別，且不捨棄能取之故，如依處之珊瑚之路，應知為真實攝略。』這說明了緣覺（རང་རྒྱལ། rang rgyal）證悟所取無自性。在《攝阿毗達摩論》（མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས། mngon pa kun las btus）中說：『緣覺們以聲聞之律藏為對境，修習隨順於法之法。』但其中並未闡述所取無自性。經文中說：『更何況捨棄發心之眾生。』從這個教證來看，對於大乘（ཐེག་ཆེན། theg chen）的律藏也不修習，那麼證悟無所取的因是什麼呢？智者們應詳細辨析。 以前從未有過絲毫懷疑，但我認為此事極其困難。如果聲聞緣覺不以大乘的律藏為對境，那麼在《般若波羅蜜多經》（ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། shes rab kyi pha rol tu phyin pa）等大乘經典中，當宣說此法類時，『如是之比丘們，于無取中，諸漏心得解脫；如是之比丘們，于諸法中，獲得離塵垢之法眼清凈』，如此宣說一切法無自性之義，那麼聲聞緣覺們如何生起現證呢？聲聞緣覺的種性者有兩種：相續未成熟者和已成熟者。對於前者，僅僅從導師處聽聞佛法，並不能生起現證；首先，通過受持經文和誦讀等方式，聽聞經文之法，從而完全通達。
【English Translation】 Wisdom born of thought arises from listening, and in order to generate the correct wisdom that actualizes the object of meditation from meditating single-mindedly on the meaning of what has been thought. As it is said in the Ornament [for Clear Realization, Abhisamayalankara]: 'Here, first, based on listening, proper attention arises. From proper attention, the wisdom of the true object also arises.' Furthermore, in the Explanation of the Thought [Explication of the Thought Sutra, Samdhinirmocana Sutra]: 'The taking consciousness is deep and subtle. All seeds flow like a river. It is not right to conceive of it as self. This I have not shown to children.' This explains that the alaya consciousness [storehouse consciousness] was not shown as it is to those of the Hearer [Shravaka] and Solitary Realizer [Pratyekabuddha] lineages. Moreover, without realizing the alaya consciousness, one cannot realize the nature of the three natures of knowable objects; without realizing that, one cannot realize the selflessness of phenomena. Therefore, Hearers and Solitary Realizers do not realize the selflessness of phenomena. In the Ornament for Clear Realization, it says: 'In order to abandon the thought of the object of apprehension, and because the apprehension is not abandoned, the path like the coral of dependence should be known as truly summarized.' This explains that Solitary Realizers realize the lack of inherent existence of what is apprehended. In the Summary of Abhidharma [Compendium of Abhidharma, Abhidharmasamuccaya], it says: 'Solitary Realizers focus on the Hearer's Vinaya Pitaka and practice the Dharma that is in accordance with the Dharma.' But it does not explain the lack of inherent existence of what is apprehended. From the quote, 'What about beings who have abandoned the aspiration for enlightenment?' it is necessary to examine what is the cause of realizing the lack of apprehension, since they do not train their minds even in the Mahayana Pitaka. Therefore, the wise should analyze this. Previously, there was not even a slight doubt, but I realize that this matter is extremely difficult. If Hearers and Solitary Realizers do not focus on the Mahayana Pitaka, then in the Mahayana sutras such as the Perfection of Wisdom Sutra, when this category of Dharma is taught, 'So many monks, without taking, their minds are completely liberated from defilements; so many have obtained the Dharma eye, stainless, without stain, and completely pure in the Dharmas,' thus explaining the meaning of the lack of inherent existence of all Dharmas, then how do Hearers and Solitary Realizers generate clear realization? There are two types of individuals of the Hearer and Solitary Realizer lineages: those whose continuums are not mature and those whose continuums are mature. For the former, merely hearing the Dharma from the teacher does not cause clear realization to arise; first, by taking the scriptures and reciting them, etc., they become fully aware by hearing the Dharma of the scriptures.
ི་འོག་ཏུ་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ ལ་བརྟེན་ནས་ཐོས་པའི་དོན་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་བསམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསམས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་སྦྱོར་བ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་གོམས་པར་བྱས་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྒོམ་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ནས་རྣམ་གྲོལ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། 1-807 དེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་ནས་ཐོས་པ་སོགས་བྱེད་པས། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཉན་རང་གི་སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཡིན་པར་ བཤད་དོ། །རྒྱུད་སྨིན་པ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱིས་གོམས་པར་བྱས་པས་རྒྱུད་ཤིན་ཏུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ཚེ་འདིར་གཞན་ལ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པའི་ལུང་ཐོས་ པ་ཙམ་གྱི་རྐྱེན་ལས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐྱེས་ཤིང་གྲོལ་བ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྟོན་པའི་ལུང་ཐོས་པའི་རྐྱེན་ལས། ཁ་ཅིག་ནི་བདེན་བཞི་མི་རྟག་སོགས་ སུ་སྟོན་པའི་ལུང་ཐོས་པའི་རྐྱེན་ལས་རྣམ་གྲོལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་མདོ་སྡེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ན་དགེ་སློང་མང་པོས་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བཤད་ དོ། ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྟོན་པའི་ལུང་ལས་ཉན་ཐོས་དག་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་ན་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་མེད་པར་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ པར་བསྟན་པའི་མདོའི་དགོངས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་གི་བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །དང་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་རྐྱེན་གཞན་ལ་རག་ལས་པས་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་འབྱུང་བ་དང་། 1-808 སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མི་གནས་པ་དང་། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་དང་སེམས་ཅན་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཀུན་བཏགས་བཏགས་ པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། གཞན་དབང་རྐྱེན་གཞན་ལ་རག་ལས་པས་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ ཡིན་པས་དོན་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་ལས། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་དགོངས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་ ཉིད་ཀྱིས་མི་འབྱུང་བ་དང་། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་མེད་པ་དང་། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མི་གནས་པ་དང་། བྱིས་པས་བཟུང་བ་བཞིན་དུ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཀུན་བཏགས་པའི་ ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། གཞན་གྱི་དབང་ལ་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་ལ་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【現代漢語翻譯】 此後，依靠四種理智，如理如實地分析聽聞之義，從而生起思所生慧。之後，通過具備二種結合的方式，串習所思之義，從而生起證悟真實義的修所生智，獲得解脫。 如此之人，專注于聲聞乘藏，進行聽聞等。因此，就此而言，聲聞自宗的修習所緣是聲聞乘藏。 相續成熟者，在其他生世中通過聞思修三者串習，因此相續極為成熟，故在此生中，僅憑聽聞向他人宣說正法的教言，便能生起證悟並獲得解脫。其中，有些人因聽聞宣說無自性的教言，有些人因聽聞宣說四諦無常等的教言而獲得解脫。因此，當世尊宣說大小乘經藏時，許多比丘獲得解脫。 若從宣說一切法無自性的教言中，聲聞眾生生起證悟，則與彼等未證悟法無我相違。答：宣說無自性經的意趣有二：人無我之無自性與法無我之無自性。前者是指色等蘊，依賴於其他因緣，非由自性而生；剎那壞滅，不住于自性；不如凡夫所執之我與有情等之自性而成立。後者是指，遍計所執唯是假立，故無自性；依他起依賴於其他因緣而生，故生無自性；圓成實是空性之自性，故勝義無自性。《攝大乘論》中說：『從極廣大中，一切法無自性。』其意趣為何？謂非由自性而生，非有自體，不住于自性，以及不像凡夫所執那樣無相。又，于遍計所執之自性，無相自性；于依他起，生無自性；于圓成實，勝義無自性。
【English Translation】 Thereafter, by relying on the four types of reasoning, one properly and thoroughly analyzes the meaning of what has been heard, thereby generating the wisdom arising from contemplation. Following that, by familiarizing oneself with the meaning that has been contemplated through the means of the two-fold union, one generates the wisdom arising from meditation, which directly realizes the true meaning as it is, and attains liberation. Such a person focuses solely on the Hearer Vehicle's (Śrāvakayāna) collection of texts, engaging in hearing and so forth. Therefore, in this regard, the object of practice for the Hearers and Solitary Realizers (Pratyekabuddhas) is said to be the Hearer Vehicle's collection of texts. Those whose continuums are ripened, having familiarized themselves with hearing, contemplation, and meditation in other lifetimes, their continuums are extremely ripened. Therefore, in this life, merely by hearing the teachings that reveal the suchness of the Dharma to others, they generate realization and attain liberation. Among them, some attain liberation by hearing teachings that reveal the absence of inherent existence (niḥsvabhāvatā), while others attain liberation by hearing teachings that reveal the Four Noble Truths (catvāri āryasatyāni), impermanence (anitya), and so on. Therefore, when the Blessed One (Bhagavan) taught the Sutras of the Great and Small Vehicles, many monks are said to have attained liberation. If Hearers generate realization from teachings that reveal all phenomena as lacking inherent existence, it would contradict their lack of realization of the absence of self of phenomena (dharma-nairātmya). Answer: The intention of the Sutras that teach the absence of inherent existence is twofold: the absence of inherent existence of the self of persons (pudgala-nairātmya) and the absence of inherent existence of phenomena. The former refers to the aggregates (skandha) such as form (rūpa), which arise dependent on other conditions and not from their own nature; they are momentary and do not abide in their own nature; and they do not exist in the way that childish beings grasp them as the self, sentient beings, and so on. The latter refers to: the imputed (parikalpita) is merely an imputation, therefore it lacks inherent existence; the dependent (paratantra) arises dependent on other conditions, therefore it has no inherent arising; the thoroughly established (pariniṣpanna) is the nature of emptiness (śūnyatā), therefore it is ultimately without inherent existence. The Compendium of Abhidharma (Abhidharma-samuccaya) states: 'From the extremely vast, all phenomena are without inherent existence.' What is the intention? It is because they do not arise from their own nature, they do not have their own entity, they do not abide in their own nature, and they are without characteristics as grasped by childish beings. Furthermore, in the nature of the imputed, there is the absence of characteristic inherent existence; in the dependent, there is the absence of inherent arising; in the thoroughly established, there is the ultimate absence of inherent existence.
ཞེས་བཤད་ དོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་རྒྱུད་སྨིན་པ་དག་གིས་ནི་སྔོན་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཙམ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་པོ་རྟོགས་ཀྱི། 1-809 བློ་ཞན་པའི་ཕྱིར་དང་གོམས་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་གཉིས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ་དག་ལས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དག་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བ་མི་འགལ་བར་ བལྟའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བྱམས་ཆོས་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་དག་ནི་ཉན་རང་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་མི་བཞེད་ལ། རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཁོ་བོས་གོང་དུ་བསྙད་ པ་རྣམས་དཔྱིས་ཕྱིན་ཞིང་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ།། །། ༄། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་ལུགས། ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དག་ལ་ལེགས་ལྡན་འབྱེད་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་ཞི་བ་འཚོ་དཔོན་སློབ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཉན་རང་ ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་མེད་པར་བཞེད་པར་མངོན་ཡང་། སློབ་དཔོན་དེ་དག་གིས་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་རྟོགས་པར། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་གཞུང་ལས་བཤད་པས་ འཕགས་པའི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལུགས་ལ་འཕགས་པ་གསུམ་གྱི་མཉམ་བཞག་གི་རྟོགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་དབུ་མ་བསྟོད་པར། མཚན་མ་མེད་པར་མ་རྟོགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐར་པ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་དང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་བསྟེན་པའི། ། 1-810 ཐར་ལམ་ཁྱོད་ཉིད་གཅིག་པུ་སྟེ། །གཞན་ཞེས་བགྱི་བ་མ་མཆིས་ངེས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉན་རང་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་། རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་ཤེས་པར་ བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་པ་ནི་གལ་ཏེ་དེ་དག་གིས་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་རྟོགས་ན་བདག་ཏུ་འཁྲུལ་པའི་གཞི་མ་སྤངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ ལ་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་འདི་དག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་དག་ཁོ་ན་ལའོ་ཞེས་གསུངས་པས། ཕུང་པོ་ཉིད་བདག་གི་འཁྲུལ་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ རོ། །དེས་ན་ཕུང་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ངང་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་མི་ འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བར། ཇི་སྲིད་ཕུང་པོར་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་སྲིད་དེ་ལ་ངར་འཛིན་ཡོད། །ངར་འཛིན་པ་ལས་ཡང་ལས་ཏེ། །ལས་ལས་ཡང་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ཞེས་ གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཕུང་པོར་འཛིན་པ་ཙམ་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་
【現代漢語翻譯】 如是說。 對於那些具有聲聞種姓且根基成熟的人來說，由於他們先前已經習慣於僅僅對人無我進行修行，因此當（佛陀）開示一切法無自性時，他們首先證悟無自性。 由於他們智慧低下且沒有進行充分的修行，所以他們無法證悟第二種無自性（法無我）。因此，從開示無自性的經典中，聲聞能夠生起證悟，這並不矛盾。 如此說來，無著（Asanga）兄弟等隨慈氏（Maitreya）之教者，不認為聲聞和獨覺能夠證悟法無我。他們所持的理由，正如我上面所說的，是透徹且無誤的。 聖龍樹（Nāgārjuna）父子的宗派 追隨龍樹父子的人，如善逝（Śāntarakṣita）、蓮花戒（Kamalaśīla）、寂護（Śāntarakṣita）師徒等，雖然他們似乎認為聲聞和獨覺不能證悟法無我。但是，這些論師並沒有如實地理解龍樹的意旨，而是根據聖者月稱（Candrakīrti）的論著來解釋，這並非聖者的真實意圖。 因此，在聖龍樹的宗派中，三聖（聲聞、獨覺、菩薩）在等持中的證悟沒有差別，因為他們都證悟了一切法無自性。 如《中觀贊》（Catuhstava）中所說：『若未證悟無相法，汝說無有解脫事。』 『聲聞眾及諸獨覺，諸佛所應恒依止，解脫正道唯汝一，決定無有他道矣。』 聲聞和獨覺證悟諸法無自性，這一點應該通過理證和教證來理解。理證是，如果他們沒有證悟蘊無自性，那麼他們就無法斷除我執的根本。正如經文所說：『任何沙門或婆羅門，如果對「我」或「我所」進行如實的觀察，那麼他們所觀察的僅僅是這些近取蘊。』因此，蘊本身就是我執的根源。 因此，如果對蘊有執著，那麼我執自然會產生，從而導致業和煩惱的產生，因此他們無法從輪迴中解脫。 正如《寶鬘論》（Ratnávalī）中所說：『有蘊執持時，彼即有我執，有我執故業，有業故有生。』 如果我執不是僅僅從對蘊的執著中產生……
【English Translation】 Thus it is said. For those of the Śrāvaka lineage whose minds are mature, because they have previously become accustomed to merely the absence of a self of person, when the teaching of all dharmas as being without inherent existence is given, they first realize the absence of inherent existence. Because of their weak intellect and because they have not become accustomed to it, they do not realize the second one (absence of inherent existence of phenomena). Therefore, from the teachings on the absence of inherent existence, it is not contradictory that realization arises for the Śrāvakas. Thus, Asaṅga and his retinue, who follow the teachings of Maitreya, do not accept that Śrāvakas and Pratyekabuddhas realize the absence of inherent existence of phenomena. The reasons for this are those that I have stated above, which are thorough and without error. The system of the noble Nāgārjuna and his spiritual sons Those who follow Nāgārjuna and his spiritual sons, such as Śāntarakṣita, Kamalaśīla, and their disciples, appear to hold that Śrāvakas and Pratyekabuddhas do not realize the absence of inherent existence of phenomena. However, these teachers have not understood Nāgārjuna's intention as it is, but have explained it according to the treatises of the glorious Candrakīrti, which is not the intention of the noble one. Therefore, in the system of the noble Nāgārjuna, there is no difference in the realization of the three noble ones (Śrāvakas, Pratyekabuddhas, and Bodhisattvas) in meditative equipoise, because all of them realize that all dharmas are without inherent existence. As it is said in the Praise of the Transcendental (Catuhstava): 'Without realizing the signless, you have said there is no liberation.' 'The path to liberation that is necessarily followed by the Śrāvakas, the Pratyekabuddhas, and the Buddhas is only you; there is certainly no other.' That Śrāvakas and Pratyekabuddhas realize the absence of inherent existence of phenomena should be understood through reasoning and scripture. The reasoning is that if they do not realize that the aggregates are without inherent existence, then they will not have abandoned the basis for being mistaken about a self. As it is said in the scripture: 'Whatever śramaṇas or brahmins who truly observe a self or what belongs to a self, they only observe these aggregates of appropriation.' Therefore, the aggregates themselves are the basis for the delusion of a self. Therefore, if there is manifest clinging to the aggregates, then the clinging to a self will naturally arise, which will cause karma and afflictions to arise, and therefore they will not be liberated from saṃsāra. As it is said in the Precious Garland (Ratnávalī): 'As long as there is clinging to the aggregates, there will be clinging to a self. From clinging to a self comes karma, and from karma comes birth.' If clinging to a self does not arise merely from clinging to the aggregates...
གྱི། བདེ་བ་དང་རྟག་པ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། ཉན་རང་དག་གིས་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་སོགས་སུ་བསྒོམས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་ཀྱང་སྤངས་ནས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། 1-811 ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པས་ནི། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་དྲུང་ནས་འབྱིན་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀའང་ཕུང་པོའི་གནས་ལུགས་ལ་ཕྱིན་ ཅི་ལོག་ཏུ་གོལ་བའི་ལོག་ཤེས་སུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཕན་ཚུན་འཛིན་སྟངས་འགལ་ཡང་། ཕན་ཚུན་དྲུང་ནས་འབྱིན་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཕུང་པོའི་ རང་བཞིན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཞེན་པར་མ་གྲུབ་པ་ལྟར་གྱི་རྟག་བདེ་དང་སྡུག་མི་སྡུག་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པ་ལྟར། མི་རྟག་པ་སོགས་ཀྱི་ རང་བཞིན་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་སོགས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཕུང་པོའི་གནས་ལུགས་མ་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། གནས་ལུགས་མ་རྟོགས་པར་ ཡང་སྒྲིབ་པ་འཇོམས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས། གང་ཕྱིར་འདི་ན་དེ་ཉིད་ཤེས་ལས་དྲི་མ་མཐའ་དག་སེལ་བ་ནི། །ལྷུན་ལེན་གཞན་མེད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ རྫོབ་ཏུ་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་། རྟག་སོགས་སུ་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིན་པ་སྤང་གཉེན་དུ་རུང་ངོ་ཞེ་ན། 1-812 གལ་ཏེ་ཉན་རང་གི་ཕུང་པོ་འདི་དག་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ཏུ་མི་རྟག་པའོ་སྙམ་དུ་རྟོགས་ན། དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ ན་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་པར་རྟོགས་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་འདི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པའོ་སྙམ་དུ་རྟོགས་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕུང་པོ་རྟག་སོགས་སུ་མི་གནས་པ་ལྟར། མི་རྟག་ པ་སོགས་སུ་ཡང་དོན་ལ་མི་གནས་པས་སྤང་གཉེན་དུ་མི་རུང་བའི་ཐལ་བ་སོ་ན་འདུག་གོ །འོ་ན་མདོ་སྡེ་དག་ལས། དགེ་སློང་གཟུགས་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པ་ཡིན། བཙུན་པ་མི་རྟག་ པ་ལགས་སོ། །གང་མི་རྟག་པ་དེ་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན། བཙུན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་འདི་ནི་ངའོ་འདི་ ནི་ང་ཡིའོ། །འདི་ནི་ངའི་བདག་གོ་ཞེས་ལྟར་རུང་ངམ། བཙུན་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ལྔ་སྡེ་བཟང་པོ་ལ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པར་བཤད་པ་ཅི་ཞེ་ན། འདི་ དང་གཞན་ཡང་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་རྣམ་པར་ཆོས་བསྟན་པའི་མདོ་སྡེ་དག་ལས། གདུལ་བྱ་གང་དག་རྒྱུད་མ་སྨིན་པ་དེ་དག་གིས་ནི་གཟ
【現代漢語翻譯】 如果對快樂和永恒等事物持有顛倒的執著，就會產生輪迴。如果聲聞和緣覺通過觀修蘊的無常等性質，斷除了執著於我的因——業和煩惱，他們就能獲得解脫嗎？ 通過了悟蘊的無常等性質，並不能從根本上消除執著於我等煩惱的習氣，因為兩者都同樣是對蘊的實相產生顛倒錯覺的邪見。例如，貪慾和嗔恨雖然執著的方式相反，但並不能互相根除。同樣，蘊的自性既不是貪慾和嗔恨等所執著的那樣，也不是常樂我凈等所認為的那樣，也不是無常等所認為的那樣，因為它的自性是空性的。此外，執著于蘊的無常等性質，是不瞭解蘊的實相。不瞭解實相，就無法摧毀障礙。《入中論》中說：『因此，唯有如實知，方能消除一切垢，此外更無勝方便。』如果說，在世俗層面，蘊是無常和痛苦等，因此如此了悟並非顛倒，而執著于常等是顛倒，所以可以作為對治，這是否合理？ 如果聲聞和緣覺僅僅認為這些蘊在世俗層面是無常的，那麼他們必須了悟色等蘊在勝義諦中是無自性的，否則，他們認為蘊在世俗層面是無常的觀點就是矛盾的。如果認為蘊是無常的事物，那麼就像蘊在世俗層面不是常等一樣，在勝義諦中也不是無常等，因此不能作為對治，這種過失依然存在。那麼，在經部中說：『比丘，色是常還是無常？尊者，是無常。凡是無常的，是快樂還是痛苦？尊者，是痛苦。凡是無常、痛苦、變異之法，適合執著為這是我的，這是我所擁有的，這是我的自我嗎？尊者，不適合。』從這段經文可以看出，五比丘因此生起了聖妙的智慧，這又該如何解釋呢？這些以及其他經部中，凡是講到生滅之相的，都是爲了引導那些根器尚未成熟的眾生。
【English Translation】 If one has a reversed attachment to happiness and permanence, etc., then there is rebirth. If the Hearers and Solitary Realizers, by meditating on the aggregates as impermanent, etc., abandon the karma and afflictions that are the cause of grasping at self, will they be liberated? By realizing the aggregates as impermanent, etc., one cannot uproot the latent tendencies of afflictions such as grasping at self, because both are equally wrong views that are reversed about the nature of the aggregates. For example, although attachment and anger have opposite ways of grasping, they are not mutually uprooting. Likewise, the nature of the aggregates is not established as how attachment and hatred, etc., grasp it, nor is it established as the nature of permanence, happiness, purity, and self, etc. It is also not established as the nature of impermanence, etc., because it is empty of inherent existence. Furthermore, grasping the aggregates as impermanent, etc., is not understanding the nature of the aggregates. Not understanding the nature does not destroy obscurations. As it says in the Entering the Middle Way: 'Because in this, only knowing thatness eliminates all stains; there is no other way to take hold of.' If, conventionally, the aggregates abide as impermanent and suffering, etc., therefore realizing them as such is not reversed, and grasping at permanence, etc., is reversed, so it is suitable as an antidote, is that reasonable? If the Hearers and Solitary Realizers merely realize that these aggregates are impermanent only conventionally, then they must realize that the aggregates of form, etc., are without inherent existence ultimately, otherwise, their realization of them as conventional is contradictory. If one realizes that these aggregates are impermanent things, then just as the aggregates do not abide as permanent, etc., conventionally, they also do not abide as impermanent, etc., ultimately, so the fault of not being suitable as an antidote remains. Then, what about the fact that in the sutras it says: 'Bhikkhus, is form permanent or impermanent? Venerable sir, it is impermanent. That which is impermanent, is it happiness or suffering? Venerable sir, it is suffering. That which is impermanent, suffering, and subject to change, is it suitable to regard as 'This is mine, this is what I own, this is my self'? Venerable sir, it is not suitable.' From this it is explained that the five excellent ones generated noble wisdom? These and other sutras that teach the aspects of arising and ceasing are for guiding those trainees whose minds are not yet mature.
ུགས་སོགས་དོན་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་རྟོགས་ནས་རྟག་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་ཞིང་རྒྱུད་སྨིན་པའི་བྱ་བ་ཙམ་བྱེད་དེ། 1-813 རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག །དགོས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཤེས་པས་འཇིག་པ་ཤེས། །འཇིག་པ་ཤེས་པས་མི་རྟག་ཤེས། །མི་རྟག་ཉིད་ལ་འཇུག་ཤེས་པས། ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་སྟོང་པ་ཉིད་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་གིས་ནི། སྐྱེ་འཇིག་གི་རྣམ་པར་ཆོས་སྟོན་པ་ལས་ཀྱང་རང་བཞིན་ མེད་པའི་དོན་རྟོགས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་རུང་གི རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་དང་ བཅས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་དབུ་མ་རྩ་བར། གང་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་བར་འགྱུར། །གང་ལ་སྟོང་ཉིད་མི་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་ མ་ཡིན། །ཞེས་དང་། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་ཡོད་མ་ཡིན། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་གང་དེ་སྟོང་པར་བཤད། །གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་ཤེས་དེ་བག་ཡོད་ཡིན། ། ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཉན་རང་དག་ནི་ཐེག་པ་དམན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་དམིགས་ནས་ཐོས་བསམ་བྱེད་ཅིང་། དེ་ལས་ཀྱང་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཉན་རང་དག་གིས་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ཞེ་ན། 1-814 མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ལས་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་སོགས་དང་། གཟུགས་རྟག་པའམ་ མི་རྟག་པ་ཡིན། བཙུན་པ་མི་རྟག་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དངོས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་བར་མཛད་ནས་ཤུགས་ལ་རང་བཞིན་མེད་ པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། དབུ་མ་རྩ་བར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་གང་ཞིག སླུ་བ་དེ་ནི་རྫུན་ཞེས་གསུངས། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སླུ་བའི་ཆོས། །དེས་ན་དེ་དག་བརྫུན་པ་ཡིན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ དེ་གསུངས་པ། །སྟོང་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་དངོས་སུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་དངོས་དང་དངོས་མེད་པ། །མཁྱེན་པས་ཀ་ཏ་ ཡ་ན་ཡི། གདམས་ངག་ལས་ནི་ཡོད་པ་དང་། །མེད་པ་གཉིས་ཀའང་དགག་པར་མཛད། །ཅེས་དང་། ཐེག་པ་ཆེ་ལས་སྐྱེ་མེད་བསྟན། །གཞན་གྱི་ཟད་པ་སྟོང་པ་ཉིད། །ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་ནི། ། གཅིག་པས་དེ་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ནི་ཉན་རང་གིས་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ག
【現代漢語翻譯】 認識到蘊等事物具有生滅的自性，從而捨棄對常等顛倒顯現的執著，僅僅做成熟相續的行持。 1-813 《六十正理論》中說：『生和滅，是爲了需要的目的而宣說的。瞭解生就能瞭解滅，瞭解滅就能瞭解無常。瞭解進入無常，也能證悟法的規律。』 這就是所說的內容。先前串習空性，其習氣完全成熟的人，從宣說生滅之相的法中也能證悟無自性的意義。生和滅只能安立於緣起、無自性上，因為自性變成其他是不合理的，所以不是有自性的。正如《中觀根本慧論》中所說：『對於誰，空性是可能的，對於他，一切都是可能的。對於誰，空性是不可能的，對於他，一切都是不可能的。』 以及 『由因緣所生者，即說彼為非生，彼無有生性。緣彼而生者，我說即是空。若人知空性，是人不放逸。』 這就是所說的內容。如果聲聞、緣覺專注于小乘的論藏進行聽聞、思考，並且其中也沒有宣說諸法無自性，那麼聲聞、緣覺如何能證悟諸法無自性呢？ 1-814 並非如此，因為聲聞的論藏中也宣說了無自性的意義。如何宣說呢？在一些經典中說，從無明緣行等，以及『色是常還是無常？尊者，是無常。』等等，直接闡明了生滅等世俗的相狀，從而間接宣說了無自性的意義。正如《中觀根本慧論》中所說：『世尊說，任何法是欺騙性的，那就是虛妄。一切行都是欺騙性的法，因此它們是虛假的。世尊宣說這些，是爲了完全闡明空性。』 經典中有些是直接宣說無自性的意義，例如：『世尊以智慧了知有和無，在迦旃延的教誨中，否定了有和無兩種。』 以及『大乘經典中宣說了不生，其他是滅盡的空性。瞭解滅盡和不生，因為相同，所以請安忍。』 這些是聲聞、緣覺證悟諸法無自性的聲聞論藏。
【English Translation】 Recognizing that phenomena such as aggregates (skandhas) have the nature of arising and ceasing, thereby abandoning attachment to the distorted appearances of permanence, etc., and merely engaging in activities that ripen the continuum. 1-813 The Sixty Stanzas on Reasoning states: 'Arising and ceasing are taught for the sake of a purpose. Knowing arising, one knows ceasing. Knowing ceasing, one knows impermanence. Knowing how to engage with impermanence, one will also realize the nature of phenomena.' This is what is being said. Those who have fully ripened the habit of familiarizing themselves with emptiness in the past can realize the meaning of no self-nature even from teachings that explain the aspects of arising and ceasing. Arising and ceasing are only suitable for dependent origination, which is without self-nature, because it is unreasonable for self-nature to change into something else; therefore, it is not for something with self-nature. As stated in the Root Verses on the Middle Way: 'For whom emptiness is possible, for him everything is possible. For whom emptiness is not possible, for him nothing is possible.' And: 'That which arises from conditions is unarisen. It does not have the nature of arising. That which depends on conditions is said to be empty. He who knows emptiness is diligent.' This is what is being said. If the Hearers (Śrāvakas) and Solitary Realizers (Pratyekabuddhas) focus on the collections of the Lesser Vehicle (Hīnayāna) for listening and contemplation, and even within that, the selflessness of phenomena is not taught, then how can the Hearers and Solitary Realizers realize the selflessness of phenomena? 1-814 It is not so, because the meaning of selflessness is also taught in the collections of the Hearers. How is it taught? In some texts, it is said that from ignorance arises action, and so on, and 'Is form permanent or impermanent? Venerable one, it is impermanent.' and so on. By explicitly clarifying the conventional aspects of arising and ceasing, etc., the meaning of selflessness is implicitly taught. As stated in the Root Verses on the Middle Way: 'The Blessed One said that any phenomenon that is deceptive is false. All conditioned phenomena are deceptive, therefore they are false. The Blessed One spoke of these in order to fully proclaim emptiness.' In some texts, the meaning of selflessness is explicitly taught, as in: 'The Blessed One, knowing existence and non-existence, in the instruction to Kātyāyana, negated both existence and non-existence.' And: 'In the Great Vehicle, non-arising is taught. The exhaustion of others is emptiness. Knowing exhaustion and non-arising, because they are the same, therefore please be patient.' These are the collections of the Hearers through which the Hearers and Solitary Realizers realize the selflessness of phenomena.
ྱི་ལུང་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུང་གི་ཁུངས་ཀྱང་ཡོད་དེ། 1-815 ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སློབ་པར་ འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སོགས་གསུངས་ཤིང་། འཕགས་པ་བསྡུས་པ་ལས་ཀྱང་། གང་དག་བདེ་གཤེགས་ཉན་ཐོས་འགྱུར་བར་བྱ་སྙམ་དང་། །རང་སངས་རྒྱས་དང་ དེ་བཞིན་ཆོས་རྒྱལ་འགྱུར་འདོད་པ། །བཟོད་པ་འདི་ལ་མ་བརྟེན་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། །དཔེར་ན་ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་འགྲོ་ངོགས་མི་མཐོང་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལས་ཀྱང་། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་རྒྱལ་པོའི་བུ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ནི་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་བྱིན་གྱིས་བློན་པོའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་ གྱིས་གནོན་གྱི། རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་དེ་ནར་སོན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རང་གི་བློའི་སྟོབས་སྐྱེས་པས་བློན་པོའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་ འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་གྱི་རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། 1-816 བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བདུན་པ་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་ལ་གནས་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་ འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུང་འདིས་ནི་ཉན་རང་རྣམས་ལ་ཡང་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་གསལ་པོར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ སེམས་དཔས་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉན་རང་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་རང་ དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་ཀྱང་ཤེས་སྒྲིབ་ཟད་པར་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོར་ཐོས་བསམ་གྱིས་རྒྱས་པར་གཏན་ལ་མ་ཕབ་པའི་ཕྱིར་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་སྒོམ་བྱུང་གིས་ཡུན་རིང་དུ་ གོམས་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་སྒྲིབ་གཏན་མི་སྤོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་རྩ་བར་གྱུར་པའི་ཕུང་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ ལས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། 1
【現代漢語翻譯】 此外，在聖教中也有記載。大乘聖教的來源也有， 在《般若波羅蜜多》（Prajñāpāramitā，智慧到彼岸）中也說：『想要在聲聞（Śrāvaka，聽聞佛法者）地學習的人，也應當學習《般若波羅蜜多》。想要在獨覺（Pratyekabuddha，獨自覺悟者）地學習的人，也應當學習《般若波羅蜜多》』等等。在《聖集經》中也說：『凡是想要成為如來（Tathāgata，如實而來者）的聲聞，以及想要成為獨覺和如來法的君主的人，如果不依賴這個忍（Kṣānti，忍耐），就無法獲得。例如，就像在彼岸無法看到此岸一樣。』 在《聖十地經》中也說：『諸位佛子們，例如，生於國王家族的王子，具有國王的名號，僅僅是出生就能壓倒所有大臣的集會，而不是通過自己智慧的力量來辨別。當他長大成人時，由於自己智慧的力量增長，就能遠遠超過大臣們所做的一切。諸位佛子們，菩薩（Bodhisattva，覺悟有情）僅僅是生起菩提心（Bodhicitta，覺悟之心）的瞬間，就能以殊勝的意樂壓倒所有的聲聞和獨覺，而不是通過自己智慧的力量來辨別。 安住于這第七地的菩薩，由於安住于了知自己境界的殊勝，就能遠遠超過聲聞和獨覺所做的一切。』 這段聖教清楚地表明，聲聞和獨覺也證悟到法無自性（Dharmā-niḥsvabhāvatā，諸法無獨立自性），如果不是這樣，那麼初發心的菩薩也會以智慧的力量壓倒聲聞和獨覺，因為他們沒有證悟到法無自性，而菩薩卻證悟了。聲聞和獨覺雖然證悟到法無我（Dharmā-nairātmya，諸法無我），但並沒有完全斷除所知障（Jñeyāvaraṇa，對所知事物的障礙），因為他們最初沒有通過聽聞和思考來廣泛地確定，然後在之後也沒有通過修所生慧（Bhāvanā-maya prajñā，由禪修產生的智慧）長時間地串習。 但也不是完全沒有斷除所知障，因為他們已經斷除了作為煩惱障（Kleśāvaraṇa，煩惱的障礙）根本的對蘊（Skandha，構成要素）的執著。 如果聲聞的律藏（Vinaya，戒律）也宣說了法無我，那麼與大乘（Mahāyāna，偉大的載具）有什麼區別呢？大乘中廣泛地宣說了法無我，以及菩薩的發心（Bodhicitta utpāda，發起菩提心），
【English Translation】 Moreover, it is also translated in the scriptures. There is also a source for the Mahāyāna scriptures. It is also said in the Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom): 'Those who wish to study in the Śrāvakabhūmi (the level of the Hearers) should also study the Prajñāpāramitā. Those who wish to study in the Pratyekabuddhabhūmi (the level of the Solitary Buddhas) should also study the Prajñāpāramitā,' and so on. It is also said in the Ārya Saṃgraha (Noble Collection): 'Those who wish to become Tathāgata (Thus-gone One) Hearers, and those who wish to become Solitary Buddhas and likewise Dharma Kings, cannot attain it without relying on this Kṣānti (Patience). For example, just as one cannot see the opposite shore from this shore.' It is also said in the Ārya Daśabhūmika Sūtra (Noble Ten Levels Sutra): 'O sons of the Victorious Ones, just as a prince born into a royal family, possessing the name of a king, merely by being born, overwhelms all the assemblies of ministers, not by discriminating with the power of his own intellect. When he grows up, due to the power of his own intellect arising, he far surpasses all the actions of the ministers. O sons of the Victorious Ones, as soon as a Bodhisattva (Enlightenment Being) generates Bodhicitta (the Mind of Enlightenment), he overwhelms all the Hearers and Solitary Buddhas with the greatness of his superior intention, not by discriminating with the power of his own intellect. A Bodhisattva abiding in this seventh level, due to abiding in the greatness of knowing his own realm, far surpasses all the actions of the Hearers and Solitary Buddhas.' This scripture clearly shows that the Hearers and Solitary Buddhas also realize the Dharmā-niḥsvabhāvatā (lack of inherent existence of phenomena). If it were not so, then a Bodhisattva who has just generated the mind of enlightenment would also overwhelm the Hearers and Solitary Buddhas with the power of intellect, because they do not realize the lack of inherent existence of phenomena, while the Bodhisattva does. Although the Hearers and Solitary Buddhas realize the Dharmā-nairātmya (selflessness of phenomena), they do not completely abandon the Jñeyāvaraṇa (cognitive obscurations), because they have not initially established it extensively through hearing and thinking, and then have not practiced it for a long time through meditation-born wisdom. But it is not that they do not abandon the cognitive obscurations at all, because they have abandoned the clinging to the Skandhas (aggregates), which is the root of the Kleśāvaraṇa (afflictive obscurations). If the Vinaya (discipline) of the Hearers also teaches the selflessness of phenomena, then what is the difference between it and the Mahāyāna (Great Vehicle)? In the Mahāyāna, the selflessness of phenomena is taught extensively, as well as the generation of Bodhicitta (mind of enlightenment),
-817 ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། སྨོན་ལམ་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྟན་པས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བར། ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་དེ་ལས་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་དང་། །སྤྱོད་པ་ཡོངས་བསྔོ་མ་བཤད་དེས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ག་ལ་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ལ་གནས་པའི་དོན། ། མདོ་སྡེ་ལས་ནི་བཀའ་མ་བསྩལ། །ཐེག་པ་ཆེ་ལས་བཀའ་བསྩལ་པ། །དེ་ཕྱིར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ཐབས་སྙིང་ རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྲལ་བས་ནི་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བགྲོད་པར་བྱེད་ལ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཟིན་པ་ལས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་བགྲོད་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཉིད་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ཡིན་ཞིང་། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པ་ ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པ་ལས་རྣམ་པར་དབྱེའོ། །འཕགས་པ་ཀུན་གྱིས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོ་དབུ་མའི་ལམ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དབུ་མ་པར་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་དེ། 1-818 ཇི་སྐད་དུ་ཡང་། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། གང་བློ་ཡོད་དང་མེད་པ་ལས། །རྣམ་པར་འདས་ནས་མི་གནས་པ། །དེ་དག་གིས་ནི་རྐྱེན་གྱི་དོན། །ཟབ་མོ་དམིགས་མེད་རྣམ་པར་བསྒོམ། །ཞེས་དང་། ། རྩོད་མེད་ཕྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན། །དེ་དག་ལ་ནི་ཕྱོགས་ཉིད་མེད། །གང་རྣམས་ལ་ནི་ཕྱོགས་མེད་པ། །དེ་ལ་གཞན་ཕྱོགས་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཉན་རང་དག་དབུ་མ་པ་མ་ ཡིན་ན། རྟག་ཆད་གང་རུང་གི་མཐར་ལྷུང་བར་འགྱུར་ན། དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་ འབྱུང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་ན་ཡང་དབུ་མའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པ་འགལ་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དོན་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་ པ་ལས། གང་གིས་སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་དག །དབུ་མའི་ལམ་དུ་དོན་གཅིག་པར། །གསུང་པ་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། དབུ་མ་རྩ་བར། གང་ལ་ བརྟེན་ནས་གང་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་ཆད་མིན་རྟག་པ་མིན། །ཞེས་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གང་། །དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད། ། 1-819 དེ་ནི་བརྟེན་ནས་གདགས་པ་སྟེ། །དེ་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དབུ་མ་རྩ་བར། སངས་རྒྱས་འཇིག
【現代漢語翻譯】 此外，通過展示殊勝的方便，如波羅蜜多（pāramitā，到彼岸）、愿文和完全迴向等，也超越了聲聞乘。正如《寶鬘論》中所說：『菩薩的愿文和行持，以及完全迴向，聲聞乘中未曾宣說，如何能成為菩薩？安住于菩薩行持的意義，經典中未曾開示，唯有大乘中才開示，因此智者應受持。』因此，通達諸法無自性的智慧，若與方便——大悲心分離，則會趨向聲聞或獨覺的菩提；若被大悲心所攝持，則會趨向無上大菩提。因此，通達諸法無自性的智慧，是三乘聖者共同趨入的道路。大乘和小乘的差別，在於是否被髮心等方便所攝持。諸佛皆因通達遠離一切戲論、甚深的中觀之道——緣起，而成為中觀行者，因此並無差別。 正如《六十正理論》中所說：『從有無的分別中解脫，不住于任何一方，他們將甚深無緣的緣起之義，如是修習。』以及『具有無諍自性者，他們沒有任何偏頗。對於沒有任何偏頗者，哪裡會有他方呢？』如果聲聞和獨覺不是中觀行者，就會墮入常斷二邊的任何一邊，這也不合理。因為他們沒有通達緣起的真如。如果通達緣起的真如，卻說沒有通達中觀的真如，這也是矛盾的。因為緣起的意義本身就是中觀之道。正如《七十空性論》中所說：『以宣說空性與緣起，中觀之道義相同的，無與倫比的佛陀，我向您頂禮。』以及《中觀根本慧論》中說：『以何為緣而生起，它並非就是那（因），亦非與那（因）相異，因此非常亦非斷。』以及『緣起即是空性，是假名安立，它即是中觀之道。』 此外，《中觀根本慧論》中說：『諸佛毀滅世間相續，
【English Translation】 Furthermore, it surpasses the Śrāvakayāna (Hearer Vehicle) by demonstrating special methods such as pāramitā (perfections, going to the other shore), aspiration prayers, and complete dedication. As it is said in the Ratnāvalī (Precious Garland): 'The aspiration prayers and conduct of Bodhisattvas, and the complete dedication, are not taught in the Śrāvakayāna. How could one become a Bodhisattva? The meaning of abiding in Bodhisattva conduct is not taught in the Sūtras, but only in the Mahāyāna. Therefore, the wise should uphold it.' Therefore, the wisdom that realizes the absence of inherent existence of phenomena, if separated from the method of great compassion, leads to the enlightenment of Hearers or Solitary Realizers. If it is grasped by great compassion, it leads to the unsurpassed great enlightenment. Therefore, the wisdom that realizes the absence of inherent existence of phenomena is the single path traversed by all the noble individuals of the three vehicles. The difference between the Great and Small Vehicles lies in whether or not they are grasped by methods such as the generation of bodhicitta (mind of enlightenment). All Buddhas are also not different as Madhyamikas (Middle Way practitioners) because they realize the profound Middle Way of dependent origination, which is free from all extremes. As it is said in the Sixty Stanzas of Reasoning: 'Having completely transcended existence and non-existence, not abiding in either, they meditate on the profound, aimless meaning of conditions.' And, 'Those who possess the nature of being free from contention have no bias. For those who have no bias, where is there another side?' If Hearers and Solitary Realizers are not Madhyamikas, they would fall into either extreme of permanence or annihilation, which is not reasonable. Because they would not have realized the suchness of dependent origination. And if they realize the suchness of dependent origination, it is contradictory to say that they have not realized the suchness of the Middle Way. Because the meaning of dependent origination itself is the Middle Way. As it is said in the Seventy Stanzas on Emptiness: 'To the Buddha who unequaledly taught that emptiness and dependent origination have the same meaning as the Middle Way, I pay homage.' And in the Mūlamadhyamakakārikā (Fundamental Verses on the Middle Way): 'That which arises dependently on something, is neither the same as that (cause), nor different from that (cause). Therefore, it is neither permanent nor annihilated.' And, 'Dependent origination is explained as emptiness; it is a designation based on dependence; it is the Middle Way.' Furthermore, in the Mūlamadhyamakakārikā: 'The Buddhas destroy the continuum of the world,'
་རྟེན་མགོན་རྣམས་ཀྱིས། །བསྟན་པ་བདུད་རྩིར་གྱུར་པ་དེ། །དོན་གཅིག་མ་ ཡིན་ཐ་དད་མིན། །རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པ་མིན། །ཞེས་དང་། གང་དང་བདག་དང་དངོས་རྣམས་ལ། །དེ་བཅས་ཉིད་དང་ཐ་དད་པར། །སྟོན་པ་དེ་དག་བསྟན་དོན་ལ། །མཁས་སོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བར་ཡང་། འཇིག་རྟེན་གྲངས་ཅན་འུག་ཕྲུག་པ། །གོས་མེད་བཅས་སོགས་གལ་ཏེ་ཞིག །ཡོད་མེད་འདས་པ་སྨྲ་ན་དྲིས། །དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི། །བསྟན་ པ་འཆི་མེད་ཡོད་མེད་ལས། །འདས་པ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ། །ཆོས་ཀྱི་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་གྱིས། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་རྟག་ཆད་སྤངས་པ་དབུ་མའི་ལམ་དུ་བསྟན་པས། བསྟན་པ་ ལ་ལེགས་པར་ཞུགས་པའི་འཕགས་པ་ཀུན་ཀྱང་དབུ་མའི་ལམ་ལ་གནས་པར་ཆེས་གསལ་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་བསྟན་པ་ལ་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ བས་ན་དབུ་མ་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་དོན་གཅིག་ཏུ་བསམས་ནས་ཉན་རང་གི་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ཀྱང་དབུ་མ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི། རི་བོང་གི་ཅལ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་ཟད་དོ། ། 1-820 དབུ་མ་པའི་ལུགས་སུ་མ་ཟད་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་འོག་མ་དག་གི་ལུགས་ལ་ཡང་། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ལུགས་ཀྱི་རྟག་ཆད་སྤངས་པ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་གནས་ པར་འདོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྟག་ཆད་སྤངས་པ་དབུ་མའི་ལམ་སྟོན་པས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རང་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ ལོག་པར་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་དང་། འཕགས་པ་ཀུན་ཀྱང་བསྟན་པ་ལ་ལེགས་པར་ཞུགས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཆོས་ལ་རྟག་ ཆད་སྤོང་ཚུལ་དང་། གང་ཟག་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་ལ། དང་པོ་ལ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་སྤྱི་དང་། ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་སྡེ་པ་གཉིས་པོ་ དག་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐར་མི་ལྷུང་བར་འདོད་དེ། འདི་ནི་ རྒྱུ་འབྲས་སྤྱི་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ལོ། །དགེ་སྡིག་གི་ལས་རྣམས་བྱས་མ་ཐག་རང་གི་ངོ་བོ་འཇིག་པས་རྟག་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་དེའི་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པས་རྣམ་སྨིན་ཆུད་མི་ཟ་བས་ཆད་པའི་མཐར་མ་ལྷུང་བར་འདོད་ཅིང་། 1-821 མདོ་སྡེ་པ་དག་རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ས་བོན་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་ཤིང་། དེས་མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་སྨིན་འབྱིན་པས་ཆད་པའི་མཐར་མ་ ལྷུ
【現代漢語翻譯】 『諸佛怙主曾說，佛法甘露，非一非異，非常非斷。』又說：『對於事物、自我和實體，以及與之相關或相異的事物，那些自認為精通教義的人，實際上並不理解。』正如《寶鬘論》中所說：『世間的數論派和貓頭鷹之子，以及裸體派等，如果他們談論存在、不存在和超越，就應該質問他們。因此，佛陀的教義超越了生死存滅，被稱為深奧，是佛法的精髓。』等等，佛陀的意旨在於闡明遠離常斷二邊的中道。因此，所有善入佛法之道的聖者都安住于中道，這一點非常清楚。否則，他們就不算是真正進入了佛法。因此，將中觀派和大乘派視為一體，即使理解了聲聞和緣覺的法無自性，也不能自稱為中觀派，這就像追逐兔子的叫聲一樣，只是徒勞地追逐聲音而已。 不僅是中觀派，其他宗派的論師也認為，三乘的一切聖者都安住于各自宗派遠離常斷二邊的中道。因為佛陀的教義是闡明遠離常斷的中道，所以它超越了其他教義。而且，他們也聲稱自己的宗派與佛陀的教義完全一致，所有聖者也都認為自己已經很好地進入了佛法。那麼，各宗派的論師是如何遠離常斷二邊的呢？這可以分為對法遠離常斷和對補特伽羅遠離常斷兩種情況。前者又可以分為對一般因果關係和對業果關係的遠離常斷兩種情況。對於前一種情況，有部宗和經部宗都認為，內外諸法都是剎那生滅的，並且會產生與因相符的果，因此不會落入常斷二邊。這是對一般因果關係遠離常斷的闡釋。對於業果關係，有部宗認為，善惡之業一旦造作，其自性立即消失，因此不是常。但由於其相續不斷，所以不會失去果報，因此不會落入斷邊。 經部宗則認為，會產生與自身相符之果的種子，會產生一種轉變的特性，這種特性會在未來產生果報，因此不會落入斷邊。
【English Translation】 'The protectors have said that the nectar of the teachings is neither one nor different, neither permanent nor impermanent.' And: 'Those who think they are skilled in the meaning of the teachings, regarding things, self, and entities, as being with or different from them, do not understand the meaning of the teachings.' As it is said in the 'Precious Garland': 'If the numerologists and owlets of the world, and the naked ones, etc., speak of existence, non-existence, and transcendence, they should be questioned. Therefore, the teachings of the Buddhas are beyond death and immortality, existence and non-existence, called profound, and should be regarded as the essence of the Dharma.' Etc. The intention of the Buddhas is to show the Middle Way, abandoning permanence and annihilation. Therefore, it is very clear that all noble ones who have well entered the teachings abide in the Middle Way. Otherwise, they would not have well entered the teachings. Therefore, to think of the Madhyamikas and the Mahayanists as one, and to say that even if one understands the selflessness of the Hearers and Solitary Realizers, one is not a Madhyamika, is merely following after the sound, like the call of a rabbit. Not only in the Madhyamika system, but also in the systems of the lower schools of tenets, all the noble ones of the three vehicles are considered to abide in the Middle Way, abandoning permanence and annihilation according to their own systems. This is because the teachings of the Buddhas, which show the Middle Way abandoning permanence and annihilation, are superior to others, and because they claim that their own tenets are not contrary to the teachings of the Buddhas, and because all the noble ones are considered to have well entered the teachings. How do the proponents of tenets abandon permanence and annihilation? There are two ways: abandoning permanence and annihilation in relation to phenomena, and abandoning permanence and annihilation in relation to individuals. The first can be further divided into abandoning permanence and annihilation in relation to general cause and effect, and abandoning permanence and annihilation in relation to the relationship of karma and its result. In the first case, both the Vaibhashikas and the Sautrantikas believe that external and internal objects are destroyed in an instant, and that a result that is in accordance with the cause arises, so they do not fall into the extremes of permanence and annihilation. This is how they abandon permanence and annihilation in relation to general cause and effect. In relation to karma and its result, the Vaibhashikas believe that as soon as virtuous and non-virtuous actions are done, their nature is destroyed, so they are not permanent. But because their continuum is connected, the ripening is not wasted, so they do not fall into the extreme of annihilation. The Sautrantikas believe that a seed that produces a result that is in accordance with itself arises with a special characteristic of transforming the continuum, and this will produce the ripening in the future, so they do not fall into the extreme of annihilation.
ང་བར་འདོད་དེ། དེ་ནི་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ལོ། །གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་འཇིག་ལྟའི་ཡུལ་གྱི་བདག་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གང་དུ་ཡང་ མ་གྲུབ་པར་འདོད་པས་གང་ཟག་གི་ཡུལ་ལ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་སྤོང་ཞིང་། མཐའ་བྲལ་གྱི་དོན་དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འདོད་དོ། །རྣམ་རིག་པ་ དག་གཟུང་འཛིན་དུ་ཀུན་བཏགས་པའི་ཀུན་བཏགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའི་མཐར་མ་ལྷུང་ལ། གཞན་དབང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་དོན་དམ་པར་རྫས་སུ་ཡོད་པས་ ཆད་པའི་མཐར་མ་ལྷུང་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་འབྲས་སྤྱི་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ལོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་དབུས་མཐར། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ ནི་འདི་ལ་ཡོད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་འདི་ཡོད་དོ། །ཡོད་པས་མེད་པས་ཡོད་པས་ན། །འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། ལས་བྱས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ལ། 1-822 རང་འགགས་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་བཞག་པས་དེ་ལས་ཕྱིས་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་ཆད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ལོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་གཞན་གྱིས་ཀུན་བཏགས་པའི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་ཆོས་ཙམ་དུ་ ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་གང་ཟག་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་བའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་བྱང་སེམས་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐའ་བྲལ་གྱི་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ལ། ཉན་རང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ གང་ཟག་གི་ཡུལ་ལ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་སོ། །དབུ་མ་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ཡིན་ན་འབྲས་བུའི་དུས་ན་རྒྱུ་མ་འགགས་པས་རྟག་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་ཡིན་ན་ འབྲས་བུ་དོན་གཞན་ཡོད་ན་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཉེས་པ་སྤོང་མི་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་བ་གླང་ཡོད་པས་རྟ་མ་ཤི་བར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འབྲས་བུའི་དུས་ན་རྒྱུ་ཆད་པར་འགྱུར་ ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མེད་པས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་མ་ལྷུང་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་། གང་ལ་བརྟེན་ནས་གང་བྱུང་བ། །ཞེས་སོགས་སྔར་དྲངས་པ་ལྟར་རོ། །འདི་ནི་ཐ་སྙད་དུ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ལོ། ། 1-823 གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་ན་རྣམ་པ་གཞན་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ན། ཡང་དག་པར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་མི་རྟག་གང་དུ་ཡང་དཔྱད་དུ་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡང་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དག །སྟོང་ཕྱིར་རྟག་ལ་སོགས་ལྟ་བ། གང་དང་གང་དུ་གང་ལས་ནི། །ཅི་ལས་ཀུན་ ཏུ་འབྱུང་བར་འ
【現代漢語翻譯】 我想斷除常斷二邊，這是在因果關係上避免常斷二見的途徑。因為在二者之中，都沒有作為實有自性的我存在，所以無論常或無常都無法成立，因此在人我的領域中避免了常斷二邊。所有這些離邊的意義，都是三乘（梵文：Triyāna，指聲聞乘、緣覺乘、菩薩乘）的聖者們所證悟的。唯識宗認為，在能取和所取上假立的遍計所執（梵文：Parikalpita），其自性是不成立的，因此不會墮入常邊。而依他起（梵文：Paratantra）的不清凈分別，在勝義諦中是實有的，因此不會墮入斷邊。這是在因果總體上避免常斷二見的途徑。正如《中邊分別論》中所說：『非真似現唯心有，於此二性皆非有，空性於此亦現有，此于彼亦常非無。以有非有及有故，是則名為中道性。』因為業在造作之後立即消失，所以不是常。但與此同時，與業相符的結果的種子被放置在阿賴耶識（梵文：Ālayavijñāna）中，因此之後會根據因緣產生結果，所以不是斷。這是在因果關係上避免常斷二見的途徑。蘊（梵文：Skandha）不具有由他假立的我的特徵，因此不是常。但蘊僅僅作為法存在，因此不是斷。這是在人我上避免常斷二見的途徑。對此，菩薩聖者們證悟一切離邊，而聲聞和緣覺聖者們則證悟在人我的領域中遠離常斷二邊。中觀派認為，如果因和果是同一的，那麼在果的時候因沒有滅，就會變成常。如果是其他的，那麼果如果是其他的東西，就無法避免斷滅的過失。例如，因為有牛，所以馬不會不死。因此，如果果的時候因滅了，那麼因和果既不是同一也不是其他的，因此不會墮入常斷二邊。正如之前引用的：『由彼生於彼』等等。這是在世俗諦中避免常斷二見的途徑。 如果事物稍微具有自性，那麼由於不可能有其他形態，就會變成常或無常。但事實上，事物根本不具有任何自性，因此無論常或無常都無法進行分析。正如所說：『又諸所有一切物，空故常等諸邪見，于誰何處何因緣，何故而能有所生。』
【English Translation】 I wish to abandon the extremes of permanence and annihilation, which is the way to avoid the views of permanence and annihilation in the context of cause and effect. Because in both, there is no self-nature of a self that is the object of the view of destruction, so neither permanence nor impermanence can be established. Therefore, in the realm of the person, the extremes of permanence and annihilation are avoided. All these meanings of being free from extremes are realized by all the noble ones of the three vehicles (Sanskrit: Triyāna, referring to the Śrāvakayāna, Pratyekabuddhayāna, and Bodhisattvayāna). The Mind-Only school believes that the completely imputed (Sanskrit: Parikalpita), which is falsely imputed on the grasper and the grasped, its self-nature is not established, so it does not fall into the extreme of permanence. And the other-dependent (Sanskrit: Paratantra) impure conceptualization is truly existent in ultimate truth, so it does not fall into the extreme of annihilation. This is the way to avoid permanence and annihilation in the overall cause and effect. As it is said in the Madhyāntavibhāga: 'The unreal appearance is only mind; In it, both natures are not present; Emptiness is also present in it; This is also always not absent in that. Because of existence, non-existence, and existence; This is called the Middle Way.' Because the action disappears immediately after it is done, it is not permanent. But at the same time, the seed of the result that is in accordance with the action is placed in the Ālayavijñāna (Sanskrit: Ālayavijñāna), so later the result will arise according to the conditions, so it is not annihilation. This is the way to avoid permanence and annihilation in the context of cause and effect. The aggregates (Sanskrit: Skandha) do not have the characteristic of a self that is imputed by others, so it is not permanent. But the aggregates exist only as dharmas, so it is not annihilation. This is the way to avoid permanence and annihilation in the person. To this, the noble Bodhisattvas realize all freedom from extremes, while the noble Śrāvakas and Pratyekabuddhas realize the freedom from the extremes of permanence and annihilation in the realm of the person. The Madhyamaka school believes that if the cause and the result are the same, then at the time of the result, the cause has not ceased, so it will become permanent. If it is other, then if the result is something else, it will not be able to avoid the fault of annihilation. For example, because there is a cow, the horse will not not die. Therefore, if the cause ceases at the time of the result, then the cause and the result are neither the same nor other, so it does not fall into the extremes of permanence and annihilation. As quoted before: 'From that, it arises from that,' and so on. This is the way to avoid permanence and annihilation in conventional truth. If things have a little bit of self-nature, then because it is impossible to have other forms, it will become permanent or impermanent. But in fact, things do not have any self-nature at all, so neither permanence nor impermanence can be analyzed. As it is said: 'Also, all things, Because of emptiness, all wrong views such as permanence, In whom, where, for what reason, Why can anything arise at all?'
གྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འདི་ནི་དོན་དམ་པར་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ཏེ། དེ་དག་ནི་རྒྱུ་འབྲས་སྤྱི་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ལས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད། །རྟག་པར་ འགྱུར་བར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ལས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་རྟག་པར་འགྱུར་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་མེད་པས་མ་སྐྱེས་ལ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ འགག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འགག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འགགས་པའི་ལས་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་འགལ་བས་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆུད་ཟོས་པའམ་ཆད་ པའི་མཐར་ལྷུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཕྱིར་ལས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད། །འདི་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་དེའི་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་མ་འགགས་པ། །དེ་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། 1-824 དེ་ནི་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ལ་རྟག་ཆད་སྤོང་ཚུལ་ལོ། །རང་བཞིན་གྱི་སྡེ་པ་དག་གིས་ཀུན་བཏགས་པའི་ཕུང་པོ་དང་གཅིག་དང་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བདག་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ མ་གྲུབ་པས་རྟག་པའི་མཐར་མ་ལྷུང་ལ། ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་གང་ཟག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཤིང་རྟ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ དུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡོད་པས་ཆད་པའི་མཐར་མ་ལྷུང་སྟེ། འདི་ནི་གང་ཟག་གི་ཡུལ་ལ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་སྤོང་ཚུལ་ལོ། །མཐའ་བྲལ་གྱི་དོན་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐེག་ པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་དེས་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞི་ཀ་ཡང་རང་གི་ལྟ་བ་ཀུན་རྟག་ཆད་སྤངས་པ་དབུ་མའི་ལམ་ དུ་འདོད་ཀྱང་། དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ན་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐར་ལྷུང་བ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན། རྟག་པའམ་མི་རྟག་པ་ལས་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པའི་ ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་དབུ་མ་རྩ་བར། དངོས་པོ་ཁས་ལེན་ཡོད་ན་ནི། །རྟག་དང་མི་རྟག་ལྟ་བ་ནི། །ཐར་བར་འགྱུར་ཏེ་དངོས་དེ་ནི། །རྟག་དང་མི་རྟག་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། 1-825 དེ་བས་ན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཁོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ཐུགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ མཐའ་བྲལ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོ་བོས་ཡང་དག་པའི་ལུང་རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་རྟོག་ཡིད་ཆེས་ཤིང་གཏིང་ཚུགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་སོ། །དེ་སྐད་ དུ་དབུ་མ་འཇུག་པར། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱི་ལམ་ལས་ནི། །ཕྱི་རོལ་གྱུར་ལ་ཞི་བའི་ཐབས་མེད་དོ། །དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཉིད་བདེན་ལས་ཉམས། །བདེན་གཉིས་ཉམས་ལས་ཐར་པ་འགྲུབ་ཡོད་ མིན
【現代漢語翻譯】 如是說。這是從勝義諦上破除常斷二邊的方法，而以上所說的是從因果總的方面破除常斷二邊的方法。如經中所說：『如果業有自性，無疑將是常。』如果業有自性，那它就會是常，但因為業沒有自性，所以不是常；因為沒有自性，所以不生；因為不生，所以不會滅，因為滅是生起之後才有的。不滅的業，產生果報並不矛盾，所以業的果報不會白費，也不會落入斷滅的邊見。如經中所說：『因為業不生，所以沒有自性；因為不滅，所以不會有絲毫改變。』 這是從業果關係上破除常斷二邊的方法。自性宗派所假立的，與蘊聚既非一體也非異體的自性之我，在名言上也無法成立，因此不會落入常邊。而依蘊聚假立的補特伽羅（藏文：གང་ཟག，含義：人、個體），是依緣起而生，僅僅是因緣聚合的自性，就像車和瓶子等一樣，是名言的組成部分，因此不會落入斷邊。這是從補特伽羅的角度破除常斷二邊的方法。所有遠離二邊的意義，也是三乘一切聖者所證悟的。 這樣，正如前面所說，四種宗派的論者都認為自己的觀點是遠離常斷二邊的中道，但實際上，主張實有的人真正落入了常斷二邊，因為如果事物有自性，那麼不是常就是無常，沒有其他可能。如《中觀根本慧論》中所說：『如果承認事物有自性，那麼就會有常與無常的觀點，因為事物是常與無常變化的。』 因此，只有追隨聖者龍樹（梵文：Nāgārjuna）毫不顛倒的宗義的聖者們，才是真正進入諸佛唯一道路——遠離二邊的中觀之心的。我通過正確的教理，以確信和深刻的方式領悟到這一點。如《入中論》中所說：『離開了聖者龍樹的道路，就沒有寂滅的方法。他們的一切世俗諦都偏離了真諦，偏離了二諦，就無法獲得解脫。』
【English Translation】 As it is said. This is how to abandon the extremes of permanence and annihilation in the ultimate sense, while the above is how to abandon permanence and annihilation in general regarding cause and effect. As it is said: 'If karma had inherent existence, there would be no doubt that it would be permanent.' If karma had inherent existence, it would be permanent, but because it does not have inherent existence, it is not permanent; because it does not have inherent existence, it is not produced; because it is not produced, it will not cease, because cessation is preceded by production. The arising of results from karma that does not cease is not contradictory, so the results of karma are not wasted or fall into the extreme of annihilation. As it is said: 'Because karma does not arise, it has no inherent existence; because it does not cease, it will not change at all.' This is how to abandon permanence and annihilation in the relationship of karma and its results. The self, characterized as neither one with nor different from the aggregates, which is imputed by the proponents of inherent existence, is not even established nominally, so it does not fall into the extreme of permanence. And the person (Tibetan: གང་ཟག, meaning: person, individual) imputed in dependence on the aggregates, arising dependently, whose nature is merely a collection of conditions, like a cart and a pot, etc., exists as a part of nominal designation, so it does not fall into the extreme of annihilation. This is how to abandon the extremes of permanence and annihilation with respect to the object of the person. All the meanings of being free from extremes are also realized by all the noble ones of the three vehicles. Thus, as has been said, all four schools of tenets claim that their own view is the Middle Way that abandons permanence and annihilation, but in reality, those who assert entities truly fall into the extremes of permanence and annihilation, because if things have inherent existence, there is no other possibility than being either permanent or impermanent. As it is said in the Root Wisdom: 'If you accept entities, then there will be views of permanence and impermanence, because those entities change into permanence and impermanence.' Therefore, only those noble individuals who follow the non-inverted system of the noble Nāgārjuna (Sanskrit: Nāgārjuna) are truly entering the heart of the Sugatas' single path, the Middle Way free from extremes. I realize this with conviction and depth through the means of correct scripture and reasoning. As it is said in the Entrance to the Middle Way: 'Outside the path of the noble Nāgārjuna, there is no means of pacification. All their conventional truths deviate from the truth, and by deviating from the two truths, liberation cannot be achieved.'
། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལ། །དིང་སང་འདི་ན་མཁས་པར་རློམ་གཞན་རྣམས། །རེག་བྱའི་ཡུལ་ལ་མིག་གིས་ཇི་བཞིན་དུ། །རྣམ་པར་འཐོས་པའི་ཚུལ་དུ་ མཐོང་ནས་ནི། །ཤིང་རྟ་ཆེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བཞེད་པའི་ཚུལ། །ལུང་དང་རིགས་པས་མ་ནོར་གསལ་བར་བཀོད། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་འགྲོ་བ་ཡིས། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་རུ་བསྔོ། །ཐེག་ པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པའི་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེའི་བདག་རྐྱེན་དམ་པ་འཇམ་དབྱངས་ནམ་མཁའ་རིན་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོའི་གསུང་གིས་བསྐུལ་ནས་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་དཔལ་ས་སྐྱའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སྦྱར་བའོ།། །།
【現代漢語翻譯】 如是說。關於三乘（梵文：Triyāna，含義：三種不同的教法或修行路徑）證悟的差別： 如今，那些自詡為智者的人們， 就像用眼睛去觸控可觸之物一樣， 以一種迷亂的方式觀察， 詳細闡述了大乘（梵文：Mahāyāna，含義：偉大的車輛或道路）行者如何理解。 以經文和理證清晰無誤地闡明。 愿由此產生的功德， 成為眾生獲得無上菩提（梵文：Anuttarā-samyak-saṃbodhi，含義：無上正等正覺）之因。 這部《三乘聖者證悟差別論》是應持教施主，尊貴的蔣揚南喀仁欽堅贊貝桑波（藏文：འཇམ་དབྱངས་ནམ་མཁའ་རིན་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ།）的勸請，由釋迦比丘（梵文：Śākya，含義：釋迦族的）童慧（藏文：གཞོན་ནུ་བློ་གྲོས།）在吉祥薩迦寺（藏文：ས་སྐྱའི་གཙུག་ལག་ཁང་།）撰寫。
【English Translation】 Thus it was said. Regarding the distinctions in the realization of the Three Yanas (Sanskrit: Triyāna, meaning: Three different teachings or paths of practice): Now, those who consider themselves wise, Observe in a confused manner, As if touching tangible objects with their eyes, Elaborating on how the Mahayana (Sanskrit: Mahāyāna, meaning: Great Vehicle or Path) practitioners understand. Clearly elucidating with scripture and reasoning without error. May the merit arising from this, Become the cause for all beings to attain unsurpassed Bodhi (Sanskrit: Anuttarā-samyak-saṃbodhi, meaning: unsurpassed perfect enlightenment). This 'Treatise Differentiating the Realizations of the Three Yanas' was written at the behest of the noble benefactor of the precious teachings, Jamyang Namkha Rinchen Gyaltsen Pal Zangpo, by the Shakya (Sanskrit: Śākya, meaning: of the Shakya clan) monk, Zhonnu Lodro, at the auspicious Sakya Monastery.